8
Europese soldaten bundelen zich
in strijd tegen achterstelling
Kamer straks ook Pinochet herdenken?
Kamerleden in startblokken voor deba t over kern wapens
buitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinne
buitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinne
CONFERENTIE IN PUTTEN
Politiek
Partij
Parlement
L BINNENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1979 PAGINA T
OBLOMOVS (1)
Vorigeweek zaterdag in
het radioprogramma „In
Je Rooie Haan", een thuis
wedstrijd dus. blonk het
PvdA-kamerlid Marcel
van Dam van zelfverze
kerdheid.
Hij Zou de „twee
heertjes" van Volkshuis
vesting en Ruimtelijke Or
dening. Beelaerts van
Blokland en Brokx, de
volgende week tijdens de
behandeling van hun be
groting. weer eens even de
oortjes wassen. Zijn fans
mochten zich verkneuke
len bij de gedachte aan
een schouwspel, dat an
dermaal zou bewijzen wat
een verschrikkelijke puin
hoop het duo B en BB er
van maakt. De verwach
tingen waren des te hoger
gespannen, omdat de rege
ring er samen met CDA
en V VD voor gezorgd had
dat het begrotingsdebat
naar voren was gehaald en
wel zover, dat Van Dam
naar verwachting bij de
Verenigde Naties in New
York zou zijn.
Maar natuurlijk was Mar
cel wel in Den Haag en
liet hij niet na de aandacht
daarop te vestigen. Tot ie
ders verrassing begon hij
vervolgens zowaar BB en
B een compliment te ma
ken, althans zo leek het.
Hij sprak vol lof over hun
Memorie van Toelichting,
maar stelde tevens vast:
..De bewindslieden hebben
ongetwijfeld de gave de
grootste mogelijke hoe
veelheid woorden samen
te persen in de kleinst mo
gelijke hoeveelheid ge
dachten". Kort daarna
deelde Van Dam mee dat
hij niet zeker wist of hij
deze „vriendelijkheid" zou
kunnen volhouden
OBLOMOVS (2)
Na onderweg nog wat oor
vijgen te hebben uitge
deeld („zij zijn niet op hun
woord te vertrouwen" en
„zij passen wisseltrucs
toe"), maakte het socialis
tische kamerlid zich op
voor de finale, die de
doodsteek zou bevatten.
„Meneer de Voorzitter, Ik
zou alle kwalificaties op
een rij kunnen zetten.
Maar dat zou een opsom
ming worden van een aan
tal dodelijke negativis-
men". Dus had Van Dam
zich gewend tot de Russi
sche schrijver Gontsjarow
of beter diens boek „Oblo-
mov", over een landheer,
die zo onmachtig was ook
maar iets van waarde in
zijn leven te doen, dat hij
alles wat hem lief was,
verspeelde.
Marcel van Dam speelde
de rol van Zachar, de
knecht en het geweten
van de hoofdpersoon, ter
wijl B en BB Oblomov
moesten voorstellen.
Zachar: Waarom leef je
eigenlijk 9 Vooruit, je moet
opstaan
..Wat? Wat?" zei Oblomov
dreigend en hief zijn
hoofd op.
„Ik zei, waarom staat U
niet op. Meneer?" zei Za
char zacht.
„Nee, dat zei je niethoe
durf je me zo onhebbelijk
toe te spreken
„Dat hebt U gedroomd,
Meneer....heus!"
„Je dacht dat ik sliep, hè
Ik slaap helemaal niet, ik
hoor alles..." en toen dom
melde hij. weer in.
„Nou", zei Zachar wanho
pig, „wat moet dat nou,
Meneer Als een steenk
lomp lig je daar Het is
walgelijk om te zien. Kijk
nou toch, bah". „Opstaan,
opstaan!" begon hij ineens
weer verschrikt te roepen
„kijkt U toch eens wat er
om U gebeurt
Oblomov hief zijn hoofd
op. keek om zich heen en
ging met een diepe zucht
weer liggen. „Laat me met
rust", zei hij plechtig. „Ik
heb je bevolen mij te wek
ken nu trek ik dat bevel
weer in, versta je. Ik zal
wakker worden wanneer
mij dat zint". Tot zover
Gontsjarow, waarna Van
Dam: „Ik wens de Oblo-
movs van de Van Alkema-
delaan (adres departement
van VRO) een goede
nachtrust".
