deTijd NIEUWSNET Schillebeeckx-bij presentatie ;jan boek Pohier - kritisch over Rome's wijze van (ver)oordelen eilige essesluiting eschermt kind evaarlijke ïhoud Tour-opera tor introduceert variabele vliegreizen Ontwerp documentsynode half december te wachten gen Regering doet geen uitspraak over hogere bijdrage aan EEG -NNENLAND LEIDSE COURANT DONDERDAG 15 NOVEMBER 1979 PAGINA 9 NNENKORTOPDE EDERLANDSE MARKT (Van een onzer verslaggevers) HAAG In 1977 werden in Nederland ruim 7500 ge il van acute vergiftiging geregistreerd bij kinderen, van ruim eenderde (2513) voor rekening kwam van oudmiddelen. Drie jaren daarvóór bedroeg het totaal il vergiftigingen 4840 (waarvan 1873 als gevolg van oudmiddelen). Volgens het Nationaal Vergiftigingen matiecentrum (NVIC) van het Rijksinstituut van de (gezondheid in Bilthoven neemt in Nederland het aan- okdarmverbrandingen als gevolg van door steeds tal- r was- en reinigingsmiddelen met agressieve bestand toe. vergiftigingen zijn volgens het NVIC het gevolg van het •en van deze huishoudmiddelen in een ongeschikte ver- ng. Dat heeft Van Leer Nederland b.v. ertoe aangespoord lieuw flessluitingssysteem r Kidlock genaamd - te ontwer- Kidlock-systeem is gebaseerd op de beperkte afmetingen le kindervingerjes. Het bestaat uit een beveiligde schroef- n een veiligheidskap. De schroefdop bezit een speciale ring, aan de buitenzijde, waaroverheen de veiligheidskap wordt edrukt. Het systeem kan worden toegepast op flessen van if plastic, mits de hals van de fles is aangepast aan de speci- ihroefdop. De Kidlock veiligheidskap zal naar verwachting 5 in de winkels verkocht kunnen worde,n voor een prijs naximaal twee gulden. In ELSEVIER neemt de histo rica drs. Schenk, specialist op het gebied van de Oranjes, het op voor prins Hendrik. „Als we iedereen met een balk door het wapen meerekenen, dan is er in Nederland een aantal lie den met meer Oranje-bloed in de aderen dan onze koningin. Onze eisen kloppen niet. Het huwelijk tussen Wilhelmina en Hendrik was duidelijk ge arrangeerd. Ze werden tien minuten in een kamer gelaten en kwamen er verloofd uit". Voorts een artikel over de waanzin van Khomeiny. „Het is de haat van de Ayatollah, zei deze week een Iraans za kenman tegen ons. Zijn haat tegen de sjah is zijn enige werkelijke drijfveer. Onder de sjah heeft hij zijn lievelings- zoon verloren die vermoord is. Al wat hem in zijn waanzin drijft, is een allerverzengende haat". In een hoofdartikel de opmerking: „Ook in deze zwakke conjunctuur maakt de vakbeweging zich nog steeds sterk voor èn hogere lonen èn kortere arbeidstijden. Dat is zijn goed recht, maar dan moet er wel eerlijk bij verteld wor den dat onze economie dit nieuwe lastenpakket niet kan dragen. Deze moed kan de vakbeweging helaas niet op brengen. Het behoud van het ledental is kennelijk belangrij ker". Het blad heeft een boe kenbijlage. Daarom gaat het omslagartikel over schrijfsters van streekromans. „Feminis me, dat haat ik. Als je als vrouw iets wilt veranderen, dan doe je dat. Ik hou niet van groepen. Demonstraties, bezet tingen, het is allemaal zo on vrouwelijk". In NIEUWSNET een kritisch artikel over de Nederlandse rechter. „De gemiddelde rech ter is niet meer afkomstig uit adel en patriciaat, maar de ru briek van goede middenklasse scoort hoog, en het aantal ju risten dat afkomstig is uit wat vroeger de arbeidersklasse heette, is te verwaarlozen. Maar, zo kan toch worden ge constateerd, men is op de goe de weg". Voorts een reportage over de verloren lijkende strijd tegen de verkrotting van steden en dorpen. „Kaalslag wint wederom terrein vanwe ge een pover instrumentarium zodat doortastend optreden on mogelijk is, en te