mm
„Grote
komiek
Johan
Buziau
een
gezellige
grootvader"
„JOODS DAGBOEK" OP TV
LAAT VRAGEN ONBEANTWOORD
„Relache": anti-ballet
op muziek van Satie
la
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE WOENSDAG
RADIO VANAVOND
RADIO WOENSDAG
RADIO/TELEVISIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 6 NOVEMBER 1979 PAGINA 2
Links: Johan Buziau die nog steeds als de
grootste clown van Nederland wordt be
schouwd, inspirator van Toon Hermans.
Rechts: Johan Buziau buiten het theater een
zorgzame huis- en grootvader.
„Ik heb jarenlang niet
beseft met wat voor
beroemdheid ik in
hetzelfde huis woonde.
Ik vond hem altijd een
gezellige grootvader, die
tijd voor mij had,
spelletjes met mij deed
en naar mij luisterde.
Toen het pas veel later
tot mij doordrong, dat
hij een van de
beroemdste mensen van
Nederland was geweest,
wiens naam iedereen
kende, dacht ik: daar
moet ik iets mee doen.
Omdat ik van beroep
filmer ben, is het op een
film uitgedraaid".
Aan het woord Charles Buziau, de
kleinzoon van de revuekomiek Jo
han Buziau, die in de eerste helft van
deze eeuw werd beschouwd als de
grootste clown van Nederland, de
rechtstreekse inspirator van vele
kleinkunstenaars, onder wie Toon
Hermans, die hem al op jonge leeftijd
imiteerde en nog steeds met respect
over hem praat: „Buziau had een uit
straling, heel geweldig. Als-ie op
kwam, werd de stilte in de zaal hoor
baar. Hij had een programma waar
iedereen heen kon, jong en oud, er
zaten nooit ongepaste grappen in of
aanvallen op mensen".
Tijdens de voorbereidingen voor de
film over zijn grootvader stuitte
Charles Buziau op Han Peekei, die
als kenner van het cabaret over goe
de relaties beschkt bij de KRO. Dit
leidde tot een opdracht voor een tv-
uitzending, die er vanavond uitgaat
op Ned.II om 21.45 uur.
Charles Buziau: „Mijn ouders woon
den in Rijswijk in hetzelfde huis als
mijn grootvader. Ik had hem dus de
hele dag om me heen. Ik had wel de
beschikking over de nodige foto's,
maar filmmateriaal was er spaarzaam
van hem. In opdracht van de KRO
kon ik echter naar Berlijn en Parijs
reizen, waar mijn grootvader destijds
ook met groot succes optrad. Daar
kwam ik stukken film tegen, die van
zijn optreden zijn gemaakt, o.a. van
zijn grootste creatie als de clown
„Professor Ri-ki-ri", een Franse ver
bastering van „lacht wie lacht". Het
hele theaterleven liet zich vóór de
oorlog inspireren door wat er in Prijs
gebeurde. Die films heb ik goed kun
nen gebruiken. Verder hebben we er
veel gesprekken in gestopt met men
sen die hem goed gekend hebben en
die nog steeds overlopen van bewon
dering voor hem".
Geboren in 1877 in Den Haag uit een
Franse vader kwam Johan al vroeg
op het podium terecht als hulpje van
zijn vader. Zijn eerste eigen solo-op
treden begon in 1904, op zijn 27e jaar.
Als goochelparodist werd hij ook in
het buitenland veel gevraagd. In de
tien jaar voor de Tweede Wereldoor
log groeide hij uit tot de grote trek
pleister van de toen alom beroemde
Bouwmeesterrevue. Daar kwamen
hele gezinnen naar toe om „Buus" te
zien. Nooit kwetsend scheen zijn
kracht te liggen in zijn vermogen, dat
iedereen zichzelf in hem herkende.
Bij de opkomst van Hitier zou hij zich
aan politieke grappen hebben ge
waagd. Zo zou hij eens zijn opgeko
men met een portret van Hitier en de
zaal hebben gevraagd og hij deze te
gen de muur zou zetten of zou ophan
gen. Volgens kleinzoon Charles be
rust dit verhaal op fantasie. Wel
heeft zijn grootvader in zijn afgrijzen
voor de jodenvervolging het toneel
opkomend als schoenlapper hebben
gezegd: „Er zijn er met kromme neu
zen en er zijn er met rechte neuzen,
maar het gaat om het binnenwerk".
In 1942 heeft Johan Buziau voor de
bezetter moeten verdwijnen. Nadien
is hij stil gaan leven en heeft hij nooit
meer een voet op de planken gezet.
