Onvrede met CDA en eigen voorzitter drijft YVD-fractie naar PvdA ficidóc Qo Officier van Justitie verlangt betere advocaten Aanhouding voorzitter Leprafonds voorlopig einde van triest hoofdstuk Dajan en Israël's grenzen Kwart Nederlanders heeft eigen moestuin NENLAND LEIDSE COURANT DINSDAG 23 OKTOBER 1979 PAGINA 9 au" ait (Vervolg voorpagina) EN HAAG Enige geleden kwamen chten in omloop een gespreksgroep PvdA en D'66 er mogelijke politie samenwerking. Deze oep, genoemd naar de aats van samenkomst, itel-restaurant Des In- s in Den Haag, werd liter door alle betrok- fcnen afgedaan als een irt vrijblijvende tatclub, waarin frac- "voileden alleen op per- ni onlijke titel zitting idden genomen. Ook ct IID-f ractie voorzitter 1 Bi) etkerk bagatelliseer- de Des Indes-groep 441 soortgelijke manier. iar nu blijkt ten on- chte. 5t ertd( inen de eigen fractie vindt idee om tot samenwerking lomen met de PvdA in ie- geval voedingsbodem bij tot de helft van de fractieleden in de Tweede mer. Tot de groep behoren ieder geval Jan Dirk lauw, Dick Dees, Loek rmans, Huub Jacobs, An- ien Kappeyne van de Cop- lettelo, Wim Keja, Ed Nijpels, ca Verkerk-Terpstra en neke Vrijlands-Krijnen. aan'n van de jongere groepsle- 11 riep zelfs onlangs uit lie- tot D'66 te willen beho- Deze dissidenten willen ite wat kost af van de sa- nwerking met het CDA, men ërote onbetrouw- rheid verwijt. De christen- nocraten zouden in de poli- ,KE' i alleen parasiteren, aldus Vi Keja. genstellingen voorbeeld van een derge- i CDA-houding noemt hij eerste kabinet-Den Uyl, het CDA herhaaldelijk andere voorstellen kwam de regeringsvoornemens. ;k vervolgens in de Twee- Kamer dat de VVD een ere mening dan het CDA toegedaan, dan verander de christen-democraten teneur van hun wensen in [richting van de liberalen, irmee tegelijk de regering :oalitiepartner PvdA voor hoofd werden gestoten, ir de PvdA betekende dit of delen, waarbij het A hoopte de eigen voor- ens len met steun van de VVD iet parlement aangenomen ien. die val willen wij in ieder itbral niet trappen. Wij zullen Wat wil de VVD? Lonken naar de overkant, naar het CDA, waarheen het liberale Tweede Kamerlid Erica Terpstra wijst? Of naar de PvdA, van welke partij opposi tieleider Den Uyl fijntjes lachend de toekomst afwacht? ze blijven wijzen op de eigen verantwoordelijkheid", aldus Keja, die bij een omschrijving van de CDA-houding het woord parasiteren niet uit de weg gaat. De VVD-groep ver wijt de coalitiepartner dan ook er steeds vanuit te gaan, dat een half ei beter is dan een lege dop. Deze houding zien de VVD-ers voortkomen uit de interne verdeeldheid binnen het CDA. „Ze probe ren de club bij elkaar te hou den door de kool en de geit te sparen", aldus Keja, die ver der vaststelt dat het CDA er alles aan gelegen is VVD en PvdA zover mogelijk uit el kaar te drijven om vervolgens zelf in de vrijgekomen - poli tieke - ruimte te kruipen. Er zijn echter meer punten die de wrevel van de VVD- dissidenten heeft opgeroepen. Zo komt het CDA herhaalde lijk met voorstellen die tegen het regeerakkoord CDA-VVD indruisen, het laatste gesym boliseerd door de motie-Van Amelsvoort over de aftrek baarheid van hypotheekrente voor de belasting. Zo ook de neiging van het CDA de VVD te vertellen bij bepaalde de batten niet met eigen moties te komen en dit dan tijdens het debat toch te doen, waar bij de tekst pas op het aller laatste moment in VVD-han- den komt. Binnen deze partij is men dergelijk politiek „ge sjoemel" dan ook beu. Met de