Bijgeloof kost Kennedy in 1980 stemmen ,Göbbels' Nationaal Front veroordeeld STEEDS MEER VERTROUWEN IN KLAVERTJES VIER EN KONIJNEPOOTJES Mitsubishi. De Gestaalde Fbrfektie. Majoor Eva den Hartog weer terug Lijdensweg van Cambodjaanse BUITENLAND LEIDSE COURANT WOENSDAG 31 OKTOBER 1979 PAGINjJf LONDEN Mar tin Webster, de propaganda-chef van het fascisti sche Nationaal Front is gisteren in Kingston in het graafschap Surrey veroor deeld tot een half jaar voorwaarde lijke gevangenis straf (proeftijd twee jaar) en een geldboete wegens het aanzetten tot rassenhaat. In het partijblad „Nationaal Front Nieuws" had Webster, berucht om zijn racisti sche geschriften in mei en juni van het vorig jaar een rubriek ge schreven waarin kleurlingen in een kwalijk dag licht worden ge steld. Martin Webster probeer- de, onder meer met voorbeelden van een slechte behandeling door niet-blanke art sen in ziekenhui zen, aan te tonen dat een multi-ra- ciale maatschap pij niet kan func tioneren. Een jury, bestaande uit zes mannen en zes vrouwen acht ten Webster schuldig aan het aanzetten tot ras senhaat via deze geschriften, propagandaleidp en organisa van het Nation Front beriep in zijn verweer de vrijheid meningsuiting. De rechtbank Kingston was dens het pro omringd door litiemannen. Nationaal Fr ters en leden de anti-Nazib« uit elkaar den. Cambodjanen mogelijk naar Suriname DEN HAAG Een functionaris van de Vere nigde Naties vertrekt dezer dagen naar Para maribo om met de Surinaamse overheid de mo gelijkheden te bekijken van de opname van Cambodjaanse vluchtelingen. Het zou in eerste instantie gaan om een groep van 750 mensen. Een vertegenwoordiger van het TEAR-Fund, die dit kort voor het vertrek van majoor Eva den Hartog naar Thailand zei, had het over on derhandelingen, maar wilde hier verder niet op ingaan. Leiden Automobielbedrijf Oudshoorn B.V.. Rooseveltstraat 66, tel. 071 76 93 52 Levendaal 136 -138, tel. 071 -14 93 41/8912 29 (Van onze correspondent Bert van Vel zen) LONDEN Er hangt een stuk bijgeloof over het Witte Huis, dat veel Amerikanen zal bezighouden nu Edward Kennedy president wil worden. Volgens dat bijgeloof zal de president die in 1980 wordt gekozen, het Witte Huis niet levend verlaten. Alle Amerikaanse presidenten die sedert 1840 zijn gekozen in een jaar eindigend op een nul, zijn ofwel vermoord, ofwel aan natuurlijke oorzaken overleden, voordat zij hun ambtstermijn hadden voltooid. Het begon met William Harrison, gekozen in 1840, die tijdens zijn inauguratierede een longontsteking opliep en in 1841 stierf. Abraham Lincoln, gekozen in 1860, werd vermoord, evenals James Garfield, gekozen in 1880 en William McKinley in 1900. De in respectievelijk 1920 en 1940 gekozen presidenten Warren Gamaliel Harding en Franklin Delano Roosevelt stierven, terwijl ze president waren, en John Kennedy, gekozen in 1960 werd in november 1963 vermoord. De volgende president in deze onheilspellende keten wordt in 1980 gekozen en men mag aannemen dat bijgelovige aanhangers van Edward Kennedy om die reden niet op hem zullen stemmen. Ik heb dat verhaal in 1963, kort na de dood van John Kennedy, gelezen en trof het opnieuw aan in een eind oktober verschenen boek „Superstitions" („Bijgeloof") van Peter Haining (Uitg. Sidgwick and Jackson). Er zijn minstens een half miljoen basisvormen van bijgeloof, die tot op de dag van vandaag legioenen mensen in de ban houden. Bijna geen mens voelt zich kiplekker als hij onder een ladder doorloopt en in het elegante Savoy Hotel in Londen wordt een gebeeldhouwde zwarte kat van stal gehaald om met dertien mensen aan tafel te zitten. De zwarte kat is in Engelang een gelukssymbool. Haining meldt dat Shakespeare bijgelovig was en onder meer van oordeel was dat zijn vierlionderdjarige bed aanzienlijk had bijgedragen tot zijn succes. Dr. Samuel Johnson stapte steevast met zijn rechtervoet eerst uit zijn huis, hij trad nooit op spleten tussen straatstenen en hij tikte elke houten paal aan die hij op zijn weg tegenkwam. Benito Mussolini had een diepe vrees voor „het boze oog" en hij weigerde naast iemand te zitten die hij van deze sinistere kwaliteit verdacht. Zelfs de Hertog van Edinburgh, gemaal van de Britse koningin, is er niet vrij van. Aan het begin van een polowedstrijd klopt hij zevenmaal op zijn helm, zodat hij behoorlijk uit de hoek kan komen. Het boek van Haining is bijzonder onderhoudend. Niet alleen graaft hij alle mogelijke vormen van bijgeloof uit, hij verklaart bovendien waar de oude