Het wordt je geel, groen, paars en wit voor de ogen... BETEKENT EEN MARTELGANG VAN MEER DAN 21 UUR -ITENLAND LEIDSE COURANT DONDERDAG 27 DECEMBER 1979 PAGINA 9 herstelwerk ogend als een jonge bloem, bij NBC; de eerder genoemde Phil Dona hue bij CBS. ABC begint al met de eerste kwis. Phil Donahue heeft een programma over de werkende moeders. Hij heeft een plezierige Willem Ruys-achtige manier van werken, het onderwerp komt best aardig uit de verf. Om tien uur volgen de plaatse lijke praatshows, NBC gooit er een kwis tegenaan. Om half elf is het overal kwissen geblazen, waarbij al ras blijkt, dat vrijwel elke kwis op de Nederlandse tv een min of meer getrouwe kopie is van wat er in de Verenigde Staten op dat gebied gebeurt. Er wordt voortdurend enorm hard ge schreeuwd door kwismasters, deelnemers en publiek. Het zijn die zeldzame momen ten waarop de reclame-onderbreking een verademing is. Tot half twaalf blijven spelletjes het beeld beheersen, alleen afgewisseld door de po pulaire serie „Laverne and Shirley" op ABC. „Laverne and Shirley" is een zoge naamde situatiecomedie (hier kortweg sit com genoemd) waarvan de Amerikaanse tv wemelt. Het kan toevallig een slechte aflevering geweest zijn, maar het wereldre cord „oubolligheid" wordt volgens mijn waarneming heel dicht benaderd. Laverne en Shirley zijn twee vrijgezelle jonge mei den. Ze krijgen in deze aflevering bezoek van twee FBI-agenten, die vanuit hun ap partement de overzijde in de gaten moe ten houden, dag en nacht. Laverne: „Je kunt mijn pyjama wel aan". FBI-agent (olij ke blik): „Ik draag nooit pyjama's". De meiden verstijven. Het „ingeblikte" pu bliek ligt op de knieën. Aan de „soap" Twaalf uur: ABC heeft een half uur nieuws, NBC zit nog in de spelletjes en CBS is al een half uur bezig met een van de eerste (er was er al een om half tien) soap-ope ra's. Dit zijn Peyton Place-achtige dra ma's, die tussen twaalf en vier uur miljoe nen huisvrouwen aan de buis kluisteren. Ze heten zo, omdat ze meestal gespon sord worden door fabrikanten van schoon maakmiddelen. Na nog een spelletje hier en een nieuwsuitzending daar, is er om half twee geen vlucht meer mogelijk, alle drie de grote „networks" zijn aan de „soap". „As the world turns" en „Guiding light" (let op de onvergankelijke titels) zijn twee van de oudste soap-opera's. Ze draaien al meer dan twintig jaar. Ik volg ze op CBS beide het volle uur. De eerste neiging om „hellup" te ro,epen welt op. Er is geen touw aan vast te knopen. Als Ik net een man en een vrouw tevreden als echtpaar heb geplaatst, blijkt de man het onecht kind van de geheimzinnig verdwenen broer van de moeder van een vriendin van de vrouw en is de vrouw de derde echtge note van een broer van een vriend van de man, die ernstig gewond in het ziekenhuis ligt, nadat hij de onechte vader van zijn aan kanker overleden tweede vrouw uit een brandend huis heeft gered. De soap- -opera's zitten uitermate geraffineerd in elkaar en worden ondersteund door mu ziekjes, die door een computer zijn aange wezen als de beste stemmingmakers bij een bepaalde gebeurtenis. Als een van de series abrupt eindigt als een vrouw, die haar echtgenoot tracht te behoeden om met een koffer in de hand huis en haard te verlaten, van de trap valt, kom ik tot de schokkende ontdekking dat mijn eerste gedachte is: morgen toch even kijken hoe dat afloopt. Zo geraffineerd zit dat in el kaar. Legpuzzel als film 16.00 uur: bij ABC begint een film, „Jig saw" (Legpuzzel), een misdaadwerkje uit 1968. Er worden 's middags nogal eens aardige films vertoond, dus ik ga er maar eens goed voor zitten. Mis, de titel blijkt juist, na 12 uur kijken is mijn puzzel nog steeds niet opgelost. Dat kan te maken hebben met het feit, dat ik op dat moment al bijna twaalf uur voor de buis zit, maar ik betwijfel dat toch ten sterkste. Om half zes is het overal nieuws, eerst de plaatselijke nieuwsshows, met nog eens een keer of zeven de hoogtepunten van de Redskins, daarna de landelijke nieuwspro gramma's. 19.00 uur: op NBC voor de verandering een kwis, de „Newlywed Game" (ofwel Avro's Weekendkwis), ABC geeft „live" een basketballwedstrijd (tussen