VS afwijzend
landaankopen
tegen
Israël
Guerrillavoorstellen voor over
gangsperiode Zimbabwe-Rhodesië
odsdienstvrijheid niet te scheiden
an andere aspecten mensenrechten
Havermoutpap
halve liter tijdelijk
Afghaanse president
dreigt met binnenhalen
van Russische troepen
Christenen in Midden-Oosten
voor zwaar dilemma
enland
Vakbond in Vaticaan
Bezoek paus
aan VS lokt
proces uit
Nederlands
rekenwonder
breekt record
jdeling: energiekosten moeten in lonen verwerkt worden
kerk
wereld
EMB
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 19 SEPTEMBER 1979 PAGINA 15
a s
ier wil
oeten
NSTAD (AFP)
regering peilt via
12* landen de mogelijk-
een ontmoeting
;ijvoorzitter en pre-
Juofeng en paus Jo-
ilus, zo is van diplo-
jde bij het Vatikaan
Hua Guofeng
gin november een
Italië.
rzoek in
crijk naar
onenbom
UPI) Frankrijk
jaan met het tech-
onderzoek naar de
bom ondanks af-
ran deze wapens
AVO. Dit heeft de
■egering dinsdag
SU
Ded
:n de invoering van
Europa heeft de
ise president Carter
nee oe gebracht de pro
rijk ian 'n Amerika stop
tma
e Al
tie o
minister van defen-
deed de
tijdens een gesprek
n eeblisten over de de-
u jn )ting voor 1980, die
gulden bedraagt. In
ting is een aanzien-
jedrag uitgetrokken
iecorrecties dan was
door de NAVO-
;t inbegrip van de
Staten.
ele
jlier
teeri
ie
Tg.
:hoe
nst.
iedi
loek
zich aan
inilair
■A4
per)
De Cambodaanse
Inoek ziet af van zijn
'oor een verenigd
Cambodjanen-in
ip. Hij heeft het na-
imercongres dat eind
Brussel zou worden
afgezegd en zijn
;n buitenlandse
:last. Het voormalige
zal zich voortaan
wijden aan huma-
voor Cambodjaan-
'lingen, zo heeft hij
de2$e Noordkoreaanse
Pjongjang, waar hij
erblijft, laten weten
Iternationale persbu-
ele
WASHINGTON Het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft gisteren verklaard het besluit
van de Israëlische regering om aanko
pen van land in de bezette Arabische
gebieden toe te staan, tegen de geest en
de bedoeling van het vredesproces te
achten. Twee uur eerder waren in Was
hington nieuwe besprekingen begon
nen tussen Israël, Egypte en de Vere
nigde Staten. De Verenigde Staten ne
men ten aanzien van de landaankopen
eenzelfde standpunt in als ten opzichte
van de nederzettingen in bezet gebied.
Ook Egypte reageerde afwijzend op het
Israëlische besluit. „Een nieuw obstakel
op weg naar vrede", heette het in de ver
klaring van Cairo.
Inmiddels had de Amerikaanse minister
Vance een onderhoud met minister Dajan
van Israël, alvorens de Egyptische defen
sie-minister Kamal Hassan Ali en zijn Is- 'fensieve aard zijn.
raëlische collega Weizman aan het ge
sprek deelnamen over de vredesmacht die
toezicht moet houden over de Israëlische
terugtrekking uit de Sinaï.
De Israëlische minister Weizman beloofde
Washington te raadplegen alvorens zijn
land bij eventuele nieuwe aanvallen op
Palestijnse doelen in Libanon opnieuw
door Amerika geleverde wapens gebruikt.
Israël is van mening dat zijn preventieve
aanvallen op Palestijnse doelen van de-
ADVERTENTIE
Alleen voor Mclkunie-of Menken Landbouw produkten.
Nieuw bloedbad in
rijk van Bokassa
PARIJS (AFP-DPA) Veer
tig personen, voornamelijk
scholieren en docenten, zijn
naar verluid begin deze
maand in een huis van bewa
ring in Bangui, de hoofdstad
van het centraalafrikaans kei
zerrijk, gedood.
Dit heeft dinsdag een woord
voerder van het patriottisch
front van Oubangi (FPO) in
Parijs bekendgemaakt. In april
van dit jaar vonden ongeveer
100 schoolkinderen de dood na
demonstraties tegen de ver
plichte aanschaf van schoolu
niformen. Bewezen is dat Bo
kassa zelf aan de slachtparij
heeft deelgenomen.
