r™ Tientallen miljoenen schade voor Nederlandse bedrijven in Iran L ponomie _in we bleven de inflatiekoorts Gematigd optimisme voor toekomst Beurs van Amsterdam LEIDSE COURANT ZATERDAG 29 DECEMBER 1979 PAGINA 15 Van 1970-1979 Iparen Van 1970-1979.. WAT WIJ VOOR DE AARD OLIE GINGEN BETALEN PRIJS IN DOLLARS PER VAT SAOED) Van 1970-1979-. Van 1970-1979 OPLOPENDE LOONKOSTEN anp[jpQ (Prijsindex gezinsconsumphe werknemers)! 1975= 100) De jaren zeventig zitten er bijna op. Een decennium waarin zich mede onder invloed van de gestegen olie prijzen een stagnatie aandiende in de economische groei van vele Westerse landen. Olieprijzen stegen, de inflatie nam toe, zo ook de werkloosheid. Bijgaande af beeldingen geven een handzaam overzicht van het reilen en zeilen van Nederland in de afgelopen tien jaar. LEVENSLOOP VAN ONZE CONSUMPTIE PROCENTUELE STIJGING CONSUMPTIEVE BESTEDINGEN TEN OPZICHTE VAN VOORAFGAAND JAAR (volume) anpfr OH DIE BENZINEPRIJZEN. MAXIMUMBENZINEPRIJS VAN 1 LITER SUPER Prijs in centen >0' iel og fcj HAAG (ANP) De politieke onrust in Iran, die nu al mi dm een jaar duurt, heeft het Nederlandse bedrijfsleven en n schade van zeker enkele tientallen miljoenen guldens ^"crokkend. Dit blijkt uit een onderzoek van het ANP onder ïgeveer 25 bedrijven en instanties die betrokken zijn bij ent handel met Iran. Volgens de directeur van de Nederland- Credietverzekering Maatschappij (NCM), mr. A. Kalff, ceft het Nederlandse bedrijfsleven voor 350 miljoen gul- u' en aan de handel met Iran bij de NCM verzekerd. Zo'n ver- e.J kering sluit een bedrijf af om zich financieel in te dekken nor het geval een debiteur zijn verplicptingen niet na- an omt, omdat hij bijvoorbeeld failliet gaat. De verzekering e' eldt eveneens voor niet-commerciële risico's zoals oorlogen a n natuurrampen. oeveel bedrijven zich bij de NCM hebben verzekerd wil mr. en alff niet zeggen. De NCM heeft de eerste negen maanden van er it jaar al zeven miljoen gulden aan schadeclaims uitbetaald. De CM betaalt nooit alle schade uit. In de regel wordt voor kapi- lalgoederen 90 procent en voor consumptiegoederen 75 procent ,n itbetaald. Ipdit ogenblik behandelt de NCM schadeclaims van ongeveer 00 miljoen gulden. Dit bedrag schommelt doordat steeds achter- e allige betalingen uit Iran worden verricht en nieuwe schade- e laims worden ingediend. De politieke risico's heeft de NCM op aar beurt veelal herverzekerd bij de Nederlandse staat. 'e' laarnaast is een onbekend aantal bedrijven helemaal niet ver- in ekerd voor de handel met Iran, omdat dit land toen ze hun j'J ansacties begonnen, politiek en economisch stabiel was. Het j olitieke risico was daarom zeer klein. Ie financiële schade voor het bedrijfsleven is ontstaan doordat f edrijven werk niet hebben kunnen afmaken, personeel voortij- i lig hebben moeten terughalen of orders aan hun neus voorbij lebben zien gaan. k, )nzekere toekomst it >ver de toekomst tasten veel bedrijven voorlopig in het duister. m We kunnen niet anders doen dan afwachten", aldus een ,n ^oordvoerder van Shell. „De vooruitzichten zijn zeer onzeker", |e egt een woordvoerder van de Steenkolen Handels Vereniging >e SHV). „Wanneer het weer rustig is, hopen we de zaak te kun- 'n nen afmaken", meldt de bouwmaatschappij Ballast Nedam. Dat s ie situatie onzeker is, blijkt ook uit het feit dat sinds begin 1979 n leen nieuwe kredietverzekeringen worden aangevraagd en ver trekt. j! 