uueekpuzzel door èkr
E
uizer
dierenportret
postzegels
DENKSPORTEN/HOBBY
oplossing vorjge puzzel
NR. 41
KRUISWOORDRAADSEL
mmmmt
PoW.B.
WA".
II II
m u
m
M
én
m
60 jaarXfM
wdaq van de acrofitaklie
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 13 OKTOBER
De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn:
Vijftien gulden:
Mevr. Huibers, Veurseweg 88, 2252 AD Leiden.
A. den Boef, Obrechtstraat 17, 2324 VL Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Horizontaal: 1 likeursoort, 10 ge
wricht, 11 land in Azië, 12 lofdicht, 14
bazige vrouw, 15 bijwoord, 17 water
koud, 18 geluid v.h. schaap, 19 maan
stand (afk.), 21 oosters weefsel, 24
tropische vleermuis, 27 voorzetsel, 28
devoot begrip, 30 lengtemaat, 31 bok-
sterm (afk.), 32 brandbare stof, 34
taaie lekkerny, 35 rivier in Duitsland,
36 biljartstok, 37 op het genoemde,
39 ogenblik, 40 snelle loop, 41 fraai
dier, 42 metalen staaf, 44 inhouds
maat, 46 zekere tijdsduur, 47 stad in
Zweden, 48 in reliëf gesneden halfe
delsteen, 50 onderricht, 51 oor v.e.
haas (jagersterm), 55 dwaas, 57 vloei
stof, 59 niet meer aanwezig, 60 gek,
62 toespraak, 64 hemellichaam, 65
edelknaap, 66 wild zwijn, 68 klooster
linge, 69 eminentie (afk.), 70 vorm van
neerslag, 71 stichter van de Sovjet
staat, 73 militaire rang (afk.), 74 vrou
welijke functie, 77 muzikale composi
tie, 79 dwarshout aan een mast, 80 de
onbekende (afk. Latijn), 81 door, met
(Latijn), 83 symbool voor rubidium, 84
voorzetsel, 85 projectieplaatje, 87
bosgewas, 89 Oranje-Nassau-orde
(afk.), 91 verschoppelinge (fig.).
Verticaal: 1 titel (afk.), 2 stand in de
middeleeuwen, 3 etage (afk.), 4 zwaar
lijvig, 5 vogel, 6 klein vertrek, 7 sport
evenement (afk.), 8 deel v.e. breuk, 9
en dergelijke (afk.), 10 jong schaapje,
13 opvoeder van Samuel, 14 hoofd
deksel. 16 mechanisch mens, 18 stad
in Oostenrijk, 20 soort grauwe erwt,
21 Russische munt, 22 landbouwwerk
tuig, 23 platte vierkante steen, 24 fa
milielid, 25 per maand (afk.), 26 koers,
richting, 29 Spaans schilder, 30
ploegsnede, 33 zeegewas, 36 tak van
sport, 38 land in Europa. 41 stad in
Noorwegen, 43 stad in Duitsland, 45
hoogste punt, 46 waterkering, 49 stad
in Zwitserland, 51 schrijfkosten (La
tijn), 52 stekelhuidig dier, 53 lastdier,
54 gebladerte, 56 jaargetijde, 58 jaar
getijde, 59 deel v.e. schrijfmachine. 61
zangstem, 63 zacht (muziek), 65 Israë
litisch kerkmeester, 67 eenzame, ver
laten streek (fig.), 70 uitroep, 72 voor
zetsel, 75 wagenwiel, 76 wreedaard
(fig.), 78 netto (afk.), 81 licht verteer
bare spijs, 82 schuw dier, 86 geluid
v.e. ezel, 87 van een (afk.), 88 Ned.
Spoorwegen (afk.), 90 nummer (afk.).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 41 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
De laatste tijd steekt een oud
openingsnieuwtje de kop weer
eens op en wel de zwakke ope
ning, of, zo u wilt, de „sterke
pas". Reeds in de jaren vijftig
hanteerden de Italianen, die
het Marmic systeem speelden
deze variant maar erg populair
is die nooit geworden. Met
name de Polen zijn er thans
grote aanhangers van (hoewel
niet allemaal) en tijdens de Eu
ropese kampioenschappen in
Lausanne hadden ze er in on
derstaand spel, uit de wed
strijd tegen IJsland succes
mee.
