Informatie rond energie op televisie TERUGBLIK Twee bijzondere balletten van Kylian en Bausch op televisie TELEVISIE VANAVONI TELEVISIE ZATERDAGS RADIO VANAVOND RADIO ZATERDAG RADIO/TELEVISIE LEIDSE COURANT VRIJDAG 21 DECEMBER 1979 PAGINf/ Beeld van de Psalmensymfonie" door het Nederlands Danstheater. Zondag voor kerst en op nieuwjaarsdag brengt NOS-tv twee bijzondere balletten op het scherm, die qua inhoud iets te zeg gen hebben, maar bovendien inzicht bie den in de richting van de jongste dansont wikkelingen. Eerst komt (zondag Ned II om 18.00 uur) Jiri Kylian aan bod, de jon ge choreograaf die als leider van het Ne derlandse Danstheater daar al duidelijk zijn visitekaartje heeft aangereikt. Hij gaf gdanste vorm aan de „Psalmensymfo nie", welke als muzikale compositie van Strawinsky dateert uit de jaren '30. Op nieuwjaarsdag volgt een werkstuk van de omstreden Duitse choreografe Pina Bausch, die nogal wat lijf aan lijf-werk in haar creaties doet, nu ook weer in „Le sa- cre du printemps" (Lente-offer - a la gloi- re de Dieu) op de muziek van eveneens Strawinsky. De „Psalmensymfonie" is gebaseerd op de psalmen 38, 39, 4U en 13U, waarin sprake is van de gang van de mens in de schaduw, uit mondend in het Laudate, looft God, Zijn gro te macht en kracht, looft Hem voor zo menig blijk van zijn heerlijk koninkrijk. De muziek hierbij wordt geleverd door koor en orkest van het Londens Symfonie Orkest o.l.v. Leo nard Bernstein, getemperd en minder klank rijk geïnstrumenteerd dan veel ander werk van deze componist. De tekst van genoemde psalmen heeft Kylian zo geïnterpreteerd, dat de mens als deel van de gemeenschap in dit leven zelf zijn begren zingen kiest. Van tijd tot tijd ervaart elk indi vidu momenten waarin zijn drang naar zelf standigheid groter wordt dan zijn gevoel voor saamhorigheid. De mens breekt dan uit de harmonie van de groep. In de opvatting van Kylian ziet men dit verschijnsel voornamelijk bij de vrouw optreden. De gemeenschap duldt deze verstoring niet en haalt de wegloopster weer binnen haar grenzen. Dansdrift op nieuwjaarsdag in het ballet „Le sacre du printemps" Bausch. Deze voortdurende golfbeweging, eigen aan het leven, drukt Kylian uit in een gesloten groep dansers en danseressen, die in principe synchroon opereren. Hij streeft geen verras singen na gelegen in het academisch dans- idioom, maar zoekt veeleer naar een stem mingsbeeld dat hij weet op te roepen ondanks een zekere monotonie, die haar kracht tot uitdrukking vooral vindt in herhalingen. Met deze vorm van expressie als uitgangspunt en tegen een gesloten achterwand als decor laat hij de gehele ruimte daarvoor bespelen door beweeglijke uitbarstingen van enkelingen. Hierop reageert als in reflexbewegingen de meegaande groep, die vervolgens deelt in houdingen, waarin zowel opstandigheid als deemoed de ziel van dit ballet bepalen. De pathos schuilt daarbij niet in individuele uitingen, maar veeleer in de stijlvaste moto riek, die Kylian doet kennen als een conse quente bespeler van choreografische lijnen. De „Psalmensymfonie" zou men een enigs zins introvert ballet kunnen noemen. Het komt niet op de kijker af, hij moet er zelf met zijn vermogen tot inleving naar toe. Eenzelf de ervaren overigens als men beleeft bij het lezen van psalmen. Wie er niet voor open staat blijft tegen de buitenkant aankijken. Voor wie in de ban ervan raakt, bedacht Ky lian een even simpele als bevrijdende