Al was hij de grootste artiest van Ne
derland, hij was ook een voorbeeldig
huisvader, die zich veel zorgen gaf
voor zijn gezin. Hij overleg in 1958.
Charles Buziau: „Mijn vader Emille'
heeft nog een eigen cabaret gehad,
waarmee ik hem hielp. Maar mijn
vader en ik hadden minder uitge
sproken talent als mijn grootvader.
Ik heb me althans op het podium
nooit zo thuis gevoeld. In de huiselij
ke kring deed mijn grootvader ook
nooit iets op gebied van voordracht
of zo, ook niet bij familiefeestjes. Ik
ken hem als een gezellige, bescheiden
en huiselijke man, van wie ik pas la
ter hoorde dat heel Nederland hem
op handen droeg".
TON OLIEMULLER
Simon van Adelberg van de KRO stuitte bij
toeval op een vergeten dagboek, dat in de ja
ren voor de oorlog was bijgehouden door de
joodse slager Jules Frank, die in Amers
foort woonde en zijn deportatie naar kamp
Sobibor niet overleefde. Ook zijn vrouw
keerde niet terug. Filmer Hans Koekoek
kreeg het verzoek dit dagboek in beeld om
te zetten, waarbij voor hem als motief gold
de vraag: hoe was het mogelijk dat de nazi's
hun slachtoffers zo weerloos konden weg
voeren?
Deze vraag wordt in deze tv-bewerking vana
vond op Ned. II om 22.45 uur onder de titel
..Dagboek '42-'43 - de heerschappij van het
boze" niet beantwoord. Elke poging daartoe in
het verleden bleef onbevredigend. Enige aan
wijzing voor die weerloosheid vindt men terug
in hel dagboek waarin de heer Frank schrijft,
dat hij ei) zijn vrouw de weg wensten te gaan
die God hen aangaf. Bekend is ook, dat er joden
zijn geweest die er niet voor voelden onder te
duiken. Zij zouden daarvoor afhankelijk zijn
geweest van helpers die met de doodstraf wer
den bedreigd. De verantwoording voor die le
vens wilden zij niet op hun geweten nemen.
Filmer Koekoek heeft zij het na enige aarzeling
voor deze film de medewerking gekregen van
de nog zeer kleine joodse gemeenschap in
Amersfoort. Toen hen later deze tv-produktie
werd getoond waren er die geen kennis hebben
willen nemen van de beelden uit vrees oude
wonden open te scheuren. Zij konden zich er
wel toe zetten om te luisteren naar wat er ge
zegd werd, en gingen daarom met hun rug naar
het scherm zitten.
De bezwaren aan joodse zijde tegen dergelijke,
hoezeer ook goedbedoelde uitzendingen vindt
men terug in het verhaal van een joodse over
levende in deze tv-film. Hij vertelt hoe zij op
zekere dag verplicht werden in het openbaar
een ster te dragen. Dit hield direct in, dat zij als
getekenden over straat liepen. Soms werden zij
door NSB-ers en Duitsers lastig gevallen, zowel
als zij niet in hun richting keken wegens min
achting en als zij dat wel deden wegens ver
gaande brutaliteit. Door de goede Nederlanders
werden zij minzaam gegroet. En dat ervoeren
zij als even pijnlijk, omdat dit hen duidelijk
maakte, dat zij als gemerkte mensen door het
leven gingen.
Zoveel jaar later dient zich dezelfde problema
tiek aan in de vorm van deze tv-film. Deze is
niet gemaakt over een willekeurige groep men
sen, maar over joden en daardoor komt deze
bevolkingsgroep opnieuw als een apart soort
de aandacht. Betekent dit het dan
uitverkoren volk te zijn, vragen zij zich af, en
maken tv-makers uit hoe deze bijbelse woorden
uitgelegd en toegepast moeten worden?
