Kamer sterk
verdeeld over
modernisering
kern-raketten
Pijn en last uit verleden drukken
stempel op welzijn van vandaag
Politie wist van plan
om Turk te vermoorden
fieicUeSomo/nt
u-binnenland
Ontijdig rumoer
van de FNV
Regeringspartijen akkoord
met invoeren eigen bijdrage
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 7 NOVEMBER 1979 PAGINA 13
Aanhouding
n zaak valse
irokaarten
IOORN (ANP) In de
aak van de vervalste giro-
aarten is tot nu toe één
anhouding verricht. In
lkmaar werd zondag al
:n 20-jarige vrouw gearres-
erd. Zij heeft ongeveer
jftig valse kaarten verzil-
:rd, voor het overgrote deel
Hoorn.
j werd na een tip aangehou-
in. Getuigen zouden haar
ibben herkend. De vrouw
«kent tot nu toe te hebbeq
weten dat het om valse
larten ging De Hoornse poli-
p denkt dat zij een „stro-
touw" is. die op verzoek van
fideren valse kaarten heeft
ebruikt. Meldingen van het
itvangen van valse kaarten
jn intussen ook binnengeko-
len uit Bussum, Amersfoort
Haarlem.
imit waagt zich
an superdok
OTTERDAM (ANP) Smit
iternationale uit Rotterdam
aat het Russische superdok,
it vorige maand strandde op
f Noors-Russische grens bij
tirkeness. opnieuw verslepen,
et moet naar Zuid-Noorwe-
!n waar het een betere kans
aakt de winter te overleven,
et wordt een riskante sleep
Smit zou het liever niet
n. „We kunnen het niet
aken om de order te weige
in, maar als we het dok ver
telen - en die kans is groot -
tat onze naam er ook aan".
<DA: Ontstoor
niddengolf
EN HAAG (ANP) Het is
begrijpelijk dat in deze tijd
technologische ontwikke-
'n en kennis er nog steeds
nstige en langdurige storin-
n optreden op de midden-
lfzender van Hilversum 2.
et CDA-Tweede Kamerlid P.
[n der Sanden stelt in schrif-
lijke vragen aan staatssecre-
ris Smit-Kroes van verkeer
er snel een definitieve op-
sing moet komen.
MINISTER GARDENIERS: SAMEN ONZE
MENSELIJKE WAARDIGHEID TERUGVINDEN
(Van een onzer verslaggeefsters)
APELDOORN „We komen er nu pas
achter dat aan de basis van onze sa
menleving vaak het recht van de sterk
ste en daardoor het geweld regeert.
Vormen van kindermishandeling,
vrouwenmishandeling, oudermishande
ling worden nu pas zichtbaar en zijn er
even zovele tekenen van. Mishandeling
en agressie groeien niet, worden niet
groter. Nee, ze komen nu pas boven wa
ter. Al deze dingen hebben eeuwenlang
kunnen bestaan, geschraagd door
maatschappelijke structuren. We wor
den ons ervan bewust, ze komen aan
het daglicht, maar daarom zijn ze niet
weg. We dragen ze mee vanuit het ver
leden in het heden. We moeten ons in
zetten om ze niet verder te dragen naar
de toekomst".
Dit zei mevrouw M. H. M. F. Gardeniers,
minister van CRM gisteren in een rede tij
dens de viering van het gouden jubileum
van de Katholieke Organisatie van Platte
landsvrouwen in Apeldoorn. „Sociologen
vertellen ons dat oude structuren uit el
kaar vallen. Nieuwe, formele structuren
komen er voor in de plaats. Vroeger was
je men$ in een levende gemeenschap, te
genwoordig word je lid van een vakbond,
een wijkraad, een personeelsvereniging.
Er is nu overal inspraak, en de burgers
hebben meer rechtstreeks invloed op het
welzijnsbeleid van de overheden. Dat is
positief. Maar het zijn slechts instrumen
ten. waarmee datgene wat er maatschap
pelijk aan ten grondslag ligt nog niet weg
is. Niet weg is het gevoel van machteloos
heid. niet weg zijn de agressieve gevoelens
tegen de bureaucratie, niet weg is de ver
slaving aan zaken die bij wijze van com
pensatie voor die machteloosheid worden
nagejaagd. Vroeger leefden gezinnen in
hun armoede sterk verbonden met elkaar.
