'poorwegen
ien zich
;eplaatst voor
nverwachte
toringen
Verkering en verliefdheid
grootste probleem
Stichting ijvert voor optreden tegen „Grijze Wolven
jt
'Handleiding
voor
manipuleren
overheid'
ager
eroeps-
^tiderwijs
Kort geding
tegen uitzending
naar Libanon
Drie jaar geëist
voor paspoortroof
Doodslag in ziekenhuis
'AQ1
JNENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1979 PAGINA 15 PAGINA
9?
EN HAAG „Evenals in Duitsland
u ook in Nederland de zogenaamde
rijze Wolven, de gewapende arm
in de fascistisch georiënteerde Turk-
partij van nationale actie MHP, tot
n verboden organisatie moeten wor-
jen verklaard". Een speciaal hiervoor
het leven geroepen Stichting, waar
onder meer de FNV participeert
houdt op 22 september in Nijmegen
een symposium om aan deze eis
kracht bij te zetten.
In toenemende mate ondervindt de
Turkse gemeenschap in Nederland hin
der van de infiltratie en agressie van
deze Grijze Wolven, sinds zij hun werk
terrein na het gerechtelijk verbod in
Duitsland meer en meer naar Nederland
verleggen. Zelfs in de Ford-bedrijfsle-
dengroep van de FNV in Amsterdam
bleek recentelijk een aanhanger van
deze fascistische organisatie te zijn door
gedrongen. Iedereen die hun ultra-recht
se ideeën niet onderschrijft loopt volgens
woordvoerders van deze Stichting de
kans afgetuigd te worden. De MHP heeft
in Nederland niet alleen een actieve af
deling van de Grijze Wolven, ook richt
zij tal van nationalistische culturele or
ganisaties op, die volgens de Stichting
louter dekmantel zijn voor het infiltre
ren in en indoctrineren van de Turkse,
gemeenschap in Nederland.
In vele gevallen valt weinig of niets te
doen tegen deze organisaties, omdat zij
zich niet direct schuldig maken aan een
strafbaar feit. Komt het tot lichamelijk
geweld dan zijn de slachtoffers vaak
bang aangifte te doen uit angst voor res-
pressailles. Volgens een woordvoerder
van de Stichting, gisteren op een pers
conferentie, komt daarin vermoedelijk
verandering als de Turken zich in Ne
derland zekerder voelen door een grote,
algemene waakzaamheid tegen deze fas
cistische organisaties, met als voornaam
ste exponent de Grijze Wolven. Vandaar
het initiatief in Nijmegen een symposi
um te houden, waar zo veel mogelijk in
formatie over de vertakkingen van deze
organisatie in Nederland boven water
moeten komen.
fECHT Binnen enkele weken tijd
de Nederlandse treinreiziger gecon-
.eerd met ongelukken die vertragingen
jorzaakten en met vertragingen die ont-
|den door technische storingen. Woens-
tvond nog ontstond een forse vertraging
kn Utrecht en Amsterdam bij Duiven-
jht, doordat een wissel het liet afweten,
[eter gezegd, doordat de beveiliging zo
i was, dat het beter was treinen te stop-
[dan ze te laten doorrijden. Een wissel
t namelijk op afstand het signaal dat
pioet omgaan. Of hij dat doet of niet
t hij automatisch terugmelden.
rretoursignaal kwam in het geval Duiven-
ït niet. Het geval was dat er stagnatie op-
maar er onstonden geen ongelukken. De
ïiek faalde, maar dankzij de siggalen bleef
tiligheid gehandhaafd. De techniek contro-
e de techniek.
ligt nog in het geheugen Het ongeluk bij
egen-Wychen ligt nog vers in het geheu-
Dat was gedeeltelijk een menselijke fout
ook de techniek faalde: het verband tus-
Iwissel en sein klopte niet.
.dag na dit ernstig ongeluk reed in de Bot-
8fn radiografisch bestuurde goederentrein
|J voorbij de zogenaamde vrijbalk bij een
3. Gevolg: ontsporing. Ditmaal kon de wis-
liet falen, maar was er wel een gebrek aan -
niek te constateren: de trein had niet te ver
ten kunnen rijden. Er had een voorziening
ten zijn dat de trein op tijd was gaan rem-
om tijdig tot stilstand te kunnen komen,
ilburg reed een motorposttrein achterop
angzamer rijdende goederentrein. Mense-
falen misschien, maar wederom een gebrek
technische voorzieningen. De techniek is
laag de dag zo ver dat speciale apparatuur
menselijk handelen kan controleren en
waar nodig corrigeren. De Spoorwegen kennen
in dit verband de ATB, de automatische trein
beveiliging, die ongelukken als dit kunnen
voorkomen.
