FNV blijft erbij:
sociale uitkeringen
krijgen een dreun
200ste staatsgreep brengt
Bolivia geen politieke rust
T ransportondernemers
werken te weinig samen
binnenland
STAATSSECRETARIS SMIT-KROES:
Industriebond CNV
tekent akkoord met Shell
Makelaars willen politie aanklagen
Slag om Unifil-baret
Christelijke ambtenaren
willen één procent meer
Vestigingsbeleid gezondheidszorg
noodzakelijk, maar niet zo simpel
Regering
voor
informele
contacten
met
PLO
Miljoen meer voor
ontwikkelingshulp
in Zuid-Amerika
LEIDSE COURANT
DINSDAG 6 NOVEMBER 1979 PAGINA 9
(Van onze
sociaal-economische redactie)
AMSTERDAM „Als pre
mier Van Agt ons verwijt,
dat wij onzin verkondigen,
dan is hij of onnozel of hij
doet aan volksmisleiding. Ik
blijf van mening, dat wat
het kabinet per 1 januari a.s.
wil gaan korten op het mini
mumloon en de sociale uit
keringen, een wezenlijke
mokerslag is". Aldus FNV-
voorzitter Wim Kok naar
aanleiding van de opwin
ding rond een publicatie in
zijn Vakbondskrant. In dat
artikel, door ons vorige
week geciteerd, worden de
kortingen, variërend van en
kele tientjes tot bijna 160,-
per maand uitvoerig uiteen
gezet.
De FNV kan zich zo pertinent
opstellen, omdat staatssecreta
ris Kraaijeveld-Wouters van
CRM de vakcentrale officieel
van de kabinetsplannen op de
hoogte heeft gesteld om een
advies te krijgen over een wij
ziging van de algemene bij
standswet, ook al verband
houdende met de wijzigingen
in de sociale uitkeringen.
In regeringskringen hield men
ook vandaag nog staande, dat
het straks niet zal gaan om een
dreun op minimum loon en
uitkeringen, maar om herstel
van systeemfouten, dat de ko
mende verhogingen wat zal
beperken - minder meer, zoals
dat wordt genoemd. En, zo
verzekert men, de koopkracht
wordt niet aangetast
„Over de handhaving van de
koopkracht heb ik ernstige
twijfels. En die koopkrachtbe
lofte geldt dan alleen maar
voor 1980. Voor dat jaar wil
het kabinet de bittere pil nog
wel vergulden, maar daarna
slaat het toe. Een uitgestelde
dreun dus, en dan alleen voor
wie al een uitkering heeft, de
nieuwkomers gaan het meteen
voelen. Van Agt moet maar
zwijgen: het fundament wordt
onder het moeizaam gestichte
gebouw van de sociale zeker
heid weggeslagen", zo zei Wim
Kok. Uit de nota, die eind deze
week naar de tweede kamer
zal gaan, blijkt overigens dat
het kabinet de uitkeringen wel
per 1 januari a.s. wil corrige
ren, maar om de klap te ver
zachten, degenen, die al een
uitkering krijgen, meteen een
zogenaamde faseringstoeslag
wil geven. Die toeslag geldt
vooralsnog slechts voor 1980.
Studenten en arbeiders braken in de Boliviaanse hoofdstad La Paz straten open en wierpen barricades
op. Het leger greep in, waarbij tientallen mensen om het leven kwamen.
DEN HAAG De militaire
staatsgreep die afgelopen
donderdag voorlopig
een einde heeft gemaakt aan
de drie maanden oude Boli
viaanse burgerregering van
president Walter Guevara, is
niet als een verrassing geko
men. Een kleine maand gele
den deden militairen in de
stad Trinidad al een vergeef
se poging tot een machtso
vername en de laatste twee
weken deden in La Paz veel
geruchten de ronde over een
op handen zijnde militaire
coup. Het Amerikaanse blad
The Washington Post
schreef eerder deze week
zelfs, dat Guevara er vorige
week van op de hoogte was
gesteld, dat van verschillen
de kanten staatsgrepen
dreigden. Nadat kolonel Al
berto Natusch Busch, de
nieuwe machthebber, verle
den week vrijdag ten stellig
ste ontkend had bij de voor
bereiding van een machtso
vername betrokken te zijn,
hoopte Guevara de moeilijk
heden voorlopig te hebben
bezworen.
Verleden week donderdag
bleek echter het tegendeel. De
toch al indrukwekkende lijst
van staatsgrepen die sinds 1825
(het jaar van de onafhanke
lijkheid) in Bolivia zijn ge
pleegd, kon met één worden
uitgebreid: de 200ste.
