uueekpuzzel door dr. Pluizer
dierenportret
postzegels
DENKSPORTEN/HOBBY
Nr 38 Diagonalenpuzzel
B fl y
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 22 SEPTEMBER 1979 PAGIN,
Da prijswinnaars
van de puzzel van
vorige week zijh:
Vijftien gulden:
C. A. van Leeuwen,
Oranjekade 11, 2252
XA Voorschoten.
Mevr. P. van
Haasteren, Utr.
Jaagpad 123, 2314
AV Leiden.
De prijzen worden
binnen drie weken
per cheque
toegestuurd.
Oplossingen onder
vermelding van
Puzzel 38 dienen
uiterlijk
woensdagmiddag
in bezit te zijn van:
Eigen
postcodenummer
s.v.p. leesbaar
vermelden.
1- 3 ongedurig persoon (scherts);
1- 9 voorbode van slecht weer;
2- 6 bekoorlijkheid;
2- 8 inwoner van Middenamerikaan-
se republiek;
3- 8 begrensde tijdruimte;
4- 7 sieraad op b.v. een pantoffel
4-15 vlakke meetkunde;
5-10 band om het middel;
5-14 familielid;
6- 9 gebakken vloertegel;
7-14 godendrank;
10-15 sneeuwstorting;
11-13 geaardheid van mensen;
11-21 Europeaan;
12-16 steekwapen;
12-20 soort vliegtuig;
13-20 groen wijnglas;
16-21 transportvaartuig;
17-19 verlegen;
17-27 pendant;
18-22 grote drinkebeker;
18-26 voorzichtig;
19-26 soort huiduitslag;
22-27 kwaadsprekerij;
23-25 het gehele vermogen v.e. gefail
leerde;
23-33 Europees volkslied;
24-28 ouderwets;
24-32 land in Centraal-Azië;
25-32 Europese hoofdstad;
28-33 koortswerend geneesmiddel;
29-31 donkerblauwe kleur;
29-39 vreesaanjaging;
30-34 beslissend stadium;
30-38 financiële bijdrage aan een ver
eniging;
31-38 kleur;
34-39 gekonfijte onrijpe schil van ci
troenen;
35-37 aan alle kanten;
35-42 bestrijdingsmiddel;
36-40 vrucht;
36-41 tweede mogelijkheid;
37-41 beweeggrond;
40-42 kledingstuk.
Tijdens de Europese kampi
oenschappen voor teams, dat
dit jaar in Lausanne werd ge
houden en waarbij, in de Open
afdeling, de Italianen weer
eens als overwinnaar uit de
stijd kwamen, zijn vele staal
tjes van bijzonder goed bridge
ten beste gegeven.
Het „beste spel", dat de BOLS
Brillancy Prize verkreeg, liet ik
u reeds eerder zien, maar ook
het onderstaande, dat overi
gens niet voor die prijs werd
aangemeld, is er een dat de
aandacht vraagt. De reden
voor het niet aanmelden zal"
wel zijn geweest, dat het in fei
te een routine-zaak is, mits,
zoals zo vaak, men zijn slagen
maar goed telt, maar ik denk
dat er toch wèl een vrij groot
aantal bridgers rondloopt dat
de verkeerde weg zou hebben
ingeslagen.
Oordeelt u zelf:
Routine?
Het spel is afkomstig uit de
wedstrijd tussen Zweden en
Duitsland en het resultaat
droeg in niet geringe mate bij
aan de 191 overwinning van
de Scandinaviërs.
In de open kamer ging het bie
den als volgt:
A 6 5
O A H V B
O A H 10
6 4
♦8 4 2
Kl H V 10 7 3
"V 8 4 3 2
*7
OB753
W 0$ 2
AH 10
9 2 Z V B 8
B 9
10 9 6 5
O V 9 8 6 4
4.5 3
Noord
Oost
Sundelin
Gwinner
2 ruiten (1)
pas
2 SA (3)
pas
3 harten
pas
pas
pas
Zuid
West
Flodqvist
Ballman
2 harten (2)
pas
3 ruiten
pas
4 harten
pas
(1) de „multi-coloured", een
openingsbod dat diverse bete
kenissen kan hebben. (2) wil
dit spelen, indien partner een
zwakke 2 harten opening heeft.
