jrote spanningen
eerwacht in Dublin
n Straatsburg
Amerikaans Congreslid
in ambassade toegelaten
Schmidt sust
dreigementen
van Gromyko
Spijziging legertop
Bolivia voorkomt
lieuwe staatsgreep
Sovjet-Unie laat
neer joden gaan
Amnesty verontrust
)ver gevangenen
h Indonesië
Sihanouk vraagt
Westerse steun
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 26 NOVEMBER 1979 PAGINA 7
SE It
EG ^an onze correspondent Mare de Koninck)
?mie
^rvolg van pag.l)
EtUSSEL Na afloop van de verga
ring van de Raad van Ministers in
ussel viel in de wandelgangen te
rnemen dat de Engelse minister van
ïanciën onder zware druk was gezet
>or zijn Franse collega. Zoals bekend
in de Britten erop uit hun netto-bij-
age aan de EG-kas (verschil tussen
drachten aan en ontvangsten uit
russel) tot een nulsaldo terug te
j-engen. De Fransen zouden nu ge-
j^eigd hebben aan die eis niet tege-
PHoet te komen indien Engeland door
fnvaarding van de Dankert-voorstel-
gjbn de zeggenschap van het Europees
■■irlement zou versterken.
Britse premier Thatcher heeft met een
^^fckkadt.- van de EG gedreigd als „Dublin" deze
^Bek geen genoegdoening voor Engeland
engt Naar verluidt heeft Londen plannen
aarliggen om de besluitvorming in de EG te
pn boycotten door weg te blijven van alle
[rgaderingen en door tegen elke verhoging
In de landbouwprijzen te stemmen.
In Europese kring vraagt men zich thans af hoe
de diverse crises die de EG thans bedreigen nog
kunnen worden afgewend. Donderdag komen
in Dublin de negen regeringsleiders van de lid
staten bijeen en tijdens deze Europese top zul
len voor het vraagstuk van de landbouwombui-
gingen, voor de kwestie van de machtsverde
ling met het Europees Parlement en voor het
probleem van de Engelse „contributie" oplos
singen moeten worden aangegeven. Als dat niet
gebeurt, dan kan het Europees Parlement als
nog een laatste machtsmiddel aanwenden: het
kan tijdens de komende zitting van half decem
ber in Straatsburg de totale EG-begroting voor
1980 verwerpen, en de raad van ministers op
dragen een geheel nieuw ontwerp te maken.
Dat zou een geweldig oponthoud en daarmee
een financiële crisis tot gevolg hebben, temeer
daar thans reeds de EG-landbouwfondsen zijn
uitgeput.
De ministers van landbouw moeten dus voor
medio volgende maand een concreet eigen
landbouwplan in de plaats hebben gesteld van
de parlementsvoorstellen. willen ze geen blok
kade van het hele EG-mechanisme riskeren.
De ministers zouden als leidraad het voorstel
kunnen nemen dat de Europese Commissie vo
rige week deed om de strafheffing op de melk
productie te verhogen tot 1 Vi en nog eens een
superheffing van 3 in te stellen voor de
melkfabrieken.
A PAZ De Boliviaanse president mevrouw Gueiler
peft het afgelopen weekeinde, door de benoeming van een
euwe chef-staf van het leger, een mogelijke nieuwe staats-
eep kunnen voorkomen. Nadat zij in een eerder stadium
:neraal Villaroel Rejas tot chef-staf had benoemd, besloot
(j hem, toen opstandige eenheden van het leger in staat
n paraatheid werden gebracht, te ontslaan en generaal
icha Patino als opperbevelhebber aan te stellen.
e opstandige troepen, geleid door generaal Garcia Meza, ver
dansten zich afgelopen vrijdag in het hoofdkwartier van de
"(idkrachten, dat op minder dan drie kilometer afstand ligt
n het paleis van de president. Een aantal officieren verzette
•h tegen door mevrouw Gueiler voorgestelde wijzigingen in de
todgertop en stuurde zelfs tanks naar de hoofdstad. Onderhande-
ïgen tussen niet-optandige officieren en vertegenwoordigers
n generaal Garcia hadden uiteindelijk tot gevolg, dat generaal
ïjas het veld moest ruimen voor generaal Patino en de staat
,n paraatheid van het rebellerende deel van de troepen werd
igeheven.