'e meeste bedrijven zijn zeer terughoudend met het verstrek- q en van informatie over eventueel geleden of te lijden verliezen s in de gevolgen daarvan. Het steeds weer terugkerende argu- j ment is dat ze hun belangen niet in gevaar willen brengen en de oncurrentie niet in de kaart willen spelen. ten paar bedrijven willen wel een tipje van de sluier oplichten, s let buizenbedrijf Van Leeuwen BV in Zwijndrecht heeft zich q «r 1 januari 1980 uit Iran teruggetrokken. De politieke situatie fn moeilijkheden met de betaling zijn voor de directie aanlei- ding geweest om het verkoopkantoor in Teheran te sluiten. 5 Var I.-eeuwen begon in 1977 in Iran met een omzet van een half niljoen. De verkoop van gas- en waterbuizen liep zo goed dat er in 1978 al twee miljoen werd omgezet. In 1979 bedraagt de omzet 'ooguit 300.000 tot 400.000 gulden. Van Leeuwen krijgt nog wel urders, maar wanneer er over betalen wordt gesproken komen 5 de moeilijkheden, aldus een woordvoerder. Daarom wordt er niets meer geleverd. 1 Nu het verkoopkantoor gesloten is, derft van Leeuwen per jaar zo'n twee miljoen gulden aan inkomen. 'n Ook het bouwbedrijf Ballast Nedam heeft een verlies van „bij ^benadering enkele miljoenen". Het flatgebouw dat het bedrijf ,c daar bouwde in opdracht van de Iraanse overheid, is niet afge haakt omdat de betalingen uitbleven. Eind 1978-begin 1979 zijn de ongeveer 10 personeelsleden van Ballast Nedam met hun ge- (ii Urmen naar Nederland vertrokken. tf. Alles is afhankelijk van de politieke ontwikkelingen", reageert .t r-J.W. Selderbeek van het adviesbureau Van Hasselt en De iX Koning in Nijmegen. Dit bureau behartigt de belangen in Iran van de stichting Nedeco in Den Haag, de overkoepelende orga nisatie van 20 grote Nederlandse ingenieurs-adviesbureaus op Planologisch, technisch, landbouwkundig en economisch terrein. Nedeco verwerft voor de aangesloten bureaus projecten in het buitenland. Ook stelt Nedeco in samenwerking met de Neder landse overheid deskundigheid aan het buitenland beschikbaar. Sinds februari 1977 is Nedeco in Iran belast met de controle van het ontwerp en toezicht op de bouw van de nieuwe haven in Bandar Abbas. Ir. Selderbeek is de secrataris van dit project. Hij zegt: „Nedeco handelt in opdracht van de Ports- and Shipping Organisation of Iran, een onderdeel van het Iraanse ministerie van verkeer en waterstaat. De haven wordt gebouwd door een consortium van grote Italiaanse bedrijven. De Iraanse regering besloot enkele maanden geleden om de bouw, die begin 1979 stil lag, te hervatten. Aanvankelijk hadden we tussen de 30 en 40 Nederlanders voor Nedeco in Iran. Nu werken er nog zeven. Door de overhaaste demobilisatie begin 1979 zijn wel extra kosten gemaakt. Eventueel te verwachten verliezen zijn op dit moment nog niet te kwantificeren". Vanaf begin 1979 heeft de Steenkolen Handels Vereniging (SHV) geen eigen mensen meer in Iran. De stuwadoorsactivitei ten van SHV en het Iraanse bedrijf Public Warehouses of Iran in twee havens worden nu begeleid door een plaatselijke agent. „Met