„Mode - Kleren - Mode
Een kwestie
van passen
en meten
TOT 9 MAART IN STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM:
We dragen
allemaal
Toegepaste
Kunst
BINNENLAND
Sandaaltjes kunnen goed zijn in de zomer. Veel steun
echter geven ze niet. (Sokjes: Falke).
Kinderschoenen kopen:
De Stichting Voet en Schoeisel beijvert zich sterk om ouders
en opvoeders richtlijnen te verschaffen bij de keuze van kin
derschoenen. Ook artsen, fysiotherapeuten en wijkverpleeg
sters laten zich hierover voorlichten. Een verantwoorde pas
vorm is de belangrijkste eigenschap en het slechtste wat
men kindervoeten kan aandoen is ze te steken in schoentjes
van een ouder zusje of broertje, aldus de stichting.
„Kinderschoenen zijn tegenwoordig erg duur, zodat de verlei
ding dikwijls groot is een paartje te gebruiken waar een ander
kind is „uitgegroeid". Verraderlijk, want het dragen van niet
passende schoenen in de vroege jeugd kan soms tussen het
30e en 50e levensjaar klachten en afwijkingen geven. Door
andere voeten gedragen schoenen passen nooit, omdat ze de
voetvorm hebben aangenomen van de vorige drager of draag
ster.
Het best kan men de kindervoetjes in de winkel eerst laten
meten, zo luidt het advies van Voet en Schoeisel. „Een kind
kan zelf niet goed beoordelen of een schoen past. Hij gaat
vaak af op kleur en model. Bevalt dit „onbelangrijk detail",
dan „zit" de schoen al gauw lekker...".
Volgens de stichting is het van belang dat de bal van de voet
op de juiste plaats in de schoen ligt en dit is het diepste punt
in het schoeisel. Beide schoenen moeten worden aangepast en
het kind moet er even op lopen. Aangenomen wordt dat 80
tot 90 procent van de kinderen passend kan worden be-
schoeid wanneer vier breedtematen per lengtemaat in voor
raad zijn. Zaak voor ouders hiernaar te vragen bij de winke
lier. Waar ook op gelet moet worden is dat zöwel de hiel als
de wreef bij lopen èn staan goed zijn omsloten. De cluiting
van de schoen moet bij voorkeur aan de achterkant zitten. De
neus moet zowel in de lengte, hoogte als breedte voldoende
ruimte bieden. Reken op minstens 10 a 15 mm extra lengte
vóór de tenen, wanneer het kind staat, want in deze houding
schuift de voet naar voren. Bovendien moet rekening worden
gehouden met de groei.
Voorlopig geldt nog steeds dat leer van een goede kwaliteit
bet beste materiaal voor een schoen is. Kinderschoenen heb
ben veel te verduren. Goede vochtopneming van de binnen
zool is van belang omdat loopzolen meestal van waterdichte
materialen zijn gemaakt. Let dus op de inplakzool. De
schoentjes moeten in de neus goed buigzaam zijn. Te grote
stugheid belemmert de ontwikkeling van de voet. Dat dit
geen sprookje is, blijkt uit het feit dat orthopedisten vroeger
waarschuwden voor vervilte wollen kinderkousjes, die de
groei van de kindervoet ongunstig beïnvloeden door hun
stijfheid, aldus de stichting.
Sommige kinderen hebben een geprofileerde voetbodem no
dig, waaronder iets anders wordt verstaan dan steun of cor
rectie. Een lichte verhoging voor de hiel kan het schuiven
van de voet in de schoen tegengaan. Bij goede merken is hier
mee rekening gehouden. Bij afwijkende voeten moet natuur
lijk medische advies worden ingewonnen. Op advies van de
arts aangebrachte correctie dient dan ook regelmatig door
hem te worden gecontroleerd.
Vlas aan de wand
Het ziet ernaar uit dat vlaslinnen in
de jaren '80 het helemaal gaat „ma
ken" als wandbekledingsmateriaal,
meldt het Vlaslinnenbureau. Overi
gens niet ten onrechte, want de ei
genschappen van dit produkt maken
het bij uitstek geschikt als wandaf-
werkingsmateriaal. Vlaslinnen is de
sterkste van alle natuurlijke vezels.
