li doe-het-zelver aan URN HUIS UIT, Sietz Leeflang geeft hoe de wereld beter leefbaar te maken is COMPUTER LEVERT RECEPT OP MAAT IN KAPSALON Eén, twee, drie... en de sigaret heeft zijn aan trekkingskrach t verloren Zevende zintuig" goed voor een scherf kristal BINNENLAND LEIDSE COURANT MAANDAG 29 OKTOBER 1979 PAGINA 8 Mensen moeten weer eens wakker worden geschud Sietz Leeflang wil de doe-het-zelver vandaag nog laten beginnen aan een nieuwe manier van leven. Op gevaar af dat nu ieder een meteen gaat roepen: „Dat weten we al lang", moet het toch nog maar eens gezegd worden: We moeten aan een betere we reld gaan werken, een we reld die milieuvriendelijker is, die minder stress op roept, die warmer, vriende lijker, menselijker is, een wereld ook die, rekening houdend met het feit dat onze energiebronnen wel degelijk eindig zijn, zuini ger is. Dat zullen we dan toch echt zelf moeten doen. Van de energieleveranciers hoeven we in dat opzicht niet veel goeds te verwach ten. Die verkopen liever, ge tuige het feit bijvoorbeeld, dat de Gelderse gasbedrij ven onlangs naar een aan tal grootverbruikers van gas aanmaningen stuurden: allemaal kregen ze een boe te omdat ze te weinig had den verbruikt. Dan vraag je je in gemoede af! echt niet alleen iemand te zijn met twee uitgesproken rech terhanden bijzonder in staat is aan die wereldverbe tering, zie boven, te gaan wer ken. En dat wil niet zeggen dat hij dan echt op de nostal gische toer moet gaan en bij kaarslicht zijn zelfgekweekte- sojaboterhammetjes moet gaan zitten eten, terwijl zijn oudste dochter gezellig luit spelend bij het open-haard vuur. de mystieke sfeer op roept, die naar de mening van velen daarvoor nodig is. Niets is minder waar. Heel nuchter en concreet denkend is het mogelijk om in en rond het huis het leven heel wat aan genamer té maken. Misschien een van de eersten die dat heeft begrepen is Sietz Leeflang geweest, die alweer jaren geleden het unieke mi lieuproject De Kleine Aarde stichtte, een alternatieve, kleinschalige werkgemeen schap, die een inspirerende bron was van talloze milieu vriendelijke experimenten. Het is diezelfde Sietz Lee flang. die op grond van deze experimenten bijuitgeverij Het Spectrum een boek liet verschijnen, getiteld „Van daag beginnen", dat bij uit stek geschikt is voor de doe- het-zelvers, die van goeden wille zijn als het gaat om aan de nieuwe manier van leven te beginnen, die voor een be tere toekomst vereist lijkt. Met zeer veel genoegen zullen we dan ook hier enkele sug gesties uit dit boek op de ke per gaan beschouwen. Kwetsbaar -Ons huis moet ons onderdak en bescherming, geborgen heid en gezelligheid brengen, het moet ook een soort „zelf- voorzienende eenheid" wor den. Onze huizen zijn aan merkelijk kwetsbaarder dan we zelf denken. Als de stroom uitvalt zijn we nergens meer. En dat zoiets gebeurt is heus niet zo gek. In de afgelopen strenge winter had de stad Parijs bijvoorbeeld zo'n stroomstoring. Vele dagen lang hadden de Parijse huizen geen verwarming. En wat zou u ervan denken als de-water voorziening uitvalt? We kun nen moeilijk nu nog water putten uit rivieren, stromen of beekjes. Een zekere dood zou ons te wachten staan. Kortom, de moderne mens is al zover gekomen dat hij wel volledig in paniek moet raken Romeinen bedienden zich al van het zogenaamde hypocaustumsysteem voor verwarming. als de knoppen en kranen in zijn huis niet meer werken. Wat daaraan te doen? Om met die verwarming te beginnen: er zal dus naast de centrale verwarming een andere mo gelijkheid tot verwarmen aanwezig moeten zijn. Daar gaan we ook al meer en meer toe over. In vele huizen im mers is de laatste tijd bijvoor beeld een open haard aange legd. Maar wat is dat meestal voor een open haard. Een stookplaats voor de "gezellig heid, die meer dan drie-kwart van de warmte die hij zou kunnen produceren