Navo-ministers beraden zich in Den Haag over nieuwe kernwapens Industriebond zet vraagtekens achter grote RSY-order Werkgroep in nota: vrouw heeft van kerken nog niet veel te verwachten Kamer wil meer vrijheid in kindertehuizen Sovjets zetten priester Dudko onder druk „Superdok" niet naar Yerolme Korte metten LEIDSE COURANT DINSDAG 13 NOVEMBER 1979. PAGINA 9 MINISTER SCHOLTEN VOOR ZWARE OPGAVE DOOR CDA-OPDRACHT (Van onze correspondent Mare de Koninck) DEN HAAG - De ministers van Defensie uit elf NAVO-landen - vandaag en mor gen in Den Haag bijeen - zullen een groot aantal details bespreken van de voorgeno men modernisering van atoomraketten in West-Europa. Zo zullen voor Nederland belangrijke kwesties aan de orde komen, zoals de precieze plaatsen waar de kruis raketten moeten worden gestationeerd, de vraag of alleen Amerikanen dan wel ook Nederlanders bij het beheer en bij de be slissing over het gebruik worden betrok ken, en het probleem van de medefinan ciering van de lanceerinstallaties door ons land. komen is nog aanwezig omdat zich tussen pro- ductiebesluit en feitelijke plaatsing (1983) op het terrein van de ontwapening nieuwe ont wikkelingen kunnen voordoen. Desondanks zal Amerika de zekerheid willen hebben dat de 572 te vervaardigen kruis- en Pershing-II-raketten ook daadwerkelijk door de Europese bondgeno ten zullen worden „afgenomen". Volgens nog onbevestigde berichten zouden de 52 atoomraketten die aan Nederland zijn toebe deeld bij voorkeur op de Veluwe gestationeerd moeten worden. Maar ook de vliegbasis Volkel is als alternatief genoemd. Dit zegt overigens weinig over de daadwerkelijke opstelling van de raketten in tijd van mobilisatie, want de pro jectielen - die elk een kernkop van 200 kiloton dragen - kunnen vanaf lanceerwagens richting Oostblok worden geschoten. Moskou ligt ruim schoots binnen hun bereik. 1ISS GANZEHOEDSTER n het Drentse Coevorden is gisteren de 15-jarige delène de Luchies (links op de foto) gekozen tot niss ganzehoedster. Naast haar de miss van vorig ]aar Ina Koers. Al deze vraagstukken zijn reeds tot in de klein ste bijzonderheden behandeld in de nog gehei- Beheer me bijlagen van de NAVO-studies, die de elf betrokken Defensie-ministers nu voor het eerst direct met elkaar gaan bespreken. Een en an der legt een zware druk op minister Scholten, die het CDA-standpunt uiteen zal moeten zet ten dat Nederland nog helemaal geen besluiten wil nemen over plaatsing van de kruis- en Pershingraketten. De kans om hierover tot overeenstemming te Wat het beheer van de kernraketten betreft, bestaat er de keuze tussen een „single key" en een „double key". Daarmee wordt bedoeld dat ofwel uitsluitend de Amerikaanse president de zeggenschap behoudt over het eventueel afvu ren van de raketten, ofwel dat er een tweede slot op het wapen komt, waarvan alleen Neder land de slutel heeft. Duitsland, dat alle 118 Pershing 2-raketten in huis krijgt, zal de beslis sing over het gebruik geheel in handen van Washington laten, om tegenover het Oostblok de verdenking van een Duitse kernmacht weg te nemen. Voor wat Nederland betreft zou ook de overweging een rol kunnen spelen dat met een „dubbele sleutel" ons land op een beslis send moment zijn bedenkingen tegen het wa pen kan hard maken. Op het punt van de medefinanciering zijn de Verenigde Staten erop uit de productie van de kruis- en Pershing-raketten geheel voor eigen rekening te nemen. Maar zij overwegen weivan de Europese NAVO-partners een bijdrage te vragen voor de kosten van opslag, de beveili ging en de lanceerinrichtingen. Dit Europese aandeel kan in de miljarden guldens gaan lo