ppaanse joden
>rotesteren tegen
>ezoek van Arafat
Looningreep kan matigingsbeleid
misschien nog redden
Fenomenale oplichter' bestal
progressief denkende mensen
Van Agt eist Nederlandse
visserijrechten terug
D '66 vraagt opheldering
over LPG-terminal
prie ontwerpen voor grondwet Zimbabwe
ederland tegen
rans voordeel
kernenergie
^fslNENLAND BUITENLAND
'LEIDSE COURAN
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1979 PAGINA 7 PAGINA
N HAAG „Méér werk, anders
;r, n loonmatiging". Onder deze eis
a it de FNV voor 1980 de onderhande-
,n gen met de werkgevers in, zo liet
rs, »reitter Wim Kok deze week weten.
lingen onder de leden van de ver-
- rsbonden, voedingsbonden en dien-
nbondcn van de FNV hebben al aan-
oond dat de werknemers geld wil-
zien nu van het scheppen van nieu-
a' werkgelegenheid toch niets terecht
'n mt. Komen er geen garanties voor
breiding van de werkgelegenheid,
dan maar dag tegen het matiging-
I leid.
matigingspoljtiek, in gang gezet onder
kabinet-Den Uyl met drie looningre-
en een 1-procentsoperatie, en voortge-
door Van Agt en de zijpen in een in-
en te ambitieus gebleken Bestek "81,
imistisch uitgaande van een bereidheid
vrijwillig matigen van looneisen, had
doel de werkloosheid te bestrijden. Dit
est gebeuren via een rendementsverbe-
|ng van de bedrijven de meer-winst-
er-werk-theorie), waarbij men en pas-
1 probeerde lucht te scheppen voor de
jale uitkeringen door de groei van de
ectieve sector in te dammen. Dit beleid
ft volgens de stakers (en zij staan daar
liet alleen) zeven jaren van inleveren
gevolg gehad, zonder dat dit ook maar
ens zichtbare resultaten heeft opgele-
r«£"Hoog tijd dat daar een einde aan
,ri)t, vinden de stakers. Zij eisen daarbij
e(een maar een compensatie voor al dit
Jtigen met terugwerkende kracht.
Blijkens een ledenpeiling leven soortgelij
ke gedachten onder de meeste leden van
de dienstenbonden, voedingsbonden en
vervoersbonden. Dagelijks staan de kran
ten vol berichten over stijgende winsten,
teruglopende inflatie, klimmende export.
Het gaat ondanks alles kennelijk toch een
beetje beter met onze economie. Het mati
gingsbeleid gaat eindelijk z'n vruchten af
werpen en op dit moment laten de werk
nemers het op steeds grotere schaal afwe
ten.
Voor veel FNV-ers lijkt de harde eis van
Wim Kok al helemaal niet meer te hoe
ven. Ze zien hooguit dat door al die win
sten de automatisering wordt versneld,
wat eerder arbeidsplaatsen kost. Dus
wordt er „poen" geëist, bovenop de loon
stijgingen die al afgesproken waren en die
toch al een stuk uitgingen boven de door
het kabinet gepropageerde nullijn. De cao
in de vleeswarensector en het principe-
akkoord met de havenwerkgevers hebben
intussen aangetoond dat de werkgevers
wel erg ver willen gaan: een loonkosten
stijging van 13 procent.
GEEN GARANTIES
Kortom: het tijdperk van vrijwillig mati
gen loopt af. Garanties voor het omzetten
van winst in werk kunnen immers noch
de werkgevers, noch het kabinet geven.
Juist die sectoren die het betrekkelijk
goed gaat kampen met personeelstekorten
en de spanning op de arbeidsmarkt wordt
alleen maar groter bij een uitbreiding van
de vraag naar personeel. De wet van
vraag en aanbod leert dat nieuwe loonei
sen dan het gevolg zijn. Verder wreekt
zich nu het ontbreken van een goede voor
de vakbeweging aanvaardbare Vermo-
gensaanwasdeling, een regeling, waarbij
de overwinsten die nu in verschillende
sectoren worden geboekt netjes verdeeld
zouden worden over de werknemers.
