z> weekpuzzel door dr. Pluizer jgrrpr -4J£ isÉïwj np H rn H'i 11 li Lu sterrenhemel SCHAKEN c°°M* IP postzegels DENKSPORTEN/HOBBY NR 4. CRYPTOGRAM m m m ?sft ®s LEIDSE COURANT ZATERDAG 26 JANUAF De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn: vijftien gulden: A.C.M. van Diest-Turk, Hoge Rijndijk 245, 2382 AM Zoeterwoude mej. G.M. Warmerdam, Bizetpad 91, 2324 JW Leiden De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. HORIZONTAAL: I Zulk een boom zal men bij het tellen niet gauw over het hoofd zien (7); 4 Dier met het lichaamsdeel van een knoros (7); 7 Bedwelmende zeerover (11); 10 Ik herstel het met plezier (7); II Vindt u 't erg voor het einde iemand zo te sarren? (7); 12 Op de vloer liggende japon (5); 14 Voor een rol als man is Rie vast te vinden (9); 17 Het is overeengekomen omdat Nel bokken schoot (9); 19 Dit is nu achter wel te zien! (5); 21 Dat moet men voor een lynx beta len (7); 24 Men vervoert 'r niet alles, dat zit er dik in (7); 26 Zo schoon ziet een inbraak er uit (11): 27 Een ogenblik: voor liefde hebben wij nu ook geen tijd (7); 28 Vogelverblijf te water? (7). VERTICAAL: 1 Heeft u al 'n betrekking, vader? 'k Weet er wel één bij de spoorwegen (7); 2 U moet 'r eens aan denken dat u met zulk een schampere opmerking menig een kan kwetsen (5); 3 Hieraan blijft ook bij violisten wel eens wat hangen! (9); 4 Volkomen waar: het is net! (5); 5 Gevechtshandeling (5); 6 Als je die tandjes beschadigt, krijg je vast en zeker een berisping (7); 8 Heeft u bij de verkoop hiervan wel eens goud gekregen? Ik niet! (5); 9 Op deze grond bestaan we allemaal (5); 13 Wij ontraden een ieder in de Lek te gaan zwemmen (3); 15 In de toekomst wordt het steeds zwaarder (9); 16 Licht het vogelverblijf op! (3); 17 Schuldmaker (7); 18 Griekse zet (5); 19 Die vogel vindt u o.a. in Woerden (5); 20 Daarvan komt niets terecht als ik die lui test (7); 22 Heeft Kees 't lidmaatschap van die groep aanvaard? (5); 23 ledereen kende de geestelijke (5); 25 Deze koning is niet altijd erg ge wenst (5). Oplossingen onder vermelding van Puzzel 4 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van: Leidse Courant, Postbus 11, 2300 AA Leiden. Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden C In Engeland is het sinds enige jaren de gewoonte (een initia tief van Rixi Markus) dat er een wedstrijd wordt gespeeld tus sen twee teams waarvan het ene bestaat uit leden van The House of Lords en het andere uit die van The House of Com mons. In Nederland is men nog niet zo ver, maar toch werd er een week voor het Caransa- toernooi een match georgani seerd tussen het (dit jaar zege vieren) House of Lords team en een viertal bestaande uit de Nederlandse parlementariërs dr. J. Terlouw (D'66), H. Rienks (PvdA), H. J. M. Vrouwenvelder (CDA) en gastspeler, tevens captain, Kees Kaiser. Het Brit se team werd gevormd door Lord Lever, Lord Smith, Lord Glenkinglas en Colin Harding, die in Engeland de rol van non playing captain voor de Lords had gespeeld. Plaats van han deling was het Amstelhotel en de scoremethode was geba seerd op robberbridge, waarbij wel aan beide tafels dezelfde spellen werden gespeeld. Het onderstaande