Volgens het FPO, dat het regi
me van Bokassa bestrijdt, heb
ben beschuldigde de keizer de
nieuwe slachtoffers ervan in
lichtingen te hebben verschaft
over de moord op de kinderen.
VATICAANSTAD (UPI)
Een groep Italiaanse werk
nemers in het Vaticaan
heeft in een brief aan paus
Johannes Paulus II ge
vraagd om meer salaris en
heeft meegedeeld dat zij een
bond vormen om hun belan
gen te beschermen.
„Wij vragen geen voorrechten
of voordelen maar een recht
vaardige betaling. Na tien jaar
heeft ons salaris een koop
kracht van ongeveer de helft
van vroeger. De mensen zeg
gen al dat u een grote paus
bent", aldus de brief. „Wij
wachten er op dat zij zeggen
dat u ook een goede en recht
vaardige paus bent. Wij stellen
onze hoop in u".
In de Quakerstad Philadelphia is men begonnen met
de bouw van een altaar in verband met het komende
bezoek van paus Johannes Paulus II. Paus Johannes
Paulus zal op 3 oktober een mis in de open lucht
opdragen.
WASHINGTON (UPI) De
Amerikaanse mevrouw Ma-
dalyn Murray O'Hair, voor
vechtster van het atheïsma in
de Verenigde Staten, heeft vo
rige week samen met haar
zoon een proces aangespannen
dat moet voorkomen dat paus
Johannes Paulus II tijdens
zijn komende bezoek aan de
Verenigde Staten, een mis op
draagt op openbaar terrein
tussen het Kapitool en het
Washingtonmonument in
Washington D.C.
Volgens mevrouw Murray
O'Hair zou dit een schending
zijn van het beginsel van
scheiding tussen kerk en staat
in de Verenigde Staten.
Mevrouw Murray O'Hair zei
maandag op een persconferen
tie in het American Atheïst
Center in Austin, Texas, dat
het bezoek van de paus op een
zodanig tijdstip was georgani
seerd dat er de kandidatuur
voor het presedentschap van
Edward M. Kennedy door
werd gesteund.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De delegatie van het
Patriottisch Front heeft zich ont-
een bestuursraad, samengesteld uit vier
vertegenwoordigers van de Britse rege
ring, vier van de regering Muzorewa
en vier van het Patriottisch Front. Een
popt als de enige Afrikaanse afvaar- Brit zou deze bestuursraad voorzitten.
J'~J~ DlJs- De overgangsperiode zou niet langer
dan zes maanden mogen duren na de
datum waarop een akkoord bereikt
wordt over de toekomstige onafhanke
lijkheid en internationale erkenning
van Zimbabwe.
Leger en politie zouden in die zes
maanden onder het bevel staan van
Frontleden en vertegenwoordigers van
Muzorewa. Maar de bisschop en zijn
diging op de Rhodesië-conferentie in
de Britse hoofdstad, die concrete
voorstellen doet De Frontleiders,
Nkomo en Mugabe, hebben nu een
plan ingediend voor de zogenaamde
overgangsperiode, die tegen de tijd
dat Zimbabwe onafhankelijk wordt,
zal leiden tot nieuwe verkiezingen.
Het Front stelt de oprichting voor van
medewerkers houden vol, dat over
gangsmaatregelen en de organisatie
van nieuwe verkiezingen niet in tel
zijn. Alleen de onderhandelingen over
een nieuwe grondwet hebben belang.
Bisschop Muzorewa hoopt, dat de be
sprekingen in Londen beter zullen op
schieten als zij wat meer afzonderlijk
gaan praten met de Britten. Vanmor
gen. heeft de zwarte bisschop een af
spraak met Lord Carrington gemist,
omdat geen van beiden wist waar zij el
kaar zouden ontmoeten. Minister van
Buitenlandse Zaken Carrington zit de
Rhodesië-conferentie voor. Dat de on
derhandelingen nog niet mislukt zijn,
hangt grotendeels af van de persoonlij
ke charme en het diplomatieke talent
van die conservatieve edelman.
Carrington zal zich van de week allicht
inspannen om te vermijden dat bis
schop Muzorewa al naar Salisbury te
rugkeert. Het grote struikelblok van de
Rhodesië-conferentie is het vetorecht
van de blanken, dat door ex-premier
Smith hardnekkig verdedigd wordt. Hij
weigert dit recht prijs te geven, en
maakt het voor bisschop Muzorewa
praktisch onmogelijk een compromis
aan te gaan.