Voorlichter Ton Meinsma van N.S.: „Bij Dui-
vendrecht klopte de beveiliging in feite als een
bus. In Nijmegen was het er des te opmerkelij
ker dat voor het eerst zo'n stuk techniek het
liet afweten".
In het onlangs voor de Utrechtse rechtbank ge
houden kort geding van de Nederlandse Spoor
wegen tegen de Vervoersbonden FNV zei
mr.M.P.M.Steenberghe, optredend voor de bon
den: „Als gevolg van vermindering van het
personeelsbestand in de afgelopen jaren komt
er een grotere druk op het personeel. Daarnaast
speelt de laatste vier jaar een sterk stijgend
ziekteverzuim een rol, dat in 1978 op tien pro
cent lag, hoger dan het landelijk gemiddelde,
terwijl in vroeger dagen bij de Nederlandse
Spoorwegen het ziekteverzuim onder het lan
delijk gemiddelde lag. Daargelaten of de oor
zaak van het ziekteverzuim wellicht is gelegen
in de sterke belasting van de mensen, betekent
een ziekteverzuim van die omvang dat daar
mee een nieuw element van drukverzwaring
op de taak van het personeel komt". Daaruit
zou menselijk falen mogelijkerwijs te verklaren
zijn. Maar het falen van of het gebrek aan tech-
-niek?
Wederom voorlichter Meinsma: „Het baanvak
in Tilburg was nog niet beveiligd met ATB.
Waarom niet? Er is een programma tot 1985 om
ruim 1800 van de 2800 kilometer spoor met
ATB te beveiligen. Het kan niet sneller. De ca
paciteit van de industrie die deze beveiliging
sapparatuur moet leveren is daarop ingesteld
en tevens onze aanlegcapaciteit. Eerst worden
de geëlectrificeerde baaanvakken zo beveiligd,
wat overblijft zijn de secundaire baanvakken".
NIEUWE PLAATS VOOR BORSTBEELD
Hendrik de Zeevaarder is weer terug op een plaats in Amsterdam, die hem waardig
is. Kadetten van de Amsterdamse zeevaartschool hebben het borstbeeld gisteren ge
plaatst vóór het bekende Scheepvaarthuis aan de Prins Hendrikkade in de hoofdstad.
Vertraging bij werk in Oosterschelde
DEN HAAG (ANP) De eerste pijler van de
stormvloedkering in de Oosterschelde kan pas
een half jaar later dan het plan was in 1982 in
de Oosterschelde worden geplaatst. Deze ver
schuiving heeft geen gevolgen voor de verdere
planning van de werkzaamheden.
Volgens de laatste gegevens van Rijkswaster-
staat kunnen in de nabije toekomst per jaar
méér pijlers worden geplaatst, dan oorspronke
lijk was berekend. Daarom zal de vertraging
met de eerste pijler geen gevolgen voor het ver
loop van de werkzaamheden hebben.
ist
•^80 extra
raren
RECHT (ANP)
komend schooljaar
eten er in het lager
oepsonderwijs 280 ar-
4dsplaatsen bijkomen.
Sjprmee kan de veilig-
d op een aanvaard-1
peil komen en kan
'ens de groepsgrootte
het individueel tech-
ch onderwijs van 14,5
14 worden terugge-
:ht.
elijke honderden leer-
chten hebben dit gisteren
de jaarbeurs in Utrecht be
ll gd op een demonstratieve
l9 inkomst, georganiseerd
V de Nederlandse Federatie
Onderwijsvakorganisaties,
groepsgrootte is al sinds
'1 een kwestie van onvrede.
in werd ze uit bezuiniging-
terwegingen verhoogd van
tot 20. De NFO streeft uit-
iwf 'delijk naar een gemiddelde
g lepsgrootte voor het lager
EfOëpsonderwijs van 16 en
individueel technisch
derwijs van 10,5. Na jaren ij-
jgi ten rekende het beroepson-
vijs er thans op dat er een
tet zou komen om de ver-
Ëng uit 1971 ongedaan te
en. Gebleken is nu dat de
g|v5singen niet in het ver-
'iet liggen en dat een moge-
te nieuwe lerarenlessenfor-
de de knelpunten in het on
wijs handhaaft.
