„Catechesi tradendae", pauselijk
schrijven over geloofsonderricht
Congregatie voor de missie
bekijkt situatie in China
De filmische muziek van Harry Sacksioni
Korte metten
GEWEST
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 27 OKTOBER 1979 PAGl
Paus Johannes Paulus VI heeft in
een apostolisch schrijven het ge
loofsonderricht, katechese, zowel
een plicht als een recht van de
kerk genoemd. Het document „Ca
techesi tradendae" draagt de da
tum 16 oktober 1979, de eerste ver
jaardag van de verkiezing van
kardinaal Wojtyla tot paus. Het
honderd bladzijden tellend docu
ment is gebaseerd op de resulta
ten van de vierde algemene bis
schoppensynode. die in oktober
1977 te Rome werd gehouden.
Katechese, reeds in de vroege kerk
een voorname taak, is de verant
woordelijkheid van de gehele kerk,
maar in de eerste plaats van de bis
schoppen. Katechese moet telkens
vernieuwd worden. Daarbij moet
echter de integriteit van de inhoud
niet in gevaar komen. Zij heeft ten
doel een beginnend geloof te helpen
ontwikkelen en later tot rijpheid te
brengen en is een onderdeel van de
evangelisatie. De volheid van Chris
tus mag niet uit het oog worden ver
loren.
Een toegepaste methode mag er niet
toe leiden, dat een serieuze studie
van het evangelie wordt verwaar
loosd. Evenmin is er een tegenstel
ling tussen een katechese, die aan
knoopt bij levenservaringen, en de
traditionele katechese, aldus het
pauselijk schrijven. Katechese staat
nooit los van het leven, maar streeft
naar integrale bevrijding van de
mens, aldus de paus, die eraan toe
voegt: „de strijd voor een maatschap
pij met meer solidariteit en broeder
schap, gerechtigheid en vrede".
De paus maakt drie opmerkingen
over de inhoud van de katechese.
Het woord mag niet verkort of ver
draaid worden gebracht. Een ware
katecheet kan niet op eigen initiatief
een selectie aanbrengen tussen wat
hij belangrijk en wat hij onbelang
rijk vindt. In dej tweede plaats mag
de gekozen methode, al of niet ge
dicteerd door bepaalde ideologieën,
niet de inhoud bepalen. In de derde
plaats wijst de paus op de oecumeni
sche dimensie. „Vele voortreffelijke
bouwstenen van de kerk kunnen
buiten de zichtbare grenzen van de
katholieke kerk aangetroffen wor
den". Door het oecumenisch karak
ter van de katechese wordt de drang
naar eenheid versterkt.
Oecumenische samenwerking mag
nooit inhouden, aldus de paus, een
reductie tot een gemeenschappelijk
minimum. Er dient in dit verband
altijd zorg voor te worden gedragen,
dat een juist onderricht van katho
lieken in de katholieke kerk inzake
geloofsleer en een christelijk leven
verzekerd is.
De paus wijst op het gevaar en de
verleiding om de inhoud van de ka
techese te vermengen met ideologi
sche standpunten, vooral politieke
en sociale, of met persoonlijke poli
tieke opvattingen. Hierdoor wordt
het wezen van de boodschap tekort
gedaan. Ergo: de katechese kan
daardoor radicaal verdraaid worden.
Katechese kan alleen op basis van de
volledige openbaring geschieden, al
dus de paus.
De katechese zal zich moeten aan
passen aan eigentijdse en regionale
cultuur, maar niet ten koste van
twee aspecten: de culturele verwor
venheden van de bijbelse tijd en die
van de landen, waarin het evangelie
reeds is doorgegeven.
De paus wijst verder op het verband
tussen theologie en katechese. Elke
beweging in de theologie heeft con
sequenties voor de katechese. „In
deze tijd, vlak na het concilie, onder
gaat de kerk een periode waarin be
langrijk, maar gewaagd theologisch
onderzoek gaande is". Theologen
moeten er op toezien dat de mensen
niet voor zeker aannemen wat nog
behoort tot het gebied van vragen en
discussie. Theologen moeten weige
ren kinderen en jongeren tijdens de
katechese met „vreemdsoortige theo
rieën, nutteloze vragen en onpro-
duktieve discussies" lastig te vallen.
De Vaticaanse congregatie
voor de evangelisatie van
de volkeren, die momenteel
voor haar jaarvergadering
in Rome bijeen is, heeft ook
een verslag voorgelegd ge
kregen over de situatie met
betrekking tot het aposto
laat in China. Daarin wor
den ook de mogelijkheden
voor de verkondiging van
het evangelie in China gege
ven, die momenteel door
kerkelijke instanties wor
den bestudeerd.