EW I
(Van een onzer verslaggevers)
10SK0U De Sovjet-autoriteiten zullen in 1979 ongeveer
',500 tot 42.000 joden het land laten verlaten. Dit aantal is
tot 40 procent hoger dan het aantal joden dat in 1978 uit
Sovjet-Unie mochten vertrekken. Diplomatieke kringen
Moskou zien in de stijging een duidelijk verband met de
lympische Spelen die in 1980 in de Sovjet-Unie gehouden
ïlen worden. Met de komst van dit voor de Sovjet-Unie
prestigeproject willen de autoriteiten goed voor de dag
•men. Overigens staat wel vast dat de steden Moskou en
iningrad tijdens de Olympische Spelen van dissidenten
zuiverd zullen worden, aldus diplomatieke kringen in
oskou.
e eeste joden die uit de Sovjet-Unie mogen vertrekken gaan
aar de Verenigde Staten. De administratieve afhandeling van
i uitreis verloopt via de Nederlandse ambassade in Moskou.
Nederlandse ambassade behartigt tevens de belangen van Is-
icl in de Sovjet-Unie. Voor hun uitreis moeten de joden toe-
emming hebben van de Sovjet-autoriteiten. Zij worden op deze
«stemming gecontroleerd door de permanente bewaking wel-
e buiten de ambassade gestationeerd is. Pas als blijkt dat hun
ipieren in orde zijn. mogen zij van de Sovjets de ambassade be-
eden om een verdere administratieve afhandeling mogelijk te
laken. Daarbij bestaat ook de mogelijkheid van een financiële
igemoetkoming in de .kosten van vertrek,
lede als gevolg van de behartiging van de Israëlische belangen
de Nederlandse ambassade de zwaarst bewaakte in de Russi-
he hoofdstad. De permanente "bewaking bestaat vrijwel con-
ant uit zes agenten die in- en uitgaande personen controleren.
'EN HAAG Amnesty International verontrust zich over
erichten dat 1500 politieke gevangenen in Indonesië tegen
et einde van dit jaar niet zullen worden vrijgelaten, on-
anks officiële toezeggingen van Djakarta.
Ie organisatie heeft de Indonesische regering daarom gevraagd
aar belofte gestand te doen en vóór het einde van 1979 alle res
tende politieke gevangenen op vrije voeten te zetten, die niet
'orden bnerecht. Enkele van deze gevangenen hebben meer
an veertien jaar vastgezeten.
imnesty heeft telegrammen gestuurd aan president Soeharto en
en minister van buitenlandse zaken Mochtar Kusumaatmadja
m bevestiging te krijgen van de garanties die op 15 november
i Londen werden gegeven. Minister Kusumaatmadja, die toen
iet Soeharto op staatsbezoek in Groot-Brittannië was, had de
iternationaal secretaris van Amnesty, Martin Ennals, verteld
at de gevangenen voor het einde van het jaar zouden vrijko
men, maar een vooraanstaand functionaris van het Indonesische
linisterie van defensie, zo zegt Amnesty nu, verklaarde onlangs
it verscheidene tientallen „onwillige" gevangenen, die voor-
ien werden vastgehouden op het afgelegen eiland Boeroe, niet
uilen worden vrijgelaten. Volgens Amnesty behoren tot deze
evangenen de schrijver Pramudya Ananta Tur en de voormali
ge journalisten Hasjim Rahman en Naibano.
■Cl,
Ex-NDP-er
mag geen
ambtenaar zijn
MAINZ (DPA) Een West-
duits hof in Mainz heeft zater
dag de uitspraak gedaan, dat
een voormalige afgevaardigde
van de rechtsextremistische,
nationaldemokratische Partei
Deutschlands (NPD), Rolf Ko-
siek, in het parlement van
Rijnland-Palts geen ambtenaar
mag worden.
Kosiek, doctorandus in de fy
sica, had gesolliciteerd naar
een functie als docent aan de
hogeschool van deze Westduit
se bondsstaat.
Einde proces
Ma jdanek nog
niet in zicht
DUSSELDORF (DPA) -
Het proces Majdanek in
Düsseldorf, met 369 zitting
sdagen het tijdorvendste
strafproces uit de Duitse
rechtsgeschiedenis, is van
daag zijn vijfde jaar inge
gaan.
Over de afsluiting van het
naar alle waarschijnlijkheid
grootste oorlogsmisdadiger
sproces over het onbeschrijf
lijk lijden van een kwart mil
joen Joodse mannen, vrouwen
en kinderen die werden ver
moord is zelfs na het verhoor
van ruim 300 getuigen nog
niets te zeggen.