REVANCHE (1)
Gnuivend liep Marcel te
rug naar zijn plaats, onder
wijl met een schuin oog
omhoog kijkend naar de
perstribune. „Laten ze
daar maar eens wat op te
rug zeggen," zag je hem
denken. Maar jammer
voor de geachte afgevaar
digde Van Dam had hij de
situatie toch niet helemaal
juist ontleed. Want in te-
genstellig tot vorige keer
was de positie van B en
BB nu ijzersterk. Immers,
omdat zij bij het opstellen
van de begroting verre
gaand tegemoet waren ge
komen aan CDA en VVD,
konden ze beschikken
over alle vereiste rugdek
king De PvdA stond in
feite tegen een muur te
duwen, waar niet dan op
een enkel ondergeschikt
punt doorheen viel te ko
men. En dat verschafte de
bewindslieden kennelijk
dat steuntje in de rug, dat
zij nodig hadden om Van
Dam te trotseren.
Woensdag aan het eind
van zijn antwoord liet
Beelaerts dan ook het ra
pier flitsen. Hij had een
ambtenaar ook een Rus
sisch boek uit de kast laten
halen, „De Idioot"... van
Dostojewski, en las daaruit
voor wat een zekere Hip-
polyte te berde bracht: „Ik
wist ook gisteren wel dat
gij niet zo van mij houdt".
Touché, klonk het op de
tribune. Maar Beelaerts
stal aller harten, toen hij
vervolgens in alle oprecht
heid Van Dam voorhield
dat onvriendelijkheid in
de vergaderzaal één was
maar hetzelfde gedrag
daarbuiten iets gans an
ders. „Er is ook nog zoiets
als medemenselijkheid.
Men moet elkaar niet
voorbij lopen alsof de an
der niet bestaat. Wij zijn
beiden schepselen Gods".
En toen Van Dams collega
Hans Kombrink daarop
riep, dat het niet aanging
een VRO-ambtenaar zo
zijn tijd te laten verspillen,
riposteerde Beelaerts voor
de vuist weg: „Nee, me
neer de Voorzitter, dat is
spreiding van kennis en
dus macht", daarbij ver
wijzend naar het devies
van het kabinet-Den Ufl.
REVANCHE (2)
Staatssecretaris Gerrit
Brokx deed het vervolgens
nog eens dunnetjes over.
Dat gebeurde nadat Van
Dam hem had meegedeeld
dat hij bij de VRO-begro
ting 's och tens allereerst
zijn tanden poetste en zijn
tong bijvijlde. „Dat is wel
nodig ook, zou ik zo den
ken, aldus Brokx. De zaal
en de tribune daverden
van het lachen want het
was heel duidelijk dat deze
opmerking sloeg op het
drankgebruik van de ge
achte afgevaardigde, die
nog niet zo lang geleden
daardoor voor het ver-
dach ten hekje van de Am
sterdamse rechtbank te
recht was gekomen.
Pech voor Marcel van
Dam was ook dat zijn par
tijgenoot/voorzitter Dol
man het debat met ijzeren
vuist leidde. En vooral als
Van Dam naar voren
schoot voor een interrup
tie. wilde het steeds vaker
gebeuren. dat Dolman
hem doodeenvoudig het
woord weigerde.Het
kwam zelfs zover, dat de
afgevaardige. zeker nadat
hij Beelaerts j God als ezel
ten tonele had gevoerd a
la Gerard Reve). alleen
maar behoefde te bewegen
en de voorzitter begon al
te roepen dat de minister
of de staatssecretaris zijn
rede moest vervolgen. Tot
Van Dam op het laatst
wanhopig en allertminsl
meer zelfverzekerd uit
riep: „Voorzitter, ik vind
het belachelijk dat u alle
leden van deze Kamet
vragen laat stellen behalve
mij".
Waarop Dolman
koeltjes: „U hebt meer ge-
Tnterumpeerd dan wie
ook. En overigens is dit
het beleid van de voorzit
ter. Daar denkt u maar
van wat u wilt".
RIK IN T HOUT
UTRECHT Soldaten van ver
schillende Europese landen trof
fen elkaar tot voor kort slechts
op de slagvelden, zo leren de ge
schiedenisboekjes. Vanaf de vroe
ge middeleeuwen tot en met de
Tweede Wereldoorlog slachtte
men elkaar met tussenpozen in
Europees verband onveranderlijk
op uiterst bloedige wijze af, ter
wijl na 1945 de krijgshandelingen
tot oefenen beperkt werden. Dit
Weekeinde treffen soldaten uit
negen Europese landen elkaar
voor het eerst met aanzienlijk
vreedzamere bedoelingen: het
vormen van een Europees front
van dienstplichtigen om een ein
de te maken aan zaken als - naar
zij menen - te lage wedde, te wei
nig democratische rechten en
slechte werk- en leefomstandig
heden.