In de gesloten kamer verliep
het bieden op een normale
manier:
Oost: Johannson, 1 harten, 5
harten: Zuid: Wilkosz, 1 schop
pen, 5 schoppen: West: Arn-
thorsson, 4 harten, doublet;
A B 10
<?9 6 4
08 3
VB 1084
♦H 6 5 N *2
^10 8 5 3 WO°AVB2
oA 9 7 4 2 Z oH VB 101
*9 *753
Noord: Lebioda, 4 schoppen,
(einde).
Met een geweldige fit en twee
sleutelkaarten (hartenaas en
schoppenheer op een gunstige
plaats leverde het vervullen
van het contract geen enkele
Zwak
probleem op. In de open ka
mer ging het als volgt:
Oost: Szurig, pas, 4 klaveren, 5
rurtep, pas, 6 ruiten; Zuid: Asb-
jornsson, 1 klaveren, 4 schop
pen, pas, pas, doublet; West:
Zaremba, 2 ruiten, pas, pas,
doublet; Noord: Simonarson, 3
klaveren, pas, 5 schoppen,
pas. (einde).
Szurig's oorspronkelijke pas
bod gaf 13 of meer hoge
kaartpunten aan, ongeacht de
distributie. Volgens de sys-
teemkaart betekende het IJs
landse openingsbod van 1 kla
veren een spel met 17 punten
of meer. Wests 2 ruiten toonde
tenminste een vijfkaart ruiten,
een singleton klaveren en 7—
11 punten.
Szurig kon zijn kaart nu op de
juiste waarde taxeren en con
cludeerde terecht dat zijn spel
meer waard was in de aanval
dan in de verdediging en redde
'met 6 ruiten.
In dat contract gingen de on
vermijdelijke drie slagen verlo
ren en dat kostte 300 punten
voor een totale winst van 8
matchpunten. Het spel leverde
een belangrijke bijdrage in de
173 overwinning die de Po
len behaalden, waarmee ze op
de tweede plaats belandden,
maar later zakten ze, door on
verklaarbare omstandigheden
wat weg en eindigden op de
zevende plaats.
Voor de liefhebbers is het wel
licht interessant dat beide
teams zullen deelnemen aan
het Caransa-Philip Morris vier-
tallentoernooi op 24 en 25 no
vember a.s. in het Amsterdam
se Hiltonhotel, dat weer een ij-
zersterke bezetting kent. Begin
september was het (80 teams)
volgeboekt maar kijkers zijn
van harte welkom.
Onthouden
Het onthouden van slagzetten
heeft een grote praktische
waarde, je kunt er je voordeel
mee doen in de eigen partijen.
Elke dammer kent die momen
ten in de partij dat hij wacht op
die ene zet van zijn tegenstan
der die dan een slagzet moge
lijk maakt. Het in de stand
brengen van een slagwending
is niet iedereen gegeven. Des
te groter de kwaliteiten van
een speler, des te „gemakkelij
ker" weet hij een slagzet in de
stand te vlechten. Al heeft de
toenemende kennis van het
damspel tot gevolg dat steeds
meer spelers meer zetjes her
kennen, verrassingen blijven
zich voordoen.
In de eerste ronde van de lan
delijke damcompetitie deed
zich bij twee verschillende ont
moetingen dezelfde slagzet
voor. En wel in de partijen
Bastiaannet-Bronstring (VAD-
RDG) en Smit-Martens (IJmui-
den-NOAD).
Bastiaannets laatste zet, 31.
37-31 leidde tot de stand van
het eerste diagram. Bronstring
Bronstring
m m is Is:
Ji JS
Hl
Bastiaannet
werd verrast na de ruil 31
22-27? 32. 33x22! 27x18 33. 44-
40 35x32 34. 31-27 22x31 35.
26x10 en het is meteen uit.
Smit won op dezelfde manier.
