Trudeau, Quebec enenergiepolitiek
beheersen Canadese verkiezingen
Sterke teruggang bij kerkbezoek van
katholieken in West-Duitsland
I
g
liclL
idei
finobisme van
Italianen
oorzaak
recordimport
Franse wijnen
CANADA OP 18 FEBRUARI WEER NAAR STEMBUS
SPOEDVERKOOPftt r j
^cht^Perzen^ HALVE PRIJS! .echte Perzen
Indonesië komt missie en zending
tegemoet bij indonesianisering
kerk
wereld
Ook DDR
heeft
advents-
actie
^JITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 20 DECEMBER 1979 PAGINA 15
Fit
wee
den
oerd(
(Van onze correspondent
David Lane)
andeiROME Ook in Italië wordt ieder nieuwe jaar bin-
z lengehaald met luid geknal van champagnekurken.
n alleen in de grote, mondaine steden zoals Rome
;ns '.n Milaan, maar ook in de kleine provinciestadjes heft
iden 71 en om twaalf uur bet glas op het jaar dat komen
Floof33*- grote Italiaanse wijnproducenten zoals Cinza
no, Martini, Gancia en Carpene Malvolti plukken de
vruchten van hun grootscheepse, op de komende feest-
lagen gerichte reclamecampagnes. Met het einde van
iet jaar in zicht heeft de verkoop van mousserende
'inen een absoluut hoogtepunt bereikt
tegelijkertijd houden de producenten echter nauwlettend
V de gaten, hoeveel champagne er wordt ingevoerd. Hoe
pel de oogst dit jaar overvloedig was en het eigen produkt
ed in de markt ligt, biedt Italië hoopvolle vooruitzichten
or de buitenlandse (wijn)producenten. In 1978 werd er
j8.000 hectoliter champagne ingevoerd, wat neerkomt op
ingeveer 9 miljoen flessen. Vergeleken met 1977 is de in-
oer met 7 procent gestegen, terwijl men het jaar daarvoor
1 met verontrusting een stijging van 18 procent had geno-
ïerd. In geld gemeten hebben de Italianen in 1978 36 mil-
fcrd lire (ongeveer 80 miljoen gulden) uitgegeven aan
franse champagne. Dit is ongeveer 71 procent meer dan in
1)76.
be invoer van andere mousserende wijnen, voornamelijk
Lit Frankrijk, maar ook wel uit Spanje en Duitsland,
fleemt niet zulke grote vormen aan, maar ook hier valt een
Stijging waar te nemen. Tussen 1976 en 1978 is de invoer
net 22 procent gestegen.
Snobisme
'e Fransen danken hun succes op de Italiaanse wijnmarkt
'oornamelijk aan het snobisme van de consument. Over
iet algemeen beschouwt men het als een teken van uitzon-
erlijk goede smaak, om een glas van het onvervalste
'ranse vocht aan te bieden of in dure verpakking cadeau
doen. De prijs is een belangrijke factor voor de Italiaan
snob. In de supermarkt kost een fles Bollinger en Krug
|ongeveer 12.000 lire (ca. 30 gulden) terwijl de Italiaanse
~!arpene Malvolti Prosecco di Conegliano en Riccadonna's
..'resident Reserve Sec iets minder dan een tientje kosten.
De oorzaak van het prijsverschil tussen de Italiaanse en de
Franse champagne ligt in de belastingmaatregelen die de
jregering heeft afgekondigd om de eigen markt te bescher-
nen tegen de buitenlandse produkten. Op de ingevoerde
ihampagne wordt een belasting van 35 procent geheven,
'terwijl het Italiaanse produkt er met 14 procent tamelijk
«i
y goed van af komt.
Niemand gelooft dat kwaliteit een doorslaggevende rol
en n speelt bij het koopgedrag van de consument. De Italiaanse
voet producenten prijzen hun eigen wijn aan en worden hierin
>estë£esteund door onbevooroordeelde experts. Een erkend wij-
heb nexPert zegt over Asti Spumante, dat deze champagne „al-
heltijd zoet smaakt en soms zelfs verrukkelijk en tongstrelend
ing is °ver de wiJn "it het Trento-gebied zegt hij dat „het de
;ele(heste wijn is die ik ooit gedronken heb; erg droog, bijna
even droog als de droogste champagne".