(3) 20—22 punten met SA ver
deling.
West begon met twee hoge en
een derde klaveren, die door
zuid werd getroefd. Vervolgens
gaf Flodqvist een schoppen af,
won de volgende slag, incas
seerde schoppenaas en troef
de een schoppen met de 10.
Hierna werden de troeven ge
haald en de tien slagen waren
binnen: vier hartens, drie rui
tens, een schoppen en twee in
troevers. Inderdaad: „routine",
maar ik zal niet graag de spe
lers de kost geven die zouden
zijn begonnen met twee rond
jes troef, in de hoop dat de rui
tens zich netjes zouden gedra
gen. Of de Duitsers dit resul
taat zouden hebben geëven
aard blijft geheim, want aan de
andere tafel ging het:
Noord
Oost
Schroeder
Morath
2 SA
pas
3 harten
pas
pas
5 klaveren
pas
pas
•Zuid
West
Von Gynz
Göthe
3 klaveren
doublet
4 harten
pas
doublet
pas
In dit contract gingen slechts
drie slagen verloren, zodat de
Zweden er 11 IMP's aan over
hielden.
Van de nieuwe competitie zijn
al weer twee ronden gespeeld.
Volgende week zaterdag staat
de derde ronde op het pro
gramma. Andermaal hebben
vele spelers gebruik gemaakt
van de transfermarkt. Met als
gevolg een paar spectaculaire
overschrijvingen. Zo trok twee
deklasser Fivelgo uit Appin-
gedam de topspelers Jannes
van de Wal en Peter van Har
ten van Groningen en Bauke
Bies van Huizum aan.
In de hoofdklasse lijfde vooral
Lent een paar kopstukken in:
oud-wereldkampioen Koeper-
man en Hans Jansen, de Ne
derlandse kampioen. Verder
kwam Rob Schippers van
Treebeek. Ook Huissen boekte
versterking. Rob Clerc wissel
de IJmuiden voor de Gelderse
club.
Verdere mutaties in de hoofd
klasse: IJmuiden: erbij: Boulo-
nois (Alkmaar), Van Duijvenbo-
de (VAD), Smit (HDC Haarlem)
en Sterel (Heemstede), weg:
Clerc (Huissen) en Schut
(VAD); RDG: erbij: Bronstring
(Leiden) en Vermin (Wasse
naar), weg: Lagas (Mariahoeve)
en Rijkaart (Alblasserdam);
Groningen: erbij: geen, weg:
Van Harten en Van de Wal (be
iden Fivelgo); Lent: erbij: Jan
sen, Koeperman en R. Schip
pers, weg: geen; VAD: erbij:
Binenbaum (Amstelveen), Van
Dommelen (CDA) en Van Dus-
seldorp (Bussum), weg: Van
Duijvenbode (IJmuiden); Hui-
zem: erbij: P. Bergsma (Drach
ten) en D. Sinnema (Dokkum),
weg: Bies (Fivelgo); Almelo: er
bij: Bakhuis (Twente's Eerste);'
weg: geen; Huissen: ecbij:
M SB
x.ili li
O
m .o s.oö
Keizer
Clerc (IJmuiden); weg: geen;
NOAD: geen mutaties; Houdt
Stand: erbij: Van Ipenburg
(VAD), weg: geen.
Het ligt voor de hand te veron
derstellen dat de titelstrijd
weer een aangelegenheid
wordt voor kampioen IJmui
den, Lent en RDG. De hierbo
ven aangehouden volgorde
was de eindstand vorig jaar,
NOAD en Houdt Stand promo
veerden.
