Dr.van der Heijden: Bij de eerste
oproep ga ik terug naar Cambodja
L uidruch tige pro testen Franse
motorrijders
Chip
maait
banen
weg
MEDISCHE HULP IN EEN TOTAAL VERSCHEURD LAND
.ommissie
Voorstandster
lasma-
onden
/ïetnamezen voor
pleiding naar
(ederland
vlsberletit
ER
INNENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 28 DECEMBER 1979 PAGINA
(Van t
i onzer verslaggevers)
WINSCHOTEN „Ik was graag
nog wat langer gebleven. Je bent
idaar met een stuk werk begonnen
en ik had het graag verder uit wil-
[en bouwen". Dr. Wim van der
Heijden uit Winschoten, kwam
deze week terug uit Thailand. Hij
erkte als arts in het Rode Kruis-
ldhospitaal bij het vluchtelin-
ikamp Sakheo aan de grens met
Tand. Op 26 oktober vertrok
ij als eerste en enige Nederlandse
•ts. Hij kwam in een gebied te-
ht waar alleen een hospitaaltje
•nder personeel en apparatuur
nd en waar vele duizenden ge
luchte Cambodjanen zich in
pjes van enkele honderden op-
ielden. Vrijwel iedere vluchteling
as ziek. Nu, twee maanden later,
t er een redelijk goed geoutil
leerd hospitaal in Sakheo, waar
:n team verpleegsters samen met
:n aantal doktoren, de zaak runt.
[n het kamp is verder een aantal
•liklinieken ingericht.
ikheo herbergt 150.000 Cambodjaanse
•luchtelingen. Kort na aankomst in Bang-
;ok dirigeerde men Van der Heijden, die
itgezonden was door het Nederlandse
Dde Kruis, naar het Cambodjaanse grens-
ibied. Bij de plaats Aranyaprathet begon
ij zijn werk: „In het gebied werkten op
lat moment een Zwitserse arts en twee
'erpleegkundigen. Voordat ik naar dit ge-
lied vertrok, was ik slechts even in Sak-
Ik moest daar vandaan omdat men bij
ranyaprathet een grote vluchtelingen -
room van wel 200.000 verwachtte. Die
itroom kwam inderdaad. De volgende mor-
jen bleken er echter maar 60.000 te zijn ge
lleven. De rest was de grens, terug naar
lambodja, weer overgetrokken om daar
'erder te vechten".
et werk van Van der Heijden bestond in
die eerste periode uit het maken van toch
ten door de bossen van het grensgebied, op
ne{ zoek naar vluchtelingen. Die vond hij. In
groepjes van 200 zaten de Khmers, zowel
vrouwen, kinderen als soldaten bijeen. Ter
>laatse werd eerste hulp verleend, waarna
Ie ernstige gevallen naar het hospitaal
verden vervoerd. De gezonde mensen gin-
feen naar het vluchtelingenkamp: „De
meeste van hen hadden dysentrie of mala
ria. Bijna iedereen had bloedarmoede"..Op-
'OfaHend voor ^an ^er He'j^en was 6e"
Sinds de hulp van het Internationale Rode
Kruis en de Verenigde Naties op gang is
gekomen verloopt de hulpverlening in
Thailand goed. De verpleegkundigen en
artsen worden door de leiding in Bangkok
naar die plaatsen gedirigeerd waar de hulp
het meeste nodig is. In het grensgebied
werken nu zestig teams van het Rode
Kruis. Dat zullen er straks 120 worden.
Naast het Rode Kruis werken er ook ande
re organisaties in Thailand. De meeste van
hen laten hun hulpverlening via de kana
len van het Rode Kruis lopen. Dr. Van der
Heijden vindt dat de organisaties, die niet
werken via de kanalen van het Rode Kruis,
fout handelen. „Ik kan mij voorstellen dat
iedereen wil helpen. Maar laat de organisa
ties dan eerst contact opnemen met het
Rode Kruis in Den Haag en informeren
welke hulp nodig is. Neem bijvoorbeeld de
Evangelische Omroep. Die zond zomaar
een medisch team naar Thailand. En er zijn
plannen voor een tweede team. Het klinkt
misschien raar, maar voor die mensen is
geen werk. Er is misschien wel werk maar
dan vaak niet op de plaatsen waar men
„binnenvalt". Dat E.O.-team is ook in ons
kamp geweest. Het is teruggestuurd. Bo
vendien bleek bij controle dat een aantal
leden van dat team geen diploma's bezat.
