-Neonazi's vier tot elf jaar cel in
ertragingsacties
p conferentie
over Rhodesie
Britse ziekenhuizen teveel
in trek bij buitenlanders
Zweedse kernenergie centraal
bij verkiezingen van zondag
Buitenland
tIJSPRAAK VOOR HOOFDVERDACHTE
lodental
an
remramp
4ot 61
estegen
Populariteit
Carter op
diepste punt
Nedlloyd Heenkerk heeft
165 Vietnamezen aan boord
ARAFAT
IN SPANJE
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1979 PAGINA 11
nurr
Fan onze correspondent Ami van Vree)
ONN De derde senaat van het Oberlan*
doo sgericht van Celle heeft gisteren in Bac-
iburg zes neonazi's veroordeeld tot gevan-
inisstraffen variërend van 4 tot 11 jaar. De
chtbank achtte bewezen, dat vijf van hen
idden deelgenomen aan diverse gewapen-
i roofovervallen op banken en militaire in*
chtingen, onder meer op een Nederlands
egeaVo-bivak in Bergen-Hohne in februari
apein het vorig jaar, waarbij zij twee soldaten
irwondden en vier machinegeweren buit-
aakten.
ier van de zes zijn bovendien veroordeeld in
•rband met hun bedoeling een ondergrondse
rroristische beweging op te bouwen. Van de
vijfde kon dit niet worden bewezen.
Het meest verrassende van de uitspraak was,
dat de hoofdverdachte, de 24-jarige ex-luite-
nant Michael Kahnen, die niet aan de overval
len had deelgenomen, maar die door het open
baar ministerie er van werd beschuldigd er de
„geestelijke vader" van te zijn, en die geldt als
stichter van een neonazistische, terroristische
„weerwolf'-organisatie, op dit punt door de
rechter werd vrijgesproken.
Hij werd alleen tot vier jaar gevangenisstraf
veroordeeld wegens oporuing, het aansporen
tot rassenhaat, het verspreiden van nazipropa-
ganda en het verheerlijken van geweld. Boven
dien verliest hij voor vijf jaar zijn burgerrech
ten.
Het is niet onwaarschijnlijk, dat het openbaar
ministerie, dat Kahnen als de raddraaier be
schouwde, en daarom een veel hogere straf had
ge'eist, tegen dit vonnis in beroep zal gaan. De
zwaarste straf kreeg nu de 25-jarige Lothar
Schulte, die als de aanstichter van de misdaden
werd veroordeeld.
In zijn bijna twee uren durende slotwoord dis
tantieerde Kahnen zich van het terrorisme,
maar geenszins van zijn nazistische ideeën. In
tegendeel:
„Dat mijn jonge vrienden steeds ra-
dikaler worden, ligt aan de onderdrukking van
de nazipolitiek; als deze druk wordt weggeno
men, zullen de ernstige uitwassen achterwege
blijven". Aldus de oprichter van de neonazisti
sche beweging HNS, die er aan toevoegde, dat
zijn geestverwanten nog wel met weinigen zijn,
maar dat het klimaat in Duitsland begint te
veranderen en dat men hen begint te accepte
ren.
Op de procesvoering door rechter Moscharing
is van verschillende kanten kritiek uitgeoe
fend, o.a. omdat hij de zes verdachten, met
name Kahnen, ongehinderd hun neonazistische
ideeën liet ontvouwen zonder hun woorden
vloed in te dammen en omdat hij niet optrad
tegen de in semimilitaire kleren gestoken geest
verwanten op de publieke tribune, die onver
holen van hun sympathieën voor de beklaag
den uitkwamen.
'ALAC (Reuter-DPA) Zeker 61 mensen
om het leven gekomen en meer dan 100
wond, toen gisteren, zoals gemeld in Joe-
slavië een zwaarbeladen goederentrein in
Servische plaats Stalac in volle vaart is
gereden op een' stilstaande exprestrein
n Belgrado naar Skopje,
it ongeluk werd veroorzaakt, omdat de ma-
inist van de goederentrein door een rood sein
is gereden.
ize man werd zwaar gewond, terwijl zijn as
tent om het leven kwam. Volgens de politie
vonden zich vier buitenlanders onder de
chtoffers, maar er werden geen namen of
idere bijzonderheden vermeld. In de expres-
»in zaten veel militairen die van verlof terug-
Jerden.
