Rotterdam blijft dubben
over „afkoop" staking
Het complot der gijzelaars
met medicijnen
"an niet door de ethische beugel
NV overweegt
iiarde acties
"egen koppelbazen
Meerderheid Nederlanders:
geen tekort aan olie
Vervanging van
legbatterijen
is onbetaalbaar
Meerderheid Kamer
(nog) tegen Z.-Afrika
^1N EN LAND
Gouden handen voor Koningin
e zomer is vergangen
GROOT AANTAL
SCHOOL VERLA TERS
SNEL AAN T WERK
Muizekop
in blik
wortelen
Hervatting export
varkensvlees naar
W est-Duitsland
Minister voelt voor beperkte
haringvangst in Noordzee
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 10 OKTOBER 1979 PAGINA 11
iifN HAAG Het van-
'ag in Den Haag gepresen-
ui>rde boek „De gijzelaars
Sint Michielsgestel"
..it niet de zoveelste toe-
3'ging aan de literatuur
i beschrijft hoe de Duit
ss tijdens de bezetting
>t hun slachtoffers plach-
om te springen, maar
geschiedkundige ontra-
„ig van wat de Neder-
idse elite, in een Bra
cts seminarie achter
jkkeldraad gezet, over de
lorlogse samenleving be-
stootde. Men weet het:
mei gijzelden de Duit-
60 merendeels leiding-
jende vaderlanders,
liet het wedervaren van
5e gijzelaarsgemeenschap
eft het kamp na de oorlog
een tweeslachtige, zo niet
twijfelachtige reputatie be
zorgd", zegt de historicus
Madeion de Keizer in haar
studie, (want dat is het
boek in wezen), „maar wat
men daar uitbroedde. Vol
gens velen is Gestel de ba
kermat geweest van bepaal
de politieke combinaties,
waarvan de natie meer ge
lust heeft dan haar lief was.
Daar reeds zou Schermer-
horn zijn voorbestemd tot
minister-president van het
eerste naoorlogse kabinet.
Daar hadden bepaalde gij
zelaars ideeën geventileerd
over een militaire dictatuur
van één of twee jaar na de
bevrijding, en waren plan
nen gesmeed tot een over
rompeling van het Neder
landse volk met vernieling
sideeën van dubieuze strek
king."
Madeion de Keizer haalt dan
de woorden van één der gegij
zelden zelf aan, „een groot
staatsman", wiens identititeit
overigens geheim blijft. Deze
zou gezegd hebben het in vol
le ernst te betreuren, dat er
geen Engelse of Duitse bom zo
goedertieren was geweest om
het Gestelse oorlogsasyl met
de daar geconserveerde intel
ligent van de aardbodem
weg te vagen. „Ik zou er dan
zelf ook aan zijn gegaan, maar
het was voor ons land onein
dig veel beter geweest".
In haar boek slaagt Madeion
de Keizer er als eerste in, de
doofpot op een kier te zetten
en inhoud plus verloop van
het elite overleg (complot, zo
men wil) enigszins te recon
strueren. Men leest uitvoerig
waar de in het kamp geboren
Nederlandse volksbeweging
feitelijk voor stond, toen die
zich in mei 1945 onmiddellijk
na de bevrijding met een ma
nifest tot het Nederlandse
volk richtte, en via een over
rompelingstactiek regering
smacht wist te grijpen. De
vernieuwers uit Gestel, con
cludeert Madeion de Keizer,
hanteerden in hun poging de
vooroorlogse verzuildheid te
doorbreken, juist die spelre
gels waardoor het verfoeide
vooroorlogse zuilensysteem
zich had kunnen handhaven.
Ze overschatten schromelijk
het christendom als inspira
tiebron voor de naoorlogse
vernieuwing. Ze onderschat
ten sterk de taaiheid van het
kapitalistisch liberalisme.
Wanneer ze spraken over het
volk, hadden ze een ontker
kelijkte, stuurloze groep mid
denstanders en arbeiders voor
ogen, die - ten prooi aan heil
loze verwarring - elk gevoel
van zekerheid had verloren.
