oplossing vorige puzzel weekpuzzel door dr. Pluizer postzegels 'M dierenportret DENKSPORTEN/HOBBY LEIDSE COURANT ZATERDAG 3 NOVEMBER 1979 PAGINA 10 De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn: Vijftien gulden: P. E. Zandbergen-Van Wetten, Rijnegommerstraat 17, 2382 XA Zoeterwoude. G. van der Kamp-Prins, Jacob Catslaan 11, 2332 AT Leiden. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. NR. 44 KRUISWOORDRAADSEL Horizontaal: I. sierlijke tafetfles, 6 stad in Frankrijk, II. geneesheer, 13. smalle weg, 15. ovaalvormig verf plankje, 16. appel soort, 18. metselaarsgereedschap, 20. in het genoemde, 21. moskeetoren, 23. bijbelse berg, 24. waterkering, 25. vrouwelijk rund, 26. vlug, 28. lang en dun persoon, 29. laagtij, 30. brandbaar mengsel, 31. vadsig, 33. vinnig, 35. cent (afk.), 36. raamvormige opening in een deur, 38. met spoed, 40. muziekin strument, 42. gelofte, 43. titel (afk.), 44. rivier in Italië, 46. metalen staaf, 47. trapper v.e. fiets, 48. zoogdier, 49. tuinhaag, 50. de onbekende (afk. La tijn), 52. voorzetsel, 53. belemmering (fig.), 55. hoofddeksel, 57. flink en sterk, 60. vogel, 62. dwarshout aan een mast, 63. wolvlokje, 65. stad in Duits land, 66. nogmaals, 67. muzieknoot, 68. lichaamsdeel, 70, duinvallei, 72. he mellichaam, 73. historisch scheepsty- pe, 74. overal, 76. ridderlijke held, 79. walkant langs een vaarwater, 80. leng temaat, 82. springloop, 83. dier met een slurfachtige snuit, 84. persoon met zekere gril, 86. middagvoorstelling, 88. kwajongen, 89. bloedgever. Verticaal: 1. tapijtachtige stof, 2. hoofdstad van Zuid-Jemen, 3. loopgang v.d. mol, 4. anno Christi (afk.), 5. helleveeg, 6. zui- velprodukt, 7. muzieknoot, 8. kunst- produkt, 9. koppel, 10. staat, 11. krop- ooievaar. 12. Japanse munt, 13. afge legen, 14. algehele ineenstorting, 15. functie bij universiteiten, 17. geaard heid van mensen, 19. gezelschapsspel, 21. sporeplant, 22. lichte stof, 25. huis dier, 27. wijnsoort, 30. grondig, 31. laatstleden (afk.), 32. persoonlijk vnw., 34. vrouwelijke leraar, 37. weefsel, 38. vreemde taal, 39. nagelaten afdruk, 41. lang en smal kleed, 43. Engels eiland, 45. boom, 49. plaats in N.-Holland, 51. lekkernij, 54. zangwijs, 55. vrucht, 56. hoogste punt, 58. voorzetsel, 59. boom, 60. laag, 61. biersoort, 64. licht verteerbare spijs, 66. bewijs van beta ling, 69. stuwende kracht (fig.), 71. spij ker met smalle kop, 72. pad dat terzij de afvoert, 73. hoofddeksel, 75. ho ningdrank, 77. snel drogend produkt, 78. weinig wetend, 79. vaartuigje, 81. veerkracht, 83. metaal, 85. persoonlijk vnw., 87. tegenover (afk.). i Puzzel 44 dienen uiterlijk Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. door C. J. de Feijter Paardpromoties Enige tijd terug zag ik in een blad een leuk probleempje toen ik op zoek was naar een onderwerp voor deze rubriek. De stelling kon ik me nog wel herinneren, maar de bron kan ik niet zo gauw vinden. Om de oplossing nog iets meer te ver bergen heb ik er een hele klei ne wijziging in aangebracht en nu ziet dat probleem er als volgt uit: (Zie diagram nr. 1) Wit: Kh3, Ta3, Tb4;pion:a2. Zwart: Ka1;pion:h7. Wit begint en geeft mat in 3 (drie) zetten. Dat is-nu echt een opgave om te proberen van het blad op te lossen. U kunt er enige tijd zoet mee zijn. De oplossing in de volgende rubriek. En dan iets over het toernooi in Rio. Jan Timman deed