De voorzitter van de congre
gatie, de Braziliaanse kardi
naal Agnelo Rossi, zei dit in
een interview met radio Vati-
caan. Het voornaamste thema
van de bijeenkomst, „gods
dienstonderricht in de mis
sie", gaat over het wortel-
schieten van de kerk in de
verschillende culturen van de
volkeren. Aan de beraadsla
gingen is twee jaar werk
voorafgegaan. Andere onder
werpen zijn de pastorale hulp
voor Vietnam-vluchtelingen
en het volgend jaar te houden
internationale congres over
„Evangelisatie en atheisme,,,
dat wordt voorbereid door het
aan de congregatie verbonden
instituut voor studies over het
atheisme.
Tot de congregatie behoren
meer dan vijftig kardinalen,
onder wie kardinaal Wille-
brands, bisschoppen, oversten
van orden en congregaties en
directeuren van nationale
pauselijke missiewerken.
Aan het eind van de vergade
ring wonen de deelnerners de
plechtige opening bij van het
nieuwe missiecollege „Mater
Ecclesiae" in Ca'stelgandolfo.
Het biedt plaats aan 150 gas
ten en is bestemd voor kate-
chisteq uit de hele wereld, die
studeren aan de pauselijke
Urbaniana-universiteit en het
daaraan verbonden Instituut
voor Katechese.
Aan de voet van de berg Sinai zal president Sadat
Egypte op 19 november de eerste steen leggen voor e
heiligdom, bestemd voor de drie monotheistische go
diensten: jodendom, christendom en islam. Aan
plechtigheid zullen deelhemën de opper-rabbijn v
Cairo, Moses Ventura, de koptisch-orthodoxe patriai 1
Schenudah III en de Azhar-Iman Abdel Rahman B
sar. Naar een idee van de Oostenrijkse architect p
fessor Clemens Holzmeister die ook de kathedr
in het Braziliaanse Belo Horizonte heeft gebouwd
en volgens de plannen van Egyptische architecten,
binnen twee jaar een gebouw verrijzen, dat een sy 4
goge, kerk en moskee in zich zal verenigen. Voorzien
daarbij ook in de stichting van een centrum voor i
reldreligie, waarin onder meer boeddhisten en Japai
shintoisten zullen deelnemen.
Voor het eerst sinds vele jaren zal in China een Nie
Testament worden gedrukt. De directeur van het religi
studie-instituut van de universiteit van Nangking, K. I
Ting, heeft dit verteld aan de secretaris van het bijbel
nootschap van Hongkong, Heyward Wong. De oude vei
ling van 1919 zal worden herzien en aangepast aan de,
dendaagse schrijftaal. Het werk zal omstreeks Pasen 1
gereed zijn. De Chinese regering heeft papier beschikb
gesteld voor het drukken van een luxe paperbackuitga
Het aantal jongeren, dat zich de laatste jaren aame j
voor het sociaal en diaconaal jaar overtreft het aan
plaatsingsmogelijkheden. Een dergelijk jaar houdt 1
dat jongeren van zeventien tot en met eenentwinl!
jaar tegen een zeer geringe vergoeding verzorge
werk doen in een instelling in de gezondheidszorg, i.
oorzaken van de stijgende belangstelling worden I
noemd de wachtlijsten en leeftijdsdrempels bij verv
gopleidingen, de onzekerheid bij de keuze van ben
of studie en de jeugdwerkeloosheid. De motieven
zich op te geven zijn verschillend. Doorgaans komt 1
echter toch neer op een zich willen inzetten voor
medemens, voordat definitief een beroep of een stui
richting wordt gekozen. De ervaringen met deze jon
ren zijn goed. Zij zijn erg gemotiveerd, ze tonen inii
tief en zij zetten zich volledig in.
De stichting „Vrouw, Kerk, Tweederde Wereld" (VK
organiseert op 22 november in Amersfoort een stut
bijeenkomst over het onderwerp „Vrouwen in ontwik
lingsprocessen". Met name zal aandacht worden gesch
ken aan de achterstelling van vrouwen in ontwikkelin
landen. Het thema wordt ingeleid door mevrouw prof. I
Geertje Thomas-Lycklama a Nijeholt, buitengewoon ho
leraar te Wageningen en coördinator internationale vr
wenzaken aan het ministerie van Buitenlandse Zaken. I
Leiden H. Lodewijk za. 10.00 u. en 19.00 u., zo.