De goede kwaliteit van het Italiaanse produkt is behalve
aan de natuurlijke voordelen van zon en bodemgesteldheid
te danken aan de expertise van de wijnproducenten. In
techniek en bekwaamheid doen ze niet onder voor hun
Franse buren. Het „charmat"-systeem van rijpen waarmee
men aan het begin van deze eeuw begon, is gebaseerd op
het onderzoek van Federico Martinotti, de befaamde direc
teur van het onderzoekcentrum voor wijnen te Asti. Men
gaat ook wel te werk volgens de klassieke Franse berei
dingswijze.
Daarom is het bijzonder vreemd dat de import toeneemt en
bovendien de uitvoer van kwaliteitswijnen uit Piedmont
afneemt. Tot de Piedmont DOC wijnen DOC staat voor
„Denominazione di Origine Controlate" en biedt dezelfde
kwaliteitsgarantie als het Franse Appellation Controlée
behoort ook de beroemde Asti Spumante,
(Van onze correspondent
Clyde Sanger)
OTTAWA Febru
ari is een bitter kou
de maand in Cana
da. Hoewel 's mid
dags af en toe de zon
doorbreekt, lijkt er
aan de winter geen
einde te komen. De
temperatuur daalt
tot ver beneden het
nulpunt en vooral
op de kale, winderi
ge prairies slaat Ko
ning Winter ongena
dig toe. De sneeuw
ligt meters hoog met
al het ongerief van
dien en de stookkos
ten rijzen de pan uit.
Begrijpelijkerwijs
schrijft een premier
liever geen algeme
ne verkiezingen uit
in februari. In 1887
zijn de verkiezingen
voor het laatst in
die maand gehouden
en bijna niemand
staat te juichen dat
de datum voor de
komende verkiezin
gen, na de val van
het kabinet-Clark, is
vastgesteld op 18 fe
bruari.
Clark besloot hiertoe nadat vo
rige week donderdag de be
groting van zijn progressief-
conservatieve regering met
139 tegen 133 stemmen was
verworpen. In een eerste reac
tie legde men de schuld voor
de val van de nauwelijks ze
ven maanden oude regering
Pierre Trudeau. weer terug
als leider van de Canadese
Liberalen.
bij de voornaamste oppositie
partijen, de Liberalen en de
Nieu w-Democraten. In de
hoofdredactionele commenta
ren in de kranten sprak men
van onnodige verkiezingen die
zijn uitgelokt door „opportu
nisten" binnen de oppositie
partijen. De Liberalen, zo zegt
men, hebben in de afgelopen
44 jaar 38 jaar de regering
stouwtjes in handen gehad en
kunnen het niet verkroppen
in de oppositiebanken te zit
ten, ondanks het feit dat ze
niet eens een goede leider heb
ben.
Pierre Trudeau
Na de stemming, die vorige
week tot de val van het kabi
net leidde, zijn de Liberalen
met man en macht bezig ge
weest om het aanzicht van de
partij te verbeteren. Na 13 uur
vergaderen besloot de partij
tot de onvermijdelijke stap.
Men zond afgevaardigden naar
Montreal om Pierre Trudeau,
die drie weken eerder als par
tij-leider was afgetreden, over
te halen het leiderschap weer
op zich te nemen. En eergiste
ren maakte Trudeau bekend,
dat hij inderdaad het leider
schap van zijn partij, tot aan
de verkiezingen van dit voor
jaar, weer op zich neemt. Maar
door de verwarring van de af
gelopen week bij de Liberalen,
heeft Joe Clark een voor
sprong verworven in de ver
kiezingscampagne. Te oorde
len naar de resultaten van een
opiniepeiling half november,
heeft hij die voorsprong ook
hard nodig. Volgens het on
derzoek zouden de Liberalen
46 procent van de stemmen
krijgen, de Conservatieven 29
procent, op de voet gevolgd
door de Nieu w-Democraten
met 23 procent. Maar Joe
Clark hoeft zich door de voor
sprong van de Liberalen niet
van zijn stuk te laten brengen.
Meer dan in andere landen het
geval is, levert een opiniepei
ling in Canada een weinig be
trouwbaar beeld op, gedeelte
lijk omdat de Liberalen een
groot gedeelte van hun stem
men verspillen aan een over
tuigende meerderheid in Que
bec (Canada kent, evenals
Groot-Brittannië een distric
tenstelsel) en omdat de drie
partijen in enkele provincies
even sterk zijn, waardoor een
kleine verschuiving een partij
een paar zetels kan kosten.