NEW YORK De
67-jarige Nederlan
der Wim Klein
heeft onlangs zijn
eigen wereldrecord
worteltrekken ver
beterd. Tijdens een
bezoek aan de
Bro wn universi tei t
in Princeton (Rho
de Island) trok hij
de dertiendemach-
tswortel uit een ge
tal van honderd
cijfers in drie mi
nuten en vijfen
twintig seconden.
Tevoren had hij in
Antwerpen er
twaalf seconden
langer over ge
daan. Gisteren ont-
ving Klein het cer
tificaat van zijn er-,
kende record van
het Guiness Book
of records. Klein
heeft twaalf jaar
gewerkt voor de
CERN, de Europe
se organisatie voor
kernonderzoek.
Sindsdien houdt hij
lezingen en geeft
hij demonstraties
van zijn talent.
correspondent Mare de Ko-
ninck)
Nederlands EEG-com-
Vredeling meent dat de
Iers in alle Europese landen
sen dat de stijgende ener-
ypt1 vergoed blijven in de lo-
'"y le werknemers.
Hij wijkt daarmee radicaal af van het
standpunt van de Europese Raad van
Ministers (de regeringen van de negen
EEG-landen gezamenlijk) die heeft uit
gesproken dat omwille van de inflatie-
bestrijding de sterk verhoogde prijzen
voor energie niet meer volledig en au
tomatisch dienen te worden gecompen
seerd. nen zullen afstappen. Meer nog dan in
Vredeling, commissaris voor Sociale Nederland wordt dat systeem in de
Zaken en Werkgelegenheid in Europa, meeste Europese partnerlanden door de
is tot de overtuiging gekomen dat het, werknemers als een verworven en on-
onbegonnen werk zal zijn voor de rege- aantastbaar recht aanvaard. Vredeling
ringen en de werkgevers om van de heeft naar verluidt zijn opvatting mee-
vakbeweging te verlangen dat ze van gedeeld aan voorzitter Wim Kok van
de indexering van prijsstijging in de lo- het Europees vakverbond.
Kaboel (NPI) De nieuwe Afghaanse pre
sident, Hafizullah Amin, heeft gisteren in
een toespraak tot het Afghaanse volk ge
dreigd een beroep te doen op het in 1978 met
de Sowjet-Unie gesloten vriendschapsver
drag en de hulp van Russische troepen in te
roepen om met de bedreigingen „van buiten
af" af te kunnen rekenen.
Er zijn al naar schatting 5.000 Russische „advi
seurs" in Afghanistan en Russische piloten zou
den zijn ingeschakeld bij gevechten tegen mo
slemrebellen.
Amin wil kennelijk ook de betrekkingen ver
beteren tussen zijn land en de Islamitische
buurlanden. Hij zei in zijn toespraak te zullen
streven naar betere betrekkingen met Iran en
Pakistan door middel van onderhandelingen op
korte termijn, hoewel hij eerder had verklaard
dat Afghanistan bereid is oorlog met deze lan
den te voeren als het daartoe gedwongen mocht
worden.
Diplomaten in Iran zien Amin als een militair
van de harde lijn die volstrekt intolerant staat
tegenover de moslemrebellen, die hebben in
middels al laten weten dat hij geen „aanvaard
bare" opvolger van Taraki is en dat zij de „ge
wapende strijd tegen het heidense bewind" zul
len voortzetten.
Sinds het aan de macht komen van president
Mohammed Noor Taraki in april 1978 zijn de
rechten van de mens in Afghanistan voortdu
rend geschonden. Dit zegt Amnesty Internatio
nal in een vandaag gepubliceerd rapport.
In dit stuk, dat de periode toe mei 1979 be
strijkt, zegt de internationale hulporganisatie
dat duizenden mensen om politieke redenen in
gevangenissen zaten. Alleen al de gevangenis
in de hoofdstad Kaboel bevatte minstens
twaalfduizend politieke gevangenen. Volgens
Amnesty International werd er ook op grote
schaal gemarteld. Een aantal stierf in gevan
genschap, onder wie oud-premier Mohammed
Moesa Shafiq en de voormalige minister van
buitenlandse zaken Wahid Abdoellah.
cumenische beweging
t zich meer en meer te
>eren dat „godsdienst-
eid niet gescheiden
(vorden van andere as-
n van de mensenrech-
De kerk is niet geloof-
dig wanneer ze alleen
haar eigen rechten op
en geen oog heeft
de rechten van alle
en. Dit verklaart het
erend comité van de
Idraad van Kerken,
sich vorige week tij
de najaarsvergade-
te Bossey (Zwitser-
lahd) uitvoerig heeft bezig
gehouden met de problema
tiek van de mensenrechten.