weinig geld". Het raadsel van Khomeiny's dictatuur over Iran verklaart het blad uit het feit, dat er in het land geen leiders meer zijn. „De sjah stond geen enke le oppositie toe. Zijn politie martelde en doodde een aan zienlijk deel van de jonge op positieleiding. Hij werd bijna volledig uitgeschakeld. En de meeste andere mannen met een nationale reputatie zijn te oud". Een waarschuwend arti kel tenslotte tegen een genees middel dat gevaarlijk zenuw gas bevat, maar desondanks nog steeds op recept verkrijg baar is. „In Nederland lopen tenminste twee mensen rond die er onherstelbaar blind door zijn geworden. Minstens twee anderen lijden aan ernstige verlammingsverschijnselen". In de HAAGSE POST voor spelt PvdA-defensiespecialist De Vries dat de nieuwe kern wapens voor moeilijkheden zullen zorgen bij een nieuwe kabinetsformatie. „Als ik het politieke beeld van Nederland bezie, lijkt het me onwaar schijnlijk dat na de verkiezin gen van 1981 een kabinet kan worden geformeerd, dat bereid zal zijn om, als de schepen met kruisraketten in Rotterdam af meren, voor ontvangst te teke nen". Voorts een analyse van het arbeidsvoorwaardenbeleid 1980. „Als de FNV er al in zou slagen om werkgevers en re gering plat te krijgen, dan wordt die zege betaald met ei gen bloed: de werkgelegen heid". Ook een grote reportage uit Iran. „De gevangen Ameri kanen zijn de levende geboor tekaartjes van een regiem, dat vastbesloten is om de revolutionaire zuiverheid te rug te vinden, en dat maar al te snel in de verleiding kan komen om e.e.a. ten koste van hen te demonstreren". In een artikel over de onmacht van de democratisering de conclu sie: „Misschien is de democra tiseringsbeweging wel zo lelijk vastgelopen omdat er eigenlijk geen hoopvolle alternatieven in voorwaartse richting be staan. De enige uitweg lijkt eerder de andere kant op te leiden, in de richting van min- der-individuele vrijheid". Veel aandacht voor literatuur in het blad. In VRIJ NEDERLAND de mening dat Khomeiny in feite heel het Iranese volk gijzelt. „Het economisch isolement waaraan hij zijn land bloot stelt, kan niet anders leiden dan tot een situatie die een vergelijking met het ongeluk kige Cambodja glansrijk zal doorstaan". Voorts een profiel van de sjah. „De mens achter de vorst had een zwak voor rondborstig geschapen, Scan dinavisch ogende blondines. Het is een smaak die hij deelt met sommige gewone sterve lingen. Het verschil was dat de sjah van Perzië, zodra hij de behoefte daartoe voelde opko men, deze blondines gewoon kon bestellen. Voor dat doel was een luchtbrug in het leven geroepen. Speciale talentjagers legden in Europa de contacten met de herderinnetjes, zoals de sjah ze placht te noemen". Een interview ook met de ver maarde Amerikaanse schrijver Joseph Heller. „Amerikanen zijn de meest egoïstische, zelf- zuchtigste mensen die er be staan omdat ze de rest van d«- wereld niet kennen. Ze zijn werkelijk intens op zichzelf geconcentreerd en zonder eni ge interesse voor wat er ge beurt in de rest van hun land of in de wereld. Er is geen en kele manier om, de dingen te veranderen. Niet in Amerika Het blad heeft een extra dikke boekenbijlage. De TIJD spreekt met vijf poli tici over de nieuwe kernwa pens. Marcus Bakker: „Lub bers heeft erkend dat een min derheid in zijn fraktie tegen modernisering èn tegen plaat sing is. Tel je die minderheid op bij de linkse partijen, dan denk ik dat je kunt spreken van een meerderheid in de Kamer die niet zonder meer op de NAVO-lijn zit. In deze situatie zijn alle acties, ook de komende massale demonstra tie in Utrecht, zinvoller dan ooit". Theoloog Jack Pohier, „de Franse Schillebeeckx", zegt in een interview: „Wat mij