Na 30.47-42 (zie diagram)
maakte ook Martens de fout:
30.. 22-28? 31. 33x22 27x18
32. 34-29 23x34 33. 43-39 34x32
34. 31-27 32x21 35. 26x10. Tja,
ik kan me voorstellen dat de
beide zwartspelers deze wen
ding niet gauw zullen vergeten.
Smit
In de eerste ronde gebeurde
nog meer. Zoals bij G. Geurts
(Lent)-M. Morsink (Almelo).
Daar was de strijd al in 25 mi
nuten gestreden. 1. 34-30 18-22
2. 30-25 19-23 3. 33-29 23x34 4.
40x29 12-18 5. 38-33 7-12 6. 42-
38 16-21??? 7. 29-23 18x29 8.
33x24 20x29 9. 32-27 21x32 10.
38x16!
Opmerkelijk gebeurtenissen
ook bij Anton Jurg (Almelo)-
Hans Jansen (Lent), waar na
wits 35. 43-39 de volgende cij-
ferstand ontstond: Jansen
(zwart):
2/4,9.11.13/15,17/19.22 en
Jurg
(wit):24/26,29,30,32,35/39,49.
Jansen speelde hier slim 35
19-23. Nu ziet 39-34 er natuur
lijk niet zo gezond uit, dus 36.
39-33 23x34 37. 30x39 18.23!
38. 37-31 23-28 39. 32x23 14-20
40. 25x14 9x18 en de strijd lijkt
gestreden, maar: 41. 38-32 13-
19 42. 32-28 11-16 43. 31-27
22x31 44. 36x27 18-23 45. 28-22
17x28 46. 33x22 4-9 47. 22-17
9-13 48. 39-33 13-18 49. 35-30
15-20 50. 30-25 20-24 51. 49-44
23-29 52. 33-28 18-23 53. 26-21
23x32 54. 27x38 16x27 55. 17-
11 19-23 56. 44-40 3-8 57. 11-6
8-12 58. 40-35 2-7 59. 35-30
24x35 60. 25-20 35-40 61. 20-14
40-44 62. 14-10 44-50 63. 6-1
12-18 64. 1x12 18x7 65. 10-4
50-33 66. 4x36 33x47 67. 36-27
47-33 68. 27-16 33-11 69. 16-32
11-28 70. 32-16 7-12 71. 16-21
28-17 72. 21-32 17-28. Na 5 1/2
uur spelen remise, een won
derbaarlijke redding.
Teckelverlamming
schrikbeeld voor de eigenaars
Dashond staat er op zijn stam
boom, maar de vele liefheb
bers van dit ras noemen hem
liever teckel of tekkel. De ras
vereniging heet dan ook de
Nederlandse Teckelclub. Men
sen die eenmaal een teckel
hebben blijven dit ras, mede
door het leuke soms eigenwijze
karakter, vaak hun hele leven
trouw. Ze gebruiken een tecke
lafbeelding als vignet, noemen
bedrijven en strandtenten naar
"hem en er bestaat zelfs een
basketball vereniging, die de
Tekkels heet.
Je zou kunnen zeggen dat de
teckel er in negen verschillen
de uitvoeringen is. Ze komen
namelijk voor in drie vach
tsoorten: ruwharig, kortharig
en langharig en in drie groot
tes, standaard, dwerg- en ka-
ninchenteckel. Voor het fokken
van de langharige teckels heeft
meh onder andere setters en
spaniels gebruikt, wat nog te
rug te vinden is in de mooie
rode vachtkleur. Voor het ont
staan van de ruwhaartjes zorg
den de schauzers en de ter
riers. Van de laagbenige Dan-
die Dinmont terrier heeft de
ruwhaar vaak als erfenis de
zachte haren aan zijn benen en
op zijn hoofd, de zogenaamde
top-knot of kuif.
De naam dashond ontstond
doordat de honden vroeger het
hol van de das ingingen. Tec
kels die zo klein zijn dat ze in
holen van konijnen kunnen ko
men worden kaninchen-teckels
genoemd. Hun borstomvang
mag op de leeftijd van een jaar
niet meer bedragen dan 30
centimeter. Teckeltjes die op
deze leeftijd een borstomvang
hebben tussen de 30 en 35
centimeter worden dwergtec-
keltjes genoemd. Natuurlijk
kunnen er In een nest van zui
vere kaninchen's ook hondjes
voorkomen die op latere leef
tijd de omvang van een dwerg
teckel hebben.