Nu raken ze in een isolement, dat door de
manier van huisvesting (flatbouw) nog
wordt bevestigd", aldus de bewindsvrouw.
Mevrouw Gardeniers vindt dat we te wei
nig stilstaan bij wat is en wat moet wór
den. „Als je dieper graaft moet je tot de
conclusie komen dat we nog niet bezig
zijn met de nieuwe tijden, hoeveel rappor
ten en studies daaraan ook zijn gewijd. We
zijn in feite nog steeds bezig met het afre
kenen met het verleden. En er staat op
dat afrekenen met de oude tijden zo veel
druk en zoveel spanning, dat in belangrij
ke mate datgene wat voor de toekomst
moet gebeuren bij ons wordt versluierd".
Als voorbeeld van dit verleden noemde zij
de wonden die de laatste wereldoorlog in
ons land geslagen heeft. De wonden die
nog steeds niet zijn geheeld, pijn die nog
dagelijks terugkeert, angst die nog bestaat,
ondanks hulp, therapieën, voorlichting,
begeleiding en nazorg. Dan zijn er ook
nog lidtekens uit het verleden overgeble
ven. „Het zijn de littekens van de grote
vooroorlogse crisis, van de grote werk-
loosheidsgolf, van de vernedering, opgelo
pen in de rij wachtenden voor de stempel
lokalen, van het doffe berustende gevoel
van afhankelijk te zijn van steun. Het zijn
de littekens van generaties lang gevoelde
armoede. En armoede kan mensen mis-
maken. Gevoelens van jarenlange on
macht zijn af te lezen van bepaalde gedra
gingen zoals uitingen van agressie, het
zoeken naar compensatie, het overdadig
consumeren. Zijn daarin de huidige pro
blemen van overcreditering, van onver
antwoord schulden maken niet terug te
vinden Grote groepen van de bevolking
die nu zeggen: Wij willen onderhand ook
wel eens wat".
Een ander probleem, dat we als een loden
last met ons meedragen, is volgens me
vrouw Gardeniers de woningnood. Zon
der enig na-oorlogs kabinet te willen be
schuldigen constateert zij het grote tekort
aan woningen. Voor de oorlog woonden
de gezinnen in één huis. Nu zoeken steeds
meer jongelui een eigen onderkomen. De
vraag is explosief, het aanbod houdt het
niet bij. „Dat heeft voor veel mensen
groot leed betekend, dat gaf problemen
waarvan we de gevolgen nu nog meedra
gen. Heel concreet merk ik dat wanneer
mishandelde vrouwen en kinderen nu uit
huis wegvluchten, maar morgen geen an
dere huizen kunnen betrekken, omdat die
er niet zijn".
Door het slechts langzaam groeien van het
inzicht in de achterstelling van de vrouw
zijn ook veel problemen ontstaan die nu
nog doorwerken. Veel vrouwen leefden in
een doffe berusting. Vandaar de jarenlan
ge onderschatting van de gezinstaken,
vandaar zo vaak de kramp van de man
nenrol. die van hem slechts een wedijve
raar maakte, alléén verantwoordelijk voor
de kostwinning. Het zijn allemaal dingen
die we ons nu pas langzaam realiseren.
„Het wegnemen van oude pijn is een diep
gaand maatschappelijk proces. Daarvoor is
niet alleen een regering verantwoordelijk,
daar zijn we met zijn allen verantwoorde
lijk voor. We moeten elkaar leren méér
mens te zijn, elkaar méér dan ooit daarbij
helpen. Dat is de uitdaging van de nieuwe
taak", zo hield de bewindsvrouw haar ge
hoor voor.
„Dat betekent een bezinning op eigen
plaats en taak, een herbezinning op de le
vensbeschouwing als de eeuwige bron van
inspiratie en uitvoering van die nieuwe
taak. Dat betekent een bewuste inzet voor
anderen, als vrijwilligsters, om dit leven
sproces van mensen te begeleiden. Dat be
tekent een dagelijks bezig zijn en niet al
leen op zondag..."