Daarom worden nu alle papieren van team
leden gecontroleerd. Het beste is dat orga
nisaties, die hulp willen verlenen contact
opnemen met het Rode Kruis".
Onbewogen
zondheid van de mannen: „Die mannen
waren in de meeste gevallen soldaat en dat
is een functie waar de Khmers nogal tegen
aan kijken. Het beste voedsel, hoe weinig
men daar ook van had, was dan ook voor
hen".
Bouwen
Na een week in Aranyaprathet te hebben
gewerkt keerde Van der Heijden terug
naar Sakheo. Daar was toen een Neder
lands medisch team aangekomen. Het hos
pitaal kon in gebruik worden genomen. Het
instrumentarium moest echter nog gekocht
worden. Dit gebeurde in Bangkok met geld
van de Verenigde Naties. Ook de Israëli
sche vredesapostel Abie Nathan bood zijn
diensten aan. Van der Heijden: „Hij kwam
een keer vragen wat we nog nodig hadden.
We hadden toen nog geen narcose-appa-
raat, maar de volgende dag was het er,
dankzij de activiteit van Mathan".
Naast de opvang van de patiënten ging men
aan het bouwen. Het hospitaal was zeer
provisorisch opgetrokken en was niet bere
kend op de grote toevloed. Verschillende
ruimtes werden opnieuw gebouwd. Mo
menteel wordt er gewerkt aan twee nieuwe
operatiekamers. De activiteiten van het
team hebben hun vruchten al afgeworpen.
Van der Heijden: „Als ik terug kijk verbaas
ik mij over de hoeveelheid werk, die wij
verzet hebben. Naast het gewone medische
werk zijn er ook statistieken bij gehouden.
Die kunnen in een volgende, vergelijkbare
situatie, weer goede diensten bewijzen. De
onderkomens van de patiënten, momenteel
zo'n 2.000, zijn een stuk verbeterd. En het
allerbelangrijkste is dat de sterfte behoor
lijk is teruggelopen. In de beginperiode
stierven zestig mensen per dag. Nu zijn dat
nog .slechts" drie.
Wim van der Heijden is terug. Het vluchte
lingenprobleem is er nog. Een spoedige op
lossing ligt niet in het verschiet. De Win-
schoter arts blijft er uiterlijk onbewogen
onder. Hij verleent hulp aan zieken en ge
wonden. Een kind werd bijna dood aan de
kant van de weg gevonden. Van der Heij
den en zijn assistenten legden het onder
een boom en plaatsten een infuus. Zonder
veel hoop op overleving trokken ze verder,
op weg naar andere gewonden, geen tijd
hebbend het kind naar het hospitaal te ver
voeren. Op de terugweg bleek het kind nog
te leven. Of een jongen met een stijve pols.
Door een geweerkogel was het gewricht ge
broken en verkeerd weer aangegroeid. Een
operatie had tot gevolg dat het kind nu
weer met het handje kan zwaaien. De toe
komst zal echter nieuwe gewonden bren
gen. De Cambodjaanse machthebbers berei
den een aanval op de rebellerende Rode
Khmers voor. Het Internationale Rode
Kruis heeft al een plan in de la liggen om
24 uur achtereen chirurgische hulp te kun
nen verlenen in het Thaise grensgebied.
„Als ik een oproep krijg, ga ik weer terug",
zegt Van der Heijden.
BRITS
ONDERZOEKBUREAU
BEVESTIGT:
DEN HAAG (ANP) De
micrc^Iectronica (chips)
kan leiden tot de opheffing
van een groot aantal banen
in de industrie. Dit is een
van de conclusies waartoe
een Brits onderzoekbureau
komt op grond van naspeu
ringen naar de gevolgen van
de chips voor de werkgele
genheid. Dit in opdracht van
het Nederlandse ministerie
van sociale zaken.
Het bureau, Metra Consulting,
verwacht dat de micro-electro-
nica op een veel breder terrein
zal worden toegepast dan
thans het geval is. Met name
zullen de chips ook een toepas
sing krijgen bij de produktie
van kleine series, een produk-
tievorm waarop het grootste
deel van de industrie gericht
is. Dit zal een aanzienlijk ver
lies aan werkgelegenheid kun
nen veroorzaken. Met name
zal de vraag naar geschoold en
half-geschoold produktie-per-
soneel afnemen, zo voorspelt
het onderzoekbureau. Daar
naast is het waarschijnlijk dat
een algemene verlaging zal
gaan optreden van de vereiste
geschooldheidsgraad van pro-
duktie-personeel. De behoefte
aan professioneel en technisch
personeel (ingenieurs, pro
grammeurs, onderhoudtechni-
ci), zal daarentegen stijgen.