De film is overigens met grote zorg gemaakt en
laat na inleidende nazi-misdadigheid in rustige
beelden zien hoe orthodoxe joden hun familaal
en religieus leven inrichten. De heer Frank
schreef over huwelijk, geboorte en dood binnen
de joodse gemeenschap en over de diensten in
de synagoge. Mensen, die de Franks hebben ge
kend, vertellen over hen. Men krijgt als kijker
kans zich in te leven in de angsten die deze
mensen moeten hebben bevangen, toen de na
zi's steeds driester tegen hen optraden, hen uit
hun huizen haalden en hun bezitingen afna
men, op weg naar een bestemming waarvan wij
pas achteraf de afloop vernamen. De laatste
woorden in zijn dagboek in april '43 wijdde de
heer Frank aan de Amersfoorters temidden
van wie hij heeft geleefd en die hij erg dank
baar was. Hans Koekoek heeft deze delen uit
het dagboek laten voorlezen door een man van
wie hij zich heeft laten vertellen, dat deze on
geveer over het stemgeluid en de intonatie van
de heer Frank beschikt. Men kan als kijker
menen door wijlen de heer Frank zelf te wor
den aangesproken.
TON OLIEMULLER
De heer en mevrouw Frank op hun trouwdag.
Parijs was in de jaren twintig het cen
trum van de meest uiteenlopende
kunstuitingen. Een aantal jonge schil
ders, schrijvers en componisten zette
zich af tegen de traditonele kunstvor
men. Dat leidde soms tot uitzonderlij
ke taferelen. De dadaïstische schilder
en schrijver Francis Picabia schreef
het anti-ballet „Relache", dat gaat over
het schitterende, maar volgens hem
zinloze leven. Het was bedoeld als een
fel protest tegen het traditionele thea
terleven in Parijs. Hij kondigde zijn
ballet aan met kreten als „Kom weg-
fluiten in het Théatre des Champ-Ely-
sées" en „Vergeet niet donkere brillen
mee te nemen en watjes in uw oren te
stoppen". Erik Satie, die in die tijd re
gelmatig in de slag ging met wat hij
noemde „rechtse" componisten, sloot
zich meteen bij Picabia aan om voor de
muziek te zorgen. Toen het talrijke pu
bliek op de avond van de première ar
riveerde vond men een bordje „rela
che" (geen voorstelling). Jean Börlin,
de belangrijkste danser was ziek ge
worden. Een maand later vond de pre
mière daadwerkelijk plaats en het zou
bij deze ene voorstelling blijven. De
kritieken waren vernietigend. Voor het
afgelopen Holland Festival werd „Re-
lach" opnieuw geconstrueerd.
Ned. I 22.15 uur
Duel in de diepte
El Loco adviseert het zangeresje Sylvia zo
snel mogelijk het eiland te verlaten. Maar
Sylvia denkt er niet over haar koffers te
pakken.
Ned. II 19.25 uur
Het ongeluk
In deze aflevering van de Engelse tv-serie
„Het ongeluk" is de hoofdpersoon ont
snapt, maar hij besluit dat het leven voor
Alle zegen
In de serie „Alle zegen komt van boven"
laat pastoor Duddleswell zich overhalen
tot een tenniswedstrijd.
Ned. II 21.20 uur
Voor de kinderen
Woensdagmiddag is er het cabaretpro
gramma „Jongens bij jongens en meisjes
bij meisjes" voor en gespeeld door kinde
ren. In „Pop-shop" is het rock-duo Link
Wray en Robert Gorden te zien.
Woensdagmiddag 16.40 uur en 17.20 uur
Als Willeke Albert! op de tele
visie is, wil ze altijd alles tege
lijk doen, zingen, dansen en
ook nog acteren, liefst geflan
keerd door vier heren in spier
witte pakken. Een echte diva
dus. Dat kun je nog het best
laten zien aan de hand van
stokoude films en musicals en
het per kaleidoscoop oproepen
van overleden beroemde film
sterren. Televisie dus opge
hangen aan de oude doos. Nos
talgie verkoopt lekker en
daarom zal deze show van de
KRO er wel zijn in gegaan als
koek. Het is eigenlijk niet
flirt
de
de
cal. De revue levert de flonke
rende costuums en de musical
in dit geval de geleende lied
jes. Aan eigen inbreng dus
nogal voordelig,, maar gezien
de costumering toch ook weer
niet goedkoop.
Een alleswetende laborante bij
Bob Bouma was nu toch wel
wat uit het veld geslagen toen
zij die knaap naast zich kreeg
die al op de knop drukte, nog
voor hij iets wist. In het begin
leek hij vrij ongevaarlijk, want
hij vroeg aan Bob of hij even
naar zijn moeder mocht glim
lachen. Dat suste de laborante,
die vorige malen uitstekend
overweg kon met de knop,
even in slaap. Toen die gretige
jongeman die zoals Bouma
vertrouwelijk meedeelde, zelfs
nu en dan uit de stoel sprong
om naar de score te kijken, -
waarom laten ze zoiets nou
niet zien - boven de duizend
was gekomen geloofde ze het
verder wel. Rutger Hauwe zou
het verhaal komen voorlezen
maar op het moment dat dat
moest gebeuren, zat hij ver
moedelijk nog in het vliegtuig.