Bt was het ergste spoorwegongeluk in Servië,
grootste van de zes deelstaten van Joegosla-
Vijf jaar geleden waren bij een ongeluk in
republiek Kroatië 124 mensen omgekomen Een beeld van de verwoesting die in het Joegoslavische Stalac werd aangericht toen gisteren een goederentrein, die door rood licht was
150 gewond. gereden,'een overvolle passagierstrein in de flank greep.
De 25-jarige
Mireille Ba-
Ie8trazzi is
de eerste
Franse vrou
welijke in
specteur bij
de Ëranse re
cherche in
Creil. Het
was al met
een raak,
want nauwe
lijks in dienst
getreden
werd haar al
opgedragen
de kwestie
van Fran-
tkrijks meest
gezochte
misdadiger
Mesrine, die
onlangs een
journalist had
neergescho
ten, uit te
i zoeken.
(Van onze corres
pondent
Roger Simons)
LONDEN De
ziekenhuizen van
de Britse Natio
nale Gezondheids
dienst, die hun
patiënten koste
loos verzorgen,
trekken steeds
meer buitenland
se patiënten. Som
mige zieken ko
men speciaal
naar Engeland
om zich te laten
behandelen op
staatskosten.
Vaak krijgen zij
eerst de nodige
wenken van hun
eigen ambassade
in Londen. In die
situatie lijkt bin
nenkort verande
ring te komen.
Onder de 1700 pa
tiënten, die afgelo
pen augustus in
een periode van 27
dagen onderzocht
werden door dok
ters van de afde
ling ongevallen
van het St. Ste
phen's Ziekenhuis
in Centraal-Lon-
den, waren er 319
buitenlandse toe
risten. Als de me
dische staf van een
dergelijke afdeling
meent, dat verple
ging in een zieken
huis noodzakelijk
is, heeft de patiënt
meteen recht op
kosteloze zorg. Zijn
nationaliteit speelt
geen rol.
Er komen zelfs
zwangere vrouwen
naar Groot-Brit-
tannië om koste
loos te kunnen be
vallen. Amerika
nen, die op het Eu
ropese vasteland
een ongeval gehad
hebben, begeven
zich voor gratis
verpleging naar
het Verenigd Ko
ninkrijk.
Sir George Young,
onderminister van
het Britse departe
ment van volksge
zondheid, geeft toe
dat de kosteloze ge
zondheidsdienst
van Groot-Brittan-
nië in sommige ge
vallen geëxploi
teerd wordt door
buitenlanders.
Wettelijk is daar
niets tegen te doen.
Het gebeurt zelfs,
dat buitenlandse
zieken bij hun aan
komst in Engeland
verklaren, dat ze
zich privé zullen
laten behandelen.
Nadien begeven zij
zich naar een zie
kenhuis, dat geen
privé patiënten op-'
neemt en hen kos
teloos verpleegt.
Zoals alle andere
delen van de Britse
openbare sector
heeft ook de natio
nale gezondheids
dienst af te reke
nen met zware fi
nanciële proble
men. Tijdens het
recente Labourbe-
wind werd de op
name van privé
patiënten in open
bare ziekenhuizen
verboden. De con
servatieven zijn nu
van plan een nieu
we wettelijke rege
ling te laten goed
keuren door het
parlement. Ieder o-
penbaar ziekenhuis
zal dan privé pa
tiënten mogen op
nemen en op die
manier een extra
inkomen hebben.
De ziekenhuizen
krijgen daarmee de
mogelijkheid bui
tenlandse patiënten
een gratis behan
deling te weigeren.
NEW YORK (AFP) Presi
dent Carters populariteit is
verder gedaald. De laatste der
tig jaar is er geen Amerikaan
se president geweest die zulke
lage cijfers heeft gehaald.
Een en ander is gebleken uit
een opiniepeiling waarvan de
uitslag gisteren werd gepubli
ceerd door het persbureau The
Associated Press en de televi
siemaatschappij NBC.
Van de 1.599 ondervraagde
Amerikanen sprak zich 19
procent ten gunste van Carter
uit.