spel kostte onze landgenoot veel punten, mede veroorzaakt door de biedop- vattingen van Lord Lever, die niet van preëmptieve biedin gen houdt op spellen die meer dere mogelijkheden bieden en ook defensief nog wel iets kun nen betekenen. Zuid gever. Oost-west kwetsbaar. *94 A 1082 o 8743 H 4 3 ♦VB 1086 Ki ♦H7532 <?B94 W 0 V 7 63 OAB10 z ov92 B6 +9 A O H 5 O H 65 AV108752 Parlementariërs Zijn theorie bewees hier haar waarde, want aan de andere tafel ging het bieden: Zuid West Rienks Harding 3 harten doublet pas 4 schoppen Noord Oost Terlouw Glenkinglas pas 3 schoppen (einde) Tegen een sterke verdediging deed Lord Glenkinglas het niet slecht door met acht slagen schoot ie gaan, maar het punt is, dat geen der tegenstanders kon doubleren, omdat men el- kaars kracht niet kende. Aan de andere tafel opende Lord Lever met 1 harten, die noord, na een doublet van west tot 2 harten verhoogde. Kees Kaiser bood als oost 2 schoppen, maar na de vrijwillige steun van noord legde zuid natuurlijk in 4 harten aan, die door west werden gedoubleerd. De uit komst was schoppenheer, waarna een klaverswitch volg de. Het spel was echter vrij ge makkelijk te maken, mits de ruitens goed behandeld wer den. Lord Lever troefde, liet ruitenboer doorlopen naar de vrouw van oost en troefde de nagespeelde klaveren. Hierna volgde ruiten, die in noord pas werd getroefd toen bij west het aas verscheen. Toen later bo vendien hartenheer nog viel, maakte hij een gedoubleerde overslag. Hoewel de Nederlan ders in eerste instantie een kleine voorsprong hadden ge nomen, wonnen de Britten na dit spel gemakkelijk de robber en kwamen daarna niet meer in gevaar. Het eindresultaat was 5080 tegen 1900 punten, hetgeen aan duidelijkheid niets te wensen overlaat. En daar streven onze politici toch naar. door B. J. Nuys Oploswedstrijd (8) Na al het geweld in de vorige ronden nu een rustige etappe in de oploswedstrijd. Ik beloof de deelnemers over twee we ken een tussenstand. Ook van de problemen uit de zesde ronde kwamen weer vele op lossingen binnen. De vraag stukken moesten als volgt tot een goed einde worden ge bracht: Hauschild (11): 35-30, 25x34, 43-39, 34x32, 46-41, 36x38, 49-43, 38x40 45x34, 14x25, 48-42, 37x48, 26x28, 48x19, 23x3, 22x33, 3x2, en dit pittige probleem eindigt in het welbekende motief Canaléjas, wat de beginstand al deed ver moeden: Hauschild (12): 39-33, 29x49, 33-29, 35x33, 38x18, 49x36, 18-13, 9x18, 22x4 en een grappig slot: op 36x22/18/13, 4x36, 16x27, 36x16 en op 36x9, 4x2, 16x27, 2x43! Vuurboom (13): 28-22, 36x19, 39-33, 12x21, 22-18, 13x22, 33-28, 22x33, 43-39, 33x44, 49x9, 3x14, 35x11, ge volgd door het steeds weer leuke slot 25-30, 11-7, 30-34, m 'mm I jl B Ji B i*V üx 'stst mm mm m m s s 6 1 1 I i li Wi M W S ÉR M M I 1 B is y s m b r i O I O if HAUSCHILD (16) 7-2, 34-39, 2-11, 39-43, 42-38, 43x32, 11-16, 32-37, 16x10, 37x46, 10-5! Dit zijn de oplossingen van de zesde ronde, de speciale ronde ter gelegenheid van de jaarwis seling. Vandaag vraag ik de deelnemers vraagstukken van Hauschild en Van Wingerden op te lossen, beide eerste pu- blikaties. De cijferstanden zijn: Hau schild (16): zwart: 1, 7, 12/15, 18/20, 22, 36, wit: 16. 