oplos sing: tegen het einde verdwijnt de groep, danst een andere wereld binnen. Wat rest is een leeg podium, dat op dat moment als thea trale functie krijgt bij de kijker het verlangen te wekken de groep achterna te willen gaan. Zelden treft men in het ballet een doordach- ter climax aan. Kylian's kracht ligt niet in uiterlijkheden, maar in het suggereren dat het belangrijkste is wat men niet te zien krijgt, alleen als gedachte aanwezig is en op geroepen wordt in zijn choreografieën, zeker in deze. Vooraf aan deze uitzending om 17.40 uur krijgt men een portret van Kylian, dat is sa mengesteld door Hans Heg en René van Gijn. Men krijgt hierin een maker van dansen en dus zoeker naar uitingsmogelijkheden door middel van het lichaam te zien als een kun stenaar die als vertaler van muziek in dans slechts hierin verschilt met de componist, dat hij passief met hetzelfde werk even druk is als de actieve componist. Lente-offer Niet veel moderner, maar wel opzichtiger beelden laat „Le Sacre du printemps" ruim een week later zien, dat eveneens in samen werking met het ZDF tot stand kwam. Van de choreografe Pina Bausch viel tot op heden weinig goeds te lezen. Van haar eerste ver schijning op het danspodium af maakte zij duidelijk, dat zij mets te maken wil hebben met wat men schoonheid in de dans zou kun nen noemen. Zij zegt de mens te nemen zoals deze is, de hysterie in de man-vrouw-relatie en het driftleven zoals dat wordt aangereikt door de vitale natuurlijke prikkels, de drang tot voortplanten en overleven. Dit alles in doodsdrift beleefd. Om die uitdrukking op het podium te brengen, heet het dat zij haar dansers en danseressen afbeult. Dit kan niet worden tegengesproken. Zij heeft ermee be reikt, dat haar eigen dansgroep in Wuppertal al enige jaren van mond tot mond gaat in de spraakmakende balletgemeente. In haar belevingswereld speelt de oermens ofwel de oerdrift in de mens een belangrijke rol. Voorzover zij daaraan gestalte gaf in klei nere danswerken zonder duidelijke menselij ke motieven leidde dit tot overspannen resul taten, waarin bijv. het kreunen als gelijk waardig plastisch gegeven werd gehanteerd aan de dansante bewegingen. Kiest zij voor haar balletten een bredere strekking dan komt dit alles minder misplaatst over. Zeker wordt men dit gewaar in haar verwerking van het Sacre-gegeven, zoals Strawinsky dat ontwierp en in indrukwekkende muziek om zette. Het gaat hierin om de magische orgie van de jeugd, vervoerende voorjaarsgebeu- rens, met daarin de menselijke neiging zich zelf daaraan als offer aan te bieden. Middelpunt in dit balletgebeuren vormt Ma- lou Airaudo als de maagd in rode rok, die dit symbool van hartstochtelijke overgave deelt met de danseressen in de groep die uiteinde lijk in dezelfde schuimende extase komen te verkeren. Niet vrij van hysterie, dansend met verscheurd kleed, worden de uitvoerenden door Bausch opgezweept tot extravagantè groepserotiek, die wordt beleefd in bruuske bewegingen vol rituele drift. De werking hiervan wordt versterkt door de aanvanke lijk gedanste afwijzing van het overrompe lende delirium, dat zich tenslotte van de hele groep meester maakt. Plaats voor fraaie dans patronen biedt dit ballet niet, wel voor on stuitbare fysieke beleving, waarin het li chaam van de danser zijn eigen taal spreekt. Ook de uitzending van dit ballet wordt voor afgegaan door een kort portret van Pina Bausch, die er geen geheim van