Ieder huis zijn eigen computer: nieuwe butler of nieuwe baas? )teun voor ik/4e beurs CONOMIE LEIDSE COURANT ZATERDAG 22 DECEMBER 1979 PAGINA 11 De Po us: SER is geen ijskast (Van onze sociaal-economische redactie) DEN HAAG De Sociaal-Economische Raad is geen ijskast, waarin regering en soci ale partners hun moeilijkste kwesties kunnen plaatsen om ze op de lange baan te schuiven. SER-voorzitter dr J. W. de Pous zei dit giste ren tijdens de laatste vergadering van de raad in 1979. Het tegenovergesteld is het geval, zo betoogde hij als verweer tegenover de veelge- de t hoorde ijskast-bewering. Dit jaar heeft de SER 224 adviezen uitge bracht. De voorbereidingstijd was gemiddeld drie maanden. Wanneer uitsluitend wordt ge keken naar de 19 belangrijkste beleidsadvie zen voor de regering, dan resulteert een ge middelde voorbereidingstijd van 14 maanden. Ook met de interne verdeeldheid in de SER valt het volgens dr. De Pous wel mee: het merendeel van de adviezen werd unaniem uitgebracht. UgSI Akzo Chloor nu zeker naar Botlek (Van onze parlementaire redaktie) DEN HAAG AKZO Zout Chemie gaat de finitief uitbreiden in het Rotterdamse Botlek- gebied. Een laatste poging van het PvdA- Tweede Kamerlid Bonno Spieker om het Eemsmondgebied nog een kans op deze uit breiding te geven, is in de Tweede Kamer ge strand. Spieker vroeg in een motie het kabi net een nadere studie over de voor- en nade len van de Eemsmond- en het Botlek-gebied 'als vestigingsplaats, alvorens een definitief besluit zou worden genomen. Minister An- driessen (die zijn zieke collega van Economi sche Zaken Van Aardenne verving) zag hier echter geen kans meer toe, omdat AKZO aan contracten vastzit die uitsluitsel vragen om trent de uitbreiding per 1 januari a.s. Komt dat uitsluitsel er niet dan kost dit AKZO tien tallen miljoenen guldens en zou de Eems mond toch niet als vestigingsplaats in aan merking komen. Hoger winst en contant dividend Stad Rotterdam ROTTERDAM - Assurantieconcern Stad Rot terdam heeft volgens voorlopige cijfers dit jaar 57,5 min brutowinst behaald wat 12,3 pet meer is dan in 1978. Door een hogere be lasting op de winst bedraagt de nettowinst 39,4 tegen f 36,2 min vorig jaar of 8,6 pet ho ger. Het is de bedoeling over 1979 een divi dend voor te stellen van f5 in contanten met daarnaast een uitkering van 10 pet uit de agi- oreserve (v.j. f 4,50 contant plus 10 pet agio), zo heeft dr. L.M. van Leeuwen, president van de Raad van Bestuur, gistermiddag meege deeld op een personeelsbijeenkomst. In de schadeverzekering is sprake van een verdere verbetering van de resultaten. Dit is te dan ken aan het eigen beleid van het concern en aan het feit dat in de afgelopen jaren met steun van de overheid een noodzakelijke her structurering van premies werd doorgevoerd. Het resultaat schadeverzekering bedraagt over 1979f24 min of bijna 16 pet meer dan in 1978. Het premie-inkomen nam met ruim 10 pet toe tot f223 min. Turkse pond voor Europa gedevalueerd ANKARA Turkije heeft voor zijn pond la gere wisselkoersen ten opzichte van de voor naamste Europese valuta's vastgesteld om de koersschommelingen van de laatste tijd op de Westeuropese wisselmarkten te corrigeren, aldus een mededeling in het Turkse staats blad. De koers van de dollar blijft 47,10 pond. Het Turkse pond is het sterkst in waarde ver minderd ten opzichte van de Oostenrijkse schilling, namelijk 7,1 procent. De kleinste devaluatie is ten opzichte van de Italiaanse lire, 1 procent. De nieuwe aankoopkoersen van de Europese valuta's zijn: Oostenrijkse schilling, 3,7891 pond, de Westduitse mark 27,2096 pond, Belgische frank 1,6748 pond, Franse frank 11,5724 pond, Zwitserse frank 29,4006 pond, Nederlandse gulden 24,6725 pond, Zweedse kroon 11,3057 pond, Noorse kroon 9,4444 pond en Italiaanse lire 5,8198 pond «STERDAM Verschil- jnde factoren gaven de Am- jerdamse effectenbeurs