Daarom koos de Gestelse elite
voor een opvoedende periode,
waarin van bovenaf een men
taliteitsverandering moest
worden bewerkstelligd bij het
onvolwassen electoraat. Op de
achtergrond speelde de over
tuiging van met name een
Schermerhorn, dat alleen in
het christendom een waar
borg tegen het nationaal-soci-
alisme te vinden was, en dat
niet-belijdende christenen
deze superioriteit van het
christendom verstandelijk
dienden te aanvaarden, wil
den ze mee mogen werken in
plaats van afgestoten te wor
den.
„Maar de benarde elite van
Gestel vormde niet zo'n eens
gezind gezelschap als menig
een na de oorlog wel heeft
doen voorkomen", aldus Ma
deion de Keizer. Ze haalt bij
voorbeeld de vermaarde his
toricus prof. Geyl aan, die
aanwezig was toen Schermer
horn in het gijzelaarskamp»
zijn eerste grote optreden
hield. „Hij was nog niet lang
bezig, of ik zat bij mezelf te
denken: want hebben we ons
in die man vergist, en naar
mate hij verder kwam, zette
ik grote ogen op. Waar zijn
we verzeild geraakt?" En
Drees Sr. die slechts kort in
St. Michielsgestel heeft ver
bleven, maar die uitvoerig
met de gegijzelde elite in con
tact bleef, waarschuwde al
vroeg: „De vermelding van
het christendom als de be
langrijkste factor voor de vor
ming van het Nederlandse
volkskarakter zou het chris
tendom te veel als een een
heid voorstellen, terwijl het
ook zou lijken alsof niet-chris-
tenen beschouwd werden als
niet ten volle gelijkwaardi-
gen.
PIET SNOEREN
Titel: De gijzelaars van Sint
Michielsgestel. Auteur: Ma
deion de Keizer. Uitgeverij:
A. W. Sijthoff. Prijs ƒ18,50.
Vanaf 15 oktober in de
boekhandel.
)ORZITTER NIEUWENHUIS VAN VERENIGDE APOTHEKERS:
Van een onzer verslaggevers)
jeneesmiddelenverbruik stimu-
f en van activiteiten die com
pel gezien zó interesaant zijn,
ie op geen enkele manier door de
bl van de beroepsethiek kun-
f Voorzitter drs. J. Nieuwenhuis
[de Koninklijke Nederlandse
ichappij te bevordering der
nacie (KNMP) zei dit vanmor-
l>p de jaarvergadering in Zwolle.
volgens de KNMP-voorzitter „kleiner
dan sommige apothekers denken, apo
thekers die zó opgaan in hun miljoen-
spel met medicijnen dat zij de spelre
gels niet meer in acht nemen, of een
overtreding daarvan beschouwen als
een daad van zeer bijzonder goed koop
manschap". Nieuwenhuis doelde daar
mee kennelijk op de apotkers die aan
„concernvorming" doen, door in strijd
met het beleid van de KNMP verschil
lende apotheken op te kopen en/of te
vestigen, eigen inkoopcombinaties
(groothandels) te vormen en dergelijke.
ieugel van de beroepsethiek" is Volgens de KNMP moeten er wettelij
ke maatregelen komen om dit soort uit
wassen te bestrijden.
In zijn jaarrede zei de KNMP-voorzit
ter dat apothekers verantwoordelijk
zijn voor kwaliteit van hun farmaceu
tisch handelen, dat ze daarom mede
werking moeten verlenen aan „kwali
teitsverbeterend werken" en aan maat
regelen die tot kostenbeheersing kun
nen leiden. Drs. Nieuwenhuis verwacht
dat de honger naar alternatieve genees
wijzen en -middelen eerder zal groeien
dan afnemen. Ook bijwerkingen en zijn
niet te vermijden, al mag het middel
natuurlijk niet erger worden dan de
kwaal. Volgens de KNMP-voorzitter is
dat alles voor een apotheker een reden
te meer de patiënten te helpen bij het
vinden van een oplossing voor hun
vragen, en te waken tegen een onjuist
of overmatig gebruik van geneesmid
delen en tegen onjuiste combinaties van
medicijnen.
„De patiënt wordt steeds mondiger",
zei drs. Nieuwenhuis, „en hij wil ook
van die mondigheid gebruik maken.
Maar als mondigheid verkeert in eigen
wijsheid, gaat er iets fout. Het is voor
de niet geschoolde mens onmogelijk het
kaf van het koren te scheiden. Dat
moet de apotheker doen".