het maar matig, is de algemene in druk. Als u dit leest is de eind uitslag al bekend, maar het lijkt me toch nuttig er iets over te zeggen. Vanaf zijn optreden in de schaakarena is al direkt door enkele grootmeesters ge zegd: „Hier steekt een toe komstige wereldkampioen in". En zijn toernooiresultaten de den dan ook herhaaldelijk onze verwachtingen stijgen. Nu moet men wel bedenken dat iedere schaker die doordringt tot een Interzónetoernooi al een heel moeilijke weg achter zich heeft en dat daar, onder degenen die zich voor zo'n toernooi kwalificeren, geen zwakke schakers zijn. Enige grootmeesters en de rest zit toch wel erg kort bij die speel- diagram nr. 1 kracht. Men gaat dan uitreke nen dat als men in zo'n toer nooi tegen de „echte" groot meesters remise maakt en te gen de zwakkeren (die er niet bij zijn!) dan maar wint, het voor een Jan Timman heel ge makkelijk zou zijn bij de eerste drie te komen. Men moet elke partij met uiter ste hardheid op winst spelen en lief zijn is er niet bij. Een ze kere mate van geprikkeldheid kan worden verrichten. Daar zijn bij voorbeeld bij Tal ook wel sporen van te vinden. De Russische schaakbond heeft hem aangewezen om, als ex- wereldkampioen, deel te ne men als vijfde grootmeester, aan het toernooi in Riga. An dere grootmeesters hebben hun stem daar tegen verheven- en zie daar. Tal behaald de eerste plaats met grote voor sprong op nummer twee. Er is weer een van de Russi sche schaakkomponisten 70 jaar geworden, en wel W. A. Bron. Hij is een all-round diagram nr. 2 schaakkomponist én schaak speler, zoals onze Weenink dat was. In 1969 is er een boek verschenen met zijn problemen en studies, en de talrijke on derscheidingen die daarin ver meld staan getuigen van een groot talent. En de tien jaren daarna heeft hij zich ook niet onbetuigt gelaten! Hier is een partijfragment van de jubilaris van ruim veertig jaren terug: Zwart: Ordel. (Zie diagram nr. 2) Wit: W. A. Bron. De partij werd gespeeld in Charkovin 1936. Bron heeft een pion meer, maar er dreigt mat op h1. Ziehier hoe hij deze partij uitmaakte: 34. Dg3xh4!In plaats van een gaatje voor zijn koning te ma ken offert wit zijn dame voor de toren!34...,Dh5xh4 35.d6- d7, Dh4-d8 36. Te1-d1Nu dreigt de c-pion door te lopen, en de zwarte koning moet zich haasten om naar de e-lijn te komen. 36...,Kh7-g8 37. c3-c4, Kg8-f8 38. c4-c5, Kf8-e7 39. diagram nr. 3 c5-c6, f7-f5! 40.Td1-e1 ,Ke7- f7 41.Te1-c1!,Dd8-c7! 42.g2- g3ü, f5-f4 43.Tc1-d1!,Kf7-e7 44. Td1-e1+,Ke7-f7 45.Te1- e8,Dc7xc6 46.d7-d8p+!,.„ wit won. Dit had een studie kunnen zijn, maar is wel dege lijk uit een gespeelde partij. Zóveel paardpromoties zijn in het partijschaak nog niet voor gekomen, al zijn er enkele voorbeelden van bekend. In het boek van Bron staan onder zijn 160 studies enige miniatu- en. zijn eerste studie is de vol gende: W. A. Bron Iswestia 1925 (Zie diagram nr. 3). Wit: Ka7,Tb3,Pf6. Zwart: Kh2,Lg5;pionnen:b2,d3. Wit begint en houdt remise. Een eenvoudige partstudie: 1.Pf6-g4+,Kh2-g1! 