„Enorme ethervervuiling door haief beleid van overheid Voorschoten moet plaats maken voor negen woonwagens Het rederijkersfestival in 1596 Uitstekende Molière van Haagse Comedie JjEIDSE BRIGADIER B. KLERKS IN ALGEMEEN POLITIEBLAD: STAND lORZITTING MOET >OROORDELEN iGNEMEN MADRIGALEN, "TAD/REG 10 LEIDSE COURANT DONDERDAG 11 OKTOBER 1979 PAGINA 5 jEIDEN Staatssecretaris Smit-Kroes nojeeft plannen om in 1980 de illegale zenda- ledateurs in Nederland te légaliseren. Dit öornemen van de bewindsvrouwe heeft bij aije diverse deskundigen de nodige weerstan- etfn opgeroepen. Expert op het gebied van -jgfet opsporen van illegaal opererende zenda mateurs in de regio Leiden brigadier B. *nIlerks voorziet ernstige moeilijkheden. Hij idlhrijft hierover in het 'Algemeen Politie blad'. De ethervervuiling zal in ons land dhrikbarend toenemen, de storing wordt OQhorm en de dan nog illegale zendamateurs i fjn bijna niet meer op te sporen. De voorde- .gln wegen niet tegen de nadelen op", zo ^eent Klerks, die daarbij overigens consta- stsert dat de chaos in Leiden nauwelijks ver- ,rer zal toenemen, omdat in deze plaats de n [geheten ethervervuiling door zendpiraten til dermate groot is, dat een toename bijna erfet meer mogelijk is. Ie [et de Machtigingsregeling Algemene Radio dpmmunicatie hoopt de staatssecretaris onaan- Rjiardbare vormen van storingen tegen te gaan. irtr wordt aan de toegestane apparatuur wel be- tyalde eisen gesteld: het maximaal uitgangsver- kjogen is 0.5 Watt en de zenders mogen maxi- •viaal 22 kanalen in de 27 MHz-band bespelen, joet verkrijgen van een vergunning is eenvou dig; personen vanaf zestien jaar kunnen naar infet postkantoor gaan en na het storten van een fringe som geld wordt de vergunning over- jeindigd. Behalve het tegengaan van overmati- ivi storing zijn er nog andere voordelen aan de aafARC-regeling verbonden. Ten eerste worden 2pt tot nu toe adspirant-delinquenten waren eTnaf 1980 niet meer gepakt, omdat zij dan im- oirs legaal bezig zijn. Een ander voordeel ligt het sociale vlak. Voor alleenstaanden en rsjjilpbehoevenden, die in geestelijke nood ver arden, bestaat de mogelijkheid anoniem met lefderen te communiceren. Klerks vraagt zich 1st het Algemeen Politieblad af of niet alleen deze behoeftigen een speciale machtiging jrleend kan worden. Ook beroepschauffeurs üden een dergelijke machtiging kunnen ont- !t|ngen. Zij zouden over filevorming, verlate n uiskomst en dergelijke kunnen informeren of »ver geïnformeerd kunnen worden. De etherpiraat, na 1980 vrijwel niet meer te betrappen. Brigadier B. Klerks. Nadelen In het politieblad kenschetst brigadier Klerks het beleid van de overheid als naïef; scheppen van algemene radiocommunicatiemogelijkheid voor velen zonder onacceptabele vormen van storingen voor anderen, ziet de brigadier be paald niet zitten. Klerks meent, dat de ama teurs geen genoegen met een uitgangsvermogen van een half Watt zullen nemen. Want de ne gen jaar ervaring in Leiden heeft hem geleerd, dat de etherpiraten met minstens 4 Watt wer ken en dat de meesten niets voor terugschake ling naar 0.5 Watt voelen. Maar toch zullen zij bijna ongrijpbaar (storend en te ver) kunnen zenden, indien zij met een goedgekeurde zen der voorzien van linear met groot vermogen werken (linears worden gebruikt om zenders van klein vermogen op te voeren tot groter vermogen). Klerks verklaarde: „Stel, dat wij ie mand op het oog hebben, die niet aan de MARC-voorwaarden voldoet, dan is het voor die figuur zeer eenvoudig om het linear weg te werken. Wij