in huis onmiddellijk wegblaast door dè schoorsteen. Binnen de Icortste keren hebben we de energie van een heel bos in gasvorm geloosd. Een verbe tering vormen dan reeds sys temen die ten minste een wat groter gedeelte van die ener gie benutten, doordat de war me rookgassen nog eens benut worden voor verwarming van water. Andere systemen zui gen lucht- achter de haard om naar boven, die, verwarmd, boven de open haard door de kamer gaat circuleren. Weer andere open-haardsystemen verwarmen water dat toege voerd wordt aan het radia torsysteem van de centrale verwarming. Op zich een minder goed systeem, want, alside elektriciteit zou uitval len, valt ook de pomp van de c.v. uit. zodat het water dan nauwelijks meer kan circule- Als bij de Romei nen Voor die doe-het-zelvers die eens over deze problemen gaan nadenken zijn er andere oplossingen te bedenken. Of, beter zou het zijn om te zeg gen: oplossingen die vele eeu wen terug al bedacht zijn nog eens naar voren te halen. Eer ste mogelijkheid is er in het hypocaustumsysteem, dat al door de Romeinen werd toe gepast «om hun thermen badhuizen mee te verwar men. Het systeem berust op het opwarmen van holle ge metselde kanalen onder vlop- ren of in wanden door hete lucht. De steenmassa's begin nen dan een aangename warmte uit te stralen. We le ven niet meer in de tijd van de Romeinen, dus zullen we een moderne oplossing moeten zien te vinden. Die is er, waarom zou u bijvoor beeld. als u toch een open haard gaat metselen, niet een dubbelwandige muur maken, waarin door schotten de rook gassen gedwongen worden een heel muuroppervlak te verwarmen. Het is wat meer moeite, maar het effect is er dan ook naar. Een tweede manier om een nuttig rendement van een open vuur te hebben, maar helaas gaat dat alleen maar als dit wordt gebouwd tussen twee vertrekken in, is het sy steem na te. volgen van de te gelkachels. zoals we die in Zwitserland, Oostenrijk, Rus land en de Balkanlanden nog wel vinden. Misschien hebt u er zelf wel eens vóór in be wondering gestaan. De tegel zuilen tegen de wand, die zo'n gemoedelijke warmte uitstra len. Het principe is erg een voudig: in het ene vertrek wordt het vuur gestookt. De rookgassen worden dan ge dwongen om onder een plaat door te gaan en dan pas op te stijgen. Dat gebeurt dan in het andere vertrek, achter een muur die bedekt is met kom vormige tegels. Die tegels stralen dan de warmte het vertrek in. Vaak zijn deze vu ren gecombineerd met kook platen, zodat de warmte ook nog eens extra benut wordt voor het bereiden van spijzen. Terug naar het waterpro bleem. De allerbeste oplossing om nooit afhankelijk te hoe ven zijn van een waterlei dingbedrijf is zelf een nood voorraad aanleggen. Helaas is dit alleen voorbehouden aan bezitters van tuinen. Die kun nen namelijk een tank in hun tuin ingraven die op de wa terleiding is aangesloten. Die tank moet dan wel voorzien zijn van een zogenaamde be luchting, die, zolang er gêen storing in de-watervoorzie ning optreedt, gesloten moet blijven. Treedt zo'n storing wel op, dan kan met een een voudig handpompje het water uit de tank worden opge pompt. Normaal gebruikt men dus het water uit de tank, dat onmiddellijk weer wordt bij gevuld door de waterleiding. Over naar een „vies" onder werp. Hebt u er wel eens oyer nagedacht hoeveel water u verbruikt met naar het toilet te gaan. Elke keer dat u de w.c. doortrekt spoelt u zo'n tien liter water weg. Werke lijk kostbaar water, want de waterleidingmaatschappijen slagen er alleen met veel kunst- en vliegwerk en che micaliën in ons water gezond drinkbaar te houden. Zeker in het westen van ons land, waar men afhankelijk is van -de Rijn, wordt het afleveren van goed drinkwater steeds moei lijker. Sietz Leeflang zegt: „Het is bijna stuitend om je te realise ren, hoe dit moeizaam verkre gen water met belachelijke