bezighoudt is de eeuwen lange ontkenning door christe nen van wat het leven werke- ijk is. Men heeft de karika tuur gecreëerd van een leven, dat roze is. Het christendom heeft zichzelf voorgedaan als een roze truc. Dat roze leven is een- creatie van het geloof en wat er niet aan voldoet, heette zondigheid, menselijke onvol maaktheid. Maar zo is het niet". Optimisme in het blad over de komende bisschop pensynode. „De paus heeft in de conflicten hier nog geen duidelijke partij gekozen en de Nederlandse bisschoppen geen forse schrobbering gegeven voor het forum van de wereld kerk. Hij neemt geen maatre gelen achter de rug van zijn mensen om en legt ze geen au toritaire beslissingen op, maar wil praten en luisteren en breuken herstellen". HERVORMD NEDERLAND brengt het geheime leerproces tegen de theoloog Schille beeckx in relatie met het stre ven van de paus om te komen tot eerherstel voor de sterre- kundige Galilei, die ooit door de kerk gedwongen werd zijn stelling te herroepen dat de aarde om de zon draait en niet andersom. „Ergerlijke bunders van driehonderd jaar geleden proberen goed te maken en te gelijkertijd nieuwe begaan. Dat noemen ze het paard ach ter de wagen spannen." Het omslagverhaal van Her vormd Nederland gaat over Sietz Leefland, „de profeet van de kleinschaligheid". Voorts interviews met o.a. ge neraal Von Meyenfeldt („Kernwapens zijn zweren op de huid van een zieke samen leving") en cabaretier Ivo de Wijs („Mensen kietelen zich zelf te weinig"). egel ontvangt ML-militair [haag (ANP) De WIL-militair H. Salassa k gisteren een brief voor- ten en overhandigd aan [ster Wiegel van binnen- pe zaken. Hierin pleit poor het doen van een lering aan alle Molukse KNIL-militairen die in Fin Nederland zijn afge- pter Wiegel heeft Salassa )fd voor 28 november ftelijk antwoord op zijn zal ontvangen. Daarna is kereid, zo dit nodig mocht üjn antwoord nader toe te m. Hij wees erop dat er wetsontwerp aangaande materie bij de volksverte- oordiging ligt. Daarom ij zijn antwoord behalve le koningin en zijn colle- van algemene zaken en ustitie, ook aan het parle- toezenden. (Van een onzer verslaggevers) ROTTERDAM Bij de Rotterdamse tour-operator Chris- toffel Reizen kan de vacantieganger, die per charter heeft geboekt, voortaan zplf bepalen, wanneer hij vertrekt en wanneer hij weer naar het vaderland terugkeert. Op vele populaire bestemmingen in Europa heeft hij daardoor de keus gekregen uit vacanties, die een door hem bepaald aan tal dagen tusssen 7 en 30 duren. Het enige verschil met de normale lijnvlucht is, dat men wel gedwongen is om tevo ren heen- en terugreis te boeken. Met de introductie van deze variabele vliegreizen hoopt Chris- toffel directeur André Verlinden een halt te kunnen toeroepen aan de IATA-maatschappijen, die de laatste jaren met stijgend succes in de vacantie vliegmarkt zijn binnengedrongen. Via kor te ITE reizen tegen populaire prijzen. „Het wordt hoog tijd", zei hij gisteren bij de introductie van drie van zijn zomerprogram- ma's voor 1980 „dat de overheid zijn steun aan de geregelde luchtvaartmaatschappijen gaat overhevelen naar de charter maatschappijen. Want die ondervinden momenteel de zwaarste concurrentie van de IATA-carriërs". De lancering van de variabele vliegreizen - een primeur voor Nederland - heeft wel tot gevolg gehad, dat de Christoffel reis gids een doolhof is geworden vol verwijzingen, toelichtingen en uitzonderingsregels. De prijstabellen, waaraan het Nederlandse vacantiepubliek gaandeweg gewend was geraakt, zijn vervangen door dagprijzen, die per seizoen ook nog verschillen. Blad zuiger De dienst gemeente werken in Eindhoven heeft een „blad- verwerkings- machine" in