De kleurechtheid is in verhouding
tot die andere vezels het hoogst. Ook
neemt vlas door de opbouw van de
vezel goed kleur op. Een andere re
den voor de toepassing van vlaslin
nen op de wand is het anti-statisch
vermogen waardoor het stof afstoot.
Overdekt ovaal
Welke vorm uw privé-zwembad ook
mag hebben, al is het ovaal, er is een
overkapping voor. De Duitse firma
Vöroka maakt ze. Bij mooi weer
schuift u de zaak open, bij lelijk
weer dicht. Zo simpel is dat.
Top 2
Verwarmingsradiatoren geven veel
meer rendement als u de gevel er
achter isoleert met glaswol en alumi
nium. In vele doe-het-zelf-winkels
zijn kant-en-klare isolatiedekens
voor dit doel verkrijgbaar.
Fotowedstrijd rolt
De door Kodak en ilikon enk Je
maanden gele en gestarte voetbalfo
towedstrijd rolt De hoofdprijs, een
geheel verzorgde reis-voor-twee
naar de Europese kampioenschappen
in Italië, is, na de winst van het Ne
derlands elftal in Oost-Duitsland,
vanzelfsprekend extra aantrekkelijk
geworden. Iedereen kan aan de wed
strijd meedoen. Thema is: voetbal in
de meest brede zin van het woord,
dus ook het balletje trappen op straat
en situaties rond het veld. Een van
de vele inzendingen ziet u afgebeeld.
De foto is gemaakt door T.M. de
Vries uit Assen. Sluitingsdatum voor
de volgende foto-van-de-maandver-
kiezing is 31 januari 1980. Deelname
formulieren zijn verkrijgbaar bij alle
fotowinkels. Halen!
Flitsen van Philips
Philips heeft enkele nieuwe elektro
nenflitsers op de markt gebracht, de
Flash 28 BD en de Flash 28 BCD.
Beide kenmerken zich door hun
compacte bouw, waardoor ze gemak
kelijk hanteerbaar zijn en bij uitstek
geschikt voor plaatsing op de came
ra. Voor dit doel zijn de flitsers voor
zien van een middencontact. Het
richtgetal is 28. De kleurtemperatuur
van het flitslicht bedraag 5600 K.
De flitsers worden gevoed door 4
penlight (alkaline) batterijen (of NC
accu's). De belichtingshoek is hori
zontaal 60 gr., en verticaal 50 gr. De
intervaltijd bedraagt van een halve
tot circa negen seconden (bij ge
bruikmaking van genoemde alkali-
nebatterijen). Het maximum aantal
flitsen ligt rond de 150 per set batte
rijen. Beide nieuv e 11 *sers, zowel de
28 BD als de 23 BCD, kt nnen met
behulp van een speciale adap or »ok
gebruikt worden in combinatie met
Polaroid instant camera's. Voor de
vele amateur-fotografen die de voor
keur geven aan een staafflitser,
maar daarvan weerhouden worden
door de vaak bi ge aai sc'id"nriis,
heeft Philips onlangs een populair
geprijsde, maar evenwel volwaardi
ge en veelzijdige staafflitser op de
markt gebracht. Het betreft de nieu
we 28.BCS staafflitser met richtgetal
28. De flitser is voorzien van een in
gebouwde belichtingscomputer die
drie standen heeft, afgestemd op qi
diafragmawaarden. De flitsduur
rieert daarbij van 1-750 tot 1 -30ig
sec., terwijl de intervaltijd, daary
afhankelijk, schommelt tussen y
halve en tien sec. 5
AMSTERDAM MODE: Tijdelijk,
voorbijgaand, maar op zeker tijdstip
algemeen gevolgd sociaal of artistiek
gebruik, in het bijzonder klederdracht
en opschik. KLEREN: Voorwerpen
die dienen tot kleding, meest als col
lectivum (verzamelnaam) en gewoon
lijk beperkt tot bovenkleding.