kunnen de desbetreffende figuur dan niets maken, want hij is in het bezit van een MARC-vergunning en een goedgekeurd toestel." Een huiszoeking stuit op problemen, omdat er ongetwijfeld vaak misgetast gaat wor den; invallen bij legale zendamateurs (en bij hen, die het lineaer degelijk hebben verstopt). Klerks voorziet, dat het aantal klachten zal stij gen. De kwantiteit van het huidige aantal op sporingsambtenaren van de PTT-afdeling Op sporing Clandestiene Zenders is momenteel al zeer laag in verhouding tot het aantal klachten. In de toekomst zal dit beeld versterken, tenzij er deskundig personeel, voorzien van de juiste apparatuur, voorhanden is. Ir. G.A. Koutstaal verwacht (in het Algemeen Politieblad van april '79), dat binnen tien tot vijftien jaar één miljoen MARC-toestellen in gebruik zullen zijn. Klerks veronderstelt, dat minstens een derde van dat aantal van een zendontvanger met grootvermogen vergezeld gaat; dus zijn er dan nog 300.000 illegale zendamateurs in Neder land, waaronder een aanzienlijke hoeveelheid Leidenaars. LEIDEN Geboren: Alexander Paul zn v. J. van den Broek en A. P. C. M. Pouw; Marriëlle Jantine dr v. J. van Rossum en K. C. H. Noorlander; Den nis Andrè zn v. I. R. J. van Gessel en J. A. C. Burgers; Icram zn v. M. Ab- delouarith en R. Mourou; Gijsbertus Wilhelm zn v. G. W. Houwaart en M. A. C. Jochems; Tamara dr v. A. Schouten en L. M. Hazenoot; Christi an zn v. C. T. M. Oudshoorn en A. E. M. Bentvelzen; Arjan zn v. C. T. M. Oudshoorn en A. E. M. Bentvelzen; Hicham zn v. M. Batah en L. Nagui: Nynke Karola dr. v. C. de Haas en N. H. L. J. van Wambeke; Johanna Ma ria dr v. C. J. Minnee en A. de Ko ning; Alexander Petronella dr v. M. van der Plas en D. A. de Mol; Faouzi zn v. B. Boutahri en M. Amia; Nico- laas Anthonius zn v. A. N. Stuifbergen en C. Cramer; Mrouan zn v. T. M. Emrani en A. Achterrat; Anna-Maria Beatrix Theresia dr v. E. A. T. van der Wolk en J. E. de Meij; Cornells zn v. C. van Duijn en M. van Duijn; Johan Gerardus zn v. H. J. van Zeist en K. de Jong; Jan-Willem zn v. J. G. R. van Schie en A. H. Sebel; Fong Kin zn v. L. K. Li en M. C. Prins; Alexander zn v. C. J. J. van Loon en M. J.J. Lek, Krijn Baptist zn v. J. B. M. Z. Trimbos en G. C. M. Kemper; Johan Willem zn v. J. C. Spies en S. I. C. A. Verver; Leonardus Gerardus zn v. P. A. H. van Zanten en J. van Straalen; Ra- chelle dr. v. A. A. Philip en A. van Mourik; Astrid dr. v. T. L. Langemaire en M. A. Weijers; Bob zn v. J. B. de Graaf en M. J. Verstraate; Roelof zn v. R. L. van der Ploeg en C. R. Leuge- ring; Ilse Francisca dr. v. G. van Dijk en B. A. Van der Made; Richard dr. v. C. Hartevelt en M. Plokker. Overleden: A. van Kuyeren geb. 13 jun 1908 man; D Rietveld geb. 18 mei 1903 man; J. Venne geb. 21 mei 1908 echtgenote van Van Seggelen; L. Zwanenburg geb. 27 okt 1889 man; J. van Iterson geb. 18 aug 1905 man; G. Versteeg geb. 27 jun 1907 man; P. J. van Ewijk geb. 26 dec 1913 man; G. A. Montanus geb. 10 feb 1911 man; A. M. N. Molkenboer geb. 7 dec 1917 man; M. van der Pompe geb. 1 okt 1896 gehuwd ge weest met Van Duuren; J. E. A. Lan- gerak geb. 18 sep 1911 gehuwd ge weest met Van den Wijngaard; J. Crama geb. 8 mrt 1916 gehuwd ge weest met Van der Tuin; A. Bon geb 15 mrt 1896 man; C. J. Strijk geb 23 feb 1910 man; T. W. L. van der Horst geb. 24 aug 1971 zoon; M. G. A. van Bree geb. 11 jun 1946 echtgenote van J. L. A. Nagelkerke; C. L. Menken geb. 1 mrt 1917 man; A. Ouwerkerk geb. 14 feb 1921 man; W. A. Steen voorden geb. 13 mrt 1894 man. Ondertrouwd: J. M. Bots en A. M Roessen; E. P. Coutinho en C. T. van Epen; P. Groenendijk en I. Bousie; L. J. M. Haanraadts en R. J. Rutgers; A. J. Jansen en M. C. A. van Westrie- nen; J. A. Joppe en M. J. R. van der Heide; J. H. Kiel en M. L. Borsboom; F. Kors en C. H. P. Bernsen; F. W. C Lardee en J. L. Koot; J. J. Louwrier en E. M. Pino Molina; L. H. Mander- sloot en J. Philippo; R. van Meeteren en J. Westerbeek; H. van Santen en A. de Heer; R. Schenk en E. Heijman; A. C. Snoeren en K. E. Meierfranken- feld; E. de Vos en T. K. Stigter; E. J. Voskuil en I. Fakkel. Gehuwd: A. M. N. Molkenboer en N. van Alphen; J. van der Bent en M. E. van Nimwegen; R. van der Velden en C. F. J. Schimmel; H. Adali en M. van der Welle; L. P. Poppema en L. T. M Rother; H. C. De Jongste en I. J. Stuf- fers. SCHOTEN In de laatste week iktober zal de burgerij van Voor in uitgenodigd worden voor een itting over de woonwagenloka- Zoals bekend moet Voorschoten maken voor negen woonwa- Het regionale kamp te Leiden is rol en de uitbreiding van de staan- .sen in de regio Leiden moet ge nen worden in de gemeenten rond- De gemeenteraad van Voor- eft al twee jaar geleden een 'Jïipe-uitspraak gedaan en ver- d dat deze negen staanplaatsen er Kn komen. Nadat burgemeester en ouders al enige plaatsen vastge- hadden waar ruimte zou zijn voor u i woonwagens stuitte dit op verzet towel de provinciale overheid als igen burgers. De staanplaatsen rfen gedacht in de Dobbewijk en in uitengebied op de grens van Voor dien met Leidschendam. Nadere richtlijnen bepaalden dat een woonwa- genlokatie maximaal vijfhonderd me ter van de bebouwde kom gesitueerd zou mogen zijn. Zowel Dobbewijk als buitengebied voldoen niet aan die voor waarden. De wethouder voor welzijnszaken L. Mar selis hield een jaar geleden een hoorzitting met groepen Voorschotenaren, die allen iets te maken hebben met zowel geestelij ke als lichamelijke volksgezondheid. Una niem gingen de afgevaardigden van de kerken, gezondheidszorg en verenigingen akkoord met het opnemen van negen woonwagengezinnen. Planologisch is de ruimte voor een lokatie met negen wa gens een onmogelijke zaak. B. en w. de den daarom een voorstel om te komen tot drie plaatsen voor ieder drie wagens. De raad kon zich daarmee verenigen en ging akkoord met de voorbereidende werk zaamheden. De burgerij was allerminst akkoord. Zowel ten aanzien van de plaats langs de Veurseweg, als de plaatsen bij de Hofweg en de Noord-Hoflandbrug, kwa men minder vriendelijk geschreven be zwaarschriften vap de omwonenden. In middels heeft de provinciale overheid al twee lokaties goedgekeurd, waardoor G.S. akkoord kon gaan met de door de raad ge geven toestemming tot de voorbereiding sprocedure van de lokaties. Zowel de wet houders als de gemeenteraad hebben de briefschrijvers toegezegd dat zij bereid zijn tot nader overleg. Wethouder Marse lis (CDA) heeft divèrse malen tijdehs commissievergaderingen meegedeeld dat gewerkt wordt aan het wegnemen van het heersende foutieve beeld over de woonwagenbewoner van thans. Voorschoten heeft tot voor een vijftien jaar altijd een eigen woonwagenkamp ge had aan de Molenlaan. Het kamp was niet te vergelijken met de huidige kampen. Met uitzondering van één kraan en een enkel electrisch lichtpuntje ontbrak alles dat thans wel in een kamp vereist is. Het vroegere woonwagenkampje werd om zoomd door afval, waaruit de woonwagen bewoner nog een boterham wist te verdie nen. Thans heeft ook de woonwagenbe woner een uitkering indien hij werkloos is, waardoor gewoon alle handel