Willy van Hemert
vult het .Dagboek'
met zijn
eigen opvattingen
Henk Hofland blijft
in schaduw van Montag
Het Boek
van Jaap
TERUGBLIK
Hilversum 1 blijft
's nachts op 3
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE WOE
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
ocum. 16.30 Filnjl
Sport. 17.50-16r
gr.: NDR: 9.30-10
WDR: 8.05-11?
9.30 Kleuterprogr*
r. 16.30 Kiev
17.10 Flamba
DUITSLAND WDR 3
7.55 Ochtendgymn. 8.05-1
Schooltelevisie. (9.30 Kleuterpr
17.00-17.30 Schooltelevisie.
BELGIE NEDERLANDS 1
15.30 Open School. 16.30.Jé
HILVERSUM 3
NOS: 18.03 (S) De Avondsplts m<
nale Hitparade. VARA: 19.02 (S) I
21.02 (S) Nashville. 22.02 (S)
Jazz. 23.02-24.00 (S) Elpee tuin.
v/msV» tezon. 10.00 (S) OrkestpaleU
Vroegromantische symfonie ou
Symfonieorkest van de ORF met klartou
Klassieke muziek. 12.00 Nws. 12.02 (S)L_
felmuziek. (12.02 Planowerken uit de rc
mantlek. 12.30 (S) Themaprogramma. 1fi00
(S) Platennleuws.) 13.55 (S) Zojuist versop
nen. 14.00 Nws. 14.02 (S) Meesterwerk*
de Kwartetliteratuur. 14.30 (S) KerkcomtO S
Oorgellmprovlsatles. 15.00 (S) In klelneOgr
zetting. 16.00 (S) Populaire klassle»
16.55-17.00 (S) Kunst- en vliegwerk. £en
herman hofhuizf81
-fnp
iac
advertentie
Stuur bloemen al%
er iemand jarig i(
De Fleurop bloemist overbrugt j
voor u alle afstanden in 130 landd
Fleurop interflora
staat garant voor
uw bloemengroet.
Koninginne
gracht 135.
25U AM Den Haag
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 DECEMBER 1979 PAGINA
In de tweede serie van acht stuks „Dagboek
van een herdershond" raakt het denkbeeldi
ge Limburgse dorp, waar deze geschiedenis
speelt, steeds dichter bevolkt Tekstbewer
ker Willy van Hemert, niet meer gebonden
aan de oorspronkelijke auteur Jacques
Schreurs, heeft een reeks nieuwe figuren in-
gechreven aan de hand van wie hij zijn per-
soonlijke opvattingen over het rijke room
se leven van toen kan ophangen. Edelmoe
dige mensen naast vechters voor eigen vrij
heid, weldoeners naast maar raakdoeners,
een bonte rij vogels van verschillende plui
mage, aan wie niets menselijks vreemd is.
Zij moeten het gaan maken op acht dinsda
gavonden KRO-tv, te beginnen vanavond
op Ned. II om 20.27 uur.
Middelpunt van de serie blijft evenwel Jo de
Meyere, de geestelijke om wie het allemaal be
gonnen is. Twaalf jaar ouder komt hij gerijpter
over, maar hij blijft met de van hem bekende
grote verbazing in het leven staan. Soms be
rustend, meestal bedrijvig durft hij nog de eeu
wige discussie aan met zijn innerlijke stem, c.q.
zijn engelbewaarder, c.q. Kees Brusse, die net
zo gemakkelijk de tekst van Shell in zijn mond
neemt als de woorden van Willy, moraliseren
de mijmeringen over oude waarden en nieuwe
ideeën.
Hij had vele monden en mensen nodig om dit
te laten zeggen en te laten spelen. Vandaar
veel nieuwe gezichten. Frans Kokshoorn ver
schijnt in beeld als de communistische beton
werker Weenink. die van elders komt voor
een baan in de mijnbouw. Hij brengt zijn doch
ter Klaasje mee, een rol van Renee Soutendijk.
Zij legt het aan met de katholieke Dorus (Kees
Broos), zoon van wijlen boer Bonte, die bij een
brand heet te zijn omgekomen. De Vlaamse ac
teur Dirk Celis stapt de scène binnen als de
nieuwe kapelaan v.d. Brande, die zich aan de
gehoorzaamheid jegens zijn geestelijke overhe
den minder gelegen laat liggen dan aan zijn
moderne inzichten, welke hij desnoods op de
vuist kracht bijzet. Ingenieur de Hertog (Man
fred de Graaf), de man van Miete (Bruni Hein-
ke), voorziet zich van een secretaresse (Leoni
Jansen), een echt westers wicht, dat een rol
gaat spelen als het huwelijk van Miete wat
minder gunstig uitpakt. Huishoudster Truusje.