DRECHT (ANP) De
striebond FNV wil des-
s met harde acties als
lingen het koppelbazen-
deern te lijf gaan. Werk-
irs die hardnekkig blij-
weigeren informatie te
trekken over door hen
leende werknemers, wil
pustriebond op zo'n ma-
dwingen de gevraagde
•matie alsnog te ver-
ken.
lis bestuurder Wil Peper
kamp van de industriebond
FNV gisteren na afloop van
een in Dordrecht gehouden
vergadering van kaderleden
over dit probleem. Informatie
over de inleen-activiteiten van
de werkgevers heeft de indus
triebond nodig om te kunnen
nagaan of het al dan niet om
malafide praktijken gaat. Het
koppelbazpnprobleem neemt
de laatste tijd wjeer veronrus
tende vormen aan, meent Pe
perkamp. Veel werknemers
kiezen voor deze vorm van
personeelswerving omdat zij
dan geen last hebben van het
„gedonder" over sociale ver
plichtingen en medezeggen
schap in de onderneming.
Tijdens een onderzoek door
controle-diensten van de over
heid zijn gisteren op verschil
lende plaatsen in ons land in
totaal 40 zwartwerkers aange
houden.
De Stichting Gouden Handen uit het Gelderse 's Heerenberg
heeft gisteren op Soestdijk de onderscheiding „Gouden Han
den" uitgereikt aan koningin Juliana. Van links naar rechts: De
beeldhouwster Truus Coumans, de Koningin, H. Oosterman lid
van het bestuur en de heer L. Uittenbogaard, voorzitter van de
stichting.
geen proeven
-l stopkogel op
nde dieren
HAAG Het PSP-Ka-
id Van der Spek heeft de
iters Wiegel (binnenland
ken) en De Ruiter (justi-
[evraagd hun afschuw uit
ireken over de suggestie
et beproeven van de stop-
op levende dieren. Vol
de vragen komt de sug-
:s van een chirurg, die de
nene christelijke politiefe-
:ie heeft gevraagd op deze
.praktijkervaring" op te
HILVERSUM Van de Nederlandse
bevolking vindt 73 procent dat er mo
menteel geen tekort aan olie is. Van
die 73 procent verwacht 39 procent dat
dit tekort in de toekomst wel zal ont
staan, 20 procent denkt dat dit niet zal
gebeuren en veertien procent heeft
daarover geen mening. Een én ander
blijkt uit een enquête die het Nipo in
opdracht van de NOS heeft verricht ten
behoeve van het televisie-programma
Panoramiek.
Als schuldigen aan de energiecrisis wezen
de ondervraagden aan: de regeringen van
de olieverbruikende landen (15%), de
westerse welvaartseconomie (24 de
oliemaatschappijen (25 en de regerin
gen van de olieproducerende landen,
(52 Van de ondervraagden vindt 10
dat de oplossing op lange termijn moet
worden gezocht in uitbreiding van kerne
nergie, 40 prefereert zonne- en winde
nergie, 34 'zoekthet in steenkool. Op
korte termijn wordt de oplossing van het
energieverbruik door de helft van de on
dervraagden gezocht in bezuinigingen. Op
de vraag of men voor of tegen uitbreiding
van kernenergie was antwoorde 19 voor
te zijn en 54 tegen, 27 had geen oor
deel.
jaargetijde waarvan de dichter zo weemoedig zingt,
ift de bossen onverbiddelijk in zijn greep. De blade-
vallen. Ten prooi aan de herfst.
Staking van
visverwerkers
voorkomen
DEN HAAG (ANP) Een
staking onder de driehon
derd werknemers van vis-
verwerkende bedrijven in
Katwijk, Scheveningen en
Vlaardingen is gisterep op
het laatste nippertje voorko
men.
Juist voordat de vervoersbond
het sein voor een staking wil
de geven, gingen werkgevers
en vertegenwoordigers van de
bonden om de tafel zitten en
bereikten een akkoord. De
overeenkomst houdt in dat de
haringkuipers en inpakkers er
dertig gulden bruto per week
bij krijgen. Moeilijkheden over
de beloning onstonden enige
tijd geleden toen bleek dat een
aantal bedrijven extra lonen
buiten de CAO om ging beta
len. Deze situatie is nu recht
getrokken.