„MODE KLEREN MODE is de
naam van een alleraardigste tentoon
stelling die tot 9 maart is te bezichti
gen in het Stedelijk Museum in Am
sterdam.
Dat mode wordt getoond in Het Stedelijk
is niets nieuws. Er worden regelmatig
tentoonstellingen over vormgeving van
gebruiksvoorwerpen gehouden. En ten
slotte is een kledingstuk ook een ge
bruiksvoorwerp, nietwaar? Maar de
grootte van de nu lopende expositie is
toch wel uniek. Een van de uitgangspun
ten bij de opzet was dat letterlijk ieder
een zich met kleding bezighoudt. We
kunnen in dit klimaat niet zonder
Voor de een zijn kleren belangrijker dan
voor de ander, maar toch maakt ieder
een zijn eigen, al of niet door de heer
sende mode voorgeschreven keuze.
Communicatiemiddel
Kleding is - evenals taal en schrift - een
communicatiemiddel. De taal van de
kleding is weliswaar opgebouwd uit an
dere „tekens" dan die van het alfabet,
maar even herkenbaar en hanteerbaar.
De eigen creativiteit en identificatie, de
wiselwerking tussen het streven naar in
dividualiteit en het „ergens bij willen
horen, de acceptatie en het „versieren"
van het eigen lichaam tegenover het be
schermen en het verstoppen ervan, dit
alles bepaalt de inhoud van de kleding-
tekens en dit alles komt in de expositie
aan bod.
Onderscheid
In de titel van de tentoonstelling wordt
een onderscheid gemaakt tussen kleding
en mode. Kleding is het begrip dat het
meestomvattend is, het is alles wat je aan
de buitenkant van je lichaam toevoegt.
(Zie de definitie uit De Dikke van Dale
in de aanhef van dit verhaal). Mode is
een beperkter begrip; de beperking komt
voort uit de ontwikkelingen van een be
paalde tijd. Mode heeft te maken met
verandering, met het steeds weer reage-
ren op impulsen uit de eigen tijd, en zelfs
met de pogingen op deze tijd vooruit te
lopen.
Maar ook bij het begrip mode speelt tijd
een wisselende rol. Er bestaat een onder
scheid tussen een betrekkelijk stabiele
mode, die met de term „stijl' is te om
schrijven en die de basisverandereingen
in de maatschappij weerspiegelt en een
snel veranderende mode. In de laatste
zijn de talrijke keuzemogelijkheden te
danken aan een indsutriële flexibiliteit
en aan een razendsnelle uitwisseling van
ideeën. In dat laatste geval spreekt men
van rages of modetrends, die pas MODE
worden als er sprake is van acceptatie en
verspreiding en die zich eventueel tot
een mode-stijl kunnen ontwikkelen.
Toegepaste kunst
In museumtermen valt kleding onder
„toegepaste kunst". Veel musea bezitten
collecties van historische costuums, maar
er zijn in Nederland slechts enkele mu
sea die de nieuwste ontwikkelingen op
modegebied tonen. En daarom is tussen
haakjes een gang naar het Kostuummu
seum aan de Lange Vijverberg in Den
Haag de moeite méér dan waard).
Toen er vanuit het mode-onderwijs en
de praktijk van het modevak het idee
ontstond om een actuele tentoonstelling
te maken over mode en kleding, was het
Stedelijk onmiddellijk geïnteresseerd.
Voor de leden van de werkgroep die de
tentoonstelling giong opzetten, stond het
van het begin af aan vast dat het hele
kledinggebied aan de orde moest komen.
Dames- en herenkleding, van exclusief
tot confectie, zelfmaakmode, maar ook
tweedehands.
45 Ontwerpers
Omdat onder kleding alles wordt ver
staan wat men aan zijn lichaam toevoegt,
wordt ook aandacht besteed aan het ge
zicht, accesoires en haardracht. Op de
expositie worden de ontwerpen voor de
komende zomer getoond, met het werk
van zo'n 45 ontwerpers, de binnen- en
buitenlandse avant-garde en de vertaling
hiervan naar een breed publiek door de
confectie-industrie. Ook de presentatie
van kleding en mode komt aan bod. Er
is in elk geval en met succes gestreefd
naar een maximum aan visuele effecten,
met weinig tekst.
fiet is de opzetters van de tentoonstelling
blijkbaar toch niet mogelijk gebleken
alle aspecten van mode uit deze tijd te
behandelen. Aan werk- en bedrijfskle
ding, aan klederdrachten is geen aan
dacht besteed. En materialen als bont,
leer en plastic, en kledingstukken als
hoeden, brillen en handschoenen komen
weinig aan bod. Toch blijkt ook nu weer:
In de beperking toont zich de meester.