Ontvoering in EI Salvador
SAN SALVADOR (UPI) In El Salvador hebben gewa
pende mannen gisteren een koffiefabrikant ontvoerd en
zijn de met machinegeweerkogels doorzeefde lijken van
drie studenten gevonden.
De koffiefabrikant, de 40-jarige Jaime Battle, werd ontvoerd*uit
een kapperswinkel in Ciudad de Santa Ana op 65 kilometer ten
westen van de hoofdstad.
De lijken van de studenten, twee mannen en een vrouw, wer
den gevonden in een auto die geparkeerd was in de buurt van
het gerechtsgebouw in San Salvador. Zij studeerden aan de cen
traal Amerikaanse universiteit Jose Simeon Cana.
Deken vuile lucht boven Los Angeles
LOS ANGELES (Rtr/AFP) Honderden inwoners van
Los Angeles zijn gisteren met ademhalingsmoeilijkheden
opgenomen in ziekenhuizen als gevolg van een golf van vui
le lucht, zoals zich in een kwart eeuw niet heeft voorgedaan
in het zuiden van Californië.
De stad is in de afgelopen dagen door inwerking van de zon op
industriële afvalgassen bij atmosferisch stabiele omstandigheden
in een dichte wolk van vuile lucht gedompeld. Overigens ver
wachtten de meteorologen, dat het centrum van het hoge-druk-
gebied, dat boven het zuiden van Californië lag, zich naar het
zuiden gaat verplaatsen.
ROTTERDAM (ANP) Het Nederlandse vrachtschip,
„Nedlloyd Steenkerk", heeft thans 165 Vietnamese vluchte
lingen aan boord. Vandaag zou het schip de haven van
Hongkong binnenvaren, waar de vluchtelingen aan wal ge
zet worden.
Dit zijn er veel meer dan de rederij, de Nedlloyd Groep in Rot
terdam, had gedacht. Dinsdag meldde de onderneming dat haar
schip 120 Vietnamezen uit zee had opgepikt. Bij nadere telling
door de kapitein van „Nedlloyd Steenkerk", J. Ruiter, bleken er
enkele tientallen vluchtelingen meer aan boord te zitten.
Het Liberiaanse vrachtschip Vivian stopt in de Zuid-
chinese zee bij een bootje met gevluchte Vietname
zen om dezen van voedsel te voorzien.
(Van onze correspondent
Roger Simnons)
DNDEN Als het zo doorgaat, zullen de
Ihodesische besprekingen in de Britse
oofdstad geen weken maar wel maanden
uren. Gisteren werd de ochtendzitting van
e conferentie afgelast, omdat de delegatie
an Salisbury, die geleid wordt door bis-
chop Muzerewa, meer tijd nodig had om
et Britse ontwerp van een nieuwe grond
wet voor Zimbabwe-Rhodesië te bestuderen.
n de delegatie van de zwarte premier deden
ich al tekenen van een mogelijke scheuring
'oor. Oppositieleider Ndabaningi Sithole ver
gaarde, dat hij er wel iets voor voelde om aan
e leunen bij het Patriottisch Front, geleid door
Ikomo en Mugabe, de aartsvijanden van bis
hop Muzorewa, die proberen in Zimbabwe
i de macht te komen.
ter werd de middagzitting al na 35 minuten
schorst omdat geen van beide Afrikaanse de-
jaties gereed was voor een gesprek over de
'ritse grondwetgevende voorstellen. Frontlei-
"ït Nkomo zei, dat hij spoedig zelf een nieuwe
ondwet ter tafel zou brengen. Muzorewa en
igabe vroegen beurtelings nog meer tijd om
voorstellen van lord Carrington te onderzoe-
•pn.' Gezamenlijk werd dan besloten pas van-
Widdag opnieuw te vergaderen.
>schop Muzorewa heeft op een persconferen-
nog eens herhaald, dat hij alleen naar Lon-
Pen gekomen is om er te praten over de grond
wet van Zimbabwe. Hij zou zelfs van plan zijn
er niet langer dan veertien dagen te blijven.
Als de bisschop voet bij stuk houdt, boort hij de
Londense conferentie in de grond.
