Ik begrijp niet dat er nog mensen
zijn die dit omroepbestel verdedigen
Leuk om te geven èn
Ie krijgen.Massief eiken van
Meubelfabriek Oisterwijk.
kernwapens oorzaak van
tweespalt binnen D'66
Meubelfabriek Oisterwijk
DELTAKABEL-DIRECTEUR
16 NNENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1979 PAGINA 17
DEN HAAG „Driekwart van de ether bruikbaar
voor televisieuitzendingen ligt nog braak". Prof.
Bordewijk, zei dat begin dit jaar in deze krant
naar aanleiding van het misbruik van het kabelte
levisienet door pornopiraten. Bordewijk heeft op
dit terein enig recht van spreken als hoogleraar
aan de TH in Delft, voormalig employee bij de
PTT en oud-lid van de omroepraad. De visie van
firof. Bordewijk is opnieuw actueel door de ruzie
n de regeringsfracties van VVD en CDA over de
vraag of het Leidschendamse bedrijf Deltakabel in
Nederland uitzendingen mogelijk mag maken van
het commerciële Radio Télé Luxembourg.
Afgelopen maandag was er in de vaste Kamercommis
sie van Verkeer en Waterstaat sprake van een botsing
tussen deze twee partijen; in de gisteren in de kamer
door Jan Nico Scholten (CDA) over deze kwestie ge
houden interpellatie traden de irritaties tussen de coa
litiepartners opnieuw aan het licht. Het verschil van
mening is te herleiden tot een eenvoudige principek
westie. De VVD vindt, zich beroepend op zoals woord
voeder Wim Keja zei, „liberale beginselen", dat de
•vrijheid van meningsuitting zo moet worden uitgelegd
dat ook programma's van buitenlandse omroepstations,
fond zonder discussie over de inhoud van het geboden pro
gramma, tot Nederland moeten worden toegelaten.
Het CDA daarentegen hecht aan een democratisch tot
stand gekomen omroepbestel, dat de overheid vervol
gens kan en moet beschermen tegen door het parle
ment kwalijk gevonden invloeden van buitenaf. Com
merciële televisie, zo bleek deze week weer eens zon
neklaar, vindt het CDA en ook de PvdA, zo'n kwalijke
invloed, die bestreden moet worden.
Brenger van het onheil in Nederland is dr. A.C.A.
Dake, grondlegger en directeur van de Leidschemdam-
se Deltakabel en Deltavisie, twee bedrijven die zich be
zighouden met de aanleg en exploiatie van kabelnet-
Kleurrijk
Hoe dan ook een kleurrijke figuur die Dake, die de af
gelopen tien jaar in de publiciteit onuitwisbare sporen
heeft nagelaten. Zelf als journalist begonnen bij Vrij
Nederland's voorloper Je Maintiendrai, vervolgens als
jurist afgestudeerd en als correspondent werkzaam
voor zowel Nederlandse als buitenlandse kranten in
achtereenvolgens Moskou en Bonn en in '73 toegtreden
tot de directie van de alom bekende Cemsto schoon
maakbedrijven, waarvan het eigendom in zijn familie
berust. Dake stichtte zoals gezegd zelf Deltakabel en
verwierf zich vanwege de wellicht nog eens rende
ment opleverende relatie tussen telecommunicatie en
het geschreven woord naar verluidt tien procent van
de aandelen in de Nederlandse Dagblad Unie.
Publicaties van zijn hand die in het geheugen gegrift
zijn gebleven, schreef hij over de verhouding Oost-
West, ten tijde van zijn in '67 na de coup van nieuw
links beëindigde lidmaatschaap van de PvdA en zijn
proefschrift (Vrije Universiteit van West-Berlijn) over
de communistische partij in Indonesië. Na een kort
Dr. Dake: er zit een knop aan dat apparaat en die
kun je omdraaien.
verblijf in D'66 verruilde hij deze partij in '71 vanwege
Van Mierlo's flirt met de PvdA en trad toe tot de
VVD. Ook dat ging niet geruisloos voorbij, met name
door zijn in 36 dagen uitgevoerde opdracht van partij
genoot en minister van defensie Don de Koster om
voor de somma van 20.000 het Nederlandse defensie
apparaat door te lichten.
In den Lande haalde Dake dan nog regelmatig de
krant door zijn pogingen om het aanvankelijk door het
parlement afgewezen, maar later toch geaccepteerde
Sternet-kabeltelevisiesysteem aan gemeenten te slijten.
In Leiden bijvoorbeeld lukte hem dat niet, ondanks
een groot opgezette lobby onder plaatselijke gemeente
raadsleden, hetgeen de gemeentebestuurders kort
daarop op een felle tijdens een plaatselijke JOVD-ver
gadering afgestoken tirade kwam te staan. Tijdens die
vergadering werd overigens al duidelijk dat dr. Dake
er over ons omroepbestel uitgesproken ideeën op na
hield, die ongetwijfeld nog tot veel discussie aanleiding
zouden geven.