(Karin Meerman), een zus van kapelaan Ode
kerke, gaat beredderend rond.
Een aantal personages verdwijnt ook uit de se
rie. Joop Doderer als de met rente woekerende
notaris maakt zich onmogelijk en laat zich niet - <"|S"si'
meer zien. Pastoor Bonhomme (Bob Storm) IBrjBp f-;
zoekt elders de rust, die hem in het groeiende '"V, Jgj^1^2
mijndorp niet wordt gegund. Ben Aerden als EBF7
mijnheer de baron en Willy van Heesvelde als gr W JÉjM
de jonker houden het voor gezien en vertrek- Bi'
ken naar België, waar voor hun doen meer te
beleven is. De dokter (Guus Hermus), klom- F y JgÈm
penmaker-drekboer Goswinus Slangen (Johan 1
te Slaa) en Slot-Marieke (Emmy van Swoll) v li
kregen grotere rollen. Zij fungeren voor een ^il/^%l^&UlllBBBB^»
deel als dragers van de vrijere opvattingen, die fl s&lPIfjflMB
in het mijndorp gaan heersen en die Willy van
Hemert met een knipoog naar deze tijd kwijt iéÊÊsÊSÊÊË^Z YiBBI^^BBMr^^BBKiÉiiÉÉBBBMBBHBiHMBMB
wilde.
Goswinus en Marieke trekken ni. zonder bo- Goswinus Slangen (Johan te Slaa) en Slot-Marieke (Emmy van Swoll) doen het zon-
terbriefje bij elkaar in en verdedigen hun ge- jjer boterbriefje,
zamenlijk geluk met argumenten die vandaag
de dag voor velen als gemeengoed gelden. Ma
rieke zal sterven, ook al ziet Goswinus in de I T HT f H ïllli f
handoplegging als geneeswijze meer heil dan t kl f f
in genade en doktershulp. Marieke krijgt ech- j X» iaffiBMHrfti i Ti' "tiÊ ifH' kt IWI
ter een prachtige begrafenis. j V4.^
Welwillende amateurspelers uit Eysden, waar i f fjHÉBBSBflBHBBt
de meeste opnamen werden gemaakt, zorgen J j
voor levendig vakbondvertier. In het sociaal
gebeuren treedt „De jonge werkman" op de Lf" f
voorgrond, die zich door de kapitalisten geen
knollen voor citroenen laat verkopen. Dit leidt 9 |l
tot menig fel dispuut in de plaatselijke verga- f x|. iF)
derzaal, waarbij kapelaan Odekerke op zeker JH
moment bloedig verwond wordt. Dan moet hij S 1
tijdelijk met een tulband rond het hoofd door JjÉ&PBj
het leven en intussen de schaapjes in de paro-
chie bijeen houden, een taakverdeling waarin uB
hij hevig overhoop komt te liggen met zijn en- Jj^E»
gelbewaarder. Die heeft makkelijk praten 1
daarboven.
Wat deze vervolgserie betreft kan men zich 7t f V-
niet aan de indruk onttrekken, dat Willy van
Hemert met zijn licht-dramatische inslag en los
van Jacques Schreurs van dik hout planken m
heeft willen zagen c.q. stokpaardjes heeft bere- l i^U x
den. Erotiek voor bejaarden bijv. geldt volgens pB|^S|
hem in vele kringen nog als een taboe. De kij- F
kers, die op dit punt nog ouderwetse opvattin- |^^B
gen hanteren, zal hij wel eens even wat laten
zien. Verder kunnen de kijkhartstochten hoog ^IjHlÉliiïi.'
oplaaien bij een ongewenste zwangerschap en H
jegens een vader die zijn dochter kreupel slaat
(de communist Weenink zijn dochter Klaasje).
Jo de Meyere zegt, dat de tweede serie een Tb*1
stuk spannender en beter is dan de vorige. En
zcTu mMenkgefÓ5tn 31 me' meer °P W00r<! willY van Hemert zegt kapelaan van Odekerke voor wat hij tegen zijn engelbewaar-
ton oliemuller der terug moet zeggen.
Montag als schim van Henk Hofland
De vroegere hoofdredacteur Henk Hof
land van het Handelsblad raakte van
de ene dag op de andere zijn cursiefjes-
schrijver kwijt na een stukje, dat een
belediging bevatte voor een van de
prinsessen. Voor dit werk kun je niet
een willekeurige voorbijganger in zijn
nekvel vatten en naar binnen halen.