maakt, dat zij de samenleving, ook het verkeer tussen man en vrouw als een wrede strijd ervaart. Wie dit ook wenst te verhullen, zij niet in haar balletten. "Le sacre du printemps" laat zij dansen op turfmolm, dat niet op tv, maar wel in de zaal de bedwelmende geur biedt van bederf en onstuitbaar leven. TON OLIEMULLER Frequentie besparing in radiotechniek dringend nodig (Van onze radio- en tv-redac- tie) GENEVE „Nederland be treurt dat op de wereldradi- oconferentie in Genève wei nig bereidheid bestond om te praten over frequentiebes- parende technieken. Derge lijke technieken zijn in de jaren 2000 onvermijdelijk, want het gedrang in de ether neemt toe. Hoe eerder we ons daar op voorbereiden des te beter. Anders komt het onverwacht en brengt dat hoge kosten met zich mee." Dit is de reactie van ir B. J. Bakker, plaatsvervangend di recteur-generaal van de PTT. Nederlandse voorstellen voor frequentiebesparing werden op de conferentie niet in be handeling genomen. Volgens ir. Bakker waren de ontwik kelde landen verdeeld over de technische oplossingen en de wijze van invoering. De ont wikkelingslanden wilden lie ver wachten totdat ze zelf de benodigde kennis hebben om deze nieuwe technieken te kunnen beheersen. Door frequentiebesparing kun nen in de toekomst tweemaal zoveel zenders worden ge bruikt als nu. Wel moeten ra dio- en tv-toestellen worden aangepast. Ir. Bakker vindt dat invoering geleidelijk tot stand moet komen. Dankzij de inspanningen van de Nederlandse delegatie zijn er op de confentie maatregelen genomen om te voorkomen dat de doorgaans zeer zwakke radiosignalen uit het heelal worden gestoord door zenders op aarde. Ook dankzij Neder land is afgesproken welke fre quenties zullen worden ge bruikt om radio- en tv-pro- gramma's naar toekomstige omroepsatellieten te zenden voor verspreiding. Ook verder zijn er op deze conferentie goede radio-afspraken ge maakt. Door informatie, een kennis test en een korte discussie kunnen we vanavond een duidelijk beeld krijgen van de werkelijke situatie op energiegebied. In de docu mentaire „Krijgt u ook ge noeg (van) energie?" zal de als professor vermomde Ju les Croiset alleerst de hoofd lijnen van het energie-vraag stuk uiteenzetten. Daarna zullen vier deskundigen en vier leken zich buigen over negen multiple-choice-vra- gen, waaraan ook de kijkers thuis hun kennis over het brandstofprobleem kunnen toetsen. Vervolgens komen in een filmpje alle alterna tieve energiebronnen als wind, water, steenkool en zon aan de orde. In een slot- discussie, die wordt gevoerd aan de hand van informatie danslessen op muziek van het nummer „The Freak". Ned. I 18.59 uur. Aphrodite die vooraf is gegeven, wor den de economische, techni sche en sociale aspecten van het energieprobleem behan deld. Ned. I 20.05 uur. Disco De eerste van een serie disco- David Collier heeft opnieuw een ontmoeting met de myste rieuze Helene in de thriller-se rie „De erfenis van Aphrodi te". Ned. I 21.55 uur. Zin van leven In „De zin van het leven" wordt Micheline in de laatste fase van haar ziekte geïnter viewd. Ned. I 22.50 uur. Pommetje Op het feestje van Pommetje Horlepiep gebeuren onver wachte dingen omdat een deur Kies Het jongerenprogramma „Kies" gaat over je anders voordoen dan je bent. Ned. II 19 .25 uur. Stedenspel De derde ronde van het „Ste denspel" gaat tussen Coevor- den en Noordwijk. Ned. II 20.27 uur. Geheim kommando De Belgische ondergrondse