Die verdeling zal straks uiteindelijk ook
wel plaatsvinden, maar de kans is groot
dat daarbij dan wel de botte bijl wordt ge
hanteerd, met alle gevolgen voor de
werkgelegenheid in de zwakkere sectoren
van dien. In zoverre kan het verwijt van
de FNV aan het adres van werkgevers en
overheid dat zij het dreigend faillissement
van de matigingspolitiek voor een groot
deel aan zichzelf te wijten hebben terecht
worden genoemd. Tegelijk kan men zich
afvragen of de vakbonden de solidariteits-
gedachte wel gezaaid hebben in een vol
doende voorbewerkte bodem. Wie de „ge
rechtvaardigde eisen" van de havenwer
kers (vrijwel allemaal boven het modale
inkomen van 32.000 gulden) en de motive
ring die erbij gegeven wordt op zich laat
inwerken kan met alle begrip voor hun
werkomstandigheden toch niet aan de in
druk ontkomen dat het egoïsme weer
hoogtij viert.
LASTENVERZWARING
Bij dit alles komen nog eens de nieuwe
aanslagen op de huishoudportemonnee die
de regering volgende week dinsdag in
haar miljoenennota bekend zal maken.
Die lastenverzwaring zal het matigingsen-
thousiasme bepaald niet aanwakkeren. In
tegendeel: de vakbeweging heeft al laten
weten de koopkrachthandhaving zeer
hoog in haar vaandel te voeren en niets te
willen horen van het beperken van de
prijscompensaties, door bijvoorbeeld de
energieprijsstijging niet te vergoeden.
Nu zal de top van de vakbeweging ook bij
het toelaten van nieuwe looneisen in het
arbeidsvoorwaardenbeleid zich ongetwij
feld van haar verantwoordelijkheid be
wust zijn en de zwakke bedrijfstakken zo
veel mogelijk ontzien. De grote vraag is
echter of haar achterban er net zo over
denkt. De huidige arbeidsonrust doet wel
het ergste vrezen en ook in de relatief
sterke bedrijfstakken zijn zwakke broe
ders onder de bedrijven te vinden. De ge
volgen van sterke loonstijgingen zijn
enorm. Het zich langzaam aftekenend
economisch herstel kan in een jaar onge
daan worden gemaakt. Dat betekent dat
zeven jaar matigen voor niets is geweest
De werkloosheid, die zich nu lijkt te stabi
liseren, zal ongetwijfeld weer gaan oplo
pen. De werknemers snijden dus in eigen
vlees. Maar ook de overheid laat een der
gelijke ontwikkeling niet onberoerd. Ze
kan bijvoorbeeld de bodem uit de rijksbe
groting, die gebaseerd is op een voort
gaande beperkte loonstijging, slaan. Nieu
we zeer impopulaire maatregelen zijn dan
weer onvermijdelijk en de spiraal is een
feit. Minister Albeda liet deze zomer we
ten eerst te willen zien of een vrijwillige
matiging met het bedrijfsleven kan wor
den bereikt Die kans lijkt nu vrijwel ver
keken.
Slechts één middel kan deze ontwikkeling
misschien nog stuiten: een regeringsin-
greep die de lonen stevig in de tang moet
houden, waardoor het herstel van de eco
nomie kan doorgaan. Maar de regering zal
wel met zeer sterke argumenten moeten
komen, om zo'n looningreep te kunnen
rechtvaardigen.
ARJEN BROEKHUIZEN
DEN HAAG Groot-Brittannië zal de Nederlandse vissers-
eerst hun traditionele visserijrechten binnen de Engelse wateren
moeten teruggeven voordat ons land kan instemmen met een
herziening vai^de financiering van de EG-begroting. Volgens
een recent onderzoek van de Europese Commissie (dagelijks be
stuur van de EG) zal Groot-Brittannië in 1980 meer aan de EG-
begroting bijdragen dan het land aan uitkeringen terugontvangt.
Groot-Brittannië is op drie na het armste land van de EG. Het
land heeft daarom gepleit voor een andere manier van financie
ring van de EG.
Premier Van Agt benadrukte na afloop van de wekelijkse mi
nisterraad dat er tegenover die Britse wensen wel positieve ge
baren van die kant in de (haring)-visserijkwestie dienen te
staan. „Voor wat hoort wat", aldus de premier, die de Britse
wensen overigens niet van enige grondslag ontbloot achtte.
Het Britse voorstel tot een andere financiering van de EG-be--
groting komt de komende week op een vergadering van de EG-
ministers van Financiën en Economische Zaken aan de orde.