wortels van dat bijgeloof gevonden moeten worden. We weigeren met 13 aan een tafel te zitten, omdat de Scandinavische god Loki de dood van de geliefde Balder veroorzaakte op een bijeenkomst van dertien mensen. Bij de tewaterlating van een schip wordt een fles champagne stukgeslagen tegen de boeg als offer aan de onderwatergoden, die in het grijze verleden alleen maar genoegen namen met bloed. Een geopende paraplu binnenshuis brengt onheil, omdat de zonnegod zich daardoor ernstig beledigd voelt. Columbus wierp een pak speelkaarten in de ziedende golven om de zeegoden een plezier te doen en vandaag de dag heeft de nuchtere Graham Greene een bijgelovig ritueel nodig voordat hij aan het schrijven kan beginnen. Soms komt bijgeloof bijzonder goed uit: Hendrik VIII was ervan overtuigd dat hij als gevolg van hekserij verliefd was geworden op Anne Boleyn. De dichter Lord Byron was ervan overtuigd dat vrijdag een ongelukkige dag was en hij leverde het bewijs daarvoor om op vrijdag te sterven. Uit de schatkist van bijgelovigheid van Peter Haining blijkt dat de omvang van bijgeloof in deze eeuw eerder is toegenomen dan verminderd. In 1907 stelde een professor aan de universiteit van Californië een onderzoek in. waaruit bleek dat bijna 45% van zijn studenten tot op zekere hoogte iets in bijgeloof zagen. Soortgelijke onderzoekingen in latere jaren geven steeds hogere percentages bijgelovigheid te zien. Otis W. Caldwell verklaarde kort voor zijn dood in 1947 dat hij ervan overtuigd was dat ongeveer 90% van de Amerikaanse bevolking aan vormen van bijgeloof leed. Bijgeloof is onuitroeibaar. Er worden in Amerika zo'n tien miljoen konijnepootjes per jaar verkocht die verondersteld worden geluk te brengen. Op de Britse eilanden komen er jaarlijks meer dan een miljoen klavertjes vier op de markt. En er worden nog heel wat hoefijzers over de linkerschouder (de kant waar de duivel staat) geworpen, soms met dramatische gevolgen. De hoefijzers dienen overigens met de open kant naar boven te worden opgehangen, want anders „loopt het geluk eruit". Waarom mag men met een enkele lucifer niet de sigaretten van drie personen aansteken? Haining zegt dat dit bijgeloof is voortgesproten uit de harde werkelijkheid van de Boerenoorlog in Zuid-A frika. De brandende lucifer gaf de vijandelijke sluipschutter voldoende tijd om te richten en de derde man te doden. Een zeer oude vorm van bijgeloof is dat voedsel, dat tegen de klok in is geroerd, buitengewoon slecht smaakt, k Uit de lege schaal van een gekookt ei moet volgens een zeer oud bijgeloof de bodem worden lekgeprikt omdat heksen er anders mee de zee opvaren om zeelieden dood en verderf te brengen. Het is verder voornaam om te slapen <r met het hoofd in zuidelijke richting, e/j,l wakker geworden, niet aan de linkerkant uit bed te stappen. Als dat L laatste om een of andere reden toch n moet (bijvoorbeeld omdat men aan de c rechterzijde geconfronteerd wordt met een muur) dan kan men onheil vermijden door de rechtersok en -schoen het eerst aan te trekken, aldus het bijgeloof dat links tot het woongebied van de duivel verklaart. En voor de grap in een doodskist te gaan zitten, nou, dat\s is erom vragen. Superstitions is een leuk, rijk L, geïllustreerd boek. Als men het gelezen i; heeft is er geen enkele reden meer om niet met het linkerbeen uit bed te ji stappen. jj Superstitions door Peter Haining j< (Uitg. Sidgwick and Jackson, n Londen). Totale Economie in een ruime, komfortabele gezinsauto. De nieuwe Mitsubishi Lancer is mooi. Harmo nieus, strak en elegant. En onder dat mooie uiterlijk gaat bovendien een heel verrassende auto schuil: de nieuwe Mitsubishi Lancer introduceert het begrip Totale Economie, Vergeleken met auto's ligt zijn aanschafprijs laag. Vergeleken met andere auto's is zijn ver bruik zeer bescheiden. En uit jarenlange erva ring is bekend dat een Mitsubishi bijzonder weinig onderhoud vraagt. Voor een uiterst lage kilometer- prijs komt u in het bezit van een mooie en uitgesproken ruime auto, die bij alle veel luxueus komfort biedt. Mitsubishi's voor uitstrevendheid in techniek heeft daarbij gezorgd voor tal van details die u in vergelijkbare auto's niet tegenkomt LANCER:ZO ISHE MOOI! MITSUBISHI t MOTORS CORPORATION Maar die onontbeerlijl zijn voor optimaal komfoi vlekkeloos weggedrag en maximale veiligheid, j Wel een auto om heel snel naar te gaan kijken. En dat is gemakkelijk ge- f noeg. Want alle Mitsubishj dealers hebben de nieuwe Lancer in hun showroom) En