27. 29. VAN WINGERDEN (17). 30, 32/34, 38/40, 47; Van Win gerden (17): zwart: 8, 9, 11, 12, 15, 16, 18, 22, 23, 27, 30, wit: 26, 29, 33, 34, 38/40, 42, 43, 47. Oplossingen moeten uiterlijk 9 februari in het bezit zijn van B. J. Nuys, Oleander 12, 2671 NN Naaldwijk. Jeugdwereldkampioen Evgeni Skliarov verloor in Sneek al leen in de eerste ronde van de Fransman Fiol. De Rus raakte opeens de draad kwijt. Dat ge beurde in de stand Skliarov (wit): 27, 29. 30. 32/35, 37. 38, 41/43, 45, 48. Fiol (zwart): 2, 3. 5, 6, 8/10, 13, 14. 16. 18, 21, 23, 26. De Rus vervolgde goed met 28. 29-24, 14-19 maar wik kelde foutief af: 29. 33-28' (be ter 33-29), 2-7; 30. 41-36, 7-11; 31. 38-33, 26-31; 32. 37x17, 11x31; 33. 36x27, 16-21; 34. 27x16, 18-22; 35. 28x17, 23-28; 36. 32x14, 9x49 en Fiol wikkel de bekwaam af naar de positie zwart: 5, 14, 17 en dam op 27; wit: 16, 24, 25. 34. 42. Hier volgde 5427-241 dreigt 14- 19) 55. 24-20, 5-10; 56. 20x9, 4x30; 57. 25x34, 10-14. Harsma ontsnapte in de derde ronde tegen de Israëliër Schwarzman. In de stand wit: 15, 23, 28, 32, 34, 37, 48; zwart: 4, 10, 12/14, 19, 26 ver zuimde Schwarzman na Harm- sma's 477-12 het winnen de 34-30 (verhindert 13-18 door 30-24) en speelde 48. 48- 42? met remise als gevolg: 48. 12-18; 49. 23x12, 14-20; 50. 15x24, 19x39. - -- f". Camelopardus (Giraffe) is niet één van de oude sterrenbeel den: het wordt voor 't eerst ge vonden op de sterrenkaarten van Johannes Hevelius, een Poolse astronoom uit Danzig in 1690, alhoewel het sterren beeld reeds eerder bekend kan zijn geweest. Sommige ge schiedkundigen menen dat het de kameel voorstelt die Rebec ca naar Isaak bracht (Genesis 24). Het is een onopvallend ster renbeeld dat het gebied ge- strijkt tussen Cassiopeia, Per seus, Auriga, Lynx, Ursa. Major, Draco, en Ursa Minor. Het sterrenbeeld ligt in een re latief saai gedeelte van de ruimte, en de vijf helderste sterren hebben alle een magni tude tussen de 4 en 5. Het sterrenbeeld bevat verder niets opvallends voor de ama teur astronoom. Melkwegstelsels: N.G.C. fotomagn. doorsnee (bgmin) vis.magn. 1569 11.8 2.1 bij 0.8 1961 11.9 3.7 bij 1.6 2146 11.3 5.1 bij 2.8 2268 12.2 2.3 bij 1.5 2336 11.0 5.7 bij 2.8 2366 11.4 4.5 bij 2.0 2403 8.8 16.8 bij 10.0 8.9 2655 10.9 5.0 bij 3.4 10.7 2715 11.9 4.4 bij 1.111.9 2748 12.3 2.3 bij 0.8 11.4 Hoofdsterren: Naam vis.magn. abs. mag- n. afstand (lichtjaar) a. 4.38 -5.62 3258 b. 4.22 0.64 169.4 c. 4.67 -0.33 325.8 7. (d) 4.44 -0.56 325.8 2h. (d) 4.42 -0.18 270.4 Astromisehe gebeurtenissen in de maan februari: 1 feb. 02h Volle Maan. 2 feb. 15h Regulus (Leeuw) 0.5° ten noorden van de maan. 3 feb. 08h Jupiter 0.5° ten noorden van de maan. 3 feb. 20h Mars 4° ten noor den van de maan. 4 feb. 20h Saturnus 0.1° ten zuiden van de maan. 5 feb. 02h De maan staat in het apogee. 9 feb. 08h Laatste Kwartier. 9 feb. 16h Uranus 5° ten zui den van de maan. 11 feb. 20h Neptunus 4° ten zuiden van de maan. 16 feb. 09h Nieuwe Maan. 17 feb. 09h De maan staat In het perigee. 17 feb. 14h Mercurius 2° ten noorden van de maan. 19 feb. 05h Venus 4° ten noor den van de maand. 19 feb. 12h Mercurius grootste oostelijke elongatie (18°). 