pen. Volgens een bestaande verdeelsleutel komt vijf procent voor Nederlandse rekening, zodat er af gauw een honderd miljoen gulden voor ons land mee gemoeid kan zijn. De Amerikaanse minister van Defensie, Harold Brown, zal vandaag de ministersconferentie (de .zogenaamde nucleaire plangroep) openen met een uiteenzetting over de nieuwe militaire stra tegie van de Amerikanen. Naar verwachting zal Brown zijn Europese collega's de verzeke ring geven dat de VS in geval van een War schau Pact-aanval bereid blijft tot de inzet van eigen nucleaire middelen (Amerikaanse atoom paraplu). De Amerikaanse bewindsman zal pro beren de ongerustheid in onder meer Neder land weg te nemen dat een eventuele kernoor log tussen Oost en West zich als gevolg van de raketmodernisering eigenlijk alleen nog maar in Europa kan afspelen. Derde rapport Intussen is bekend geworden dat de NAVO een derde rapport over de kernwapenmodernise ring in Europa aan het samenstellen is. Het wordt een combinatie van het eigenlijke rap port van de zogenoemde „high level group" en- de studie van de „special group" die een aanbod heeft uitgewerkt om tegelijkertijd met de Sow- jet Unie te gaan onderhandelen over een be grenzing van het toekomstig aantal kernwa pens in Europa. Dit derde rapport moet de basis vormen voor de definitieve beslissing die zoals bekend half december aanstaande moet worden genomen door de NAVO-ministers van Defensie en van Buitenlandse Zaken gezamenlijk te Brussel. Het slotbesluit zal op deze wijze onderdeel zijn van een gedetailleerd aanbod aan het Oostblok om - eventueel in een SALT III-verband - gesprek ken te starten over wederzijdse beperking van middellange afstandsraketten zoals de kruis- en de Pershing- en zoals de Russische driekoppige op West-Europa gerichte SS 20-projectielen. chietende achtmeester p 't matje SN HAAG Een negen- njarige wachtmeester van rijkspolitie uit Oirschot, vanuit een privé-auto, èn iten diensttijd, op een inderlijke" medewegge- uiker zou hebben gescho- moet binnenkort vóór- men. Dit heeft minister Ruiter (Justitie) meege- eld in antwoord op vragen de Kamer. verzoek van de procureur- neraal in Den Bosch heeft rijksrecherche een onder- k in deze zaak ingesteld, larop de betrokken wacht tester is gedagvaard, t het antwoord van de mi- ster blijkt ook dat hij de ?rkgroep geweldsinstructie vies heeft gevraagd over het iten diensttijd gebruiken a vuurwapens door de poli ambtenaren. 'erkonderbreking j De Schelde iISSINGEN Ruim dui- id werknemers van de ininklijke Maatschappy Schelde (KMS) in Vlis- igen, hebben gistermiddag werk tweeënhalf uur ergelegd. Dit uit protest er het mislukken van het erleg tussen de industrie- nd FNV en de KMS-direc- over het werken met ge ïnd personeel. Als binnen ertien dagen geen ak- ord is bereikt, stapt de (V naar de rechter en zui verdere acties volgen, de KMS werken op een rsoneelbestand van 3400 270 via koppelbazen inge- urde krachten. Daarmee ertreedt de KMS volgens de IV de cao. KMS geeft dit i, maar beroept zich op ermacht. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Bewoners van rijk sinrichtingen voor de Kinderbe scherming moeten vrij contact kunnen hebben met vertegenwoor digers van belangenorganisaties, zoals de Belangenvereniging Min derjarigen. Bij dergelijke contac ten, al dan niet in groepsverband, moet niet de eis worden gesteld dat er een personeelslid van de in richting aanwezig is. De meerder heid van fracties in de Tweede Ka mer (PvdA. VVD, D'66, PPR en PSP) heeft deze wensen gisteren geuit tijdens een vergadering van de Kamercommissie voor Justitie over de Kinderbescherming. De PSP-er