2. Ta3- b3,d3-d2 3.Pg4-f2!,Lg5-e3+ 4.Ka7-a8!,Le3xf2 5.Tb3xb2,d2- d1D,6Tb2-b1,Dd1xb1 en wit staat pat. een oud thema, maar niet slecht voor een eer steling! De Apeldoornse Stadspost be stond deze week, op 1 novem ber, tien jaar. Dat wordt ge vierd met een filatelistische tentoonstelling en een serie ju bileumpostzegels waarvan Ard Schenk donderdag in Amster dam een eerste-dag-enveloppe in ontvangst nam. De oud-we reldkampioen op de schaats stpnd in 1970 met Magne Tho massen en Kees Verkerk afge beeld op de eerste postzegel van de étadspost in Apel doorn, de oudste nog in leven zijnde particuliere postbezor ging in ons land. Vandaag wordt in het cultureel centrum Orpheus in Apeldoorn de postzegeltentoonstelling „Particuliere Postbezorging" gehouden. Uitsluitend op die dag zijn er ook met het specia le jubileumstempel afgestem- pëlde stadspostenveloppen verkrijgbaar. Het tarievenbeleid van de PTT legde volgens de Apeldoornse Stadspost-directeur A. W. W. Hattink al in 1956 de basis voor het ontstaan van de post bezorging door particulieren. In dat jaar werden namelijk de lokale posttarieven opgeheven. Toch zou het nog tot 1969 du ren voordat in Apeldoorn de Stadspost van start ging naar een, later verboden, voorbeeld in Leeuwarden. Thans worden in het stedelijk gebied van Apeldoorn per jaar een half miljoen poststukken bezorgd, alleen drukwerk en pakket- post. De Apeldoornse Stads post heeft daarvoor 35 part time medewerkers in dienst. De porto ligt 30 tot 50 procent onder het PTT-tarief. Volgens directeur Hattink zijn de tijd winst en de uitgebreide service aspecten die voor de 300 klan ten minstens zo zwaar tellen. Enige tijd_ geleden startte de Sfödsposf Apeldoorn met een nëbhtkluis waardoor het moge- lijjk werd dag en nacht post aën te leveren. Postzegels plakken, is nooit nodig, want dat dqen de Stadspostmede werkers. De rekening komt Stadspost Apeldoorn tien jaar achteraf. Hoewel in de beginja ren een minimum hoeveelheid van 100 poststukken werd aangehouden is deze particu liere dienst er nu voor iedere Apeldoorner die drukwerk wil verzenden, ook al gaat het om éèn enkele kerstgroet. Met als onderwerp „Wat er in de zee leeft" heeft de postad ministratie van Malta op 10 ok tober j.l. een bijzondere serie zegels uitgegeven. De zegels tonen interessante diersoorten die in de zeeën rond Malta worden aangetroffen. Op een zegel van 2 c. ziet men een gastropode, een enkelschalige zeeslak die de latijnse naam Gibbula nivosa draagt. Hij wordt alleen in de zeeën rond Malta aangetroffen en heeft uiteenlopende kleuren. Een van de vaste kenmerken zijn de witte stippen op de schelp. Een zegel van 5 c. toont een dikkoppige zeeschildpad (Ca- retta caretta) die tot 60 a 90 cm groot kan worden. Dit soort, dat alleen aan land komt om eieren te leggen, komt voor in de tropische en sub-tropi sche wateren. Ook in de Mid dellandse Zee is deze schild pad een vertrouwde verschij ning. Op een zegel van 7 c. ziet men de afbeelding van een dolfijnvis of dorado (Coryphae- na hippurus), óók een bewoner van tropische wateren. Het ge middelde gewicht is 2 kg en de vis is zeer fraai van uiterlijk. Deze zeer snelle zwemmer is plaatselijk bekend onder de naam „Lampuka" en wordt het meest gevangen in de maan den tussen augustus en de cember. De serie wordt afge- sloten met een zegel in de waarde van 25 c. Deze zegel toont de „Pinna nobilis", het grootste tweekleppige week dier dat aanwezig is in de Mid dellandse Zee. Vanwege het feit dat dit soort wordt overbe- vist door diepzeeduikers, wordt djt weekdier met de on dergang bedreigd. Het is dan ook daarom dat men momen teel overweegt beschermende maatregelen te nemen. Het ontwerp voor deze zegels werd vervaardigd door