dat zijn er maar liefi 182 in totaal. Vraagt u dan j meteen naar de mogelijk i heden voor gas-inbouw. De nieuwe Lancer wordt geleverd met 1200 cc, 1400 cc of 1600 motor, vanaf f 13.498,- incl. BTW af Sassenheim. i DEN HAAG Majoor Eva den Hartog is vanaf vandaag, bijna drie jaar na haar geruchtmakende thuiskomst uit Bangladesh, terug op het terrein van de directe hulpverle ning, terug in de „actieve dienst". Gistermiddag om tien over twee vertrok zij van Schiphol naar Thailand, waar zij in het op de grens met Cambodja gelegen vluchtelingen kamp Sakeow kwartier zal maken voor een medisch team dat daar, onder haar leiding, vanaf volgende week donder dag een half jaar lang de ergste nood van de aanwezige 40.000 vluchtelingen zal proberen te ledigen. Eva den Hartog, in 1976 uit Bangladesh teruggekeerd en na strubbelingen binnen het Leger des Heils over het al dan niet naar de derde wereld wil len terugkeren voornamelijk actief op het gebied van de public relations, heeft voor haar reis naar Thailand een voorlichtingstrip door de Verenig de Staten onderbroken. Zij is door het Leger des Heils voor een half jaar uitgeleend aan het binnen een consortium van hulpverlenende instanties werkzame TEAR-fund. Dit consortium heeft de afgelopen weken al veel voedsel, medicijnen en hulpgoederen naar het grensgebied van Thailand en Cambodja gestuurd. Deze zendingen, waarvan de totale waarde meer dan zeven ton bedraagt, zullen de komende weken worden voortgezet. Want naast de honger, worden de duizenden vluchtelingen momenteel ernstig bedreigd door ziekten. In Sakeow waar in totaal 80.000 vluchte lingen werden verwacht, maar waarvan de helft (dood?) in Cambodja achterbleef dreigen malaria, dysenterie en vooral cholera. Er zijn in to taal meer dan 700 ernstig zieken en iedere dag sterven er vijftig vluchte lingen. Na aankomst in Sakeow gaat Majoor den Hartog voorbereidingen treffen voor de komst van het uit zes verpleegkundigen, een arts, twee zieken- verzorgsters en twee technici bestaande, volledig Nederlandse team. Naast de directe medische verzorging bestaat een van de eerste taken van het team uit het opzetten van een veldhospitaal met in totaal 100 bedden en de inrichting van twee rijdende poliklinieken. Daarna wordt begonnen met het neerzetten van tenten, die de 40.000 vluchtelingen, die nu nog in de open lucht leven, van enig onderdak moeten voorzien. Kort voor haar vertrek liet majoor Den Hartog weten, dat zij „weer echt in het gevecht is". „Ik ga waar de nood is, waar moet worden geholpen", zo zei zij. „Je wordt hier in Nederland", zo vervolgde zij, „doodziek van de vragen of je een communist, een socialist of een kapitalist gaat helpen. In Nederland maakt dat veel uit. maar wanneer je daar zit, vervalt het onderscheid". BANGKOK Een journalist van de „Bangkok Post" heeft de levensloop van de honderdjarige Duek Nhoo op papier gezet. Het verhaal van haar uitputtende vlucht door haar verwoeste vaderland vertelt waarschijnlijk meer over de tragedie dan alle cijfers. Zonder de hulp van haar twaalf jaar oude kleinzoon zou zij ongetwijfeld om gekomen zijn. De jongen zelf stierf kort voordat zij Thailand bereikten. In het kamp van Sakeow het kamp van Eva den Hertog is de oude vrouw intussen weer wat op krachten gekomen. Haar lijdenstocht begon op 5 januari, toen de eerste Vietnamese tanks de buitenwijken van Phnom Penh binnenreden en de troepen van Pol Pot uit de hoofdstad verdreven. Op bevel van de Rode Khmers moesten de be jaarden, de vrouwen en de kinderen zich on der de terugtrekkende troepen mengen. De tocht voerde hen door de vlakten, langs moerassen en door de altijd groene jungle. Tien maanden lang trokken zij verder, dag en nacht, gekweld door de drukkende en vochtige hitte, door de muskieten en de bloedzuigers, door honger en dorst. Duek Hhoo zag vele bekenden rond haar sterven als dieren. Ook zij viel ten prooi aan de uitputting, maar steeds weer stond haar kleinzoon klaar om haar op de been te hel pen. Ze waren bijna aan de grens, toen haar jon ge beschermer stierf. De oude vrouw staat er nu helemaal alleen voor. Haar zonen wer- s mm urn n den jang geleden bij het guerrillaleger van Een jonge moeder wacht met haar kind in het kamp Sakeow Pol Pot ingelijfd en misschien zijn ook zij bij de tent waar een reizend medisch team verzorging bood. °,m ieven gekomen. De hulpeloze Toen zij aan de beurt kwam was haar kind overleden. d!" haar wTopTcmen" °P

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 8