Elk jaar blijkt dat de nieuwelin
gen het moeilijk krijgen. Dat
geldt ook voor het jeugdige
Houdt Stand, resultaat van pi
onierswerk van Mensonides,
de man van het eerste uur bij
de Brinta- later KSH-toernoo-
ien. Topspeler is Jos Stokkel,
maar ook Buurke, Keizer en
Kolk scoren er flink op los. Een
voorbeeld van het spel van
Keizer toont de partij Keizer-
Van Gaans (Constant) uit de.
competitie van vorig jaar.
Na wits 32.41-36 (zie diagram)
verkeert de Rotterdammer in
grote moeilijkheden. Verhin
derd zijn 12-18 en 13-18 (dam
op 3). Na 24-30x30 Is 37-31
enz. wel toereikend, dus: 32.
21-27 33. 32x21 16x27
34.37-32 11-16 35.32x21
16x27 36.35-30 24x35 37.28-
23 19x28 38.29-24 20x29
39.34x21 13-18 40.36-31 8-13
41.38-32 14-19 42.32-28 15-20
43.21-16 20-24 44.16-11 17x6
45.28x8 13x2 46.40-34 6-11
47.26-21 2-7 48.43-38 7-12
49.21-16 24-30 50.16x7 12x1
51.31-27 19-24 52.33-28 1-7
53.38-33 18-23 54.28x19
24x13 55.27-22 7-12 56.33-29
13-19 57.29-24 19-23 58.22-18
30x19 59.18x7 23-28 60.7-1
28-32 61.1-29 32-27 62.29-47
19-24 63.47x15 35-40
64.44x35 37-41 65.15-38 41-46
(op 41-47 39-33!) 66.39-33 46-
23 67.33-28 23x30 68.35x24
een winstgang van Keizer om
te onthouden.
Een chinchilla is even leuk als een bontjas
Hoewel chinhilla's meestal ge
fokt worden om met hun velle
tje een bijdrage te leveren aan
een bontjas zijn ze als huisdier
ook verschrikkelijk leuk. De
chinchilla lanigera, of wolmuis,
behoort tot de enkeltandige
pelsknaagdieren en lijkt nog
het meest op een schattige
grijze eekhoorn. Het diertje dat
ongeveer 600 gram weegt,
heeft grappige lange snorha
ren, kale oortjes en een pluim
staartje.
In het wild leeft de chinchilla in
de woeste streken van het An-
desgebergte in Chili, Peru en
Bolivia, waar een zeer droog
klimaat heerst. Ze zijn daar
echter vrij zeldzaam geworden.
Omstreeks 1900 dreigde de
chinchilla uit te sterven door
de jacht die er op de dieren
werd gemaakt voor hun pels
jes. Gelukkig werd er een wet
opgesteld die de jacht ver
bood. Ze mochten echter wel
gevangen worden mits ze goed
verzorgd werden. Om chinchil
la's uit te voeren had men een
speciale vergunning nodig die
de Zuid-Amerikanen slechts
met moeite afgaven. Een Ame
rikaan kreeg toestemming om
drie vrouwtjes en acht mannet
jes uit te voeren en uit deze elf
diertjes zijn bijna alle chinchil
la's gefokt die we nu in Ameri
ka. Canada en Europa hebben.
In Californië begon men met
het op grote schaal fokken
voor de bontindustrie.
Het pelsje is de minst zware
die men voor bontwerk ge
bruikt, de afzonderlijke haart
jes van de onderwol vertakken
zich in zeer veel zwakgekrulde
uiteinden. De vacht is daar
door erg dik en vlooien en lui
zen krijgen hierin geen kans.
Het bovenhaar is een paar
centimeter langer dan de on
dervacht. De kleur is blauw
grijs. De vacht is van decem
ber tot maart op zijn mooist en
in deze periode moeten de
diertjes dan ook gedood en
gevild worden.