hoeveelheden wordt1 wegges poeld in onze trek-en-vep- geet-wc". Hij is niet de enige die zich met het probleem heeft beziggehouden. In En geland is men er ook al langer over aan het nadenken hoe men aan de ene kant op het toiletwatergebruik kan sparen en aan de andere kant het menselijk afval toch ten nutte kan maken. Spoei-wc vaarwel! Carrol Hupping Stone schreef er zelfs een boek over onder de titel: Goodbye to the Flush Toilet, wat in het Nederlands vertaald zou kunnen heten: Spoel-wc vaarwel. Zij zegt: „Je hebt er geen idee van, hoe gevoelig dit onderwerp ligt. Veel mensen, zelfs de meer milieubewuste, willen er een voudig niet over nadenken en technici van allerlei gemeen tediensten vinden het bijna een godslastering als je aan hun heilige riolering komt". Het gaat niet alleen om het waterverbruik, het gaat ook over het rioolslib, dat niet al leen meer bestaat uit mense lijk afval, maar ook uit- het water van de straatgoten, dat veel lood bevat van bénzine en uitlaatgassen en uit het af- walwater van kleine en mis- chien wel grote fabrieken. -Een Amerikaanse onderzoek ster, Abby Rockefeller, zegt over het rioolslib: „Er is wer kelijk niets mee aan te van gen. Het bedreigt het leven, het vervuilt en vergiftigt al- Een mogelijkheid tot energiebesparing 19 volgens Leeflang^ het zelf bouwen van zonverzamelaars. ec les". De aanleg van steeds meer rioleringen en zuive ringsinstallaties beschouwt zij dan ook als: „De wanhoopsda den van technocraten die geen uitweg meer zien". Nu zijn dat boude woorden, die mogelijkerwijs alleen maar in die overdrijvende vorm geplaatst zijn om een heleboel mensen weer eens wakker te schudden. Dat er een zeer grote grond van waarheid in zit is echter zeker en dat moet ons er meteen op brengen om er wat aan te ga§n doen. Een paar simpele oplossingen zijn er al heel gauw te vinden. Het volume van de stortbak kan worden verkleind. De allereenvoudig ste manier is om er een paar bakstenen in te leggen. Daar mee wordt de inhoud al gauw met een paar liter verkleind en spoelt u dus in plaats van tien liter per keer nog maar zes liter weg. Een- tweede mo gelijkheid is ook om de afvoer van fonteintje of wastafel, als die in de buurt van het toilet zijn, aan te sluiten op de aan voer van de wc-spoeling, zo dat er een tweede keer van het water gebruik wordt ge maakt. Een wat ingewikkel der manier, maar ongetwij feld de. beste als het gaat om terugwinning van compost, is het composttoilet. Daarbij komt geen water meer te pas. De afval wordt in een in, de keldèr opgestelde tank opge vangen en vergaat daar tot voor de 'tuin ideale compost. In Zweden is dit systeem sterk gepropageerd. Het lijkt in Nederland echter alleen goed toe te passen in buiten huizen enz. De warmte die ontstaat bij de com postering soms zo'n zestig a zeventig graden kan weer vta een warmtewisselaar in de' 'luch- tafvoerpijp worden gebruikt voor andere doeleinden bin nenshuis. Een mogelijkheid tot energie besparing die ons misschien f° wat meer aanspreekt is hete zelf bouwen van zonnecollec-Pj toren, letterlijk vertaald: zon-l" verzamelaars. Twee typen P1 zijn zonder meer zelf te ma-F ken en toe te passen, een war-Ê1 me-luchtcollector en een» warm-watercollector. MenF neme oude tl-buizen, hale daar de koppen af. Verwijder voorzichtig het witte poeder, dat er in zit voorzichtig, want dit mag niet in aanra-jj] king met de huid komen en evenmin worden ingeademd, en verf ze dan zwart voor een warme-luchtcollector of., beplak ze voor de helft in de'^ lengte met alumiumfolie voor de warm-watercollector.'" Daarna bedt men de buizen in,, piepschuim. Het geheel word tl! dan in een bak gebouwd.: Voor de warme-luchtcollector zo, dat de openingen van del buizen aansluiting krijgen opr holle, goed geïsoleerde ruim-J ten die uitmonden op bredere aan- en afvoerbuizen. Die1" worden dan bijvoorbeeld in F de muur gevoerd, in del spouw, waardoor een muu roppervlak van binnen^ warmte gaat uitstralen. j. Zinniger lijkt ons de warm-L watercollector. Daarvoorr' moeten in het midden van def buizen koperen leidingen) worden aangebracht die kun-l nen worden aangesloten opf een boiler. De elektrische!