V
Gewetensvragen
bij vergrijsde
grootvader
die geweld
op tv brengt
Carnavalsplezier
met Andrévan Duin
TERUGBLIK
hou
het lJ
scherm
in het
oog
Omroepmedewerkers
zijn bijna niet
te controleren
Betere ontvangst middengolf door nieuw zendstation
TELEVISIE VANAVO^l
TELEVISIE VRIJDAG
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
kunst en kunstenaars
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 31 JANUARI 1980 PAQ
Gewetensvragen bestormen een
gereputeerde Amerikaanse tv-
schrijver, zelf als grootvader gek
op zijn (klein)kinderen, als hij
verneemt, dat een jongen een
brand heeft gesticht op dezelfde
wijze als hij in een tv-spel had la
ten gebeuren. Die jongen is daar
bij om het leven gekomen. Gestikt
in de rook, wordt erbij verteld,
want levend verbrand zou de ge
schiedenis nog schokkender ge
maakt hebben.
Hierover handelt de Amerikaanse
tv-film „The Storyteller", die vana
vond door de NCRV op Ned. I om
19.55 uur wordt uitgezonden onder
de titel „Het is maar een verhaal".
Het is inderdaad maar een verhaal.
Dit stoelt intussen wel op een ware
gebeurtenis, nl. op de 15-jarige
Ronny Zamora uit Miami, die zijn
'buurvrouw doodschoot op dezelfde
wijze als hij in „Kojak" voorgedaan
had gezien.
De NCRV kon zich dat aantrekken,
want die bracht in ons land „Kojak"
op het scherm, al moet daar onmid
dellijk aan worden toegevoegd, dat
elke aflevering in Hilversum vooraf
uitermate gewetensvol werd beke
ken. In de oorspronkelijke Ameri
kaanse „Kojak" zit veel geweld. Ge
noeg voor de NCRV om deze serie
eenvoudig te laten liggen. Toch koos
zij voor uitzending met weglating
van het geweld, omdat er voortreffe
lijke verhelen in voorkomen, waarin
misdadigers door middel van psy
chologische benadering en overre
ding van heilloze daden worden af
gehouden. Voorts meed de NCRV
scènes, waarin Kojak als lollylikker
optrad. Al die zorgvuldigheid nam
echter niet weg, dat ook de naam
van de NCRV viel, toen de serie
„Kojak" aanleiding had gevormd tot
het doden door een jongen van zijn
buurvrouw.
Het lag daarom voor de hand, dat
men bij de NCRV meer wellicht dan
bij andere omroepen de discussie
volgde die voortvloeide uit dit ge
lukkig extreme voorbeeld van nage
bootst dodelijk geweld. De „geleer
den" zijn het er nog steeds niet over
eens. De een toont met feiten aan,
dat geweld op de tv vooral bij jeugdi
gen agressief gedrag oproept. De an
der verdedigt aan de hand van de
zelfde feiten de stelling, dat geweld
op tv de in kinderen aanwezige
agressie juist kanaliseert en daardoor
binnen de perken houdt.
Dit wetenschappelijk dilemma speelt
in Amerika een belangrijker rol dan
hier, omdat men voor elk program
ma in dat land een geldverschaffen-
de sponsor nodig heeft, die niet om
de publieke vraag naar geweld heen
wil, terwijl men hier meer vanuit
ideële motieven naar binding met de
kijker streeft. Gegeven het feit, dat
de Nederlandse omroepen veel kijk-
materiaal uit Amerika betrekken,
kan men hier echter niet om die
vraag heen. Oók NCRV niet.
Het lag dan ook voor de hand, dat de
NCRV veel belangstelling aan de
dag legde voor de Amerikaanse, aan
dit probleem gewijde film, die men
kan zien als een gespeelde documen
taire. Er zit ongetwijfeld drama in,
zoals bij de ontmoeting van de tv-
schrijver met de moeder, die door de
brand haar zoon verloor, maar over
wegend toch dient deze film het doel
de discussie over dit onderwerp op
gang te houden.