Enige uren voordat de eerste
tanks op het grote San Fran-
ciscoplein in La Paz versche
nen, behaalde president Gue
vara nog een groot politiek
succes. Op de negende confe
rentie van de Organisatie van
Amerikaanse Staten (OAS),
die in La Paz werd gehouden,
werd met 25 tegen 27 stemmen
besloten dat de OAS de Bolivi
aanse aanspraak op een eigen
kust aan de Stille Oceaan zou
steunen (het land wordt mo
menteel geheel door andere
staten omringd). De OAS
richtte tevens, mede door toe
doen van Guevara, een oproep
aan alle rpilitaire dictaturen in
Latijns-Amerika om terug te
keren naar democratische be
stuursvormen. Verder werd
Bolivia afgesloten van buitenwereld
LA PAZ De nieuwe regering van Bolivia heeft het
land bijna helemaal van de buitenwereld afgesloten.
Alle telegraaf- en telefoonverbindingen met het bui
tenland verbroken. Ook het vlieg- en treinverkeer is
stilgelegd en de media zijn aan censuur onderhevig.
Bij betogingen tegen de nieuwe Boliviaanse mach
tshebber, kolonel Natusch, zijn gisteren in La Paz 46
mensen om het leven gekomen en meer dan 160 ge
wond.
Steeds duidelijker blijkt, dat de nieuwe junta weinig steun
ondervindt van de Boliviaanse bevolking. Alle grote poli
tieke partijen, de.vakbonden en studenten hebben ver
klaard, dat zij tegen de nieuwe leiders zijn.
Kolonel Natusch heeft gisteren de berichten als zou hij
spoedig willen aftreden, ten stelligste ontkend. Leden van
het Congres en vertegenwoordigers van de rooms katholie
ke kerk hadden eerder op de dag melding gemaakt van de
voornemens van de kolonel. Hij zei echter niet toe te zul
len staan, dat „het land slaaf zal worden van roofzuchtig
terrorisme".
een inter-Amerikaans hof ge
ïnstalleerd, dat zich voortaan
zal bezig houden met de nale
ving van de mensenrechten in
de lidstaten.
Kort na de sluiting van de
vergadering, woensdagavond,
riep Guevara de partijen in ei
gen land nog op tot de vor
ming van een regering van
nationale eenheid, om zo de
moeilijkheden te kunnen
overwinnen. De komst van de
tanks in de straten van La Paz
en de bezetting van zijn paleis
maakten president Guevara de
'volgende ochtend echter dui
delijk, dat zijn dagen als Boli-
viaans staatshoofd waren ge
teld.
De geschiedenis van de onaf
hankelijke staat Bolivia, ge
noemd naar Simon Bolivar, de
Zuidamerikaanse staatsman
die het huidige Venezuela, Co
lumbia, Panama en Ecuador
van de Spaanse overheersing
bevrijdde, wordt gekenmerkt
door samenzweringen, com
plotten, onlusten en staatsgre
pen. Zo was Guevara, toen hij
drie maanden geleden aan het
bewind kwam, het eerste bur
gerlijke staatshoofd in 15 jaar.
In die jaren heeft met name
generaal Hugo Banzer zijn
stempel op het land gedrukt.
Nadat hij in 1971 natuurlijk
door een staatsgreep aan de
macht was gekomen, regeerde
hij Bolivia gedurende zeven
jaar (een record!) met straffe
hand. Kolonel Natusch was
onder hem nog minister van
landbouw.
Verleden jaar juli moest Ban
zer, toen een rebellie van de
luchtmacht op een regelrechte
burgeroorlog leek uit te lopen,
het veld ruimen voor lucht-
machtgeneraal Juan Pereda.
De oorzaak: het op grote
schaal frauderen met de resul
taten van de verkiezingen. Ge
neraal Pereda bleek een erg
korte ambtperiode te zijn be
schoren. In november werd
zijn paleis bezet door jonge mi
litairen en kwam generaal Da
vid Padilla aan het bewind.
Hij leidde het land naar vrije
verkiezingen, in juli van dit
jaar, die onder meer ex-dicta
tor Banzer in het parlement
brachten.
Twee parlementsleden, Victor
Paz Estensorro, de leider van
de centrum-rechtse en contac
ten met de partij van Banzer
onderhoudende MNR en Siles
Zuazo, de leider van de cen
trum-linkse UDP, betwistten
elkaar het pp*= botschap,
maar zagen geen kans om de
benodigde meerderheid voor
zich te winnen. Uiteindelijk
werd besloten om Senaats
voorzitter Walter Guevara, tot
aan de nieuwe verkiezingen in
1980, als interim-president te
benoemen.