8.30 u.. 10.00 u. hoogmis, 11.30 u„ 18.00 u„ 19.00
u. Lof; H. Middelares za. 19.00 u.. zo. 9.30 u. hoog
mis, 11.30 u.; O.L. Vr. Onbevl. Ontv. za. 19.00 u.,
zo. 9.30 u., 10.45 u. hoogmis, 12.15 u.; St. Antonius
van Padua za. 19.00 u. euch. met muzikale omlijs
ting, zo. 9.30 u.. 11.00 u. euch. met koor, 12.15 u.;
H. Leonardus za. 19.00 u„ zo. 9.00 u., 10.45 u.
hoogmis. 12.00 u.; H. Petrus za. 19.00 u„ zo. 9.00
u.. 10.30 u., 18.00 u. hoogmis, en 12.00 u.; O.L. Vr.
Hemelvaart zat. 19.00 u zo. 8.30 u.. 9.30 u.. 11.00
u euch., mmv. Dames en Herenkoor; Oud Kath.
Kerk zo. 10.00 u. hoogmis.
Alphen a/d Rijn De H. Geest za. 19.00 u.. zo.
9.00 u.; 11.30 u. hoogmis, mmv. Bronzangertjes; H.
Bonilatius za. 19.00 u.. zo. 8.30 u.. 10.00 u. hoog
mis. 11.30 u.; H. Pius za. 19,00 u., zo. 9.00 u., 10.30
u. hoogmis, 11.45 u.;
Boskoop za. 17.30 u. in De Stek, 19.00 u. in pa
rochiekerk, zo. 9.30 u. en 11.00 u. par. kerk.
Hazerswoude-Dorp H.H. Engelbewaarders za.
19.00 u. met orgel, zo. 10.30 u. Hazerswoude-Rijn-
dijk zo. 10.00 u. euch. H. Bernardus; Het Anker
za-. 19.00 u. euch., zo. 8 45 u. en 11 15 u. euch.
Hoogmade za. 19.00 u.. zo. 10.00 u.
De Kaag za. 19.00 u. avondmis, zo. 8.00 u.,
10.00 u. hoogmis.
Katwijk a/d Rijn za. 19.00 u.. zo. 9.30 u. hoog
mis. 11.15 u.; Kerkgemeenschap Rijnsburg za.
1.30 u
Leiderdorp H. Menswording za. 19.00 u., zo.
9 00 u. en 10.30 u. en 12.00 u.
Leimuiden za. 19.00 u., zo. 7.30 u„ 9.30 u.
hoogmis, 11.15 u.
Lisse Agathakerk, za. 19.00 u., zo. 8.30 u., 10.00
u., 11.30 u.. dep. Poelpolder za. 19.00 u., zo. 9.00 u.
en 11.30 u.; Mariakerk, za. 19.00 u. avondmis, zo.
8.30 u.. 10.00 u. hoogmis, 11.45 u.; H.H. Engelbe
waarders za. 19.00 u. avondmis, zo. 8.00 u.. 9.30 u.
hoogmis. 11.00 u. en 17.45 u. avondmis.
Nieuwkoop za. 19.00 u., zo. 9.00 u. hoogmis.
10.45 u.. 19.00 u. Lof.
Nieuwveen za. 19.00 u.. zo. 9.00 u. en 11.00 u.
Nieuw Vennep za. 19.00 u. avondmis, zo. 9.30 u.
hoogmis, 11.00 u. euch.
Noorden za. 19.00 u.~ avondmis, zo. 9.00 u. en
10.30 u. hoogmis.
Noordwijk (Maria ter Zee) za. 19.00 u. euch met
samenzang, zo. 9.30 u. hoogmis lat. zang, 11.00 u.
euch. met samenzang.
Noordwijk-Binnen za. 19.00 u.. zo. 8.00 u..
10.00 u. hoogmis, 11.30 u.
Noordwijkerhout St. Jozef za. 19.00 u. euch.
met samenzang, zo. 8.30 u. hoogmis euch. met
koorzang, 10.00 u. hoogmis; St. Victor za. 19.00 u.
met zang door dameskoor, zo. 9.30 u. hoogmis met
herenkoor.
Oegstgeeat St. Willibrord za. 19.00 u., zo. 10.30
u. hoogmis, 12.00 u. met
Bonaventura Mariënpolstr. za. 18.30 u. euch. ned.,
zo. 9.00 u. euch. ned. 11.00 u. euch. latijn.
Oud Ade za. 9.00 u.. 19.00 u. avondmis, zo. 8.30
u. hoogmis, 10.30 u. gem.schapsmis.
Oude Wetering za. 19.00 u., zo. 9.30 u. hoog
mis, 11.30 u.
Roelofarendsveen Maria Presentatie; za. 19.00
u., zo. 9.00 u., 11.00 u.; h. Petrusbanden za. 19.00
u zo. 8.00 u.; 9.30 u. hopgmis, 11.00 u.
