,Er gebeurt helemaal niets met je"is n verkeerd soort voorlichting Toenemende armoede bij jonge kerken egt extra druk op Wereldmissiedag Nobelprijs Literatuur voor Griekse dichter Steun uit bisdom Den Bosch voor prof. Schillebeeckx kerk wereld uïnnenland" LEIDSE COURANT VRIJDAG 19 OKTOBER 1979 PAGINA 11 Bai V ERENIGING KIND EN ZIEKENHUIS: EN HAAG Een kind it moet worden opge- men in een zieken- iis, of dat nu is voor amandeloperatie, gebroken been of s ernstigers, krijgt te iken met een hoop rvelende dingen. Van ene op de andere dag )g van huis zijn, zon- ouders, broertjes, en vriendjes, in i vreemd bed liggen ;rwijl je je soms hele- lal niet ziek voelt) t vreemde dokters en sters die aan je zitten frunniken. Voor een Iwassene is dit al ge- eg om je niet op je ge- ik te voelen. Laat an voor een kind, dat ak helemaal niet weet it hem overkomt en it er nog te wachten lat. ukkig gebeurt er de laatste n het één en ander voor patiënt in de. gezondheids zowel voor de volwasse- voor het kind. Een ver- >ing die zich direct bezig- idt met de kleintjes in het ;bed is de vereniging 'Kind Ziekenhuis', die in oktober is opgericht. 1 is 'het bevorderen van welzijn van het kind vóór, ■ns en na een ziekenhui- ïame'. Morgen houdt deze iniging een algemene le- vergadering in Utrecht, r de Engelse James Ro- son, die al jaren met deze )lematiek bezig is, een in- ing zal houden. Deze lan- jke vereniging heeft in steden plaatselijke werk- i :pen. ider als vertaler van die plaatselijke groe- is.de werkgroep 'Kind en tenhuis Delft', waarin on- :er veertien ouders en- isiast bezig zijn om de situ- in de drie Delftse zieken en voor het kind en zijn ers zo gunstig mogelijk te ;en. Twee van de leden deze groep zeggen, hiero- „Het kind is vaak onmon- Als ouder moet je dan op en als vertaler van zijn voornaamste taak ziet de kgroep het geven van De ouders hebben voor en na de opname een belangrijke taak. voorlichting aan de ouders. Dat gebeurt onder meer met een film, genaamd: „Er ge beurt helemaal niets", fe deze film, gemaakt door eeir Am sterdamse groep ouders, peu- terleidfters en filmers, worden twee kinderen gevolgd vóór, tijdens en na hun opname in het ziekenhuis. De twee moe ten allebei aan een oogje wor den geopereerd. De titel slaat op wat een van de moeders sussend zegt als ze haar kind,, dat overrompeld is door de on verwachte situatie waar het in terecht komt, .uitkleedt: „Er gebeurt helemaal niets". De bedoeling van deze indringen de film, die steeds wordt bege leid door twee leden van de werkgroep, is voornamelijk de ouders aan het praten te krij gen, zodat ze ervaringen en gedachten kunnen uitwisselen. Samen met de drie Delftse zie kenhuizen is de werkgroep be zig met het opzetten van twee voorlichtingsprogramma's. Eén voor ouders van gezonde kinderen in de leeftijd van twee tot acht jaar en één voor de kinderen zelf. Het laatste 2al als projekt van een week worden aangeboden aan peu terspeelzalen, kleuterklassen en de laagste klassen van de basisscholen in Delft. Er wordt nog hard aan de plannen géwerkt, maar zeker is wel, dat er een speelkist komt met ziekenhuisspullen om dokter tje te spelen en dat er dia's worden vertoond. Voor de ou ders zal die week een oudera vond worden georganiseerd over het onderwerp, waar ze ook met elkaar daarover kun nen praten. Ouders inschakelen Er is de laatste jaren nogal wat veranderd in veel ziekenhui zen in het belang van het kind. Wat Delft betreft is niet alleen de werkgroep bezig met die veranderingen, ook de zie kenhuizen zelf, waarmee de werkgroep goede kontakten heeft. Er wordt veel nagedacht hoe de ouders (en niet alleen de moeder) ingeschakeld kun nen jvorden en over wat het ziekenhuis zelf kan doen om de opnametijd zo plezierig mo gelijk te latén verlopen vbor het kind en de ouders. Veel van de oude regels zijn over boord gezet. Vaak kunnen ou ders de hele dag op bezoek ko men (met uitzondering