Van der Spek, die in 1975 al in een door de Kamer aangenomen motie voor vrijheid van contact tus sen pupillen uit rijksinrichtingen en belangenorganisaties had gepleit, diende daar gisteren opnieuw een motie over in. Staatssecretaris Haars (Justitie) reageerde hierop verre van enthousiast. Volgens haar is het in principe de verantwoordelijkheid van de directeur van een inrichting om over een al dan niet vrij contact te beslissen. Bij groepsgewijze ge sprekken tussen pupillen en leden van hun belangenorganisaties is naar haar mening in de regel de aanwezig heid van een personeelslid gewenst. Ook in de particuliere instellingen voor Kinderbescherming en in pleeg gezinnen moet volgens de Kamer de rechtspositie van de pupillen verbe terd worden. Op die van de SGP na zetten de vertegenwoordigers van alle fracties hun handtekening onder een PPR-motie, waarin wordt aange drongen op spoedige voorstellen van regeringszijde hierover. Geheel „Kamerbrede" steun kreeg een motie van D'66, waarin het lang durig verblijf van jongeren onder de 18 jaar in Huizen van Bewaring on gewenst wordt genoemd. Unaniem stelden de fracties zich ook achter een motie van de VVD-er Nijpels met het verzoek aan mevrouw Haars, spoedig een nota op te stellen over de vaak problematische positie van bui tenlandse minderjarigen (zoals kinde ren van gastarbeiders) in Kinderte huizen. ROTTERDAM (ANP) Het is niet waarschijnlijk dat het Russische „superdok", dat Smit Internationale vandaag gaat wegslepen bij de Noordkaap, naar Verolme komt voor reparatie. De sleepreis gaat naar de Stordfjord bij Stavanger en de Zweed se verzekeraars zullen proberen het daar te laten herstellen van de schade, die het gevaarte opliep bij een stranding bij Moer- mansk. Volgens de directie van de verzekeringsmaatschappij zal het niet nodig zijn om het dok in het voorjaar naar Verolme te laten slepen, een van de weinige werven in Europa waar het 330 meter lange gevaarte droog gezet kan worden. De verzekeraars hebben nog geen contract met de Noorse werf, maar de contac ten zijn gelegd en er zijn goede mogelijkheden, aldus een van di recteuren van de maatschappij. De schade die het dok heeft op gelopen is helemaal een zaak van de verzekeraars en de Zweed se werf Gotaverken, die het dok heeft gebouwd in opdracht van de Russisiche marine. Fietser gewond Verkeerd' fietspad OEGSTGEEST Het rijden op het fietspad voor het te- gen-verkeer, heeft vanmor gen een 13-jarige fietser uit Leiden flinke kneusingen aan de benen opgeleverd en waarschijnlijk een zware hersenschudding. Het onge luk gebeurde op de kruising Laan van Oud Poelgeest- /Poelgeesterweg/Hofdijk. De jongeman schoot van de niet verwachte zijde tussen een autobus en een auto be stuurd door een inwoonster van Oegstgeest. De vrouw kon niet meer tijdig remmen. De jongen klapte met zijn hoofd tegen de voorruit ten gevolge waarvan de voor ruit aan diggelen ging. De jon gen is overgebracht naar het Academisch Ziekenhuis in Leiden. Van Rooyen (CDA): extra ombuigen gigantische opgave HEERLEN (ANP) Als het aandeel van de collec tieve sector in het natio naal inkomen^niet verder toeneemt en de economi sche groei een procent min der is dan verwacht en de loonstijging een procent hoger uitvalt, moet er nog 14 miljard gulden extra worden omgebogen. Het CDA-Tweede Kamerlid Van Rooi jen zei dit giste ren op een spreekbeurt in Heerlen. Hij zei ook dat de ervaring leert dat de lonen altijd een procent meer stijgen dan tevo ren verwacht werd. Volgens Van Rooyen is het zoeken naar mogelijkheden om extra om te buigen „een gigantische opgave". Hij vroeg zich daarentegen toch af