Rijpwetering za. 19.00 u.. zo. 7.30 u., 9.00-u.
met herenkoor, 10.30 u.
Sassenheim za. 19.00 u., zo. 9.30 u: hoogmis,
11.00 u.
Stompwijk za. 19.30 u.. zo. 8.00 u.. 9.30 u.
hoogmis. 11.00 u., 18.00 u.
Voorhout za. 19.00 u„ zo. 9.00 u.. 10:30 u..
11.30
Warmond za. 19.00 u.. zo. 8.30 u.. I
hoogmis, 11.30 u.
Woubrugge za. 19.00 u., zo. 10.00 u. ti
Zevenhoven za. 19.00 u., zo. 9.00 i
10.45 u.
Zoeterwoude-Rijndijk Meerburgparcx
19.00 u. met wisselende koren; zo. 10.00
mis met wisselende koren. 11.30 u. r
Zoeterwoude St. Jan Zuidb. weg zo.
hoogmis, 11.00 u.; Chr. Dienaarkerk za.
met zang. zo. 10.00 u. hoogmis.
De Zilk H. Hartparochie za. 19.00 u.; zo.
en 11.30 u.
LEIDEN Hervormde Gemeente: Hooglandse
Kerk: 10 ds. Langenbach, 11.45 Oecum. Studenten-
dienst. Marekerk: 10 ds. Kievit. Gouda, 17 ds.
Meyers. Maranathakerk: 10 ds. Van Achterberg.
Merenwijk: 9.30 ds. Hortenslus, 11.15 ds. Hortensi-
us en pastor Van Well. Bethlehemkerk: 10 ds. Pan-
nekoek. Bevrijdingskerk: 9 en 10.30 ds. Rietveld,
herv./geref. diensten. Vredeskerk: 10 ds. Lamping,
H.A. Eglise Wallone: 10.30 pasteur Ribs. Acad. Zie
kenhuis: 10.15 ds. Bovenberg. Diaconessenhuis:
10.30 ds. Dirksen. Jeugkapel Vredeskerk: 10.30; De
Goede Herder 10.30.
Gereformeerde en andere kerken:
Zuiderkerk: 10 ds. Sytsma. Petrakerk: 10 ds. Korte-
weg. Oude Vestkerk 10 ds. Koolstra, 17 ds. Horten-
sius. Maranathakerk: 10 ds. Van Achterberg. Bevrij
dingskerk 9. 10.30 en 17 ds. Rietveld. Groenhoven:
10 dr. Vlijm. Jeugdhavendiensten: De Mirt 10 uur;
Het Mierennest 10 uur. Merenwijk aula Valkenpad
9.30 en 11 eucharistie/avondmaal. Geref. Gemeen
te: 10 en 16.30 leesdiensten. Chr. Geref. Kerk: 11
ds. Joode, Rijnsberg, 17.30 ds. De Graaf. Geref.
Kerk Vr. 10 pn 17 ds. Gootjes. Geref. Gem. Neder
land 11.30 en 17.30 Leesdiensten. Doopsgezinde en
Rem. Kerk: 10.30 ds. Meyering. Baptistengemeente:
10 ds. Van Mameren; woe 20 gebedsdienst.
Evang.-Luth. Kerk: 10.15 ds. Happee, volledige
.Hoofddienst. Nieuw Apostolische Kerk: 9.30 en 16
'Diensten. Evang. Chr. Gemeenschap 10 dhr. Dik-
kes. Leger des Heils: 10 en 19.30 samenkomsten.
Zevende-Dags-Adventisten: 11 ds. Bouwer. Evang.
Centrum Zijlsingel 2a: 10 dhr. Zijlstra. Zending
swerk Middern.groep Jeruel: 18 samenkomst.
AARLANDERVEEN Herv. Gem.. 10 dhr. Stam.
Nieuwkoop. 18.30 ds. Wolthaus. in Geref. Kerk.
Geref. Kerk, 10 drs Vree. 19 ds. Wolthaus In Ger.
kerk. gez.dienst. Chr. Geref. Kerk: 9.30 dienst
des Woords, 15 ds. Bijkerk.
TER AAR Herv. Gem.: 9.30 dhr. Haitsma, Bos
koop. 18.30 ds. Stelwagen. Geref. Kerk: 10 ds.
Bezemer, 18.30 ds. Los.
ABBENES Herv. Gem.: 9.30 ds. Goverts, 19 ds.
Heule, Den Haag. jeugddienst.
ALPHEN Ai). RIJN Herv. Gem.: Opstandings-
kerk: 10 ds. v. d. Helden, 18.30 ds. v. d. Laan, Zeist.