van de eventuele rusttijden die nood zakelijk zijn voor de gezond heid van het kind) en mogen broertjes en zusjes in het weekend en of woensdagsmid dag meekomen. Ook is het in de meeste gevallen mogelijk met de hoofdzuster een af spraak te maken, zodat het kind al voor dat het moet wor den opgenomen een kijkje kan komen nemen op de afdeling. Aandacht vragen Naast het denken over de tijd voor en tijdens het ziekenhuis, wordt steeds meer ook aan dacht besteed aan de nazorg. Hoe probleemloos een opname in lichamelijk en geestelijk op zicht ook' kan zijn verlopen, vaak blijkt het patiëntje de tijd er, na thuis en op school meer aandacht te vragen dan er voor, of ronduit lastig te zijn. Het is en blijft toch altijd een ingrijpende gebeurtenis en het kind moet zoiets afreageren. De ouders kunnen hét hierbij helpen door er over te praten of spelletjes ovèr te doen. Zwaaien voor de ramen Het Juliana-kinderziekenhuis in Den Haag heeft de gewone bezoekuren voor ouders en an dere familieleden. Die gelden echter niet voor broertjes en zusjes tot twaalf jaar. Die mo gen, in verband met besmet tingsgevaar, op zondagmiddag komen 'zwaaien' voor de ra men van de zaal. Extra bezoek van de ouders is mogelijk op afspraak. Ouders die hun kind zelf willen wassen en eten ge ven, of aanwezig willen zijn bij bepaalde behandelingen, kun nen hierover kontakt opne men met de hoofdzuster. Er zijn geen speciale 'kijkdagen' vooraf, omdat men er van uit gaat, dat de meeste kinderen het ziekenhuis al kennen van bezoeken aan de polikliniek. Op enkele avonden in de week kunnen ouders van langdurig zieke kinderen langskomen.om te praten met de verpleegkundigen over on der meer de problem'èn die zo'n langdurige opname met zich mee brengen en de be handeling. Geen gewoonte Ziekenhuis "Leyenburg meldt, dat verzoeken met betrekking tot extra bezoek en dergelijke, aan de hoofdverpleegster kun nen worden gedaan. Als het in het belang is van het kind, kunnep in bepaalde gevallen aan die verzoeken' Vvorden vol daan. Men wil er geen ge woonte van maken door zich er op vast te leggen, omdat dit problemen zou kunnen ople veren,. In principe is er wel het een en ander mogelijk. Broertjes en zusjes mogen bij het zieke kind op bezoek ko men. De vereniging 'Kind en Zie kenhuis' heeft twee folders uitgegeven, waarin veel prak tische tips staan die belangrijk zijn voor ouders van gezonde en zieke kinderen. Het adres van de vereniging, waar meri terecht kan voor verdere in formatie is: Postbus 10600, 1001 EP Amsterdam. HANS VAN LOON Stockholm De Nobelprijs voor Literatuur is dit jaar toe gekend aan de Griekse dichter Odysseus Elitis, schrijver van het folkloristisch-mythologi- sche werk, „Een bijbel van het Griekse volk". Elitis, wiens werkelijke naam Odysseus Alepoudhelis is, is 68 jaar oud. Hij werddoor de Zweedse Academie van de Letteren voorgedragen voor zijn dichtkunst, die tegen de' achtergrond van de Griekse traditie met zinnelijke levens kracht en intellectueel inzicht de strijd voor vrijheid en crea tiviteit van de moderne mens beschrijft". Elytis is de tweede Griekse dichter die de Nobelprijs voor de Literatuur ontvangt. De eerste was Giorgios Seferis, in 1963. De prijs bedraagt dit jaar 800.000 kronen, (plm. 420.000,-). Het is een gekke zaak met die Nobelprijs voor de literatuur. De uitreikers weten hem altijd in een heel andere richtipg te laten vallen dan de zogenaam de insiders al speculerend ver moeden. Dit keer dus de Griek Odysseus Elytis. De gemiddel de krantelezer, niet in het be lastende bezit van naslagwer ken en stapels poëziebundels, zal onmiddellijk geroepen heb ben: Goh, schreef die man ook. Logisch, want wie houdt het allemaal bij wat er op deze aardbol aan omgehakt hout met literatuur wordt bedrukt. Een in Nederland, en waar schijnlijk niet alleen daar, zo goed als onbekende, dezg Ody sseus Elytis. En dan toch maar die Nobelprijs. Ook niet zo'n gekke