of de explosieve groei van de collec tieve sector wel voldoende is afgeremd. I ROTTERDAM (ANP) De industriebond j FNV betwijfelt of de door de RSV binnenge haalde Deense order voor de bouw van een j zelfheffend booreiland wel het beloofde werk voor de betrokken bedrijven gaat op leveren. Het Deense booreiland (700 manjaren) zou I werk opleveren voor ondermeer de scheeps- bouwbedrijven VDSM, RDM en VMIJ. Deze bedrijven vormen samen de in oprichting zijn- de Rotterdamse Offshore en Scheepsbouwcom- binatie (ROS). Een combinatie die uit het RSV- concern is „getild" om een voortzetting van de Nederlandse grote scheepsnieuwbouw- en off shore-activiteiten te verzekeren. De overheid speelt hierbij een forse subsidiërende rol, wat inhoudt dat ook verliezen op nieuwe orders ge heel voor rekening van de gemeenschap ko men. De industriebond FNV vraagt zich nu af of het werk dat is binnengehaald inderdaad wel in zijn geheel door de ROS kan worden uit gevoerd. De bond wijst erop dat de nieuwe combinatie genoodzaakt was een eerder dit jaar verworven order voor de bouw van een olie-re servoir weer gedeeltelijk uit te besteden aan andere, prima renderende bedrijven. Waarmee de overheidssubsidie dus op de verkeerde plaats terecht kwam. Om herhaling te voorkomen eist men garanties dat zoveel mogelijk van het nieuwe werk inderdaad binnen de ROS wordt verricht. Mogelijkheden vissen op snoekbaars verruimd DEN HAAG (ANP) Vol- centimeter wordt gebruikt, zal toe heeft minister Van der gend jaar kan meer op snoek- dan in rivieren ook in maart Stee van landbouw en visserij baars worden gevist. Vissen en Jun' en 'n de binnenwate- bij wijze van proef besloten, met een hengel, waarbij als aas ren de eerste helft van maart Een uitzondering op deze regel een stukje vis kleiner dan drie en in juni mogelijk zijn. Hier- vormt het IJsselmeer. Rechtstreeks contact Zuidmolukkers met Wiegel DEN HAAG (ANP) De Badan Persatuan, de Moluk se eenheidsorganisatie, en minister Wiegel zullen in de toekomst rechtstreeks met elkaar gaan praten. De minister heeft daartoe gis teren zijn bereidheid uitge sproken tijdens een eerste ont moeting tussen de B.D. en de minister. Volgens drs. M.Mual, vice-voorzitter van de Badan Persatuan en voorzitter van het inspraakorgaan Welzijn Molukkers, leeft onder de Mo- lukkers de wens om niet altijd via ambtenaren met de minis ter te hoeven spreken, maar ook af en toe rechtstreeks con tact met hem te hebben. KLM-banen- markt: rijke oogst SCHIPHOL (ANP) De banenmarkt die de KLM vrijdag en zaterdag in de NS-stationshal op Schiphol heeft gehouden, is een succes geworden. De komende week zullen 170 sollicitanten voor een tweede gesprek of een medische keu ring op Schiphol-oost worden opgeroepen. In totaal zijn 300 sollicitatie-formulieren inge vuld. Bij de nationale lucht vaartmaatschappij bestonden ongeveer 400 vacatures. Er verschenen circa 2600 gegadig den op de banenmarkt De KLM vroeg ondermeer om monteurs, plaat- en bankwer kers, schilders en vrachtloods- medewerkers. Voor haar gelijkberechting- heeft de vrouw van de kerk nog niet veel te verwach ten. Dit is een algemene conclusie van de werk groep „Vrouw in kerk en samenleving" van de Raad van Kerken in Nederland. In een nota, waarin de werk groep een tussentijds verslag geeft van de werkzaamheden sedert de oprichting in 1977, constateert zij, dat ten aan zien van de plaats van de vrouw de kerken op geen en kele manier kritisch hebben gefunctioneerd. Het tegen deel is waar. De kerken heb ben door haar overwegend patriarchale en paternalisti sche structuren de onderge schikte plaats van de vrouw bekrachtigd. Door