gis- afjren een duwtje in de rug. hï>oral de verdeeldheid on- e ,ir de OPEC-landen en ook nt pt vasthouden van Saoedi- een[rabië aan een prijs van 24 bllar per vat olie werd aio.4or de beurs als gunstig er- ^iren. Daarbij gaf Wall [^lreet een goede stemming e a J zien en was de dollar Q^eer wat hoger, zodat Am- de verdam weer over het alge- jeen een wat vriendelijker lemming te zien gaf. drej enoje internationals namen vlak ien.bor de Kerstdagen nog wat misieer afstand van het diepte- negint van afgelopen woensdag, sdeijon. Olie trok een halve gul- ekojn aan op148,60. Akzo steeg igsirirtig cent op 23,40 en Phi- nbe<>s en Hoogovens gingen sa- roef en omhoog naar een door sle ïide gedeelde 20,60, een ïkoi inst van twintig cent voor ie- woi :r. Unilever steeg dertig cent 114,30 en KLM zeventig aaifc 74,50. >ren ei drankenfonds Heineken 'as vlak voor de feestdagen •pers twintig cent meer aard op 72,30. de scheepvaartsector steeg mbNSM 1,30 op ƒ104. Ned- ;sen,yd was vijftig cent beter op n- f5,50, terwijl Van Ommeren terug moest op 237. de financiële sector was de bestjjN weer hoger, dit keer ƒ2 i ƒ315,50. Nationale Neder- nden kon dertig cent aan de Ders toevoegen op ƒ114,30, rwijl Amro veertig cent ver- or op 65,50. e obligatiemarkt was een tot nee dubbeltjes beter. Vrijdag 0ond de inschrijving open op .raa9,5 pot obligatielening van larvlOO miljoen ten laste van de ederlandse Investeringsbank >or Ontwikkelingslanden. De 'angstelling werd redelijk ïoemd. p de lokale markt heerste n verdeelde stemming bij rustige handel. Schuitema 3 duurder worden op Volker Stevin steeg 1 Ie n ƒ67 en Westland Utrecht eneens 1 op 339. Bredero z om ƒ3 op ƒ215. Bij de uit- vers was Kluwer bijna 1 fy >ger op 105 en VNU een ile 1 op 93. Vmf krabbel- omhoog met negentig cent /ach m 36,70. Verder lagen goed de markt Hollandia Kloos Unikap. mba zat bij de verliezers met ;tori n achteruitgang van ƒ9 op og [171. Van der Giessen De loord verloor ƒ2,50 op ƒ121. MB daalde 1 op 245,50, Zaaakhoed vijftig cent op ƒ51,30, aldiols ƒ1,30 op ƒ64,50 en Hol- >h 5 op ƒ367. arisip de actieve markt waren er dens beurstijd weinig veran- Za iringen van betekenis. Natio- vanale Nederlanden moest terug t 118,90. fgeh| PTIEBEURS (da e Europese optiebeurs gaf ov steren een levendiger handel zien dan donderdag. Of- hoon de aandelen weinig Eijeranderd -noteerden, kon de n o nzet hoger zijn. Om 12.00 uur O aren 602 opties verhandeld. e belangstelling voor Ko of inklijke Olie was aanzienlijk, gingen zo'n 250 contracten om. Philips, waarin gisteren rs oed werd gehandeld, haalde il :n zeer geringe omzet. ?i et Beurzen maandag gesloten 2211 verband met de viering van >ei Brstmis zijn de beurs van ^sterdam en de Europese .>tiebeurs komende maandag 1 december de hele dag geslo- Een boeiende serie over de onbekende, onbegrepen, angstaanjagende ontwikke ling van de "chip". Met verhalen van Klaas Goïnga, Theo Leone, Jef Lousberg en Henk Volmer. Home- Moeten we straks met zo'n apparaat een eenvoudig telefoongesprek voeren? De elektronica-industrie schept nieuwe markten: apparatuur, cursussen, het uigeven van hobbybladen. (Van onze sociaal-economische redac tie) DEN HAAG De chip besluipt ons en we hebben het nauwelijks in de gaten. Dagelijks dragen we ze met ons mee, in een digitaal horloge, in een zakrekenmachientje. Ze zitten in onze auto en dagelijks werken velen met apparaten die barsten van de micro-electronica. Een radio of tele visie zonder chips is niet meer te koop. De wasmachine en de naaima chine hebben een electronisch pro gramma gekregen en de microcom puter in de diepvries regelt het alle maal zelf wel. De chip is niet meer weg te denken uit onze maatschapij zeggen de computer bazen beslist. De eerste slag "is gewon nen, de tweede is al begonnen. Werd de computer aanvankelijk gezien als een rekentuig dat alleen door grotere