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
van een enorme partij ECHTE PERZISCHE TAPIJTEN! n* ^IP- I
I v m' Ce" nieuw aangckochtc collectie hebben wij ruimte en geld nodig. i> V
om een echte pers te kopen of te ruilen voor spaarbrieven, nu voor minder dan de
Enkele voorbeelden:
SHIRAZ plm. 120x 80 -180, NU 195,»
HAMADAN plm. 150x 100 1.250t- NU 475,-
BELOUDJ plm. 140x 95 4-#5#,- NU 750-
SHIRAZ plm. 150x100 -85#;- NU395,-
KASHKAV plm. 160x110 A85#- NU 995,-
DOZAR S plm. 200x130 jUU»,- NU 1.495,-
QUASHKAY plm. 200x150 -<L50Q,~ NU 1.795,-
BORCHALUW plm. 300x200 11.000- NU 4.400,-
KASHKAY plm. 320x220 7.000,- NU 3.950,-
GHUMplm. 420x310 33*008.- NU 9.800,-
LET OP SPAARBRIEVEN aan TOONDER! kunt U nu bij ons ruilen, H
ZONDER RENTEVERLIES, voor een echt waardevast Perzisch tapijt
Op onze le etage vindt u nog echt zeldzame antieke, zijde en met zijde geknoopte tap.voor een betaalbare prijs! 0
mSTFRSDonderdag en Vrijdag verkoping van 9.00 tot 21.00 uur.
nrvïT^iZaterdag tot 17.00 uur. Alle tapijten met certificaat van echtheid I MAAN D AGVOORlH
|/\PJ I I Reserveren mogelijk tegen aanbetaling van 20 procent IDE KERST GEOPEND!™
FRII Achterhakkers 13-14 Dordrecht Tel 078 - 130022. fl
k.T \n «oHtaoHovaata*seoev
Winst
Naar het schijnt zijn de Libe-
ralen in een moeilijk weekend
tot de conclusie gekomen, dat
de kans op winst in de vier
westelijke provincies van het
land niet groot is. De Libera
len hebben daar slechts 4 van
de 70 zetels in handen, hoewel
ze toch 20 procent van de
stemmen kregen. Nu Trudeau
inderdaad lijsttrekker wordt,
beantwoordt deze beslissing
aan de realiteit. Pierre
Trudeau is niet erg geliefd in
het Westen terwijl zijn grote
tegenstander, Joe Clark, daar
geboren en getogen is. De ech
te strijd moet zich gaan afspe
len in Ontario (95 zetels) en
vooral in Toronto. (Ironisch
genoeg besloot Pierre Trudeau
na een teleurstellend optreden
op de Liberale Conventie in
Ontario, om het leiderschap
neer te leggen en meer tijd te
gaan besteden aan zijn drie
zoontjes.) De Liberalen zullen
alle steun die ze kunnen krij
gen nodig hebben om in Onta
rio van 33 bij de vorige verkie
zingen behaalde zetels naar de
55 zetels te gaan, die hen in
1974 de absolute meerderheid
in het parlement bezorgden.
Het zou zeker gunstig zijn als
de voormalige minister van fi
nanciën, Donald S. MacDo-
nald, die zich in 1977 terugtrok
uit de politiek om zijn oude
beroep van advocaat op te vat
ten, zou besluiten zich weer
kandidaat te stellen.
Hoop
Overigens heeft Clark, door
zijn optreden, de hoop van de
Liberalen in Ontario doen
groeien. Wat het buitenlands
beleid aangaat, kunnen de
meeste kiezers zich slechts
herinneren dat Clark eerst be
loofde om de Canadese ambas
sade in Israël over te plaatsen
van Tel Aviv naar Jeruzalem,
om die toezegging vervolgens
in te trekken, toen verscheide
ne Arabische staten dreigden
contracten met Canada op te
zeggen. En nog geen week ge
leden lag Clark overhoop met
de conservatieve premier van
Ontario, William Davis, die als
enige van de tien premiers
pleitte voor zo laag mogelijke
prijzen voor huisbrandolie.
Davis waarschuwde ervoor,
dat de voorstellen om met on
middellijke ingang de benzine
prijs voor privé-automobilisten
met 18 procent te verhogen en
de olie en het gas uit Alberta
en Saskwatchewan volgend
jaar met 4 dollar per vat te
verhogen, zouden leiden tot
toenemende inflatie (nu 9,3
percent) en werkloosheid (nu
7,4 percent). Clark heeft de
steun van William Davis ech
ter hard nodig om de 57 zetels
in Ontario te behouden. Bij het
vooruitzicht van nieuwe ver
kiezingen heeft Davis welis
waar zonder al te veel enthou
siasme de strijdbijl begraven,
maar hij lijkt de politiek niet
Jim Clark: „Korte tijd pijn
voor winst op lange ter
mijn".
belangrijk genoeg te vinden,
om zijn geplande winterva-
kantie in Florida op te geven.
Energiebeleid
Maar, of Davis en de kiezers
van Ontario het nu leuk vin
den of niet, Joe Clark gaat als
enige kandidaat de verkiezin
gen in met iets dat lijkt op een
energiebeleid, en het energie
vraagstuk zal tegen de winter
se achtergrond ongetwijfeld
een belangrijke rol gaan spe
len bij de verkiezingen. Clarks
beleid is echter niet altijd even
consistent. Twee weken gele
den stemde hij erin toe om de
uitvoer van gas naar de Vere
nigde Staten op te voeren, ter
wijl hij tegelijkertijd toegaf dat
er deze winter wel eens een
tekort aan stookolie in ooste
lijk Canada zou kunnen ont
staan. Zijn veel omstreden
plan om winstgevende aande
len van PetroCan de rege
ringsfirma die in 1975 is opge
richt om proefboringen bij de
grens aan te moedigen en het
beleid van de oliemaatschap
pijen te beïnvloeden, met
daarbij het voordeel van ken
nis uit de eerste hand over
te dragen aan particuliere be
leggers bleek niet wel door
dacht.
De Nieuw-Democraten en de
Liberalen zullen deze zwakke
punten in zijn beleid aanval
len, maar ze zullen ook met
een alternatief moeten komen
voor het beleid van Clark, dat
beoogt de prijzen van stookolie
geleidelijk op te voeren om zo
de exploitatie van de teervel-
den in Altara aan te moedigen
en de Canadezen te dwingen
tot energiebezuinigingen.
Een andere moeilijkheid waar
mee Clark te kampen krijgt, is
dat het conservatieve westen
van Canada en het Liberale
Quebec aan de vooravond van
het referendum over de toe
komstige status van de provin
cie Quebec nog meer tegen
over elkaar komen te staan.
Clark is zich hiervan goed be
wust en daarom is hij zijn
campagne in Quebec begon
nen.
De 40-jaar oude Jim Clark
lijkt echter overtuigd van zijn
overwinning en trekt vol en
thousiasme ten strijde. De leu
ze die bij de begrotingsbehan
delingen van vorige week de
boventoon voerde - „Korte tijd
pijn voor winst op de lange
termijn" - zou het bij de kie
zers wel eens goed kunnen
doen.
(Copyright The Guardian)
ADVERTENTIE
Naar onderzoekingen in
West-Duitsland uitwijzen
vertoont het kerkbezoek bij
katholieken in de Bondsre
publiek een sterke terug
gang. Tussen de jaren 1975
en 1979 is het aantal van de
geregelde kerkgangers met
ongeveer zeven procent ge
daald. Het sterkst was de
terugloop bij het mannelijk
deel van de katholieke be
volking en wel van 34,8 pro
cent tot 29,5 procent. Maat
schappelijk gezien was de
grootste teruggang zes
procent) te vinden bij de
agrarische bevolking, maar
bij administratief personeel
nam de kerkgang juist met
3,5 procent toe.
secretaris van de Duitse bis
schoppenconferentie, dr. Jo
zef Homeyer het pastoraat on
der mensen, die van de kerk
vervreemd zijn, als dringende
eis naar voren gebracht, maar
hij waarschuwde er ook voor
om de teruggang in het kerk
bezoek als een nieuw ver
schijnsel te zien. Veeleer is zij
al te zien sinds het einde van
de vorige eeuw.
Ook wees hij op het feit, dat
het aantal van hen, die zich
als katholiek opgeven nog
maar een kleine teruggang
vertoont. Tussen 1970 en eind
1978 liep dit aantal met vier
honderdduizend of 1,6 pro
cent terug tot 26,8 miljoen.
Over de pastoraal onder hen,
die van de kerk zijn ver
vreemd heeft kardinaal Jo
seph Höffner. voorzitter van
de Westduitse bisschoppen
conferentie, tijdens de her-
fstvergadering van deze con
ferentie een inleiding gehou
den, die nu als brochure is
verschenen.
Hij analyseert daarin de alge
mene teruggang van de religi
ositeit en wijst daarbij op het
tekortschieten van de kerk,
op de anti-godsdienstige pro
paganda, op de eigen schuld
van de van de kerk ver
vreemden en op het maat
schappelijk milieu. Anderzijds
ziet kardinaal Höffner een
concurrentie tussen het waar
desysteem, zoals dat geldt in
het openbare leven en dat
van de kerk. De tegenstelling
daartussen leidt tot een span
ning, die slechts gedurende
een beperkte tijd kan worden
ondergaan. Veelvuldig wordt
hier de oplossing gevonden in
het opgeven van dat waar
desysteem, dat men zonder al
te grote maatschappelijke risi
co's meent te kunnen opge
ven.
Van wezenlijke betekenis
voor de godsdienstige gericht
heid is naar de overtuiging
van de kardinaal de kerkelij
ke betrokkenheid van het ou
derlijk huis. Met het teruglo
pen van de godsdienstige soci
alisatie in het gezin zal de be
trokkenheid bij de kerk in de
komende generatie nog ver
der afnemen, volgens Höff
ner, die er met kracht op aan
drong de analyse te verwisse
len voor het handelen. De
kerk moet haar afwachtende
houding laten varen, zo zei
hij.
De Indonesische regering is bereid buiten
landse krachten, die de kerken in Indone
sië helpen, te laten voortwerken, mits er
een programma tot indonesianisering bin
nen een duidelijk afgepaalde tijd komt
Bovendien wil de Indonesische regering
aan zulke krachten, die al lang in Indone
sië zijn en dat op prijs stellen, de gelegen
heid bieden de Indonesische nationaliteit
te verkrijgen.
Dit waren enkele punten uit het gesprek, dat
vertegenwoordigers van de protestantse raad
voor kerken en r.k. bisschoppenconferentie
in Indonesië onlangs voerden met minister
Sudarmono in Jakarta. Dit naar aanleiding
van maatregelen, die er toe geleid hadden,
dat een aantal buitenlanders geen verlenging
van verblijfsvergunning gekregen had. Zo
hadden - volgens berichten - meer dan hon
derd Amerikanen Indonesië al moeten verla
ten.
De achtergrond van deze maatregelen vorm
de het beleid van de Indonesische regering,
dat er op gericht is op alle terreinen buiten
landers te vervangen door Indonesische
krachten, dus ook op het kerkelijk terrein.
Daar de kerken door de plotstelinge uitvoe
ring van deze maatregel in moeilijkheden ge
bracht waren, hadden zij onder meer over dit
Eunt de regering benadert.
>at de regering begrip had voor de positie
van de kerken was al gebleken uit het feit,
dat de directeur-generaal van de immigratie
in Indonesië aan alle immigratiekantoren een
telegram gestuurd had met de instructie, dat
aan zendingsarbeiders/-missionarissen geen
verlenging van de verblijfsvergunning ge
weigerd moest worden.
In Indonesië zijn 2000 buitenlandse missiona
rissen werkzaam in de rooms-katholieke
kerk, inbegrepen ordezusters en -broeders.
Van de 34 bisschoppen zijn er 18 Indonesiër,
de anderen buitenlanders. De vijftig kerken
die aangesloten zijn bij de protestantse raad
van kerken hebben tezamen slechts 163 bui
tenlandse krachten in hun dienst, aldus het
blad „Berita Oikumene".
Na kardinaal Willebrands,
die dinsdag door paus Jo
hannes Paulus II in audiën
tie is ontvangen, is nu ook
de apostolisch pro-nuntius
in Nederland, mgr. Bruno
Wüstenberg door de paus
ontvangen. De komende bij
zondere synode van de Ne
derlandse bisschoppen, van
af 14 januari in Rome, is
beide malen onderwerp van
gesprek geweest, maar
zoals gebruikelijk heeft het
Vaticaan geen mededelin
gen verstrekt. Kardinaal
Willebrands keert aan het
einde van de week in Neder
land terug.
Mevrouw dr. S. H. Ponstein-
Troelstra, arts en stafdocente
aan de academie voor fysio
therapie te Groningen zal in
verband met haar verzoek
predikant te worden in de
hervormde kerk, toegelaten
worden tot het colloquium.
Het colloquium is een gesprek
van een delegatie uit de kerk
met de kandidaat, voorname
lijk aan de hand van een door
Korte metten
hem of haar ingezonden
preek. Als dit bevredigend
verloopt wordt de kandidaat
toegelaten tot het ambt van
dienaar des woord. Dergelijke
toelatingen komen heel zel
den voor. Aan het colloquium
gaat een studie-opdracht,
vooraf, die ongeveer drie jaar
in beslag neemt. Mevrouw
Ponstein promoveerde in 1977
op een proefschrift over de
mystieke weg van St.-Johan-
nes van het Kruis. Dit werd
in de serie Philosofia Religio-
"nes door Van Gorkum uitge
geven onder de titel „Geen
enkel beeld", auteursnaam S.
H. Troelstra.
Chao Tzu Chen, een voor
aanstaand man in de oecu
menische beweging, is eind
november in Peking overle
den, zo is eerst nu bekend
geworden. Chao was een
van de zes presidenten, die
bij de oprichting van de We
reldraad van Kerken (Am
sterdam 1948) werden geko
zen. Op het hoogtepunt van
de Koreacrisis in 1951 trad
hij als presidentterug.
Chao was een van de be
langrijkste Chinese theolo
gen. Hij hield zich niet al
leen bezig met de traditio
nele Chinese geesteswereld,
maar ook met de vragen
van de moderne maatschap
pij. Chao is in vele campag
nes scherp aangevallen. Pas
kort voor zijn dood werd
hij gerehabiliteerd.
Onder meer de Vereniging
van Christelijk-Joodse Sa
menwerking werkt mee aan
een Duits-Nederlands boek
over de vijfentwintig joodse
kerkhoven in Noordwest-
Duitsland en de kerkhoven in
de noordelijke provincies van
Nederland. Het boek moet in
1983 klaar zijn. Voor de uitga
ve die vijf banden moet gaan
tellen worden alle grafstenen
alleen in Nederland al zo'n
tienduizend gefotografeerd.
De hebreeuwse inscripties
worden vertaald. Alle joodse
begraafplaatsen in genoemde
streken zijn behouden geble
ven. In de nazi-tijd werden ze
weliswaar niet verzorgd,
maar vernietigd werden ze
ook niet
Sinds tien tot twintig jaar
is er in de ontwikkeling
van de katholieke kerk van
Denemarken een duidelijke
en voortdurend dalende ten
dens te constateren. Dat
blijkt uit een verslag in de
jongste uitgave van het
Deense bisdomblad. Het
geeft de resultaten weer
van een onderzoek naar de
activiteiten van de katholie
ke kerk in Denemarken.
Als een van dë voornaamste
oorzaken voor het teruglo
pen van deze activiteiten
wordt gezien het voortdu
rend slinkende aantal secu
liere en reguliere priesters
en vrouwelijke religieuzen,
die hun stempel hebben ge
drukt op de ontwikkeling
van de kerk in de afgelopen
eeuw.
Niet alleen de katholieken
in de Westeuropese landen
leveren hun aandeel in de
particuliere hulp aan men
sen in ontwikkelingslan
den, ook de katholieken in
de Duitse Democratische
Republiek hebben hun aan
deel, onder meer in de Ad-
ventsactie „Nood in de we
reld".
Vorig jaar heeft deze actie bij
na vier miljoen gulden opge
bracht, zeven procent meer
dan het jaar daarvoor. De lan
den waar de hulp heengaat
zijn Algerije, Egypte, Ethio
pië, Mozambique, Tanzania en
Portugal. De hulp bestaat
vooral in het leveren van goe
deren als kleding, schoeisel en
dekens, maar ook uit gereed
schappen, machines voor de
textielindustrie en landbouw
werktuigen.
De katholieken in de DDR
,hebben dit jaar bijzondere
aandacht besteed aan Ethiopië
ter leniging van de nood, ont-]
staan door de oorlogshande
lingen in dat land. In Tanza
nia werd een missiepost en
een inrichting ter bestrijding
:van lepra geholpen.