'evolking welkom op
'riënnale en bij
verige evenementen
bejaardentehuis
n Leiden-Noord
4ure noodzaak
LSB en PP richten
comité tegen
plannen Pais op
IDE LEIDSE WAAG IS ALS OPEN KUNSTHUIS INGEWIJD
Aanwinst Lakenhal
GIIL.
"fTAD/REGIO
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 19 OKTOBER 1979 PAGINA 5
Op mijn omwegen door stad en land kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
netzogoed een prachtige
compositie van Henriëtte
van Traa, van het
Rapenburg: A rose is a rose
is a rose. De 1200 gulden die
ze vraagt kan ik me
voorstellen. Daar houdt het,
aan erg mooie scheppingen
vaak, niet mee op. Je kunt
niet alles in een notedop
opnoemen. Nog één: van
Willem Breddels,
tegenwoordig Lange Mare.
Hij hangt er met „De
overvloedige leegheid van
het tijdloze ogenblik" in
olieverf. Bijna allegorisch
van voorstelling, uitbundig
van kleur, haarscherp in de
details van een opeengepakt
verhaal. Al in bezit van de
Dienst voor Rijks Verspreide
Kunstvoorwerpen. Ach,
alles is een kwestie van
smaak. En daar hoef je niet
oliedom voor te zijn.
De organisatoren van de
Triënnale doen ook een
beroep op de gunsten van
het winkelende publiek.
Want de Waag is gunstig
gelegen, „in het centrum
naast V D". „Dus mocht u
in de buurt zijn, wip dan
even binnen om een kijkje
te nemen", zeggen de
organisatoren, met een
aanzettend prikje in de
lendenen van hen die een
elpee komen kopen, of een
overhemd, een eau de
toilette, een set spelden of
een badmat. Alleen is er in
de Waag geen kop koffie
met een slagroompunt te
bekomen. Dat is weer een
andere culturele
aangelegenheid. Hoewel. Je
kunt in de Waag voor het
overige vanaf nu alle kanten
uit. Iedereen kan het
gebouw zelfs afhuren.
Uitstekend geschikt voor het
gestook van politieke
partijen, voor St. Nicolaas -
en Kerstmarkten, voor
straattoneel, voor gajes en
heren, voor olie - en
waterverf. Je mag er op je
kop gaan staan, als dat
iemand iets te zeggen heeft.
De muziek heeft er een
warm entree; je kunt er
zingen en spelen, roepen en
boodschappen uitdragen.
De Waag wordt geen haag
waarachter men zich elitair
hoeft te verschuilen; de 17e
eeuwse verjongde
architectonische schoonheid
is er voortaan voor de
kunstenaar en voor Jan, met
of zonder pet. Er wordt
hooguit een kleine
vergoeding gevraagd omdat
er ook nog exploitatiekosten
zijn, maar cultureel gezien
zijn die te verwaarlozen - de
vergoedingen, bedoel ik.
Bruno de Klerk: „Nu al
zouden we de Waag bijna
elke avond en zo kunnen
vullen, want er dienden zich
al heel wat gegadigden aan".
Opzet en uitwerking: een
levendig gedruis in'het open
kunsthuis. Over enige tijd
staat men er voor te dringen.
Activiteiten bij de zich
aanbevolen houdende vleet.
Zoals de groepering die de
naam van een slang draagt:
BOA, Boycot Outspan Actie,
die zich met hand en tand
en voet en lippen -verzet
tegen Zuidafrikaanse
sinaasappelen die als cavia's
voor onze poorten liggen om
binnen te dringen. Een
goede zaak, zo noteerden wij
ijverig. De Waag, in dienst
van de bestrijding van
apartheid en tot steun aan
vrijheidsstrijders, tegen een
geringe tegemoetkoming.
Want de mens leeft ook van
brood. De Waag: w.e zullen
er nog meer van horen.
Lakenhal en K O hebben
ook al belangstelling
getoond.
LEIDEN De Leidse Stu-
dentenbond en de Progres
sieve Partij hebben gister
middag de aanzet gegeven
tot de oprichting van een
Leids initiatiefcomité, dat
tot doel heeft de wetsont
werpen op de herziening van
de universitaire bestuurs
vormen van de baan te krij-
gen.Dit gebeurde op een
druk bezochte meeting in
het Academiegebouw, die
was georganiseerd door de
LSB en de PP onder het
motto "Stop Pais".
