LAKE PLACID IS KLAAR MAAR NIET BLIJ Ruud van der Schilde: weinig meer te leren in Nederlanc SPORT LEIDSE COURANT ZATERDAG 15 DECEMBER 1979 PAGINA 12 ÏT Met de feitelijke Spelen heeft dit "geval" niets te maken. Deze kunstzinnige constructie dient de Olympische omgeving te verfraaien. (Van onze correspondent) LAKE PLACID De Olympische voorzieningen komen allemaal op tijd klaar. En er zal in ieder geval voldoen de sneeuw zijn, want als de natuur niet meewerkt staat een regiment „sneeuw kanonnen" gereed om een handje te helpen. Aan de twee belangrijkste voorwaarden voor het houden van de dertiende Olympische Winterspelen in het dorpje Lake Placid in het uiterste noorden van de staat New York is-dus voldaan. Een uitdagend spandoek meldt bij binnenkomst „Welcome world, we're ready". Voor officiële be zoekers weet men nog net een bijna overtuigende glimlach op te voeren, maar erachter groeit de vertwijfeling. Die vertwijfeling geldt de klemmende vraag, wat men zich in dit 2700 inwoners tellende dorpje op de hals heeft gehaald. Protesten vanuit het dorp zelf, vanuit de omgeving en vanuit vrijwel alle deelne mende landen vliegen het organiserend comité al maandenlang als sneeuwballen om de oren. Prijzen, problemen, emoties en zorgen rijzen de pan uit. Behalve de twee eerdergenoemde basisvoorwaarden klopt er in feite niet veel. Zelfs het dorp ligt aan het „verkeerde" eind, namelijk aan Lake Mirror. Het Lake Placid ligt verder naar het noorden, maar zo is het al vele jaren zonder dat iemand er echt last van heeft. Veel ernstiger zijn de grote huisvestings- en verkeersproblemen en de soms grimmige sfeer in het dorp, die vol gens velen voor jaren is verpest. Lake Placid is een lieflijk dorpje in het Adirondack gebergte, het noordelijk deel van de Appalachen-keten, die oostelijk Amerika van noord naar zuid doorsnijdt. De hoogste top, Mount Marcy, reikt tot ruim 1600 meter. De skiwedstrijden zullen echter worden gehouden op Whiteface Mountain, bijna 1500 meter hoog, maar dat is in deze noordelijke contreien al vol doende voor vrijwel gegarandeerde sneeuw. Het kan er bitter koud zijn. Afge lopen februari daalde de temperatuur en kele malen tot dicht tegen de min 40. De sneeuwkanonnen staan er dan ook niet al leen om eventueel gebrek aan sneeuw te compenseren, maar ook om te voorkomen dat Piet Kleine zich beter op de slalom zal thuisvoelen dan Ingmar Stenmark. Lake Placid heeft al eerder Olympische Winterspelen georganiseerd. Dat was in 1932. De Winterspelen waren toen nog het -z,-" Het meer waar Lake Placid ligt heet merkwaardigerwijs Lake Mirror, het water waarnaar de plaats is genoemd ligt verder noordelijk. Dit is één van de gewraakte onderkomens van de atleten, het gebouwen complex dat na de Winterspelen zal worden gebruikt als gevangenis. domein van een handjevol uit de sneeuw getrokken woestelingen uit voornamelijk Scandinavië, Oostenrijk en Zwitserland, die door de rest van de wereld als hoogst ontoerekeningsvatbaar werden be schouwd. In februari komen 8000 atleten en officials uit 40 landen naar het „vreed zame meer" om de strijd aan te binden op slee, ski en schaats. Sportief gezien waren de Spelen van 1932 succesvol voor Lake Placid. Schaatsenrij der Jack Shea, een dorpeling, sleepte er twee gouden plakken weg, maar dat kwam voornamelijk omdat het hardrijden op de schaats toen nog voor het laatst plaatsvond op z'n Amerikaans, d.w.z. allemaal tegelijk aan de start en maar zien wie het eerst aan de finish arriveerde. Shea is thans de gekozen eerste man van het gebied North Elba, een „township" van ruim 300 vierkante kilometer met cir ca 15.000 