be drijven bekostigd kon worden, nu is de homecomputer, een brein in zakfor maat, in aantocht. En de electronica-in- dustrie zal niet rusten voordat ieder huisje zijn eigen computertje heeft. Ze zien ons al zitten, achter het toetsen bord en het beeldscherm. Het „tweede oog" in huis. Pa drukt op de knoppen om te kijken hoe het met de proviandvoorraad staat en hoeveel centjes er nog zijn te beste den. Ma laat het brein ingewikkelde berekeningen maken voor het aangifte biljet inkomstenbelasting en zoonlief werkt zich in het zweet bij een schaak partij met de electronische meester. De computerbazen hebben al duizen den karweitjes en spelletjes bedacht voor de nieuwe, „alleswetende huis vriend", de homecomputer. De produc ten van hardware (dat is louter de elec tronische apparatuur) en software (de programma's, oftewel de instructies die de computer moet krijgen om bewer kingen uit te voeren) hebben ontdekt, dat er een veel grotere markt ligt dan alleen maar het bedrijfsleven. Innovatie Een markt die tegelijk tientallen ande re markten opent. En dat noemt men dan met een mooi woord innovatie. Kijk maar in de eerste de beste boek handel. Tientallen nieuwe hobbybladen zijn er de afgelopen jaren op de markt gekomen, die vol staan met onbegrijpe lijk taal als PROMS, RAM en ROM, BITS, BYTE en wat al niet meer. Kijk maar in de electronicashops, die tot voor kort alleen maar degelijke hifi-in- stallaties aan de man brachten. „Wij demonstreren u de home- of hobby- computer". Kant en klaar gekocht in tientallen uitvoeringen en diverse prijsklassen, of als bouwpakket met heel wat avondjes zenuwslopend knut selwerk. Heel wat brave Hollandse huisvaders studeren in hun vrije tijd computer- abacadabra en solderen chips op print jes, net zo lang tot ze de stekker in het stopcontact kunnen steken en aan de weet komen of het apparaat wel of niet werkt. Miljoenen guldentjes worden er aan besteed. De computerclubs vliegen als padde stoelen de grond uit. Teleac kluistert wekelijks tienduizenden aan de beeld buis om de geheimen van microproces sors te ontsluieren. Wakker geschud door de enorme belangstelling die voor de Teleac-lessen bestaat, hebben inmid dels al heel wat „leergangen" compu terwetenswaardigheden in hun pro gramma opgenomen. Geen benul Uit een soort enquete die Teleac vorig jaar hield onder de deelnemers van de cursus Microprocessors I bleek dat een kwart tot dertig procent in zijn beroep geen flauw benul hoeft te hebben van computers. Slechts eenvijfde deel komt er uit hoofde van de professie regelma tig mee in aanraking. Omtrent veertig procent betaalt de cursus zelf en het aantal cursisten dat op kosten van de baas studeert is nauwelijks groter. Slechts twee procent wil later een be roep op dit terrein, ongeveer de helft acht het nuttig voor het dagelijks werk, maar omtrent een kwart van de cursis ten verklaart uit louter persoonlijke be langstelling de lessen te volgen. Waar mee duidelijk blijkt dat „computerstu die" niet enkel meer een beroepsmatige noodzaak is. Bij het Instituut voor Electronica Op leidingen Dirksen, waar men behalve de opleidingen voor electronici en tech nici ook een cursus voor niet-vakmen- sen (computeroriëntatie) is begonnen, heeft men op soortgelijke wijze ontdekt dat de meeste deelnemers daaraan deelnemen om „er over mee te kunnen praten" uit „angst om achter te blij ven". Ook onder de technici is dat vol gens Dirksen te bespeuren. Hoewel geenszins vaststaat dat ze ooit iets met microprocessors van doen zullen heb ben, volgen ze een cursus om „op alles voorbereid te zijn". Er ontstaan internationale concerns, die driftig bezig zijn nieuwe toepassin gen te vinden, nieuwe behoeften te scheppen. Treffend voorbeeld daarvan is het ook in ons land opererende ETI (Electronica Top International), begon nen met het uitgeven van een hobby blad (dat nu dan in het