STROEF TESTDUEL VAN ORANJETEAM
Jan Zwartkruis uitputting nabij
(u
Jeugdcompetitie (16* 17 jaar) komt terug
x 1KKLASSE
,J0R NON-AMATEURS
Hovenkamp scoort 2-1 voor het Nederlands team in het duel tegen SDW.
Kees Kist en Dick Schoenaker samen pogend te scoren.
ST Bondscoach Jan Zwartkruis
ft een gedeelte van zijn plannen prijs
even. We,j8waar probeerde de bonds-
ch van Oranje na het oefenduel tegen
Amsterdamse eerste klasser SDW (3-
nog een rookgordijn te leggen, maar
ondanks valt aan de hand van dat oe-
partijtje toch wel enigszins te bepalen
welke taktiek de legerofficier woens-
in Leipzig de weg wil effenen die
moet leiden tot de eindronde van het Eu
ropees landenkampioenschap.
Zwartkruis startte tegen SDW met de volgende for
matie: Schrijvers, Wijnstekers, Krol, Van de Korput,
Hovenkamp, Metgod, Stevens, Schoenaker, Van de
Kerkhof, Kist en Tahamata. Na de pauze werd Mi
chel van de Korput vervangen door Ernie Brandts
en Kees Kist door Dick Nanninga. De licht gebles
seerde Tscheu la Ling kwam niet tussen de lijnen.
Hij beperkte zich tot wat loopoefeningen.
Het lijkt alleszins aannemelijk dat Oranje in het
Zentral Stadion te Leipzig zal starten met de forma
tie die ook in de eerst helft tegen SDW speelde.
Met uiteraard één wijziging: Johnnie Metgod zal
plaats moeten maken voor Frans Thijssen, die te
gen SDW niet van de partij kon zijn omdat Thijs
sen nog verplichtingen had bij zijn Engelse werkge
ver Ipswich Town, waardoor hij pas gisteren voet
op Nederlandse bodem kon wetten.
Een tweede wijziging behelst mogelijk de stek van
rechterspits. René van de Kerkhof en Tscheu la
Ling zijn daarvoor de kandidaten. Wie van de twee
Zwartkruis zal kiezen is vooralsnog onduidelijk.
Veel zal afhangen van de verdere uitwerking van
het basisconcept dat Zwartkruis voor ogen heeft.
Zwartkruis kiest in Leipzig waarschijnlijk voor een
formatie met vier verdedigers, drie middenvelders
en drie aanvallers. Na afloop van het duel tegen
SDW liet de bondscoach doorschemeren voorlopig
nog niet uit te gaan van vier middenvelders en
slechts twee aanvallers.
Tijdens de interland tegen Oost-Duitsland kan dat
zich, indien de stand daartoe aanleiding geeft, wel
licht wijzigen. In die situatie kan Kees Kist zich te
rug laten vallen naar het middenveld. Een ontwik
keling die zich uiteraard alleen voordoet indien het
Nederlands elftal tijdens de wedstrijd besluit voor
een meer verdedigend concept.
De kans dat Feyenoorder Michel van de Korput in
het centrum van de verdediging debuteert is erg
groot. Van de Korput speelde overigens in het laat
ste kwartier van de jubileumwedstrijd tegen de Bel
gen ook al mee, maar het ziet er nu naar uit dat
Zwartkruis Van de Korput vanaf het begin alle ver
trouwen schenkt. Niet onbegrijpelijk omdat Van de
Korput de laatste weken in topvorm verkeert.
OBH
LEIPZIG Jan Zwartkruis ziet er
uit als een geest. Diepe Happel-
wailen onder de ogen, zenuwtrek
jes rond de mond en ongecoördi
neerde bewegingen van de han
den. De legerkapitein wekt de in
druk alsof hij ieder moment in el
kaar kan klappen. De spanningen
lijken hem boven het hoofd te
groeien.