inwoners, waarvan Lake Placid een onderdeel vormt. Hij heeft met zijn heldendaden van 48 jaar geleden het har drijden op de schaats niet populair kun nen maken in de Verenigde Staten. In fei te wordt het schaatsenrijden hier vrij al gemeen beschpuwd als het minst opwin dende onderdeel van de Spelen. En dat is opmerkelijk, want juist bij dit onderdeel zijn de Verenigde Staten zeker van enige, zo niet alle (negen) gouden medailles. De naam Eric Heiden zegt de meeste inwo ners van het gebied weinig of niets. Verstopte wegen De Spelen van 1932 hebben Lake Placid niet gemaakt tot het uitverkoren win tersportgebied in het noordoosten van de Verenigde Staten. De grote skigebie den in het nabijgelegen Vermont genie ten nog immer een grotere populari teit. De voornaamste inkomsten in Lake Placid, die uit het toerisme, wor den zelfs niet geboekt in de winter. maar in de zomer als het inwonertal gedurende enkele maanden soms ver tienvoudigt. Aan het ontvangen van grotere groepen mensen is men in Lake Placid dus wel ge wend. Het probleem tijdens de Spelen is echter, dat die groep van dagelijks zo'n 50.000 mensen gedurende dertien dagen (van 12 tot en met 24 februari) voortdu rend op tijd moet zijn om bijna 60 ver schillende sportevenementen bij te wo nen. Er zijn slechts drie tweebaans wegen, die naar Lake Placid voeren. Het Olym pisch Comité heeft besloten tot drastische maatregelen om te voorkomen, dat Lake Placid verstopt zal raken met auto's. Al leen inwoners en een handjevol uitverko renen zullen het dorp per personenauto in mogen. Voor de anderen zijn ver buiten het dorp (op circa 15 kilometer) grote par keerterreinen ingericht. Van daaruit gaat het vervoer met 450 minibusjes, waarvan er een groot aantal zijn geschonken door Ford. De organisatoren in Lake Placid menen, dat het verkeer met een beetje ge luk op rolletjes zal lopen, maar menige of ficial van buiten heeft er nog een hard* hoofd in. De ijsbaan en de twee ijsstadions liggen in Lake Placid zelf, de twee springtorens (70 en 90 meter) staan er dichtbij, maar het Olympisch dorp ligt 12 kilometer buiten Lake Placid. Van het dorp naar Whiteface Mountain is bijna 25 kilometer. Mount Van Hoevenberg, waar de biathlon, de cross country, het bobsleeën en het rode len worden gehouden, ligt nog wat ver der. Het Olympisch dorp is een geval op zich. Het complex, dat midden in de bossen van het nabijgelegen gehucht Ray Brook z'n voltooiing nadert, zal na de Spelen dienst gaan doen als gevangenis. Een gevangenis met minimale veiligheidsvoorzieningen, bestemd voor jonge mensen tot 21 jaar (die straffen uitzitten van valsheid in geschrif te. Een soort „witte-boorden-bajes" dus, maar een gevangenis blijft een gevangenis en het Olympisch complex draagt er vele kenmerken van. Dat begint al met een hoog dubbel gaashek rond het hele com plex. Je kunt er slechts op twee plaatsen via een soort sluis binnen. En dan de ka mertjes, die straks gewoon cellen zullen frieten: kleine hokjes met hoge smalle ra men. Er zijn ruim 900 van deze slaapka mertjes, voor het merendeel bestemd voor het huisvesten van twee of vier atleten in stapelbedden. De oppervlakte varieert van circa 7 tot 10 vierkante meter voor de tweepersoons en van 14 tot 21 vierkante meter voor de vierpersoons kamertjes. Een lange als Piet Kleine zal er waar schijnlijk met de benen omhoog moeten. Er zijn uitsluitend gemeenschappelijke to iletten en douches. In het complex wor den voorts onder meer ondergebracht de onvermijdelijke disco, een bioscoopje, ge meenschappelijke eetzalen, een bank, een postkantoor en wat winkeltjes. Een klein deel van de