zaak, want had u wel eens van de Griekse dichter Seferis gehoord, die enkele ja- ren geleden die hoge onder scheiding ontving? En wie had gehoord van de Australische schrijver'P. White die.hem in- 1973 kreeg, of van de Zweden Johnson en Martinson voor wie het een. jaar later raak was. En'om het rijtje „onbe kenden" van de andere kant te bekijken: Wie zou in Grie kenland of elders van „onze" Louis Paul Boon gehoord heb ben als die ooit zoals hiér ge hoopt werd de Nobelprijs had gehad. Het is met de bekendheid van literatuur en in het bijzonder van poëzie een moeilijke zaak. Komt een schrijver uit een kleiner taalgebied, dan is hij zeer afhankelijk van een aan tal factoren die hij niet zelf vermag te besturen. Zoals: Een promotor in een groot taalge bied vinden die zijn taal kent, zijn werk aanvoelt én een ope ning voor hem creëert. Of een rijk met geld beladen ministe rie van CRM achter,zich we ten dat vertaalwerk financieel mede kan stimuleren. 1 Wat Elytis betreft, in het Ne derlands ken' ik slechts een paar gedichten van hem, ver taald döor mevrouw M. Blijs- tra-Van der Meulen. Het zijn toevallig erg mooie gedichten, zeer persoonlijk, in een ge dempt lyrische, nadenkende toon, waarin de natuur een grote rol speelt. Wie ,is die Odysseus Elytis nu precies? Hij is geboren op het eiland Les bos, (en nu geef ik u de infor matie, door van meneer Papas- tavrou, lector in Cambridge) studeerde rechten in Athene en vocht toen Mussolini Grie kenland aanviel als, luitenant jn Albanië. Zijn brood zou hij later als zakenman verdienen. In de dertiger jaren werd hij al tot de grootste dichters van Griekenland gerekend met sterk door het surrealisme be ïnvloede poëzie. In zeer per soonlijke, doorvoelde beelden riep hij zijn Griekse natuur, op, vol van de oude Griekse mys teries en de antieke geest. Na de oorlog bereikte hij een nieuw hoogtepunt met zijn „Een heroïsche treurzang op de luitenant die in Albanië ge dood werd". Hij laat zijn ge voelens rond de dood van een jonge Griekse soldaat daarin de vrije loop in ëen rijk scala van beelden en ritmes, ge dachten en ideeën. Na een lan ge stilte begon hij in 1960 weer te publiceren. Minder puur ly risch, bedachtzamer nu, nog altijd hevig persoonlijk en nog altijd rakend aan het surrealis me. „Axion Esti" (naar de eer ste twee woorden van een li turgische hymne aan de maagd Maria) is zijn allerbe langrijkste werk, geïnspireerd op de vorm van de Byzantijnse liturgie, een mengsel van pro za gn poëzie waarin hij het be wustzijn van de dichter projec teert tegen de complexe ach tergrond van historie, traditie, natuur en leven in Grieken land. Moeilijk werk, vandaar dat Elytis niet populair werd in eigen land. In Frankrijk en Engeland zijn de meeste verta lingen van zijn werk versche nen. En misschien is het allemaal precies zoalshet hoort, zo'n Nobelprijs naar een onbekend dichter van ver. Het geeft nog eens de eeuwige beperkingen van literatuur aan en opent te- gelijktertijd weer een mógelijk nieuw perspectief. Elytis is zo'n blik in de onbekende ver te m^er dan waard. Zijn laten samenvallen van mensen en ideeën in de natuur is onne- derlands, soms vitalistisch aan doend. In die natuur smelten bij hem middel en doel van zijn gedichten ineen. Niet na tuur als. alleen maar symbo- 1 liek, maar veel wezenlijker. Wat dacht u van de slotregels van zijn gedicht aan de Korin- .