Moord op neef sjah eerste
in reeks van aanslagen
Internationaal
Hof heeft groot
moreel gezag
NI
ïpatroon schendingen mensenrechten ongewijzigd
Hevige gevechtpn in Tabriz duren voort
Waarom u voor een doorlopend krediet beter
naareenbankzoalsdeNMBkuntgaan.
AMNESTY IN JAARBOEK:
LEIDSE COURANT
MAANDAG 10 DECEMBER 1979 PAGINA 7
Droevig einde van houten
kerkgebouw
Een poging, om een oud houten ktrkgebouw In Pine
Bluff (Arkansas, VS) te verplaatste is uitgelopen op een
falikante mislukking. Al direct aan he begin van de po
ging begon het gebouw zo gevaarlijc opzij te hangen,
dat een toevallige passant (rechts) sprinten moest voor
zijn leven. Op de twee foto begint het dak al bedenkelij
ke omkrullingsverschijnselen te tonen Op foto drie gaat
de achterkant al tegen de grond en tenslotte, op foto
vier davert, in een wolk van stof, de tiele zaak in elkaar.
od«Begin 7 januari naar Sadat
rbaaitAIR9 <t,P,) BeSin vol-
lend jaar brengt Israëls pre-
n aie - -
elijk
lier Menachem Begin een
Kerdaags bezoek aan Egyp-
s(ee zo is op te maken uit een
isteren in Cairo uitgegeven
erklaring.
iad president Sadat, die zijn
jpëlische gast ontvangt in
ijn winterpaleis in Assoen,
erder als datum 4 januari ge-
loemd, later werd bekend dat
iet bezoek begint op 7 januari,
iet kerstfeest van de Kopten.
W8e,
De Isnelische eerste-minister
blijft d"ie dagen in Egypte, al
dus hel communiqué dat er op
wijst dit het overleg tussen de
twee politieke leiders past in
het raimwerk van beraadsla
gingen tussen Egypte en Israël
over de vredesonderhandelin
gen.
Tot de kopten, een christelijke
groep, behoren ongeveer 7
miljoei Egyptenaren. Zij heb
ben een eigen kalender, die
kerstnis laat vallen op 7 janu-
)nvo!doende
;eemanskunst
i'astnetramp
.ONDEN Hoewel het za-
in Londen gepubliceer-
e rapport over de ramp tij-
bns de Fastnet-zeilrace, waar
lij vijftien deelnemers om het
'n 0 iven kwamen, in nogal ver-
oeilijkende bewoordingen ge-
ihreven is, luidt de conclusie,
at een combinatie van facto-
en, namelijk gebrekkige ont
werpen en onvermijdelijke
autieve handelingen qua zee-
lanskunst, tot de ramp heeft
Jeleid.
•t team van deskundigen
;gt een „verontrustende sa-
ienhang" gevonden te heb-
en tussen bepaalde ontwer
en van zeejachten en het ge-
rek aan stabiliteit bij sommi-
e boten in het deelnemers-
eld.
Vieuwe
lederzetting
foor bewoners
Ion Moreh
ERUZALEM (Reuter) Het
•raëlische kabinet heeft giste-
:n besloten, dat onmiddellijk
ewerkt moet worden aan een
ïeuwe nederzetting in de
la&ts van Elon. Moreh, dat op
ist van een Israëlische recht-
ank moest worden gesloopt.
ADVERTENTIE
Gezellig, al die
kerstkaarten met
bim-bam-beieren-
klokken, arresleeën
en sprokkelende
vrouwtjes in het
sparrewoud. Tussen
haakjes: hebt u al
een adreslijst ge
maakt van familie en
kennissen mèt post
codes? Dat worden
dan wat je noemt
volledige kerst
kaarten!
Gebruik'm goed.
pttpost
OOK ZONDER ERKENNING DOOR IRAN
DEN HAAG Terwijl de
spanning rond de bezette
Amerikaanse ambassade in
Teheran voortduurt, is van
middag in het Vredespaleis
in Den Haag het Internatio
nale Hof van Justitie bijeen
gekomen om de zaak te be
handelen, die de Verenigde
Staten hebben aangespan
nen tegen Iran. De inzet van
deze zaak is, zoals bekend,
de eerder genoemde bezet
ting van de ambassade in
Teheran. De VS willen, dat
het Hof Iran gelast een aan
tal „voorlopige maatrege
len" te nemen.