Deze dr. Dake nu hield de afgelopen dagen vrijwel
doorlopend „jour" in het Haagse perscentrum Nieuws
poort, om kamerleden en journalisten zijn voortijdig
uitgelekte plannen toe te lichten. Na afloop van het de
bat gisteren toonde Dake zich verre vanuit het veld ge
slagen. „Natuurlijk ga ik de komende tijd nog veel met
CDA-politici praten. Kijk: deze motie is voor mij een
slag in de lucht. Daar gaat voor mij geen enkele be-
Minister Gardeniers en staatsscretaris Smit bij de
beantwoording gisteren tijdens de interpellatie.
dreiging van uit. Wat Scholten wil is uitstel van een
wijziging van de omroepwet die normaal gesprtoken
op 1 januari zou ingaan. Wordt die wijziging niet door
gevoerd, dan blijft de zaak bij het oude en is het alleen
maar makkelijker. Maar ik heb een grote ongerustheid
geproefd voor mijn plannen. De PvdA zal nooit voor
zijn, de VVD is voor, het CDA is verdeeld, dus het lijkt
me duidelijk dat ik in die kring goed moet gaan uitleg
gen wat ik wil. Maar ik ben er zeker van dat het alle
maal gewoon door gaat".
Dat Dake daar wel eens gelijk in kan krijgen wordt de
goede lezer van de motie snel duidelijk. Centraal in de
problemen die zich nu voordoen is namelijk het gege
ven dat de wet voor het doorgeven van signalen door
middel van een kabel, alleen een machtiging van de
PTT vereist. Die machtiging verleent de PTT, zodra
voor de auteurswet dat op de signalen rust, een rege
ling is getroffen. Iets anders is het als het gaat om het
overdragen van programma's hetgeen betekent dat de
programma's door de doorgever zelf of in opdracht van
hem worden gemaakt. Dat laatste nu, en daar zijn ju
risten het wel over eens, is in het geval van Dake aan
de orde. Wat Scholten nu met zijn motie wil voorko
men is dat er na 1 januari een situatie onstaat waarin
de minister van CRM niet langer invloed heeft op wat
er aan programma's wordt overgedragen. Voor die si
tuatie biedt de motie dus soulaas, maar niet voor het
doorgeven, dat Dake via een zender van zijn kabelnet
in Sluis wil gaan doen. Zoals bekend ontvangt Sluis als
grensgemeente van België al de omstreden commercië
le RTL-programma's, die CDA en PvdA nu willen we
ren.
Dake ziet zichzelf als niet meer dan een „verhuizer
van signalen. Het intereseert mij helemaal niet of ik
commerciële programma's doorgeef, of uitzendingen
van de BBC. Met die omroep hen ik ook in onderhan
deling, maar in Engeland werkt dat veel moeilijker. Ik
ben ondernemer en fk geef toe dat het principe van
winst voor mij voorop staat. Ik moet er aan verdienen,
maar daar zal niemand iets tegen hebben. Daarnaast
vind ik principieel dat mensen zelf moeten kunnen
uitmaken wat ze willen zien. Er zit een knop aan dat
apparaat en die kun je omdraaien als je niet wilt kij
ken. Het omroepbestel is in Nederland in beginsel een
goede zaak, omdat frequenties hier een schaars goed
zijn. We hebben maar twee netten. Natuurlijk wordt
die schaarste door de overheid in stand gehouden,
maar dat is een ander verhaal. Principieel ben ik het
er mee eens dat als iets schaars is, er verdeeld moet
worden. Dat gebeurt hier ook, maar het resultaat is
wel dat er een x-aantal zendgemachtigden is, dat te
weinig middelen en mensen heeft, om hun in de om
roepwet vastgelegde opdracht uit te voeren. Er is hele
maal geen sprake van een variatie in de zin van cul
tuur, educatie, informatie en verstrooiing. Welnu, we
tende dat dat omroepbestel door de praktijk ten dode is
opgeschreven, zeg ik: doe dan wat".
„Ik ben helemaal geen voorstander van het Ameri
kaanse omroepsysteem. Ik zie veel meer in een combi-
'natie. Zo'n VPRO, om een voorbeeld te noemen, mag
natuurlijk nooit weg. Ik vindt het overigens bewonde
renswaardig hoe deze omroep zich kan handhaven met
zo'n kleine organisatie. Wat bij mij voorop staat is het
brede aanbod".