bij het kamp verboden kan worden. Hoewel de inhoud van de brief die aan alle bewoners van Voorschoten gestuurd zal worden nog niet bekend is, kan aan de hand van de discussies vooral in de com missie welzijn verwacht worden dat b. en w. zullen trachten de angst voor de vroe gere toestand weg te nemen. Als voor beeld voor een goed kampje van gelijke omvang zien b. en w. het kamp voor en kele wagens in de gemeente Leiderdorp. Het is een kleine luxe camping op het eer ste gezicht. Of b. en w. zullen slagen in hun poging om de tegenstanders „om te schrijven" in medestanders, blijft een open vraag. Tegen de plaatsen bij de Noord-Hoflandbrug en de Hofweg hebben de bewoners van de Hooghkamer en g„ eigenaar van de jachthaven sterke bezwa ren. Geen bezwaren zijn ingediend door de bewoners van het deel van de wijk Noord-Hofland, die ook dicht bij het kampje wonen. Ook bewoners van de Veurseweg hebben bezwaren ingediend. Duidelijk is wel dat b. en w. de zaak „woonwagenlokaties" willen behandelen voordat de gemeentebegroting met de al gemene beschouwingen aan de orde ko men. Vrijwel alle politieke partijen in Voorschoten hebben in hun programma staan een oplossing voor de woonwagen bewoners en ook het vorig jaar aangeno men beleidsplan ziet de afhandeling in gunstige zin van de woonwagenlokaties als urgent. Zeer duidelijk is dat indien Voorschoten niet snel besluit, de provinciale overheid moet ingrijpen. Ook wordt zeer veel aan drang uitgeoefend van de kant van de ge meente Leiden. Het over de grens van Voorschoten naar Leids grondgebied sle pen van een woonwagen enige maanden geleden is door het gemeentebestuur van Leiden niet in dank aanvaard. B. en w. van Leiden hebben zelfs officieel ver klaard dat in tegenstelling tot de medede ling van burgemeester J. van der Haar van Voorschoten er bij dat wegslepen geen overleg geweest is. Negen woonwagens die te zijner tijd gaan staan in Voorschoten zorgen ai zeker vier jaar voor veel gemeentelijk werk en on rust bij bepaalde bevolkingsgroepen in Voorschoten, die een eigen huis bewonen. Zij menen o.a. dat de waarde van een wo ning daalt door de nabijheid van woonwa gens. Volgens makelaars is dat inderdaad het geval. Wethouder Marselis van wel zijnszaken zal moeten praten als een vroe gere schoolmeester Brugman om de woon wagens binnen te halen. JOOP PEETERS t de regelmaat van de klok melden de stadsrekeningen ons iigaven aan de rederijkers. Pe meèst bekende Leidse rederij- r rskamer was wel het gezelschap, dat als zinspreuk aanhield ti fde es tfondament en dat als herkenningsbloem de witte aco- b'en voerde. Het werd opgericht in 1498. Tussen 1400 en 1700 ebben er in Holland zo'n zestig rederijkerskamers bestaan. De t tivals en rederijkerskamers zijn uitingen van de nabloei van p ierijkerskunst. Grote nationale wedstrijden als de landjuwe- d i te Antwerpen in 1496 en 1561 zijn in de Noordelijke Neder- lc den'nooit op een zó grootse manier georganiseerd. De tijd is Opr schuldig aan. In de zestiende eeuw maakt de rooms-ka- 0 ilieke overheid bezwaar tegen eventuele ketterse denkbeel- d 'l die verkondigd zouden zijn tijdens zulke landjuwelen, en de zeventiende eeuw zijn het de Calvinistische predikanten, fulmineren tegen het wereldse karakter van de spelen, de katholieke periode waren de processiedagen aanleiding Jir het optreden van rederijkers. Na de Alteratie wordt om- 1 'gangsdag een wereldlijk schuttersfeest en ook dan zijn de ierijkers present. De stad betaalt een deel van de kosten en 1582 komen we zo'n uitkering welhaast