Van bevoegde zijde wordt
meegedeeld dat een oordeel
over de nog negen van de oor
spronkelijk veertien beklag-
den, niet voor de zomer van
volgend jaar" kan worden t:e-
gemnoet gezien. Zelfs dit is
twijfelachtig, daar het ge
rechtshof onder zijn 49-jarige
president Guenter Bogen, nog
stapels stukken van de meer
dan 20 verdediger voor zich
heeft liggen die op het verhoor
van nog eens 150 getuigen
slaan.
Sunday Times:
Pakistan wil
kernproef
LONDEN (Reuter) Paki
stan hoopt in april 1980 eer
kernproef te nemen. Het zou
niet om een waterstofbom
gaan, maar het verschil is
slechts academisch, zo meldt
het Engelse zondagsblad „The
Sunday Times". Het blad heeft
dit vernomen in militaire
kring in Islamabad. Pakistan
heeft het verdrag tegen de
verspreiding van kernwapens
niet ondertekend.
Prins Karei Hugo
afgetreden als
voorzitter Carlisten
MADRID Prins Karei Hugo
van Bourban Parma, de echt
genoot van Prinses Irene, is
zaterdag afgetreden als voor
zitter van de Carlistische par
tij. Hij maakte zijn aftreden
bekend op een door hem bij
eengeroepen buitegewone ver
gadering van de federale raad
van de partij.
„In een democratische en soci
alistische partij als de onze", zo
zei hij, „lean het leiderschap
niet een leven lang duren,
zelfs niet een lange periode"
De prins verklaarde na rijp
beraad tot zijn beslissing te zijn
gekomen.
patriottisch grjtse plannen voor bestand onaanvaardbaar
DAR ES SALAAM De leiders van het Patriot
tisch Front, Nkomo en Mugabe, hebben gisteren
verklaard het Britse ultimatum voor een ant
woord op voorstellen voor een bestand in Zim-
babwe-Rhodesië te zullen negeren. Na zes uur be
sprekingen met leiders van drie „frontlijnsta-
ten", zeiden Nkomo en Mugabe op een persconfe
rentie, dat de Britse voorstellen voor hen nit aan
vaardbaar zijn.
De Britse minister van buitenlandse zaken, Carring-
ton, voorzitter van de vredesbesprekingen in Lon
den, heeft vandaag als limiet gesteld voor een ,ja" of
„neen" op zijn voorstellen.
Nkomo en Mugabe zijn vandaag naar Londen terug
gekeerd en zoudenh vanmiddag de onderhandelin
gen met Lord Carrington hervattén. De bezwaren
van de leiders van het Patriottisch Front betreffen
voornamelijk het voorstel, dat guerrilla-troepen naar
aangewezen verzamelplaatsen worden gedirigeerd,
terwijl de strijdkrachten van de regering in Salis
bury, op hun oorspronkelijke bases mogen blijven.
Mugabe zei bovendien dat het Front er ook bezwaar
tegen heeft, dat het niet rechtstreeks mag onderhan
delen met vertegenwoordigers van het bewind in Sa
lisbury.
HAMBURG Naar de mening van vooraanstaan
de Westduitse politici zal de Sovjet-Unie, ondanks
de harde verklaring van de Russische minister
Gromyko, de deur naar ontwapeningsonderhande
lingen niet dichtslaan als de NAVO mocht beslui
ten tot modernisering van zijn kernbewapening.
Zambiaans
dorp
geplunderd
LUSAKA Regeringsfunc
tionarissen in de Zambiaan-
se hoofdstad Lusaka hebben
gisteren bekendgemaakt,
dat troepen zijn gestuurd
naar het dorpje Rufunsa,
vlakbij de grens met Zim-
babwe-Rhodcsië. Rufunsa
zou worden geplunderd door
Rhodesische commando's,
die gebrek hebben aan voed
sel.
In Lusaka is gisteren verder
meegedeeld, dat een op 40
kilometer afstand gelegen
vluchtelingenkamp is gebom
bardeerd. Nadere bijzonderhe
den werden niet gegeven,
maar volgens onofficiële be
richten zijn tenminste 200 ge
wonden naar het ziekenhuis
van Lusaka gebracht.
PARIJS Prins Noro
dom Sihanouk is giste
ren in Parijs aangeko
men aan het begin van
een reeks bezoeken aan
Westerse landen, met het
doel steun te verwerven
voor een nieuwe bevrij
ding van Cambodja. Hij
riep bevriende naties op
militaire steun te geven,
„groot of klein, openlijk
of in het geheim".