Vanaf de jaren dertig wordt de
chinchilla ook in Europa voor
zijn huid gefokt. Er werden tal
loze misleidende advertenties
geplaatst die het soms deden
voorkomen dat men met hel
houden van chinchilla's in de
kelder of op een zolderkamer-
tje miljonair kon worden. Om
dat het voor veel mensen
moeilijk was en is om een zelf-
gefokt diertje voor de pels te
verkopen worden er nu regel
matig chinchilla's als huisdier
tje aangeboden. De chinchilla
is polygaam en bij èén manne
tje kunnen zo'n drie a vier
vrouwtjes gezet worden. De
bronstijd bedraagt drie a vier
dagen en het duurt ongeveer
111 dagen voordat de kleintjes
ter wereld komen. De worp
kan variëren van 1 tot 4.
Het is ongelooflijk zo volmaakt
als een chinchilla-baby ter we
reld komt. Ze hebben een vol
ledige pels, hoewel die natuur
lijk nat is, hun ogen zijn al
open en zelfs hun tandjes zijn
aanwezig terwijl ze zich direkt
door hun hok bewegen. Hun
geboortegewicht is ongeveer
45 gram en wanneer ze zijn
volgroeid op de leeftijd van on
geveer 10 12 maanden be
draagt hun gewicht 600 gram.
Ongeveer 10 dagen na de ge
boorte gaat het jong wat vast
voedsel eten.
In zijn natuurlijke staat leeft de
wolmuis van gras, kruiden,
mos en zaadjes. Nu zijn er
kant en klare brokjes in de
handel en ook caviavoer en
oud brood wordt graag gege
ten. Aangevuld met een hand
jevol hooi per dag en wat
groenvoer en fruit is dat alles
wat het diertje nodig heeft.
Zoals bij veel knaagdieren
groeien de tanden door en
daarom moeten we af en toe
een takje geven om op te kna
gen; ook een stukje puimsteen
om de tanden op te scherpen
voldoet goed. De chinchilla
neemt graag een zandbad en
in zijn hokje hoort dan ook een
bakje met bijvoorbeeld fijn
schelpenzand thuis. Tegen de
avond is de chinchilla het le-
vendigst en dan is het erg leuk
het diertje los te laten lopen.
Eén levende chinchilla is zeker
zo leuk als een bontjas waar
tientallen velletjes voor nodig
zijn
Voor 2 oktober a.s. heeft de
PTT de uitgifte van twee bij
zondere zegels op de agenda
staan. Met deze zegels wordt
onder de aandacht gebracht
dat de kunstenaars Joost van
den Vondel en Jan Steen 300
jaar geleden overleden. De ze
gels hebben een waarde van
40 en 45 ,cent.
Joost van den Vondel behoort
tot de bekendste Nederlandse
dichters. Hij werd in 1587 in
Keulen geboren, waarna hij te-
samen met zijn ouders, in 1597
naar Amsterdam verhuisde.
Zijn eerste gedicht publiceert
hij in 1605 en vijf jaar later
wordt zijn eerste toneelstuk
opgevoerd. Dit zou het eerste
worden van een grote reeks
toneelwerken gedurende Von
dels lange leven. Zijn bekend
ste werk is het toneelstuk Gijs-
brecht van Amstel, dat hij op-
draaot aan de befaamde jurist
Joost van den Vondel en Jan Steen
Gijsbrecht aan het eind van
het toneelstuk, in ballingschap
is gegaan. Bij zijn overlijden in
1679 laat Vondel een oeuvre
na dat hem in Nederland de
erenaam „Prins onzer dich
ters" zal bezorgen. Jarenlang
wordt op nieuwjaarsdag de
„Gijsbrecht" in Amsterdam
opgevoerd, de stad waar Von
del 82 jaar heeft gewoond en
gewerkt.
Op de door Jan Kuiper uit
Spijk ontworpen zegel ziet men
het bovenaedeelte van het
damse stadsschouwburg. Dit
poortje draagt de inscriptie:
„De wereld is een speel toneel.