PTT GAAT PROEF NEMEN
MET BEJAARDEBALARM
UTRECHT De Brabantse benaderd,
gemeente Geldrop krijgt in de De PTT is een alarmeringssys-
eerste helft van het volgend teem aan het ontwikkelen dat
jaar de primeur van een door .gebruik maakt van het tele-
de PTT te verzorgen proefaan- foonnet, een terminal op een
leg van een alarmsysteem voor plaats waar 24 uur bewaking isr
bejaarden. De PTT wil daartoe en hulp gecoördineerd kan
overgaan, omdat zij zowel door worden, een alarmkastje in de
gemeentebesturen als door or- woning en een huisinstallatie,
ganisaties op het gebied van waarop zowel actief als passief
bejaardenzorg daarover wordt alarm gegeven kan worden.
Italiaan vraagt asiel in Frankrijk
PARIJS De Italiaan Lanfranco Pace, die gisteren in Pa
rijs ondervraagd werd in verband met de moord op oud-pre
mier Aldo Moro van Italië, heeft verklaard dat hij officieel
politiek asiel gevraagd heeft in Frankrijk.
Pace is nauw bevriend met Franco Piperno, die 18 augustus in
Parijs werd aangehouden. Hij werd verdacht van medeplichtig
heid bij de ontvoering van en de moord op de vooraanstaande
Italiaanse christen-democraat. De Franse autoriteiten hebben
een verzoek van de Italiaanse justitie om uitlevering van Piper-
no afgewezen. Een herhaald soortgelijk verzoek komt 19 sep
tember in behandeling.
Tegen Pace vaardigde Italië enkele dagen geleden een arresta-
tiebevel uit. Hij was medewerker van het tijdschrift Metropoli.
Net als Piperno verbleef hij al enkele weken in Parijs.
Omgekomen alpinisten ontdekt
LUZERN De bemanning bedwingen. De twee zijn ver
van een toevallig overvliegen- moedelijk door slecht weerr
de helikopter heeft op de flan- overvallen en maakten een
ken van de „Sustenhorn" in dodelijke val. Zoekacties le-
Zwitserland de lichamen van verden niets op door de hoge
twee Nederlandse alpinisten sneeuw. Volgens de Koninklij-'
gevonden. Jeroen Geertjes (21) ke Alpen Vereniging in Den
uit Utrecht en Nikolas Schater Haag waren de Nederlanders
(21) uit Bergen (N.H.) probeer- „niet zeer ervaren"
den in juli de Sustenhorn te
Einde benzinebonnen Italië
ROME In een eerste stap naar verbetering van de Italiaanse
economie heeft de vijf weken oude regering van premier Fran-
cesco Cossiga gisteren besloten de prijs van zowel benzine als
stookolie te verhogen. Deze prijsverhogingen verrasten veel
waarnemers en toonden duidelijk aan dat het kabinet van Cossi
ga bereid is om impopulaire maatregelen te nemen. De prijs van
superbenzine gaat 50 lire omhoog, en komt nu op 600 lire
1,50). Het kabinet nam ook andere maatregelen die het
brandstofgebruik moeten verminderen. Zo zullen buitenlandse
toeristen geen korting meer krijgen bij hun benzine-aankoop.
Het bonnensysteem wordt dan ook afgeschaft.
Volvo's terug naar fabriek
STOCKHOLM Door een bouwjaar 1979 heeft een mon-
montagefout moeten eerdaags tagefout in het differentieel
85.000 merendeels in het bui- van de achteras. Een woord-
tenland verkochte auto's van voerder van de Volvo-fabriek
het merk Volvo terug naar de zei dat het defect weliswaar
fabriek, zo is in Stockholm niet hoeft te leiden tot onge-
meegedeeld. lukken, maar dat het wel ma-
Een groot aantal modellen uit teriële schade kan veroorza-
de series 242 en 260 van het ken.
DEN HAAG D '66 heeft de indruk dat in materiële zin het
besluit om een LPG-terminal in de Europoort te vestigen al is
genomen.
In schriftelijke vragen aan de staatssecretaris van binnenlandse
zaken en de ministers van economische zaken en van volkshuis
vesting en milieu vragen de D '66 kamerleden Lambers-Hacque-
bard en Engwirda opheldering over de landingsplaats van LPG.
De kamerleden stellen in hun vragen dat het onbeantwoord blij
ven van vorige vragen van 12 juli afbreuk dreigt te doen aan
het recht van de kamer op informatie.
o,-
NDEN Op de onderhandelingstafel
de Rhodesiëconferentie in Londen lig-
Sinds gisteren drie voorstellen voor een
ndwet voor een onafhankelijk Zimbab-
jeen Brits ontwerp, een ontwerp van het
en riottisch Front en de huidige grondwet
ge, 11979, waaraan de delegatie van premier
to-|zorewa wil vasthouden.