ieder jaar in de re tingen tegen. et alleen bij optreden in eigen stad komt die vergoeding or, maar ook wanneer de kamers naar elders trokken om ?1 te nemen aan een landjuweel en op die manier de eer van S1 iden probeerden hoog te houden. In 1548 bijvoorbeeld treedt kamer liefde es tfondament op te Dordrecht. In 1561 reist de le|dere Leidse rederijkerskamer die genuecht ist al naar Rot- dam. Beide kamers nemen in 1562 deel aan het landjuweel Noordwijk en ontmoeten daar collegae uit Dordrecht. Rot- 'dam. Gouda en Schoonbhoven. [ewel het niet exact te bewijzen is hebben de stadsspeellieden festivals muzikaal ondersteund vóór 1574. In mei 1578 tref- we de mededeling aan, dat Jan en Willem Cornelisz instru- ■ntaal op een speelwagen hebben gemusiceerd bij de opvoe- 'g van een wagenspel. In mei 1579 - ommegangsdag - spelen tich, Jan en Lambert Cornelisz op de wagen van de rhetro- nen met de trompette ende schalmeyen. de laatste dag van november 1589 wordt er in Leiden een 'uwe kamer opgericht door hier gevestigde Vlamingen. De woonlijk als in liefde groeyende aangeduide rederijkerska- ■f die de oranje lelie als bloem voerde, heeft officieel in lief- v n is groeyende rhetorica bloeyende. Deze kamer is niet de fde, maar de tweede Leidse kamer, aangezien die genuecht sl in 1564 niet meet vernoemd wordt. Van dat laatste gezel- tfbap werd Dirck Joostenzoon Speuy, organist in de O.L. fjouwekerk op 16 april 1561 gekozen als bestuurslid. W1596 is het de beurt voor de Leidse kamer liefde es tfonda- ■tot om gastheer van een landjuweel te zijn. Het was niet on - HOLLANDSCHE Met vijf, lesende acht Hemmen door CORNELIS SCHVYT, Organift vandc Siadt Leyden.. TENOR. Tot Leyden, 3n fcc tMautijnft&e Djucfectijc/ op co(u9 c«9 hfc. titelblad van de tenorpartij van de Hollandse madriga len van C. Schuyt (1603) Rotterdam, gemeente-biblio theek. gebruikelijk om aan landjuwelen een liefdadig doel te verbin den. Stadssecretaris Jan van Hout kwam op het idee om een loterij te houden ten bate van het Catharina-gasthuis. Op die manier konden de armen in de stad ondersteund worden. De stad blies in de bus met een forse subsidie voor de intree mit ten aanclaven ende gevolgen van dyen en misschien wel als te genprestatie gaf het ontvangende rederijkersgezelschap na het landjuweel den lusthof van rhetorica uit als een soort verslag van wat er gedaan en gebeurd was. In dat verslag worden tien rederijkerskamers genoemd, te weten drie uit Haarlem en uit de navolgende plaatsen ieder één: Rotterdam. Den Haag. Kat wijk aan Zee. Katwijk aan de Rijn, Gouda, Vlaardingen en de Vlaamse kamer uit Leiden zelf. Al deze kamers zijn met name genoemd in een madrigaal, dat door Cornelis Schuyt werd ge componeerd en dat werd gesongen in i jaar 1596 op te Incomste der cameren van de reden-ryekers binnen Leyden ende sulex begrijpende elx earners woorden en blommen, zoals we in de bundel Hollandse Madrigalen, die Schuyt in 1603 uitgaf, kun nen nalezen. Wie van U op 26 mei 1996 een bijzonder concert moet organiseren in Leiden, moet dat madrigaal met exact het dan vierde eeuwfeest maar cp het programma plaatsen. Het landjuweel duurde vier dagen en vier speellieden hebben er aan meegewerkt. Volgens een bewaard gebleven nota vroegen een mr. Cornelis en zijn helpers twee kwartjes honorarium voor ieder uur spelen. Dat werd te duur bevonden, zodat ze met drie dubbeltjes genoegen namen voor drie uur spelen op zondag 26 en zeven uur spelen op maandag 27 mei. De kwitan tie is ondermerkt door een andere Cornelis dan