atleten wordt ondergebracht in in allerijl aangerukte stacaravans. Protesten De huisvesting heeft vanaf de allereer ste signalen over het toekomstige ge bruik als gevangenis stormen van pro test opgeleverd. Een aantal landen (o.a. Oostenrijk, Zweden, Noorwegen en Spanje) heeft al besloten de atleten el ders comfortabeler onder te brengen. Het Oostenrijks Olympisch Comité bij voorbeeld heeft een fraai pand in de hoofdstraat van Lake Placid gekocht: kosten bijna drie ton. In ieder geval zullen alle atleten en de meeste officials op redelijke afstand wor den gehuisvest. Dat kan niet gezegd wor den van de bezoekers. Hoewel het totaal aantal kaarten is beperkt tot 500.000 (d.w.z. maximaal zo'n 50.000 per dag), zul len vele toeschouwers dagelijks afstanden tot 120 kilometer moeten overbruggen om de evenementen bij te wonen. Alleen zeer gefortuneerde belangstellenden zullen te gen forse prijzen nog huisvesting bij parti culieren in de directe omgeving kunnen vinden, de modale toeschouwer loopt al gauw kans in Montreal (op tweeëneenhalf uur afstand) of omgeving terecht te ko men. De kans bestaat dan ook, dat de res terende bijna 200.000 kaartjes niet al te grif van de hand zullen gaan. Ook de pers leek aanvankelijk te worden heengezonden. Hevige protesten hebben er inmiddels toe geleid, dat wordt gezocht naar een andere lokatie dan het op ruim 75 kilometer afstand gelegen stadje Pitt sburgh voor het onderbrengen van de cir ca 3000 mediavertegenwoordigers. ABC, het grote Amerikaanse tv-bedrijf, dat de rechten voor de Spelen heeft gekocht, neemt geen enkel risico. Voor de ruim 500 ABC-employees, die meer dan 50 uur aan uitzendingen gaan maken, is in het dorp accommodatie gehuurd of gekocht. Alle Uit huis gezet I Het Olympisch gewoel wordt dorpelingen met zeer gemengde lens bekeken. Lake Placid is pisch toeristendorp, waar glol P helft van de bevolking een dikk V ham aan de vakantie-industri houdt, terwijl de andere helft brek aan werkgelegenheid bui sector slechts moeizaam het ho ven water weet te houden. Tocl de sfeer in Lake Placid door ve< ners omschreven als „gemoedel In Lake Placid gingen nooit de slot, werden de sleutels in de auto gelaten en werden overeenkoms een handdruk bekrachtigd. Voo dat laatste' hebben nogal wat dorj spijt gekregen. Ze zijn uit hun hi omdat de huisbaas er voor de Spe zienlijk betere zaken mee kon doe kels in de hoofdstraat zijn verhu grote sportbedrijven voor meer i ton per maand. Ook woonhuizen voor dergelijke bedragen voor 1 van de Spelen ontruimd. Onder jp] Zweedse koning en de Noorse kr<n j zullen tijdens de Spelen een woian! trekken, waarvan de eigenaren zi,ro enkele weken aan de stranden vaje da zullen moeten vermaken. n; Over het algemeen zijn de dorpeliir het toch al aardig konden reddenar beter op geworden, terwijl de mil j1( deelde inwoners betrekkelijk wei^e, de Spelen opschieten. Feit is dat d< veel nieuwe banen hebben opg Het werkloosheidscijfer in het gel ga Lake Placid daalde van bijna 22 |ag procènt. De meeste van deze bai ,kt echter tijdelijk. Alleen de gevang st< vert wat blijvende werkgelegenlsul maar diezelfde gevangenis is Wjg. doorn in het oog van de meer wel t\ inwoners. in De sfeer is hier behoorlijk verpest w veel dorpelingen. De strijd om w>ve deel van de grote ijstaart krijg ter meer scheve dan blijde gezichten verd. Zelfs over de grote hoe vé kunstwerken die over het dorp .telt stort is men hevig verdeeld. V<;g twaalf grote objecten, die her enirc het dorp zijn geplaatst, hebben de n< deren flink in beweging gebracht, ter ding is er ook rond de twee sprin st die niet netjes tegen een berg