- energie, nodig om het boiler-'3 water te verwarrhen kan danc' tijdens zonnedagen in elk ge-c val worden uitgespaard. De wereld beter leefbaar ma-p ken. Dat is het uitgangspuntL voor deze en nog veel anderef ideeën, die voor de geïnteres-l seerde doe-het-zelver werdenw gebundeld in het boek „Van daag beginnen" van Sietz Leeflang, dat met goede teke-É ningen werd geïllustreerd, door Teo van Gerwen. Uitge- .ver was Het Spectrum. PrijsC 25.-. - Door met de Rotterdamse kapper Ton Everse, de constructeur van de haara- nalyse-computer, in zee te gaan heeft de te Apeldoorn gevestigde haarcos- metica-firma Goldwell zich gemengd in de strijd die aan het internationale kappersfront over de toepassing van „datacolour" wordt gestreden. Algemeen directeur van Goldwell. de heer A. van Beek (42), noemt de uitvin ding van Everse een wereldprimeur. Han Lurvink (35), die bij Goldwell in dienst is als chef van de vaktechnische afdeling, voegt aan Van Beeks woorden toe: „Het computer-permanent heeft de toekomst". De firma Datacolour, ontstaan door de nauwe samenwerking tussen Everse en Goldwell, gaat kappers in Nederland, West-Duitsland en België van computers voorzien. De coiffeurs wordt de helpen de hand geboden bij het kleuren en het permanenten van het haar van hun cliënten en zelfs bij het voeren van hun boekhouding annex administratie. Han Lurvink: „Elke computer is natuur lijk net zo goed als hij geprogrammeerd wordt. Dat in het kappersvak de auto matisering zich door de datacolour na drukkelijk aandient, wil zeker niet zeg gen dat de mens daardoor in een hoekje wordt gedreven. Integendeel, die blijft centraal staan. Wat er in feite gebeurt is, dat er aan het kappersvak een extra di mensie wordt toegevoegd. De computer vormt beslist geen bedreiging voor de i activiteit van de kappers en hun mede werkers. De computer fungeert gewoon als een prima hulpmiddel, vooral met betrekking tot de bepaling van de juiste haarkleur en het goed zetten van het permanent". De aanschaf van het datasysteem en mi croprocessor, uit de Verenigde Staten ge ïmporteerd, vergt een vrij grote investe ring. Algemeen directeur Van Beek: „De invoering van het systeem is de eerste gróte ontwikkeling in de kappersbran che sinds de introductie van de zoge naamde crème-óxydati.e-kleuring in 1938. In tal van geledingen in onze sa menleving valt de microprocessor niet meer weg te denken. Binnenkort staat hij zelfs ook bij de kaasboer op de hoek en nu al zijn er tal van kappers in bin nen- en buitenland die van oordeel zijn, dat zij wat dat betreft niet achter kun- nerl blijven". Na maanden van ingespannen denk werk rolde er uiteindelijk een program ma uit. Van Beek: „De computer infor meert naar alle bijzonderheden van het haar en de kapper of kapster drukt op het toetsenbord een antwoordcode in. Het resultaat is een recept op maat. In de praktijk is het zo, dat de computer vooral aan één ding denkt: ik moet goed haar overhouden. Daarom zal hij soms ook haarkleuring afraden. Is de klant wier (wiens) haar geverfd moet worden een eigenwijs type, dan lepelt hij na de waar schuwing toch braaf een recept op". Om het para-medische uit- zendpersoneel (20 tot 25 procent van de gehele be middeling) op de hoogte te houden van medische ont wikkelingen en vooruitgan gen, belegde het Uitzendbu reau Man Power onlangs een bijeenkomst in het Am sterdamse Sonesta Hotel, waar de aanwezigen (65 uit zendkrachten, zeven man ei gen personeel) kennis kon den maken met acupunc tuur op het gebied van ver slaving. Het bureau nodigde