Elk speeld zyn rol en krygt zyn
deel". Verder ziet men een
ganzeveer en de tekst „Vondel
300 jaar". De zegel werd ge
drukt in de kleuren grijs, rood,
blauw en oker. De tweede ze
gel in deze serie heeft een
waarde van 45 cent en brengt
de 300e sterfdag van de schil
der Jan Steen onder de aan
dacht. Jan Steen, de befaam
de Hollandse genreschilder, is
waarschijnlijk in 1626 geboren
als zoon van een brouwer. Zijn
leertijd brengt hij o.a. door bij
Adriaen van Ostade en bij de
landschapsschilder Jan van
Goyen, met wiens dochter hij
In 1649 trouwt. Geplaagd door
geldzorgen zoekt hij naast het
schilderen naar andere inkom
sten, maar zijn brouwerijen en
herberqen blijken nimmer ren-
Bij velen roept de naam Jan
Steen associaties op met kroe
gen, dronkenschap en losban
digheid. Dit komt waarschijn
lijk, omdat vele van de onge
veer 800 schilderijen die thans
van hem bekend zijn vrolijke
gezelschappen, herberg- en
bordeelscènes voorstellen. Bij
zorgvuldige beschouwing blij
ken zijn herbergscènes echter
vaak een waarschuwing tegen
overmatig drankgebruik te be
vatten. Zijn „vrijages" zijn
vaak een zinspeling op de ver-
Hoewel zijn schilderijen kwali
tatief nogal uiteenlopen be
hoort Jan Steen tot de beste
schilders van de Gouden
Eeuw.
De zegel werd ontworpen door
de Dienst voor Esthetische
Vormgeving van de PTT. Op
de zegel ziet men een detail uit
het schilderij „Vrolijk Gezel
schap". Verder wordt een be
langrijk deel van de afbeelding
ingenomen door een motief
van een oud-Hollandse tegel
vloer. Als bijzondere tekst op
deze zegel: „Jan Steen 1679".
Deze zegel werd gedrukt In de
kleuren groen, blauw, geel,'
bruin en rooa. De zegels wer
den in een oplaag van 90.000
vel van 100 zegels gedrukt
door Joh. Enschedé en Zonen
te Haarlem, en zullen verkrijg
baar zijn zolang de voorraad
In Eeklo, België, werd het In
ternationaal Jeugdtoernooi in
augustus gespeeld en ik laat
hiervan enige uitslagen volgen:
Winnaar Hoofdgroep jongens:
K. Bisschoff uit Duitsland.
2 en 3 Flis, Polen en Santo-Ro
man, Frankrijk. Met een half
puntje achterstand Cardon,
Ned. en Canda, België. De rest
ga ik niet allemaal noemen,
maar nog aardig is te vermel
den dat nog op drie lagere
plaatsen een landgenoot en
een Bejg broederlijk naast el
kaar stonden! Een Griekse jon
geman eindigde op de 15e
plaats (uit 22 deelnemers). In
een Italiaanse partij (Greco!)
overliep hij de Belg Willems.
Deze eeuwenoude opening is
nog goed geschikt om er de
tanden op te scherpen voor de
jeugd, maar als remise-ope
ning allang uit de meesterprak-
tijk verdwenen. Maar de aan
komende jeugd kan er nog
heerlijk mee stoeien en plezier
aan beleven.
Wit: Aleksakis.
Italiaans.
Zwart: Willems.
1. e4,e5 2. Pf3,Pc6 3. Lc4,Lc5
4. c3,Pf6 5. d4. ed4: 6.
cd4:,Lb4+ 7. Pc3,Pe4: 8. 0-0,...
(geen Möllervariant dus met 8.
d5,..l) 8Pc3: 9. bc3:,Le7
(niet goed is: 9Lc3: 10. Db3
enz.) 10. d5,Pa5 11.d6!,cd6:
12. Lf7:+,Kf7: 13. Dd5+,Kf8
14. Pg5,Lg5: 15. Lg5:,Dc7 16.
Df5+,... en zwart gaf op.