Hoewel er over de juiste toe
dracht van de coup van afgelo
pen donderdag nog veel onze
kerheid bestaat, zijn er ver
schillende gebeurtenissen aan
te wijzen, die de omwenteling
waarschijnlijk hebben ver
sneld. Een daarvan was de
verdeeldheid binnen de strijd
krachten over de wenselijk
heid van de regering van Gue
vara: aanhangers van generaal
Padilla, de man die Bolivia
weer op het democratische
spoor zette, stonden tegenover
de aanhangers van generaal
Banzer, die de conservatieve
tak van het leger vormen.
Deze groep was toch al in gro
te beroering, omdat het parle
ment het had gewaagd nogal
wat tijd te besteden aan de
vraag of Banzer zich zou moe
ten verantwoorden voor zijn
daden gedurende zijn zevenja
rig bewind. Ook na de coup is,
zoals bekend, die verdeeldheid
binnen de strijdkrachten blij
ven bestaan. Verder waren de
enorme economische moeilijk
heden en de onrust onder stu
denten, arbeiders en boeren
koren op de molen van ieder
een, die de regering van Gue
vara geen lang leven toewen
ste.
Nadat Guevara op 20 oktober
voorstelde gezamenlijk de pro
blemen aan te pakken, bleek
verleden week woensdag de
weigering van de twee groot
ste politieke partijen, MNR en
UDP, om samen met een ver
tegenwoordiger van de partij
van Banzer in het kabinet zit
ting, de bekende druppel te
zijn, die de emmer deed over
lopen. Kolonel Natusch rook
zijn kans. In een poging om te
redden wat er te redden viel,
had Guevara gewaagd...en
verloren. Donderdag 1 novem
ber 1979, om vier uur 's och
tends, was de 200ste staats
greep in het onafhankelijke
Bolivia een feit. Het blijft ech
ter de vraag, hoe lang het
nieuwe regime van kolonel
Natusch stand zal weten te
houden.
JOS TIMMERS
(Vervolg van voorpagina)
Ook voor de transportonder
nemers die op het NOB-se-
minar in Den Haag aanwe
zig waren had staatssecreta
ris Smit-Kroes van verkeer
een aantal energiebesparen
de suggesties. Zo pleitte zij
voor een betere benutting
van het aanwezige materi
aal, een betere organisatie
en meer samenwerking. Zij
verweet de ondernemers nu
nog een te groot individua
lisme. Verder stelde zij het
aanstellen van een energie
coördinator per bedrijf voor.
Voor bedrijven die daarvoor
te klein zijn zou een derge
lijk persoon via een centrale
vervoerdersorganisatie kun
nen worden aangesteld, al
dus de staatssecretaris.
Mevrouw Smit-Kroes stelde
voorts dat het een misverstand
is, om bij het spreken over
energiebesparingen, direct te
denken aan het beroepsgoede-
renvervoer. „Het heeft weinig
zin om mensen tijdens een
oliecrisis per openbaar vervoer
naar hun werk te brengen, als
de produkten die deze mensen
maken niet kunnen worden
afgevoerd".
De overige sprekers op het se
minar van de Nederlandse Or
ganisatie voor het Beroepsgoe-
derenvervoer benadrukten on
dermeer dat de bedrijven een
directe bijdrage kunnen leve
ren aan een besparing op de
brandstof (en daardoor op hun
grootste kostenpost) door hun
chauffeurs een goede rijstijl bij
te brengen. Volgens een van
de sprekers houdt een goede
rijstijl in: rijden alsof de weg
beijzeld is (matig acceleren, zo
UTRECHT (ANP) De industriebond
CNV heeft met Shell Nederland bv en Shell
Nederland Chemie bv een cao getekend voor
de periode 1 april 1979 tot 31 maart 1980.
De FNV-bonden zijn bij deze CAO geen partij.
Dit neemt niet weg dat de CAO nu van kracht
is voor alle werknemers op wie de overeen
komst, door de aard van hun werk, betrekking
heeft. De leden van de CNV-bond hebben in
september al ingestemd met de resultaten die
bij de CAO-onderhandelingen met Shell waren
'ïkt. De FNV-bonden gingen niet akkoord.
Zij voerden stakingsacties uit die werden beëin
digd, nadat de poort van het Shell-terrein met
geweld was geopend.
In de nu afgesloten CAO is een nieuwe bepa
ling inzake overwerk opgenomen die inhoudt
dat overwerk met vrije tijd moet worden ge
compenseerd en alleen in zeer bijzondere geval
len met geld. De industriebond FNV blijft van
mening dat een vijf-ploegendienst en een 35-
urige werkweek de enige mogelijkheid vormen
om de werkloosheid nog enigszins het hoofd te
bieden.