Weliswaar gedraagt Zwartkruis zich zo nu
en dan nog geforceerd stoer, maar zodra
hij zijn mond open doet valt zoveel onzin
in zijn doorgaans zo goed onderbouwde
betoog te noteren dat elke willekeurige
arts ongetwijfeld bliksemsnel zijn analyse
klaar zou hebben. En die luidt dan onver
biddelijk: lichtelijk overspannen.
Jan Zwartkruis bij een poging om stoer te
doen: „Ik blijf uitgaan van Italië. Waarom
zouden wij in Leipzig verliezen. De eerste
wedstrijd tegen Oost-Duitsland in Rotter
dam heeft aangetoond dat mijn collega
Buschner geen wereldploeg heeft. Wij
.moeten helemaal uitgaan van onze eigen
kwaliteiten. Belangrijk is vooral dat de ar
rogantie in ons spel bewaard blijft. Dat
schrikt af".
Dezelfde Jan Zwartkruis luttele ogenblik
ken later: „Ik verwacht krediet van de Ne
derlandse sportwereld. Ook van de pers.
Als het straks mis gaat in Leipzig mag
geen paniek uitbreken. Nu al moet cle
mentie ingebouwd worden voor een even
tueel falen. Na Argentinië heb ik zes jonge
spelers gebracht. Daar moet je nu een
maal offers voor brengen".
Jan Zwartkruis over een ideale werksitua
tie van een bondscoach: „Ik ben jaloers
Zwartkruis staat bloot aan grote spanningen zo kort voor het in vele opzichten op Menotti, de coach van de Argentijnen,
ingrijke duel tegen Oost-Duitsland. Toevallig las ik deze week nog een inter
view met hem. Hij kan in alle rust naar het
wereldkampioenschap in Spanje toewer
ken. Tweehonderd spelers heeft hij gese
lecteerd. Op die manier kan je tenminste
werken aan een nieuwe ploeg. Ideaal lijkt
me dat".
Enorme druk
Zwartkruis kort daarvoor over dezelfde
Luis Cesar Menotti: „Die staat onder een
enorme druk. Van alle kanten wordt kri
tiek op hem uitgeoefend. Niet voor niets
moest hij bijna tot tweemaal toe in een
psychiatrische inrichting opgenomen
worden. Hij leeft nu eenmaal in een groot
spanningsveld".
Het moge duidelijk zijn: Jan Zwartkruis
heeft het aan de vooravond van het beslis
sende duel tegen Oost-Duitsland erg
moeilijk. Zowel met de interland als met
zichzelf. Openlijk geeft hij het weliswaar
niet toe, maar uit a'les blijkt dat Zwart
kruis bang is voor een levensgrote afgang.
Angst die hem wordt ingegeven door de
wetenschap dat zijn positie als technisch
leider van het Nederlands elftal ter discus
sie zal komen te staan indien Oranje de
eindronde van het Europees landenkampi
oenschap in Italië niet haalt.
Jan Zwartkruis over die strijd in Italië: „Ik
heb alle begrip voor mensen die menen
dat het voor het Nederlands voetbal beter
zou zijn indien we Italië niet halen. Ik geef
toe dat we dan even op adem kunnen ko
men en dat we daarna sterk kunnen gaan
bouwen aan een nieuw elftal. Desondanks
geloof ik dat het toch beter is om er in Ita
lië bij te zijn. Zo'n Europees kampioen
schap is een ideale gelegenheid om jonge
spelers te laten rijpen. Alleen daarom al
moeten we er volgend jaar bij zijn".
Vanuit die visie heeft Jan Zwartkruis de af
gelopen week nog even serieus overwogen
om Johan Cruyff en Wim van Hanegem te
rug te halen in de selectie van het Neder
lands elftal. „Ik heb daar sterk aan ge
dacht", bekende Zwartkruis. „Uiteindelijk
ben ik echter tot de conclusie gekomen
dat je het die twee niet aan kunt doen om
een beroep op hen te doen. Psychologisch
had het kunnen werken, maar dat effect
had zich ook tegen Oranje kunnen keren.