De lichaamsbouw is van alle
drie de variëteiten dezelfde.
Over de rug staat in de ras-
punten van de Teckelclub: „de
rug moet een hoge en lange
schoft hebben, in het verloop
van de verdere borstwervels
recht verlopen en in de lenden-
partij een lichte welving verto
nen".
Hoewel de teckel een vrij ster
ke hond is, is er een aandoe
ning. die jammer genoeg vrij
vaak bij dit ras voorkomt, de
zogenaamde teckelverlam
ming. Een van de oorzaken is
de aparte bouw van dit ras. In
verhouding met de hoogte is
zijn wervelkolom vrij lang. De
korte pootjes kunnen plotselin
ge schokken niet zo goed op
vangen. Tussen de vijf en ze
ven jaar schijnt de teckel het
meest vatbaar te zijn voor
deze kwaal. Misschien ook om
dat de tussenwervels hun veer
kracht verliezen en dunner en
droger worden terwijl de hond
nog vrij levendig is. Teckelver
lamming wordt eigenlijk ver
oorzaakt door het uitzakken
van de kern van de tussenwer
velschijf en heet dan in medi
sche termen „hernia nuclei
pulposi". De kwetsbaarste
plekken zijn bij onze teckel de
eerste lendewervels of de laat
ste borstwervels.
In veel gevallen trekt het uit
puilende weefsel zich geleide
lijk aan weer terug en is rust
het aangewezen medicijn. In
ernstige gevallen zal soms een
operatie noodzakelijk zijn,
waarbij de uitstulping uit de
tussenwervel verwijderd wordt.
De resultaten van deze opera
tie zijn gelukkig meestal zeer
bevredigend. 4
door
C. J. de Feijter
Partij en compositie
De eindstelling uit een partij
tussen Inkev en Doniev ziet er
als volgt uit:
(zie diagram nr. 1)
Wit: Ke6, Tg1; pionnen: e5, h2.
Zwart: Kh7; pionnen: c2, d4,
h5.
Wit was aan de beurt!
Wit heeft winnend voordeel,
maar vanwege die twee ge
vaarlijke zwarte pionnen op c-
en d-lijn van zwart is het toch
wel even uitkijken. U bent een
goede schaker als u voor het
bord direkt de winnende ma
noeuvre vindt. De witspeler
deed het als volgt: 49. Ke6-f6!,
d4-d3 50. e5-e6, d3-d2 En
waarom zou zwart dit dan ver
liezen? Hij haalt toch eerder
dame dan wit? Dat is zo, maar
wit kan door matdreiging toch
nog winnen: 51. Tg1-g7f, Kh7-
h6 (deze laatste zet moet wel,
want na 51. Kh8 52 e7, d2-d1D
volgt mat door: 53. e8D!). Er
volgde: 52. Tg7-g8!, Kh6-h7,
53. e6-e7, d2-d1D 54. Tg8-
h8t!, Kh7xh8 55. e7-e8Df,...
met navolgend mat in twee
zetten. Het bewijs is weer eens
geleverd dat een toren twee
verbonden pionnen niet kan
tegen houden als deze de
eindstreep naderen, maar wit
vond nog juist de winnende
zetten.
Een toernooi in Tasjkent werd
door de kandidaatmeester A.
Tachodtsjaev gewonnen met 8
pt. -uit 9 partijen. Dat hij een
diep inzicht heeft in de partij
daarvan, getuigt de volgende
partij:
Na acht zetten was de hieron-
derstaande stand ontstaan,
(zie diagram nr. 2).
Het zwarte spel verdient de
1!
1
P
diagram nr. 1
voorkeur, maar wit was blijk
baar van andere gedachten.
Hij zag een kombinatie sche
meren en vervolgde met: 9.
b2-b4?,... maar hij had niet ver
genoeg gerekend, zoals uit het
vervolg blijkt: 9...., Pc6xb4 10.