Het heeft drie maanden geduurd om de grond
wet, die momenteel van kracht is in Zimbab
we-Rhodesië, op te stellen. Niemand verwacht,
dat de aangepaste Britse versie in een handom
draai goedgekeurd zal worden. Muzorewa
tracht het Patriottisch Front bang te maken
door te dreigen met een vroegtijdig vertrek uit
Londen.
Het Front vreest, dat Muzorewa naar Salisbury
zal terugkeren zodra het gesprek over de
grondwet afgelopen is. Maar om verder aan het
bewind te kunnen blijven, zal hij dan Britse (en
internationale) erkenning van zijn regime no
dig hebben. Lord Carrington heeft echter aan
de Frontleiders beloofd, dat Groot-Brittannië
de Londense conferentie pas als afgelopen zal
beschouwen wanneer een akkoord bereikt is
over alle punten op de agenda, inclusief de
overgangsperiode, het nationale leger, het
handhaven van de orde en nieuwe parlemen
taire verkiezingen.
Op grond van die beloften werd door het Patri
ottisch Front de Britse agenda voor de bespre
kingen zonder verdere tegenstand aanvaard.
Britse waarnemers achten het onwaarschijnlijk,
dat Muzorewa nu op zijn beurt pogingen zal on
dernemen om het normale verloop van de con
ferentie te saboteren. Mogelijk wordt tijdens
het weekeinde vergaderd om de verloren tijd
in te halei^.
MADRID (DPA) De lei
der van de Palestijnse ver
zetsbeweging PLO, Jasser
Arafat, is gisteren in Ma
drid aangekomen voor een
bezoek van twee dagen.
Er waren voor zijn komst zeer
strenge voorzorgsmaatregelen
getroffen. Het vliegtuig, waar
mee Arafat kwam, landde op
het militaire deel van de
luchthaven.
Arafat zal van gedachten wis
selen met premier Suarez, mi
nister van buitenlandse zaken
Oreja en leiders van politieke
partijen.
Rellen in Sao Paulo
SAO PAULO (UPI) In
het centrum van Sao Paulo
in Brazilië is het gisteren op
de eerste dag van de staking
van het bankpersoneel tot
rellen tussen politie en bur
gers gekomen.
In de financiële wijk van de
stad werden politieagenten,
die postende stakers wilden
verdrijven, omringd door bur
gers, die de agenten uitdaag
den en met flessen en stenen
begonnen te gooien.
(Van onze correspondent
Mark Arnold-Forster)
STOCKHOLM Meer dan zes miljoen
Zweden trekken zondag naar de stem
bus. Tot die tijd kunnen de kiezers nog
wikken en wegen. Moeten ze terugke
ren naar een Sociaal-Democratische re
gering, zoals ze 44 jaar lang gehad heb
ben of moeten ze hun voorkeur uitspre
ken voor de huidige bourgeois-regering
(zoals die in Stockholm wordt ge
noemd), die ze in 1976 aan de macht
brachten. Voor het eerst zou kernener
gie en in het bijzonder de bijna-ramp
in Harrisburg het resultaat van de al
gemene verkiezingen kunnen beïnvloe
den.
De verkiezingsstrijd ligt tot het laatst ge
heel open. Opiniepeilingen tonen aan dat
de Sociaal-Democratische partij van Olav
Palme verreweg de grootste partij in de
Rijksdag zal worden. Men verwacht dat ze
40% van de stemmen zal binnenslepen. De
Sociaal-Democraten kunnen waarschijn
lijk rekenen op de steun van de Links-
Communisten die, naar men verwacht, 5%
van de kiezersgunst krijgen.
Het rechtse front in het politieke leven
van Zweden wordt gevormd door de Cen
trum Partij, de Conservatieven en de Li
beralen. Samen kunnen ze het redden.
Maar het is nog een open vraag of ze wel
tot overeenkomst kunnen komen. In de
drie jaar die deze coalitieregering aan het
bewind is, zijn de moeilijkheden niet van
de lucht geweest.