twee col legeteams) en CBS gaat nog een half uur tje door met nieuws, ditmaal gepresen teerd door Walter Conkrite, de „grijze eminentie" van het Amerikaanse tv-nieuws, een man die volgens velen er meer toe zou hebben bijgedragen om Sa- dat en Begin in eikaars armen te krijgen dan president Carter. Senator Edward Kennedy krijgt er bij CBS ongewoon uit voerig van langs voor zijn plotselinge aan val op de sjah. In het programma ook een opvallend lang „item" over de honger in de wereld. Om half acht heeft NBC weer een andere kwis „opgezet", wordt bij ABC nog steeds gebasketbald en heeft CBS een speels programma rond... de Redskins. De hoog tepunten uit het football-duel kan ik nu dromen. De reclame ondergaat inmiddels een verandering: meer auto's, meer bier en andere dranken, veel parfums. De graad van stompzinnigheid van de meeste reclames blijft onveranderd hoog. Onderbroekenreclame: een man staat in een rij wachtenden voor de kassa van een theater, een spiksplinternieuwe onder broek aan zijn vrouw te tonen. Rekt als een gek, stevig kruisje, plakt niet. Bij de kassa aangekomen schuift hij per abuis de onderbroek in plaats van het geld in het loket. Steeds sterker bekruipt me het ge voel met een soort „Dagboek van een gek" bezig te zijn. 20.00 uur: „Prime time", ofwel tot elf uur de duurste tv-tijd van de dag. Tussen de zestig en honderd miljoen Amerikanen zit ten nu aan de buis gekluisterd. Een recla meboodschap van tien seconden komt nu al gauw op minstens dertig mille. CBS heeft een nieuwe serie, „The White Shadow", over het basketballteam van een middelbare school. De serie heeft zich al een flinke populariteit verworven. De af levering is redelijk onderhoudend. Bij ABC wordt nog steeds „echt" gebasketbald en NBC heeft in verband met de naderende Kerst een serie tekenfilmpjes over kerst verhalen. Om negen uur is het bij CBS tijd voor Mash, ABC begint aan de wekelijkse maandagavond-footballwedstrijd. Ik be sluit op NBC naar een interessant lijkende tv-film te kijken. „Vriendschap, geheimen en leugens" is zo kakelvers, dat er niet eens voorbeschouwingen aan zijn gewijd. De film is geheel vervaardigd door vrou wen, zowel voor als achter de camera. In een huis, dat twintig jaar geleden het do mein was van een meisjesstudentenclub, wordt het skelet van een baby gevonden. De zes vrouwen, die het huis toen be woonden, blijken allemaal nog dicht bij el kaar te wonen; een van hen is de moeder, ziedaar het zich ontvouwende drama. Het grootste drama blijkt echter de film zelf te zijn. Veertig minuten lang vraag ik me af wat er mis is aan de film, het blijkt alles te zijn. Ik schakel over naar de football-wed- strijd tussen de Oakland Raiders en de New Orleans Kardinals (niet de prelaten, maar de rode Amerikaanse vogeltjes). Het rugby-achtige football is uiterst spectacu lair en zeer televisie-geniek. Het is boven dien zo afgestemd op tv, dat reclame boodschappen er gemakkelijk in verweven kunnen worden. In het stadion wordt ge woon een muziekje gespeeld om aan te geven, dat de tv nog bezig is met geld ver dienen en dat er dus nog even gewacht moet worden met de volgende actie. Erbarmelijke kleuren Even iets over de beeldkwaliteit, die aan zienlijk slechter is dan die in Nederland. De kleuren zijn doorgaans erbarmelijk. Als je net goed hebt ingesteld, loop je de kans bij onderbreking voor een reclame-uitzen ding ineens allemaal gele kleuren te zien. Weer bijstellen. De volgende reclame blijkt dan weer groenig. Zeker als je al zo'n dik ke zestien uur voor de buis zit, laat je het op een gegeven ogenblik maar lopen, maar dat betekent wel een bonte stoet van gele, groene, paarse en witte gezich ten. Ik ga even terug naar de „vrouwenfilm". De hel blijkt daar losgebarsten. Het is ineens volop drama. Het uitermate trage tempo van de eerste veertig minuten is omgeslagen in een tomeloze vaart, waarin abortus, vrouwenmishandeling, vrouwen onderdrukking en alles wat nog meer in verband kan worden gebracht met vrou wenemancipatie is opgehoopt tot een vol strekt ondoorzichtige massa. Gelukkig hoor ik later dat ook veel vrouwen de film onbehoorlijk slecht hebben gevonden. 