Üiische zon: „Ik ga met een blik, een wijde blik, tot waar de we reld opnieuw schoon wordt van het begin af op de maat van het hart" BERT JANSMA De Chr. Gem. Zangvereni ging 'Volharding leidt tot het doel geeft op 25 oktober een concert o.l.v. Nico Wes- jtein in de Oude Kerk te Sche- veningen t.g.v. het 95-jarig be staan. Medewerking verleent het Kerkelijk Symphonie Or kest en als solisten treden op: Netty Hoendermis sopraan, Gert Wiersma tenor, Hans Jansen bariton en Ab van Duuren orgel. kunsten kunstenaars In het Koninklijk Conserva torium te Den Haag (ingang Prinsegracht) wprdt op don derdag 25 oktotier weer een Marathon-concert gegeven, dat Van tien uur 's-morgens af de gehele dag gratis toèganke- lijk zal zijn. Het Georgian Kwartet, -en semble uit Rusland, speelt op donderdag 25 oktober in Dili- gentia voor de Vereniging voor Kamermuziek. De musici zijn: Konstantin Wardeli 1ste viool, Tomaz Batiashvili 2de viool, Nodar Zhavania altviool,. Otar Chubinishvili cello. Op het programma staan werken van Mozart, Schubert, Beetho ven en 'tsintsadze. lit weekeinde wordt in de r.k. kerk voor de 3ste maal Wereldmissiedag gehouden. Van de lederlandse katholieken wordt dan verwacht, at zij via! de collecten in de kerk of langs an- 'ere weg vier miljoen gulden bijeen brengen 'oor hulpverleningsprojecten ten béhoeve van e kerken in de ontwikkelingslanden. De 53ste Vereldmissiedag staat in het thema „Kerk oor elkaar". Vereldmissiedag wordt in 2300 bisdommeh in 160 inden over heel de wereld gehouden. Het doel an de dag is om de band tussen de jonge kerken de Derde Wereld en de kerken in de Westerse mdeh te versterken. Van de opbrengst gaat dan ok 85 procent naar projecten en programma's in e Derde Wereld. Het restant gaat naar missionai- projecten ia de rijke landen. 1978 "bracht Wereldmissiedag in Nederland bij- a 3,7 miljoen gulden op, dat is bijna vier ton teer dan het jaar er voor. De besteding van het 6ld richt zich vooral op het levensonderhoud van kerkelijk personeel, ontwikkeling van lekenapos-- olaat, opleiding van priesters, zusters en broeders, louw van kerken, pastorale programma's en ont wikkeling van basisgemeenschappen. Rector Jos J. Schoenmakers, directeur van de Pauselijke Missiewerken in Nederland, verwacht dat in de komende werkbespreking van nationale directeuren van 5 tot 10 november in Rome veel kerken in ontwikkelingslanden zullen melden, dat de recente ontwikkelingen in dp wereldecono mie, zoals de verhoging van de olieprijzen, een soms wanhopig makende weerslag hebben op de financiering van het kerkelijke werk. Door de toenemende armoede kunnen de jonge kerken zich nog minder zelf bedruipen, dan voor heen, terwijl de onkosten alsmaar blijven stijgen. Bijzondere situaties doen zich voor in Tanzania en' Indonesië waarmee Nederland sterke banden heeft en in Oeganda. In Tanzania zijn de finan ciële reserves uitgeput als gevolg van de bevrij dingsoorlog in het Oeganda van Idi Amin. Oegan da is nu wel bevrijd, maar nog lang niet van de gevolgen van het Amin-bewind. Behalve de materiële verliezen aari kerken, hui zen, dienstencentra en dergelijke, ter waarde van veertig miljoen gulden, zijn nog grotere en langer doorwerkende verliezen geleden op geestelijk en moreel gebied, zegt rector Schoenmakers. Door acht jaar terreur zijn de Oegandezen op zichzelf of hun stamverband teruggeworpen. De waarde van een mensenleven, van andermans bezit, van werkzaamheid en toewijding aan de gemeenschap is intens verminderd. Voor de heropbouw van het gemeenschapsleven wordt vooral gerekend op de anglikaanse en r.k. kerk, waartoe meer dan de helft van de Oegandese bevolking behóórt. Het pakken zal uit de rijkere landen moeten komen. In tal van ontwikkelingslanden staat de'kerk on der druk om haar buitenlandse medewerkers te vervangen dóór mensen van eigen bodem. De r.k. kerk in Indonesië is ernstig bedreigd geweest doordat talloze missionarissen geen nieuwe werk- of verblijfsvergunning meer zouden krijgen. Deze dreiging is vorige maand opgeheven na intensief overleg tussen kerk en regering. Maar president Soeharto heeft er bij de protestantse en r.k. ker ken wel op aangedrongen de Indonesianisering van het kerkelijke kader sneller eri krachtiger te bevorderen. Dit betekent uitbreiding en intensivering van de werving en opleiding van Indonesische kandida ten voor kerkelijke ambten en dienstverlening. Dit houdt enorme investeringen in voor wat be treft de opleiding