De laatste twee jaren wordt
de godsdienstvrijheid steeds
vaker geschonden, aldus het
comité. Secretaris-generaal
dr. Philip Potter zei dat de
godsdienstvrijheid in min
stens twaalf landen wordt be
dreigd. Hij wilde deze landen
niet bij name noemen, omdat
daardoor de christenen risi
co's zouden lopen of omdat er
onderhandelingen gaande
zijn.
Het uitvoerend comité heeft
'de wereldraadafdeling voor
internationale zaken (CCIA)
gevraagd voor de vergade
ring van het centrale comité
in 1980 een uitvoerig rapport
op te stellen over de schen
dingen van de mensenrech
ten en de godsdienstvrijheid.
Sinds de oprichting in 1948
heeft de wereldraad 27 maal
openlijk geprotesteerd tegen
dergelijke schendingen.
Het uitvoerend comité van
de wereldraad onderscheidt
momenteel vier soorten lan
den waar godsdienstige ge
meenschappen moeilijkheden
ondervinden:
(a) landen waar staat en
maatschappij „volledig gese
culariseerd" zijn en waar
nieuwe wetten de betrekkin
gen tussen de staat en de
godsdienstige gemeenschap
pen regelen,
(b) landen waar buitenlandse
hulp beschouwd wordt als in
strijd met de nationale belan
gen,
(c) landen waar de kerken
zich inzetten voor gerechtig
heid en de rechten van de
mensen en de regering deze
als politieke activiteiten be
schouwt,
(d) landen waar nationale as
piraties van godsdienstige
signatuur een klimaat schep
pen dat godsdienstige min
derheden moeilijkheden be
zorgt.
Godsdienstvrijheid moet ook
het recht en de plicht vaa
godsdienstige groepen inhou
den om op basis van hun
overtuiging de politieke
machten waar nodig te be
kritiseren, aldus het uitvoe
rend comité van de wereld
raad van kerken. Een unifor
me reactie van de kerken,
die geldig zou zijn voor alle
situaties, is niet mogelijk.
„Indien de wereldraad soms
voorzichtig reageert, dan
komt dit doordat wij in de af
gelopen dertig jaar geleerd
hebben dat al te felle reacties
van buitenaf soms desastreu
ze gevolgen kunnen hebben",
aldus het uitvoerend comité
van de wereldraad van Ker
ken.
e metten
slamisering in Egypte
voortgezet. In het par-
Cairo wordt een
'1 van 100 afgevaar-
van alle partijen be
rt. waarin staat dat de
(islamitisch wetboek,
:rd op de profetieen
ohammed) de algeme-
itnorm moet worden,
wordt voor een ver-
or christelijke missio-
n om onder de groten-
slamitische bevolking
lam te zijn.
ikenhuis „Lake of the
(Meer van de wou-
de Canadese staat
heeft een indiaanse
nman in dienst geno-
ie zijn patiënten met
en, kruiden en offers
lelt. De aanstelling
ogelijk door een nieuw
heidsprogramma voor
Nu de Israëli's hun eigen
nationalistische weg zijn
gegaan en nu steeds meer
Arabische staten schermen
met het ideaal van een isla
mitische gemenebest, zien
de christenen in het Mid
den-Oosten zich geplaatst
voor een verschrikkelijk
dilemma. Sommigen vin
den dat zij hun strijd voor
een open, pluriforme, de
mocratische samenleving
uitzichtloos is en dat de
toekomst is aan een theo
cratie a la Chomeiny. An
deren zien hun rol in het
Midden-Oosten uitgespeeld
en emigreren in groten ge
tale. Een derde groep is
van mening dat christenen
de wereldlijke machten
links moeten laten liggen
en zich ertoe moeten beper
ken, naar het voorbeeld
van Christus, in vrijheid
getuigenis van hun geloof
af te leggen, indien nodig
ten koste van veel lijden.
Dit vertelde Gabriël Habib,
secretaris-generaal van de
Raad van Kerken in het
Midden-Oosten, op een bui
tengewone vergadering van
het moderamen van de Ne
derlandse Raad van Kerken
in Amersfoort. Hiervoor wa
ren ook de sectie internatio
nale zaken en de werkgroep
„De kerken en het joodse
volk" uitgenodigd.
In het Midden-Oosten leven
12 miljoen christenen, onge
veer 10 percent van de bevol
king. Hun lot hangt in laatste
instantie niet af van het feit
dat het Midden-Oosten al
met al een ontwikkelingsge
bied is en een bufferzone van
de grote mogendheden noch
van het feit dat de volkeren
in dit gebied al lange tijd op
zoek zijn naar hun identiteit,
maar van hun betrekkingen
met de kerken in het westen,
aldus Habib. Alles draait om
de vraag of deze kerken ver
deeldheid dan wel eenheid
zullen zaaien in het Midden-
Oosten.