Het Veluwse dorpje Putten is de
plaats waar dienstplichtigenorgani
saties uit Spanje, Frankrijk, de vier
Scandinavische landen, Nederland,
België en Zwitserland elkaar tref
fen. Op de bijeenkomst zijn ook
waarnemers uit Portugal en West-
-Duitsland en van de Amerikaanse
GI-organisatie ..fight back" aanwe
zig, naast vertegenwoordigers van
politieke partijen, vakbonden en
jongerenorganisaties. De conferentie
is een vervolg op een eerste verken
nende ontmoeting van Europese
dienstplichtigen, die maart van dit
jaar in het Zweedse Malmö plaats-
Er heersen nog veel wantoestanden
in soldatenland, zo blijkt uit gege
vens van de deelnemende organisa
ties. Globaal kan gesteld worden dat
naarmate men zuidelijker komt in
Europa, de omstandigheden waar
onder de dienstplichtige zijn vader
land moet dienen beroerder wor
den. Een Spaanse dienstplichtige
bijvoorbeeld krijgt maandelijks het
„vorstelijke" bedrag van 300 pese
ta's (zo'n vijftien gulden) als wedde
uitbetaald, vaak niet eens voldoende
om bij verlof de reiskosten naar
huis te betalen. Daarnaast kampen
militairen in Spanje nog met midde
leeuwse .toestanden op de kazernes:
eten dat vaak de benaming „vee
voer" niet eens waard is en vol
strekt onvoldoende medische zorg.
Epidemieën in de Spaanse leger
kampen waarbij soldaten regelmatig
het loodje leggen zijn aan de orde
van de dag, zo meldt de „Union De-
mocratia de Soldados", de nog jonge
Spaanse dienstplichtigenbond.
In Frankrijk zijn de omstandighe
De VVDM, die
al jaren ijvert
voor een be
tere positie
van de Neder
landse sol
daat, komt in
Putten met
een apart ei- 5^
senpakket.
den waaronder jonge Fransen hun
dienstplicht moeten vervullen ook
niet om naar huis te schrijven. Jaar
lijks moeten er daar zo'n 300.000 on
der de wapenen voor de duur van
twaalf maanden. Hoewel er geen
overkoepelende organisatie van
dienstplichtigen bestaat - het is
dienstplichtigen verboden zich te
organiseren - zijn er op kazernes
vaak lokale comité's actief. In De
nemarken werd de soldatenkrant
„Kanonen" verboden op de kazer
nes en was het organiseren van de
Europese dienstplichtigenconferen
tie op Deense bodem taboe. Ook het
afvaardigen van een Deense delega
tie naar de conferentie in Putten
kon geen genade vinden in de ogen
van de Deense minister van defen
sie. De Denen komen overigens wel.
In Finland krijgt een dienstplichtige
nog geen 90 gulden per maand, 'in_
Zweden 200 gulden en in Noorwe
gen 265 gulden. Denemarken heeft
de rijkste dienstplichtigen van Eu
ropa: zij krijgen zo'n 2000 gulden
per maand. De Nederlandse dienst
plichtige neemt hier een middenpo
sitie in: zijn wedde is gekoppeld aan
het minimumjeugdloon van zijn
leeftijd, wat varieert van ruim 800
tot bijna 1000 gulden schoon. Van
dit bedrag gaat dan nog wel de in
houding voor huisvesting en voe
ding (IHV) af, wat in de meeste
Scandinavische landen niet het ge
val is. Ook krijgen dienstplichtigen
daar in enkele gevallen een af
zwaaipremie van enkele honderden
guldens en bijna gratis reizen.
Naast de merendeels schamele wed
de vormen zaken als afschaffing
van de groetplicht, verbetering van
reiskostenregeling, invoering van
een 40-urige werkweek en compen
satie van overwerk, herziening van
het militaire straf- en tuchtrecht en
verkorting van de diensttijd actie
punten voor de diverse Scandinavi
sche dienstplichtigenorganisaties.