Adventskerk: 10 ds. Sogers, 18.30 ds. v. d. Heiden.
Kruiskerk: 10 ds. Lafeber. Geref. Kerk: Salvator-
kerk 9.30 dr. Zeldenrust, 18.30 dhr. Schoenmaker.
Maranathakerk: 10 dhr. Schoenmaker. 18.30 drs.
Vree. Baptistengemeente: 10 ev. De Leeuw.
18.30 ds. Koekkoek. Marthastlchting: 20 inter
kerkelijke dienst. Leger des Heils: 10 en 19.30
samenkomsten. Volle Ev. Gemeente: 10 samen
komst.
ALPHEN-NOORD (OüDSHOORN-RIDDERVELD)
Herv./Geref. diensten: Goede Herder: 9 ds. Verheul,
18.30 zangdi.enst. De Bron: 10 ds. Koers, 10.30 en
18.30 ds. Verheul. Ashram-Coll.: 9.30 ds. Hoogen-
dijk. Driehoorne: 19.00 ds. Koers. Slonskerk: 9.30
ds. Ouwendijk, 18.30 ds. Verploeg. Oudshoornse-
weg: 10 ds. Oort.
BODEGRAVEN Herv. Gem.: Dorpskerk: 10 ds.
Droogers, 18.30 ds. Richter. Salvatorkerk: 10 ds.
Richter, 18.30 ds. De Vreugd. Bethlehemkerk: 10
ds. De Vreugd, 18.30 ds. Droogers. Geref. Kerk:
10 en 18.30 ds. 't Hart.
BOSKOOP Herv. Gem.: Dorpskerk: 9.30 ds.
Stelwagen. 18.30 ds. Van Dijk, Arnhem. De Stek:
9.30 ds. Dijkstra. Geref. Kerk: 9.30 en 17 ds.
Dijkstra. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en 17 ds. Van
Langóvelde.
HAZERSWOUDE Herv. Gem.: 9.30 en 18.30 ds.
Geertsema. Geref. Kerk: 9.30 ds. Baas, Sassen
heim, 17 ds. v. Loenen. Leiderdorp.
HOOGMAOE Herv. Gem.: 10 ds. Heldema.
DE KAAG Herv. Gem.: 10 ds. Kalkman.
KATWIJK A.D. RIJN Herv. Gem.': Dorpskerk: 10
en 18 Diensten. Ontmoetingskerk: 10 ds. v. Mals-
sen, 18.30 ds. Gebraad. Geref. Kerk: 9.30 ds.
Vrolijk. 17 ev. v. d. Sande, jeugddienst.
KATWIJK AAN ZEE Herv. Gem.: Nieuwe Kerk:
10 kand. Guyt, 18 ds. Vink. Oude Kerk: 10 ds.
Schuurman, 18 ds. Arkeraats. Ichtuskerk: 10 ds. De
Vos. 17 ds. De Jong. Pniëlkerk: 9.30 ds. Arkeraats.
18 ds. Schuurman. School: 10 ds. Heikoop. IJmui-
den. Geref. Kerk: Triomfatorkerk: 9 ds. v. d.
Horst, 10.30 ds. v. d. Veen, 17 idem. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 17 diensten. Volle Ev. Gem. Rijn
land: 9.45 ds. Bulthuis. Soefiebeweging: 16 Ere
dienst.
KOUDEKERK A.D. RIJN Herv. Gem.: 10 ds.
Groenendijk, 17 dr. Van Oeveren, Rijnsburg, jeugd-
LEIDERDORP Herv. Geref. Kerken: Dorpskerk:
10 ds. Van Loenen. 18.30 ds. Knorth. Hoofdstraat-
kerk: 10 ds. Knorth. Scheppingskerk: 9 en 10.30
mr. Reugebrink.
LEIMUIDEN Herv. Gem.: 9.30 evangelisatiesa
menkomst in Ger. kerk, 19 ds. Zoetendijk. Geref.
Kerk: 9.30 dienst met Herv. Gem., 19 ds. Losj
LISSE Herv. Gem. Grote kerk: 10 ds. 't Hooft.
Pauluskerk 10 ds. De Gelder. Geref. Kerk: 10 ds.
De Wit, 19 drs De Raadt, Valkenburg. Chr. Ge
ref. Kerk: 10 en 19 ds. Van Dijken. Geref. Ge
meente: 10 en 16 ds. Hakkenberg, woe. 31/10 Her-
vormingsdienst, ds. Driessen. Geref. Kerk Vr.
'Pr.str.: 10 en 16.30 ds. Pouwelse. Geref. Kerk
Vr. BV Salv.: 10.15 en 17 ds. Schuurman.
NIEUWKOOP Herv. Gem.: 9.30 dhr. Goedhart,
18.30 ds De Vos. Katwijk. Geref. Kerk: 9.30
kand. Burger, A'dam, 18.30 ds. v. d. Ree, Alphen.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 Dienst, 14.15 ds. Ham
stra. Alphen.
NIEUWVEEN Herv. Gem.: 9.30 ds. Chr. v. d.
Meulen en ds. Molenaar, 18.30 ds. Molenaar.
NIEUW-VENNEP Herv. Gem.: 9.30 ds. Snijders.
Haarlem, 19 ds. Goverts. Geref. Kerk: 9.30 ds.
Wijngaarden, 16.30 ds. Rang. Geref. Kerk: 9.30
en 15 ds. Visser.
NOORDWIJK Herv. Gem.: Hoofdstr.: 10 dr. Jan
sen, 19 ds. Keuning. Hoofdstr.: 10 ds. Keuning, 17
ds. Kalkman. De Rank: 10 ds. Meyers, 15.30 ds. Ar
keraats. Vierboet 10 jeugdkapeldienst. Sole Mlo 9
dr. Jansen. Geref. Kerk: Hoofdstr. 10 ds. Elgers-
ma. Vinkelaankerk: 9.30 ds. Bouma, 17 ds. Elgers-
ma. Stichting 11 ds. Vrolijk.
NOORDWIJKERHOUT Herv. Gem.: 10 ds. Kalk
man.
OEGSTGEEST Herv. Gem.: Groenekerkje: 10 ds.
Sasse. Pauluskerk: 10 ds. Pannekoek. Gem. cen
trum: 10.30 ds. Ter Linden, H. Av., 19 ds Hoekstra.
Endegeest: 9.30 ds. Friederich.Diaconessenhuis.
10.30 ds. Dirksen. Van Wijckersloot 16.30 ds. Kam-
ma. Geref. Kerk: 10 ds. Vegter, 19 dr. Wentsel,
jeugddienst. Geref. Kerk Vr. BV: 8.45 en 16 ds.
Vérhey, Den Haag. Volle Ev. Broederschap Gem.v
Centrum: 16 samenkomst.
OUDE WETERING Herv. Gem.: 9.30 dienst zie
opgave Ger. Kerk. Geref. Kerk: 9.30 kand. Jas
pers Focks. 18.30 ds. Bezemer, Ter Aar.
RIJNSATERWOUDE Herv. Gem.: 9.30 drs. Klein
Kraneburg, 19 ds. Janse, Nigtevecht. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 Dienst des Woords, 14.15 ds. Bouw.
RIJNSBURG Herv. Gem. Grote Kerk: 9.30 ds.
Van Niel, 17 ds. Van Eyk, Gouda. Bethelkerk:
9.30 ds. v. d. Velden, Mijdrecht,17 ds. Van Harten,
r— Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 dr. v. Oeveren, 17
ds. Baaljen. Immanuelkerk: 9 en 10.30 ds, Baaijen,
17 ds. Damsma. Maranathakerk: 9.30 ds. Damsma,
17 dhr. Kattenberg, jeugddienst. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 en 17 ds. De Joode.
SASSENHEIM Herv. Gem.. 9 en 10.30 i
Steen, Baarn, 18.30 ds. v. d. Meer. Gere
9.30 ds. Van Santen, 19 ds. Baas. Chr.
Kerk 10 ds. Boertjens, Israël, 17 idem.
Prot. Bond: geen dienst. V.E. Gem. 19 r
komst in kerk NPB.
VALKENBURG Herv. Gem.: 10 ds. Vail
Katwijk. 18.30 v. d. Meer, Sassenheim. f
Kerk: 9.30 drs. De Raadt. 18.30 ds. De WitI
VOORHOUT Herv. Gem.: 10 ds. mw. Br<i
VOORSCHOTEN Herv. Gem. 10 ds. v. d.|
19 jeu
Kerk:
WARMOND Herv. Gem.: 10 dienst, 17
Tonkelagr.
WASSENAAR Herv. Gem. diensten:
10 ds. Steenstra, 16.30 ds. Molenaar,
kerk: 10 Makkay. Messiaskerk: 10
NPB: 10.30 ds. Warner. D.centr. 9.3"
Geref. Kerk Dorp: 10 en 17 ds. Minnem^i
den: Zuid: 10 ds. v. d. Kamp.
WOUBRUGGE Herv. Gem. 9.30 ds. Laj
18.30 ds. Haakman, Zwammerdam. Gera
9.30 en 18.30 ds. Stolk, Alphen.
ZEVENHOVEN Herv. Gem.: 9.30 ds. Val
gee, 19 ds. Nicolal in Ger. Kerk. Gera
9.30 en 19 ds. Tazelaar, Alphen. f
ZWAMMERDAM Herv. Gem.: ds. Hd
18.30 dienst ds. Nicolaï. Geref. Kerk: f
Wallinga, Ter Aar. 16.45 dienst in de Herv.l
insten: Doi
enaar.
10 ds. v.
9.30 dhr.
Hoe ontdek je dat je een
goede gitarist bent? Harry
Sacksioni (29) weet er te-
nauwernood een antwoord
op. Hij komt niet uit een
muzikale familie, al ver
zorgde zijn moeder vocaal
het betere keukenwerk,
waarin de leliën des velds
een vooraanstaande rol
moeten hebben gespeeld.
Harry weet alleen nog, dat
hij op zijn tiende jaar een
gitaar wilde hebben. Dat
was tienermode in die tijd.
Een beetje puber hing een
£itaar boven zijn bed. Dat
oorde bij het slaapkame
rinterieur. Soms pingelde je
er eens wat op. In het geval
van Harry ontdekten hij
zelf en anderen gaandeweg,
dat hij er toch meer muziek
uit kreeg dan gemiddeld
zijn leeftijdgenoten.
Intussen hangt in zijn huidige
behuizing op de Veluwe een
reeks gouden elpees met fon
kelend solowerk te\ glanzen.
Daaraan ging vooraf zijn inlij
ving in de Harlekijngroep van
Herman van Veen. In die
shows mocht hij enkele soli
neerleggen en het waren eerst
eii vooral de Duitse bladen,
die in hem de muzikale won
derman ontdekten naast
showman Herman. Toen de
laatste zijn toernee beëindig
de, bleef Sacksioni bij de Oos
terburen hangen om glin-
sterklanken uit zijn snaren te
vingeren in eenmansvoorstel-
lingen. Daar heeft hij momen
teel in half Europa zijn dagen
goeddeels mee gevuld. Van
welk gehalte zijn spel is, werd
het grote publiek pas goed ge
waar, toen het Nationaal Or
kest België voor zijn „Ven
sters" verscheen o'm deze
compositie van Harry zelf in
een klassieke arrangement te
vatten en daaraan samen met
Harry voor de tv uitvoering
te geven.
Harry: „Ik heb later de band
van die uitzending terugge
hoord en toen heb ik ontdekt,
dat het daarop heel wat beter
klinkt dan op de elpee. Dat
heeft te maken met het ver
schil tussen het werken in de
studio en tijdens een concert.
In de studio werk je stukje
voor beetje en desnoods doe je
het tien keer over om ook het
laatste kleine foutje er nog uit
te halen. Bij een uitvoering
met orkest speel je in één stuk
door. Je wordt daarbij ook ge
stimuleerd door het orkest,
geanimeerd, en dat leidt tot
veel levendiger en intenser
muziek, zelfs als daar foutjes
aankleven".
Vanavond staat Harry in Lei
den in de Stadsgehoorzaal en
woensdagavond in Den Haag
in het Ned. Congresgebouw.
Over zijn muziek kan hij mij
merend, maar ook fel praten,
in beide gevallen sterk be
trokken bij wat hij muzikaal
firoduceert. De enige tiental-
en nummers, die hij zelf
componeerde en waaruit hij
bij elk optreden een keus
doet, heeft hij niet op pépier
gezet. Het staat hem allemaal
in zijn muzikale geheugen ge
grift. Vroeger was hij wild
van Cliff Richard en The
Shadows. Daar groeide hij
overheen.
Hij raakte toenemend vervuld
van de behoefte om eigen
persoonlijke ervaringen toe te
vertrouwen aan het instru
ment, dat zelfs bij aarzelend
toetasten de fascinerende be
reidheid toont er een muzi
kaal verhaal voor terug te ge
ven. Elk nummer kreeg een
eigen titel, die te maken heeft
met een belevenis. Harry's
concerten bestaan erin die
aan de gitaar meegedeelde
persoonlijke impressies te
herscheppen in klankvormen,
die hoezeer ook abstract bij de
toehoorders diezelfde beleve
nissen gevoelsmatig weer op
roepen. Met zijn muziek wil
hij de fantasie van zijn pu
bliek prikkelen. Hij vindt niet
dat hij zijn doel voorbijschiet
als iemand uit zijn muziek
wat anders haalt dan hij er
zelf in heeft gelegd. Hij wil
slechts bezit nemen van de in
zijn toehoorders aanwezige
ruimte en laat het aan de
mensen zelf over in welk
hoekje zijn muziek zich zal
nestelen, aan welk gevoel hij
appelleert.