Welwillend
Om zijn doelen te verwezenlijken heeft Dake overleg
gehad met de PTT, zo bevestigde staatstscereatris
Smit-Kroes. Dake daarover: Ik heb zelfs herhaalde
lijk met de hoofddirectie gepraat en technische advie
zen gekregen. Ook daar is niets op tegen. Als je tele
foon aanvraagt krijg je die adviezen tenslotte ook. Men
is mij daar zeer welwillend tegemoet getreden
Optimisme dus in de burelen van Deltakabel, die over
igens nog wel een klein jaar nodig heeft voordat het
auteursrecht rond de RTL-uiztendingen inderdaad is
geregeld: „Het plan is via CRM voortijdig uitgelekt en
daardoor lijkt het alsof het morgen gebeurt, zegt Dake,
dat is niet zo. Er zijn nog veel voorbereidingen nodig.
Maar ik ben er zeker van dat het door gaat. Trouwens
als ik zo'n debat vanmiddag hoor dan wordt ik daar zo
ingesterkt. Hilversum dat inderdaad de wanhoop nabij
is, een systeem dat zichzelf zonder politieke steun nooit
kan waarmaken. Zo'n Kosto van de PvdA staat daar
natuurlijk gewoon als schildknaap van de VARA te
praten; Scholten hetzelfde laken een pak voor de
NCRV. Het is onvoorstelbaar dat mensen dat systeem
nog levend proberen te houden".
TON VAN BRUSSEL
Vakantie per
trein
neemt toe
UTRECHT (ANP)
Het aantal mensendat
per trein op vakantie
gaat is in het seizoen
1978/1979 gestegen met
ruim vijf procent ten op
zichte van het seizoen
daarvoor.
Volgens de NS zijn vooral de
reisbureaureizen naar Parijs in
trek. Met Pasen, tegen het
eind van juli en in de herfst
vakantie waren de treinen
naar de Franse hoofdstad vol
vakantiegangers. In totaal gin
gen bijna 14.000 Nederlanders
via het reisbureau naar Parijs,
hetgeen een stijging betekende
van acht procent. De NS ver
wacht in de komende kerstpe
riode dat de treinen weer afge
laden zijn met wintersportgan-
gers. Wie nu nog voor deze
reizen wil boeken, zal snel
moeten zijn, omdat er niet veel
ruimte meer i$, aldus de NS.
Achttien
maanden
gevangenis
voor dienst
weigeraars
ARNHEM (ANP) De
krijgsraad in Arnhem
heeft gisteren twee
dienstweigeraars uit
Nijmegen en Groningen
veroordeeld tot achttien
maanden gevangenis
straf met aftrek van
voorarrest. Het gaat om
zogenaamde totaal-wei
geraars, die zowel de
normale als vervangen
de dienst weigeren.
De krijgsraad behandelde ook
de zaak tegen een dienstweige
raar uit Leeuwarden. Tegen
hem werd 20 maanden geëist.
De jongeman werd de afgelo
pen maanden twee keer door
de marechaussee aangehou
den. De eerste keer tijdens de
actie van de antimiltairistische
groep „Onkruit" op de vlieg
basis Twente. Hij ontsnapte uit
Nieuwersluis en werd opnieuw
aangehouden tijdens de actie
van „Onkruit" bij de munitie
fabriek De Kruithoorn in Den
Bosch.
Subsidie
van de
Koningin
Koningin Juliana
reikte gisteren op.
het Koninklijk
Paleis te
Amsterdam de
Koninklijke
Subsidie voor de
vrije schilderkunst
uit. De zes maal
vijfduizend gulden
gingen naar het
kunstenaars
collectief Alumet,
Mevr. I. van
Haastert uit
Schiedam en de
heren S.
Henderickx
(Schiedam), E.
Kops (Simpelveld),
P.W. Mol
(Terheijden) en M.
Volger
(Veldhoven).
(Van onze parlemntaire redactie)
ÏEN HAAG Wordt morgen 1 decem-
tr de dag waarop de D'66-Tweede Ka-
nerfractie en het congres van D'66 uit-
envallen over de modernisering van
de NAVO kernwapens als antwoord op
de produktie en invoering van de SS 20
«ketten door de Sovjet Unie? Deze
haag speelt thans levensgroot in poli-
jjek den Haag en binnen D'66 zelf.
«aat men dezelfde weg op als het CDA
*aar tien fractieleden zich tegen de be-
'luiten van de meerderheid van de par
tij keren of weet men de eenheid te be
daren? Waar gaat het om?
zaterdag 27 oktober hield D'66 een al-
jwnene ledenvergadering in Utrecht. Al
tar zou over de modernisering van de
jAVO kernwapens gesproken worden,
"at bleek echter; de achterban van de
jartij was hopeloos verdeeld en men stel
le men de discussie tot 1 december uit.
toniddels heeft echter de fractie van D'66
i de Tweede Kamer tijdens een debat
°ver diezelfde modernisering van NAVO
gapens wel een standpunt ingenomen. Na
tog intern beraad wist de fractie een for
mulering te bereiken waarin alle fractie-
Kien zich konden vinden. Een compro
mis dus, vastgesteld op 8 november.