Echter, evenals bij de behan
deling van de zaak in de Vei
ligheidsraad, verleden week, is
de grote afwezige vandaag in
Den Haag een vertegenwoord
iger van de Iraanse regering.
Minister van Buitenlandse za
ken Ghotbzadeh heeft de afge
lopen dagen herhaald, dat zijn
regering het Hof in Den Haag
niet erkent en ook de Iraanse
geestelijke leider Khomeiny
heeft al laten weten, zowel de
uitspraak van de Veiligheids
raad als die van het Internati
onale Gerechtshof aan zijn
laars te lappen.
„Maar", zo zullen velen zich
afvragen, „heeft dat Hof dan
nog een mogelijkheid om de
uitvoering van haar beslissing
af te dwingen". Het antwoord
kan kort zijn: nauwelijks, hoe
wel het daarom nog niet juist
is te stellen dat het Hof eigen
lijk geen nut heeft. Zo kan het
belang van het Internationale
Hof van Justitie niet alleen
worden beoordeeld naar zijn
werkzaamheden en de resulta
ten daarvan. Alleen zijn aan
wezigheid is al een voorname
factor in het internationale
rechtsverkeer. Daarnaast is
het ook zo, dat een uitspraak
van het Hof in veel landen
een grote morele waarde
heeft. Een bewijs daarvan is
onder meer, dat van de meer
dan zestig uitspraken die het
Hof sinds zijn oprichting in
zijn huidige vorm, kort na de
Tweede Wereldoorlog, heeft
gedaan, er maar een kleih
aantal is dat niet is uitgevoerd.
Opvallend daarbij is wel, dat
de meeste van deze genegeer
de uitspraken de afgelopen ja
ren zijn gedaan, onder meer in
de zogenaamde „Visserij-oor
log" tussen IJsland en Enge
land en het geschil tussen Aus
tralië en Frankrijk over de
Franse kernproeven in de Stil
le Oceaan.
Overigens is het zo, dat alleen
staten geen individuen
een zaak bij het Internationale
Gerechtshof aanhangig kun
nen maken. Volgens artikel 94
van het Handvest van de Ver
enigde Naties moeten de leden
van de VN zich gedragen naar
beslissingen van het Hof.
Daarnaast kunnen landen
zich, onder meer door de on
dertekening van een stan
daard-verklaring, hebben ver
plicht de rechtsmacht van het
Hof in Den Haag te aanvaar
den. Wanneer landen echter
weigeren aan de uitspraak van
het Hof gehoor te geven, is de
enige sanctie-mogelijkheid een
optreden van de Veiligheids
raad en het afkondigen van
maatregelen.
Hoe moet, tegen deze achter
grond, de vandaag begonnen
zaak worden gezien? President
Carter hoopt, dat Iran middels
„voorlopige maatregelen" zal
worden gelast, de gijzelaars
vrij te laten; of Iran daarop re
ageert is dan weer een tweede.
De Amerikaanse vertegen
woordiger bij het Hof, minister
van Justitie Benjamin Civilet-
Familie Biko
krijgt
smartegeld
JohannesburgDe Zuidafri-
kaanse staat heeft de familie
van de in gevangenschap
overleden zwarte leider, Steve
Biko, smartegeld toegekend, zo
is uit Johannesburg vernomen.
De weduwe van Biko vertelde
dat haar familie 65.000 rand
(156.000 gulden) had gekregen.
ti, zal de komende dagen, zo
wordt verwacht, een groot
aantal schendingen door Iran
van internationale en bilatera
le bepalingen overleggen.
Twee van deze bepalingen zijn
de Weense Conventie inzake
consulaire Betrekkingen (1961)
en het Amerikaans-Iraanse
Vriendschapsverdrag. In beide
door Iran en de VS onderte
kende verdragen is opgeno
men, dat geschillen aan het
Internationale Hof van Justitie
worden voorgelegd.