De kans dat die twee door de mand zou
den vallen is nu eenmaal aanwezig, en dat
kun je de jongens niet aandoen". Een an
der argument voor Jan Zwartkruis om niet
een eenmalig beroep te doen op het kop
pel Cruyff-Van Hanegem vormde het ge
geven dat hij bij een dergelijke handelwijze
ongetwijfeld problemen in zijn eigen groep
gekregen zou hebben. Zwartkruis: „Cruyff
-en Van Hanegem erbij halen zou een mo
tie van wantrouwen aan het adres van de
huidige selectie betekend hebben. En dat
kan je je als coach niet veroorloven. Je
moet deze groep nu eenmaal vertrouwen
schenken. Stel dat de KNVB nu tegen me
zou zeggen: „Zwartkruis, je bent een
beste vent, maar voor die ene wedstrijd in
Leipzig huren we een ander in"; dan zou ik
ook des duivels zijn. Dan zou ik ook na
Oost-Duitsland verder mijn portie aan fik
kie geven. Wat dat betreft heb ik veel ge
leerd van die hele gang van zaken rond
Janbroers, de basketballcoach. Die kwam
ook in de knoei met de Nederlandse Ame
rikanen. Daarom ben ik binnen mijn eigen
selectie gebleven toen de problemen rond
de blessures en de bedankers ogelost
moesten worden".
Acceptabel
Een acceptabel standpunt van Jan
Zwartkruis. Wel echter een visie die een
vragen oproept na de plotselinge selec
tie van Frans Thijssen. Zwartkruis echter
gedecideerd: „Het geval Thijssen ligt
heel anders. Cruyff en Van Hanegem
zouden in Italië en Spanje nooit meer
kunnen functioneren, Thijssen wel, van
daar dat ik met de keuze van Thijssen
niet het gevoel heb dat ik buiten mijn ei
gen groep ben gegaan".
Onduidelijk is overigens nog steeds wat
Jan Zwartkruis nu precies na woensdag
van plan is. Hij is daar zelf ook nog uiterst
vaag over: „In vergelijking met het wereld
kampioenschap in Argentinië ben ik zo'n
tien spelers kwijt geraakt. Ik heb de jeugd
een kans gegeven. Op die weg wil ik
voortgaan. Daarom ook wil ik krediet krij
gen. We moeten verder bouwen aan een
nieuw Nederlands elftal. Maar er moet als
we Italië halen natuurlijk wel gepresteerd
worden tijdens dat toernooi".
Tweeslachtigheid
Die laatste opmerking tekent de twee
slachtigheid van Jan Zwartkruis. Aan de
ene kant is hij realist genoeg om te on
derkennen dat het hoog tijd wordt dat
doelbewust gebouwd wordt aan een
nieuw team. Maar aan de andere kant
durft hij dat niet, omdat ook voor hem de
prestaties heilig zijn.
Dat doorlopend hinken op twee gedachten
kan de legerkapitein de komende periode
wel eens opbreken. Uitschakeling in Leip
zig betekent immers dat zowel het een (de
.opbouw) als het ander (de prestaties) te
kort zijn gekomen tijdens het nu ruim één
jaar durende bewind van Zwartkruis
ROB HARTOG
I| '/Jl bi
Uth
r n.i
•T - Als het aan het bestuur ligt zal
betaald voetbal in ons land dras-
worden uitgebreid. Op de alge-
e vergadering, die zaterdag in hel
VB-centrum in Zeist werd gehou-
n, maakte bestuurslid Herman Chou
r bekend dat er plannen zijn ontwik
om een divisie van „non-ama
in te stellen en de jeugdcompe
I le, (onder de naam „Vakschool voo
tballers"), die destijds werd afge
y trd in verband met het kostenas
ct, voor spelers van 16 tot 18 jaar ii
te herstellen. Er zouden dan du<
ie divisies komen - ere-, eerste divi
en een voor non-amateurs, in leit<
sl eens opgevoerde maar niet haal-
ar gebleken klasse van onathankelij-
5- Sin - maar hiervoor is de medewerking
ig van het amateurvoetbal dat be
ll moet zijn deze nieuwe klasse voor
'ers die per jaar minder dan twin-
iiizend gulden aan hun voetbalacti-
ten verdienen, te bevolken.