AMSTERDAM Verkering en ver
liefdheid, relatie met de ouders en
vrijen en sexualiteit zijn de proble
men die het meest bij kinderen rond
de dertien jaar leven. Minder proble
men lijken kinderen te hebben met
echtscheidingen, wegloopplannen en
eenzaamheid. De meest nijpende
vragen bij kinderen in 'deze leeftijds
categorie betreffen de sexualiteit
Voorts schiet de hulpverlening aan
kinderen ernstig tekort doordat „weg
lopers" beneden de dertien jaar niet
•verwezen kunnen worden naar een
hulpverleningsorganisatie, er geen be
geleiding bestaat voor kinderen die
problemen hebben met soft-drugs, en
kinderen van particulier verzekerden
niet anoniem naar de huisarts kunnen,
omdat deze meestal een nota naar de
ouders stuurt. Dat zijn de belangrijkste
voorlopige conclusies die de Stichting
Kindertelefoon trekt uit de opgedane
ervaringen met haar telefonische hulp
dienst voor kinderen in Amsterdam.
De Stichting Kindertelefoon in Am
sterdam functioneert al sinds 10 mei,
maar tot dusverre werden de activitei
ten van de Stichting angstvallig buiten
de publiciteit gehouden, omdat de 25
vrijwilligers(sters), die bij de stichting
werkzaam zijn, het belang van het kind
het meest met discretie gediend zien.
Uit dit oogpunt worden ook het adres
van de stichting en de namen van de
vrijwilligers geheim gehouden. Kinde
ren die bellen, hoeven ook hun naam
niet te noemen.
Misschien wel dankzij deze discretie is
de kindertelefoon, nog maar vier
maanden jong, nu al zo'n succes. Lilian,
één van de 25 vrijwilligsters, liet gister
middag op een persconferentie in Am
sterdam weten, dat er bij de stichting
1800 telefoontjes van kinderen zijn bin
nengekomen de laatste vier maanden.
De eerste maand al zo'n 35 per dag. Na
een terugloop in de vakantie neemt het
aantal telefoontjes nu weer toe. Lilian:
„Dat grote aantal telefoontjes is volgens
mij te danken aan het feit, dat er bij
het bellen niet zo'n grote drempel is als
bijvoorbeeld bij hulpverleningsinstan
ties. Daar stappen de kinderen niet zo
maar binnen. De „drempelvrees" voor
onze telefoondienst is kleiner, omdat
kan opgooien en omdat het kind voor
de gesprekspartner onzichtbaar blijft.
Dankzij deze vrijblijvendheid wenden
kinderen zich met allerlei problemen
en vragen tot ons. Van vragen als „hoe
bak ik een ei" tot allerlei sexuele pro
blemen.
De Kindertelefoon in Amsterdam, de
eerste telefonische hulpdienst voor kin-,
deren in Nederland, is een initiatief
van een maatschappelijk werkster uit
Amsterdam, die het plan voor een kin
dertelefoon opvatte naar aanleiding
van artikelen over de „Sorgentelefon"
in Duitsland. De maatschappelijk
werkster bezocht de „Sorgentelefon",
op kosten van de nationale commissie
Jaar Van Het Kind en wierf vervol
gens via een advertentie medewerkers.
In maart 1979 diende de daaruit ontsta
ne voorbereidingscommissie een subsi-'
dieaanvraag in bij de nationale com
missie Jaar Van Het Kind, die werd ge
honoreerd. Er werd een gebouw ge
huurd en twee telefoonlijnen aangeslo
ten.
In de gesprekken met kinderen is het
niet het eerste doel van de stichting om
pasklare oplossingen voor de proble
men van kinderen te bieden, maar eer
der om de kinderen in de gelegenheid
te stellen om hun problemen met ande
ren te bespreken.
DEN HAAG (ANP)
Vijf van de elf dienst
plichtige militairen die
op 25 september aan
staande tegen hun zin
naar Libanon zullen
worden uitgezonden,
hebben gisteren in een
kort geding voor de
Haagse arrondissement
srechtbank de wettelijke
grondslag voor deze uit
zending aangevochten.
