Neerlands Hoop bang voor
spandoeken met „Bram
en Freek moeten blijven
REKT MEE EN BEWEEGT MEE.
Wereld van
in schitterend
Bestiarium
KUNST LEIDSE COURANT
Markten
KAASMARKT WOERDEN-<26 sep
tember) Aanvoer 60 partijen. Prij
zen in guldens per kg: 1e kwal.
7.00—7,45. 2e kwal. 6,25—6.99 en
zware kwal. en extra tot 8.00. Handel
kalm.
VEEMARKT DEN BOSCH-(26 sep
tember) Aanvoer: totaal 8844, run
deren 2457, graskalveren 424, vette
kalveren 39, nuchtere kalveren 2653,
schapen 2194, geiten 36, slachtvar-
kens 1041, slachtrunderen 1328.
Prijzen (in guldens): melk- en kalf-
koeien, per stuk 1725—2850, guiste
koeien, per stuk 1300—2000, kalf-
vaarzen, per stuk r. 2100—2900, z.
1600—2350, klamvaarzen, per stuk
1700—2050, guiste vaarzen, per stuk
1600-1800, pinken, per stuk 1300—
1450, graskalveren, per stuk 800—
1150, nuchtere kalveren v. fok-meste-
rij, per stuk roodb. 430—590, zwartb.
300—475, weideschapén, per stuk
100—130, lammeren, per stuk 80—
110, stieren 1e kwal., per kg gesl.
gew. 7.357.80, 2e kwal. 6.20—
7.30, vaarzen 1e kwal., per kg. gesl.
gew. 6.70—7.85, 2e kwal. 5.95—
6.60, koeien 1e kwal., per kg gesl.
gew. 6.45—7.50, 2e kwal. 5.90—
6.35, 3e kwal. 5.605.85. worst
koeien, per kg gesl. gew. 4.70—5.70,
vette kalveren 1e kwal., per kg lev.
gew. 5.15—5.25, 2e kwal. 5.05—5.15,
3e kwal. 4.50—5.00, slachtzeugen, 1e
kwal., per kg lev. gew. 2.59—2.69, 2e
kwal. 2.49—2.59. 3e kwal. 2.39—
2.49, slachtvarkens, per kg. lev. gew.
2.60—2.70, vette schapen, per stuk
150—180, vette lammeren, per stuk
120—180.
Overzicht (resp. aanvoer, handel en
prijzen); melk- en kalfkoeien minder
rustig als vorige week, guiste
Matting stretch broek. Van dioIen/woL Mouliné stretch broek. Van wol/lycra.
In groen en bruin/beige. ||QQ In grijs/blauw en bruin/blauw. 120.-
PEEK CLOPFENBURG GEWELDIGE MODEGEZELUGE SFEER
hun roem. Ook die kan op een
dag afgelopen zijn. Als zij dit
moment zouden afwachten,
zouden zij in een situatie van
het Totale Niets terecht kun
nen komen. Ook met de ge
dachte hieraan hadden zij
moeilijkheden. Zij noemen
zich als duo een spiegelbeeld
van eikaars fouten, weliswaar
een ideale huwelijkssituatie,
maar niet voldoende basis
voor levenslang samengaan op
de planken.
Beiden menen bovendien elk
afzonderlijk voldoende kwali
teiten te nebben om het los
van elkaar op het podium te-
kunnen maken. Intimi van
Bram en Freek voegen hier
aan toe, dat Freek als eenling
sneller op de planken terug zal
kunnen keren dan Bram, om
dat Freek met zijn scherpe
teksten en directe voordracht
een zaal voor zich in kan ne
men. Bram als muzikaal mens
zou vooral zijn compositori
sche gaven in moeien zetten
om langs die weg een eigen
publiek op te bouwen.
Het is alweer tien jaar geleden,
dat zij als duo bijna een explo
sie veroorzaakten in het toen
malige cabaretwereldje met
hun programma „Neerlands
Hoop In Bange Dagen". Hun
kracht was vooral gelegen in
het noemen van de dingen bij
hun naam. Denk bijv. aan de
man die vanuit zijn verfrom
melde toestand in een vangrail
aan zijn vrouw laat weten, dat
hij vanavond wat later thuis
komt. Ook lieten zij rolstoelrij
ders klare taal spreken over
de misjegening door het valide
volk. In hun actie „Bloed aan
de paal" probeerden zij het
Nederlands Elftal weg te hou
den uit Argentinië, omdat daar
de mensenrechten worden ge
schonden. Die openheid sprak
vooral een groot jeugdig pu
bliek aan. In diezelfde eerste
jaren zetten zij bovendien een
musical op het toneel, „De dag
dat de onschuld dood ging", j
ter gelegenheid van een lus-
trum van Leidse studenten
meisjes. Een paar jaar later in
troduceerden zij in de volle
maat de popmuziek in hun
programma, dat toen ging on
der de titel „Neerlands Hoop
Express". Zo zijn zij voortdu
rend in de weer gebleven hun
optreden met een cabareteske
ondergrond door het toevoe
gen van showeske elementen
bij het publiek ingang te doen
vinden. Intussen bewandelden j
zij pok zijpaden, zoals met de J
musical „Een kannibaal als jij
en ik", waarvoor Freek zijn
welbekende harde teksten
schreef en Bram voor de mu
ziek zorgde.