Ook de automatisering van het
kantoorwerk zal verlies aan
werkgelegenheid kunnen ver
oorzaken. Een aantal op chips
gebaseerde ontwikkelingen
lijkt een aanmerkelijke stij
ging in de produktiviteit van
kantoorwerk te zullen opleve
ren: automatische tekstver
werking op de korte termijn,
electronische postbehandeling
op de middellamge termijn en
het reageren op gesproken taal
door de computer, op lange
termijn. Siemens verwacht dat
een kwart van de kantoor
functies automatiseerbaar is.
Tussen nu en over vijf jaar
moet dan ook worden reke
ning gehouden met het verlies
van een groot aantal arbeids
plaatsen voor typistes en ad
ministratieve krachten.
Het Britse onderzoekbureau
verwacht dat de vraag naar
computerspecialisten zal blij
ven toenemen. Vooral bij de
producenten van soft-ware; in
mindere mate bij de gebrui
kers.
HAAG
NP) Het is
ens de daar-
ingestelde
nmissie ver-
twoord om
)r te gaan met
Rode Kruis-
inden voor
verkrijgen
t bloedplas-
Onder voor-
j sjterschap van
,01-premier P.
de Jong heeft
deze commissie
onderzocht, of de
camapagne nog
steeds zinvol is.
Dit gebeurde na
dat er uitlatin
gen waren ge
daan, dat het
groepsgewijs af
nemen van bloed
op plasma-avon
den onverant
woord zou zijn.
De directeur van
de bloedbank in de
noordelijke provin
cies dr. C. Smit-Si-
binga had enige
maanden geleden
onder meer gezegd,
dat op dergelijke
avonden ondeug
delijk materiaal bij
het opvangen, het
bewaren en het
transporteren van
het bloed werd ge
bruikt. Hij beschul
digde het Rode
Kruis er zelfs van
„een handeltje te
drijven met bloed".
Het rapport van de
commissie-De Jong
handelt alleèn over
de plasma-avon
den. Over de ande
re punten van de
beschuldigingen,
die dokter Smit-Si-
binga in dit kader
heeft uitgesproken,
zal de commissie
een tweede rapport
uitbrengen.
'«STERDAM (ANP) Het Medisch Comité Ne-
rland-Vietnam (MCNV) wil in Nederland Vietna-
ezen laten opleiden ter bediening van de medische
paratuur die het comité naar Vietnam stuurt De
eiding zou moeten worden gegeven door de fa
nbeken die de apparaten leveren.
MCNV-delegatie onder leiding van de Amsterdamse
gleraar in de huisartsengeneeskunde prof. Ben Polak
ft dit aan de Vietnamese autoriteiten aangeboden tijdens
bezoek van ruim veertien dagen aan het land. Het aan
was in Vietnam goed ontvangen, aldus de delegatie. Hoe-
Vietnamezen naar Nederland zouden moeten komen, is
niet duidelijk. Evenmin is er contact geweest met de be
ken fabrieken. Technisch onderricht aan Vietnamezen
t noodzakelijk geacht omdat dit land, net als vrijwel alle
ikkelingslanden, worstelt met een tekort aan kennis om
technische apparatuur om te gaan.
comité beschikte dit jaat over tien miljoen gulden voor
verlening aan Vietnam. Zeven miljoen was afkomstig
de Nederlandse regering in het kader van de ontwikke-
shulp en drie miljoen van donateurs.
(Van onze correspondent)
PARIJS Sedert vier
maanden gaat er nauwelijks
een week voorbij zonder
massademonstraties van
„motards" (motorrijders) in
Frankrijk. In Parijs hebben
zij enkele keren in uitgebrei
de gedeelten van de stad het
verkeer totaal vastgezet
door met duizenden motoren
langzaam te defileren. Zij
hebben de autoweg Parijs-
-Brussel op een zondaga
vond (als het verkeer bijzon
der druk is) dermate ver
traagd dat er opstoppingen
van veertig kilometer voor
kwamen. Maar zij hadden
ook de tol-cabines „geneutra
liseerd" en alle autmobilis-
ten konden doorrijden zon
der de autowegtolgelden te
betalen. Niettemin hadden
zij inzamelingen onder de
autmóbilisten gehouden en
het geld werd later, onder
het oog van de pers, ter hand
gesteld van organisaties
voor ouden van dagen en in
validen.