Daar moet je een spitse vent voor heb
ben met een puntige pen, een halflite-
rair wezen die onderduikt in de dingen
van de dag en er toch een afstandelijke
houding tegenover weet te vinden. In
de onmiddellijke nabijheid van Hof
land hield zich destijds een verschij
ning op, die enigszins aan dit beeld be
antwoordde, ene S. Montag, geen zon
dagskind derhalve, ook geen mens van
vlees en bloed, eerder een schaduw, al
thans een schimmige verschijning, die
onverhoeds als hulsel en pseudoniem
werd ingepalmd door Hofland voor
noemd, maar nooit diens geestelijk ei
gendom is geworden. Van beider hand
verschijnen met grote regelmaat twee
handig geschreven stukjes in de NRC
en zelfs al een boek.
Als men zegt, dat Montag de gave van het
schrijven beheerst, dan is daarmee al te
veel gezegd, want wat die man doet is niet
meer dan het hanteren van taal. Taal zon
der fut, geleend naar het lijkt van Léau-
taud, maar zonder diens esprit. Zo saai als
die man is vindt men in ons land tenau-
wernood een tweede-. De mensen, die voor
NOS-tv de culturele programma's verzor
gen en dikwijls het verwijt krijgen van
het grote publiek, dat zij saaie uitzendin
gen maken, hebben die kijkers nu "eens
een keer gelijk willen geven. Zonder
moeite konden zij daarvoor bij Montag te
recht. Wat Willem Ruis teveel heeft, heeft
Montag even opzichtig te weinig. Montag
past helemaal in de sfeer van Herenleed,
die mannetjes die niks beleven en toch
overal pijn aan lijden. Op Ned. I vana
vond om 22.15 uur kan men Hofland zien
en horen vertellen wat die Montag voor
een zwevend wezen is, hoezeer overge
voelig voor hartzeer hij door het leven
stapt.
Hofland noemt Montag een nette anoni-
mus, een heer van onbekende komaf en
van een onbekend merk ook, van wie
men zich zou kunnen afvragen hoe hij
heeft kunnen ontstaan uit een bloedloos
voorgeslacht. Niets tintelt er in die man.
Belangstelling voor vrouwen heeft hij
niet. Die bieden meer complicaties dan
liefde. In spelende kinderen ziet hij be
zwerende bewegingen tegen naderend on
heil. Hij ontloopt waar mogelijk zijn
medemens. Daar kun je alleen maar mee
in botsing komen. Van mensen met lelijke
gezichten wendt hij het hoofd af, niet dat
die mensen dat kunnen helpen, maar een
lelijk gezicht werkt storend op mijnheer
zijn gevoel voor esthetiek. Montag leeft
het liefst risicoloos, wat erg moeilijk is,
omdat zijn hersens perfecter werken dan
de inhoud van de gemiddelde hoofden om
hem heen, zegt hij. Toe maar. Kortom,
Momtag komt over als een eigenzinnige
man met onzinnig zelfbeklag. Een patat-
papiertje op straat hindert hem evenzeer
als boterhammenjam, omdat die van de
hele wereld één kleffe troep maakt. Maar
wie over een patatpapiertje valt is weinig
vast ter been. We zien hem dan ook door
de straten stappen als een namaak-Jacqu-
es Tati, want weinig is echt aan Montag.
Nu zou Montag nog een interessant ver
schijnsel kunnen zijn geworden als Hof
land kans had gezien hem inhoud te ge
ven, hem als twee congruente figuren ge
heel had kunnen vullen, als Hofland en
Montag twee samenvallende verschijnin
gen geworden zouden zijn. Maar Montag
hangt als een te ruim lobberpak om de
man Hofland heen, zodat beider gestalten
zelfs voor welwillende waarnemers ver
borgen blijven. Misschien heeft dit iets te
maken met „Het geheim van het ver
grootglas", de titel waaronder dit pro
gramma op het scherm komt.
Zo'n Montag leeft in een verleden, waar
toe het meer eigentijds gebeuren geen toe
gang heeft. Hoor van zijn bezoek aan het
Utrechtse fort Rhijnauwen, waar hij de
soldatenlaarzen uit 1880 nog hoort stap
pen, maar vergeet te vertellen, dat de lig
ging van dit fort in die tijd net zo omstre
den is geweest als nu de kernopslag hier
te lande en dat kortgeleden nog gekraakt
is geweest door jonge woningzoekenden.