hem hebben we nauwelijks contacten", aldus woordvoer der J. Entken. - „We hebben geen zicht meer op de situatie. Er is weinig zicht op continue werken. Als er niet gewerkt wordt, wordt er ook niets verdiend. Dus erg profijtelijk zal het niet zijn", zegt hij. Joint venture Ook Van Gend en Loos in Utrecht laat zijn belangen behartigen door een plaatselijke agent, een Iraniër. Van september 1974 tot september 1978 had Van Gend en Loos een joint venture met een Iraans Transportbedrijf voor het vrachtvervoer van Neder land naar Iran en terug. „Om commerciële redenen zijn we daarmee gestopt. De politieke situatie heeft deze „afbouw" al leen maar versneld. We rijden nog wel op Iran, met Bulgaarse chauffeurs. Die zijn politiek minder beladen voor Iran dan Ne derlandse. Wel is het vrachtverkeer op Iran teruggelopen. Dat betekent een achteruitgang in onze financiële positie. Meer hier over kan ik niet zeggen", aldus de woordvoerder van Van Gend en Loos. Het bouwbedrijf van de Verenigde Bedrijven Bredero NV in Utrecht heeft ongeveer een jaar geleden alle twintig Nederland se werknemers uit Iran weggehaald in verband met de politieke onrust. Bredero was van juli 1978 met een Iraans bedrijf belast met de bouw van 330 appartementen in een buitenwijk van de hoofdstad Teheran. Sinds december 1978 ligt de bouw stil. Woordvoerder Jacobs: „We hadden bovendien nog twee grote projecten in voorberei ding. Die staan voorlopig in de ijskast. Dat gaat geld kosten". Van VMF-Stork in Amsterdam zit nog een handjevol kantoor personeel in Iran. „Een aantal" mensen is om politieke redenen weggehaald, zegt een woordvoerster. VMF-Stork was verant woordelijk voor het ontwerp, de bouw en de montage van petro chemische installaties en suikerfabrieken. De woordvoerster: „We hebben nog bedragen uitstaan, waarvan we niet weten of we ze terugkrijgen. Verder blijven nieuwe orders van Iran uit. We hadden ze misschien in een „rustig" Iran wel gekregen". Shell Shell, Fokker, de Algemene Bank Nederland en Philips willen geen enkele mededeling doen over hun financiële positie in Iran. Van Shell waren er elf Nederlanders toegevoegd aan de National Iranian Oil Company. Ze zijn eind 1978 teruggehaald in verband met de onrust. Ook van de Algemene Bank Nederland zit geen personeel meer in het land, sinds alle banken medio 1979 werden genationali seerd. Sinds november is het aandeel van de ABN in de Mercan tile Bank of Iran and Holland (33,5 procent) vervallen. Het enige dat Philips wil zeggen is dat het bedrijf een aantal minderheidsdeelnemingen in Iraanse bedrijven heeft en dat het werk „met horten en stoten" gaat. De Ogem meldt „geen verlie zen door de situatie zoals die nu bestaat". Het bedrijf heeft twee Nederlanders in Iran voor de bouw van een fabriek en huizen. Een woordvoerder van de Nedlloyd rederij in Rotterdam is vrij optimistisch. Het bedrijf heeft nog wat containers met bier in Iran staan die niet terug komen. „We hebben uitstaande vorde ringen, maar niet verontrustend groot. Het komt binnenkort al lemaal wel goed. Dat gaat daar altijd zo, in die buurt", zegt hij. De Nedlloyd vaart met andere Europese rederijen eenmaal per week met vrachtschepen van Europa naar Iran. De twee eigen mensen van Nedlloyd