Het mooist zou zijn als hij zijn
muziek zichtbaar zou kunnen
maken. Daarvoor heeft hij
Leontine Schoenmakers in de
arm genomen, tekenares-
schilderes, die aquarellen en
tekeningen vervaardigt bij de
muziek van Harry. In enkele
nummers worden die beweeg
lijk op een achterdoek gepro
jecteerd. In het nummer „De
dirigent" gaan handen melo
disch met de maten mee. In
„Zeppelin" vliegt het geaqua
relleerde gévaarte filmisch
mee tot de schokkende explo
sie. En „De opdracht" gaat
vergezeld van een geteken-
filmde grap. Op deze wijze
meent Harry te kunnen laten
zien wat hij laat horen, filmi
sche gitaarmuziek.
Harry: „Met je gitaar moet je
omgaan als met je geliefde. Ik
vind een gitaar bij uitstek een
erotisch instrument. Het heeft
er ook de vormen voor. Een
gitaar heeft enorm veel te
bieden als je weet hoe en
waar het er al spelend uit te
halen, geeft alles terug, wat je
er in opwekt".
Harry zit dan wel erg ruim in
zijn geliefden, d.w.z. zijn gita
ren. In elk concert neemt hij
er een stuk of zeven, acht mee
en bovendien een luit. Recen
senten hebben hem dit ver
weten, hem dit aangewreven
als een vorm van showmake
rij. Hij vindt dat die kranten-
schrijvers er niets van begre
pen hebben. Elke gitaar bezit
een eigen karakter, dat past
bij het lied dat je er op speelt.
Bovendien maakt hem dit het
efficiënt concerteren moge
lijk. Uren vóór zijn concerten
is hij al bezig zijn instrumen
ten te stemmen, met andere
woorden in de juiste stem
ming te brengen voor de ge
wenste muzieken. Tussen de
'nummers door hoeft hij zijn
publiek niet lastig te vallen
met het op lengte en spanning
brengen van de snaren. De
mensen krijgen zodoende ook
meer muziek voor hun geld.
En elk stuk muziek de lading
die het behoeft, die Harry
erin heeft gelegd tijdens het
scheppingsproces. „Prikklok
07.45" behelst de monotonie
van de dagelijkse arbeid en
„De muggendans" het dartele-
gedoe dat de zin ervan slechts
in zichzelf vindt. Harry legt
overal zijn eigen spanning in.
Hij vindt het creatieve proces
veeleisend en sterk active
rend zelfs als „Thee bij tante
Josephine" uit de snaren
moet.
Zijn composities schijnen een
novellistisch karakter te be
zitten, de dingen van de dag
in verhaalvorm. Harry voelt
dat anders aan. Elke composi
tie van zijn hand staat over
koepeld door een spanning
sboog. Hij zegt er ontzettend
veel van zichzelf in te leggen.
Een nummer als „Tranen"
verwijst daar naar en ook
„Hagelslag". Hij wil er aller
minst een punt van maken als
een toehoorder er veeleer
„Een dagje uit" in beluistert.
Hij noemt elke muziek goed
die integer is. En niet-integer
vindt hij die muziek die uit is
op theatrale effecten. Die
kom je in klassiek net zo goed
tegen als in de pop. Daarom
houdt hij het op Stevie Won
der en Joni Mitchell. Die ma
ken de muziek zoals die in
hen leeft. Dat heeft niets van
doen met romantisch gedoe.
Die schudt Harry desgewenst
uit zijn mouw, maar hij past
voor dit goedkope schurken
aan de snaren.
Wie Harry uit zijn muziek als
zoetsappig ervaart, zit er goed
naast. Hij mag er graag stevig
tegenaan, zoals ook in het
voetbal. Hij werd samen met
Johnny Rep groot in de Ajax-
jeugd, werd door Michels be
naderd als prof, maar zocht
het uiteindelijk toch liever in
de muziek die al zijn aandacht
opeist. Hij speelt nog elke zon
dag zijn partij in Ajax-vijf.
Dat is niet niks. Want tegen
welke club je ook speelt, elke
tegenstander is erop gebrand
om juist van Ajax te winnen.
Naast zijn gitaar vindt hij het
mooiste geluid als de klieven
de bal tegen het net ruist, zijr
eigen zondagmiddagmuziek.
Harry: „Maar die haalt het
niet bij de muziek uit een gi
taar, een instrument dat be
reid is duizendep klanknuan
ces terug te-geven als je jezelf
er aan durft uitleveren".
Harry Sacksioni: „Een gitaar is een erotisch instrument. Je moet ermee omgaan als met je g6
TON OLIEMULLER de".