de grote invloed, die de kerken kon den uitoefenen op opvoeding en onderwijs, zijn zij in hoge mate medeverantwoordelijk voor de conditionering van mannen en vrouwen in een bepaald rollenpatroon. Al is de situatie niet bij elk kerkgenootschap dezelfde, toch functioneren mannen en vrouwen nog steeds niet op gelijkwaardige wijze binnen de kerken. In sommige ker ken staan alle ambten voor de vrouw open, bij andere niet. Maar ook in die kerken, waar de vrouw wel toegang heeft tot alle ambten, heeft deze formele openstelling nog niet tot werkelijke ge lijkwaardigheid geleid, aldus de nota. De werkgroep constateert, dat de vrouw in de kerken over het algemeen een twee derangs- eh hier en daar een duidelijk ondergeschikte po sitie inneemt. Dit geldt zowel voor de bestuurlijke taken als voor de visie, die nog binnen de kerk leeft ten aanzien van de plaats van de vrouw in kerk, maatschappij, huwelijk en gezin. Zowel de prediking als de gemeentezang en het functioneren van kerkelijke bestuurslichamen zijn op mannen afgestemd. De werkgroep constateert, dat de kerken de veranderin gen in de maatschappij niet kunnen bijhouden. Dit geldt ook voor de veranderingen, die vooral vrouwen aangaan. De werkgroep merkt hierbij op, dat voorheen vrouwen zich zonder veel moeite in de situatie, zoals die gegroeid was, konden schikken. Maar voor veel vrouwen is dat nu niet meer mogelijk. Volgens de werkgroep realiseren deze vrouwen zich in toenemende mate hoe eenzijdig, irrele vant en vreemd de kerken dikwijls geworden zijn. De werkgroep stelt nadruk kelijk, dat de kerken zich niet mogen isoleren van wat elders gebeurt. De processen die buiten de kerk op gang komen, zullen binnen de kerk onderkend moeten wor den. „Hiertoe is het noodza kelijk dat de kerken zich niet in een schrikreactie toeslui ten voor wat er gaande is, maar zich werkelijk open stellen voor wat de vrouw in deze tijd beweegt en het haar ook mogelijk maken de heel- wording binnen de kerk te beleven." Alleen tezamen zullen mannen en vrouwen werkelijk kerk kunnen zijn, benadrukt de werkgroep. Voor de komende periode heeft de werkgroep „Vrouw in kerk en samenleving" zich tot doel gesteld vrouwen- praatgroepen in alle kerken en in oecumenisch verband op gang te brengen en die te steunen. In die praatgroepen zullen de resultaten van en de kritische vragen aan de feministische theologie dui delijk moeten doorwerken. Verder zal de werkgroep een onderzoek instellen naar de arbeidspositie van de vrouw in de kerk en naar de gevol gen van emancipatie en fe minisme op de positie van de vrouw in huwelijk, seksuali teit en moederschap. Tenslot te stelt de werkgroep zich tot taak de kerken te wijzen op „de pastorale zorg die zij die nen te dragen voor de geeste lijke nood en het lijden die de veranderingsprocessen met zich meebrengen". De békende orthodoxe priester Dimitri Dudko, die al sinds lang door de Sov jet-autoriteiten onder druk wordt gezet, heeft zich nu een huiszoeking door de KGB, de geheime dienst, moeten laten welgevallen. Ongeveer tegelijkertijd werd hij door zijn bis schop, metropoliet Juvena- li, „ernstig gemaand" op te houden met zijn predika ties, die elke week massa's mensen trekken. De Nederlandse Missieraad beleids- en overlegor gaan in missionaire zaken binnen de Nederlandse kerkprovincie heeft de pauselijke nuntius in Ne derland, mgr. B. Wüsten- berg een brief geschreven, waarin de raad zijn be zorgdheid uit over het on derzoek naar het werk van prof. Schillebeeckx en wel over de geheimzinnige ma nier waarop te werk wordt gegaan. De raad meent, dat prof. Schillebeeckx onrecht wordt gedaan, omdat