In beide wereldoorlogen heeft geen vijand
het opgemerkt. Rottterdam lag al plat,
toen de Duitsers nog dachten, dat het een
camping voor welgestelden was. Het is la
ter door de bezetters bij toeval ingenomen
door drie Duitse soldaten met verlof die in
de fortgracht kwamen zwemmen. Die
verhalen doen de ronde bij het volk, maar
Montag verwijlt nog met zijn gedachten in
de vorige eeuw. Vanuit de diligence van
zijn gedachten heeft hij geen oog voor de
voertuigen van deze tijd.
Alus het tv-portret van een schaduwfi
guur die in de persoon van Hofland geen
schaduw vooruit werpt. En die je dus ook
niet op zijn hart kan trappen, laat staan
echt betrappen.
ton oliemuller
Nog één nachtje slapen en
dan is het eindelijk zover.
Dan wordt het feest gevierd
waar alle kinderen al zo
lang naar uitkijken: Sinter
klaas. Morgen begint het
plezier al. Dan brengt de
NOS het programma „Het
boek van Jaap", een kinder
musical waarin de Goedhei
ligman de hoofdrol speelt.
Jaap, een jongen uit Rotter
dam, staat vooraan als Sin
terklaas aankomt in die
stad. Er wordt gevraagd of
hij even op het Grote Boek
wil passen. Dat wil Jaap
wel, maar als hij bedenkt
dat hij het afgelopen jaar
nogal ondeugend is geweest,
gaat hij er met het boek van
door. Hij is bang, dat er zo
veel over hem in staat, dat
hij geen cadeautjes krijgt.
Maar wat moet Sinterklaas
zonder zijn boek? Hoe moet
dat nu, als hij op bezoek
gaat bij al die kindertjes en
niet eens hun namen weet?
Laten we hopen, dat alles
weer op zijn pootjes terecht
komt.
Woensdagmiddag Ned. I,
16.00 uur.
Het Kleine Huis
Mevrouw Oleson-schrijft een
artikel in de nieuwe krant van
Walnut Grove, dat haar niet in
dank wordt afgenomen.
Ned. I, 19.30 uur.
Tijdsein
In dit programma gaat het
In de kindermusical over
Jaap morgenmiddag komt
Sinterklaas zonder zijn
Grote Boek te zitten.
Beeldspraak
S. Montag, columnist van het
NRC Handelsblad en schrijver,
staat centraal in deze afleve
ring van Beeldspraak.
Ned. I, 22.15 uur.
Duel in de diepte
El Loco verschijnt dronken op
een feestje en de jacht op de
diamanten duurt voort.
Ned. II, 19.25 uur.
Hotel op stelten
Er arriveert een zeer lastige
klant in hotel Fawlty Towers.
Ned. II, 22.05 uur.
Kernwapens
Aan de orde komt de vraag
van het Interkerkelijk Vredes
beraad of er sprake is van een
democratische besluitvorming
inzake de kernwapens.
Ned. II, 22.35 uur.
(Van onze radio- en tv-redac-
tie)
HILVERSUM Ook in de
cember zal tijdens de nachtu
ren het programma Hilver
sum nog via de middenèolf-
zender voor Hilversum 3, op
675 khz (444 m) worden uitge
zonden.
Een en ander is het gevolg van
het feit dat door het uitlopen
van de metingen aan de an
tennes van het nieuwe zend
station in de Flevopolder, men
pas in december kan beginnen
met de systeemmetingen voor
dit station, aldus de PTT.
Van de avond van 21 decem
ber 1979 tot de ochtend van 7
januari 1980 zal het program
ma Hilversum 1 ook te beluis
teren zijn op 1008 khz (298 m).
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort, voor
Joego slaven
en Italianen
18.55 Journaal
EO
18.59 EO-Kinderkrant
19.30 Het kleine huis. tv-serie
20.15 Here, leer ons bidden...
20.45 EO-Aktief
20.50 Tijdsein
NOS
21.37 Journaal
NOS
21.55 Panoramiek
22.15 N.O.S.-kultuur:
Beeld spraak
23.05 Journaal
NEDERLAND2
NOS
18.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
TELEAC
18.25 Microprocessors II,
1e cyclus (6)
NOS
18.55 Journaal
KRO
18.59 Sinbad de zeeman,
tejenfilmserie
19.25 Duel in de diepte,
tv-serie
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.27 Dagboek van een
herdershond,
tv-serie
21.30 Brandpunt
22.05 Hotel op stelten, tv-serie
22.35 Hiroshima is overal -
kernwapens in
Nederland,
documentaire
23.35 Adventsoverweging
NOS
23.30 Journaal
DUITSLAND 1
(Rog. progr. NDR: 18.00 Arsene L
tv-serie. 18.30 Akt. 18.45 Kle
progr. 18.55 Arsene Lupin, tv-s
19.25 Reg. magaz. 19.59 Progr.o
WDR: 18.00 Unternehmen
kotmune. tv-serie. 18.30 lnfo|
progr. 18.40 Report. 19.15 Akt.