Onze eigen vaderlandse soldaten-
vakbond, VVDM, heeft een eisen
pakket dat globaal overeenkomt
met dat van de Scandinavische
„maten". Op het verlanglijstje van
de VVDM staat de vervanging van
de IHV-regeling door een etensbon-
nensysteem bovenaan, zodat alleen
de werkelijk geconsumeerde nap
betaald wordt. Huisvesting moet ge
woon gratis zijn, zo stelt de VVDM,
omdat het povere „woongenot" op
de kazerne geen betaling rechtvaar
digt. Daarnaast wil de soldatenvak-
bond dat de wedde van de dienst
plichtige in een aantal jaren wordt
opgetrokken naar beroepsniveau,
onder het motto „gelijk loon voor
gelijk werk".
Op de conferentie in Putten, die de
naam ECCO 2 heeft meegekregen
(European Conference of Conscripts
Organisations) willen de deelne
mende dienstplichtigenorganisaties
trachten te komen tot een Europees
platform van dienstplichtigen. Deze
overkoepelende organisatie, waar
binnen de aangesloten organisaties
hun onafhankelijkheid blijven be
houden, moet dan aan het werk
gaan om bij instellingen als het Eu
ropese Parlement, de Europese
Commissie, de ILO (intérnationale
arbeidersorganisatie) en Amnesty
International te bevorderen dat alle
democratische rechten die voor bur
gers gelden ook voor dienstplichti
gen gaan gelden.
ADVERTENTIE
Alle postcodes, van
Aadorp tot en met
Zijldijk, staan in het
postcodeboek. Als
u er één keer de
postcodes in op
zoekt van familie
en vrienden en daar
een complete adres
lijst van maakt, bent
u voor altijd klaar.
Gebruik'm goed.
pttpost
Geen krant ontvangen?
Bel tussen 18.00 en 19.00
uur nummer 071 - 122248
en per speciale koerier
wordt alsnog gebracht
Kamervoorzitter Dolman.
DEN HAAG In oktober 1975 ging een delega
tie van Amnesty International op weg ging
naar Zuid-Korea om acht politieke gevangenen
op te zoeken, die ter dood waren veroordeeld.
Amnesty had de verzekering gekregen dat de
gevangenen, leden van de Revolutionaire
Volkspartij, niet geëxecuteerd zouden worden
voordat zij de kans hadden gehad een verzoek
om herziening van hun vonnis of om gratie in
te dienen. Op de dag dat de delegatie in Seoel
uit het vliegtuig stapte, bleken de acht vroeg in
de ochtend al opgehangen te zijn, op last van
president Park Tsjoeng Hee.
Het was derhalve begrijpelijk, dat vele leden van
de Tweede Kamer dinsdag j.l. pijnlijk verrast wa
ren toen Voorzitter Dick Dolman de vorige week
zelf vermoorde Park meende te moeten herden
ken. „Waarde medeleden, Het is een droeve plicht
stil te zijn bij de gewelddadige dood van de presi
dent van Zuid-Korea", zo begon Dolman. Hij ver
volgde met onder meer te wijzen op het „opvallen
de" economische herstel van Zuid-Korea sinds de
oorlog in het begin van de jaren vijftig. „Het land
is op weg zich uit de rij van ontwikkelingslanden
omhoog te werken". Minister van Aardenne sprak
in ongeveer dezelfde trant, maar merkte daarbij
wel op, in tegenstelling tot de Kamervoorzitter, dat
„uit Westers gezichtspunt reserves bestaan jegens
bepaalde onderdelen van zijn (Parks) beleid
met name op het punt van de politieke vrijheden
en. mensenrechten".
Aanstaande dinsdag zal Dolman in het presidium
van de Tweede Kamer moeten uitleggen, waarom
hij tot de herdenking had besloten. Uit welinge
lichte kringen viel te vernemen dat de Voorzitter
geheel op persoonlijk initiatief heeft gehandeld.
Men vermoedt dat hij zich „enigszins heeft laten
misleiden" door de grote publiciteit rond de moord
op Park en de reacties daarop van onder anderen
de Amerikaanse president. Bij de PPR, CPN, PSP
en enkele leden van de PvdA schoot de solotoer
van Dolman in het verkeerde keelgat. Na de eerste
woorden van herdenking trokken zij zich schielijk
terug achter de groene gordijnen en begonnen daar
demonstratief hard te praten.