hem een in elke rechtsstaat aan vaard, primair recht wordt onthouden, namelijk het recht op inzage in de stuk ken, een open en contro leerbare procesgang en de vrije keuze van een verde diger. De kerk, aldus de raad, rekent het zich als haar evangelische zending sopdracht om op te komen voor de rechten van de mens, maar die zending komt in het gedrang als ze zelf in haar eigen proces voering aan deze rechten voorbijgaat. De bisschoppen van Ierland hebben in een herderlijk schrijven gepleit voor beëin- diging van het geweld en de haat in het conflict inzake Noord-Ierland. Ook drongen zij erop aan, dat er geen steun meer wordt gegeven aan de guerillastrijders. In de brief die in de kerken van beide delen van Ierland werd voorgelezen, riepen de bis schoppen op gehoor te geven aan de oproepen die paus Jo hannes Paulus II bij zijn be zoek aan de Ierse republiek in september heeft gedaan. Kardinaal Willebrands wil, in overleg met de an dere Nederlandse bisschop pen, nagaan of het moge lijk is een verhoging te be werkstelligen van de bij dragen die de Nederlandse kerkprovincie aan het Va- ticaan biedt. Bij zijn terug keer uit Rome zei kardi naal Willebrands, dat een grotere openbaarheid van de financiële situatie van het Vaticaan en het ver schaffen van inzicht in de besteding van de aan het Vaticaan afgedragen gel den, zouden kunnen helpen bij het verkrijgen van meer inkomsten uit Neder land voor het Vaticaan. Hij zei niet te weten hoeveel de Nederlandse bijdrage aan het Vaticaan momenteel is. „Maar het zal niet veel zijn". Drs. A. W. Musschenga (29) zal donderdagmiddag aan de Vrije Universiteit promove ren tot doctor in de godge leerdheid op het proefschrift „Sociale moraal: begrip, functie en inhoud", een be- gripsanalytisch en een antro pologisch onderzoek. Drs. Musschenga was van 1975 tot 1979 als onderzoeker werk zaam bij de sectie ethiek van de faculteit der godgeleerd heid aan de Vrije Universi teit. Sinds kort is hij studiese cretaris van het bezinning scentrum van deze universi teit. In Addis Abeba, de hoofd stad van Ethiopië, is een raad van kerken opgericht, onder de titel „Raad voor de samenwerking van de kerken in Ethiopië". Tot de negen oprichters-leden be horen de Ethiopisch-ortho- doxe kerk, de rooms-katho- lieke kerk en de protes tantse Mekane-Jezuskerk. De raad vertegenwoordigt zeventien miljoen christe nen en is daarmee waar schijnlijk de grootste in Afrika, wat ledental be treft. Doel van de raad is de ontwikkeling van de eenheid tussen de kerken ten behoeve van de ver spreiding van het evange lie en het bevorderen van het ontwikkelingswerk in Ethiopië. Dudko is er indertijd in Mos kou mee begonnen na de za terdagavonddiensten vragen van de aanwezigen te beant woorden. Vooral jongeren en intellectuelen stroomden toe. „Ik kom handen tekort om te dopen", zei Dudko eens. In die tijd overkwam Dudko een mysterieus auto-ongeluk, waarbij hij bijna de dood vond. Zelf neemt hij aan, dat het ongeluk door de KGB ge ënsceneerd werd. Vermoedelijk door toedoen van de autoriteiten werd Dudko door het patriarchaat van Moskou van zijn pries terlijke bediening ontheven en overgeplaatst naar de pa rochie van Grebnowo, onge veer vijftig kilometer van Moskou verwijderd. Maar ook daar kwamen de mensen naar hem toé, voor een deel zelfs in autobussen. Enige tijd geleden was het hem weer toegestaan de eu charistie te vieren. Het her nieuwde optreden tegen hem moet worden gezien als on-, derdeel van de campagne, die de sovjet-autoriteiten de af gelopen drie maanden tegen christenen zijn begonnen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 9