in' de tv-serie „Geheim Komman- do" heeft geld nodig. Een moe- der-overste in een klooster in Vlaanderen wil haar schilde rijen afstaan, maar dan moe ten ze wel worden afgehaald. Ned. II 22.50 uur. U zij de glorie Een voorproefje van het kerst programma vanuit de Rhoda- hal in Kerkrade met o.a. de Maastrechter Staar. Ned. II 23.40 uur. Zaterdagmiddag Zaterdagmiddag is er een afle vering van „Erik of het klein insectenboek", waarin Erik een vlinderliefde meemaakt. Vervolgens „Ren je rot" en „Penaltybokaal" met doelman Eddy Pieters Graafland. Een scene uit het jongerenprogramma „Kies"/ Zo werden de spelers uitgedost voor de opna men van de aflevering „Vlinderliefde" uit de tv-serie „Erik of het klein insektenboek". NEDERLAND 1 NOS 18.00 Nieuws voor doven en slechthorenden 18.30 Sesamstraat 18.45 Paspoort, voor Span jaarden 18.55 Journaal AVRO 18.59 Doe-de-dance, dansles 19.25 AVRO's Sportpanorama 20.05 Krijgt u ook genoeg- (van) energie?, gevarieerd programma 21.20 Gesprek met de minister-president NOS 21.37 Journaal AVRO 21.55 De erfenis van Aphrodite, tv-serie IKON 22.50 De zin van het leven, gespreksprogramma NOS 23.40 Journaal NEDERLAND2 NOS 18.00 Nieuws voor doven en slechthorenden TELEAC 18.25 Lastechniek (8 herh.) NOS 18.55 Journaal NCRV 18.59 Pommetje Horlepiep 19.25 Kies, jeugdprogramma NOS 20.00 Journaal NCRV 20.27 Stedenspel-NCRV-55, spelprogramma 22.10 Hier en nu 22.50 Geheim command! serie 23.40 U zij de glorie NOS 23.50 Journaal DUITSLAND 1 (Reg. progr.: NDR: 18.00 Spoil 18.30 Actual. 18.45 Kleutef 18.55 St. Pauli LandungsbrJ tv-serie. 19.25 Reg. magaz.f Progr.overz. WDR: 18 00 Jaucl Levkojen, tv-serie. 18.30 Tip ui 7. 18.40 Jauche und LevkojenU rie. 19.15 Actual.magaz.) 20.00 20.15 Der Mann aus den (Bridger), speelfilm. 21.45 film. 22.30 Actual., met 23.00 Tatort, tv-serie. DUITSLAND 2 18.00 Kinderprogr. 19.00 19.30 Buitenlandse reportages Derrick, tv-serie. 21.15 V< 22.00 Actual. 22.20 Cult. 22.50 Sport. 23.20 Der Chef (tl speelfilm. 0.55 Journ. DUITSLAND 3 WDR 18.00 Kleuterprogr. 18.30 Tv-I sociologie. 19.00 Inform, d 19.45 Journal 3. 20.00 Journ.1 Docum. serie. 21.00 Actueel d 21.15 Docum. film. 22.00 Anna* rie. 22.30 Filmreportage. Ong. BELGIE NEDERLANDS 2 18.00 Jeugdserie. 18.15 Kleuteij Ui 18.30 Open School. 19.05 ReHge progr. 19.35 Meded. en MB" il 19.45 Journ. 20.10 Weerber. U\vl Gier en geur van bloemen (^2 und Levkojen), tv-serie. 20.4" portret. 21.40 Klassiek 22.30-23.00 Cult, magaz. BELGIE FRANS 18.15 Spelprogr. 18.30 Maga: ouderen. 19.00 Cult, magaz.f1" 8 Reg. magaz. 19.29 Weerber.fslu Journ. 19.55 Inform, progr. sJe* Oersou Ouzala, speelfilm. L~P 23.40-23.45 Journ. ,lcr NEDERLAND 1 TELEAC 11.30 Microprocessors II, 1e cyclus (8 herh.) OS-NOS 12.00 Fries voor niet Fries taligen (12 herh.) NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden 15.30 Journaal TROS 15.32 Hanafi Hayes in Japan, documentaire 16.20 Erik of het klein insec tenboek, tv-serie 16.45 Ren je rot 17.30 TROS Penalty Bokaal NEDERLAND2 NOS 13.00 Nieuws voor doven en slechthorenden DUITSLAND 1 10.00 Journ. en act. 10.25 Licht muz- progr. 11.10 Buitenl. reportages. v k. r|e 3.10 F rn.|t a •IB jksi Jfs 11.55-12.45 Eurovisie: 12.50 Persoverz. 13.00-13.1C 13.40 Progr.overz. 14.10 JournJt al Kleuterprogr. 14.45 U.RLAUB kst Himmel (Here comes Mr. speelfilm. 16.15 Inform. 17.00-17.30 Inform, serie, progr. NDR: 17.30 Progrj C 17.31-18.00 Holmes 6 Yogo. tvjrigi WDR: 17.30 Act. 17.55-18.00 li)svi. progr.). DUITSLAND 2 12.00 Progr.overz. 