Mevrouw Gardeniers zei van mening te'
zijn dat de kerken zeer nadrukkelijk de
taak hebben om over deze dingen na te
denken. „Veel van de gesignaleerde pro
blemen maken mensen ongelukkig. Maar
als die problemen zijn verdwenen, zijn die
mensen niet automatisch gelukkig. Ken
nelijk liggen geluk en ongeluk niet in el-
kaars verlengde. Om mensen gelukkig te
laten zijn is het nodig dat ze aan zaken
toekomen die van binnenuit bevrediging
geven. Creatieve ontplooiing als mens
zijn, religieuze ervaring, het intens genie
ten van positieve, wederzijdse menselijke
relaties".
Regeerders moeten regeren, zijn verant
woordelijk voor wat ze doen, verantwoor
delijk voor wat ze eventueel aanstichten
of teweegbrengen. Ze nemen echter geen
verantwoordelijkheden over van mensen
of groepen mensen. Zeker niet als deze
mensen het goed doen, maar ook niet als
ze het niet goed doen. Een samenleving is
verantwoordelijk voor zichzelf. En hoe
die samenleving eruit ziet en wat erin
plaatsvindt, onttrekt zich gelukkig voor
het grootste deel aan de beïnvloeding door
een regering", aldus minister T. Garde
niers.
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG In het vanmorgen be
gonnen debat over de NAVO toont de
Tweede Kamer zich, zoals verwacht,
sterk verdeeld over de vraag of de
NAVO-landen op 12 december moeten
beslissen tot produktie van nieuwe op
Rusland gerichte atoomraketten en
jlaatsing daarvan op Westeuropees
grondgebied. Geen enkel standpunt
naakt kans op een meerderheid.
>vdA en D'66 wijzen een moderniseringsbesluit
voorlopig af. PPR, PSP en CPN laten een on
voorwaardelijk nee horen. Het CDA wil wel
een beslissing tot produktie van nieuwe raket
ten, maar in afwachting van eventuele snelle
resultaten in de onderhandelingen met de Rus
sen (binnen twee jaar) nog geen plaatsingsbesl-
uit en de fracties ^an VVD, SGP en GPV gaan
akkoord met produktie en stationering beide.
D'66 en de PvdA willen dat de NAVO-landen
in december geen besluit nemen tot produktie
en stationering van nieuwe kernraketten. Zij
menen dat de NAVO eerst „met lege handen
met het Warschau-Pact moet gaan onderhande
len over wederzijdse vermindering van de
atoomraketten voor middellange afstand.
(Van onze sociaal-
economische redactie)
DEN HAAG Minister-president
Van Agt vindt, dat in ons stelsel
van sociale zekerheid meer even
wicht moet komen tussen recht
vaardigheid en doelmatigheid. In
een toespraak tot de ledenvergade
ring van de organisatie van Me
taalwerkgevers FME, deed hij de
suggestie te komen tot een beperk
te loonsverhoging, terwijl gelijk
tijdig een van het inkomen afhan
kelijk eigen risico zou moeten
worden ingevoerd in een aantal so
ciale voorzieningen.
De premier zei heel nadrukkelijk, dat
het hier niet gaat om een regerings
voornemen, maar om een persoonlijke
gedachte.
Hij rekende voor, dat voorzichtige bij
sturingen met het doel het aantal uitke
ringgerechtigden te verminderen, al
geweldige besparingen opleveren. Vijf
tien 15 procent minder ziekteverzuim:
een miljard gulden aan uitkeringen;
Herintreding van werklozen met vijf
tien procent versnellen: driekwart mil
jard en vijftien procent minder arbeids
ongeschikten: meer dan een miljard.
Veimogensaanwasdeling is volgens
Van Agt een logische aanvulling op een
meerjarig beleid van loonmatiging.
„Als er opnieuw over VAD wordt ge
sproken, zet dan niet meteen uw ste
kels op, maar probeer constructief mee
te denken aan het ontwerpen van een
VAD die effectief is. Daarmee zou u de
economische toekomst een onschatbare
dienst bewijzen", zo hield Van Agt de
metaalwerkgevers voor.