ian Choufoer achtte de naam non-ama-
irs geschikter dan „onafhankelijken". Hij ver-
Wrdde het plan om tot die nieuwe constellatie
komen met: „De CAO voor voetballers heeft
Or sommige clubs te grote financiële conse-
T enties gehad. Daarom hebben we gedacht
o de instelling van een klasse voor non-ama-
Jrs waardoor verscheidene clubs kunnen wor-
afgeholpen van een aantal dwingende ei-
h. Clubs, die dat wensen, zullen zich dan kun-
richten op die competitie voor non-ama-
irs maar dan moet het amateurvoetbal bereid
j in staat zijn hieraan deel te nemen met een
"ital clubs. Behoefte zowel als interesse blijkt
bestaan na enige opiniepeilingen. Een werk
groep zal in de voorjaarsvergadering van maart
1980 komen met een rapport inzake de divisie
voor non-amateurs en het instellen van een
„vakschool voor voetballers" in de leeftijd van
16 tot 18 jaar.
Voorts meldde Herman Chóufoer dat de regio
nale indeling van de C-teams (betaalde jeugd),
destijds ingevoerd om de (reis)kosten te druk
ken, niet voldoet., „Na anderhalf jaar is geble
ken dat er speltechnisch een achteruigang moet
worden gesignaleerd die niet opweegt tegen
eventueel financieel gewin. In het seizoen 1980-
1981 willen we terug naar een interregionale
competitie-indeling", aldus Choufoer. Dit is een
interne kwestie, waardoor de betaald voetbalor
ganisaties zouden gaan beschikken over een A-
team, een team van spelers tot 22 jaar (C-team
met twee „dispensaties" voor oudere spiers) en
een juniorenploeg.
Moeilijker lijkt het te liggen met het instellen van
een divisie voor non-amateurs, waarvoor de
medewerking van het amateurvoetbal onontr
beerlijk is want het is duidelijk dat met 37 be
taald voetbalclubs niet kan worden gekomen tot
drie divisies. Er zullen dus amateurclubs moeten
overgaarv naar de klasse non-amateurs.
In eigen kring was Ligthart (AZ'67) geen voor
stander. „Dan gaan die non-amateurs ook
medelen in subsidies en NOS-gelden maar bo
vendien druist het plan lijnrecht in tegen het ad
vies van het rapport-Christiaanse en het rapport
Gezonder Betaald Voetbal dat minder clubs be
pleit in plaats van rneer. Met nog meer clubs
voorzie ik grote moeilijkheden."
Dé Stoop (FC Amsterdam) had ook zijn beden
kingen. „Non-amateurs bestaan niet", zei hij.
„Bovendien zullen de amateurs zeggen: blijf van
mijn boterham af." Choufoer repliceerde met:
„Het zal misschien een wensdroom zijn om er
met ingang van het seizoen 1980-1091 aan te
beginnen, maar als je tevoren zegt seizoen
1981-1982 loop je de kans een jaar te verspe
len." En Vilé haastte zich te zeggen dat er na
tuurlijk eerst met de amateurs zal worden ge
praat.
Uittreden
Er zijn inderdaad b.v.o.'s die er uitermate be
roerd voor staan. Vilé: „Dit seizoen hebben
twee clubs een pasklaar plan ingediend om
uit het betaald voetbal te treden maar dan
dienen schulden vereffend te worden." Daar
toe ontwikkelde penningmeester Gillis Kruys-
veldt een plan.