J't compromis bestaat uit vier onderde-
to. Ten eerste, nu geen besluit tot moder-
üsering van de NAVO-kernwapens. Ten
tweede, zo snel mogelijkmoet de Sovjet
Unie een aanbod worden gedaan te onder
handelen over vermindering van kernwa
pens. Ten derde, als deze onderhandelin
gen voor mei 1981 geen resultaat hebben,
ondermeer over een voortgaande produk
tie en invoering van de Russische SS 20
raketten, dan besluit de NAVO tot moder
nisering. Ten vierde, als alle voorgaande
punten geen resultaat hebben dan mag
Nederland produktie en stationering van
de gemoderniseerde NAVO kernwapens
niet eenzijdig weren.
Binnen de partij is over deze opstelling,
gedragen door ondermeer fractievoorzit
ter Jan Terlouw, (tot morgen nog) partij
voorzitter Jan Glastra van Loon en oud
staatssecretaris van Buitenlandse Zaken
Laurens-Jan Brinkhorst, de nodige op
winding ontstaan. Opwinding die het best
verwoord wordt in een concept-motie van
Dick Tommei, adjunct-directeur van de
Provinciale Waterstaat in Groningen en
volgens velen een coming man in de par
tij. Zijn motie gaat uit van een beperking
van de wapenwedloop met het Warschau
pact. Voordat daarover echter overeen
komsten zijn gesloten moet de NAVO de
kernwapens niet moderniseren. Ook een
besluit dit alleen te doen als niet tijdig een
overeenkomst met het Oostblok over wa
penbeperking kan worden gesloten, wordt
afgewezen. Een mogelijke bewapening
sachterstand in de NAVO als gevolg hier
van moet worden geaccepteerd.
Krasse taal die inmiddels door de regio's
Drenthe, Friesland, Groningen, Noord-
Holland, Utrecht en naar verluidt Lim
burg wordt gesteund. Mocht dit standpunt
door het congres worden aangenomen,
wat doet dan de fractie in het parlement?
Formeel kan zij het besluit naast zich
neerleggen maar dit lijkt niet waarschijn
lijk nu ook een meerderheid van de frac
tie voor Tom mei is, zoals deze zelf beves
tigd heeft. De verhouding zou 5-3 in frac
tieleden voor zijn motie liggen waarbij al
leen Terlouw,' Brinkhorst en naar verluidt
Engwirda het eerdere fractiestandpunt
nog aanhangen.
Tommei heeft dan ook goede hoop dat zijn
motie het zal halen. Hij noemt de motie-
Brinkhorst, die onlangs in een regioverga
dering van Drenthe met bijna 110 van de
130 stemmen werd verworpen, een kleur
loos compromis.
Ook in een opzet waarin Brinkhorst zijn
motie zou verdedigen bijgestaan door Ter
louw, waar beiden zouden laten blijken
lak te heben aan uitspraken van het con
gres, houdt Tommei niet voor reëel.
Daarbij blijft immers de mogelijkheid
voor de meerderheid in de fractie die
voor het standpunt Tommei is, zelf het
woord te vragen waarmee de scheuring
van de partij op dit punt een feit zou zijn.
Kleine bijkomstigheid: de motie-Tommei
vraagt de Tweede Kamerfractie haar in
vloed „dien-overeenkomstig aan te wen
den", naar de wensen in de motie uitge
sproken. Er blijft dus wat ruimte - al is
het een kiertje - voor de fractie over.
ADVERTENTIE
Van nature hebben mensen
zich altijd 't beste thuis gevoeld bij
massief eiken meubelen. Omdat ze
warmte, huiselijkheid en geborgenheid
geven.
Dat zie je mooi bij de collectie
van Meubelfabriek Oisterwijk.
Vakwerk naar de beste tradities.
Eigen vakmensen, eigen ontwerpen.
IDEEËN GENOEG in geloogd
massief eikenEn stuk voor stuk om 't
in huis heel gezellig te maken.
Wijnrekjes, telefoonkastjes, mimi-sets,
lectuurbakken, krukjes, reprodukties
en wandtegels in eiken lijst... keus
genoeg voor iedereen en ieders smaak,
om zó mee te nemen.
ELK STUK VAKWERKvan
Meubelfabriek Oisterwijk draagt het
eigen brandmerk.
Altijd 12 jaar schriftelijke garantie.
Dus is er iets.we komenKost niets.
Dat kunnen we doen, omdat we bij
Meubelfabriek Oisterwijk alles zeifin
eigen hand houden.
Veilig idee!
toonaangevend in eiken
Berkel (Z.H.), Noordeindseweg 116, tel. 0189M670.