Men krijgt de schrijver Ira Davidoff,
een rol gespeeld door Martin Balsam,
uitvoerig in gesprek met producers.
Dat zijn de mensen in Amerika, die
met een tv-spel in geschreven staat
de boer op moeten om sponsors te
vinden. Anders zou het wel eens he
lemaal nooit tot uitzending kunnen
komen. De schrijver plaatst zijn be
denkingen tegenover de argumenten
van de producer. Men krijgt de
schrijver ook te zien in zijn familiale
achtergrond, zijn hartelijke betrek
kingen met zijn naaste familie. Dat
ontwikkelt in hem een gevoel van
verantwoordelijkheid voor de vele
miljoenen, die via de tv naar zijn
spelen kijken en daardoor beïnvloed
(kunnen) worden. Als kijker krijgt
men daardoor eigenlijk een te mooi
beeld van de Amerikaanse tv-schrij-
verij. Daar lopen niet alleen maar
gewetensvolle grootvaders rond. Wat
weten we na het zien van deze film
nog van de nietsontziendheid, waar
mee jonge schrijvers te keer gaan die
nog carrière moeten maken en be
reid zijn producers te volgen in al
hun wensen?
John Kraan, voor de NCRV inkoper
van buitenlandse tv-producties: „Als
NCRV streven we naar de aller
grootste zorgvuldigheid bij het kie
zen van tv-werk uit het buitenland.
De vraag over de invloed op vooral
jongeren van geweld op tv blijft voor
ons actueel, juist ook omdat daarover
nog onvoldoende bekend is, eigenlijk
geen zinnig woord te zeggen is. In
die opvatting past het uitzenden van
deze film, waarin zowel tv-makers
aan het woord komen als mensen
die door hun werk met geweld te
maken hebben (politie) en een huis
vrouw".
De huisvrouw merkt op, dat de kij
ker zelf „nee" kan zeggen tegen ge
weld op de tv eenvoudig door de
knop in te drukken.
Een politieman geeft als zijn mening,
dat er nooit echt geweld op de tv is
getoond. En dat het tijd wordt dat dit
wel gebeurt. Op de tv blijven vech
tenden elkaar schoppen en slaan,
terwijl hij als politieman in de prak
tijk ervaart, dat slachtoffers ernstig
worden toegetakeld.
De moeder van de in de brand om
gekomen jongen maakt de schrijver
ernstige verwijten. De vader echter
vertrouwt de schrijver toe, dat zijn
zoon al langer moeilijk gedrag ver
toonde. Dat antwoord past een beetje
in het straatje van de tv-schrijvers
en dat maakt deze film minder ge
loofwaardig.
Want ook over mensen met een
moeilijk gedrag strekt de verant
woordelijkheid van de schrijver voor
tv zich uit. Het Amerikaanse com
merciële systeem biedt daarvoor
minder waarborgen dan een meer
vanuit ideële motieven werkende
omroep. Dat maakt deze film meer
duidelijk en werkt ook onthullender
dan de Amerikaanse makers zich be
wust zijn geweest. Juist omdat zij ons
omroepsysteem niet kennen.
TON OLIEMULLER
Herman Kortekaas (I) en André van Duin in de carna
valsshow „André alaaaaf".
Onder het motto „André alaaaaf" stort
André van Duin zich vanavond in het
commerciële carnavalsgewoel. Een
bonte parade van de meest populaire
carnavalskrakers dreunen tijdens een
speciale carnavalszitting o.l.v. Prins
Frans de Eerste voorbij. Achter Prins
Frans gaat Frans van Dusschoten
schuil, met steun van de platenmaat
schappijen en van een Raad van Elf,
die bestaat uit elf uiterst sportieve en
bekende Nederlanders. Een steeds te
rugkerend onderdeel in het program
ma is het optreden van André van
Duin als ober, die we eerder bij de
TROS Top 50 ontmoetten. Als Frans en
André meewerken aan de TROS, dan
kan Corrie van Gorp natuurlijk nooit
ver weg zijn. Zij brengt opnieuw haar
eigen carnavalshit „Alie van de Wegen
wacht", compleet met wegenwacht-
komstuum en motor-met-zijspan. Ande
re vertolkers van het carnevalslied zijn
Vader Abraham, Imca Marina, Nico
Haak („Een pukkel op je neus"), Rita
Gorita („lk heb geen vrijer"), De Twee TOD 50
Pinten, Wim Kersten en de Viltjes met
„Bloemetjesgordijn".