Engels, Duits en Nederlands wordt gedrukt), daarbij de verkoop van zelfbouw-ontwerpen aan gepakt heeft, nu tevens tal van electro nicashops en postorderbedrijven in Eu ropa exploiteert en onderwijl eigen hobbycomputers verkoopt en cursussen geeft in computerbehandeling. De homecomputer is duidelijk een van die nieuwe behoeften die de electroni- ca-industrie tracht te kweken. In ons land heeft het apparaat het nog niet verder geschopt dan de hobbysfeer, hoewel de „sales representatives'zoals de verkopers in deze branche zich noe men, ieder het rotsvaste vertrouwen proberen aan tè praten, dat het binnen de kortste keren allemaal gemeengoed zal zijn. Stoeien Het is beslist nog niet zo ver, dat Jan en alleman een computertje kan kopen en lekker met het apparaat kan stoeien. Zonder een gedegen kennis van moder ne electronica kan men het beter uit z'n hoofd zetten om zelf zo'n bouwpak ket in elkaar te knutselen, ook al wordt de handleiding als nog zo duidelijk en uitgebreid aangeprezen. Bovendien kosten die zelfbouw-apparaten toch nog zeker een dikke duizend gulden. De kant-en-klare home-computers liggen nog wat hoger in prijs en wil men er werkelijk wat mee kunnen beginnen, dan is aanschaf van allerlei toebehoren noodzakelijk, zodat je al gauw op een paar duizend gulden uitkomt Heeft men dan bovendien nog geen kennis van computertaal, zoals bijvoorbeeld BASIC, dan zal men een kant-en klaar-programma moeten kopen. Op zich al een vrij kostbare zaak en boven dien is zoiets natuurlijk niet aangepast aan bijvoorbeeld ieders persoonlijke ad ministratie. Het door een software-bu reau laten ontwerpen van een pro gramma dat „op het lijf gesneden" is, wordt een dermate kostbare zak, dat men beter een boekhouder in dienst kan nemen, die alleen maar ouderwets hoofdwerk doet. In deze vorm heeft de homecomputer alleen maar zin voor kleine bederijveri die op de computer over willen gaan, maar geen enorme investeringen kun nen doen. Het is nog lang niet het ap paraat waarop we door middel van een simpele druk op de knop kunnen kij ken hoe het met de huishoudcentjes staat en voor allerlei spelletjes heeft de electronica-industrie zelf al heel wat minder dure apparaatjes op de markt gebracht. Ieder huisje zijn éigen computertje is er nog lang niet bij. Het apparaat zal heel wat eenvoudiger te bedienen moeten zijn en bovendien heel wat goedkoper moeten worden, wil het werkelijk een „tweede oog in huis" worden. Afgezien dan nog van de vraag of men zich wel wenste te laten verleiden voor electro nische bekoringen waarmee we onge merkt al overspoeld worden. Zo zeker als de televisie gemeengoed is geworden, kan men er echter van op aan, dat die goedkope en gemakkelijke computertjes beslist niet lang op zich zullen laten wachten. Een zakrekenma chientje van een paar tientjes kan nu veel meer dan de eerste kolossale com puter die ontwerpen werd. Electronica- onderdelen worden met de dag goedko per en terwijl ze in omvang steeds klei ner worden, krijgen ze steeds meer functies. In de buurt van het Amerikaanse Phoenix wordt het dorp van de toe komst gebouwd. In de huizen van 6500 gezinnen staat de homecomputer cen traal. Dat is dan een apparaat waarvoor je geen ingewikkelde handelingen hoeft te verrichten om het te kunnen bedienen, maar dat je bevelen kunt ge ven, gewoon door op z'n janboerenfluit jes te praten. Even in de handen klap pen is voldoende om het koffiezetappa raat in werking te zetten. De computer regelt niet alleen de boek houding, maar ook de verwarming en verlichting. Als Jantje het licht laat branden in de speelkamer, doet de computer het wel even uit als er bin nen vijf minuten niemand meer in de kamer komt. Men kan zich welgemoed onder de wol begeven, want de homecomputer blijft waken. Nieuwe butler of nieuwe baas in huis? HENK VÖLMER

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 11