Raymond Pi- trè en het drukken was in han den van Printex Limited. Dit jaar is het 50 jaar geleden dat in Zwitserland een vereni ging van kortegolf-radioama- teurs werd opgericht. De vere niging telt thans 2.600 leden die ieder beschikken over een zendvergunning. Middels hun apparatuur staan zij in verbin ding met gelijkgestemden over de gehele wereld. Deze zegel heeft als motief een seinsleutel en een communicatiesatelliet, die ook door kortegolf-ama- teurs gebruikt wordt. Dit mo derne communicatie-middel is bekend onder de naam OS CAR (Orbital Satellite Carrying Amateur Radio). Het ontwerp kwam van de hand van Ri chard Gerbig uit Zürich en de zegel heeft een waarde van Zw. Fr. 070. Deze serie van vier wordt afge sloten met een zegel in de waarde van Zw. Fr. 0.80, die bijzonder past in een „ruimte- vaart-verzameling". De Euro pese Ruimtevaartorganisatie ESA, waartoe naast negen an dere landen ook Zwitserland behoort, heeft zich ten doel gesteld vreedzame doeleinden dienende satellieten samen te stellen. Men denkt hierbij aan meteorologische waarnemin gen, overbrenging van berich ten en het bedrijfsklaar maken van een draagraket. Nog dit jaar moet de drietrapsraket „Ariane" vanaf het ruimte vaartcentrum Kourou in Frans Guyana in een baan om de aarde gebracht worden. De ze gel die dit feit onder de aan dacht brengt heeft als afbeel ding een raket met daarnaast de tekst „Ariane Lanceur de l'Agence Spatiale Européene ESA", naar ontwerp'van Her- bert Auchli uit Bern. Het druk ken van deze zegels werd ver zorgd door Imprimerie Courvo- isier SA te La Chaux-de-Fonds in Zwitserland. Als u deze regels onder ogen krijgt, zijn de wedstrijden om de Bermuda Bowl (het wereld kampioenschap voor landente ams) in Rio de Janeiro aan de gang, of reeds achter de rug. Een van de landen, die daarbij aanwezig zijn, is Australië en dat team bestaat uit de paren Richard Cummlngs-Tim Seres, Andrew Reiner-Bob Richman en het echtpaar Jim en Norma Borin met Denis Howard als non-playing captain. Alvorens dit team werd samen gesteld zijn er een aantal zwa re selectie wedstrijden gehou den en uit een daarvan stamt het onderstaande spel, dat An drew Reiner, geholpen door het bieden, tot een goed einde wist te brengen: Niemand kwetsbaar en west gever. Aan een van de tafels werd hèt westspel met 1 har ten geopend en oost ant- 8 6 o A B 10 6 5 «9 6 4 *H V 3 kj *84 ÜV 9 5 4 2 w n A 10 7 3 OH 8 7 0 9 7 4 3 2 *V 7 3 «82 A 10 9 7 6 5 O V AH B 10 5 woordde met 1 SA (forcing). Zuid (Reiner) doubleerde, west en noord pasten en oost pro beerde de zaken te vertroebe len door nu met 2 klaveren in de baan te komen. Reiner doubleerde weer en toen dit bod naar hem door liep, koos oost eieren voor zijn geld met een 2 harten bod. Reiner sprong nu naar 3 Selectie schoppen, die Richman, als noord, tot 4 schoppen ver hoogde. West kwam met een kleine harten uit, in de dummy werd een kleine gelegd en oost kwam met het aas aan slag. Op dat moment was Reiner ze ker van de plaats van de overi ge ontbrekende plaatjes, want als west inderdaad een ope ning had, moest hij ze alle in handen hebben. Oost speelde klaveren na en de leider slaagde er in door nauwkeurig spel zijn contract binnen te halen. Hij nam klave raas en incasseerde schoppe naas. Als er een honneur zou zijn gevallen was de rest een peuleschil, maar beide tegen standers speelden een