Britse ontwerp dat gisteren werd gepubli
ceerd houdt vast aan een gegarandeerde verte
genwoordiging van de blanke minderheid in
het parlement, maar wil overigens de feitelijke
bevoegdheden over het overheidsapparaat, het
leger, de politie en.de rechtelijke macht in han
den van de zwarte meerderheid leggen. Het
ontwerp van het Patriottisch Front voorziet
niet in speciale privileges voor de blanken en
wil het staatsburgerschap onthouden aan dege
nen die zich na de illegale onafhankelijkheids
verklaring van 1965 in het land gevestigd heb
ben. De delegatie van bisschop Muzorewa vindt
dat de huidige grondwet aan alle eisen voldoet.
Deze grondwet geeft de blanken (4 van de
bevolking) 28 zetels in het honderd leden tel
lende parlement, en tot 1989 de feitelijke con
trole over leger, rechterlijke macht en ambte
lijk apparaat.
Met de indiening van deze drie voorstellen is
de conferentie na enkele dagen van schermut
selingen in de fase van de werkelijke onder
handelingen gekomen. Dat bleek ook uit het
intensieve contact achter de schermen. Oud
premier Ian Smith had een gesprek met de
Britse minister Lord Carrington, terwijl presi
dent Nyerere van Frontlijnstaat Tanzania ge
sprekken voerde met de leiders van het Patri
ottisch Front, Nkomo en Mugabe, en met pre
mier Thatcher en Lord Carrington.
)RID De joodse gemeenschap
>anje heeft krachtig geprotesteerd
i het bezoek van PLO-leider Jas-
Irafat aan Spanje. De voorzitter
ie joodse gemeenschap in Madrid
g in een open brief aan premier
ez onmiddellijk diplomatieke be
tingen aan te knopen met Israël.
hjc is het enige Westeuropese land
^fgeen diplomatieke betrekkingen
^Hlsraël onderhoudt. Dit is een erfe-
Hpiit de tijd van Franco. Israël wei-
c indertijd het regiem van Franco
-kennen en stemde ook tegen toe-
ig van Spanje tot de Verenigde
ies. Spanje wil betrekkingen met
ël aangaan, zodra dit land het Pa
lestijnse volk erkent, zo werd gisteren
meegedeeld.
Spanje is tot dusver ook het enige
Westeuropese land waar de PLO-lei
der voor een officieel bezoek is uitge
nodigd. (In Oostenrijk stond de ont
vangst van Arafat in het teken van de
bijeenkomst van de socialistische inter
nationale). De PLO lijkt zijn diploma
tieke inspanningen te concentreren op
West-Europa, nu de Europese Ge
meenschap zich heeft uitgesproken
voor de erkenning van de nationale
rechten van het Palestijnse volk. De
PLO streeft nu naar erkenning als de
enige legitieme vertegenwoordiger van
dat Palestijnse volk.
Bij zijn bezoek aan Spanje heeft Arafat
gesproken met premier Suarez, minis
ter Oreja van buitenlandse zaken, en
vooraanstaande leden van de grootste
oppositiepartij: de socialisten. Een on
verwachte bezoeker was aartsbisschop
Capucci van Jeruzalem, die drie jaar
in een Israëlische gevangenis heeft ge
zeten na een veroordeling wegens wa
pensmokkel voor de Palestijnen. Over
de inhoud van Arafats besprekingen is
vrijwel niets meegedeeld.
Arafat zal, zo wordt in Beiroet verno
men, in de herfst een ontmoeting heb
ben met Andrew Young, de afgetreden
Amerikaanse ambassadeur bij de Ver
enigde Naties. PLO-leider Jasser Arafat bij zijn hartelijke begroeting van mgr. Capucci.
MILJOEN
1GULDEN
MET GIRO
KAARTEN
HAAG De Nederlandse regering voelt niet voor het
ise plan om af te stappen van het principe dat alleJEG-
den gelijke toegang hebben tot kernenergiemateriaal
nen de EG. De Fransen hebben een daartoe strekkend
00, trstel tot wijziging van het Euratom-verdrag onlangs be-
idgemaakt. Volgens premier Van Agt is het voorstel
ar de Nederlandse regering weinig aantrekkelijk.
anl Igens het Franse voorstel zou het huidige Euratom-verdrag in
omstandigheden ertoe leiden dat overbedachtzame ge-
akers van kernenergie voorzien worden van het benodigde
lenergiemateriaal ten koste van die landen die tijdig de no-
aKJp investeringen in deze industrie hebben gedaan. De Fransen
len daarom dat alleen de overproduktie van kernenergiema-
aal binnen de gemeenschap bij voorrang ten dienste staat
andere EG-landen.