Koningin ontvangt
Euro-parlementariërs
DEN HAAG Koning
Juliana heeft vandaag een
oriënterend gesprek gevoerd
met een groepje Nederlandse
leden van het Europese parle
ment. Het ligt in de bedoeling
dat ze nog dit najaar zo'n ge
sprek voert met alle andere
Nederlandse Euro-parlementa
riërs. De koningin doet dit
reeds geruime tijd met leden
van de Eerste en Tweede Ka
mer.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Uit cijfers van het districtsbureau voor de
arbeidsvoorziening in Zuid-Holland blijkt dat het aantal
werkzoekenden in de maand september met 576 is gedaald.
Het werkloosheidscijfer in de provincie kwam daarmee op
40.106.
gevonden. Dit in tegenstelling tot vorig jaar. De afname van de
werkloosheid bij schoolverlaters deed zich voor bij alle GAB's
en in alle beroepsgroepen. Uitgedrukt in percentages van het
landelijk gemiddelde (3,5 procent) is de werkloosheid Rotterdam
afgenomen met 5,7 procent, in Den Haag met 3,96 procent en in
Leiden met 3,6 procent.
Jongste zoon
alweer tien
Constantijn Christof Fre-
derik Aschwin, prins der
Nederlanden, prins van
Oranje Nassau, jonkheer
van Amsberg, wordt mor
gen tien jaar. Deze jong
ste telg van prinses
Beatrix en prins Claus
heet echter thuis gewoon
Tijntje.
(Van een
onzer verslaggevers)
APELDOORN De Keu
ringsdienst van Waren in
Zutphen heeft zich van
daag ontfermd over een
blikje wortelen waarin een
Apeldoornse huisvrouw
zaterdag een skelet van
vermoedelijk een muize
kop aantrof. De Apel
doornse wilde tijdens een
familiebezoek een slaatje
klaarmaken toen ze de
vondst deed. De muizekop
was nog niet geheel ver
gaan en bevatte nog enke
le restanten van het in
wendige. Het blikje worte
len werd gekocht bij een
supermarkt in Apeldoorn
en was van Frans fabri
kaat.
ZEIST (ANP) Als het binnen de Europese Gemeenschap
inderdaad komt tot een verbod op legbatterijen, zullen de
kosten van een vergoedingsregeling om de pluimveehou
ders geen schade te laten lijden, onbetaalbaar zijn.
Dit schrijft „Pluimveehouderij", het blad van de Nederlandse
organisatie met dezelfde naam, in zijn editie van deze week. De
uitlating is een reactie op het voorstel van Europese bestuurders
om de legbatterijen voor kippen op termijn te verangen door
strooiselhokken. Dit met oog op het welzijn van de dieren. Een
goede overgangsregeling gedurende acht jaar zou volgens
„Pluimveehouderij" voor alle EG-landen samen twee miljard
gulden kosten. Een ander bezwaar van vervanging van de leg
batterijen is volgens het blad dat Nederland over onvoldoende
ruimte beschikt om de huidige leg-capaciteit te behouden bij een
overgang op strooiselhokken. Als gevolg daarvan zou de huidige
eierproductie aanzienlijk moeten worden ingekrompen.
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG (ANP) De
export van vers varkens
vlees naar West-Duitsland
wordt morgen hervat. Minis
ter Van der Stee van land
bouw en visserij heeft enke
le voorlopige maatregelen
getroffen die het mogelijk
maken dat het vlees een ex
tra keuring ondergaat op de
aanwezigheid van haar-
wormpjes.
De Westduitse overheid heeft
laten weten met deze methode
akkoord te gaan. Minister Van
der Stee heeft de extra keu
ringsmaatregelen getroffen
nadat duidelijk was geworden
dat de Europese Commissie
nog niet op het Nederlandse
verzoek om marktondersteu-
rende maatregelen wilde in
gaan. Daarnaast was gebleken
dat een kort geding bij het Eu
ropese gerechtshof niet vóór
het komende weekeinde kon
plaats hebben.
V.d. Klaauw: geen protest bij El Salvador
DEN HAAG (ANP) Minister Van der Klaauw van bui
tenlandse zaken gelooft niet dat een krachtig protest bij de
regering van El Salvador zou bijdragen aan eerbiediging
van de mensenrechten in dat land.
Hij heeft dit geantwoord op schriftelijke vragen van het PvdA-
Tweede Kamerlid Van den Bergh, die op een dergelijk protest
had aangedrongen. De minister tekent bij zijn afwijzing aan dat
de mensenrechten-situatie in El Salvador de regering wél met
zorg vervult.