Kerkbuurt
Het NCRV-programma „Kerkbuurt" be
steedt aandacht aan o.m. catechisatie en
belijdenis doen.
Ned. I 19.05 uur.
Lucy
Lucy denkt een koopje te hebben, maar ze
heeft het prijskaartje ondersteboven ge
houden.
Ned. I 19.30 uur.
Charles Darwin
In „De reis van Charles Darwin" krijgt de
jonge bioloog Darwin hoge koorts bij zijn
terugkeer uit de Andes.
Ned. I 21.55 uur.
Ton Poppes en Anita Roosenboom houden
ons op de hoogte van het disco-geweld in
de Top 50.
Ned. I 18.59 uur.
Nederland '43
Poerstamper heeft zijn zoon naar het
Oostfront gestuurd om te voorkomen dat
deze met de boerendochter Marie zou
trouwen. De boerderij van de ouders van
Marie wordt door de Duitsers in de as ge
legd, wat betekent dat de drogist en NSB-
er Poerstamper zich niet aan zijn belofte
gehouden heeft.
Ned. II 21.30 uur.
Soap
Een begrafenis in de families Tate en
Campbell doet veel stof opwaaien.
Ned. II 23.10 uur.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De commissie-Belinfante, die in opdracht
van CRM de belangenverstrengeling bij omroepmedewer
kers is nagegaan, is tot de conclusie gekomen dat de be
staande regelingen bij de omroepen duidelijke leemten ver
tonen en dat belangenverstrengeling met de omroep-cao in
haar bestaande vorm niet kan worden voorkomen. De con
tracten. waaraan losse medewerkers gebonden zijn, geven
al helemaal geen mogelijkheid hiertegen op te treden.
In het rapport van de commissie worden aanbevelingen gedaan
die er op zijn gericht de vermenging van zakelijke en omroepbe-
langen zoveel mogelijk te vermijden. Bovendien pleit de com
missie voor een bepaalde code, die moet gelden voor alle om
roepmedewerkers. Te denken is bijvoorbeeld aan een verbod
van het doen van aanbiedingen aan medewerkers, die verband
houden met hun werkzaamheden voor de omroep.
De commissie wil niet zo ver gaan dat er een volledige scheiding
moet komen tussen de verantwoordelijkheid in selectie en pre
sentatie van met name de muziekprogramma's. Zij komt echter
wel tot de aanbeveling om de verantwoordelijkheden over min
stens meer dan één persoon te verdelen. Verder zouden alle
grammofoonplaten die in zo'n muziekprogramma worden ge
draaid afkomstig moeten zij uit een centrale discotheek. De pla
tenmaatschappijen zullen samen met de omroepen de mogelijk
heden tot de oprichting van een dergelijke discotheek moeten
onderzoeken.
Het rapport vindt tevens dat de zendgemachtigden van hun
medewerkers opgave moeten vragen van alle grammofoonpla
ten waarbij de laatsten enige persoonlijk belang hebben.
Tenslotte adviseert de commissie om te komen tot de instelling
van een klachteninstantie en regelmatige rapportering aan de
Regeringscommissaris voor de omroep.
(van onze rtv-redaktie)
HILVERSUM - In Flevoland wordt deze
week een splinternieuw zendstation in ge
bruik genomen. De werkzaamheden aan
deze zendinstallatie, die door Nozema en de
PTT voor 25 miljoen gulden is gebouwd,
zijn thans in een zodanig stadium dat op 1
februari 's morgens om negen uur de zender
voor Hilversum I (298 m) op proef gaat uit
zenden. Omstreeks I maart volgt de zender
voor Hilversum II (402 m). Ook zal in de
nacht van 1 op 2 februari het nachtprogram-
ma van Hilversum I, dat tijdelijk naar de
golflengte van Hilversum III is verhuisd,
weer naar de „eigen" zender (298m) terugke
ren.