(Van een onzer verslaggevers)
ALKMAAR Twee make
laars, die mogelijk betrok
ken zijn bij de zwendel met
werkgeversverklaringen in
Alkmaar, overwegen bij de
officier van justitie een
klacht in te dienen over de
manier waarop zij door de
politie zijn verhoord.
Volgens hun advocaat, i
R. Ph. Boddaert, heeft de poli
tie alle moeite gedaan om de
makelaars te laten verklaren
dat zij schuldig zijn aan uitlok
king van valsheid in geschrif
te. De Alkmaarse advocaat
verklaarde vanmorgen dat een
en ander gebeurd is onder be
dreiging dat de twee anders
achter de tralies zouden gezet
worden.
De hoofdverdachte in
deze zwendelzaak, een make
laar uit Alkmaar die werkte
voor een levensverzekering
smaatschappij in Den Haag, is,
zoals gemeld, gearresteerd.
Ruim zestig makelaars werden
verhoord.
(Van een onzer
verslaggevers
ASSEN De Unifil-baret
waarmee de soldaten van
het in de Johannes Postka-
zerne in Assen gelegerde
Unifil-detachement zich
tooien, is zó populair ge
worden dat de dragers
voortdurend op hun hoede
moeten zijn om te voorko-
Unifil-militairen die hun ba
ret in een horeca-gelegen-
heid aan de kapstok hangen,
kunnen er momenteel staat
op maken dat ze dit krijgs
haftige uniform-onderdeel na
kortere of langere tijd kwijt
zijn.
Vooral onder meisjes in
de gevorderde tiener-leeftijd
is de baret, voorzien van het
markante Unifil-embleem,
razend populair. Meerdere
Assense meisjes zouden zich
al met een Unifil-militair
verloofd hebben, uitsluitend
en alleen om de hand te kun
nen leggen op baret van be
trokkene.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De Christelijke Federatie
van Overheidspersoneel, de CFO, wil een
looneis van tenminste één procent om de
koopkracht van de modale ambtenaar en
trendvolger te handhaven. Dit heeft de fede-
ratieraad van de CFO gisteren besloten in
Utrecht, waar men bijeen was om het ar
beidsvoorwaardenbeleid voor 1980 vast te
stellen.
De CFO heeft zich ook uitgesproken tégen een
aftopping an de prijscompensatie voor ambte
naren met een inkomen boven de 45.000 gul
den. Aftoppen vindt de CFO onjuist, omdat
ambtenaren en trendvolgers er al in inkomen
op achteruit gaan door de halfjaarlijkse kor
tingsmaatregelen van het kabinet.
Deze maatregelen dreigen ook een scheuring te
veroorzaken binnen de ambtenarenbonden. De
drie grote ambtenarencentrales hebben zich be
gin van dit jaar al op het standpunt gesteld dat
de hogere ambtenaren een een groter offer
moeten brengen dan het lagere personeel. Zij
wilden aftopping vanaf 50.000 gulden. De hoge
re ambtenaren, verenigd in het AC en de CHA,
hebben zich daar steeds tegen verzet. De kloof
is nu zo groot geworden, dat vrijdag besproken
gaat worden of verdere samenwerking van
„hogeren" en lageren" nog wel enige zin heeft.
STAATSSECRETARIS VEDER-SMIT:
taris Veder-Smit van Volks
gezondheid wil regelend
gaan optreden bij de vesti
ging van medische en para
medische beroepsbeoefena
ren in de gezondheidszorg.
De toepassing van zowel een
vergunningenstelsel voor
deze groep alsook een beper
king van de praktijkgrootte
zal echter verre van eenvou
dig zijn, aldus de staatsse
cretaris in haar antwoord op
de schriftelijke Kamervra
gen naar aanleiding van het
Wetsontwerp voorzieningen
gezondheidszorg.
Het stellen van normen en het
verantwoord toepassen daar
van zal volgens haar dan ook
de nodige problemen opleve
ren. Het op6tellen van deze
normen zal in overleg met de
betrokken beroepsorganisaties
moeten worden voorbereid.
Het Wetsontwerp voorzienin
gen gezondheidszorg heeft tot
doel het bevorderen van een
doelmatig voorzieningenstelsel
in de gezondheidszorg. Hoewel
in het ontwerp verschillende
wijzigingen zijn aangebracht,
blijft de versterking van de
eerstelijnszorg een belangrijk
doel, aldus de staatssecretaris.