Zij hebben met dit alles samen
altijd veel succes gehad. En
kwamen nu op een punt te
recht, dat zij beiden zeiden: als
we nu niet uit elkaar gaan en
eigen wegen zoeken om ons
artistiek waar te maken, dan
gebeurt het nooit meer. schei
den we pas als het publiek op
ons als duo zal zijn uitgekeken.
Beiden hebben overigens
slechts een vaag idee waarmee
ze in de naaste toekomst als
eenlingen voor de dag zullen
komen. Zij hebben ook geen
lust hierover openhartig te zijn
zolang hun huidige program
ma nog loopt. Voor elk van be
iden komt het er op neer, dat
zij een keus moeten maken uit
een grote hoeveelheid van
voornemens.
Zeggen zij: „Ons eerste streven
zal er nu op gericht zijn om
weerstand te bieden aan die
actiegroepen, die de straat op
zullen gaan met spandoeken
als: Bram en Freek moeten
blijven".
TON OLIEMULLER
AMSTERDAM Onder de
ingewijden in de kringen
van het cabaretduo Freek de
Jonge en Bram Vermeulen,
samen Neerlands Hoop,
kwam het niet over als een
verrassing, toen bekend
werd, dat beiden voortaan
eigen wegen wensen te be
wandelen. Tot het eind van
dit jaar maken zij samen de
tournee af van hun jongste
programma „Offsmboet
IPPQ", onder welke code zij
binnendringen in het warri
ge wereldje van het schijn-
modernisme, van het compu
tervolkje, van de doden
sprong van vader en zoon.
Beiden staan hier nog vol
enthousiasme achter, maar
gaande de jaren werden zij
besprongen door vragen als
hoe lang kunnen we het sa
men op deze manier nog ma
ken?. Zijn we niet bezig een
schabloon. een herhaling
van ons zelf te worden?
Als antwoord op deze vraag
hebben zij tenslotte de knoop
doorgehakt. In alle vriend
schap werd besloten hun eigen
mogelijkheden in persoonlijke
artistieke activiteiten uit te
proberen. Zij hebben nog wel
een poging gewaagd om hun
inzichten in het maken van
theater te combineren. Elk af
zonderlijk stelden zij een lijst
van onderwerpen en plannen
Bram en Freek met ingang van het komende jaar niet langer onafscheidelijk.
op en nadat beiden daarvan
een zak vol hadden, werd ge
keken in hoeverre die wensen
samengebracht konden wor
den in één programma. Zij za
gen het echter niet zitten.
Waarna zij definitief afhaak
ten en Neerlands Hoop opsplit
sten in twee individuele thea
termakers
Daarover vertellen zij zelf, dat
zij beiden wat hun leeftijd be
treft rond de 35 jaar zitten. Zij
noemen dit nog net jong ge
noeg om' aan een heel nieuwe
eigen carrière te beginnen. Bo
vendien staan zij momenteel
als duo op het hoogtepunt van
Stretch.
DONDERDAG 27 SEPTEMBER 1979
Young Vic komt Hamlet spelen
Op de foto een dame in avond
jurk en een heer in smoking.
Toch is dit geen scène uit een
modern society-stuk, maar een
uit Shakespeare's Hamlet. De
Young Vic Company uit Lon
den, die deze Hamlet op zon
dag 30 september opvoert in
de Toneelzaal van het Con
gresgebouw te Den Haag,
meent dat het
van de Deense pr
onze tijd van
kunnen zijn. Het
boeiende en
toning te zullen
David Day: Een Tolkien I
stiarium. Uitg. Rostri
prijs 59,50.
les te weten komen
figuren in wie men is
resseerd, compleet
en nagslacht. Een werk,
zonder dit Bestiarium
lijks was te doen. Ook de
balken voorin geven een
zicht in het ontstaan en
van Tolkiens wereld,
men, indien men de moed
gevonden dit zelf uit te
ken, maandenlang een
taak zou hebben gehad.