Ria Beckers, fractieleidster van de PPR, schreef
Dolman prompt een boze brief over de herden
king. „De wijze, waarop president Park zijn land
heeft geregeerd, gaf daar volgens ons geen aanlei
ding toe". Dolman reageerde informeel met de op
merking dat het hier ging om een staatshoofd van
een land, waarmee Nederland diplomatieke be
trekkingen onderhoudt. „Nou en zei Ria
Beckers. „We hebben Franco, in wiens land we
ook een ambassadeur hadden, toch ook niet her
dacht". Waarop Dolman: „Geen enkel geval is
identiek".
Mevrouw Beckers drong er in haar brief op aan.
dat er een gedragslijn zou worden vastgesteld voor
het herdenken van buitenlandse staatshoofden.
Ook andere fractieleiders willen dat. Het opmerke
lijke is echter dat zo'n regeling er al is, waarvan
Dolman had kunnen weten als hij de zaak-Park
eerst even in het presidium had doorgepraat. Op 5
november 1975 schreef de toenmalige voorzitter
Vondeling aan zijn collega van de Eerste Kamer
(Thurlings) en aan de minister-president (Den
Uyl), dat het presidium van de Tweede Kamer
zich had beraden „over de gevallen, waarin over
ledenen in een Kamerbijeenkomst dienen te wor
den herdacht".
Uit deze brief kan worden afgeleid dat Dolman in
de fout is gegaan. In principe mogen alleen staats
hoofden van landen, waarmee Nederland nauwe
bondgenootschappelijke betrekkingen onderhoudt,
worden herdacht. Die lijst kan worden uitgebreid,
aldus voorzitter Vondeling, met staatshoofden van
landen, waar „ons volk bijzonder vriendschappelij
ke gevoelens voor koestert", of met staatshoofden,
die in ons land „zeer bekend en vrij^lgemeen be
wonderd" worden. De enige uitweg, die Dolman
open blijff, is dat het presidium tevens vaststelde
dat de lijst „niet uitputtend" is. „Van geval tot ge
val zal dienen te worden vastgesteld of iemand
herdacht zal dienen te worden".
In de presidiumvergadering mag Dolman rekenen
op de steun van de leden Portheine (VVD) en
Schakel (CDA), die beiden menen dat alle overle
den staatshoofden moeten worden herdacht, zij het
dat Schakel er de voorwaarde van diplomatieke
betrekkingen aan verbindt. Brinkhorst, die na
mens D'66 in het presidium zit, vindt dat er wel
een toetsing moet plaats hebben, maar weet nog
niet welke. Het is te hopen dat deze zienswijze
wordt aanvaard, want anders heeft de Tweede Ka
mer straks de plicht ook dictators te herdenken,
die nog meer dan Park Tsjoeng Hee verafschuwd
worden. Te denken is aan Pinochet (Chili) of erger
nog mensen als Bokassa jCentraal Afrikaans Kei
zerrijk) en Amin (Oeganda).
RIK IN 'T HOUT
DEN HAAG De politieke discussies over de
NAVO-plannen om begin december te beslui
ten, ongeveer 570 atoomraketten in produktie
te nemen voor stationering'in West-Europa (als
antwoord op de nieuwe Russische SS-20 raket
ten en de supersnelle Backfire-bommenwerper)
zijn de afgelopen week goed op gang gekomen.
De fracties van CDA, PvdA en VVD zetten al
vast enige bakens uit waarlangs zij volgende
week woensdag en donderdag, als de NAVO-on-
derdelen uit de begrotingen voor Defensie en
Buitenlandse Zaken in de Kamer aan de orde
komen, willen manoeuvreren. Dit debat is van
groot belang, omdat de week daarna, op 12 en
13 november, de ministers van Defensie van de
belangrijkste NAVO-landen (waaronder ook
Nederland) in Den Haag een eerste gespreks
ronde over de kernwapenkwestie zullen hou
den.
De CDA-fractie stelde begin deze week na vele
uren moeizaam discussiëren een unaniem „voorlo
pig vertrekpunt" vast voor het komende Kamerde
bat. Nog maar nauwelijks had fractieleider Lub
bers, duidelijk opgelucht omdat hij zijn kudde
bijeen had weten te houden, de CDA-uitgangsstel-
ling toegelicht, of aan het Binnenhof klonken al
weer de simplificerende aanduidingen ,ja, mits" en
„nee, tenzij". Beide termen, beroemd geworden tij
dens discussies over het abortusvraagstuk (ook al
een zaak van leven en dood) zijn öp de CDA-op-
stelling jegens de kernwapens toepasbaar, maar ze
maken de zaak er niet duidelijker op.