hebben het land onlangs verlaten. Een is naar Holland teruggekeerd en de ander is gestationeerd in Ba hrein „om de kat uit de boom te kijken". Gematigd optimisme „Gematigd optimistisch" is men bij de Volker-Stevin-groep over de betalingen die Iran nog moet doen aan het bedrijf. Een woordvoerder rekent erop dat het geld met enige vertraging zal binnenkomen. Volker-Stevin had als laatste karwei de aanleg van een haven in Bandar Sahpoer (nu Bandar Iman Khomeiny). De haven is nu klaar. De Nederlandse ambassade in Teheran staat intussen voortdu rend in contact met het ministerie van buitenlandse zaken en de Nederlandse Credietverzekering maatschappij (NCM) en bemid delt bij de Iraanse autoriteiten bij het zoeken naar een oplossing van problemen die de bedrijven in Iran ondervinden. „Deels met succes", aldus een woordvoerder van de ambassade. Succes heeft de zaakgelastigde van Iran in ons land, de heer N. Helmi, niet. Hij geeft toe dat zijn pogingen om de Nederlandse Crediet verzekering maatschappij (NCM) ervan te overtuigen dat „Iraanse bedrijven hun contracten met het Nederlands bedrijfs leven nakomen" tot pu toe vergeefs zijn geweest. „We hopen dat de NCM tot de conclusie komt dat de handel in het belang van beide landen is. Het hangt af van de goede wil van de NCM. Die moet meer realistisch zijn. Iran is een vrij land. In elk vrij land is er oppositie en kritiek, dus ook in Iran. Maar daarom is er nog geen politieke onrust. Berichten over dic tatuur en censuur berusten op valse propaganda van journalis ten en Amerikaanse zakenlieden. De moeilijkheden tussen Iran en de VS hebben niets te maken met de verhouding tussen Iran en Nederland". Zijn „geruststellande woorden" lijken voorlopig niets uit te halen. Zolang de politieke situatie in Iran onzeker is, zal geen bedrijf zich in een avontuur willen storten. Zeker niet als het Amerikaanse voorstel tot een economische boycot van Iran door de veiligheidsraad wordt aangenomen. actieve aandelen vorige dag AKZO 20 ABN 100 Amro 20 Dell-MI| 750 Dordtsche 20 Helnektn6/ 25 Helneken H 25 Hoogov. 20 HVA-Mi|en eert KNSM cerl 100 KLM 100 Kon. Olie 20 Nat. Ned. 10 Nedlloyd - 50 Ommeren Cert Philips 10 Robeeo 50 23.40 315,50 65.20 185.90 184,50 72.50 68.10 46.50 103.50 73,60 148,90 20.60f 166.00 142.00 106.70 185.00 183.30 72.00 67,50 21.00 46.00 101.00 73,00 73,50 236.00 20.80 23.80 322.00 67.30 91.00 185.50 184.00 72.20 67.80 103,50 73.50 binnenlandse obligaties 9.50 ld 76-1 9.50 ld 76-2 9.00 id 75 9.00 ld 79-94 9.25 ld 79-89 8 75 ld 75 8.75 ld 75-2 8.75 ld 6-96 8.75 ld 79-94 8.75 ld 79-89 8.50 ld 75 8.50 ld 75-2 8.50 ld 78-93 8.50 ld 78-89 6.50 ld 79-89 8.25 ld 76-96 8.25 ld 77-92 8.25 id 77-93 8.25 ld 79-89 8 00 ld 69 8.00 ld 70-95 8.00 ld 77-87 7.75 id 71-96 7.75 id 73-98 7.75 Id 77-97 7.75 Id 77-92 7.50 id 69-94 7.50 id 71-96 7.50 Id 72-97 7.50 Id 78-93 7.50 Id 78-88 6 50 Id 68 1-93 6.50 id 68 IV 6 25 id 66-91 6.25 id 67-92 6.00 Id 67-92 5.75 Id 65 I-90 5.75 Id 65 II 5.25 Id 64 I-89 100.60 100.60 100.30 98.10 98.00 96.60 97,40 93.50 94.50 93.90 94,40 92.70 92.70 92.00 90.30 89.60 88.90 91.00 91.40 98,20 100.60 100.60 100.40 98,20 96.70 97.00 96.80 96.10 95.90 97.00 96.20 96.10 93.80 92.10 95.80 90.40 89.30 91.10 91.80 90,00 