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT Twee rechercheurs van de
Utrechtse politie waren ruim een maand
voor de poging tot moord op de Turk M. Es-
kici (17 mei) op de hoogte van het feit, dat
er een aanslag zou worden gepleegd.
Die informatie was afkomstig van één van de
vermoedelijke medeplichtigen aan de -misluk
te- moordaanslag, de 28-jarige Utrechter Cees
C. Volgens C. heeft de politie helemaal niets ge
daan met de informatie, die hij telefonisch ver
strekte. Hij zei dit gisteren tijdens de tweede
fase van het Utrechtse „Turkenproces", waarin
de rechtbank de strafzaken tegen daders en
medeplichtigen aan de moordaanslag op Eskicï
behandelt. Deze, inmiddels naar zijn vaderland
vertrokken Turk, raakte door een schot in de
borst zeer ernstig gewond. Officier van justitie
mr. A. Herstel legde gisteren een officiële ver
klaring af waarin hij bevestigde dat de politie
een tip van C. had ontvangen. Over de aards en
inhoud van de tip wil hij pas later in de week
iets zeggen. De moordaanslag op Eskici vloeide
voort uit de op 18 maart gepleegde moord op de
27-jarige Turk Muzaffer C., waarvan diens 19-
jarige landgenoot Ramazan G. heeft toegegeven
dat hij de dader is. De tot de fascistische organi
satie „Grijze Wolven" behorende Eskici wordt
door de familie van het slachtoffer gezien als
de aanstichter van deze moord. De aanslag op
zijn leven zou een wraakactie zijn en werd uit
gevoerd door de 19-jarige Utrechtenaar R.G.
Deze bekende gisteren dat hij de schutter is ge
weest. Cees C. wordt ervan beschuldigd dat hij
G. tot zijn daad heeft aangezet en hem hiervoor
3000 heeft betaald. Zelf heeft hij, volgens.de
familie van Muzaffer C., 10.000 ontvangen
voor de organisatie van de aanslag. De zaak
wordt morgen en overmorgen voortgezet.
Er is veel beroering over de vorige week door de FNV o-
penbaar gemaakte ontwerpen van wet ter regeling van de
aanpassing van de sociale uitkeringen. Die beroering, aange
wakkerd door de FNV, heeft het kabinet echter goeddeels
aan zichzelf te wijten.
PVDA: VEDER-SMIT TREFT DE ZWAKKEN
(Van onze
parlementaire redaktie)
DEN HAAG De VVD.
maar ook het CDA is bij de
begrotingsbehandeling van
Volksgezondheid in de
Tweede Kamer in grote lij
nen akkoord gegaan met de
voorstellen van staatssecre
taris Veder-Smit voor uit
breiding en verhoging van
de eigen bijdragen in de ge
zondheidszorg. Volgens het
CDA-kamerlid Van Rooijen
moet de invoering van nieu
we eigen bijdragen mogelijk
kunnen zijn. Omdat van
aantasting van de koop
kracht geen sprake is, kan
de eigen bijdrage volgens
hem ook geen reden zijn
voor extra looneisen.
Van Rooijen noemde het „mis
baar" dat over deze eigen bij
dragen wordt gemaakt, over
trokken. De PvdA keerde zich
gisteren fel tegen de voorge
stelde ombuigingsmaatregelen.
Het PvdA-kamerlid Kolthoff
noemde de plannen van Ve
der-Smit „een armzalig sa
menraapsel van een paar ge
niepige bijbetalingen", waar
mee de regering bij gebrek aan
eigen beleid leentjebuur heeft
gespeeld bij links en rechts.
De PvdA is het wel met de re
gering eens dat de kostenstij
ging in de gezondheidszorg
moeten worden afgeremd,
maar dan wel op een andere
manier. De voorgestelde maat
regelen treffen volgens de
PvdA vooral de zwakkere
groepen in de samenleving.