Cornelis Schuyt. Schuyt kon namelijk schrijven en zijn naamgenoot niet. We mogen met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid aannemen, dat stadssecretaris Jan van Hout de tekst voor het madrigaal geschreven heeft. Het madrigaal bezingt de aanwe zigheid van achtereenvolgens de kamers uit Gouda, Rotter dam, Den Haag, Vlaardingen, de jonge kamer uit Haarlem, de kamer uit Katwijk, de Vlaamse Haarlemse kamer, de oude Haarlemse kamer, de Vlaamse en de oude Leidse kamer. Uyt jonsten es begrepen 't spel versaemt mit minnen, mit genuch- ten. De liefd' vermint al 't quaet gequel. Aensiet liefde, liefde boven al 't zuyr zuchte in liefde accoort en trou doet vluchten. El liefde en trou moet blijeken jent. In liefde groeyende veel vruchten voorbrengt, daar liefde es tfondament. Cornelis Schuyt mocht proberen om het priegelige handschrift van de stadssecretaris te ontcijferen en op muziek te zetten. Of het hem al dan niet goed gelukt is om het allemaal goed te le zen, hoort U nog wel eens. JAN DOOVE LEIDEN In de zeventiende eeuw schreef Molière „Geleer de vrouwen", waarin hij vrou wen die de studie verkiezen boven het huwelijk, belache lijk maakte. Molière ging daarbij uit van het zeventien de eeuwse denkpatroon, dat niet meer het onze is. Aanvankelijk meende ik dat de Haagse Comedie het zich niet makkelijk had gemaakt door een zo gedateerd stuk te nemen, maar hun voorstelling gisteravond in de Schouwburg deed mij van mening verande ren. Vaak is het gebeurd en gebeurt het dat een groep een stuk wil spelen dat geschreven is vanuit een niet meer actuele visie, en de uit het stuk spre kende moraal probeert om te buigen naar de huidige situa tie. Bijna even zo vaak lukt dit niet niet, omdat de mening van de schrijver te sterk blijft doorklinken, doordrukken. Met Molières stuk lag dit an ders, omdat het een satire was, en als zodanig ook door de Haagse Comedie gespeeld werd. De manier waarop de personages belachelijk werden gemaakt, was zo overtrokken, dat het duidelijk was dat het publiek het niet letterlijk moest opvatten. Bovendien gold de satire niet alleen de vrouwen die door hun zucht naar kennis hun „natuurlijke plichten" vergeten; evenzo goed werden de mannen in hun pedante verwaandheid te kii.k gezet. Henriëtte is de enige vrouw in het huishouden van Chrysale die zich niet om studie bekom mert. Haar moeder, zuster en tante zijn daarentegen zeer ge leerd, en adoreren de dichter Trissotin. De moeder beslist dat Henriëtte deze man zal trouwen, öm toch nog enige cultuur op te kunnen doen. Henriëtte houdt echter van Clisandre, en krijgt steun van haar vader Chryside, die vindt dat hij lang genoeg onder de plak van zijn vrouw heeft ge zeten. Door een truc van Chrysale's broer Ariste wordt Trissotin ontmaskerd als een bruidsschatjager; moeder Phi- lante ziet haar dwaling in en aanvaardt Clisandre als schoonzoon. De spelers gaven allen op uit stekende wijze gestalte aan de diverse personages. Met name Pieter Lutz als Chrysale en Wim de Rooy als Trissotin ontlokten reakties aan de zaal, maar over de hele linie was het spel zeer goed. Alleen was het jammer dat er weer zoveel gerend moest worden over hét toneel. Bij elke zinsnede ren den de personages op elkaar af om elkander in de ogen te kunnen kijken; maar afstand en rust kunnen de spanning en dynamiek in het spel juist vergroten. Het geren bleek echter geen grote belemme ring voor het genoegen dat het publiek aan het stuk kon bele ven. Jacqueline M^hieu

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 5