daarvoor de Belgische arts dr. L. Si- moens uit, die in 1970 zijn stu die medicijnen afrondde te Leuven en die zich in 1976 in Amsterdam specialiseerde in de leer van de acupunctuur. Tijdens de demonstratie lieten 15 mensen zich behandelen voor uiteenlopende verslavin gen. De meest voorkomende verslaving was roken! De heer W. de Greéf, construc teur, een van degenen, die „onder de naald" gingen, heeft naar eigen zeggen bij de behandeling veel baat gevon den. „Ik was «en ontzettend zware roker. Voor mij waren 40 sigaretten per dag niets. Na de behandeling verminderde meteen mijn behoefte aan ni cotine. De sigaret had gewoon zijn aantrekkingskracht voor mij verloren. En dat is nog steeds zo". Pijn heeft de behandeling vol gens hem niet gedaan. In de oren werden kleine ankertjes Niet onder het mes, maar onder de naald om van het roken af te komen... gezet, op drie plekken die te voren door de arts waren uit gezocht. Ieder mens heeft be paalde gevoelige plaatsen in zijn lichaam. Voor het roken schijnen die plekken zich te bevinden in de oorschelp. De „patiënt" moest een apparaa tje in de hand houden dat im pulsen overbrengt, die de dokter de weg wezen naar de bewuste plaatsen. Eén plek, die op agressiviteit betrekking heeft, eén op „vraatzucht", één op verslaving! Het klinkt als hocus pocus, maar de re sultaten met acupunctuur van de laatste jaren hebben uitge wezen, dat deze therapie, mits deskundig en professioneel uitgevoerd, goede diensten kan bewijzen. Sonya Rykiel, de Franse styliste die zich met haar pret a porter collectie lente '1980 dapper weerde met ge breide jurken en 7/8 jassen, heeft contact gezocht met een „neus", om een nieuw parfum samen te stellen. Hiermee plaatst ze zich in de lange rij van ontwerpers, die zich op een gegeven mo ment om geur bekommer den en intussen allen al een eigen parfum op de markt brachten: Valentino, Monta na, Karl Lagerfeld, Etienne Aigner, Chloë, Balmain, Cardin en vele anderen. Sonya een wat onduidelij ke figuur: doorgaans zelf ge huld in lagenlook; in het bezit van 22 boetieks in Frankrijk haalt de gevaarlijke stunt uit haar parfum in één klap over de hele wereld te willen lanceren. Hiermee zet zij bij zonder veel op, het spel. De normale gang van zaken is immers een parfum voorzich tig als proefballon te lanceren in een paar landen. Mocht het daar een flop worden, dan kunnen de voorraden altijd nog aan een ander land gesle ten worden. Het is al meer malen voorgekomen, dat een parfum dan alsnog furore maakt. Het succes hangt vaak af van klimaat of landaard, kortom van vaak niet tevoren te bepalen factoren. Het lanceren van een parfum houdt echter onherroepelijk in, dat met de produktie lot het bittere einde moet worden doorgegaan omdat de ingre diënten van heinde en ver reeds lang tevoren bij grote hoeveelheden worden inge kocht. Elke fabriek zit met toeleveringsbedrijven en af spraken. Springt dus een Dromerige Sonya zet veel geld op het spel met haar „7e Sense". proefballon, dan zijn op het zelfde moment al kapitale sommen aan investeringskos ten verloren. Dat Sonya Rykiels parfum, ,,7e Sense" (zevende zintuig), het niet zal maken, lijkt on waarschijnlijk. Een kristallen flacon ligt als een relikwie in een prachtig sluitend zwart kubusvormig doosje met als stralend middelpunt van het deksel eèn schitterende'scherf kristal. Niet alleen een mooi cadeau, maar ook een welrie kend... „7e Sense" is er in verschil lende uitvoeringen, niet al leen als parfum, maar ook als eau de parfum (minder sterk dan parfum, maar sterker danP een eau de toilette). Flacon enk verpakking zijn uitgevoerd int zwart-wit, dezelfde kleurenP die Sonya liet aanbrengen infc haar Parijse salon. Wellicht een vroegtijdige Sin-| terklaastip... De verkoop be-c gint in Nederland op 1 no-; vember. f

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 8