Document, serie.). 20.00 Journ. 2
Kwlsprogr. 21.00 Akt. magaz. 2#
Die Speziallsten, tv-serie. 22.30 f
23.00 Amusem.progr.
LEI!
DUITSLAND 2 hon
18.20 Tekenfilm. 18.45 PoppenlLaa
10.00 Journ. 19.30 Mathlas Sand.-i-
tv-fllm. 21.00 Akt. 21.20 RepP
22.00 Ulra, der Indianer (Uira), spittle
film. Aansl.: Filmkritiek. 23.30 Joupmd
DUITSLAND 3 WDR men
18.00 Kleuterprogr. 18.30 TV-cuipat
wlskunde-algebra. 19.00 Report
19.45 Journal 3. 20.00 Journ. 2(^
Akt. magaz. 21.00 Akt. 21.15 RepP.e .V
22.00 Sport. 22.30 Inform, prtfieti
23.15 Journ. >en
BELGIE NEDERLANDS 1 Kf
18.00 Kinderserie. 18.05 Tekenfilrrf l
rie. 18.30 Open School. 19.00 Jeup011
progr. 19.40 Morgen. 19.45 Joifcen
20.10 Licht muz.progr. 21.00 lnfokeeS(
progr. 21.50 Spelprogr. 22.15 Joi*^ee
BELGIE NEDERLANDS 2
18.00-20.10 Zie NET 1. 20.10 Dof"
ment. serie. 20.30 De College1111
tv-serie. 21.05-22.35 De zoon (Ie
Amr is dood '(Le fils d'Amr est méang
speelfilm. ^eei
Weri
BELGIE FRANS
18.30 Inform, progr. 19.00 Cult, rfj
gaz. 19.15 Reg. magaz. 19,29 Wfer°
ber. 19.30 Journ. 19.55 A|e h
11.11.11. 20.00 Orient-Express, tv^jeda
rie. 20.55 Inform, magaz. 22.30 KjJet
strubr. 22.45-22.50 Journ.
NEDERLAND 1
NOS
13.00-13.05 Nieuws doven en
slechthorenden
TROS
15.30 De dieren van het
groene woud
NOS
16.00 Het boek van Jaap-
feestprogramma
TROS
17.00 Ren je rot
NEDERLAND 2
NOS
13.00 Nieuws voor doven en
slechthorenden
DUITSLAND 1
10.00 Journ. en actual. 10.25 Tatort,
tv-serie. 12.05 Actueel magaz. 12.50
Persoverz. 13.00- 13.10 Journ. 15.40
BELGIE NEDERLANDS 2 Ik l
15.30 Open Sphool. 16.30 Jecflaai
progr. Ver]
BELGIE FRANS |£f
15.00 Schooltelevisie. 15.30 Jet£ie
progr. 17.00 Gevar. progr. ben
Tele-bingo speelde zich gister
avond af in Leeuwarden. Dat
kwam goed uit, want toen op
een gegeven moment het me
chaniek niet goed werkte,
bleek de zaal in staat de tijd te
korten met het zingen van het
Friese volkslied. Wat er pre
cies aan de hand was werd
niet recht duidelijk. Mies
Bouwman deelde wel mee, dat
„de electriciteit stuk was",
maar de lichten bleven toch
gewoon branden. Weliswaar
werd als de weerga voor een
vervangend spel gezorgd,
maar de avond kreeg er toch
een tikje een chaotisch karak
ter door wat de pret overigens
geenszins mocht drukken. En
fin, onder de bekende Neder
landers troffen wij onder meer
Abe Lenstra aan, de Cruijffie
uit vroeger jaren, zoals Mies
niet ten onrechte opmerkte.
Hij bleek nog lang niet verge
ten. En de winnares van de
auto heette Sjoukje, zoals het
behoort in deze omgeving.
Wie van het onvermijdelijke
tumult hoofdpijn had gekre
gen kon zich op het andere net
in „Wat heet beter" bij wijze'
van spreken meteen laten be
handelen door de homeopathi
sche arts dr. Stehouwer. Want
die had het net over dat onge
mak, dat bij sommige mens
zulk een' teisterende vornf
kan aannemen. In alle eri
Natuurlijk gaat het hier
een goede medische voorlii
ting biedende rubriek. Ti en
slotte kon men bij de Kf11®
ruim een uur kijken en lui#ch
ren naar hoogtepunten uit^aa
theatershow van Frans Halre
ma. Een waar genoegen, zePer
al had men hem al in de zP!71
in