En dit Bestiarium is meer
een naslagwerk, waarin
de lezer van Tolkien
kelijk wordt gemaakt,
staat inderdaad het
dat de gebruiker door
betische indeling wordt
den. Maar de
wordt opnieuw
telijk om het
derwerp opnieuw door
kunnen nemen, gedeeltel rg(
ook omdat men met de n
op feiten wordt gedrukt,
bij het lezen van het cm et T
spronkelijk werk gemakkei ig i
over het hoofd werden gezii nge
Met dit 'Bestiarium' kan |ge
Tolkienliefhebber jaren va eci
uit en niet om de beschnjvi isei
gen alleen. Toegegeven
worden, dat de illustratoren
met zorg zijn uitgekozen
de landen met hun schepp t c
gen schitterend in beeld z n
gebracht. Los van de eig
fantasie kan de lezer kijk
en snuffelen en
creaties ondergaan, die in
werk zijn opgenomen. Tel
en illustraties vormen e
groot, kunstzinnig geheel,
moeite van veel lezen en 1
ken waard. Al is de in
boek opgenomen Gollem n n
onze Gollem; hoewel vast
zeker een betere weergave.
F.J. BROMBER aï
De Britse taalgeleerde Tol
kien verwierf met zijn 'In
de ban van de ring' en an
der werk, óf opgetogen aan
hangers, óf teleurgestelden,
die niet begrepen wat men
nu allemaal zag in een uit
voerig beschreven, maar be
dachte wereld waar men
niet doorheen kon komen.
En zelfs de liefhebbers van
Tolkien, zullen zich af en
toe kunnen afvragen, of zij
niet in een uit de hand gelo
pen, literaire practical joke
terecht zijn gekomen. Voor
de bewonderaar, die steeds
opnieuw het werk van Tol
kien doorleest en voortdu
rend op nieuwe gedachten
en verwikkelingen stuit,
heeft de jonge Canadese
schrijver David Day een
'Tolkien Bestiariüm' sa
mengesteld, waarin Tol
kiens fantasiewerelden van
Midden-aarde en de Onster
felijke Landen encyclope
disch zijn verwerkt. Ook
heeft een aantal ervaren il
lustratoren, onder wie de
Nederlandse Lidia Postma,
gestalte gegeven aan landen
en figuren, 'zoals ze eruit
moeten hebben gezien'. Dit
Bestiarium is een geweldig
naslagwerk geworden en
wel zo kompleet en uitvoe
rig, dat de Tolkien-liefheb-
ber met dit boek in handen
zich moet afvragen hoe men
het ooit zonder heeft kun
nen stellen. Al kunnen met
name de illustraties vragen
opwerpen.
Niet omdat die illustraties
geen kwaliteit zouden bezit
ten, integendeel. Zonder uit
zondering zijn de tekeningen,
in kleur en zwart-wit, kuns
twerkjes, die bovendien vol
doen aan de beschrijvingen
die Tolkien in zijn werk
weergaf. Op fouten zal men
de illustratoren niet kunnen
betrappen, maar de lezer, die
zich Tolkiens wereld en de fi
guren daarin geestelijk eigen
heeft gemaakt, zal een gevoel
van teleurstelling moeilijk
kunnen onderdrukken; ieder
heeft immers allang een eigen
voorstelling gemaakt van
Gandalf, Frodo, de Zwarte
Ruiters, balrogs, Gollem en
alle andere figuren. Deze en
vrijwel alle andere Tolkien-
scheppingen en hun omge
ving, ziet men nu kunstzin
nig, maar onherroepelijk ge-
vormd, weergegeven. Door
een kunstenaar, maar hoe dan
ook, door een ander dan de
lezer.
Hieraan zal men bepaald
moeten wennen en niet
'even' te meer omdat men
dit Bestiarium zeker voor de
eerste keer niet zal openslaan
zonder te willen zien hoe in
dit boek de meest bekende fi
guren zijn weergegeven.
De hobbits uit dit Bestiarium
zijn niet onze hobbits, Gan
dalf is niet onze Gandalf en
van Gollem hadden wij een
heel andere voorstelling dan
het de Gollem uit het naslag
werk. Maar men moet, al dan
niet met toegegeven spijt, be
kennen dat de illustratoren
zich letterlijk aan Tolkiens
aanwijzingen hebben gehou
den.
Het oeuvre van Tolkien is
dermate complex, dat ook de
geoefende lezer niet gauw zal
kunnen zeggen de bedachte
mythologie van de Engelse
geleerde uit het hoofd te ken
nen; wat 'De Hobbit' betreft
en 'In de ban van de ring' zal
men een heel eind -komen.
Maar wanneer men wordt on
dervraagd over de samenstel
ling van De Silmarillion, zal
men spoedig door de knieën
gaan. In het Bestiarium kan
men alle personen, figuren en
andere scheppingen moeite
loos traceren; het boek is ont
hutsend overzichtelijk.
De algemene index, achterin
het boek opgenomen, is onge
looflijk compleet en met een
voudig bladeren kan men al-
GeÜW lil
I W i D DAY
Omslag van
het Tolkien
Bestiarium.