Ze wonnen de verkiezingen in 1976 ener
zijds omdat de Zweden na veertig jaar be
wind van Sociaal-Democraten de behoefte
voelden aan verandering. Anderzijds om
dat Thorbjo Falldin, de lijstaanvoerder
van de Centrum Partij (vroeger de Agra
riërs), een fel tegenstander was van kern
centrales. Falldin werd de eerste demo
cratische premier sinds de Tweede We
reldoorlog die niet socialistisch was.
De Zweden hebben, zoals men kon ver
wachten, een uitgebreid milieuprogramma
opgesteld. Ironisch genoeg, heeft juist
Zweden, in tegenstelling tot vele andere
Europese landen, geen olie, weinig kolen
en veel uranium, maar van een slechte
kwaliteit. Daartegenover staat een toene
mende behoefte aan energie. Toch lieten
de Zweden in 1976 Olav Palme vallen om
Thorbjo Falldin binnen te halen.
Het energieprobleem bleef echter. De
energie moest toch ergens vandaan ko
men. Falldin werd met het probleem ge
confronteerd of hij de drie grootste kern
centrales in Zweden, in Oskarshamn, Be-
rsebaeck en Forsmark vlakbij Stockholm,
al dan niet moest laten draaien. Hij be
sloot tot het laatste en zijn regering kwam
ten val. Sinds die tijd heeft de minder
heidsregering van de Liberaal Ullsten met
slechts 39 zetels in. de Rijksdag, Zweden
geregeerd.
De volgende crisis draaide alweer om
kernenergie. Zweden werd overvallen
door angst toen het ongeluk in de kern
centrale van Harrisburg gebeurde. Nogal
laat deden de Sociaal-Democraten een po
ging om het kernvraagstuk buiten de ver
kiezingsstrijd te houden. Ze stelden voor
om in maart 1980 een referendum over
het kernvraagstuk te houden. En met suc
ces. Er zal inderdaad een referendum
worden gehouden, maar het kernvraag
stuk is wel degelijk aan de orde in de ver
kiezingscampagnes van deze week.
Onlangs gehouden opiniepeilingen tonen
aan dat een groot aantal Zweden, vooral
vrouwen, tegen elke vorm van kernener
gie zijn. Dit zullen ze ook met hun stem
tot uiting brengen.
De Zweden hebben te maken met een
driedelige verkiezingsprocedure. De pro
cedure staat tot afgrijzen van sommigen,
onder toezicht van het Zweedse equiva
lent van de Fiscus. Er zijn drie verschil
lende kleuren verkiezingsbiljetten, geel
voor de Rijksdag, wit voor de gemeentes,
en blauw voor de provincies. De kleuren
hebben geen politieke betekenis.
Ingewikkeld
De formule die bij de berekening van de
zetels wordt gehanteerd is enorm inge
wikkeld. Het land is verdeeld in kiesdis
tricten. De uitslag in de kiesdistricten is
de basis voor de toewijzing van het aantal
zetels in de Rijksdag. Daarna wordt er uit
eerlijkheidsoverwegingen nog een correc
tie aangebracht om het uiteindelijke resul
taat in verhouding te brengen tot het aan
tal uitgebrachte stemmen.
Als er hierna nog twee partijen met een
gelijk aantal zetels uit de bus komen, dan
trekt een belastingfunctionaris lootjes om
de winnaar te bepalen.
Men moet tenminste 4% van de stemmen
behalen om een zetel in de Rijksdag te be
machtigen. Hierdoor zullen waarschijnlijk
vier van de vijf elkaar bestrijdende com
munistische partijen in Zweden buiten
spel blijven. De boodschap van Lenin en
Marx blijkt voor velerlei interpretaties
open te staan. In Zweden is er een Com
munistische Arbeiderspartij die op 0.3%
van de volksgunst mag rekenen. De Com
munistische Partij Zweden krijgt waar
schijnlijk 0.1% van de stemmen, de Com
munistische Partij van Marxistisch-Leni-
nisten 0.1%, de Arbeiderseenheid 0%. De
zogenaamd Links-Communisten lijken
zich 5% van de stemmen te gaan verwer
ven.
Hieruit blijkt dat alleen de Links-Commu
nisten in de nieuwe Rijksdag zullen ko
men. Als Olav Palme premier wordt, dan
zal hij in de meeste gevallen op hun steun
kunnen rekenen.
.(Copyright The Guardian)