12.30 progr. 14.45 Journ. 14.47 Infori rie. 15.00 Tekenfilmserie. 15.25] Elvis!, jeugdfilm. 17.04 Bkendi van de weekwinnaars. 17.05 17.10 Inform, magaz. 17.55 Spi DUITSLAND 3 WDR 15.30 Progr.overz. 16.20 Ein t der Wildms (A man in the speelfilm. BELGIE NEDERLANDS 14.00 Cult, magaz. 14.30 W#r_ angels, speelfilm. 16.00 Open 9 BELGIE FRANS 14.55 Uitz. in dialect. 17.00 |j ai voor buitenl. werknemers. Jeugdmagaz. 07.30 Nws. 07.3 08.00 Nws. 08.11 Toeraktus 08.30 Nws. 08.36 Kieskeuric 09.00 Gym. voor de vrouw. 09.1 1tuinbC°12.30 Nws. 12.36 Ak- tua. 13.00 Nws. 13.11 Introductie kernpunt. 13.15 Onder de mensen. 14.00 Kernpunt. 15 00 Sport na spon. 15.30 Janboel. 16.00 jmascii NCRV 7.02 (S) Popinsi Hf (S) Happy Sound. 10.03 (f tfk. station 11.03 (S) Pop n rO 12.03 (S) Los vast. -«ÖF* stap. 15.03 (S) 16.03 (S) NCRV-Zaterd, AVRO: 7.00 Nws. 7 02 (5 klein stationnetje. 8.00 (Sj, siek met Caroline. 9.00 N Progr overz. 9.05 (S 9.30 (S) Concerto i Nederlands Barok Enst 10 50 Radio Filharmonisch Orkest!' Nws. 12.02 Progr.overz. 12.05 (S) C pianomuz. 13.05 Inleiding tol Le Noz garo. 13 08 (S) Le Nozze di Figaro Philharmoniker en hel koo Staatsopera. (14 00 Nws.) 16 22-17.1" gelse Kerstliederen. Het team van „Den Haag Van daag", zoals dat ons tien jaar lang parlementair voorlichtte, trad gisteravond voor het laatst in deze samenstelling op. Ton Planken en Fred van Ba- kel keren niet weer. Eerstge noemde bood diegene excuses aan die „wij bewust of onbe wust hebben dwarsgezeten". Geregelde lezers van dit ru briekje weten dat ik daar geenszins toe behoorde. Inte gendeel, ik acht het vertrek van beide heren een akelig verlies. Dat doe ik zelfs in de vaste veronderstelling dat Koos Postema en Han Mulder het er zeker niet slecht af zul len brengen. Maar het was precies zoals de NOS-omroep- ster het na de uitzending zei: Planken en Van Bakel hebben in die tien jaar het hunne bij gedragen tot de ontwikkeling van de parlementaire journa listiek. Ik heb hun werk al die tijd nogal nauwkeurig gevolgd. En ik moet zeggen dat de voorlichting die zij verschaf ten vrijwel altijd strekt mijn lering en niet zelde mijn vermaak. Ik laat d; in het midden wat ik he -j langrijkste acht. Goed. I Van Bakel en Van Hoori J blijft gelukkig) de heren bers en Rietkerk een schouwing over de Kam batten hadden ontlokt, Planken zijn journalis carrière af met een pittij eenzettinkje over het (g< aan) functioneren van he lement. Een kleine inaugtó rede bij wijze van afsc jr-' Zogezegd. Verder wordt het opWlp scherm natuurlijk in st]|| toenemende mate Ken Bij de KRO was „Kei '79" min of meer sacraal om (Caroline van Hemert), lacf TROS was de show van 1 ooi ne Bijl „Kerstachtig". Iieul laatste programmaatje v"uf wel een paar aardige di^a waar te nemen. HERMAN HOFHUfont Stokia gaat teletekst doen (Van onze radio- en tv-redactie) HILVERSUM De 55-jarige Wim Stokia, plaatsvefcj gend hoofdredacteur van het NOS-journaal, waarbij h N jaar heeft gewerkt, is met ingang van 1 januari 198 noemd tot leider van het experiment met teletekst va v c NOS. idu; Zijn plaats bij het journaal zal worden bezet door de 37-j sett Tom Kamlag, nu eindredacteur bij het journaal. Aan de b< mingen in deze twee functies is een door de medewerkers ink leiding van het journaal opgestelde inspraakprocedure vient gegaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 2