Want wat wél op de expositie aanwezig
is, is er zó overduidelijk dat - we zeiden
het al - er een minimum aan toelichting
nodig is.
Fraaie catalogus
Die toelichting wordt in ruime mate ge
geven in de fraai uitgevoerde catalogus.
Die kost weliswaar 25 gulden, maar is
voor iedereen die ook maar een béétje in
mode is geïnteresseerd het geld méér
dan waard. In het boekwerk, dat zonder
sponsoring van het bedrijfsleven, dat ook
de tenstoonstelling steunde, minstens het
dubbele zou kosten, komt op uitgebreide
wijze het werk aan bod van illustratoren,
modetekenaars en andere die direct of
zijdelings met mode en kleding te maken
hebben. Friso Wiegersma bijvoorbeeld
schrijft over cultuur en kledinggedrag;
een modegeschiedenis in aantrekkelijk
en kort bestek. Benno Premsela, ontwer
per en oud-top-etaleur bij de Bijenkorf,
wordt geïnterviewd over winkelpresen
tatie. En hij sprak een waar woord: „We
kopen geen kleren omdat onze andere
kleren versleten zijn, maar omdat we de
illusie hebben dat we bij blijven, dat we
er beter in zullen uitzien dan in die an
dere kleren."
Mode - kleren - mode, het mottto van de
tentoonstelling door Premsela in één zin
samengevat.
LEO VAN DER MEEL
MAANDAG 4 FEBRUARI 1980
door Gerard Croné en Tiny Francis
Op deze foto is duidelijk te zien dat In de expositP^
veel nadruk is gelegd op het visuele aspect.
tei-j
ilc i
nel
:ir.J
ee;
hie
bei
Expositie
Het Bouwcentrum in Rottei-
dam brengt van 22 januari tc i
en met 15 maart 1980 same
met de Nederlandse vestigin,
van het Goethe Instituut ee,
expositie gewijd aan geschie
denis en betekenis van de benj
faamde kunstschool „BauJ
haus", die in 1919 door de
chitect Walter Gropius
Weimar werd opgericht
die in 1933 door de Nazi
werd gesloten.
De invloed van het Bauhau I
is in de hele wereld bijzondc*
groot geweest, maar vooral xfl
Amerika waar vele oud-lerir
ren zich na 1933 vestigden
Vele Bauhausdocenten en
studenten zijn wereldbd
roemd geworden: de arch
tecten Walter Gropius, MiL
van der Rohe en Marcr^
Breuer en de schilders W^"®
silly Kandinsky, Lyooel FelT
niger, Josef Albers, Johannrt*
Itten, Paul Klee, Osk^1!
Schlemmer, Moholy-Nagy dY'
Hirschfeld-Mack. Onder C*
Nederlanders vindt men n;
men als de architect Ma*
Stam en de tekenaar Paul C"
troen.
Piccolo
Deel van de
tentoon
stelling:
modebeeld
'80.
Regen naar behoefte. Dai—
zij de nieuwe Piccolo gazo
sproeier van Gardena, e(||
kleintje, maar een met b
hoorlijke capaciteit. p-
Een speciale turbo-aandrl
ving zorgt voor een evenwp
dige verdeling in elk drai.
bereik met een gelijkmati,
en precieze besproeiing. I
reikwijdte kan men in sect
ren traploos instellen wa^);
mee een exact en economisy
sproeibereik gegarandeejg
wordt. De Piccolo vergt gefj,
onderhoud. Prijs 32,50. jj
(niekouf n in bandschoentjes die tenminste niet kun-
ten wurden uitgeschopt.