Met duizenden komen zij voor
de grote demonstraties uit de
provincies naar Parijs, maar
ook elders worden betogingen
georganiseerd: in Nancy, Le
Havre, Bordeaux, Lyon, Tou
louse, Rouen. De politie is (met
name in Nancy) opgetreden,
maar haar beschadiging van
een met de hand beschilderd
benzinereservoir van een Ka-
wasaki-750 heeft een dermate
algemene verontwaardiging
ontketend, dat de ordedienst
zich sedertdien uiterst terug
houdend en discreet heeft ge
toond.
De massabetogingen zijn a-po
litiek en de „motards" mani
festeren uitsluitend „voor de
motor". Want de motor wordt
bedreigd. Eind van de zomer
werd het onzalige initiatief ge
nomen ook de motoren te be
lasten door een „vignette" ver
plichtend te stellen voor de
zware modellen met een grote
re cilinderinhoud dan 750 cc.
„La Vignette" is het etiket dat
automobilisten telkenjare op
hun voorruit moeten plakken
ten bewijze ervan dat zij aan
de belasting voldaan hebben.
Aanvankelijk was deze (bijna
dertig jaar geleden) ingevoerd
om de ouden van dagen te
hulp te komen. Met grote
hardnekkigheid is altijd be
weerd dat de ouden van dagen
daarvan nimmer een centime
gezien hebben, en dat de op
brengst daarvan rechtstreeks
in de staatskas belandt. De be
wering is nimmer officieel te
gengesproken; nadat „la vig
nette" de eerste jaren met het
fraaie opschrift „solidariteits
fonds bejaarden" versierd was,
is dat al lang niet meer te zien.
En nu zouden dan ook de be
rijders van de zwaarste moto
ren een „vignette" moeten ko
pen, en volgend jaar zouden
zelfs de minder zware typen
daartoe verplicht worden.
Een en ander heeft de wilde
woede van de motorrijders
ontketend. Zij hebben bij gele
genheid van deze demonstra
ties al hun grieven naar voren
gebracht en luchten deze op
luidruchtige wijze: verzet te
gen een speciaal soort rijbewijs
voor de zwaardere modellen;
verzet tegen het feit dat de
valhelm apart gekocht moet
worden, terwijl veiligheidsgor
dels in auto's in de koopprijs
inbegrepen zijn; verzet tegen
de abnormaal hoge prijzen
voor onderdelen en reparatie;
verzet tegen de „mafia" van
importeurs, dealers en hande
laren „die miljarden aan ons
verdienen"; verzet tegen de
abnormaal hoge belastingtarie
ven en de 33 btw. Kortom:
de „motards" hebben een soort
oorlog ontketend tegen allen
die onredelijk veel geld ver
dienen door het feit dat de
motor voor tal van jongeren
een noodzakelijkheid is gewor
den.
En sedert enkele weken zijn
daar nieuwe protesten bijgeko
men: tegen de uitgever van
het voornaamste tijdschrift
over motorsport („Moto-re
vue") die ook de jaarlijkse mo
torraces van Le Bol d'Or orga
niseert en daar schandelijk
veel geld aan zou verdienen.
Tegen de radio- en tv-ster
Yves Mourousi, die zich heeft
willen opwerpen als leider en
verdediger van de „motards"
maar volgens hen alleen maar
aan zijn eigen centen en glorie
denkt. En tegen de minister
voor Sport- en Jeugdzaken. En
tegen de watergleuven die op
de autowegen worden aange
bracht om „aquaplaning" te
gen te gaan en die levensge
vaarlijk voor de motorrijders
zijn. Tegen de vangrails en te
gen de gladde zebra-paden. En
uiteraard tegen de minister
voor Sport- en Jeugdzaken.