De PTT verwacht dat met deze sterkere zen
ders het signaal van Hilversum I en II storings
vrij tot aan de grenzen van ons land ontvangen
zal kunnen worden. Zij zal daartoe de beschik
king hebben over de genoemde twee zenders,
elk met een maximaal draaggolfvermogen van
600 kilowatt, dat is vijfmaal zo sterk als de hui
dige zenders in Lopik. Er is ook nog een reser
vezender, die bij een storing van beide hoofd
zenders automatisch het funktioneren van de
uitgevallen zenders "kan overnemen De huidige
zenders in Lopik blijven nog enkele maanden
als extra reserve intact. Daarna worden de
oude zenders omgebouwd om de uitzendingen
van Hilversum III, met een vermogen van 120
kilowatt mogelijk te maken. Dat is bijna zes
keer zo veel als nu. Verder dan die 120 kilowatt
kan men op grond van internationale afspra
ken niet gaan.
Zo spoedig mogelijk nadat beide zenders vanuit
Flevoland het programma van Hilversum I en
II zijn gaan uitzendèn, zal een uitgebreide
meetcampagne worden gestart om de kwaliteit
van de middengolf-ontvangst in Nederland vast
te stellen.
Momenteel is Hilversum II in Nederland alleen
tot vijf uur 's middags via de middengolf te be
luisteren. In het noorden van het land is de
ontvangst van Hilversum II op de middengolf
echter zo slecht, dat Radio Fryslan uit Irnsum
in Friesland en Radio Noord uit Hoogezand in
Groningen het noorden met enkele program
ma's van Hilversum II bedienen. Na I februari
zal dit niet meer nodig zijn.
Mocht in de proefperiode blijken dat in het an
dere probleemgebied Zuid-Limburg de ont
vangst nog niet optimaal is, dan zal hoogstwaar
schijnlijk in Hulsbergen e^n steunzender wor
den gebouwd.
Het zendpark zal op 24 april door staatssecreta
ris Smit-Kroes officieel in gebruik worden ge
steld.
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort, voor Turken
18.55 Journaal
18J>9 Staaltje de locomotief,
tekenfilmserie
19.05 Kerkbuurt
19.30 Lucy en Mr. Mooney,
tv-serie
19.55 't Is maar 'n verhaal,
tv-film
NOS
21.37 Journaal
21.55 De reis van Charles
Darwin,
tv-serie
23.00 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.55 Journaal
TROS
18.59 De TROS Top 50
NOS
20.00 Journaal
TROS
20.27 Andre Alaaaaf,
amusements
programma
21.30 Nederland '43, tv-serie
22.20 Aktua Tv
23.10 Soap, tv-serie
NOS
23.40 Journaal
DUITSLAND 1
(Reg. progr. NDR: 18.00
18.30 Akt. 18.45 Kleuters
Polizeilnspektion 1, TV-
Reg. magaz. 19.59 Progr.
18.00 Detektlv Harvey, tv-i
Elne amerikaniache Famlli
19.15 Akt. 19.45 Hirsemi
TV-serle. 20.00 Journaal. I
cussieprogr. 21.15 Amu
21.45 Amusem.progr. 2!
23.00 Fllmreport 24.00-0.Ü
DUITSLAND 2
18.20 Der Burgermeister,
m
DUITSLAND 3 WDR
18.00 Kleuterprogr. 18.30 Q
tuurkunde. 19.00 Jeugdmac
Journal 3. 20.00 Journ. 20.UDEr<
ne, speelfilm. 21.55 lnfon.pip 1
22.40 Akt. 23.25 Journ. IIC1C
n corr
BELGIE NED.1 rgeIT1'
18.00 Kinderserie. 18.05 AkOgstu
progr. 18.65 Jeugdserie. ISrlatei
film. 19.05 Sport. 19.35 M? Lnor
Morgen. 19.45 Journ. 20.10 neer
lens, tv-serie. 21.00 Panoranuder
Episch verhaal. 23.20-23.35 L een
BELGIE NED.2
18.00-20.10 Zie NET 1.