gebruik genomen. Het apparaat kan zes kuub bladeren per half uur „opnemen". Daar hadden de straatvegers van weleer iets méér tijd voor nodig. B. en W. van Soest: demonstratie-vrijheid ook voor fascisten SOEST (ANP) B. en w. van Soest blijven van mening dat het onjuist zou zijn geweest om de demonstratie van het fascistische Na tionale Jeugdfront te verbieden. Deze demonstratie -op 20 oktober in Soestdui- nen- riep een storm van protest op omdat het gemeentebestuur de bijeenkomst had toege staan en bovendien niet had ingegrepen toen de met Germaanse runetekens getooide leden van het jeugdfront zich te buiten gingen aan het ui ten van fascistische kreten. B. en w. distantië ren zich van de doelstellingen van het Jeugd front, maar ze blijven vinden dat door het ver bieden van de demonstratie de grondwettelijke rechten en het Europese verdrag ter bescher ming van de Rechten van de Mens in het ge drang zouden komen. Hierin wordt vrijheid van meningsuiting gegarandeerd. Het verbie den van demonstraties omdat men het met de uitgangspunten de demonstranten niet eens is zou leiden tot invoering van de politiestaat, zo stelt het gemeentebestuur in een notitie aan de gemeenteraad. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG De regering kan en wil op dit mo ment nog geen uitspraak doen over de wens van een meerderheid van de Tweede Kamer om de nati onale bijdrage aan de EG te verhogen. Dit zei staatssecrtetaris Van der Mei (buitenlandse zaken) gisteren in de Tweede Kamer. Van der Mei sloot echter een verhoging van de nationale bijdrage „te zijner tijd" niet uit. „Dat zal echter gepaard moeten gaan met herzieningen van een aantal beleidsonder delen,,, aldus Van der Mei, daarbij doelend op hoge kostenposten binnen het EG-budget. Naar de verwachting zullen de nationale bijdragen van alle EG- landen, die nu bestaan uit de afdracht van maximaal één pro cent van de eigen BTW-opbrengsten, in 1981 niet meer voldoen de zijn de steeds stijgende EG-kosten te dekken. Volgens Van der Mei zou een afdracht van twee procent de schatkist jaarlijks f 150 miljoen extra kosten). Op het ministerie van buitenlandse zaken had men dan ook geen moeite met een CDA-motie van de heer Scholten om bij een uitbreiding van de eigen EG-middelen eerst te komen tot een duidelijke prioriteitenstelling binnen de EG over het te voeren beleid. Dat zou dan na de begroting van 1981 moeten gaan gebeuren. t een uitvoerige theologische beschou wing heeft prof. dr. E. Schillebeeckx van- in Utrecht de Nederlandse vertaling >resenteerd van het boek „Quand je dis ineu" van zijn Franse ordegenoot, pater xques Pohier. Dit boek, dat nu bij „Gooi Sticht" verschenen is onder de titel „Als lann God zeg", werd op 2 april van dit jaar r de congregatie voor de geloofsleer in Vaticaan veroordeeld als strijdig met geloof. lillebeeckx verklaarde dat de presentatie i dit boek van hem geen „bravourstuk" s. Hij had de Uitnodiging van de uitgeverij aanvaard, voordat de onderzoeksprocedure en zijn eigen werk publiek werd. Zijn pre- itatie van het veroordeelde boek is zo zei een eerlijke poging van hem, als theo- Kati ft om de theologie van een collega te situe- ilgens de Nijmeegse theoloog is Jacques Po- r een der beste vertegenwoordigers van de dige Franse theologie, die na een periode I betrekkelijk stilzwijgen met een heel uw gezicht op de markt is gekomen maar in Nederland nog weinig bekend is. ze nieuwe Franse theologie gaat uit van het ndpunt, dat men eerst een bepaalde mens- tensehap moet bestuderen alvorens men aan ülogie begint. De Franse theologen willen ft andere woorden de menswetenschappen uchtbaar maken in de theologie. Jacques Po- tr heeft de dieptepsychologie