Nadat het Hof de „voorlopige
maatregelen" heeft uitgevaar
digd, zal het zich, voordat defi
nitief vonnis wordt gewezen,
buigen over de vraag, of het in
het geschil tussen de VS en
Iran enige rechtsmacht heeft
en of de Amerikaanse claim
voldoende onderbouwd is. Is
dit het geval, dan zou Iran bij
verstek door het Hof kunnen
worden veroordeeld.
Voor de gijzelaars in de am
bassade in Teheran is het ech
ter niet te hopen, dat zij pas
vrij worden gelaten wanneer
het Internationael Gerechtshof
tot een dergelijke uitspraak is
gekomen.
Immers, de rechters zijn ge
woon zo'n beslissing, en daar
aan voorafgaande hun be
voegdheid in de hele zaak,
langdurig en intensief te over
wegen.
Daar komt, blijkens de uitla
tingen van Khomeiny en
Ghotbzadeh, nog bij dat er niet
op hoeft te worden gerekend,
dat de Iraanse overheid aan
het vonnis van het Internatio
nale Gerechtshof gehoor zal
geven.
*'-«K
Een deel van de 1.000 Iraanse vrijwilligers, die vandaag
of morgen naar Zuid-Libanon zouden vertrekken, tijdens
een training in een kamp bij Teheran.
Iraanse
vrijwilligers
niet welkom
in Libanon
BEIROET De Libanese
regering heeft de luchthaven
van Beiroet tot verboden ge
bied verklaard voor vlieg
tuigen uit Iran. Hiertoe is
besloten nadat uit Teheran
was vernomen, dat Iraanse
vrijwilligers naar Zuid-Li
banon wilden komen om de
PLO te steunen in de strijd
tegen Israël.
De Iraanse religieuze leider
Montazari verklaarde verle
den week, dat in totaal 10.000
vrijwilligers gereed stonden
om naar Libanon te vertrek
ken. De eerste 1.000 zouden
vandaag vertrekken. Montaza
ri verklaarde verder, dat wan
neer Libanon de vrijwilligers
niet toe zou laten, zij zich met
geweld toegang tot het land
zouden verschaffen.
PLO-leider Arafat zei afgelo
pen vrijdag op een pro-Iraanse
bijeenkomst in Beiroet, dat hij
alle Iraniërs die de PLO wil
len steunen, van harte wel
kom heet. Hij voegde daar aan
toe, dat hij ook bereid is troe
pen naar Iran te sturen, om
ayatollah Khomeini te helpen
in zijn „strijd tegen het imperi
alisme".
PARIJSE POLITIE NA DOOD MOESTAFA CHAFIK:
(Van onze Parijse
correspondent)
PARIJS - De Franse politie is er na
de moord afgelopen vrijdag op
Moestafa Chafik, de neef van de
sjah, van overtuigd dat het de eerste
aanslag betrof van een reeks aansla
gen op naar Frankrijk uitgeweken
Iraniërs. In de Franse hoofdstad Pa
rijs hebben zich de afgelopen jaren
honderden Iraanse vluchtelingen ge
vestigd. Een bepaalde groep Iraniërs
heeft steeds een Franse opvoeding
gehad, spreekt vloeiend Frans (vaak
beter dan Perzisch) en voelt zich tot
Frankrijk aangetrokken.
Veel van deze Iraniërs zijn de politie na
de moord op Chafik komen vertellen,
dat zij sedert dagen jongelieden „met
oriëntaals uiterlijk" in hun wijk had
den zien slenteren. Voor de Parijse po
litie is het duidelijk, dat deze „verken
ningen" werden uitgevoerd om de ge
woonten van Moestafa Chafik te weten
te komen en om na te gaan, of hij even
tuele lijfwachten had. De jongeman die
Chafik afgelopen vrijdag neerschoot
was alleen, maar volgens de politie
stonden anderen klaar om in te grijpen, ZOOP V3P d© SJ3h, prins R©Z3, W©rd door 3Q©nt©n Omringd, tO©n hij
wanneer zich moeilijkheden zouden in New York een bezoek bracht aan zijn tante, prinses Ashraff.
voordoen. Allen zouden tot de moord-
groep van de „Strijders voor de Islam"
van ayatollah Khalkhali behoren. Deze
heeft gezegd, dat de moord door zijn or
ganisatie is gepleegd. Hij verklaarde
verder dat „de kinderen van de Islam
door heel Europa en Amerika heen de
verrotte wortels van een schaamteloos
bewind, deze bezoedelde lichamen, in
een onvermoeibare jacht achtervolgen
en wel, om ze in de vuilnisbakken van
de historie te werpen".