19 feb. 21h June stationair. 21 feb. 14h Vesta 1° ten noor- Giraffe mogelijk „Rebecca's kameel" ,®R uRSfl MlKcR r CAMEU ®PY CCPwêuS na •- *9 slo» "KV l3 J2. - :-ru LYKJK "1°* 11V. 3,1 ,®M j'- 'v* y™* den van de maan. 23. feb. OOh Eerste Kwartier. 23 feb. 11h Aldebaran (Stier) 0.3° ten zuiden van de maan. 24 feb. 18h Jupiter in opposi tie. 25 feb. 06h Mars in oppositie. 25 feb. 11h Mercurius statio nair. 26 feb. 06h Mars staat dichtst bij de aarde. 29 feb. 07h Uranus stationair. 29 feb. 21h Regulus 0.5° ten noorden van de maan. Schiffers Schiffers, die in de laatste de cennia van de vorige eeuw een der gerenommeerde schakers was, behoorde toendertijd tot de dertig beste spelers van Eu ropa. Daarvan getuigt onder andere een heel mooie partij die hij tegen Harmonist speel de. Tegen een Lasker was hij niet opgewassen, maar toch was hij van een zodanig kracht dat hij zelfs voor de sterksten een gevaar betekende. In 1896 in Neurenberg kwam Schiffers in zijn partij tegen Lasker tot het onderstaande slotspel: Zwart: Schiffers (Zie diagram nr. 1.) Wit: Em. Lasker. Schiffers had een ietwat slech tere stand zo veel verbeterd dat hij hier met: 1. Kf6 2. Th7:, Ta4| 3. Kg3. Lf7:l 4. Pf7: Kg6! remise had kunnen berei ken. Maar, verblind door het meerbezit van een pion pro beerde hij nog tot winst te ko men en speelde: 1Ta8-h8 onder het motto: „hou vast wat je hebt", en dat hij nu net tegen Lasker niet moeten doen. Dat was een vechters baas van nature, van wie de uitspraak afkomstig is: „Een gambiet (een offer) moet je al tijd aanvaarden, laat de tegen stander dan maar bewijzen dat dat offer terecht was". Van daar dan ook dat Lasker er eens even goed voor ging zit ten. Er volgde: 2. Kg5, h6t 3. Kf5, Le6t 4. Kg6, Tc8 5. Th7, b4. Aan de rand van de neder laag hoopt Schiffer toch nog op winst. Met: 5 Tf8 had hij zijn laatste kans kunnen grijpen. 6. f8Df! Kf8: 7. Kf6, Lg8 8. Te7l, Lh7 9. Th7:f Kg8 .AiÜ diagram 1. 10. Tg7t, Kf8 11. Tb7, Ta8 12. Tf7t, Ke8 Wit kon nu een mat in 6 zetten aankondigen: 13. Te7|, Kd8 14. Pf7f, Kc8 15. Pd6t, Kd8 16. Ke6 Ta7 17. Ta7:,. en daarna mat op d7. Dergelijke kombinaties zijn nu gemeengoed voor veel meer schakers als in de oude tijd, want het gemiddelde spelpeil is sindsdien sterk gestegen. Dat alle schaakverslaggevers zo heet van de naald altijd in staat zijn een goede uitslag te voorzeggen is te veel gevraagd maar zo af en toe komen er wel eens berichten die aanto nen dat niet alle schaakver slaggevers goede schakers zijn. Zo werd een van de par tijen tussen dr. Euwe en dr. Al- jechin afgebroken in de onder staande stelling: Zwart: Aljechin. (Zie diagram nr. 2.) Wit: Dr. Euwe. Bijna alle kranten voorspelden een gverwinning van dr. Euwe, maar ééntje had een verslag gever die voorzichtig wilde zijn en deze vermelde dat Aljechin nog kansen had en dat de uit- diagram 2. slag nog niet te voorspellen was. Ziechier hoe het afliep: 1. Le2-c4!, Kh6 2. Df3-h1!, Tb8- b2 3. Tf1-f7, De7-e8 4. c5-c7, Tb2-c2 5. Dh1-b7l,en zwart gaf op. De verslaggever keek op zijn neus maar wie zal hem kwalijk nemen dat hij niet zo goed speelde als dr. Euwe? Dat was bij de tweede partij in 1935, toen dr. Euwe wereld kampioen