23.00 uur: Nieuws. Een half uur nieuws bij alle drie de „net- works", zij het dat ABC pas ruim een half uur later invalt, omdat de voetbalwedstrijd dan pas is afgelopen. ABC en NBC hebben na de normale nieuwsuitzending^nog een „special report" over Iran, waarin alle gebeurtenissen rond dit ingrijpende drama nog eens op eert rij tje worden gezet. Door de voetbalwed strijd en de extra nieuwsuitzendingen ligt de rest van het nachtprogramma nogal in de war, zodat ik met toch al geteisterde ogen veelvuldig de tv-guide (een gidsje op Mikro-gids-formaat, dat met meer dan 30 miljoen abonnees de grootste periodiek In de wereld is) moet raadplegen. Olijk geratel en „sneeuw" NBC heeft natuurlijk Johnny Carson, al 20 jaar de bekendste „praatshow". Alleen heeft Johnny vanavond toevallig een avondje vrij en laat hij het olijk geratel over aan Bill Cosby. Bij ABC is de journa list Tom Snyder het middelpunt van een interessant programma, dat het midden houdt tussen een praat- en een nieuws show. CBS gooit er nog maar eens een honderd minuten durende aflevering van de misdaadserie „McMillan and wife" te genaan. Als waardig besluit laat ik het oog vallen op een oude John Wayne-film („Santa Fe Stampede" uit 1938), die om zes minuten over half twee bij ABC een aanvang neemt. Het laatste wat ik me kan herinneren is een wilde achtervolging te paard. Als ik rond vier uur wakker wordt, „sneeuwt" het ook op de Amerikaanse tv. „Neerslag" van betekenis zal het echter niet worden. Over anderhalf uur beginnen ze weer van voren af aan. DICK TOET HlNGTON Waar- jnlijk nergens in de we- speelt de televisie zo'n ingrijke rol als in de Ver- ide Staten. De grote merciële omroepbedrij- zijn gigantische onder- lingen met miljardenom en; politieke carrières =ajden erdoor gemaakt en roken, de tv heeft vol- i velen een grote invloed de hoge Amerikaanse daadcijfers en is voor belangrijk deel verant- jrdelijk voor de ontrege- van het Amerikaanse ge leven. Maar ook buiten landsgrenzen is de in- jened van de Amerikaanse tv ienlijk. Tv-produkties allerlei aard worden in te getale over de gehele eld geëxporteerd. Archie iker, Radar, Starsky and ch en Charlie's Angels vertrouwde figuren van uw-Zeeland tot Japan en de Filippijnen tot Egypte. De grote regiekamer in een van de studio's van NBC. Cameralieden van NBC, een van de drie grote Amerikaanse omroepen, in actie tijdens de opnames voor een praatshow. k op de Amerikaanse tv heeft dan vel eens het karakter van zelfkritiek e kritiek is merendeels gerechtvaar- Het winstoogmerk leidt tot een durende jacht op de grootste geme- 3ler, die voor niemand echt bevredi- blijkt te zijn. Op een enkele uitschie- a overheersen onbenulligheid en op- akkigheid. Glad amusement voert de toon. n gemiddeld Amerikaans gezin staat dagelijks bijna 22 uur aan. Er is de Ie jaren een licht dalende tendens baar, maar het blijft onvoorstelbaar Het monster barst dan ook al rond es in de ochtend los en brult tot diep nacht door. in die gemiddeld 21 tot 22 uur ge- heb ik op een dag, een doodgewo- laandag, van a tot z gevolgd. Het is martelgang geworden. Vele malen Ie ik de neiging opkomen uitbundig up" te roepen. Afgezien van geteister- jen, enkele nachtmerries en wat lichte wtrekjes, die volgens een bevriende ia verloop van tijd waarschijnlijk ver en, heb ik de hersenspoeling zonder scheuren doorstaan. lart... hakel om half zes 's ochtends nog ferdwaasd in. Van "de drie grote com- iële omroepen ABC, CBS en NBC n de beide eerste nog niet op, even- in aantal kleinere onafhankelijke om- in en de enige niet-commerciële om- Maar NBC start om half zes met het 'amma „Knowledge" („Kennis"), ken- gebaseerd op de verkeerde veron- elling, dat als je op dat uur nog niet bed bent, kennis ook niet aan je is ied. De te vergaren kennis behelst de edlng van kinderen. De gastheer, een g onderwijzerstype in driedelig pak, Phil Donahue, de populaire presenta- an een zogenaamde „praatshow", die genodigd met een zaal vol middelbare ieren over dit probleem van gedach- wisselen. irste vraag hakt er al meteen diep in. zou u het vinden als uw zoon van in thuis zou komen met de medede- dat zijn