Wat wil het CDA, althans, hoe luidt het compro
mis-vertrekpunt van de fractie? Kort gezegd komt
het hierop neer, dat het CDA in principe wel ak
koord wil gaan met de produktie van nieuwe
atoomraketten voor middellange afstand (die van
West-Europa tot in Rusland kunnen komen), maar
nog niet met de daadwerkelijke opstelling van die
raketten. Onmiddellijk na het produktiebesluit zal
met het Warschaupact onderhandeld moeten wor
den over wederzijdse vermindering van middel-
lange-afstandsraketten, zoals de Russische SS-20
en de Westerse Pershing-raketten. Leveren die on
derhandelingen binnen twee jaar. niets op, dan
moet alsnog besloten worden, toch maar een (zij
het beperkt) aantal nieuwe kernraketten op West
europees grondgebied te stationeren.
HOONGELACH
Dit standpunt van de christen-democraten bracht
de afgelopen week in het NAVO-hoofdkwartier te
Brussel enig hoongelach teweeg. „Halfslachtig en
bovendien tegenover de Russen bijzonder onge
loofwaardig". zo betitelde een hoge NAVO-functio-
naris het CDA-idee. „Produktie en plaatsing van
nieuwe raketten kunnen niet gescheiden worden.
Zij vormen één geheel. Je maakt die wapens toch
niet om ze ergens op de maan te installeren?".
Inmiddels heeft ook de PvdA zich tegen het CDA-
uitgangspunt verzet. „Volkomen irrationeel. Onbe
grijpelijk dat defensiespecialisten als Joep de Boer
en Ton Frinking, toch waarlijk geen domme jon
gens, zich met zo'n lachwekkend voorstel hebben
kunnen verenigen", zo klonk het. De socialisten
lieten eergisteren, eveneens na langdurig vergade
ren, weten dat zij in december helemaal geen mo-
derniseringsbesluit van welke aard dan ook willen
PARALLEL
Voor het overige lopen de lijnen van PvdA en
CDA vrijwel parallel. Beide fracties vinden, dat de
NAVO in de onderhandelingen moet aanbieden,
2000 kernkoppen uit West-Europa te verwijderen.
Ook is men het er over eens, dat de Nederlandse
„atoomtaken" in de komende jaren tot een mini
mum moeten worden teruggebracht, hetgeen zou
betekenen dat Nederland uiteindelijk alleen nog
de zorg over de in West-Duitsland opgestelde kor-
te-afstandsraketten van het type „Lance" behoudt.
De VVD-fractie kwam deze week nog niet tot een
eensluidend oordeel over de kernwapenkwestie,
evenmin als D'66, dat op 1 december zelfs nog een
apart congres aan het vraagstuk wil wijden. Van
de VVD is inmiddels welk duidelijk, dat zij een
moderniseringsbesluit van NAVO-zijde noodzake
lijk acht. Maar over de voorwaarden die aan zo'n
besluit moeten worden verbonden (op welke wijze
kan na zo'n besluit het snelst tot wapenbeheersing
worden gekomen?) „worstelt de fractie nog", zoals
voorman Rietkerk het woensdag op antirevolutio-,
naire wijze uitdrukte. De fractie wil echter minis
ter Scholten van defensie nog niet te zeer binden
aan harde Kameruitspraken. Tijdens de komende
vergadering van de NAVO-ministers van defensie
moet Scholten naar de mening van de liberalen
eerst maar eens peilen wat de mogelijkheden zijn.
En daarmee stuiten we inderdaad op een wezenlijk
probleem. De kans is namelijk groot, dat een meer
derheid in de Kamer gedurende het NAVO-debat
van volgende week de emoties al zo ver laat oplo
pen, dat er harde uitspraken worden gedaan. Hoe
zal minister Scholten reageren als hij door de Ka
mer in een dwangbuis naar de vergadering met
zijn buitenlandse collega's wordt gestuurd?
Nog interessanter is de vraag hoe het CDA zich zal
gaan opstellen, nu is gebleken dat de mogelijkheid
van een gescheiden produktie- en plaatsingsbesluit
uitgesloten is. Lubbers en de zijnen zullen teruge-
worpen worden op de enige ecnte keus die over-
blijft: voor of tegen de principebeslissing. Van ,ja, i
mits" of „nee, tenzij" zal geen sprake meer kunnen
zijn.
DICK VAN RIETSCHOTEN