Volgens hun verdediger, mr.
C. Sjenitzer, bestaat er geen
enkele verplichting van Ne
derland als lid van de Vere
nigde Naties om militairen
naar Libanon te sturen. „Het
feit dat de uitzending niet door
de grondwet wordt verboden,
betekent nog niet dat iedere
dienstplichtige verplicht is on
vrijwillig te gaan'aldus mr.
Sjenitzer. Volgens hem is de
dienstplicht alleen in Neder
land ingevoerd om de Neder
landse belangen te verdedigen.
„Hieraan mag niet de beteke
nis worden toegekend dat
overal ter wereld enig Neder
lands belang te bespeuren
valt". Hij vond dat er in dit
verband sprake is van een
verregaande uitbreiding van
het begrip „belang van de
Staat". De verdediger bena
drukte dat Nederland tot op
heden nooit serieus heeft ge
dacht op welke wijze en onder
welke omstandigheden diens-
plichtigen verplicht zouden
kunnen worden om aan expe
dities in VN-verband mee te
doen.
GRONINGEN (ANP) De officier van jusitie bij de Gro
ningse rechtbank heeft gisteren drie jaar gevangenisstraf
geëist tegen een 26-jarige Amsterdammer en een 21-jarige
Groninger. Zij worden ervan verdacht op 29 juni een gewa
pende roofoverval te hebben gepleegd op het stadhuis in
Groningen, waarbij ze 45 blanco paspoorten en stempels
hebben gestolen.
De officier zei dat de motieven van de verdachten onbekend
zijn, omdat zij zich in stilzwijgen hullen. Hij noemde de diefstal
een uiterst bedenkelijke zaak. Volgens hem moet het de bedoe
ling van het duo zijn geweest de paspoorten naar het internatio
nale criminele milieu door te spelen.
Een van de verdachten legde daarna namens hen beiden een
verklaring af waarin hij zei zich te verzetten tegen het „nieuw
fascisme", niet te verwarren met het neo-fascisme in Duitsland.
„Uit de fundamenten van dit nieuwe fascisme zullen we de ele
menten ontwikkelen van een nieuw anti-fascisme. In de schijn
baar stabiele en vredige toestand van het westen is de belangrij
ke revolutionaire taak de verstoring van het sociale evenwicht
Hij zei te werken binnen het kader van.de RAF.
COMMISSIELID 'T HART
OVER RAPPORT MENTEN:
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG „Al zijn er dan geen corruptie-
schandelen geweest, de inhoud van ons rapport
is er zeker niet minder interressant om. We
hebben bloot gelegd hoe een particulier, als hij
maar de juiste middelen weet te gebruiken, de
ogenschijnlijk veel sterkere overheid danig in
het nauw kan brengen en soms zelfs maar al te
gemakkelijk kan manipuleren".
Dit zei prof. A.C. 't Hart gisteren na de presentatie van het
eindrapport over de zaak-Menten. 't Hart is én van de drie
leden van de Commissie-Schöffer, die in opdracht van de
minister van justitie een onderzoek heeft ingesteld naar
het beleid van de overheid ten aanzien van Menten van
1945 tot 1976.
Volgens 't Hart, die door de historici prof. I. Schöffer en
dr. J.C.H. Blom werd gevraagd voor de Commissie omdat
hij jurist is en bovendien oud-officier van justitie, heeft het
rapport ook veel waarde voor de toekomst. „Een schandaal
is au fond niet meer dan een incident, maar hier gaat het
om iets veel breders." 't Hart doelde erop, dat het rapport
als het ware een handleiding geeft voor mensen, mits zij
handig en financieel sterk zijn, hoe zij een moderne over
heid moeten aanpakken: van onderop, via de ambtelijke
kanalen, van bovenaf, via politieke actie, en van buitenuit,
door perspublicaties of het dreigen daarmee.
Het succes van deze methode blijkt volgens 't Hart het dui
delijkst uit de zaak-Rohling. Mr. F.P.Th. Rohling was als
Raadsheer-Commissaris belast met het gerechtelijk voor
onderzoek naar het oorlogsverleden van Menten, ter voor
bereiding van de behandeling door het Bijzonder Gerechts
hof in Amsterdam. Met hulp van het dagblad De Telegraaf
en het Eerste-Kamerlid Reijers bewerkstelligde Menten,
dat de minister van justitie een strafrechtelijke vervolging
liet instellen tegen Rohling wegens „samenzwering" tegen
Menten.