kleintje bij. Reiner vervolgde met ruiten vrouw, met de bedoeling te snijden (het was zeker dat de heer goed zat), maar west dek te met de heer, noord nam met het aas en ging er met troef uit, waardoor west in een eind spel terecht kwam. Hij kon zijn twee schoppenslagen maken, maar moest vervolgens hetzij de dummy aan slag brengen, waardoor zuid zijn verliezers op de hoge rode kaarten van noord kwijt kon, hetzij in de klavervork van zuid spelen. Andrew Reiner's speelwijze wint tegen elke distributie die de leider aan kan. Aan de andere tafel werd met het westspel gepast en de lei der, die eveneens vier schop pen moest spelen, miste daar door de informatie die Reiner op het goéde spoor zette. Het resultaat was, dat het con tract down ging en daaruit kan men dan weer concluderen dat, ook in bridge, spreken zil ver en zwijgen vaak goud is. Brrrrrrrrni door B. J. Nuys Oploswedstrijd (2) De tweede ronde van de derde oploswedstrijd kent twee totaal verschillende eerst^ publika- ties, een gemakkelijk op te los- ,sen vraagstuk van J. van de Brink te Heerde en een pittig probleem van D. Vuurboom uit Lutjebroek, beiden bekenden voor de deelnemers. Ik zou het op prijs stellen als de volledige oplossingen worden vermeld op de inzendingen, die binnen twee weken in mijn bezit die nen te zijn: B. J. Nuys, Olean der 12. 2671 NN Naaldwijk. En dan nu aanacht voor het duel der giganten, de strijd tussen Gantwarg en Wiersma. Wat een verschil met b.v. de match Sijbrands-Andreiko in 1973, waarin de Rus zich in fei te aan de strijd onttrok en Sij- brands natuurlijk zo slim was om via overzichtelijke partijen de wereldtitel veilig te stellen. Gantwarg en Wiersma hebben een fantastische wedstrijdmen taliteit en vechten hun partijen uit op het scherp van de sne de. En wanneer Wiersma ooit nog eens kans ziet een wat 8. ST BJ» 1 S 2 1 S s m a b i it m mj Hf Hl ui VAN DE BRINK (3) economische tijdverdeling te vinden, dan scoort hij nog meer. Maar ook in de partijen waarin Gantwarg met tijdnood werd geconfronteerd, verzuimde Wiersma nogal eens door te drukken. Zoals in de tweede partij, waarin Wiersma wit heeft. De cijferstand na de 27e zet luidt: wit: 25, 28, 30, 33, 35. 38, 40/43, 45/47; zwart: 2, 3. 7/9, 12/14, 18, 19. 21. 24, 26. Wiersma offerde hier prachtig: 28. 28-22! 18x27, 29. 43-39 13- VUURBOOM (4) 18, 30. 41-37 9-13, 31. 39-34 24- 29, 32. 33x24 18-22, 33. 24-20 12-18, 34. 20x9 3x14, 35. 34-29 7-12, 36. 30-24 19x30, 37. 35x24 13-19, 38. 24x13 8x19, 39. 40-35 2-8, 40. 46-41 8-13, 41. 35-30 19-23, 42. 29-24 13-19, 43. 24x13 18x9, 44. 30-24 9-13, 45. 45-40 12-18, 46. 24-20 23-28 moet wel; nu blijkt dat Gant warg toch al veel eerder op 31 had moeten spelen. 47. 20x9 13x4, 48. 25-20 18-23, 49. 40-34 4-9, 50. 20-15 9-14, 51. 34-30 27-31, 52. 41-36 21-27, 53. 30- 25 23-29, 54. 25-20 de sterkste 14x25, 55. 15-109 29-34, 56. 10- 4 25-30, 57. 4-9 30-35, 58. 9-25 het is volstrekt onbegrijpelijk waarom Wiersma het nage noeg onmiddellijk winnende 38-32 27x38 9x25 enz. nalaat, 58. 34-40, 59. 25-39 40-45, 60. 39-50 28-32? 28-33 enz. is remise, 61. 37x17 27-32, 62. 36x27 32x12, 63. 42-37 12-18, 64. 38-32 35-40, 65. 50-6 18-22 moet wel, 66. 6x35 45-50, waarna Wiersma rustig verder speelde tot de stand wit: 27, 36, 37, dam 46 en zwart:' 26, dam 39. 83. 39-48, 84. 37-32 48-43, 85. 46-37 43-49 natuur lijk niet 43-48 wegens 27-22 32-27, 86. 