werd. Omdat Ik u de vorige week een studie ter oplossing heb gege ven besluit ik deze keer met een probleem van drie zetten waar een verhaal aan vast zit. W. Grimshaw is in de pro bleemwereld een bekend be grip, in het bijzonder omdat een bepaald thema naar hem is genoemd, en hij alleen al daardoor niet uit de probleem- komponisten-rijen is weg te denken. In 1881 maakte hij het volgende probleem: (Zie diagram nr. 3.) Wit: Kd2, De3, Lb3, Pd4; pion nen: a3, e2, f2 Zwart: Kb1, Dh8, La1, Lh7, Pd7; pionnen: a2, a4, b2,c7, f3, g7, h6. diagram 3.) !°- a nje Wit begint en geeft mai Bijna een eeuw oud. enUn tijd zo mooi dat het in aie ons te verheugen! De sing luidt: 1. Pf5L Lf5: met een dubbele van mat op a2 en opjt doe daar maar wat aa((L dit mooi vindt, zult u ze^ baasd zijn te vemerr' eerst een jaar later w^ö), dekt dat dit probleem (er andere, niet minder mcw lossing heeft! En dat g,v zo: 1. Dg5!l, hg5: 2. Pb£, Lc2t en mat! Of de koi'n deze beide thema's dtif den heeft uitgebracht* niet. Maar, in de taats^g is het een beetje modej g den om problemen meia oplossingen de wereld sturen. Welnu, dit pr: zou in een toernooi rrtR blemen met twee oplobui hoge ogen hebben (iel voor een hoge onderscP Wat jammer dat GftJ daarvoor te vroeg is ger Maar mooi is hetl ist Deze week vormt het thema „Zweden" het hoofdmotief voor deze filatelistische ru briek. Om te beginnen nu een overzicht van hetgeen de Zweedse PTT in 1980 zal uit brengen. Op de eerste plaats is daar een boekje met tien ze gels met als onderwerp „rege neratie", waar wij later in deze rubriek uitvoerig op zullen te rugkomen. In mei verschijnt een boekje bestaande uit tien zegels met toeristische motie ven. Voor de onderwerpen op de zegels ging men naar de provincie Hèlsingland. Achter eenvolgens ziet men dan de Banga boerderij in Alfta: de Storassen bergrug in Enanger; de oude ijzerfabriek in Igge- sund; de Tybblingboerderij in Tyby en het Sundskanaal in Hudiksvall. Gelijk met dit boekje zullen ook de Europa-zegels in de verkoop komen. Zoals wij al eerder hebben gemeld is het CEPT-thema voor 1980 „Be roemde persoonlijkheden". Zweden brengt twee zegels en brengt hiermee Elise Ottensen- Jensen en Joe Hill onder de aandacht. Deze Europa-zegels zullen uitsluitend als rol-zegels worden uitgebracht. In sep tember verschijnt een collec tieve emissie in samenwerking met de vijf Skandinavische lan den onder de noemer „NOR DEN 80". Het thema is „Ver vaardiging van gebruiksvoor werpen". De Zweedse bijdrage bestaat uit twee rol-zegels. Eén van de zegels toont een stoel uit de provincie Skane, de andere zegel heeft als afbe elding een wieg uit de provin cie Norrbotten. Voor deze ze gels maakte men gebruik van foto's die gemaakt werden in het „Nordic Museum". Even eens in september verschijnt er een automaat-boekje met tien zegels en vijf motieven. Deze motieven zullen betrek king hebben op de Skandinavl- Uitgifteprogramma Zweedse post i sche mythologie: Thor, Odin, Heimdall, Frey en Freya. Begin oktober zal het feit worden herdacht dat 100 jaar geleden de kunstenaar Viking Eggeling geboren werd. Ook dit zal weer een rolzegel wórden. Voor november staan de kerst