Deze Wetsontwerpen moeten
in de plaats komen van de
huidige Wet Universitaire Be-
stuurshervormingen. In deze
WUB is voor een gedeelte te
gemoet gekomen aan de demo
cratische ideëen die in de zes
tiger jaren zijn ontwikkeld.
Alle geledingen op de univer
siteit kregen toen een evenre
dige invloed op het bestuur
van de universiteit. Deze gele
dingen zijn de studenten, het
technisch en administratief
personeel en het wetenschap
pelijk personeel. De wetsont
werpen van minister Pais heb
ben als een van de belangrijk
ste functies de invloed van
studenten en technisch en ad
ministratief personeel sterk in
te krimpen. Het bestuur van
de universiteit zou voor het
grootste gedeelte in handen
moeten komen van het weten
schappelijk personeel in vaste
dienst en professionele be
stuurders.
Dr.J. van Esch, oud-voorzitter
van de universiteitsraad en lid
van de PP, benadrukte dat
met deze voorstellen de bijl
aan de wortel van de universi
taire democratie werd gezet.
Een van de grootste bezwaren
vdnd hij wel het feit dat de
voorstellen van de minister
absoluut niet gemotiveerd wa
ren. "De huidige bestuursvorm
functioneert mijns inziens re
delijk, al moet deze uiteraard
wel kritisch bekeken worden".
Andere sprekers op de mee
ting waren Agneta Fischer,
voorzitter van de LSB, en de
heer C. van Bentveld, secreta
ris van 'de ABVA, afdeling
Leiden. Deze laatste meende
dat wanneer er een bepaald
goed doel werd gediend, je er
vrede mee kon hebben. "Maar
met betrekking tot de huidige
wetsvoorstellen ziet de ABVA
dit redelijke doel absoluut niet.
Daarom is het goed eensgezind
de universitaire democratie te
verdedigen."
Agneta Fischer benadrukte
nog dat het initiatiefcomité
vooral tot taak heeft de wets
voorstellen van de baan te
krijgen. Dit kan onder meer
gebeuren door discussie en ac
tie. Het is zowel voor organisa
ties als individuele personen
mogelijk aan de activiteiten
van het initiatiefcomité mee te
werken. De heer Van Esch
noemde als een van de voor
delen van een dergelijk comité
dat op een nogal informele
wijze de Tweede Kamer dui
delijk gemaakt kan worden
wat er op de universiteiten
leeft.
„Geen vingers":
saaie les van
Proloog
LEIDEN Natuurlijk is het
zo, dat het onderwijs er heel
vaak niet voor de kinderen
lijkt te zijn, maar de kinderen
voor het onderwijs. En natuur
lijk is het zo, dat de pedagogie
vaak de werkelijkheid in haar
regels en wetmatigheden óp-
sluit in plaats van die werke
lijkheid (van het kind) als uit
gangspunt te nemen. Dat op
voeding onmiddellijk na de
geboorte begint met een maat
schappelijke conditionering
van de nieuwe mens staat voor
mij als een paal boven water.
Maar daarom vpnd ik Proloogs
„Geen vingers.Dan gaan
we verder", gisteravond in hef
LAK, nog geen goed toneel.
Het is zelfs de vraag, vind ik,
of er bij „Geen vingers?" nog
wel van toneel sprake is. Het
merendeel van de één uur en
drie kwartier die de toeschou-'
wer in één ruk moet verstou
wen bestaat uit monoloog, ge
sproken verhaal, uitleg, leu
zen. De kleine stukjes spel zijn
meer een illustratie van een
doorlopende toespraak dan
een grootheid op zichzelf. Het
toneel is bij Proloog werkelijk
gedegradeerd tot leuke plaatjes
bij de tekst.
Nu zou ik dat nog wel kunnen
accepteren als Proloog dan
tenminste nog tot een andere
vorm was gekomen, bijvoor
beeld die van het cabaret.
Iedere dyna
miek smoorde in de brij van zo
nodig uit te spreken tëkst. Ik
zag gisteravond bijna niets, ik
hóórde alleen maar dingen. Zo
kon het gebeuren dat ik „Geen
vingers?" nog het meest vond
weghébben van.een les door
een leraar gegeven die te wei
nig creativiteit heeft om iets
anders te doen dan alleen
maar het boek voorlezen.