De Iraanse immigranten, die inmiddels
een eigen contra-revolutionaire organi
satie hebben gesticht, menen dat Moes
tafa Chafik door de moordenaars aan
gezien was voor zijn halfbroer prins
Chahman. Zij verklaarden dat sinds be
gin november onder meer drie gene
raals van de Savana (de Iraanse staats
veiligheidsdienst en de opvolger van de
beruchte Savak) naar Parijs zijn geko
men. Sedert de komst van de generaals
naar de Franse hoofdstad zouden tal
van leden van de gevluchte Iraanse ko
lonie zijn geschaduwd. Vijf flats in de
stad, die eertijds werden bewoond door
leden van de Savak, zijn nu bezet door
vertegenwoordigers van de veiligheids
dienst van Khomeiny.
TABRIZ De schermutselingen tussen aanhangers van de gouverneur is eveneens weer in handen van de opstandelingen,
twee hoogste religieuze leiders in Iran, de ayatollahs Kho- De opstand in de hoofdstad van de noordwestelijke provincie,
meiny en Sjariat Madari, zijn gisteravond in de stad Tabriz Azerbeidsjan begon toen vorige week donderdag twee geestelij-
uitgelopen op heftige vechtpartijen. Minstens vijf mensen
zijn daarbij om het leven gekomen en 26 werden gewond.
De strijd ging om de controle over het radiostation van de stad,
dat vanmorgen door de aanhangers van Sjariat Madari is
heroverd op de aanhangers van Khomeiny. De residentie van de
ke leiders van de Turkssprekende bevolking in de heilige stad
Qom werden vermoord. Daarbij komt dat de bevolking van de
provincie ontevreden is over de grondwet die teveel bevoegdhe
den geeft aan Khomeiny. De opstandelingen willen meer regio
nale autonomie, net als de Koerden. Het is nog onzeker of de ge
plande vredesmissie vandaag uit Teheran naar Tabriz zal ver
trekken.
ADVERTENTIE
Een geldvoorraadje voor onver
wachte uitgaven of als alles
tegelijk komt, zoals tandartsreke
ningen, belastingaanslagen en de
kosten van een 'tussendoor' vakan
tie, kunt u altijd achter de hand
hebben met een doorlopend
krediet. Maar het is wel verstandig
om te zorgen dat uw maandelijkse
lasten binnen de perken blijven.
Daarvan bent u verzekerd wan
neer u erover gaat praten met een
bank zoals de NMB. De mensen
denken er daadwerkelijk met u
mee en stellen in overleg met u de
hoogte van het krediet vast, U kunt
er dan op elk moment over beschik
ken, Steeds opnieuw. Ook over het
bedrag dat u al heeft afgelost. U be
taalt alleen rente over het opge
nomen bedrag. Want voor wat hoort
wat, óók bij de NMB.
Folders bij elk NMB kantoor.
NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK
De NMB denkt met u mee.
Het
ion( DEN HAAG Hoewel in ommige landen
:hai [rote aantallen politieke jevangenen wer-
len vrijgelaten bleef het globale patroon
van willekeurige arrestaties, politieke de
lf d entie, martelingen en doodstraf in de we-
s be 'eld ongewijzigd. Dit zegt het jaarboek van
ilsiide internationale organisatie voor mensen-
i ei [echten Amnesty International in haar jaar-
i ren »oek.
ileki tan het einde van de verslagperiode kwamen
nieuwe regeringen in landen waar eerder
toassale schendingen van mensenrechten had-
wn plaats gehad, zoals Oefpnda en Cambodja.
Maar volgens Amnesty is het nog niet mogelijk
een betrouwbaar beeld van de nieuwe situatie
in die landen te krijgen.