Heel globaal geformuleerd komt het erop neer, aldus 't
Hart, dat zowel in aanval als verdediging de tegenpartij
„uiterst bekwaam en op agressieve en emotionele wijze on
der een constante en met gevarieerde middelen onder
druk wordt gehouden". De Commissie-Schöffer heeft zelf
ook moeten ondervinden wat het betekent door Menten als
tegenstander te worden beschouwd. Onmiddellijk nadat de
commissie op verzoek van de rechter-commissaris bij de
Haagse rechtbank een zg. deskundigenrapport had ge
maakt over een mogelijk verband tussen de Velser affaire
en de zaak-Menten, ging mr. Van Heijningen, de raadsman
van Menten in het offensief. Hij trok de onpartijdigheid en
integriteit van de commissieleden in twijfel en eiste van de
rechtbank, dat deze het deskundigenrapport niet als bewijs
zou aanvaarden. Deze eis werd prompt ingewilligd.
Prof. Schöffer legde er tijdens de presentatie van het rap
port de nadruk op, dat de Commissie „volstrekt onafhan
kelijk" had kunnen werken en dat alle instanties hun volle
medewerking hadden gegeven. Dat het zo lang (twee jaar
en negen maanden) had geduurd, voordat het werk gedaan
was, vindt zijn verklaring in het feit, „dat we gaandeweg
veel meer moesten onderzoeken dan we aanvankelijk ge
dacht hadden". De Commissie heeft uitdrukkelijk gekozen
voor een historische beschrijving, omdat het volgens haar
zinloos was om de Tweede Kamer „op te zadelen" met een
enorme hoeveelheid documenten verslagen van getuigen
verhoren.
Een enquête door een parlementaire commissie zou naar
de mening van prof. 't Hart vermoedelijk minder resultaat
hebben gehad, zo zei hij tijdens de presentatie. „Dit omdat
zo'n commissie doorgaans veel sneller moet werken en dus
minder diep kan graven". Een commissie als van Schöffer
kan geen mensen onder ede horen, maar dat bezwaar heb
ben de leden ondervangen door een getuige zijn verklarin
gen te laten ondertekenen. „Daardoor komt het spreken
van onwaarheid gelijk te staan met valsheid in geschrifte,
wat ook een misdrijf is," aldus 't Hart
Hoewel er nog enkele lacunes zijn gebleven, is de Commis
sie ervan overtuigd dat zij alle aspecten van de zaak-Men
ten voldoende heeft kunnen belichten. Zo bleef het advo-
catendossier van Kortenhorst gesloten, „maar de mogelijk
heid dat wij daardoor iets belangrijks hebben gemist, ach
ten we klein," aldus Schöffer. Alle drie leden van de Com
missie wezen erop, dat hun rapport van belang was voor de
behandeling van de zaak-Menten door de rechtbank in
Rotterdam. Dit omdat het de uitslag bevat van een onder
zoek naar de waarschijnlijkheid van Mentens bewering dat
minister Donker hem in 1952 beloofd had niet verder te
zullen vervolgen. Volgens de Commissie wijst alles erop,
dat dat niet zo is. „Maar wat de rechtbank doet met de
door ons aangedragen feiten is haar zaak. Wij vonden ech
ter dat het publiek er recht op heeft te weten wat wij heb
ben gevonden", aldus prof. 't Hart.
WINSCHOTEN In het Sint Lucasziekenhuis te Win
schoten is de 75-jarige patient L. M. uit Oude Pekela
overleden als gevolg van een harde klap die hem was
toegediend door een medepatiënt, die op dezelfde ka
mer lag.
Vermoed wordt dat de dader, de 33-jarige Duitser G. D. uit
Elz in Zuid Duitsland, heeft toegeslagen met een fles die in
de kamer stond. Zijn motief is onduidelijk. De Duitser was
in het ziekenhuis opgenomen nadat de politie hem vrijwel
ontkleed en in totaal overspannen toestand nabij het stati
on van Winschoten had aangetroffen. Hij is inmiddels
overgebracht naar een psychiatrisch ziekenhuis.