M|enda
rubr. 21.00 Der eiserne GustprgMl
fgem
ie. 22.00-23.00 Muziekspel.!.
BELGIE FRANS
zal
lOUtl
:r h(
NEDERLAND 1
OS-NOS
10.20 Fries voor
Friestaligen (1)
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
NEDERLAND2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
10.00 Journ. en akt. 10.25 Der Mann,
der Liberty Valance erschoss (The
man who shot Liberty Valance),
speelfilm. 12.20 Filmreport. 12.50
Persoverz. 13.00-13.10 Journ. 16.15
Journ. 16.20 Report. 17.05
gaz. 17.50-18.00 Journ. (Ri
WDR: 8.05-11.55 Schooltele
18.15 Spelprogr. 18.30 Rel
19.00 Cult, magaz. 19.15 Ret
19.27 Weerber. 19.30 Jourj bui"j
Wetensch. progr. 20.15 Lesiipn
de Navarone (The guns of N#11
speelfilm. 22.25 Filmrubr. 23.1f WC
Journ. enta;
i be
Vas
fe fr;
hJA
"Vs, zi
ZUll
$sde
tert.
pleid
iu.ou iMtjuieiprugi. n.uv iV.,
11.40-12.10 TV-cursus. 16.191*. 1
progr. 16.45 Journ. 16.55 JQeest
Journ. 17.40 Aktualiteiten en
DUITSLAND WDR 3 espr
7.55 Gym. 8.05-11.55 SchoolLjflp
17.00-17.45 Schooltelevisie, r
ad 1
BELGIE NED. 1 wal:
14.00-16.00 Schoolt u
17.00-18.00 Schooltelevisie. |S
an 1
BELGIE FRANS
14.00, 14.30, 15.00 en 17.15
televisie. 17.50 Monsieur
tv-serie.
HILVERSUM 1
18.11 (S) Hier en nu. 18.30 (S) In beweging.
18.45 (S) Leger des Heilskwarller. 19.02 (S)
Oe wereld zingt Gods lot. 19.55 (S) Op de
man af. 20.03 (S) 't Is Ted-tl|d. 21.02 (S)
Kerkorgelconcerl: oude en monderne wer
ken. 21.40 (S) Literama-donderdag. 22.02
uitleg. 18l/jS j
KLSJrcb
(S) BI) de tijd. NOS: 23.02-24.00 (S)
oog op morgen. KRO: 00.02 (S) De nacht- HILVERSUM 3
spiegel. 1.02 (S) Tussen de hoezen met Win-
fried Povel. 3.02 (S) Herrie ot Harry op I.
6.02 (S) Country time. 6.50 Het levende
HEIDSVOORL.: Tekst e
Uitz. WD 19.00 (S) Zo hoor Ji
wat. 19.20 (S) In de kaari gesp
(S) Robert Schumann In document&e Zi
Nws. 22.40 (S) Klass. muz. voor vloo
no. 23.15 (S) Jazz spectrum. 23.50ïen
Radiojournaal. 23.55-24.00 Nws. pen
buré
ben
OS: 18.03 (S) De Avondspils n
yadi
nale Hitparade. TROS: 19.02 (S)^eJ
20.02 (S) Soul Show. 22.02 (S)Keil
23.02-24.00 (S) Hugo van Geldey^
wet,
KRO: 7.03 Echo. 7.13 (S) Even na
zeven. (8.03 Echo.) 9.03 (S) Anne
van Egmond. 12.03 (S) Hans van
Willlgenburg. 14.02 (S) "5 x 3".