De wijzigingen zijn mede het
gevolg van de adviezen die
zijn uitgebracht door de Cen
trale Raad voor de Volksge
zondheid en de Ziekenfonds
raad.
Volgens Veder-Smit is een
vestigingsbeleid voor deze
groep nodig, mede in verband
met de te verwachten groei in
de verschillende sectoren van
beroepsbeoefening en met het
oog op de noodzakelijke kos
tenbeheersing in de gezond
heidszorg.
rijden dat weinig hoeft te wor
den geremd); hoge toerental
len voorkomen (waarvoor op
elke wagen een toerenteller
zou moeten zitten); niet eerder
terugschakelen dan nodig is en
zolang mogelijk in de hoogste
versnelling blijven rijden; re
gelmatig de bandenspanning
controleren.
Wat betreft de veiligheid op
de weg zei de heer S. Sjostrom
van de Zweedse SAAB-Scani-
afabriek dat de kracht van de
motor moet zijn afgestemd op
de vracht die hij moet trek
ken. „Uit het oogpunt van vei
ligheid is het van belang dat
alle soorten voertuigen, ook in
de bergen, de gemiddelde snel
heid kunnen aanhouden. Dit
betekent dat voor elke wagen
een motor moet worden geko
zen met voldoende vermogen
om deze gemiddelde snelheid
aan te houden. Onderzoekin
gen in Amerika hebben aange
toond dat het betrokken raken
bij een ongeluk sterk afhanke
lijk is van de onderlinge ver
schillen in snelheid. Als een
wagen tien tot vijftien kilome
ter per uur langzamer rijdt
dan de rest van het verkeer,
neemt de mogelijkheid om bij
een ongeval betrokken te ra
ken met meer dan zestig pro
cent toe", aldus de heer Sjos-
trem.
Weer hasj
op
Zeeuwse
stranden
VLISSINGEN (ANP) Op
het Zeeuwse strand, dit keer
bij Westkapelle, is opnieuw
een hoeveelheid hasj gevon
den. Een wandelaar waar
schuwde de politie.
Met de drie nieuwe blikken is
de totale hoeveelheid hasj die
dezer dagen op de Zeeuwse
stranden gevonden is, geko
men op ruim 150 kilo. De
waarde van de nog in zeer
goede staat verkerende hasj
ligt tussen de 150.000 en
200.000 gulden. De politie pa
trouilleert nog steeds intensief
op de stranden om te voorko
men dat onbevoegden zich het
verdovend middel toeëigenen.
Over de herkomst van de hasj
is nog niets bekend.
DEN HAAG (ANP) Fei
telijk contact met de Pale
stijnse bevrijdingsorganisa
tie PLO „is iets dat we niet
uit de weg moeten gaan.
Maar officiciële contacten,
bijvoorbeeld door de minis
ter van buitenlandse zaken,
zijn niet verstandig, omdat
wij door onze goede relatie
met Israel in staat zijn met
dit land te praten".
Aldus minister Van der
Klaauw gisteren in een ver
klaring tot de Tweede Kamer
commissie voor buitenlandse
zaken waarbij hij er de nadruk
op legde dat het in feitelijke
contacten „onze diplomaten
lopen in het Midden Oosten
PLO-mensen tegen het lijf"
niet gaat om onderhandelin
gen, maar om het geven van
informatie en het vragen om
uitleg, hetgeen „nuttig" kan
zijn. De minister duidde de
PLO aan als „de belangrijkste
spreekbuis van de Palestijnse
verlangens". Zij maakt volgens
hem een ontwikkeling door
van terreur- tot een meer poli
tiek georienteerde organisatie,
die streeft naar politieke er
kenning en aanvaarding als
gesprekspartner.
GEZAMENLIJK
PROJECT
MET ISRAEL
DEN HAAG (ANP) Ne
derland gaat in 1980 zijn bij
drage aan gezamenlijke ont
wikkelingsactiviteiten met
Israël uitbreiden van 6,5
naar 7,5 miljoen gulden. Dat
zijn minister De Koning van
ontwikkelingssamenwei^
king en premier Begin van
Israël gisteren overeengeko- den. Nederland draagt daarin
De hulp is bedoeld voor ont
wikkelingslanden in met
name Zuid-Amerika, waar Is
raël zijn deskundigheid ter be
schikking stelt bij het vrucht
baar maken van droge gebie-
financieel bij.
Ook is afgespro
ken om in de loop van volgend
jaar in Israël een symposium
te houden, waarop de ervarin
gen van de samenwerking
sinds 1975 zullen worden na
gegaan.