Gabriël Habib zag verschil
lende tekenen van hoop. Zo
hebben de kerken van het
Midden-Oosten enige over
eenstemming over hun een
heid en hun houding tegen
over de andere godsdiensten
bereikt. Het inzicht dat de
missionering van het negen-
tiende-eeuwse soort niet al
leen niets oplevert, maar
zelfs als een boemerang
werkt, is groeiende. De ker
ken van Europa en Amerika,
die hun zusters in het Mid
den-Oosten plachten te be
schouwen als aftandse mu
seumstukken, hebben er een
zuiverder kijk op gekregen.
Wel moeten de kerken van
het westen nog leren dat zij
hun ouderwetse zieltjeswin-
nerij in het Midden-Oosten
naar de rommelzolder moe
ten verbannen. De zending
van de kerken in dit gebied
moet nu de eenheid van alle
christenen zijn, aldus Gabriël
Habib.
Habib gaf als zijn mening te
kennen dat de Palestijnen
stellig het bestaansrecht van
Israël zullen erkennen, ech
ter niet op voorhand maar als
resultaat van onderhandelin
gen, omdat zij deze troef nog
niet kunnen missen. Het poli
tieke vraagstuk dat Midden-
Oosten heet, is volgens Habib
dan ook onoplosbaar, als de
Palestijnen geen plaats aan
de onderhandelingstafel krij-
gen.'
Küng voorziet problemen
tussen China-Vaticaan
Prof. dr. Hans Küng (Tubin
gen) ziet de hereniging van
de patriottische katholieke
kerk in China en het Vati
caan niet zonder grote moei
lijkheden geschieden, vooral
vanwege de Chinese eis tot
zelfbestuur. Ook de starre
houding van Rome tegenover
de verkiezing van een nieu
we bisschop van Peking in
juli jl. is een struikelblok, al
dus Küng Hij acht echter op
dit punt een oplossing wel
mogelijk. „Ook in de vroege
kerk werden de bisschoppen
ter plekke gekozen en volgde
eerste naderhand de bevesti
ging door Rome". Küng
woonde kortgeleden in Pe
king een ontmoeting bij van
de Chinese academie van we
tenschappen en het Ken-
nedy-instituut voor ethische
vraagstukken te Washington.
Een oecumenische studie
groep, die zich bezig houdt
met China, heeft onlangs
verklaard dat alle activitei
ten betreffende China oecu
menisch opgezet moeten
worden. Kerkelijke ver
deeldheid verduistert het
evangelie. Bovendien moeten
de Chinese christenen zelf bij
dit proces betrokken worden,
aldus de verklaring. De stu
diegroep was in de St. Trudo-
abdij te Brugge bijeen op uit
nodiging van de Lutherse
wereldfederatie en „Pro
Mundi Vita" (internationaal
onderzoekcentrum te Brus
sel).
Het is van belang de gewij
zigde verhoudingen in China
zorgvuldig te bestuderen. In
het verleden zijn zendingsac
tiviteiten in China verkeerd
verstaan, waardoor er een
vals beeld van het christelijk
getuigenis ontstond, aldus de
verklaring. De werkgroep
roept vanwege de fragmenta
rische kennis van het nieuwe
China alle instanties op hun
informatie terzake met ande
re te delen.
Ds. Buskes officier Oranje
Nassau
Ter gelegenheid van zijn 80ste verjaardag is de hervormde
emiritus-predikant dr. J. J. Buskes benoemd tot officier in
de orde van Oranje Nassau. Burgemeester Polak van Am
sterdam heeft Buskes de bij deze onderscheiding behorende
versierselen uitgereikt
Polak zei daarbij dat hij de
naam Buskes voor het eerst
had gehoord in 1945, toen de
predikant met zes andere
hervormde dominees toetrad
tot de SDAP, „een stap die
voor dominees toen zeer op
zienbarend was". Polak
noemde Buskes' daad een ge
tuigenis van grote betekenis.
Ook prees Polak Buskes'
keuze tegen elk koloniaal re
gime en voor de vrijheid van
de volken in de Derde We
reld.
De Amsterdamse burgemees
ter merkte tenslotte op dat,
dominee Buskes met name
door zijn optreden voor radio
en televisie bekend is in zo
wel kerkelijke als buitenker
kelijke kringen van het Ne
derlandse volk.