91.00 98.20 86.80 89.10 4.50 id 58-83 4 50 id 59-89 4.50 Id 60 1-85 4.50 id 60 II 4.50 Id 63-93 4.25 Id 59-84 4.25 Id 60-90 4.25 Id 61-91 4.25 Id 63 I 4.25 id 63 II 4.00 Id 61-86 4 00 Id 62-92 3.75 id 53-93 3.50 Ic 3.50 id 53-83 3.50 Id 56-86 3 25 Id 48-98 3.25 Id 50-90 3 25 Id 54-94 3.25 Id 55-95 3.25 Id 55-85 3 00 Id Grb. 3.00 id 37-81 D 46 1.00 BNG 74-81 11.00 Id 74-84 10.50 id 1974 9 50 Id 74-99 9.50 Id 75-85 9 50 Id 76-01 9.00 id 75-00 8.75 id 70-90 8.75 id 70-95 6.75 Id 75-00 8.75 id 77-02 8 50 id 70-85 8.50 Id 70-95 8.50 id 73-98 8.25 Id 70-85 8.25 id 70-96 8.25 id 76-01 8 00 Id 69-94 8 00 id 71-96 8.00 Id 72-97 8.00 Id 73-79 8.00 Id 75-00 7.75 id 72-81 7.60 id 73-98 7.50 id 72-97 7.25 Id 73-98 7.00 id 661-91 7.00 id 66-II 91.60 82.60 83,80 81.40 79.60 77.20 88.70 72.20 81.40 44,00 96.10 79.40 77.20 92.90 95,70 93.00 - 95.00 95.00 93.90 94.00 95.60 95.80 93.50 93.70 91.90 97.30 90,80 binnenlandse aandelen Arnh Schbw Ass St. R'dam Bergoss Berkel P Blydenst C Boer Druk Braat Bouw Bredero VB Caland Hold Calvè D cert Id 6 pet cerl -77 CSM -77 CSM crt id cert Chamotte Clndu-Key Claimindo Crane Ned -77 Desseaux Econosto Elsevier-NDU Gelder cert Geld. Tram Gerotabr 134.20 1850.00 90.50 69.50 385.00 67.00 97.00 60,50 312.00 48.00 95,50 460,00 160.50 1315.00 65,50 65.50 20.00 300.00 950.00e 46.50 35.50 177.00e 181,00 20.30 239.50 172.00 135.50 79.00 22.50 430.00b 89.90 52,00 25,20 15,10 375.00 29,10 78.50 5.20b 2000.00a 72]50b 134.00 1850.00 123,00b 64.10 165.50 106.20 153,10 225.00 225.00 212,00 1315.00b 65.10 65.10 300.00b 930.00 46.00 34.50 85.00 80.50 38.00 355.00b 70.00 76.10 166.00 Ned SprlngsL Nutrlcia GB Rommenholl. THb' Hyp.bk. 80.50 46.00 23.80 221.00 70.70 57.20 247.00 130.00 18.40 190,00 50.80 47.30 80.00 46.00b 160.00 263.00 97.50 375.00 186.00 90.00 281.00 279.00 50.00 184.00 47.00 2110.00 42.00 300.00 3815.00 800.00 80.50 46.00 24.00 220.00 71,00b 51.00 47,70 77.00 47.50 160.00 255.00 100.80 365.00 10.006 640.00e Internatlo M Kempen Beg Kluwer 78 KBB 78 Id cert 78 Id 6 cum Kon. Ned Pap Krasnapolsky 270.00b 93.00 63.00 84.00 325.00 104.50 61.00 60.20 12.90 28.10 76.70 10,60 84.00 320,00b 104.00 61.00 60,50 Westl -U. h. Wolsp. Ede -74 Wyers Alg. Fondsenb. Alrenta Asd Beiegg D Binn Belt. VG 118.00 187.00 95.00 230.00 85.00 62,10 171.00 152.00 87,50 85.00 42.70 67.50 37,00 73.00 43.00 340.00 35.00 130.00 128.40 155.00 169.00 490.00 115.00 73,20 105.70 51.00 90.00 123,50e 135.30 93.50 232.00 47.50 780,00 232.00 131.00 148.00 89.00 67,60 37,30 99.00 158,00e 119.00 129.00 155.00 168.50 490.00 156.00 830.00 119.20 117.50 454.00 53.20 92.00 123.50b 135.00 beurs van New York 35 3/4 6 7/8 52 1/4 34 1/4 Int. Nickel ITT Kennecott Gen. Electric Gen. Motors Goodyear 32 1/8 50 7/8 51 1/8 12 7/8 25 1/8 64 1/2 39 3/8 23 1/4 25 1/2 29 1/8 38 7/8 35 3/8 56 1/2 22 5/8 24 1/4 77 5/8 52 1/8 18 1/4 17 1/2 19 5/8 25 1/8 25 3/4 30 1/4 38 1/8 35 3/4 55 3/8 22 1/4 buitenlands geld Ital.llre<i0 000) Portugese esc (100) Canadese dollar Franse tr.(IOO) Zwitserse fr.(IOO) Zweedse krooryiOO) Noorse kroon( 100) Deense kroon(i00) Oostenr.sch.(IOO) Spaanse pes (100) Griekse drachme(100) Finse mark(lOO) Joegosl. dinartlOO) Iers pond

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 15