zijr k vlijd, maar die net buiten het dorpt di verloren boven de bomen uitrijzen lili al akties op gang gekomen om d tn na de Spelen weer weg te halen, ad Misdaad en fouten Lake Placid maakt ruim twee^ den voor het begin van de Spel blijde indruk. De nerveuze plaaj uj organisatoren, die klagen dat dt-tai nale en internationale pers he slecht met ze voor heeft, hebb-- ook nog moeilijke tijden voor Behalve de verkeers- en huis sproblemen hebben ze onder nog te maken met een overscl van het budget met een slor< miljoen gulden, waarbij nog^ gaapt van minstens 50 milj( schuldigingen dat met de ge org de misdaad in verband gebrat den betrokken zijn bij de org van het vervoer in Lake Pla mogelijk ernstige constructie het nieuwe ijsstadion en een i, ne die gevaarlijke gassen in keerde richting blijft spuien. „Toch hebben we alles bij elkaai ernstige problemen gehad dan no bij de organisatie van een dergel evenement", aldus een woordvoei het plaatselijke comité. Maar andere dorpelingen mener inwoners van Denver en Salt L: nog wel eens gelijk zouden kunr gen. Zij stemden een voorstel om terspelen van 1980 in hun stad te enige jaren geleden resoluut af. DIC ble BOWLINGPLOEG DERDE BIJ WK IN MANILLA DEN HAAG „Die ballen zijn echt te zwaar, mensen", sprak de inklaringsambtenaar op Schiphol twee week geleden op vlakke toon toen de Nederlandse bow ling-equipe zich meldde voor een lange vlucht naar Manilla. Dat de bowlers met ballen van acht kilo per stuk op weg waren een me daille te veroveren tijdens de we reldkampioenschappen op de Fi lippijnen, kon de man niet ver moeden; maar zelfs het geringste nationale eergevoel ontbrak, zo dat een paar honderd gulden voor het overgewicht moest worden be taald. De aanloop naar het vier jaarlijkse gebeuren zou nog door talloze rampjes worden vergezeld. Voor Nederlanders zijn dat geluk kig de juiste ingrediënten voor het overwinningssausje. Op de Fi lippijnen, waar de televisie de wereldtitelstrijd van de eerste training tot de laatst gevelde ke gel rechtstreeks uitzond, verover de het quintet Ruud van der Schilde, Leen van der Zwan, Ton Plummen, Fons Gulick, Erik Kok een bronzen medaille in de zwaar ste categorie, de vijfmansforma tie. Hun laatste game was met een score van 1069 pins, de op één na hoogste van het hele toernooi. Van der Schilde en Van der Zwan (beiden uit Den Haag) werden bij de dubbels achtste. Ruud van der Schilde, ooit de eerste Ne derlander die de open nationale bowling- kampioenschapppen won en een medaille veroverde in een Europese titelstrijd, zorgde ook in Manilla voor een primeur. De 32-jarige Hagenaar plaatste zich als ze vende voor de finale van het individueel kampioenschap. Vóór hem had nog nooit een Nederlander zelfs maar de laatste 32 gehaald. „Eenmaal in de finale verwacht te ik een plaats bij de beste vier, zoveel zelfvertrouwen had ik opgebouwd gedu rende het toernooi. De uiteindelijke vijf tiende plaats was beslist een teleurstelling voor me. Er haperde iets aan mijn timing, totdat de coach van het Zweedse team me corrigeerde". Ruud van der Schilde vervolgt: „Toch was er natuurlijk feest in die geweldige ambi ance. Je moet weten dat in Azië bowling tot de populairste sporten behoort. In Ma nilla leek het sportcentrum met veertig banen een belegerde vesting. Buiten ston den duizenden mensen de spelers op te wachten voor handtekeningen. Binnen volgden t.v.