Maarten van Rooijen nam het
over. Hauer kreeg je toch nog
te zien maar dan in een nieu
we film. Zulke tovenarij zie je
alleen op televisie.
Het is dat Marie Speermalie
een van Teirlinck's beroemd
ste boeken is daarom van mij
geen kwaad woord over de
loodzware ernst die gisteren
ten einde liep. Wel begrijp ik
niet waarom zelfs de eenvou
digste opmerkingen er zo
plechtig uit moeten komen,
alsof er elk ogenblik de eeu
wigheid mee gemoeid is. Rea
lisme van een onverbiddelijke
traagheid.
Een moeder die een kind een
kusje geeft op een zere plek,
doet eigenlijk ook aan para
normale genzing in „Wat heet
beter", zou mevrouw Bertrand
zeggen. Ze loet ook zien hoe
het volgens haar methode
werkt. Het komt neer op in
straling, maar ik geloof wel
dat je zelf ook flink moet mee
werken.
HAN JONKERS
NEDERLAND 1
Nieuws voor slechtho
renden
Sesamstraat
Paspoort voor Joego-
slaven en Italianen
Journaal
24.00 Journaal
DUITSLAND 2
18.20 Dia
18.59 EO-Kinderkrant
19.30 Het kleine huis, afl.2
20.15 Zomaar een vrouw,
afl. 11 (Rebecca)
20.30 Len Magee, gospel
zang
20.50 Tijdsein, actualiteiten
Journaal
Panoramiek
Relache (Heden geen
voorstelling), ballet
Journaal
slech-
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Journaal voor
thorenden
Teleac
18.25 Microprocessors, les 2
NOS
18.55 Journaal
KRO
18.59 Sinbad, de zeeman,
afl. 6
19.25 Duel uit de diepte,
afl. 6
NOS
20.00 Journaal
KRO
20.27 Het ongeluk, afl. 6
21.20 Alle zegen komt van
boven, TV-serie
21.45 Buziau, documentaire
22.45 Dagboek '42/'43 (De
heerschaooij vsn het
boze), documentaire
NOS
23.30 Journaal
DUITSLAND 1
WDR
18.00 UnUrnehmtn R«ntnerkom-
mun» (Actie Bloembak).
18.30 Sendung und Echo.
unwahrsehelnlleh«
Movmviier dea Leml Guto
ver, tekenfilmserie. 164
Oskar, die Supermaua, t»
kenfllmserie. 19 JoumM
19.30 Die Hochzeit lm Hit
flsch, TV-apel.
20.30 Ratachleg für Kinoganger
21.00 Journaal
21-20 Zaitwen*
22.00 MonaleurV Verdoux' apeetflhi
(1947) van Charles Chaplia
23.50 Journaal
DUITSLAND 3
WDR
18.00 Sesamstrasse. 18.30 Curtu
algebra.- 19 Lander, Ma*
achon, Abenteuer (An d«
Wiege dar Manschheit)
1945 Regionieuws.
30.00 ^n,^lnd Sch|in
Asche (Krupps wapensm»
den)
21.00 Momente
21.15 Micro-Macro, spelprogrammt
22.00 Sport kritisch
22.30 Hilfarufe (Ralatlaproblaman)
23.15 Journaal
ENGELAND
BBC 1
18.05 John Craven'
18.10 The Record Breakan
18.40 Journaal. 18.55 Rapor
ting England. 19.20 Nation
der grenzen; uit Bordeaux]
23.35 Quaation Tim#
BBC 2
18.35 Flash Gordon's Trip to Man,
afl. 7 (Tho Prisoner of Mon-
go. 18.55 Grange Hill, afl. 4
19-20 Tha Waitons (The An
niversary).
20.05 Journaal
20.15 Taatamant of Youth,
(Buxton 1913)
1840 Zimmer frei, UNO- 21.10 Chronicle (The Treesure w
22.00 Journaal
22.25 Man Alive
23.15 The Mike Harding Shopvr
NEDERLAND 1
10.00 School TV
NOS
13.00 Nieuws voor slechtho
renden
NCRV
15.30 Jan de muzikant, pop
penspel
15.35 De Oma van Sebasti-
aan, afl. 2
15.50 De grote klok, jeugd-
magazine
16.40 Kunnen meisjes wat
jongens kunnen?, afl. 2
17.00 Theelepelvrouwtje,
jeugdserie
17.20 Pop-Shop
NEDERLAND 2
NOS
13.00 Nieuws voor slechtho
renden
DUITSLAND 1
10.00 Journaal, Tagesthemen. 102$
Erna kleine Liebe, TV-film.