en het onderhoud van de stu denten. Problemen van soortgelijke aard doen zich voor in Azië en Afrika. In Zuid-Korea heeft bijvoorbeeld bisschop Tji van het bisdom Won Ju vorig jaar veertig en dit jaar tachtig kandidaten voor het priesterschap moeten afwijzen bij gebrek aan mogelijkheden voor hun opleiding. In Nigeria moest de opleiding van het grootseminarie verschillende malen onderbroken worden, oiftdat er geen geld voor eten voor de stu denten was. Dit jaar hebben zich 105 studenten gemeld vóór het eerste jaar theologie. De leiding vreest met dit grote aantal nieuwe aanmeldingen nog grotere exploitatietekorten. Tegenover de stijgende noden van de kerken in de Derde Wereld meldt rector Schoenmakers ook een stijgende vrijgevigheid Van de Nederlandse katholieken. Katholiek Nederland staat op de ze vende plaats van de rijke landen in het Westen, na onder meer de Verenigde Staten, West-Duits- land. Frankrijk, Spanje en België. De Pauselijke Missiewerken hadden uit de diverse bronnen en voor diverse doeleinden een totaalont vangst over 1978 van ruim 8,5 miljoen gulden, een stijging van 8,6 procent tegenover 1977. Vergele ken met vier jaar geleden, toen zes en een kwart miljoen binnenkwam, een stijging van 37 procent. Opvallend is'dat eén forse toeneming van giften per giro de daling der kërkcollecten meer dan goedmaken. In verband hiermee merkt rector Schoenmakers op, dat in 1977 paus Johannës Pau- lus II zijn „eigen ruiten ingooide", doordat zijn plechtige installatie, die overal per tv werd uitge zonden, nogal wat mensen uit de kerk weghield, waar die da£ juist voor de missie gecollecteerd werd. Uit het bisdom Roermond, waar ook ten aanzien van de missie een eigen beleid wordt gevoerd, hebben van de 354 parochies er 184 de collecte-op brengsten aan PMW Den Haag afgedragen; 170 parochies droegen de opbrengst af aan het dioce saan missiebureau of gaven zelf eén bestemming aan de opbrengst. De daarvoor verminderde op brengst uit het bisdom Roermond werd volgend rector Schoenmakers meer dan goed gemaakt door hogere opbrengsten uit de andere bisdom men. Iet beraad van priesters en pastorale "erkers en het Diocesaan Pastoraal Be- aad van het bisdom Den Bosch hebben jeide in een brief aan prof. dr. Edward 'chillebeeckx hun steun aan hem be- uigd. Als voorzitter van het Bossche fiesterberaad heeft bisschop Bluyssen e brief ondertekend, tear aanleiding van het onderzoek, dat de congregatie voor de geloofsleer in Rome te gen de Nijmeegse hoogleraar heeft aange spannen, zegt het beraad geschrokken te zijn, dat de rechtzinnigheid van Schille beeckx in twijfel wordt getrokken. Het be raad van priesters en pastorale werkers in het bisdom Den Bosch spreekt zijn vertrou wen in prof. Schillebeeckx uit en zegt te hopen, dat diens geloof en theologisch on derzoek als oprecht en rechtzinnig zullen worden erkend. In een tweede brief aan prof. Schillebeeckx hebben alle medewerkers van het dioce saan Pastoraal Centrum vap Den Bosch ge schreven verbaasd en verontwaardigd te zijn over de actie tegen prof. Schillebeeckx. Zij zeggen grote bewondering te hebben voor de wetenschappelijke zorgvuldigheid, de diepgelovige houding en de bekommer nis om de kerk, die uit de werken van Schillebeeckx spreken. Het Diocesaan Pastoraal Centrum zegt de actie niet anders te kunnen zien dan in verband met een aantal andere bedreigen de interventies, die de laatste maanden door Rome op de r.k. kerk van Nederland worden losgelaten. Het centrum zegt prof. Schillebeeckx te willen steunen in de strijd, die aan hem wordt opgedrongen, maar die hij tenslotte ook voor anderen voert. Ook uit het bisdom Rotterdam komt blijk van sympathie met Schillebeeckx. De deke nale raad van het dekenaat Westland heeft de Nijmeegse hoogleraar zijn sympathie be tuigd. De raad zegt het oneens te zijn met de Romeinse manier van onderzoek.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 11