De 57-jarige vroegere
vorst verzocht alle mo
gendheden die uiting
hebben gegeven aan hun
sympathie voor een vrij
Cambodja militaire
steun van welke aard
dan ook te geven aan
alle nationalistische
Khmerstrijders".
„Dat is de enige manier om
ons te ontdoen van de Vietna-
mezen, die alleen de taal van
het geweld spreken", ver
klaarde Sihanouk.
De prins, die in 1970 door ge
neraal Lon Nol werd afgezet
en na de val van de Khmer
republiek in 1975 voor enige
tijd weer aan het hoofd van de
regering terugkeerde, heeft ie
dere mogelijke vorm van sa-
'menwerking met de door Chi
na gesteunde communisten
van de Rode Khmer van de
hand gewezen. Hij wil zonder
de communisten, maar samen
met de andere nationalistische
groepen in zijn land, een ge-
Prins Norodom Sihanouk zwaaide bij zijn aankomst in Parijs,
gistermorgen, naar wachtende Cambodjanen.
wapende anti-Vietnamese ver
zetsactie op gang brrengen.
Sihanouk zou van plan zijn om
de Sangkum, het volksboed-
hisme, nieuw leven in te bla
zen om zo nieuwe eensgezind
heid te vormen onder het
Cambodjaanse volk.
Enorme brand in
Duitse uitgeverij
GUTERSLOH Een gewei-
dige brand bij de firma Be-
rtlsmann, de belangrijkste
drukkerij van boeken in Euro
pa. in het Westduitse Güeter-
sloh (Westfalen) heeft gisteren
een schadepost opgeleverd van
meer dan 20 miljoen gulden.
Een nachtwaker ontdekte de
brand, die ontstaan was op de
binderij. Het duurde bijna 15
uur voordat de brandweer, die
het vuur met ongeveer 100
stralen bestreed, de brand
meester was.
Israel geeft
oliebronnen terug
TEL AVIV Israël heeft
gisteren de oliebronnen van
Alma, in de Sinaï ontruimd.
Hieruit dekte het land een
kwart van zijn behoefte aan
olie.
Een woordvoerder van het Is
raëlische ministerie van bui
tenlandse zaken heeft de na
druk gelegd, op „het zeer grote
risico, dat Israël neemt met
deze evacuatie, zowel in eco
nomisch opzicht als ten aan
zien van zijn veiligheid".
Israël blijft niettemin bereid
tot grote offers voor de vrede
met Egypte.
Zuid-Afrika: beleid
niet wijzigen
NEW YORK Zuid-Afrika
zal die aspecten van de rassen-
diserminatie, die in langer niet
langer noodzakelijk worden
geacht, geleidelijk afschaffen,
maar de hervormingen zullen
niet het principe aantasten
van blank minderheidsbe
wind. Het beleid zal niet wor
den gewijzigd om de critici te
bevredigen. Dit zegt de Zuid-
afrikaanse premier Pieter Bo
tha in een interview met het
Amerikaanse weekblad Time.
Impasse in Teheran duurt voort
TEHERAN „Neem van
mij aan, wij spelen geen
spel", zegt een student die de
wacht houdt bij de Ameri
kaanse ambassade in Tehe
ran tegen een groepje ver
slaggevers. Aan een tak bo
ven zijn hoofd hangt een
portret van een streng kij
kende ayatollah Khomeiny.
Op de vraag hoe de Ameri
kaanse gijzelaars in het ge
bouw het maken, antwoordt
hij: „Ze zijn allemaal ziek,
homesick" (heimwee). En,
ter verduidelijking: „Je
Amerikaanse vrienden heb
ben de buitenwereld voor
het laatst gezien, als de mis
dadige sjah niet aan ons
wordt overgeleverd".
Rond de bezetting van de
Amerikaanse ambassade duurt
de impasse voort. De bezetters
lieten gisteren het Amerikaan
se Congreslid George Hansen
in het ambasadegebouw toe,
maar ze maakten daarna dui
delijk dat hun eisen dezelfde
bleven: uitlevering van de sjah
en al zijn bezittingen. Hansen
sprak enige tijd met de gijze
laars en zei na afloop dat ze
het naar omstandigheden goed
maken. Wel had een der Ame
rikanen waterpokken opgelo
pen.