.Paul van der Plank
Met veel muziek, dans
en woorden is
gisteravond de
„herstelde" Waag van
I" liden als open
kunsthuis in gebruik
genomen. Bij deze
igelegenheid liep meteen
[de Triënnale, de
driejaarlijkse expositie
jvoor beeldende
(kunstenaars uit Leiden
en omgeving, van stapel.
(Stimulerende woorden
van Leidens culturele
'wethouder drs. P. H.
Schoute, daverende
[bijval van
imuziekvereniging De
Burcht met majorettes,
g|j zigeunerklanken van
Csardas en
folkloristische patronen
op de (verwarmde)
Waagvloer van het
Leidse dansensemble
fAchelay. De opening
mocht er wezen en het
vervolg belooft ook heel
wat. Na een, moeizaam
^proces van
^werkzaamheden is het
Jf Waaggebouw,
aangenaam van
temperatuur en
steekhoudend verlicht,
r overgeleverd aan het
publiek, dat er
en nauwelijks meer een
„drempel" zal vinden;
pi, want", zoals de opzet
ve luidt, „de Waag is er
ivoor iedereen, de Waag
gastvrij". Dat niemand
0 van de Leienaars zich in
de luren late leggen met
ïride „feestelijke"
ecl entourage buiten van
a; zandhopen, draglines en
vjander ongerief. Ook de
vlaggen wapperen daar
tot een welkom en
vrolijke begeleiding van
dde heropening. Laat
vogeen uwer zich dus
1 ^storen in zijn plannen
1 jtot benadering van het
kunsthuis.,
Zoals Bruno de Klerk, een
van de organisatoren van
iet Waagleven en Triënnale,
iet ziet: „Dit is een gebouw
waarin je wat kunt doen.
Niet zozeer een typisch
nuseum. Hier gaan kunst en
ledereen is welkom op de Triënnale.
opvoeding, educatie zo u
wilt, hand in. hand in een
uitstekend samengaan".
„Speciaal in deze Waag,
waar je ook op de muziek af
kunt komen. Het is hier
helemaal niet eng", zegt ook
Maria Vos, directeur van het
buro Culturele Raad, en het
kost haar geen moeite
enthousiast te zijn. De Waag
is nu bereikbaar voor kunst
en veelzijdige vórmen van
cultuur. Van gisteren af tot
10 november - de laatste
inwijdingsdag - zal het open
kunsthuis laten zien waartoe
het geroepen is. Niet alleen
met de Triënnale (drie jaar
geleden trok die
manifestatie nog ongeveer
7000 bezoekers), met
inzendingen van 51
kunstenaars met
schilderijen, beelden,
keramiek en andere
„objecten". Ook een
evenementenreeks zal, naar
men hoopt en verwacht,
velen verstrooiend
bezighouden: poezie -
albumavond,
gedichtenavond, een
slagwerkavond (met de
groep Knock Out en met
medewerking van iedereen
die maar slaan wil),
balletdemonstraties en nog
zo veel meer. In feite mag
men binnen de culturele
perken doen wat men wil.
Dat is ongeveer de
bedoeling.
De Triënnale '79 dan heeft
tot doel verschillende
gebruiksmogelijkheden van
materialen te tonen. Bruno
de Klerk: „Niet al te veel,
want het moet overzichtelijk
blijven voor de kijker die
niet in verwarring mag
raken. Het thema luidt dan
ook: „De kunstenaar en zijn
materiaal". Overigens - en
daar Wil ik nog eens
nadrukkelijk op wijzen - is
de nieuwe rol van de Waag
ingeluid met medewerking
van studenten van de Leidse
museummedewerkers-
opleiding, de Reinwardt -
academie, die aan de
Triënnale gestalte hebben
gegeven".
Je kunt in de Waag op de
muziek afkomen. Wel zeker.
Gistermiddag klonk uit de
geluidsboxen van de nieuwe
installatie Beethoven. Er
liggen andere bandjes klaar
om het klankdecor
aangepast te kunnen
wijzigen. Binnen de witte
wanden werpen glijdende
nieuwe spots hun licht op
voorwerpen die de aandacht
moeten trekken. Het
middengedeelte van de
Waag is opengelaten; niet
alleen voor bezoekers, maar
ook voor eventuele
manifestaties. Er is een wit
podium (waarop een
gezelschap van dertig
mensen staande zich kan
ophouden, zittend zijn het er
ongeveer twintig, meen ik),
met daarop een witte vorm
in de gedaante van een
vrouw met roze ballonnen
als billen. Daar stond de
heer Schoute gisteravond
zijn causerie voor te houden.
Speels moet het zijn. Het
volk„moet ongekende
waarden tot de zijne kunnen
maken.
Dat begint al rechts om de
hoek, als je de
expositieruimte binnen
komt. Daar staat als
Trïennale - inzending een
soort poppenkast van Freek
Henkes uit Wassenaar. Hij
vervaardigde in eigen atelier
aldaar een kast, gevuld met
(uiteraard) objecten,
waaraan men vrijelijk een
eigen interpretatie mag
geven van Freek. Hij koos
voor een verzameling van
bazarspulletjes: een
abominabele plastic
bruidstaart,
prentbriefkaarten, wensjes,
koperen flesse - openers,
poppetjes, een bosje
marsepeinen kuhstfallusjes
(erotische objectjes, vermoed
ik), snuisterijtjes en ander
bourgoisgedoe waar een
vrijgemaakte kunstenaar
innerlijk van moet walgen.
Daarom laat Freek ook aan
de toeschouwer over wat die
er van wil denken. Henkes,
die niet wars moet zijn van
gedistilleerd, noemde zijn
kast „Ode aan het gaatje" en
hij vraagt er (stil maar, stil
maar) 15. 000 ballen voor;
harde guldens. Inclusief
krijg je dan een doormidden
geknipt bankbiljet van 25,
want dat zit (tot nogtoe) ook
in de ka^t. Hij had er net zo
goed 20 mille voor kunnen
vragen. Freek heeft gevoel
voor practical jokes. Hij laat
z'n kijkspel begeleiden door
droge ploinggeluiden als die
van een video - tennisspel.
Nog meer kapitale
inzendingen: een grote
„milkshake citron", in geel
en wit. Niet te koop. Maar
ook twee hardhouten
totempalen van Rob van 't
Zelfde (ook zo'n poeier,
Rob), die geen titel aangaf.
Waarschijnlijk omdat ie te
moe was geworden van het
beitelen. Hij vraagt voor z'n
edele snijkunst wel 14. 000
van die guldentjes. Van
Henk Hollebeek van de
Galjoenwal een 40 bij 45 cm
paneel: „1891 - het jaar na de
dood van Vincent van
Gogh". In olieverf. „Ik
beheers het", zegt Henk er
zelf van. Vraagprijs: 10. 000
gulden.
Mep zou kunnen denken,
dat de kunstenaars hier
zichzelf voorbijrennen.
Evenwel staat voorop, dat de
artiest zelf z'n niveau
bepaalt. Daar mag je als
bezoeker mee instemmen of
niet.. Dat is dus mede -
niveaubepalend. Alles
incalculeren, dit is de ge -
Waagde manoeuvre.
Ultraviolet beveiligd. Als je
onzuivere bedoelingen zou
koesteren en je willen
vergrijpen aan een verlaten
deurslot of raam, in het holst
van de nacht bijvoorbeeld,
dan. zorgt eén installatie
ervoor dat horen en zien je
vergaan. Dat is de
zelfverdediging van het
open kunsthuis.
De Triënnale '79 heeft nog
veel meer te bieden; ook
tegen lagere prijzen. En wél
zo mooi. Een enkele grap
ertussen door, uiteraard.
Zoals de motorische
poppenkop met
hemelsblauwe ogen van
Henk Gosses: Broken Bell,
en niet te koop. Maar
De nieuwe
aanwinst
van De La
kenhal.
DEN Bewoners uit de wijk de Kooi
^iden-Nöord hebben in de gisteravond
luden vergadering van de raadscommis-
naatschappelijke aangelegenheden, geij-
voor een bejaardenoord in Leiden
rd. In groten getale waren de over het
peen bejaarde bewoners naar het ge-
gintehuis getogen om hun al jarenlange
l te klagen. De behoefte aan een verzor-
s- of bejaardentehuis wordt in de ver
eende buurt steeds groter.
s tien jaar is men in de buurt bezig een
jjj elijk oord gerealiseerd te krijgen, maar
/£vege de zeven procent norm is dit steeds
1 gelukt. De zeven procent norm houdt in
'oor maximaal zeven procent van het aanr
ol Bjaarden in de stad een verzorgings- of be-
u fèntehuis gebouwd mag worden. Deze rege-
'gjfs door het Rijk ingesteld. Subsidies wor-
na overschrijding van deze norm niet meer
5, kekt. Alleen als dringende noodzaak wordt
etoond wil de provincie wel eens afwijken
leze regel. Leiden zit met haar voorzienin-
boven deze norm en al eerder geopperde
'nen voor een tehuis in Leiden-Noord wer-
door de provincie van de hand gewezen.
1 blijft het aantal gegadigden voor een be
jaardenhuis in de Kooi groeien. Geëmotioneerd
refereerden bewoners aan het hoge sterftecijfer
in de renovatiegebieden in de wijk. De bejaar
den kunnen het verhuizen naar wisselwoning
en terug Vaak niet meer aan. Ook is gebleken
dat veel bejaarden zich niet voor bejaardente
huizen in andere delen van Leiden laten in
schrijven omdat zij de buurt, waar zij al veertig
tot vijftig jaar wonen, niet willen verlaten. Der
halve wordt Leiden-Noord als enige aanvaard
bare lokatie gezien voor het eventueel te bou
wen verzorgingshuis. v
Wethouder D. Tesselaar, die in plaats van wet
houder P.H. Schoute de vergadering voorzat,
geloofde ook wel dat een dergelijke voorziening
in de wijk zeer gewenst is. Hij stelde voor een
enquete te laten circuleren, waaruit de behoefte
duidelijk zal blijken. Verder riep hij de bewo
ners, op handtekeningen te verzamelen en zo
veel mogelijk argumenten te bedenken om een
dergelijke vorziening naar Leiden-Noord te ha
len. Met de uitslag van de enquete wil hij dan
naar Gedeputeerde Staten gaan om op die ma
nier aan de hand van harde cijfers de noodzaak
van het verzorgingstehuis aan te tonen. Bin
nenkort wordt hierover overleg gepleegd met
bewoners en wijkcollectief.
LEIDEN Stedelijk museum De Lakenhal aan de Oude
Singel 28-32 heeft een nieuwe aanwinst: een portret uit de
19e eeuw van A.L. Lezwijn. Het schilderij is aangeboden
door de directie van de Leidse AMRO-bank ter gelegenheid
van de opening van het nieuwe districtskantoor aan de Sta
tionsweg.
Abraham Liebrecht Lezwijn was als commissionair in effecten
en kassier werkzaam bij de firma Eigeman Lezwijn. Deze fir
ma was gevestigd aan de Oude Singel en is uiteindelijk opge
gaan in de Amro-bank. A.L. Lezwijn werd in 180Tin Leiden ge
boren. Zijn ouders waren Paulus Glaude Lezwijn en Cornelia
Liebrecht. Hij trouwde in 1922 met Barbera Hermine Hana.
(Kort daarop overleed zijn vrouw, in 1827 hertrpuwde Lezwijn
met Maria van der Sande. Lezwijn woonde op het Rapenburg
41. Op 2 november 1866 overleed hij in dit huis. Het geslacht,
Lezwijn was franstalig, de eigenlijke familienaam was dan ook
Lesuin. A.L. Lezwijn was lid van de Waalse kerk, zoals veel
Leidenaren uit die tijd die nazaten waren van immigranten uit
de Zuidelijke Nederlanden of Frankrijk. Het portret is niet ge
signeerd. Op grond van vergelijkingen met andere portretten uit
de eerste helft van de 19e eeuw kan het toegeschreven worden
aan Ezechiël Davidson. Deze schilder van portretten, genre- en
historiestukken werd in 1792 in Den Haag geboren. Met enige
korte onderbrekingen werkte hij van 1814 tot zijn dood in 1870
in Leiden. Het portret van A.L. Lezwijn is voorlopig opgehan
gen op de bovengang van de zogenaamde Papevleugel» naast de'
portretten die Davidson in 18-17 gemaakt heeft van het Leidse-
echtpaar Dillié-Sautijn Kluit.