15.02 (S) Op de Valreep. 17.02
Hnyngnm VPRO: 07.00 Nws. 07.10 Och-
tendgym. 07.20 VPRO-exprësse
(0730. 08.00 en 08.30 Nws.).
(Zr\ 09.00 Gym. voor de vrouw. 09.10
.'ucn Waterst. 09.15 Express-VPRO.
|nr« ncrv: 10.30 Onder schooltijd.
NOS: 10.45 Werkbank. 10.55 Programma-o
verzicht. AVRO: 11.00 Schoolradio. TROS:
11.20 Week In-week uit. 12.26 Meded. voor
land- en tuinb. 12.30 Nws. 12.36 Aktua.
NOS: 13.00 Nws. 13.11 Meer over minder.
14.20 Op de zeepkist... komt u maar 14.45
EO: 7 02 (S) Ronduit «C
8.03 (S) EO-MetterdaadLd
8 05 (S) Tijdsein. 9.03 (S)LfP,
zlkale fruitmand. 10.03 (ST
der ure. NCRV: n.03 (j_
n stop. 12.03
ziek uit de Middeleeuwen!,
r Renaissance. 9.30 (S) V«*
KlASSlW morgenconcerl. VOO: 11.®
ziek voor Miljoenen. (12.00,,
EO: 13.00 (S) Klanksplegel.
14.02 (S) Theologische verkenn
(S) De klankschoonheid van de Poe
gels 14.40 (S) Plaat-pra
15.00-17.00 (S) Muziek-op-vier t
Leonardo da Vinei kwam het
eerst op het idee een kanon op
wielen te zetten. Hij noemde
zijn uitvinding een overdekt
aanvalswapen. In zijn tijd was
dat een aanzienlijke utbreiding
van het geweld. Daarom was
hij nog geen oorlogszuchtig
mens. Die titel komt dan nog
"eerder toe aan wie het buskr
uit uitvond. Maar als we het in
onze dagen hebben over ie
mand die het buskruit niet
heeft uitgevonden hebben we
nog altijd een niet al te snug
ger persoon op het oog. IKON
had het in zijn voorlaatste deel
van „De Kouwe Kunstjes"
over het kanon en andere in
ventaris van een kazerne. He
lemaal in de stijl van voor
gaande afleveringen werd het
soldaatje spelen en de bewape
ningswedloop van grappige
kanttekeningen voorzien. Die
natuurlijk ook weer veelbete-
kénend waren. Na IKON en
KENMERK, dat een reportage
bracht over Portugal, waar de
grondverkaveling weer terug
gedraaid wordt, kon men op
het andere net bij de NOS in
een Engels televisiespel de
ware geschiedenis meemaken
van de Duitse theoloog Die
trich Bonhoeffer, die zijn ver
zet tegen het nazi-regiem
de dood moest bekopen,
zag er allemaal nogal
shaven en onberispelijk
uit met inbegrip van de on
vragingen. Dit zijn van
stukken die wel de histori
waarheid volgen, maar de
moedelijke werkelijkheid
altijd raken. De ingelaste j
naalfragmenten waren
ook van een heel andere
OPanoramiek dat altijd i
tieke onderwerpen aansn
had zeer juist begrepen dl
boycot op de Olympische
;len daar ook toehoort. Sa
met Studio Sport werd
hete hangijzer aangepakt
gesprekken met Amerika
atleten die al een hele
hard aan het trainen zijr
voor wie de belsissing
Carter als een bittere pil k
werd er toch weinig verh<
ring in gebracht. Men
minstens inspraak verw
ftfen voelt zich door de
ring voor het blok gezet
dat allemaal de kern van
zaak raakt? Dat deze delic
zaak met politiek geladen
daar waren velen het wel
eens.
HAN JONKE
Galerie Hüsstege-Steltman,
Verwerstraat 28 Den Bosch,
exposeert van 3 februari tot 10
maart recente tempera schil
derijen van Piero Fassoni.
Galerie d'Eendt, Spuistn
270 Amsterdam, exposeert v
4-29 februari werk van
Duitse beeldhouwer Rain
Kriester:
