De verjaardagstaart
oor het kabinet
somt uit Broeten
Tuinbouw moet
omwille van export af
van veilingsysteem
Werkgevers en werknemers
moeten water in de wijn doen
UNNENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 15 DECEMBER 1979 PAGINA 9
UTOYEREN
Is eerste willen wij
even vermelden
het CDA-kamerlid
eef Weijers deze week
kamervoorzitter
ck Dolman aardig op
vingers werd getikt
en deze op een wat al
amicale toon zijn op-
nent Jaap van der
ief van de PvdA om
rduidelijking van zijn
tech vroeg.
„Jaap, nou moet je
toch eens uitleggen
it je bedoelt als je het
over...viel bij
liman niet in goede
rde. Hij wees het ka-
erlid terecht met de
lorden. :„Ik wijs de
er Weijers erop dat
in dit huis de ge
tinte is elkaar met u
te spreken en niet
e voornaam te noe-
En ook Dolman
inst daarvan niet af
ytijken,
mag overigens dui
delijk zijn dd de twee
Kamerleden buiten de
politieke arena goede
vrienden zin. Trou
wens, over het alge
meen kun je rustig stel
len dat de sons scherpe
partijpolitieke tegen
stellingen :ich niet
doorzetten ii de per
soonlijke omgang.
Zo zagen wi laatst ook
de PvdA-er Jaap van
Der Doef (ilweer) en
VVD-er Rucolf de Kor
te broederlijc naast el
kaar gezeten in de
VVD-bankei gezellig
met elkaar keuvelen.
Een onomsuitbaar be
wijs van het hiervoren-
gestelde, wint de twee
waren eikair kort daar
voor nog h de haren
gevlogen teen het ging
over de koitingen op de
sociale uitkeringen.
SNEEUW
van de publieke tribu
ne. Drie uitkeringstrek
kers, deel uitmakend
van een respectabele
stoet van welgeteld 41
demonstranten tegen
het wetsontwerp over
de kortingen op de soci
ale uitkeringen en het
minimumloon, hadden
op de publieke tribune
plaatsgenomen. Onder
hun kleding - want tas
sen zijn op de tribune
om veiligheidsredenen
niet toegelaten - hadden
zij dikke stapels met ge
stencilde nep-bankbil-
jetten verborgen. Op de
in alle kleuren van de
regenboog uitgevoerde
biljetten prijkten de
veran t woordelijke be
windslieden uit het ka
binet. Naast het prtret
van Van Agt stond bij
voorbeeld: „De hon
derdjes die het ons kun
nen schelen, als dat
niet voorkomt!".
Toen Rudolf de Korte
(alweer), een van de
felste voorvechters van
de kortingen en door
minder grote fans hier
van daarom ook wel
eens „Rudolf de Kor
ting" genoemd, het
spreekgestoelte beklom
men had, dwarrelden
vele honderden van
deze biljetten als een te
vroege sneeuwbui op de
volks vertegen woordi-
gers neer en bedekten
vervolgens het groen en
rood van de vergader
zaal met alle kleuren
van de regenboog.
De Korte „kortte" ech
ter onverstoorbaar door
en de Rijkspolitie ver
wijderde de drie anti-
korters van de tribune.
De zaalbodes spoedden
zich in hun rok - wel
licht in de veronderstel
ling dat het pier om
echte biljetten ging, ten
slotte komt al het goede
van boven - om al dit
geld te 'verzamelen en
binnen enkele minuten
was alles dan ook weer
opgeruimd en netjes.
LOLBROEK
Gijs van Aardenne,
onze minister van Eco
nomische Zaken, staat
in Haagsche Kringen
nou niet bekend als
zijnde de grootste lol
broek van het kabinet.
Integendeel, de man is
behept met een immen
se droogheid, die zich
uit in een licht ironi
sche toon gecombineerd
met soms bijtend cynis
me. Nu en dan doet de
bewindsman echter een
goedbedoelde poging
om althans de glimla
chers op zijn hand te
krijgen.
Het PvdA-kamerlid
mevrouw Epema-Brug-
man had hem schrifte
lijke vragen gesteld
over het feit dat een
bank, die door hem of
ficieel was geopend, een
advertentie had ge
plaatst waarin enkel
9 heren werd gevraagd
het telefoonnummer
van dit kantoor te note
ren. Kortom zij beschul
digde Gijs van on
emancipatoir gedrag.
Epema schreef toelich
tend: Vragenstelster
gaat er niet van uit dat
mannen dommer zijn
dan vrouwen, zodat de
heren via een adverten
tie nog eens extra op dit
feit gewezen moeten
worden, terwijl de
vrouwelijke bevolking
blijkbaar al genoeg
heeft aan het bericht in
de krant over de ope
ning, om dit tot zich
door te laten dringen.
De bewindsman repli
ceerde de aantijging als
volgt: „Ik wil niet tre
den in de beweegrede
nen die de betrokken
bank ertoe hebben be
wogen zich ditmaal in
het bijzonder tot man
nen - en meer speciaal
tot heren - te richte-
nIn hoeverre daarbij
wellicht toch ook de
overweging heeft mee
gespeeld dat sommige
mannen dommer zijn
dan sommige vrouwen
kan en wil ik niet be
oordelen." Aangepaste
bescheidenheid dus,
maar een kort bezoekje
aan een emancipatie
werker zal ook deze
man geen kwaad doen.
„ABSANT!"
Als je aan het Binnen
hof wilt lachen, moet je
daarvoor doorgaans niet
naar de Eerste Kamer
gaan. Maar er zijn mo
menten waarop de
waardige Senatoren
zich een gulle lachbui
veroorloven. Zoals afge
lopen dinsdag, toen er
gestemd moest worden
over een VVD-motie,
waarin stond dat Zuid-
Afrika best mee mag
doen aan de Olym
pische Spelen voor Ge
handicapten en dat de
regering, ook als de
Zuidafrikanen komen,
de Spelen met geld en
goederen moeten steu
nen.
De indienster van de
motie, Haya van Some
ren, had voorzitter
Thurlings om hoofdelij
ke stemming gevraagd.
In de Tweede Kamer
gaat het bij hoofdelijke
stemming zo, dat een
griffier de namen van
de aanwezige Kamerle
den opleest, maar in de
Eerste Kamer geldt
daarvoor een ander sce
nario. De namen van
alle leden, ook degenen
die niet aanwezig zijn,
worden daar door de
Senaa ts voorzitter
hoogstpersoonlijk voor
gelezen en als de heer
Thurlings dan na het
van een naam
geen reactie uit de, zaal
krijgt, roept de griffier
met luider stemme:
„Absent!". Hij pleegt
zulks op ietwat bekakte
wijze te doen, zodat het
woordje altijd klinkt als
„Absant!". Kostelijk om
te horen.
Nu moet u eerst even
weten dat in de Eerste
Kamer onder anderen
zitting hebben de heren
Kloos (voormalig
VAR A-voorzitter) en
Nagel (voorzitter van de
VARA -ondernemings
raad en Kloos'grote op
ponent). De VARA van
de ruzie. Hebben we
dat?
Terug naar de stem
ming in de Senaat. Een
maal aangekomen bij de
K sprak Thurlings op
die typische, altijd wat
schuchtere toon: „De
heer Kloos". Er klonk
geen voor of tegen,
maar de griffier had het
al in de gaten. „Ab
sant!", donderde hij
door de zaal. Thurlings
vervolgde het ledenlijs
tje en kwam al spoedig
bij de N. „De heer Na
gel", klonk het. Nu was
het een hele tijd stil.
Vragende gezichten in
de richting van de
PvdA-bankjes. En toen,
als een logisch vervolg
op de afwezigheid van
Kloos, klonk uit de
mond des griffiers op
nieuw het „Absant!",
harder nog dan hij het
ooit had gedaan. Hierop
barste werkelijk de ge
hele Senaat in een bul
derende lachbui uit. De
enige die niet lachte
was de griffier. Uiterst
verbaasd keek hij om
zich heen, want hij
dacht werkelijk dat zijn
uitroep de bron van
vermakelijkheid was.
Je zag hem diep naden
ken om de diepere zin
van de vrolijkheid te
ontdekken, maar hij
kwam er niet uit en
met een schouderopha
len boog hij zich weer
over zijn papieren.
ARJEN
BROEKHUIZEN
DICK
VAN RIETSCHOTEN
FRANS WEERTS
EN HAAG Aanstaande voensdag
1 het precies twee jaar geleien zijn,
it Van Agt als verse premier glunde-
nd naast Koningin Juliam op de
tppen van paleis Soestdijk ïtond, te-
idden van zijn pas beëdigde kabinet,
pt kabinet viert woensdag dus zijn
reede verjaardag, maar het ziet er
lar uit dat Van Agt, die zoals bekend
geneugten van een goede heildronk
(et schuwt, komende woensdag nau-
elijks gelegenheid zal hebben, die
irjaardag met zijn regeringsploeg uit-
Indig te vieren. Het zal een spannen-
dag worden, want het kabinet moet
ïh verantwoorden over de houding
e zij heeft ingenomen tijdens de
AVO-ministerraad, waar werd btslo-
i om 572 verouderde atoomraketten
vervangen door de allermodernste
pes en die op Westeuropees gronige-
d te plaatsen.
;lk verjaardagscadeau zal de Tweede
mer het kabinet geven? Er liggen vol-
ïde week twee presentjes klaar, hge-
tt en wel, maar slechts één daarvan zal
rden overhandigd: öf het wordt een
rt met twee kaarsjes waarop in fiaaie
groomletters staat geschreven „Op naar
derde jaar", óf het wordt een zorfyul-
verpakte bom, die het kabinet doet
[ploffen. De keuze tussen de beide pak-
tjes wordt pas op de verjaardag zeil ge-
lakt en ook de vraag wie het cadeau
ig gaan aanbieden zal op de dag zeil pas
rden beantwoord. Een voorzichtige
latting van de kansen: 65 procent /oor
taart, 35 procent voor de bom.
kernwapenkwestie zorgde afgelopen
ek opnieuw voor een nerveuze, gesnan-
i sfeer in politiek Den Haag. Het gela-
i woordje „crisis" rolde over vele ton-
De lucht boven het Catshuis verduis-
de en toen het er woensdag na het
iVO-beraad in Brussel even op leek dat
bui zou gaan overdrijven, diende zich
niddellijk een nieuwe depressie aan.
chtans mag gesteld worden, dat de ant-
wikkelingen van deze week ertoe hebben
geleid dat een crisis niet meer zo onver
mijdelijk is als zij zeven dagen geleden
nog leek.
ONVERENIGBAAR
Dinsdag, na roerig fractieberaad van CDA
en VVD, vergaderde het kabinet de hele
avond over het standpunt dat de ministers
Scholten (Defensie) en Van der Klaauw
(Buitenlandse Zaken) in Brussel zouden
moeten innemen. Men kwam er niet uit.
De motie-Stemerdink-Brinkhorst tegen
een besluit tot produktie en stationering
van nieuwe kernwapens, door de Kamer
aangenomen met steun van tien CDA-le-
den, leek onverenigbaar met de vertrek
punten van het CDA (beperkte produktie
en nog geen plaatsing) en het standpunt
van de VVD, dat identiek is aan dat van
de NAVO. Woensdagmorgen, nog maar
enkele uren voordat het Brusselse beraad
zou gaan beginnen, deden Van Agt en de
zijnen een laatste wanhoopspoging om tot
een vergelijk te komen, hetgeen wonder
wel lukte. De wil om het kabinet in stand
te houden was sterker gebleken dan de
onwil om compromissen te sluiten.
De crisissfeer was echter nog niet uit de
lucht. In CDA-kring werd zelfs een plan
netje gesmeed om, als het er naar uit zou
gaan zien dat het kabinet over de kernwa
pens zou vallen, de regeringsploeg al eer
der naar huis te sturen via een geforceer
de crisis over de aan de orde zijnde wets
voorstellen tot aanpassing van de sociale
uitkeringen en vakantietoeslagen. Dit om
een breuk in het CDA over de kernwa
pens te voorkomen.
DOORWROCHT
Tot 's avonds half negen moest de Tweede
Kamer wachten voordat men kon horen
tot welk compromis het kabinet was geko
men. Premier Van Agt kwam hoogstper
soonlijk in de Kamer meedelen welk
standpunt de Nederlandse delegatie in het
NAVO-overleg had ingenomen. Het bleek
een doorwrocht compromis te zijn, dat
neerkwam op: we zijn ervan overtuigd,
dat er een antwoord moet komen op de
versterkingen van het Russische kernwa
penarsenaal, maar we zijn ook overtuigd
van de noodzaak tot wapenbeheersing.
Daarom toch eerst maar proberen, met de
Russen te onderhandelen over wederzijd
se wapenvermindering en nog niet ak
koord gaan met een besluit tot statione
ring van 48 kruisraketten op Nederlands
grondgebied. Eind 1981 zien we dan aan
de hand van de onderhandelingsresulta
ten wel verder. En wat de produktie van
de nieuwe raketten betreft, daar helpt
geen lieve moeder aan, want dat is een
louter Amerikaanse zaak. In Brussel was
alleen de stationering aan de orde.
„Mijn ergste bezorgdheden zijn weggeno
men", sprak Lubbers verlicht ademha
lend. „Dit roept nog wel een paar vragen
op", zei Rietkerk knorrig, maar distan
tieerde zich nadrukkelijk van zijn fractie
genoot Ploeg, die spontaan „onaanvaard
baar" had geroepen. En CDA-dissident
Jan Nico Scholten beweerde tegenover ie
dereen die het maar horen wilde, dat hij
zeer tevreden was. Het begon er inder
daad op te lijken, dat het kabinet gered
zou kunnen worden. Het groepje van tien
Zal het vandaag in Dronten voor premier Van Agt opnieuw een zege worden?
andersdenkende CDA-ers zou ongetwij
feld nog wel iets slinken, zodat alleen de
VVD nog wat omgebogen zou moeten
worden maar dat zou, onder druk van
Wiegel, wel kunnen lukken.
SCHANDE
Een uur later was het politieke decor ech
ter totaal gewijzigd. Inmiddels was be
kend geworden, dat het voorbehoud van
Nederland in het slotcommuniqué van het
NAVO-beraad niet uitdrukkelijk werd ge
noemd. Jan Nico Scholten draaide weer
180 graden om, Lubbers eiste genoegdoe
ning, de VVD begon zich opeens in de
handen te wrijven en de oppositie riep
nog harder dat het allemaal een schande
was. De crisiskansen stegen weer en ook
donderdag, toen Van Agt op verzoek van
de Kamer een aanhangsel van de NAVO-
notulen publiceerde, waarin het afwij
kend Nederlands standpunt werd ver
woord, bleef de depressie hangen. De ver
warring was groot en is nog steeds groot.
„Het debat van aanstaande woensdag
wordt goochelen met NAVO-procedures
en jongleren op de komma's", zo voorspel
len vele Kamerleden.
Waarom is er dan toch een grote kans dat
het kabinet volgende week mag blijven
zitten? Wie daarop een aanschouwelijk
antwoord wil hebben, moet vandaag naar
„De Meerpaal" in Dronten gaan, waar het
CDA-congres vergadert. Op deze bijeen
komst zullen de tien CDA-dissidenten
duchtig de oren worden gewassen en on
der zware druk worden gesteld om zich
volgende week jegens het kabinet loyaal
op te stellen. Het deel van de ARP-achter-
ban, dat zich met kracht tegen modernise
ring van kernwapens verzet, is op het
CDA-congres een heel kleine minderheid
geworden. Premier Van Agt zal met luid
gejuich worden onthaald en bedolven
worden onder de complimenten. De roep
om eenheid zal tot ver in de Flevopolder
klinken. Je moet als CDA-dissident wel
heel sterk in de schoenen staan, om deze
psychologische druk te kunnen weer
staan. Stef Dijkman, de enige KVP-er uit
de CDA-fractie die zich voor de motie-
Stemerdink uitsprak, heeft echter al laten
weten, dat alleen hijzelf en niet het con
gres zijn opstelling voor het debat van
woensdag zal bepalen.
ZWAAR
ARP-er Sytze Faber zei deze week echter,
het congres niet volkomen te kunnen ne
geren. De andere dissidenten spraken
deze week in termen als „afwachtende
houding", maar Willem de Kwaadsteniet
gaf al toe dat het „bijzonder zwaar" zal
worden. Eén ding is in ieder geval zeker
op de zijkant van de verjaardagstaart voor
het kabinet zal „Made in Dronten" staan.
Maar zoals gezegd: het is nog steeds niet
helemaal zeker of het gebak aanstaande
woensdag uitgereikt zal worden.
DICK VAN RIETSCHOTEN
an onze
elementaire redactie)
IN HAAG Werknemers
•eten minder selectief
•rden in het zoeken naar
nieuwe baan en werk
ers minder kritisch bij
werven van personeel,
ar zij thans nog te vaak
hoge of niet ter zake doen-
eisen stellen voor een be-
alde vakature. Dat
irijft minister Albcda
ociale Zaken) in een noti-
over knelpunten op de
"Ismarkt die dezer da-
naar de Tweede Kamer
gestuurd ter voorberei-
>g van een debat in janua
Albeda komt met een eigen
suggesties om de kloof tussen
vraag en aanbod op de ar
beidsmarkt te overbruggen na
dat gebleken was dat werk
gevers en werknemers op dit
punt niet tot een gezamenlijk
oordeel zijn kunnen komen. In
zijn notitie ziet de bewindsman
de beroepsbevolking in de ko
mende periode sneller toene
men dan de groei van de
werkgelegenheid. Daardoor
zal ér een steeds groter tekort
aan werkgelegenheid (lees:
een steeds grotere werkloos
heid) ontstaan. Herverdeling
van arbeid en een verandering
van het denken over arbeid
zijn daarom meer dan ooit
noodzakelijk.
Wat de aanbodzijde betreft wil
Albeda komen tot een betere
afstemming van onderwijs en
arbeidsmarkt op elkaar. Be
langrijk is in dit verband ook
de wettelijke regeling die het
kabinet in voorbereiding heeft
om overheid en bedrijfsleven
te verplichten ministens vijf
procent van hun personeelsbe
stand uit gehandicapten te la
ten bestaan. Een dergelijke
verplichting voor andere kan
sarme groepen wordt overwo
gen. Verder komt er snel eén
experimentele subsidieregeling
om deeltijdarbeid te bevorde
ren en verdient het volgens
minister Albeda aanbeveling
dat werkgevers en werkne
mers de vijfploegendienst be
spreekbaar maken.
Om knelpunten aan de vraag
zijde van de arbeidsmarkt op
te lossen denkt de minister
aan het inschakelen van nieu
we groepen, bijvoorbeeld
vrouwen in functies die tot
nog toe hoofdzakelijk aan
mannen werden toegedacht.
Om de 40.000 moeilijk vervul
bare vakatures toch te ver
minderen zou ook moeten
worden gekeken naar mark
ten in andere sectoren, be-
drijfsverplaatsingen moeten
worden overwogen en aan
verandering van functie bin
nen het bedrijf worden ge
dacht.
(Van onze parlementaire redactie)
MUNCHEN De Nederlandse tuinbouw
zal afmoeten van het veilingsysteem voor
groenten en fruit. Dit systeem, waarin
door vraag en aanbod een prijs voor het
produkt wordt bepaald, werkt niet voor
grote afnemers. Zij willen ook in de toe
komst een zicht hebben op de aanvoer van
bepaalde produkten en tegen welke prijs
zij deze kunnen kopen. Het zal daarom
noodzakelijk zijn voor de Nederlandse
tuinbouw bepaalde partijen produkten
buiten de veilingen om te verkopen. Dit
met het oog op het behoud van de eigen
exportkansen.
Dit is de mening van insiders in de export
kansen van Nederlandse groenten en fruit in
de Zuid Duitse deelstaat Beieren. Volgens
deze bronnen ontstaat door het systeem van
de veilingen een nadeel voor de Nederlandse
exportkansen, waarin de concurrentie vooral
uit landen rond de Middellandse Zee meteen
zal springen. Deze landen zijn in staat reeds
geruime tijd voor levering van de produkten,
contracten af te sluiten over de hoeveelheid
en de prijs waartegen geleverd zal worden. In
het Nederlandse systeem is dit onmogelijk. Zo
zijn ook de prijsverschillen die door het vei
lingsysteem kunnen ontstaan nadelig voor de
markt, aldus Duitse insiders.
Op dit moment exporteert Nederland jaarlijks
30.000 ton groenten en fruit naar Beieren.
Daarvan gaat 20.000 ton (2,35 procent van de
totale aanvoer) via de centrale markt in
München. De rest wordt vanuit Nederland
per vrachtwagen direct aan de afnemers ge
leverd.
Het Nederlandse aandeel in de markt voor
groenten en fruit in Beieren is in vergelijking
met 1978 maar marginaal gegroeid, van 2,17
procent naar 2,35 procent. De export bestaat
voornamelijk uit tomaten, komkommers en
sla. In Nederlandse landbouwkringen wordt
verwacht dat deze export nog zal groeien.
Dit vooral omdat in vergelijking met de con
currentie in ons land veel wordt gedaan aan
kwaliteitsbewaking van de produkten, stipte
levering op basis van de eisen van de afne
mer en goede dienstverlening. Daarbij kan
het gebied bovendien gemakkelijk vanuit Ne
derland met vrachtauto's bewerkt worden. In
de Zuid Duitse ideeën over een afschaffing
van het veilingsysteem zag men weinig.
Zo werd erop gewezen dat juist in Nederland
het veilingsysteem is ontwikkeld en ook
daadwerkelijk functioneert. Andere landen
kennen een dergelijk systeem niet. Men geeft
wel toe dat aan het systeem bepaalde nadelen
kleven zoals door de Duitsers gesignaleerd,
maar men achtte het toch mogelijk om ook
binnen het veilingssysteem aanvoerverwach-
tingen voor een maand van te voren te voor
spellen. Op het ministerie van Landbouw en
Visserij zag men daarbij ook mogelijkheden
om via onderhandelingen met de Duitse af
nemers afspraken te maken over de export