(n zo'n remisevariant moet je
toch de theorie goed kennen,
want een enkele verkeerde zet,
en het is spoedig uit.
Bij de hoofdgroep meisjes won
de Engelse Groves met een
neuslengte van de Joego$lavi-
sche Maksimovic, beiden met
7 bordpunten, maar de weer-
standspunten waren in het
voordeel van de Engelse. Mej.
Cronin uit Ierland werd derde
met 6 1/2 pt. De enige Neder
landse Betty Oostenbrink werd
7e.
noot Riemens, die bij de junio
res eerste werd met 6 pt., 2
Meurrens 5 1/2 en 3. V.d.
Walle 5.
In het weekblad „64" werd A.
~V. Sarytsjev in het zonnetje ge
zet ter gelegenheid van zijn
70e verjaardag. Deze studie
componist is bij ons bekend
om enkele bijzonder fijne, stu
dies, waarvan hij er met zijn
broeder K. Sarytsjev verschil
lende maakte. Van de acht van
Alexander vermelde studies
zijn er vier met een eerste prijs
bekroond, die verwierven een
derde en één een zesde prijs in
diverse sterke toernooien. Hij
kan er dus wat van. In het bij
zonder wordt hij genoemd als
schaakpropagandist. Van zijn
studies ga ik er u een voorzet
ten.
A. V. Sarytsjev.
1e prijs Sjachmaty v SSSR.
1966.
Wit: Kd2,Lf6, Pb2,Ph2;
pion:c2.
Zwart: Kf8,Lc7, Pb4,Pc5;
pion:f5.
Wit begint en houdt remise.
Een mooie open stelling en ge
lijke krachten, waarom zou dat
NIET remise zijn? Even een
blik op het bord leert ons dat
zowel het witte paard op h2 als
de loper op f6 aangevallen
staan, het paard direkt door de
loper en de loper van w"it door
een schaak op e4 indirekt. En
met een stuk minder is dat dan
wel verloren voor wit. Maar zie
1. Ph2-f3!,Pc5-e4 2. I
c1!,Pe4xf6 3. Pf3-d4
valt nu zowel de loper ad
de pion. 3....,Lc7-e5j
Pd4xf5,... Nu komt de ra
al weer ietwat in zicht,
zwart heeft nog andere j
op zijn boog! 4Pb4-az
Kc1-b1,... Gedwongen
.anders het paard op b2 v
ren gaat. 5...,Pa2-c3+ 6.1
a1,... Het vervelende is, di
de witte koning niet naar c
rug kon gaan, omdat dan
op f4 volgt! 6...,Pc3-a4. i
dat, nu gaat tot overmaal
ramp ook nog het paard o
verloren. En een loper en
paarden winnen regelmatj
gen een paard sec! En nu j
de belangrijkste zet van
7.c2-c3!,... Eerst denk je, I
nu helemaalmaar j
verder dan kom je er ach
7...,Le5xc3 Als nu na: 8.
a2... de loper op b2 slaat,
wint wit door Kb3 een stu
rug en twee tegen drie I
officieren is als regel re:
Daarom volgt nu: 8..., Pa
9. Ka2-b3,Lc3-e5. De zi
loper had nog net één vel
het paard te blijven ver
gen. En nu heeft zwart^
nend materiaal maar dé;
ling is nu net zó geworde;
wit door een dubbelaar
dreiging op de loper zijn
sie er uit sleept!
10. Pf5-j4!!,... dreigt zo wt
schaak op g6 met winst Vi
loper, én aanval op de z
loper via f3. Er rest voor
slechts aanval op het p
10...,Le5-g3, hetgeen wil
antwoordt met een aanv
de loper, welke dan weer
moet naar e5. Hernii
Na:11. Ph4-f5,Lg3-e5,... 1
de dreiging: 12. Pf5-h4„,
gevoerd, en het is remise
herhaling van zetten. Een
mate fijne studie, waarir
stukken, behalve de zwad
ning, naar hun plaats wi
gebracht, door fantasierijl