Dd1-a4f, Pb4-c6 11. d4-d5,
Pf6-d7! Auw! Het paard op c3
is nu met schaak te nemen, en
daarachter de toren op a1. Wit
kan nu genoegen met het pion-
verlies nemen, maar weet het
beter! 12. d5xc6, Lg7xc3t 13.
Lc1-d2, Lc3xa1 14. Pf4-e6,
daarop had wit zijn hoop ge
vestigd! Maar zwart heeft (heel
wat!) verder gekeken, want na:
14. Pd7-b6ü verliest wit een
stuk. Dat gaat als volgt: 15.
c6xb7f, Pb6xa4 16. Pe6xd8,
Lc8xb7 17. Pd8xb7, Ta8-b8
18. Pb7-a5, Tb8-b1t, 19. Ke1-
e2, Pa4-c3t!, 20. Ld2xc3,
La1xc3 en nu dreigt mat op e1
en bovendien staat het paard
op a5 aangevallen! Verbaast
het u dat de zwartspeler dat
toernooi won?
U herinnert zich nog wel dat ik
diagram nr. 2
u eens een studie van Troltzky
heb voorgezet met een kruis-
penning op de diagonaal - en
later daarvan een drievoudige
bewerking- of een korte partij
van een Tsjech met een pen
ning op c3 van een loper?
Eveneens op de diagonalen.
Welnu, de eerste bewerking
stamt al uit het midden van de
vorige eeuw, op de horizontale
en vertikale lijnen. Dus tussen
torens en dame.
Met diagonale werking heb ik
er nog eentje voor u uit de na
latenschap van E. B. Cook
(1927):
Wit: Kh1, Dg2, Lf5, Pa1; pion
nen c5, h2.
Zwart: Kb5, Da8, Lb7; pion a6.
Wit begint en wint en dat is
dan ook geen wonder, want hij
heeft meer materiaal, zult u
zeggen. Maar dan heeft u
overzien dat de witte dame,
geopend staat, en wat denkt u
er nu van? O.K. - u hebt gelijk
- wit wint, maar dan moet u de
kruispenning wél even vinden.
Daar gaat-ie: 1. c5-c6!, Lb7xc6
2. Lf5-d7!, Kb5-c5 3.
Da8xc6 4. Dg2xc6t, K<
Kh1-g2, a6-a5 6. Kg2-fi
7. Kf2-e2, a4-a3 8.
Kc6-d5 9. Kd3-c3, Kd!
Pa1-b3, Ke4-f3 11.
Kf3-g2 12. Pd2-f1,...
wint. Na het vinden
kruispenning moest u t<
even sekuur spelen, hé
Uit het Selman Herd
studietoernooi volgt h
een studie met een hor
en verticale kruispennin
beert u eerst eens zelf
lossing er van te vinden
staat, ondanks één torei
twee, dankzij zijn vërge
de pionnen veel beter
dankzij onze kruispem
het na tien zetten uit - i
slot de kruispenning!
Studie van D. Gurg
(zie diagrar
Wit: Kg8, Tb6, Td8; pi
Zwart: Kc3, Te3; pionr
e2.
Wit begint en houdt r«
De oplossing volgt een
de keer.
Spoor, luchtvaart en post in Neder!
Spoorwegen en luchtvaart be
horen tot de meest gezochte
onderwerpen voor een beeld
verzameling. Extra aantrekke
lijk, omdat ons land kan terug
zien op een rijke geschiedenis
van het openbaar vervoer en
de mogelijkheden die daardoor
voor de posterijen werden ge
schapen.
Twee aanleidingen zijn er om
spoorweg- en luchtvaartfilatelie
aan de orde te stellen. De eer
ste is de verschijning van een
boek, getiteld „Spoor en Post
in Nederland", een stuk pio
niersarbeid van de heren J.H.
Moesman en drs. A.M.A. van
der Willigen, een uitgave van
het Nederlands Spoorwegmu
seum. De tweede aanleiding is
de 18de dag van de Aero-Phi-
latelie, te houden in het restau
rant Aviorama op Schiphol in
het weekeinde van 20 en 21
oktober.