-camera's zonder ophouden al onze bewegingen. Europa heeft in Manilla duidelijk aangetoond dat bowling hier in de lift zit". Groot-Brittannië werd tweede achter Australië en de Engelsman Gerry Bugden mocht zich de allersterkste noe men bij de heren individueel. Mejuffrouw Lita de la Rosa bracht haar Philippijnse landgenoten tot uitzinnige vreugde door de damestitel voor export te behoeden. Teveel olie De bronzen medaille van Nederland kwam als een volslagen verrassing. Van der Schilde: „De reis naar Manilla was zeer vertraagd verlopen over Lon den, Frankfurt en Bangkok, zodat we een trainingsdag misliepen. Onze ploeg kende bovendien twee debutanten en één vaste bowler was zelfs in Neder land gebleven. Zijn plaats moest in sommige wedstrijden (men kan de we reldtitel veroveren in de éénmans- tot en met de vijfmansformatie - red.) door onze coach Ferno de Koning wor den overgenomen. Toen we bovendien ontdekten dat de bowlingbanen in Ma nilla met zoveel olie waren bewerkt dat zelfs Amerikaanse profs zouden hebben gesidderd, leken we kansloos". Op een gladde baan is het moeilijk 'hoe ken', de baan neemt het effect heel laat aan. Het wedstrijdtasje van een bowler be vat echter twee ballen (totaalgewicht in clusief tas is 20 kilo), een zachte bal voor gladde en een harde voor stroeve banen. Om bij verlies de juiste ballen te bemach tigen draagt een bowler altijd het merk, nummer en boorschema van zijn wed strijdbal op zak. Van der Schilde: „Ook de gewichtsverdeling is erg belangrijk en het loopvlak. Onze bowlingballen werden in Manilla regelmatig gecontroleerd door de arbiters. We pasten ons verrassend snel aan op die moeilijke banen. Met de vijf mansformatie stonden we na de eerste zes games plotseling op de tweede plaats. Ik schrok van de hoerastemming. In de vol gende serie leken we onderuit te gaan. Met nog een game te gaan stonden we vierde. Het brons leek onbereikbaar. En toen volgde zo'n wereldgame van 1069 pins, ongelooflijk". Amerikaanse coach Hét gemiddelde van 198 kegels van Ruud van der Schilde tot aan de per soonlijke finale betekende een nieuw Nederlands record. Zijn toernooigemid- delde (193) lag twee punten boven zijn jaargemiddelde. Er is voor hem in Ne derland dus niet veel meer te leren. „Eigenlijk niet. De Nederlandse bow lingfederatie heeft met zijn 15.000 le den te weinig geld om een Amerikaan se coach te contracteren. Bowling is toch al een erg dure sport. Mijn vereni ging De Steenbokken (Bowling Scheve- ningen) wordt gesponsord door restau rant Indonesia uit Amsterdam. Baan- huur en verblijfskosten zouden me in de Nederlandse competitie 200 a 300 week kosten. Wie kan dat gulden per nou zelf bei betalen?" Op een excentrieke miljonair na, prak tisch niemand. Trouwens, het geld voor het toernooi in Manilla komt ook niet uit één simpel spaarvarken. De NBF kon met behulp van de totogelden alles betalen. De bowlers mochten l\un eigen geld voor drankjes en souvenirs reserveren. „Die Filippijnse souvenirs koop je in Nederland ook in de warenhuizen", meent Ruud van der Schilde", „en voor veel drankjes en bijvoorbeeld excursies hadden we geen tijd. We hebben alleen in Bangkok een dag gewinkeld". De terugvlucht was opnieuw niet perfect. In het fel omstreden type DC 10 werd pas na twee dagen moeizaam Londen bereikt. Bovendien vertoonde men een film die net op Nederlandse televisie was geweest. De Haagse assuradeur rust nu een paar dagen uit van de vermoeienissen. De baby en de poes in Huize Van der Schilde lij ken hem niet te hebben gemist. Zijn vrouw hoort hem echter met genoegen ontkennen dat de vrouwen op de Filippij nen de mooisten ter wereld zijn. „Nee hoor", stelt hij haar gerust", „die wonen in Singapore". HERMAN JANSEN Ruud van der Schilde, weer thuis met bowlingspullen en een bronzen medaille.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 12