zegels en de zegels met de No belprijswinnaars van 1920 op de agenda. De vier Nobelprijs winnaars van 1920 waren: C.E. Guillaume (natuurkunde), S.A. Krogh (medicijnen), K. Hamsun (letteren) en W.H. Nernst (scheikunde). Met een boekje van tien zegels en vijf verschillende onderwer pen werd op 29 januari j.l. het uitgifte-programma geopend. Deze zegels hebben als thema „geregenereerde energiebron nen". Sinds de oliecrisis in de jaren 1973-1974 staat het energie vraagstuk ook in Zweden volop in de belangstelling. Om de Zweedse* afhankelijkheid van olie te verminderen is men ijverig op zoek naar alternatie ve energiebronnen. Zo is o.a. in 1975 een omvangrijk studie programma van start gegaan, waarbij de mogelijkheden van energie-winning bestudeerd worden. Een van deze studie objecten is b.v. het „energie woud". Planten zijn in staat zonne-energie op te nemen en te bewaren. Snel groeiende bomen kunnen daarom een belangrijke energiebron wor den, maar zeker niet voor het jaar 2000. De vijf zegels in het boekje hebben ieder een waar de van 1.15 Zwkr. en als mo tieven: wind als energiebron, bio-energie, zonne-energie, geothermische energie (ener gie uit aardwarmte) en golf slag-energie. Deze laatste energiebron is reeds op enkele plaatsen in gebruik ten behoe ve van lichtboeien voor de na vigatie. De zegels werden ont worpen door Jacques Zadig en gedrukt door de Zegeldrukkerij van de Zweedse PTT. De Nobelprijswinnaars van het jaar 1919 vormden het onder werp voor een serie van drie zegels. Deze zegels kwamen op 15 november j.l. in de ver koop en werden gedrukt op rollen. De serie wordt geopend met een zegel in de waarde van 1.30 Zwkr. Deze zegel draagt het portret van Jules Bordet (1870-1961). Als bacte rioloog genoot hij grote be kendheid en wist hij o.a. de kinkhoestbacil te isoleren. Als hoofd van het Pasteurt te Brussel forceerde jer doorbraak op het terriun de immunologie, het oL lig maken voor besrrtn ziekten. rh De tweede zegel in dejf, heeft een waarde v%, Zwkr. en toont Johanna (1874-1957). Stark wasee sor op de technisch^' scholen te Hannover ef burg. Na het behalen Ij, Nobelprijs vestigde hij, rustend wetenschapsrÜE gens nabij München. hLc de Nobelprijs voor zijn het gebied van de splitj spectrale lijnen in e«f trisch veld. Het effect <[d ontdekt door Stark, h$n bijgedragen tot de bes! van de atomische strud— serie wordt afgeslotenl 5 zegel in de waarde va— 2.50. Op deze zegel iyj het portret van Carl r (1845-1924), een autf4 dichtwerken en proza. |on roemde dichtwerk (L theus en Epimetheus" i bezorgde hem wereldfnc door Lenaart Forsberg eSp pen zegels werden ,:cc door de drukkerij teri Zweedse PTT. Het Zweden-overzichr" wij af met de Kerstzeg eveneens op 15 novebec werden uitgegeven, hier om zegels met alfj klederdrachten, drie waarde van 90 ore enpje Zwkr. 1.30. Deze zeghar den uitgegeven in boe met een inhoud van jP van 90 ore en twee n;ci| Het andere boekje t9a zegels van 1.30 Zwkr. i.< eens twee motieven. D twee rolzegels in de R van 90 ore en Zwkr. tui als afbeelding een Ier Vermeldenswaard is hele Kerstserie werd 5

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1980 | | pagina 24