vriendin zwanger is?", vraagt iloedserieus kijkend meisje. De mees- agen gaan trouwens over de reactie Donahue op ernstige problemen bij van zijn zes kinderen. De sfeer is op- id serieus, de scholieren lachen nau- :s. Donahue geeft best aardige ant- den, maakt zich er niet gemakkelijk if. Hij blijkt later, als ik hem in zijn ei- ihow zie, trouwens een van de aardig- ersoonlijkheden van de Amerikaanse Igenlijk wel een aardig programma Voor de goede orde: het programma irder op een gezonder tijdstip inomen. uur: alle drie de „networks" draaien blijf nog even bij NBC, waar nu een ramma begint over reuma. Een gast- j een gastvrouw en drie doktoren zit- itatlg rond een bloembak. Ik schakel naar CBS, waar de countryzanger Guthrie aan de tand wordt gevoeld een prachtig grijze dominee en een dame. Aan hun voortdurend naar bo- leigende oogopslag is snel te merken het over gaat. Guthrie is een van de Amerikanen, die de laatste tijd in eus opzicht zijn „wedergeboren". In hoekje van het beeld wordt het ge sprek voor slechthorenden weergegeven in gebarentaal. Er is nog geen commerciële reclame. De programma's worden alleen onderbroken- voor aankondigingen van programma's la ter op de dag en voor voorlichtingsspotjes op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. Om half zeven beginnen zowel bij CBS als bij ABC praatprogramma's in het Spaans, vanwege het sterk groeiende aantal Spaanssprekenden in de Verenigde Sta ten. NBC heeft een praatprogramma waar in de gastheer een gesprek heeft met een dame, die in de Verenigde Staten de be langen van de Aziatische vluchtelingen be hartigt. De eerste reclameboodschapppen verschijnen (voor het lenen van geld en het verwijderen van ouderdomsvlekken) en zullen snel een frequentie van om de zes a tien minuten bereiken. Twee uur nieuws Zeven uur: tijd voor het nieuws. NBC en ABC beginnen aan een twee uur durend nieuwsprogramma, dat bij NBC „Today" en bij ABC „Good Morning America" heet. Beide programma's hebben dezelfde op bouw. Elk half uur begint met een nieuws uitzending, daarna zijn er achtergronden, meestal in de vorm van studiogesprekken en tot besluit volgt een plaatselijke nieuwsuitzending. De nieuwsuitzendingen zijn professioneel, maar oppervlakkig. De gebeurtenissen in Iran beheersen het nieuws. Overal zijn correspondenten ter plaatse, maar de gelegenheid om verslag, te doen is een kwestie van seconden. Een nieuwsitem van meer dan twee minuten komt nauwelijks voor. De presentatie is vakkundig en ontspannen. Er wordt veel gelachen. De reclame wordt steeds opdringeriger. Twee dames poetsen als bezetenen aan een smoezelige afzuigkap. Bij de een vliegt „het" eraf, bij de ander dus niet. Een man en een vrouw willen elkaar kus sen, deinzen vol afgrijzen terug, zetten de fles met mondspoeling aan de mond en storten zich vervolgens diepgelukkig in el- kaars armen. Via een interview met een als krent verkle de figuur wordt gepoogd belangstelling te wekken voor een bepaald soort overheer lijke krent. Alles gaat op schreeuwerige, agressieve toon. Ik ben getuige van wat waarschijnlijk een ramp voor de wereld gaat worden. Er wordt reclame gemaakt voor een draadlo ze microfoon waarmee je mits een ra dio bij de hand overal de mensheid op hoge toon kunt toespreken. Een van de voorbeelden: vanuit een rijdende auto, ge vuld met bronstige jongelui wordt een op de stoep wandelende jonge vrouw per mi crofoon gewezen op haar in het oog sprin gend uiterlijk. Aan het eind van de twee uur (alleen CBS heeft een uur, gevolgd door een uur Kapi tein Kangoeroe, een populair kinderpro gramma) is de situatie in Iran flitsend, maar niettemin nogal oppervlakkig belicht en heb ik onder meer de hoogtepunten uit de wedstrijd van de Redskins, de populai re Washingtonse footballclub, die de dag tevoren een belangrijke wedstrijd heeft gewonnen, minstens zeven keer gezien. Praten en kwissen Negen uur: de praatshows. Dina Shore, in middels 64 jaar oud ma^r dank zij veel Ethel en Archie Bunker, de hoofdrolspelers in een van de - ook in ons land - bekendste en meest bekeken Amerikaanse televisieseries.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 9