van Jung diep- and bestudeerd, hetgeen volgens Schille- eckx een niet te miskennen rol speelt bij zijn leg of interpretatie van geloof en dogma, zijn uitvoerige bespreking van Pohiers the- 'gie zegt Schillebeeckx, dat Pohier in zijn ek probeert een nieuw levensgevoel van de fcterse mens en de daarmee verbonden ont- ester"- mythologisering van de dood te verbinden met heel het christelijk geloof. Hij probeert met an dere woorden de christelijke boodschap te be houden, maar volkomen los te maken van de gedachte, dat de dood moet worden overwon- Volgens Pohier maakt heel de westerse be schaving een grondige verandering door wat betreft haar opvattingen over leven en dood. Biologisch, sociologisch, historisch en psycholo gisch verschijnt de dood in het moderne wes ten niet meer als iets dat aan leven tegenge steld is of als een vijand van het leven. Die nieuwe houding tegenover dood en leven deed als vanzelf bij veel mensen het geloof in een hiernamaals afsterven. Dit verminderde geloof in een leven na de dood is volgens Schillebeeckx dus niet te wijten aan de theolo gen, maar aan een nieuw levensgevoel, dat zich in de moderne cultuur van het westen baanbreekt. Volgens Schillebeeckx beseft Pohier, dat hij door te proberen dit nieuwe levensgevoel met heel het christelijke geloof te verbinden een nogal zware breuk aanbrengt in de joods-chris telijke traditie, te vergelijken met wat gebeur de in de eerste eeuwen van het christendom, waarin de christelijke geloofsinhoud zich gelei delijk losmaakte van de verwachting van het naderende einde van de wereld. Deze opvatting van Pohier is niet nieuw. Ame rikaanse theologen als Ogden en Pittinger zeg gen het al langer. Schillebeeckx verklaart het met Pohier's opvatting niet eens te zijn. Hij zegt echter geen enkele bevoegdheid te hebben om de rechtgelovigheid van een mede-theoloog te beoordelen, maar wel als theoloog zich te distantiëren van een bepaald punt in Pohier's theologie, die hij in tegenspraak acht met diens fundamentele uitspraken over de levensge meenschap van de gelovige met God in en door Christus. De presentatie van Pohiers boek is voor Schil lebeeckx wel aanleiding tot kritiek op de Ro meinse werkwijze van oordelen en veroorde len. Hij merkte in dit verband op, dat het boek van Pohier vóór de veroordeling geen enkele paniek of rumoer had veroorzaakt. Het boek werd alleen gelezen in kringen van Franse in tellectuele jongeren, die een schiftingsproces van bijval en kritiek uitlokten. Schillebeeckx heeft hierover van Pohier zelf vernomen, dat dit schiftingsproces de Franse theoloog er reeds toe had gebracht zich gedeeltelijk te dis tantiëren van hetgeen hijzelf had geschreven over de verrijzenis van Jezus, een van de ver- oordelingspunten van Rome. Pohier was aldus Schillebeeckx zelfs een tweede omgewerkte editie van zijn boek aan het voorbereiden en wilde in een artikel in het tijdschrift „Supplement de la Vie Spirituelle" zijn vroegere ideeën nuanceren, maar Rome verbood hem dit artikel te publiceren. Dit rijpingsproces dank zij de dialoog met de geloofsgemeente maakt volgens Schillebeeckx duidelijk hoe het schiftingsproces ook ten aan zien van de orthodoxie van een theoloog het best en het veiligst kan gebeuren „van onder uit", dat wil zeggen in en door de gemeente zelf op plaatselijk niveau. De geloofsgemeente bleek in Frankrijk voldoende christelijk ge zond om kaf en koren in Pohiers boek te scheiden. Een ingrijpen van bovenaf, dat wil zeggen van de congregatie voor de geloofsleer, blokkeert dit schiftingsproces en ook het rij pingsproces bij de schrijver zelf. Schillebeeckx merkt in dit verband op, dat Po hier er dan ook van overtuigd is, dat