In veel Latijnsamerikaanse landen liet men
weer politieke opposanten „verdwijnen"; van
sommigen werden later de stoffelijke over
schotten gevonden. „Verdwijningen", politieke
moorden of dood door marteling kwamen voor
in Argentinië, Chili, Colombia, El Salvador,
Guatemala, Mexico, Nicaragua, Paraguay en
Uruguay.
De situatie van de mensenrechten in Azië werd
volgens Amnesty getypeerd door langdurige
hechtenis van politieke tegenstanders zonder
dat deze een proces kregen. Berichten over
martelingen en politieke moorden kwamen ook
uit een aantal landen in Afrika en het Midden-
Oosten. Zo hebben er in Angola, Iran, Irak,
Mozambique, Somalië, Zuid-Afrika, Zaïre en
Zimbabwe-Rhodesië terechtstellingen van poli
tieke gevangenen plaats gehad. In Oost-Europa
kregen politieke opposanten zware gevangenis
straffen. Sommigen van hen werden tegen hun
wil in psychiatrische inrichtingen opgesloten.
In Tsjecho-Slowakije, Polen, Roemenië en de
Sowjet-Unie werden activisten voor de rechten
van de mens gearresteerd, vaak omdat zij be
richten over schendingen van mensenrechten
hadden verspreid.
In West-Europa leidden maatregelen tegen het
politieke geweld tot inperking van individuele
rechten. Zo overhandigde Amnesty aan de re
geringen van Groot-Brittannië en Ierland rap-
Korten over mishandeling van personen in
echtenis van de politie. De Westduitse rege
ring kreeg een rapport over de gevolgen van
het isoleren van gevangenen. Wat de V.S. be
treft stelde de organisatie een onderzoek in
naar vermeende mishandeling van illegale im
migranten en voerde zij acties tegen de dood
straf. Dat laatste gebeurde ook in een aantal
landen in het Caribische gebied
Libië wijst
PLO-man uit
BEIROET (Reuter—
UPI) De Libische autori
teiten hebben gisteren de
vertegenwoordiger van de
Palestijnse bevrijdingsorga
nisatie (PLO) het land uit
gezet, zo is in Beiroet meege
deeld namens Farouk Kad-
doumi, de „minister van bui
tenlandse zaken" van de
PLO.
Het Palestijnse persbureau
WAFA heeft bekend gemaakt
dat Abu Tarek opdracht had
gekregen Libië te verlaten.
Eerder was bericht dat de ver
houding tussen kolonel Gad
dafi, de leider van Libië, en de
PLO slechter geworden was
VS-vliegtuigen
mogen niet
landen
in Cambodja
SingaporeTwee Amerikaan
se vliegtuigen die goederen
voor Cambodja aan boord had
den, zijn in Singapore geland
omdat de Cambodjaanse rege
ring geen toestemming wilde
verlenen voor een landing in
Phnom Penh, zo heeft een
woordvoerder van de Ameri
kaanse ambassade gisteren be
kend gemaakt.
Een van de vliegtuigen, een C-
5 Galazy uit Travers Field in
Texas, had in Tokio op vracht
wagens gemonteerde hijskra
nen aan boord genomen en
was van daar naar de luch
tmachtbasis Clark op de Fili-
pijnen gegaan met het plan
naar Phnom Penh door te
vliegen. Toen geen toestem
ming werd verleend voor de
landing in de Cambodjaanse
hoofdstad, moest het toestel
zaterdag in Singapore landen.
Politieke
gevangenen in
Indonesië vrij
JAKARTA— De Indonesi
sche autoriteiten hebben za
terdag de laatste politieke
gevangen uit de tijd van de
mislukte communistische
staatsgreep in 1965 zaterdag
vrijwel allen vrijgelaten.
In totaal kwamen in verschil
lende delen van het land 2.045
mensen die veertien jaar zon
der vorm van proces hadden
vastgezeten, op vrije voeten.
Dit heeft het hoofd van de
staatsveiligheidsdienst admi
raal Sudomo bekendgemaakt.
Er zitten nu nog 105 mensen
gevangen die zich, naar hij zei,
niet meewerkingsgezind heb
ben getoond.