PvdA weet ik tenmin ste waar ik aan toe ben. Die partij weet wat ze wil. Daar kan ik met een collega gaan praten voor een debat en tot afspraken komen, waar we ons beiden aan houden, aldus Keja. Zo zal de partij deze week dan ook onverkort vasthouden aan de eigen motie op het punt van het democratisch functioneren van gesubsi dieerde instellingen en de steun van de VVD aan een aantal PvdA-moties over het zelfde onderwerp. Dit zeer te gen de zin van het CDA, dat zelfs fractievoorzitter Lubbers op pad stuurde om er bij VVD-collega Rietkerk op aan te dringen bepaalde wijzigin gen in de moties te bewerk stelligen, waardoor zij ook voor het CDA aanvaardbaar zouden zijn. Rietkerk zegde dit toe, maar werd door zijn fractie op de vingers getikt. Dit voorval tekent meteen het tweede dilemma voor de VVD-groep: fractievoorzitter Rietkerk zelf. Rietkerk is nog steeds te veel de ambtenaar, die alles wil re gelen en daarmee fractieleden hun vrijheid ontneemt, met een rood potlood hun spee ches doorloopt en te veel naar „staatsman" Lubbers luistert. Het is daarom noodzakelijk Hans Wiegel bij de komende verkiezingen als lijsttrekker van de partij op te laten dra ven. Dit streven wordt ook binnen het partijbestuur ge steund. Volgens de VVD-dis- sidenten zal Wiegel ook veel mer met de PvdA kunnen be reiken. Zij wijzen daarbij op het pleidooi van Wiegel bij de laatste kabinetsformatie voor een nationaal kabinet, met PvdA daarin. In dit licht steken ook de uit latingen van Rietkerk jegens de PvdA, gedaan tijdens de algemene politieke en finan ciële beschouwingen, schel af. Rietkerk wees daar een sa menwerking met de socialis ten af omdat door de keuze van deze partij juist de zwak keren en de gewone man de dupe zouden worden. De groep dissidenten daarentegen ziet al na de volgende verkie zingen mogelijkheden voor een kabinet PvdA-VVD. Daarbij heeft de groep de vol gende theorie. Wippen Uit recente opiniepeilingen is gebleken, dat het CDA de grootste partij aan het worden is. Als gevolg hiervan zal de partij zich overvragen in de volgende kabinetsformatie met de PvdA. Als gevolg hiervan zal deze formatiepo ging mislukken, hetgeen de weg vrij maakt voor bespre kingen tussen VVD en socia listen. Daarbij gaat de groep er wel van uit, dat het huidige kabinet snel zal vallen. Dit omdat het CDA-premier Van Agt niet zou kunnen wippen indien zijn kabinet de vier jaar uitzit. En deze zelfde Van Agt staat - gezien het verle den - als een blok in de weg bij nieuwe onderhandelingen met de PvdA. Het gaat er daarom voor het CDA om, een goede aanlei ding te vinden het huidige kabinet ten val te brengen. Aanleiding daarvoor ziet de VVD-groep in de abortusk westie of de affaire over de vervanging van kernwapens binnen de NAVO. „Wij weten dat het CDA onder de samen werking met ons uit wil", al dus Keja. „Door echter in het kabinet te zitten, houden wij het CDA af van nog ergere daden. Nu kunnen we het ge- kwakkel nog enigszins in toom houden, zie de hypo theekrente. Daartoe is het noodzakelijk dat wij in het kabinet zitten. Daar heb je nu eenmaal meer invloed dan in de oppositie". In dit verband wijst Keja er verder op dat het CDA, zo gauw de partij in een kabinet met de VVD zit, linkse gelui den laat horen en als de partij in een kabinet met de PvdA zit, rechtse geluiden. „Het is een enorm frustrerende ge dachte, die eens een keer doorbroken moet worden", al dus Keja. Daarbij is de VVD- groep echter wel zo realis tisch, dat men weet dat de PvdA in dit stadium geen