„Het batig saldo over 1978-1979 is precies ze
ven ton. Dat geld wil het bestuur bestemmen
voor een „terugtredingsfonds", aan te wenden
om clubs die om financiële redenen het betaald
voetbal willen of moeten verlaten, de helpende
hand te bieden." Er ontstond oppositie. Glou-
demans (Heracles): „Die financieel zwakkeren
krijgen al het meeste uit lotto- en totogelden en
dan openen we voor hen nog een safe." Bert
Jacobs (trainer Roda JC): „Voor ons, trainers, is
het onaanvaardbaar. We zijn bezig met gezond
maken en nu gaan we geld stoppen in afbouw.
Dat geld kan beter besteed worden aan die
vakschool." Vilé haastte zich te verklaren dat
het bestuur er geen bezwaar tegen zou hebben
een deel van de zeven ton inderdaad daarvoor
te bestemmen, „maar voor die twee clubs die ik
voor ogen heb is dat bedrag al niet voldoende."
Niet juist
Op voorstel van Fransen (FC Twente) en
Stoop werd besloten op de voorjaarsvergade
ring op de besteding van die zeven ton terug
te komen, nadat Cor van Rijn (voorzitter fi
nanciële commissie) tot ieders verbazing had
opgemerkt: „De financële commissie acht het
niet juist dat geld te besteden aan stervens
begeleiding van clubs."
Het bestuur betaald voetbal komt dus in de
clinch met zijn financiële commissie die het on
verantwoord acht - en daarvan wist het bestuur
kennelijk niets - zeven ton „weg te geven".
Cor van Rijn trok ook van leer tegen het eind
rapport dat de structuurcommissie amateur
voetbal had geproduceerd. Inhoud: moeten er
in ons voetbal drie rechtspersonen komen.
(KNVB, betaald en amateurvoetbal) of twee
(profliga en KNVB). Van Rijn spuide heftige kri
tiek. „Er worden rapporten gemaakt door men
sen die van voetbal en wat daarmee samen
hangt weinig weten. Dat was ook al zo met het
Rapport Gezonder Betaald Voetbal. Ik ben per
soonlijk tegen juridische zelfstandigheid. We
kennen nu één rechtspersoon, de KNVB, en we
moeten eerst eens gaan kijken waar de knel
punten liggen tussen betaald- en amateurvoet
bal en of een gewijzigde rechtsvorm dan nog
wel nodig is. Dit rapport is overigens geheel
vanuit het oogpunt van de amateurs samenge
steld."
Stoop was het er roerend mee eens en hij vroeg
de vergadering wat zij wenste: uitgaan van pri
mair één rechtspersoon en dan eventueel be
zien of het er drie of twee moeten worden, of de
breed ingestelde commissie (betaald voetbal en
amateurs), die moet onderzoeken of grotere
zelfstandigheid mogelijk is het bestuursstand-
punt opdragen: uitgaan van drie of twee recht
spersonen en mogelijk handhaven van de huidi
ge structuur, wat dus precies het tegenoverge
stelde is.
Het duo Van Rijn-Stoop won en zo werd het
„amateur-rapport", dat Van Rijn zelfs zinloos
noemde, drastisch ondergraven. Dat zal de
amateurs niet lekker zitten en het zou ook wel
eens kunnen doorwerken ten aanzien van de
non-amateurs, want als de amateurs aanstaan
de zaterdag in Zeist hun algemene vergadering
houden, kan, zoals hun voorzitter Jo van Marle -
aanwezig bij het betaald voetbal - opmerkte op
ferm tegengas worden gerekend.
Arie Ligthart had een zinnige bijdrage in de vergadering
te verwijzen naar het rapport Christiaanse dat streeft naar
HERMAN VAN BERGEM nering, terwijl nu aan uitbreiding wordt gedacht.