Franse opstelling heeft direct te maken met het beschermen
de eigen vergevorderde positie op de markt van kern-
tei rgie en kernenergiemateriaal. De Fransen willen niet dat an-
EG-landen da_arvan kunnen profiteren. Daarbij spelen ook
n als de opslag van radioactief afval en non-proliferatie (de
'ro spreiding van kerntechnologie) een rol. De Nederlandse re
ling stelt zich echter op het standpunt dat dergelijke zaken
t onder de controle van een overkoepelend orgaan zoals
de EG moeten blijven.
Vluchtelingen
in veilige
haven
174 Vietnamese
vluchtelingen, aan
boord genomen door
het Nederlandse
vrachtschip
Steenkerk, hebben
het schip in de
haven van Hongkong
mogen verlaten. De
toestemming werd
gegeven nadat de
Nederlandse
regering aan de
autoriteiten in de
kroonkolonie had
toegezegd de
vluchtelingen in
Nederland op te
nemen.
UTPHEN „Een fenomenale
[plichter", noemde de Zutphense
[fficier van Justitie mr. L.R. Mon-
[ijn een 30-jarige Belg die in vrij
forte tijd een miljoen gulden- door
t vervalsen van gestolen girobe-
lalkaarden bijeen wist te
aien. Daarmee bezorgde hij de
istale recherche de vetste kluif
Sit haar bestaan. De Belg zocht en
fond vooral zijn slachtoffers on-
r progressief denkende mensen
or aandoenlijke verhalen op te
ngen over maatschappelijke
oblemen. De officier eiste twee
gevangenisstraf en onvoor
waardelijke terbeschikkingstel
ling.
Soms speelde hij de psycholoog, dan
weer een maatschappelijk werker of
student. In één geval vertolkte hij
zelfs een dubbelrol. Op deze wijze
wist hij 398 keer toe te slaan, zodat
het uiteindelijke dossier 12 ordners
groot werd.
In Apeldoorn tuinde er zo een jonge
maatschappelijk werkster in. De
Belg vertelde haar dat hij op de
vlucht was voor de Belgische politie,
omdat hij een minderjarige onder
dak had verleend. Hij stelde zich
voor als psycholoog in dienst bij de
psychologische dienst. Hij stal bij de
vrouw, die hem kosteloos onderdak
verschafte, zoveel girobetaalkaarden
dat hij er 2500 gulden rijker van
werd.
In Dronten meldde hij zich eens te
lefonisch bij een maatschappelijk
werker aan wie hij zich als collega
voorstelde en meedeelde dat hij voor
een zwaar overspannen man onder
dak nodig had. De werkelijke maat
schappelijk werker toog op pad en
wilde de betrokken man graag zien.
Dat gebeurde. De Belg was die over
spannen man, althans hij wrong zich
in die dubbelrol. Argwaan werd er
allerminst gekoesterd. Men ver
trouwde hem volkomen. Toen de
Belg ziin slag had geslagen, ver
dween hij.
Ook in Tilburg, Deventer, Arnhem
en Winterswijk werden soortgelijke
verhalen zo geloofwaardig verteld
en gespeeld, dat men pas veel te laat
er achter kwam bij de neus te zijn
genomen. Op de PTT-kantoren
koesterden de ambtenaren ook al
geen argwaan, want de uitbetaiingen
van de vervalste betaalkaarten wer
den prompt gedaan. De Zutphense
rechtbankvoorzitter mr R.W. Rein-
dersma vond het allemaal „opzien
barend". Hij wilde weten waar al dat
geld was gebleven. Er was niets
meer over, want de Belg had alle
geld gebruikt voor dure hotels, ge
schenken, kleding en vertier.
Een psychologisch rapport meldde
dat de W. maar het beste ter be
schikking van de regering kon wor
den gesteld. In België wacht hem de
gevangenis trouwens ook nog, want
in Leuven en Oudenaerde werd hij
tot respectievelijk 9 en 6 maanden
veroordeeld. Raadsman mr J. Cof-
feng stelde dat het zijn cliënt niet
was gegaan om het financiële gewin,
maar om wraakneming op alles en
iedereen.