37-48 49-35, 87. 27- 22 35-49, 88. 32-28 49-35, 89. 48-43 35-19, 90. 43-32 19-8, 91. 28-23 8-2 en opeens hapert de machinerie. In plaats van het direct winnende 92. 32-16! speelde Wiersma 92. 32-37 en ontsnapte Gantwarg via 92. 2-11, 93. 22-18 11-7, 94. 37-46 7-16, 95. 18-12 16-27 aan ver lies: er dreigt immers zowel 27- 18 als 26-31 27-49. Een krolse Siamees in huis is geen pretje De meeste katte-eigenaren hebben thuis wel eens een •nestje jonge katten meege maakt. Vooral in hun „puber teit" zijn deze katjes offi cieel kittens genoemd erg leuk. Wanneer het huiskatten betreft is het over het alge meen erg moeilijk goede blij vende tehuizen te vinden voor deze kittens. Dierenbescher- mende verenigingen pleiten daarom ook voor het tijdig kastreren en steriliseren van kater en poes. Momenteel wordt aktie gevoerd onder dé slogan „één één geen twee". Een poes kan zo ongeveer vanaf zeven maanden krols worden. Natuurlijk is ze dan nog te jong om kittens te krij gen. De regelmaat van de krolsheid is niet helemaal dui delijk. Er zijn katten die slechts een paar keer per jaar krols zijn en anderen die om de drie weken om een kater zeuren. Siamezen zijn over het alge meen berucht om de wijze waarop ze dat kenbaar maken, zelfs de buren kunnen ze uit de slaap houden met hun ver schrikkelijk stemgeluid. De langharen ofwel Perzen zijn over het algemeen minder vaak krols, soms zelfs maar éénmaal per jaar. Voor eigenaars va een nest jonge katten is het vaak niet eenvoudig een oed tehuis voor de diertjes te vin den. Een krolse poes is behalve aan haar stemgeluid ook te her kennen aan haar aanhankelijk gedrag, ledereen, idclusief de tafelpoot, krijgt kopjes en er wordt over de grond gerold of keurig met staart en achterlijf omhoog geposeerd. Sommige poezen zijn in deze periode on zindelijk. Wanneer de poes minstens één keer krols ge weest is, kunnen we haar ste riel laten maken: de eierstok ken en soms zelfs de baar moeder wordt dan wegge haald. Dit gebeurt onder nar cose. De kat herstelt zich hee» snel na deze operatie en na tien dagen mogen de hechtin gen worden verwijderd. Wan neer u uw poes nog niet wilt la ten steriliseren of wanneer het een raspoes betreft die u eens wilt laten dekken, dan verdient het aanbeveling de poes door uw dierenarts de „prikpil" te laten geven of haar iedere week de pil voor de poes toe te laten dienen. Hou dan wel goed in de gaten of ze hem doorslikt, want een slimme kat kan de pil weer uitspugen en dus toch krols worden. De kater is ongeveer op de leeftijd van een jaar dekrijp; vaak begint hij al eerder met het zogenaamde sproeien: ze plassen dan tegen allerlei, voorwerpen in huis en tegen deze sterke katerlucht is wei nig te doen. Kastreren is dan de beste oplosqing, ook al om dat een ongekastreerde kater die buiten komt er niet mooier op wordt. Buiten zijn vechtpar tijen met soortgenoten om de gunsten van een krolse jonge dame geen uitzondering. Gera felde oren en wonden zijn vaak het resultaat. Kastratie van een kater is een vrij kleine ingreep en daardoor veel minder kost baar dan de operatie bij de poes. De kater wordt plaatse lijk verdoofd of krijgt een lichte narcose en nadat zaadleider en bloedvat afgebonden zijn, worden de testikels verwijderd. Ook deze ingreep is de kat ge lukkig weer snel vergeten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 10