Hansen werd toegelaten omdat
hij niet de Amerikaanse rege
ring, maar het Amerikaanse
volk vertegenwoordigde. Ge-
Het Amerikaanse Congreslid George Hansen stond gisterochtend, nadat hij een bezoek had
gebracht aan de bezette Amerikaanse ambassade in Teheran, de pers te woord.
vraagd naar de mogelijkheid
tot uitlevering van de sjah zei
Hansen: „Volgens het interna
tionaal recht en de bestaande
wetten is dat moeilijk. Maar
we zullen andere mogelijkhe
den onderzoeken".
Sean McBride, oud-voorzitter
van Amnesty International, is
onverrichterzake uit Teheran
teruggekeerd. Mgr. Bugnini,
de Vaticaanse bemiddelaar is
'opnieuw naar Teheran ver
trokken.
Ondanks de feitelijke impasse
lijkt er enige beweging in het
Iraanse standpunt te zijn geko
men. Minister Bani-Sadr heeft
gisteren in een interview met
Radio France-Inter gezegd dat
zijn land bereid is over de vrij
lating van de gijzelaars te pra
ten als Washington in een offi
ciële verklaring de misbruiken
van het regiem van de sjah
veroordeelt.
Gisteren werd opnieuw gede
monstreerd voor de Ameri
kaanse ambassade. Islamiti
sche betogers en links-marxis
tische betogers kwamen bij de
ambassade bijeen. Alles ver
liep zonder incidenten, hoewel
gevreesd was voor een con
frontatie tussen beide groepe
ringen.
In Koerdistan wordt de ko
mende drie weken een staakt-
het-vuren in acht genomen als
de revolutionaire gardisten
zich uit het gebied verwijde
ren. Een ayatollah maakte de
Koerdische leiders overigens
uit voor „satans". In het wes
ten van Iran is vanmorgen
melding gemaakt van een ge
wapende aanval op een televi
siestation.
Burgers en reddingploegen doorzoeken in de Colombiaanse stad Pereira de puinhopen van de
huizen, die door een zware aardbeving werden vernield.
Aardbeving Columbia eist 42 levens
BOGOTA (Reuter) De aardbeving die vrijdagavond een gebied ten noordwesten van de Colum-
biaanse hoofdstad Bogota heeft getroffen, heeft aan 42 mensen het leven gekost, terwijl er meer
dan 1000 werden gewond. Dit is zaterdag in officiële kringen in Bogota vernomen.
Volgens de politie en het rode kruis werden de steden Pereira en Manizales, resp. op 300 km ten
noordwesten en 50 km ten westen van de hoofdstad gelegen, het zwaarst getroffen.
Bondskanselier Schmidt verklaarde gisteren in Hamburg dat
Gromyko niet de wens heeft geuit dit dreigement zwart op wit
in het slotcommuniqué over zijn bezoek op te nemen. Zowel
Gromyko als zijn Westduitse collega Genscher stellen in het
communiqué duidelijk dat er voor hen geen redelijk alternatief
voor de ontspanningspolitiek bestaat. Begin december komen de
ministers van buitenlandse zaken van het Warschaupakt bijeen,
kennelijk om de NAVO-plannen te bestuderen.
Schmidt heeft met zijn commentaar de gemoederen wat tot rust
willen brengen, na de dramatisch verlopen persconferentie van
Gromyko voor zijn vertrek naar Moskou, vrijdagavond. De
CDU-oppositie noemde het dreigement van Gromyko „een po
ging tot onvervalste politieke chantage", die door Bonn afgewe
zen zou moeten worden.
Oud-kanselier Willy Brandt was overigens van oordeel dat de
standpunten tussen Bonn en de Sovjet-Unie in de discussie over
ontwapening niet ver uit elkaar liggen en dat onderhandelingen
over vermindering van de bewapening mogelijk zijn. De SPD
streeft naar een stabieler evenwicht op zo laag mogelijk niveau;
er is veel tijd om na te gaan waar beide partijen elkaar kunnen
vinden om „idealiter gesproken plannen van de NAVO tot nul
te laten ineenschrompelen", aldus Brandt.
Een groep gepensioneerde Amerikaanse diplomaten heeft als
zijn mening gegeven dat de NAVO-landen geen beslissing over
nieuwe kernwapens moeten nemen, voordat er met Moskou is
gepraat. Van de groep maken o.a. George Kennan en William
Fulbright deel uit. De Britse liberalen hebben zich uitgesproken
tegen de plaatsing van nieuwe kernwapens.