Volgens de socialisten kunnen
enkele hondérden miljoenen
per jaar bepaard worden door
een versnelde afbouw van de
overwinsten boven de thans
geldende norminkomens voor
medische en tandheelkundige
specialisten, tandartsen en
apothekers. Daarnaast moeten
de prijzen van geneesmiddelen
volgens de PvdA omlaag kun
nen.
Het CDA vindt wel dat bij de
eigen bijdragen garanties moe
ten komen dat de zwakkere
groepen worden ontzien. De
VVD wil dat de regering stu
dies in gang zet naar een mo
gelijke invoering van eigen
bijdragen naar draagkracht.
De fracties van PvdA en CDA
zijn het erover eens dat er een
actief vestigingsbeleid moet
komen voor artsen, tandart
sen, specialisten en apothe
kers. De PvdA wil echter zo
snel mogelijk maatregelen
voor praktijkverkleining van
huisartsen, een goede sprei
ding en het bevorderen van
samenwerkingsverbanden; het
CDA vindt daarentegen eerst
een goed overleg met de be
roepsorganisaties een nood
zaak.
De FNV neemt daarmee een zeer grote verantwoordelijk
heid op zich. Te meer daar momenteel nog niet duidelijk is,
op welke punten het uitgelekte wetsontwerp wat betreft
de intentie afwijkt van de al in Bestek '81 neergelegde be
leidsvoornemens. Die voornemens betroffen het rechttrek
ken van de scheefgroei in de verhouding tussen de loontrek
kers en de uitkeringstrekkers. Op detaijs zal zeker sprake
zijn van verdergaande voorstellen van de zijde van het kabi
net, maar het rumoer dat nu gemaakt wordt is daarmee nog
niet gerechtvaardigd.
Dit vooral ook omdat de FNV hiermee twijfels oproept
over haar bereidheid om te komen tot het rechttrekken van
fouten in ons systeem van sociale verzekeringen. In het be
lang van die noodzakelijke rechttrekking op een rechtvaar
dige wijze, zou de FNV er beter aan doen in dit stadium iets
minder luid op de trom te roffelen. Daarbij moet van het ka
binet andermaal met teleurstelling worden geconstateerd, dat
het helaas de eigen zaken niet alert weet te verdedigen.
YVD-top tegen terugkeer
van Aant jes in politiek
DEN HAAG (ANP) Het
bestuur van de VVD is tegen
de terugkeer van mr. Willem
Aantjes in de politiek. Zo
wel het hoofdbestuur als het
dagelijks bestuur hebben
deze mening gegeven in ant
woord op een brief van het
bestuur van de VVD-kamer-
centrale Amsterdam.
Het VVD-hoofdbestuur
spreekt zijn ernstige veront
rusting uit over de verminde
ring van het respect voor de
politiek, die het gevolg zal zijn
indien de heer Aantjes in een
openbare functie mocht wor
den benoemd.
Intussen is vrijwel zeker dat
de weg voor een kandidaat
stelling van Aantjes in 1981
vrij is, omdat een aantal anti
revolutionaire afdelingen zich
erachter hebben geplaatst.
Mevrouw Haas-Berger (PvdA), voorzitter van de vaste Kamercommissie voor de
volksgezondheid nam gistermiddag een grote protestbrief in ontvangst van de initia
tiefgroep „Stop het eigen risico".
WaNT de reactie van de bewindslieden op het vroegtijdig
openbaar gemaakte ontwerp moet weinig adequaat genoemd
worden. De premier meende met een ludiek „onzin" te kun
nen volstaan, terwijl staatssecretaris De Graaf meer inhoude
lijk reageerde. Dit gebrek aan stroomlijning heeft tot gevolg,
dat de FNV in de gestarte anti-propaganda-actie vrijwel vrij
baan, heeft gekregen. De FNV is hard bezig de mensen zo
scherp de naar haar oordeel onredelijkheid van het
wetsontwerp in te prenten, dat die overtuiging er straks
wanneer het kabinet daadwerkelijk tot publicatie overgaat
naar wij vrezen met geen mogelijkheid meer uit te hame
ren zal zijn.
\l0\l*?rréeK ni'f.faK
ferdachte Cees C. met zijn verdediger
V. G. Bots.