11.55 Perabel. 12.05 Panon-
ma. 12.50 Presseschau. 13
Journaal. 16.10 Journaal.
16.15 Von der Spree an d«n
Rhain. 17 Der Schatz in
Höllental, afl. 1. 17.50 Jour
DUITSLAND 2
18.15 Trickbonbona. 16.30 Rappel-
kiste. 17 Journaal.
Flambards, TV-eerie.
Die Drehecheibe.
HILVERSUM 1
(NOS: leder heel uur nws.). AVRO:
18.11 AVRO' Radiojourn. 18.25 Top
pers van toen. 19.02 (S) Natafelen.
20.03 (S) Operette-hoogtepunten.
ning. HUM.VERBOND: 18.20 Na vij
ven en zessen. P.P.: 18.50 PSP. KRO:
19.00 Kerk in MEERVOUD. (19.00 Li
turgie en kerkmuz. 19.20 Nws.
kerken. 19.30 Kruispunt). 20.00 (S|
Een schubertiade: tenor en piano.
21.15 Spektakel. 22.20 Overweging.
22.40 75 jaar Thijmge-
AVRO's Sportpanorama. 22.45 spel (52). 23.55
AVRO-Academie: Cursus Assertivi
teit. NOS: 23.02-24.00 (S) Met het
oog op morgen. VARA: 0.02 (S) Elpee
1.02 (S) Groot Licht. 5.02 (S)
HILVERSUM 2
NOS: 18.00 Nws. KRO: 18.10 Verken- tuin!
s.). NOS:
HILVERSUM 3
(NOS: leder heel uur
18.03 (S) Nationale Hitparade
Avondspits. VARA: 19.02 (S) Popdon-
der. 21.02 (S) Nashville. 22.02 (S) And
that jazz. 23.02-24.00 (S) Elpee
S9.03 (S) Muziek terwijl u
werkt. 10.02 (S) Kletskop.
VPRO 10.45 (S) Villa-VPRO.
(met: Bijvoorbeeld; en het
Het mes op tafel: 13.03 Welingelichte
kringen. 13.30 Spannende Sprook
jes). 14.02 Achterwerk. EO: 14.20 (S)
Radio-kleuterkrant. 14.45 (S) Open
16.55 (S) EO-Aktief. 17.02
(S) Tijdsein. NCRV 17.45 (S) Theate
rorgelbespeling.
.00 (S) Een blokje Neder
lands. 17.24 Mededelingen. 17.30
Nws. 17.36 Dingen
leder heel uur nieuws. KRO
7.02 (S) Des Engels. 9.03
(S) Van negen tot twaalf.
12.05 (S) DE Noen Show.
14.03 (S) De Theo Stokkink
Show. 17.03 (S) Stampij.
7.00 Nws. 7.02 (S) Het Ie-
Kunst. 9.15 (S) Onder de
hoogtezon. 10.00 (S) Or-
12.02 (S) Tafelmuz. 13.55 (S) Zojuist
verschenen: nieuwe boeken. 14.00
Nws. 14.02 (S) Strijkkwartet: moderne
muz. 14.30 (S) Kerkorgelconcert.
15.00 (S) In kleine bezetting: moder
BRT staakt verder
(Van onze radio- en tv-redactie)
BRUSSEL - De Nederlandstalige Belgische Radio en Tele
visie zet de stakingsacties door, omdat er nog steeds niet is
toegegeven aan de eis de lonen van de laagstbetaalden op te
en met morgenavond zullen er in elk geval geen uitzendin
gen verzorgd worden, tenzij alsnog op de eisen wordt ingegaan.
De overheid verwacht hiervan een sneeuwbaleffect voor de
overige lonen. De stakers overwegen hun acties nog harder te
maken door ook aan noodprogramma's niet mee te werken.
Toch nationaal songfestival
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM - Er komt half maart in Alkmaar toch een
Nationaal Songfestival ter voorbereiding op het Eurosong
festival.
Dit heeft NOS-tv-hoofd Carel Enkelaar meegedeeld, nadat de
TROS had laten weten geen zin te hebben in de verzorging
van. De NOS zal nu een andere omroep vragen.