zo'n voor barige scherpe veroordeling met haar sancties i'i een miskenning inhoudt van de plaatselijke geloofsgemeenschap, meer nog dan misken ning van mensenrechten of van de vrijheid van het theologisch onderzoek met de moge lijkheid zich te kunnen vergissen. Pohier vindt de Romeinse wijze van veroorde len een miskenning van de ecclesiologie, dat wil zeggen men ontzegt aan de geloofsgemeen schap zich een idee te vormen van de geloof- sorthodoxie van een schrijver. Pas als de hele geloofsgemeenschap zich van een bepaald punt distantieert is het volgens Pohier zinvol, dat het kerkelijke leergezag zich ook zo uitspreekt. Schillebeeckx laat zich kritisch uit over de ge volgen van de veroordeling. Vóór de veroorde ling was Pohiers boek in Frankrijk alleen be kend bij een intellectuele, universitaire élite, voor wie dat boek ook geschreven was. Er is in Frankrijk geen rumoer of verontrusting bij de gelovigen om dit boek geweest. De theologi sche recensies waren lovend, ook al distan tieerde men zich van Pohiers opvattingen over het eeuwige leven. Mensen, die het leven na de dood loochenen, zijn niet van opvatting ver anderd. Anderen, die hierin wel geloven zijn door Pohiers opvattingen niet verontrust maar bleven het oneens met Pohier. De uitwerking van de Romeinse veroordeling is volgens Schillebeeckx echter, dat het boek nu in heel de wereld bekend is en in vijf talen vertaald is. Kardinaal Alfrink vrij citerend, zei Schillebeeckx: „Veroordelingen hebben steeds een averechts effect". Het gelovige volk is volgens Schillebeeckx als gemeenschap christelijk gezond in zijn beoor deling van theologische literatuur, als het maar niet wordt opgeruid door anderen, die eigen persoonlijk geloof tot norm van orthodoxie van anderen hanteren. In Rome worden momenteel de voorstellen van de bis schoppen van Nederland verwerkt tot een ontwerp- werkdocument voor de bijzon dere synode, die maandag 14 januari in Rome begint en zal gaan over de zielzorg van de kerk in Nederland. Deze taak wordt verricht door de alge meen secretaris van de bis schoppensynode, mgr. J. Tom- ko en de speciale secretaris van de bijzondere synode, prof. dr. J. Lescrauwaet van de Missionarissen van het Heilig Hart. Na hun ontwerp te hebben be sproken met de paus, komen mgr. Tomko en pater Lescrau waet het aan het einde van deze maand of begin december in Nederland voorleggen aan de bisschoppenconferentie en de andere synodeleden, te we ten de tweede gedelegeerde synodevoorzitter mgr. God fried Danneels, bisschop van Antwerpen en de twee (nog door de paus te benoemen) vertegenwoordigers van de Nederlandse religieuzen. Aan de hand van de op- en aanmerkingen van de synode leden zullen zij het ontwerp- werkdocument herschrijven tot een aangeklede agenda of discussiepapier. Dit behoeft de goedkeuring van de paus, die voorzitter van de synode is. Het zal, naar wordt verwacht, half december klaar zijn. De bisschoppenconferentie heeft het voornemen het openbaar te maken. Hoewel de tijd begint te drin gen, vindt de bisschoppencon ferentie, dat er voldoende ge legenheid zal zijn voor een raadpleging van officiële ad viesorganen. Het gaat hier im mers om informatie voor de bisschoppen, die wordt meege nomen naar de synode en niet vooraf in vertaling naar Rome hoeft te worden gestuurd. Op hun maandelijkse vergade ring, deze week in Rotterdam, hebben de bisschoppen beslo ten om voor de bijzondere sy node aan de pastores een op roep tot gebed en een voorbe de voor de liturgie te zenden. De pastores zal worden ge vraagd dit appèl op de zonda gen 25 november of 2 decem ber ter kennis van de gelovi gen te brengen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 9