Motorraces
Niettemin hadden de „mo
tards" van het Parijse bekken
al vóór de tegenwoordige pro-
testgolf iets bereikt. Tot voor
enige tijd namen zij elke vrij
dag- en zaterdagavond de hal-
lenstad van Rungis, ten zuid
oosten van Parijs, in bezit om
er tijdens de twee dagen waar
op het centrum dat Parijs van
levensmiddelen voorziet, ver
laten is, nachtelijke races te
organiseren. Omdat Rungis
vanzelfsprekend niet aange
legd en berekend was voor
motorraces zijn er tal van ern
stige ongelukken voorgeko
men: 21 doden, waarbij dege
nen die later aan hun verwon
dingen bezweken zijn, niet
meegerekend zijn. De „slacht
offers van Rungis" zijn de
martelaren van de „motards":
in hun naam worden tal van
grote protestacties georgani
seerd.
Intussen heeft de overheid in
Tremblay-les-Gonesse nabij
Parijs een groot circuit voor de
„motards" aangelegd. Maar
ook daar hebben de motorrij
ders een grote slag moeten le
veren (en winnen) om de za
kenlieden, om Mourousi, om
de uitgever van „Moto-revue"
die de exploitatie ter hand
hadden willen nemen, te we
ren. Zij hebben een soort zelf-
-exploitatie op touw gezet: „Bij
ons kosten de warme worstjes
geen 10 franc en een blikje
bier geen 15". Maar alles is
nog niet in kannen en kruiken
en er moet nog beslist worden
over de juiste wijze van ge
bruik maken van het nieuwe
circuit en over het gunnen van
de diverse commerciële rech-
De UNM (Union Nationale des
Motocyclistes, de Nationale
Unie van Motorrijders) dekt
het overgrote merendeel van
de „motards" en heeft in haar
strijd en de daarmee gepaard
gaande grote betogingen on
danks alles een politieke kleur
gekregen. Passief, om zo te
zeggen. Zij ijvert geenszins
vóór zekere partijen, maar
stelt die aan de kaak die in de
Nationale Vergadering vóór
het speciale rijbewijs en „la
vignette" voor de motoren ge
stemd hebben.
Parkeermeters
Sedert de automobilisten in
heel het land min of meer in
opstand gekomen zijn tegen de
verplichting om binnen de be
bouwde kom met dimlichten
te rijden (in plaats van met
stadslicht zoals tot dusver)
hebben de motorrijders zich
daarbij aangesloten. En om bij
de automobilisten, waar zij
niet altijd bemind zijn, sympa
thie te verwerven, zijn zij ook
een actie tegen parkeermeters
begonnen, hoewel deze niet al
te overtuigend lijkt....
Uiteraard bestaan er in de we
reld van de motorrijders di
verse kasten. Tijdens de grote
protestdemonstraties dulden
de „zwaren" weliswaar dat
honderden „wurmen" (125 cc
of nog kleiner) en zelfs brom
mers in de stoet meerijden,
maar de Honda-riiders kijken
neer op de „Kawa s" en dezen
minachten de „Yarns", die ze
als motoren voor meisjes of
verwijfde knaapjes aanzien.
BMW heeft een solide reputa
tie, maar men behoort op zijn
hoede te zijn: het is vaak de
motor van fabrieksdirecteu
ren. De Tsjechische MZ wordt
met totale verachting bejegend
en de Harley's en de „chop
pers" worden niet au serieux
genomen.
Onlangs hebben zij (er waren
meerdere duizenden motoren
en het lawaai en de gassen wa
ren „apocalyptisch") tussen
Place de la Concorde en de
Eiffeltoren en voor de Assem-
blée Nationale een manifesta
tie gehouden. Aan een van de
bodes van de Assemblée heb
ben zij een petitie overhandigd
en daarna zijn zij rond het Pa
leis van het Elysée „decibels
gaan loslaten". En luidkeels
eisten zij de vorming van prijs-
beheersingsbrigades voor alles
wat de motoren betreft en het
organiseren van een totale
boycot tegen al degenen die de
„motards" uitzuigen. En tussen
Parijs, Toulouse en Lyon zijn
nieuwe massabetogingen ge
houden en de driehoek die
door genoemde steden ge
vormd wordt, heet nu de
„driehoek van de woede van
de motards".
voor sportvlesero In hol binnenwater
MSSFf^SSmS SSqaaiTVAM HCT"?AAÓZÖCN vocMTnoóTvmTtT
HET BtHj) VMM VANQSTtH ONVERANDERD MATK) TOT SLECHT IN WECtFIfJ
0610*0 TOT EN MET 1 JANUARI 1M0
anp