Uiteraard bestaat het grootste
deel van het boek „Spoor en
Post in Nederland" uit over
zichten van spoorwegzegels,
rijwiel- en verzekeringszegels,
voorts van allerlei stempels die
gebruikt werden op trein, tram
en boot en alles wat daarmee
samenhing. Verder wordt inge
gaan op allerlei aspecten die
daarmee samenhingen: trein
en persbrieven, de Duitse rijks
belasting op reisbiljetten, post
zegels met spoorwegmotieven,
samenwerking met Van Gend
Loos, tram- en buszegels
voor courantenvervoer e.d.
Het Spoorwegmuseum in
Utrecht was de aangewezen
plaats om met de studie over
deze vorm van filatelie te be
ginnen. Het museum verwierf
in 1972 een belangrijke verza
meling Nederlandse vrachtze
gels, de collectie De Veer. De
verzamelaar, wijlen mr. G. de
Veer, had de zegels niet alleen
verzameld, maar ook voortref
felijk gedetermineerd. En toch,
zo schrijven de samenstellers
van dit boek, is er nog veel te
doen op het terrein van de ver
zameling van tram- en busze
gels, stationsstempels, aante-^
kenstrookjes, verzekerings-,'
belasting- en rijwielzegels en
ook reclame- en sluitzegels.
Voor elke verzamelaar die zich
heeft gespecialiseerd op het
onderwerp „Spoorwegen" is
dit boek een noodzakelijk be
zit, ook al is het niet goed
koop, gezien de beperkte opla
ge. Maar de Nedërlandse
spoorwegzegels staan niet ver
meld in de Yvert, zodat echte
verzamelaars het niet eenvou
dig hadden. Met dit interes-
sente en voortreffelijk uitge
voerde boek (voor 35.- ver
krijgbaar bij de postzegelhan-
del of bij het Spoorwegmu
seum) is men echter „helemaal
bij".
De Nederlandse Vereeniging
van Aero-Philatelisten „De
Vliegende Hollander" organi
seert tijdens de 18e Dag van
de Aero-Philatelie 1979 een
luchtposttentoonstelling. Tij-
dens deze tentoonstelling, In
het restaurant „Aviorama" op
A de luchthaven Schiphol, zal
i&H&ï speciale aandacht worden be
steed aan het feit dat het 60
jaar geleden is dat de nationa
le luchtvaartmaatschappij KLM
werd opgericht
•d 20 okloOCCI979
De tentoonstelling zal worden
gehouden in het weekeinde
van 20 tot 21 oktober a.s. en is
geopend op beide dagen van
11.00 tot 17.00 uur. Op die da
gen worden ook veilingen ge
houden met uitzonderlijk mate
riaal op het gebied van Euro
pa, Indiëlijn en Zeppelinlijn en
met interessante literatuur. Het
blad De Aero-Philatelist be
richt ervan in zijn oktobernum
mer. Op speciaal verzoek van
„De Vliegende Hollander"
heeft de P.T.T een bijzonder
poststempel entworpen, dat
zal worden geplaatst op alle
poststukken die in het week
einde van 20-21 oktober a.s.
worden gepost in de brieven
bus in de tentoonstellingsruim
te.
De Vliegende Hollander heeft
voor dit speciale stempel twee
enveloppen van verschillend
formaat laten aanmaken. Deze
couverts met het PTT-stempel
zijn uitsluitend tijdens !i
toonstellings-weekeinde
krijgbaar. Verzamelaa
verhinderd zijn de tento
ling op Schiphol te be
kunnen deze envelopp
stellen. Dit kan door
van 3,50 op postgiro
t.n.v. „De Vliegende
der", Willibrordusstraat
Rotterdam. Men ontvan
dit bedrag twee env<
van verschillend formaa
zien van postzegels en
zondere PTT-stempel.
enveloppen zullen dan
tentoonstelling worden
zonden. Vanzelfsprekei
men ook zelf deze ges
de enveloppen ver
Hiertoe dient men het
van 2.- over te maken
eerder vermelde gironi
Voor dit bedrag ontvar
dan vier van de te ge
enveloppen, die men d
ter stempeling kan inze