coa litie met de VVD aandurft. Dit vanwege de achterban van de partij, die de VVD nog steeds als een kapitalistische club ziet. CAREL GOSELING De Israëlische regering maakt zware dagen door. Na het af treden zondag van minister van buitenlandse zaken Mosje Dajan volgde gisteren de veroordeling van de neder zettingenpolitiek in bezet gebied door het Opperste Gerechts hof in Jeruzalem. Vandaag stemt bovendien het parlement over een aantal tegen Begin gerichte moties van wantrou wen, die ook te maken hebben met de slechte economische situatie in het land. LANGE tijd heeft de regering-Begin de kritiek op de vesti- gingspolitiek kunnen afdoen als anti-Israëlische propaganda. Nu de man die jarenlang als symbool voor de jonge, energie ke staat heeft gegolden, en ook het hoogste rechtscollege van het land deze politiek hebben afgewezen, valt niet langer te ontkennen dat de nederzettingen op bezet gebied ook in de Israëlische samenleving scheuringen hebben veroorzaakt. DAJAN vertolkte in zijn kritiek het gevoelen van de Wes terse wereld dat de underdog-positie van Israël tegenover de Arabische wereld is veranderd in een machtspositie, waarbij machtsmisbruik hoe verklaarbaar ook niet wordt ge schuwd. Dajan zag door zijn contacten met het Westen ook het duidelijkst waar de grenzen van Israël liggen, waar de steun uit het Westen voor de Israëlische zaak in een gevoeli ge balans lag met westelijke oliebelangen en Palestijnse di plomatieke successen. Het vertrek van Dajan is voor het vredesproces in het Midden-Oosten een zware slag. Het valt te vrezen dat de te genstellingen tussen Israël en het Westen verscherpt zullen worden nu een belangrijk pleitbezorger als Dajan is wegge vallen. Begin staat trouwens ook binnenslands voor enorme problemen. Door de nederzettingenpolitiek zijn krachten op geroepen die zich moeilijk laten bedwingen en die voor de rust in dit deel van de wereld slechte gevolgen kunnen heb ben. Van de juichstemming rond het historische bezoek van Sadat aan Jeruzalem is vandaag weinig meer over. DEN HAAG Bijna een kwart van de Nederlandse gezin nen heeft een eigen moestuin, waarin een achtste van het to tale groentegebruik wordt gekweekt. Fruit komt voor zes procent uit de eigen tuin. Dit blijkt uit cijfers van het Nederlands Instituut Agrarisch Marktonderzoek. Van de gezinnen met een eigen moestuin is de moeder meestal ouder dan 35 jaar en het gezin bestaat ook uit meer dan twee personen. Maar de meeste groenten en fruit worden toch gekocht bij de groenteboer (42 procent) hoewel toch ook veel mensen daarvoor naar de supermarkt gaan (31 procent). Op de markt halen der tien van de honderd gezinnen hun groenten en fruit. Opvallend is dat er door de week meer fruit wordt gegeten dan in het weekeinde. De vitaminevoorraad wordt op dinsdag, woensdag en donderdag opgeladen. Op zondag wordt het minste fruit ge geten. Ook groenten worden vooral door de week gegeten. Daar ligt echter het „dieptepunt" op zaterdag, de dag waarop traditio neel geen warm eten wordt gegeten. HAAG „De door- [eofidvocaat is door ge- aan ervaring of be lheid niet tegen de opgewassen. De uding officier-raads- l}is in zekere zin die in professional tegen- amateur. Omdat riele zaken veel meer Uenen valt, zetten de a d voca tenkan toren hun jongere mede- s in voor strafza- :oe|j?n dit gebeurt boven- tel in de verwachting, er niet al te veel tijd tullen besteden. Er is olend behoefte aan goe- rafpleiters, maar ze tn veel te weinig gele id zich te ontwikke- pfficier mr. J.J. Abspoel kmaar zou zich, kortom, ^rechtszaal waardiger te- Jnders wensen dan hij nu "Zijn klacht staat in het verschenen boek: Tnten, moordenaars en Mvolk", dat hij heeft ge en, terwijl hij ambtelijk blop actief is. Een uiterst ende handelswijze' - hij net zelf toe. Zijn excuus: tegenwoordig niet onge- jdat magistraten na hun Inering in televisiepro- en interviews met beschouwingen ko- ver het strafrechtelijk Het lijkt mij echter, ze kritiek meer zeg- acht heeft wanneer ze WAARDIGER TEGENSTANDER NOODZAKELIJK wordt uitgesproken op een moment, waarop iemand zijn ambt nog uitoefent. Dan staan de beste stuurlui tenminste niet aan de wal." Spits De advocatuur krijgt er het zwaarst van langst in het boek van Abspoel (ook bekend als auteur van spitse beschouwin gen in het weekblad De Tijd). Maar hij schroomt niet de rechters eveneens een veeg uit de pan te geven. Enkele cita ten: „Het is opmerkelijk hoe veel rechters er op zedenge- bied nog in het Victoriaanse tijdperk leven." En: „De von nissen van strafrechters zijn vaak even onbegrijpelijk als de oorlogskreten de Apachen." Of: „Sommige rechters zijn nog steeds geneigd zichzelf als sacrale personen te beschou wen. Ze stellen zich op als de dominé's en priesters van de vorige generatie. Men dient hun uitspraken als dogma's te aanvaarden. Twijfel en kritiek van de leek, ook wat het per soonlijk optreden van de rech ter betreft, worden als een ge brek aan eerbied opgevat." Tenslotte spreekt mr. Abspoel de mening uit, dat het rechters verboden zou moeten zijn, tij dens de behandeling van een zaak enig blijk van morele af keuring te geven omtrent de door de verdachte gepleegde feiten. „Veel rechters echter weten tijdens de ondervraging een dergelijke morele afkeu ring niet te vermijden, het geen resulteert in verwijten aan de verdachte en soms in het stellen van overbodige vragen." Ook op zijn ambtsgenoten heeft mr. Abspoel kritiek. „Wanneer we het strafproces beschouwen als een toneel stuk", zegt hij, „blijft de offi cier van justitie helaas als ac teur in de proloog meestal be neden de maat. Hij volstaat in de regel met het op vrijwel on verstaanbare toon voorlezen van de dagvaarding." Dan wordt de griffier op de korrel genomen, „de speler van een zwijgende, maar desalniette min belangrijke rol". Immers: het verslag dat hij maakt van wat ter zitting besproken wordt, het proces-verbaal, kan grote invloed hebben op de uiteindelijke beslissing. Maar er bestaat geen verplichting voor hem om een woordelijk verslag te maken. In de regel kent hij ook geen stenografie. Hij maakt aantekeningen, die hij later uitwerkt. Geheugen Er is controle, omdat de presi dent van de rechtbank het proces-verbaal mede moet on dertekenen. Maar de president is daarbij uitsluitend aangewe zen op zijn geheugen. „Tegen woordig is het gehalte van de griffiers sterk verbeterd", con stateert mr. Abspoel. „Daar naast wordt in belangrijke processen gebruik gemaakt van bandapparatuur. Toch blijft de verslaggeving verre van ideaal. Dat kan tot gevolg hebben, dat in cassatie een vonnis vernietigd wordt. Om gekeerd kan de cassatie stran den omdat de gemaakte fouten niet uit de stukken blijken." Opmerkelijk positief oordeelt mr. Abspoel over de maat schappelijk werkers van de re classering. „Het is vooral aan de invloed van hun rapportage te danken", prijst hij, „dat ons strafrecht zich heeft ontwik keld tot een systeem, waarin meer gelet wordt op de per soon van de dader dan op de ernst van het delict. Daarom verminderde het aantal on voorwaardelijke vrijheidsstraf fen steeds meer, en voorzover ze nog worden opgelegd, zijn ze aanzienlijk korter gewor den. Driekwart van de opge legde onvoorwaardelijke vrij heidsstraffen gaan de drie maanden niet te boven." Maar ook hier heft mr. Abspoel weer de vinger. „De laatste ja ren is er een toenemende ten dens om de ongunstige zijden van de -cliënt te verdoezelen en een rooskleurig beeld van hem te schetsen. Dit heeft het vertrouwen van de rechterlij ke macht in de reclassering sterk ondermijnd, hetgeen de invloed van de rapportage op de straftoemeting vermin dert." Instrument De reclassering sluit zich aan bij prof. Hulsman en andere theoretische beoefenaars van strafrecht en criminologie, die betogen dat het strafrecht in feite niets anders is dan een instrument, waarmee de heer sende klasse de lagere er on derhoudt. Dat moeten ze zelf weten en het is hun goed recht, meent mr. Abspoel, die zich in zijn boek allerminst ontpopt als starre voorvechter van orde en gezag. „Het wordt echter anders", waarschuwt hij, „wanneer in de voorlich tingsrapportage en in de ver dediging daarop het accent wordt gelegd. De verdachte heeft er zo weinig aan. Als hij in preventieve hechtenis zit, is het voor hem van het grootste belang dat hij weer vrijkomt. Hij kan niet wachten tot de kapitalistische consumptie maatschappij omver geworpen is, want dan zit hij vermoede lijk levenslang." PIET SNOEREN Mr. J. J. Abspoel: Studenten, moordenaars en ander volk. Uitgeverij: L. J. Veen. Prijs: f 18,90. PROFESSOR ZEEGERS TEN ONDER AAN LIEFDADIGHEID (Van een onzer verslaggevers) WASSENAAR Met de arresta tie gistermorgen van de Wasse naarder G. H. L. Zeegers, beter bekend als professor Zeegers, lijkt een voorlopig einde geko men aan een triest hoofdstuk in de geschiedenis van een stuk Ne derlandse charitas. Zeegers is oud-voorzitter van het Neder lands Leprafonds en van Carosi (een federatie van stichtingen voor ontwikkelingshulp). De verdenkingen zijn zwaar: vals heid in geschrifte en verduiste ring van gelden van de beide stichtingen. Vooral het Nederlands Lepra Fonds (NLF) is vanaf het begin van de jaren zeventig voorwerp geweest van veel kri tiek. Die kritiek spitste zich toe op het willekeurig verdelen van de miljoenen die bij het Fonds binnenkwamen, op het feit dat niemand enig inzicht kon krijgen in het karakter van het NLF, en op het feit dat de medisch-wetenschappelijke funderingen voor het werk van het NLF op z'n zachtst gezegd nogal gammel wa ren. Vooraan bij de kritici stond de Ne derlandse Stichting voor Leprabestrij ding (NSL), waarvan o.a. oud-burge meester Thomassen van Rotterdam deel uitmaakt. Maar de beide organisaties be sloten in 1970 alle tegenstellingen maar te vergeten en te gaan samenwerken voor het bij elkaar krijgen van gelden op Wereld Lepradag. De samenwerking duurde niet lang. Twee jaar maar. En vanaf dat tijdstip waren de vrienden van toen, weer de vijanden van vroeger. Het Wassenaarse fonds werd ook verwe ten dat het onder de duiven van andere liefdadige acties probeerde te schieten: Als er ergens een voor een actie werd geadverteerd, was het fonds van profes sor Zeegers er als de kippen bij om op dezelfde pagina een advertentie met het eigen gironummer te laten afdrukken. In 1975 kreeg het Fonds het verwijt te horen dat zijn actie „Agua de Dios" de jaarlijke Memisa-actie doorkruiste. De salniettemin ging de TV-uitzending (voor de Tros) gewoon door. En het zou juist deze omroep zijn, die de stoot gaf tot omverwerping van wat wel „het liefda digheidsimperium van Zeegers" wordt genoemd. Begin april van dat jaar werd De brug der tegenstellingen in de hulpverlening.... de Wassenaarse professor aan de televi sie-schandpaal genageld. Keihard werd hem verweten dat de miljoenen die via een groots opgezette actie waren bijeen gebracht nooit op de plaats van bestem ming, het lepradorp Agua de Dios, wa ren aangekomen. Zeegers spande een ge ding tegen de Tros aan; hij verloor. Oud-medewerkers Medewerkers van de Wassenaarse pro fessor waren (tot 1975) bekende mannen als P. Derksen (destijds directeur van Sporthuis Centrum), Albert Welling, oud-hoofdredacteur van de Katholieke Illustratie en de Nieuwe Revue, ds. Sij- thof uit Groningen en de schrijver Wim Hornman, die in diverse publikaties tot steun aan Agua de Dios had opgeroepen. Ook zij schaarden zich in dat jaar bij de genen die meer inzicht wensten in de constructie van èn Carosi èn het NLF. Kritiek hadden zij vooral op de (interne) accaountant die jarenlang volgens de aanwijzingen van Zeegers de jaarover zichten zou hebben samengesteld. En Al- bert Welling zei destijds dat hij met de boeken van het NLF in de hand zou kunnen aantonen dat tal van boekingen die via Carosi waren bestemd voor het NLF daar niet waren aangekomen. Zeegers lijkt in het liefdadigheidswerk verstrikt te zijn geraakt. In dat opzicht lijkt zijn carrière enigszins op die van Nollen (Samivoz), die in Noord-Brabant aanvankelijk met de beste bedoelingen in de charitas bezig ging, maar later eveneens het voorwerp werd van een hevige controverse. En eveneens het veld moest ruimen Professor Zeegers begon met de oprich ting van het Kaski het Katholiek So ciaal Kerkelijk Instituut en ontwik kelde daar al snel een diepgaand me ningsverschil met zijn mede-bestuursle den. Het hele Nederlands episcopaat moest er tenslotte aan te pas komen om de kloof te dempen. Maar professor Zee gers, die zijn titel ontleende aan een bui tengewoon hoogleraarschap in de kerke lijke sociografie, moest gaan. Hij rolde toen - talenten had hij wèl - de liefdadigheid binnen. Hij maakte de Car- dinaal van Rossem Stichting (Carosi) tot een groot „moederhuis" waar tal van liefdadige instellingen een voor de bui tenstaander onduidelijk onderdak zou den vinden. In het begin was de stich ting nog enigszins verbonden met de Ne derlandse r.-k. kerk, maar later wist Zeegers ervan een onafhankelijk geheel te maken. Geen zender De Wassenaarse prof raakte evenzeer in opspraak toen een bedrag van een ton, dat was bijeengebracht door de p-arochi- anen van St. Liduina in Roterdam, nooit bestemd bleek voor het aanvankelijke doel: een katholieke zender voor Afrika. Protesten van de gulle gevers hielpen niet: waar het geld wèl was heengegaan, bleef onduidelijk. Al in 1975 kwamen er Kamervragen over het doen en laten van Carosi en het NLF, in casu prof. Zeegers Het antwoord van de toenmalige minister van justitie, Van Agt, luidde:,, Er zijn geen aanknopingspunten voor een nader onderzoek door Justitie". De Haagse officier van justitie, startte drie jaar later tóch een onderzoek, omdat er inmiddels meer feiten bekend waren geworden, en meer verdenkingen waren gerezen. Het Fonds ontkende de be schuldigingen over wanbeheer. Op 18 september van dit jaar eiste de Officier het ontslag van de leden van het bestuur van Carosi en het Nederlands Lepra Fonds. En gistermorgen werd de voorzit ter aangehouden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 9