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG De fracties van CDA en
PvdA in de Tweede Kamer die samen een
meerderheid vormen, zijn nog steeds niet be
reid een Zuidafrikaanse ploeg toe te laten
tot de Olympische Spelen voor gehandicap
ten (Paralympics) die volgend jaar in ons
land zullen worden gehouden. Dit ondanks
een brief van minister Van der Klaauw van
buitenlandse zaken waarin deze verzekerde
dat de Zuidafrikaanse ploeg multiraciaal en
op basis van sportprestaties zal zijn samen
gesteld.
Zowel Scholten (CDA) als Ter Beek (PvdA)
noemden de brief van de minister „zeer stel
lig", waarbij zij niet verheelden dit teveel in de
pro-Zuidafrikaanse richting te zien. Ter Beek
ging daarbij zover het ministerie ervan te be
tichten in het nieuwe onderzoek alleen feiten
ter staving van de eigen - reeds pro-Zuifafri-
kaanse houding - te hebben gezocht. Scholten
noemde het desgevraagd niet uitgesloten dat
ook de CDA-fractie tegen de komst van een
Zuidafrikaanse ploeg zou stemmen. De Tweede
Kamer zal komende week donderdag opnieuw
over de zaak spreken.
DEN HAAG Volgens een
woordvoerder van het depar
tement van landbouw en vis
serij vindt minister Van der
Stee, dat er in 1980 in beperkte
mate haring mag worden ge
vangen in de Noordzee. Sinds
1978 is het voor de hele Neder
landse haringvisserij verboden
haar netten in de Noordzee uit
te gooien. „Als het vangstver
bod de komende jaren blijft
gehandhaafd, dan blijft er
geen haringvisser meer over",
aldus de woordvoerder. Het is
overigens de vraag of minister
Van der Stee zijn zin krijgt
wanneer landbouw- en visse
rijministers van de EEG weer
bijeen komen om deze zaak te
bespreken. Met name Enge
land ligt dwars.
De woordvoerder van het mi
nisterie deed desgevraagd zijn
mededelingen nadat het Pro-
duktschap voor Vis en Vispro-
dukten in een brief aan Van
der Stee had aangedrongen op
een haringvangstquotum. Vol
gens het produktschap hebben
biologen vastgesteld dat de ha
ringstand iets is verbeterd, zij
het langzamer dan gedacht.
(Van onze verslaggevers)
ROTTERDAM De gemeente Rot
terdam twijfelt nog sterk of men al
dan niet een bijdrage zal leveren aan
de „afkoopsom" die de stakende ha
venslepers ertoe moet bewegen weer
aan het werk te gaan.
Burgemeester Van der Louw zei giste
ren dat de gemeente op dit moment
nog niet in de buidel zal tasten, maar
voegde hieraan toe dat dit mogelijk
toch zal gebeuren als de situatie verder
verslechtert. Het actie-comité van de
havenslepers heeft laten doorscheme
ren dat het tot hervatting van het werk
bereid zou zijn als een uitkering ineens
zou worden verstrekt van ongeveer
1650 gulden. Zolang die uitkering er
niet komt houden de stakers vast aan
een loonsverhoging van 28,50 bruto
per week met terugwerkende kracht
tot 1 juli en doorbetaling van een deel
van de gestaakte dagen. Zoals bekend
heeft de werkgever van de havensle
pers, Smits Internationale Sleepbedrij
ven zich al geruime tijd geleden bereid
verklaard de 28,50 extra in de CAO
voor 1980 op te nemen.
De uitkering ineens zou opgebracht
moeten worden door die partijen die
belang hebben bij beëindiging van de
staking. De m^est direct belanghebben
de, Smits Internationale, weigert tot nu
toe echter om bij te dragen. Belangrijk
ste overweging die de gemeente Rotter
dam er tot nu toe van weerhoudt met
geld op tafel te komen is dat hiervan
een voorbeeldwerking zou uitgaan bij
toekomstige sociale conflicten. Als de
gemeente nu in de buidel tast zou men
daartoe bij toekomstige sociale conflic
ten mogelijk opnieuw gedwongen wor
den. Intussen lijkt het aantal werkwil
ligen onder de havernslepers de 50
overschreden te hebben.