Laatste kans op regeling van conflict in Rhodesië Hebei Ian Smith erug in Londen Is museumstuk s*. Jean Seberg dood in auto aangetroffen Havanna stelt schorsing van besluit Egypte uit tot jaar 1981 unday Mirror meldt moordcomplot tegen paus in Noord-Ierland Wilde Wezel99 moet door muur van SAM's heen kunnen breken AGIN* ENLAND LEIDSE COURANT MAANDAG 10 SEPTEMBER 1979 PAGINA 7 onze correspondent Roger Si mons) PEN De Britse sensatiekrant jay Mirror" heeft een complot £kt om paus Johannes Paulus II Vinoorden wanneer hij eind sep- |er een bezoek brengt aan de Ierse bliek. De samenzwering zou het f zijn van protestantse extremis ten uit Ulster, die vergelding willen voor de IRA-moord op lord Mountbat- ten, gepleegd in augustus. De „Sunday Mirror" beweert in een ex clusief verhaal dat de informatie afkom stig is van dezelfde geheime agent die deze krant afgelopen mei gewaarschuwd had, dat het conservatieve Lagerhuislid Airey Neave vermoord zou worden. Drie uur nadat de „Sunday Mirror" Scotland Yard op de hoogte gebracht had van het complot tegen hem, ontplofte de wagen van Airey Neave net toen de conserva tieve woordvoerder voor Ulster, die be stemd was om minister van Noord-Ier- land te worden, wegreed uit de garage van het Lagerhuis. Het klopt, dat de „Sunday Mirror" voor af iets vernomen had over de moord op Airey Neave. Deze moord werd echter niet gepleegd in mei, maar wel op 30 maart. Het is trouwens niet de eerste keer, dat de „Sunday Mirror" dingen pu bliceert die fout zijn. Het verhaal over de mogelijke aanslag op het leven van de paus komt uit Ul ster. Vijf protestantse zware jongens zou den plotseling ontbreken in hun gewoon milieu van Belfast. Volgens de „Sunday Mirror" wordt door de Britse veilig heidsdiensten gevreesd, dat die vijf via Engeland op weg zijn naar de Ierse repu bliek, om daar de zaken voor te berei den. Steeds volgens dezelfde bron houden twee moordbrigades zich klaar om de paus van het leven te beroven. Het ene team bestaat uit leden van de illegale protestantse Vrijheidsstrijders van Ul ster. De andere groep is gerecruteerd door de protestantse Defensievereniging van Ulster. n h:s .JSy -it uisre/tnke militair uit Rhodesië inspecteert de wonden van een zwarte inwoner van Mozambique, slachtoffer is geworden van de inval van het Rhodesische leger in het buurland Mozambi- ig aaie aanval heeft veel doden geëist: volgens opgaven uit Salisbury 300 aan de zijde van de r astrijders en van het leger van Mozambique, en 15 aan de zijde van het Rhodesische leger. Aetval is zaterdag beëindigd. chtigl 'e vo i ?rste J mai ht onze correspondent Roger Simons) IEN Ex-premier Ian de man die volgens ige Britten een rebel •ader is omdat hij op rember 1975 de kolonie Jiodesië op eigen hou- lafhankelijk verklaar- ivindt zich voor het iinds veertien jaar in itse hoofdstad. Het ge laat hem met rust, lij heeft wel last van' rs, die zijn arrestatie woont in het Lancaster van Londen de consti- conferentie over iwe-Rhodesië bij, die aandagmiddag begint Brits voorzitterschap, nke ex-premier is nu minister zonder portefeuille van de zwarte Rhodesische re gering, geleid door bisschop Abel Muzorewa. Smith zal tij dens de conferentie de belan gen verdedigen van de 230.000 blanken, die nog in Rhodesië verblijven.. Aan de conferentietafel ne men drie delegaties plaats: de Britse, die van bisschop Moe- zorewa en die van het Patriot tische Front, geleid door Jos hua Nkomo en Robert Muga be. De twee zwarte afvaardi gingen verblijven in aparte Londense hotels. De leiders van het Patriotti sche Front beschouwen het Muzorewa-bewind als „een re gering van bandieten", die ge hoorzaamt aan de blanken. Bisschop Muzorewa ontkent, dat hij een lakei van de Rho desische blanken is. Hij noemt Ian Smith „een museumstuk dat niets meer te vertellen heeft". In werkelijkheid wil Muzorewa voorkomen, dat de blanken Zimbabwe-Rhodesië volledig ontruimen. De aan- wezigheid van Smith in Lon den als lid van de Muzorewa- delegatie is voor hem een ge ruststelling. Wegens de ernstige menings verschillen tussen de zwarte delegaties wordt vrij algemeen verwacht, dat het welslagen van de nieuwe Rhodesische conferentie grotendeels zal af hangen van de invloed, die door waarnemers van de vijf zogeheten Frontlijnstaten ge bruikt wordt om compromis sen mogelijk te maken. taf gevonden n Willem irentsz mlmOV (DPA-Reuter- iP) Een Russische Jenschappelijke expe- ie gelooft het graf te gfe^aben gevonden van de ^lerlandse zeevaarder ontdekkingsreiziger jlem Barentsz. i persbureau Tass meldt ide onderzoekers op het id Nova Zembla een 'heuveltje ontdekten rop een paal was ge- itst. Op deze paal staan letters- „Bar", hetgeen J reden geeft te veron al .tellen dat dit het graf Barentsz is. ige maand vond de ex- itie restanten van een p dat volgens haar het %tuig was waarmee de dekkingsreizgier zijn ste toch maakte. stduitsers (6) moord in jghanistan t)EL (AP) Zes West- rs zijn vrijdag gedood onbekende aanvallers i Amerikaanse militai- yitaché is door geünifor- i|*de Afghaanse functio- ssen gemolesteerd en lil de dood bedreigd in .if j afzonderlijke inciden- jin de buurt van de |i|3stad Kaboel. jVestduitsers hielden een jnck in de buurt van ^ddistische ruïnes onge- 12 kilometer ten westen 1 Kaboel toen zij werden fevallen, aldus een woord der van de Westduitse assade. De slachtoffers ticlen in de Afghaanse fdstad. (Van onze_ correspondent Jan Drummen) PARIJS De 41-jarige Amerikaans-Franse filmactrice Jean Seberg werd zaterdagavond dood in haar auto op min der dan tweehonderd meter van haar woning in Parijs aan getroffen. Een patrouillerende politieagent vond het stoffelijk overschot van de actrice tussen de voor- en achterzitting van haar kleine auto. Het was met een plaid bedekt; daarnaast lagen een half ge vulde fles mineraalwater en een hoeveelheid slaappillen. Het lijk verkeerde in verregaande staat van ontbinding en het is praktisch zeker dat Jean Seberg kort na haar vermissing, negen dagen tevoren, zelfmoord gepleegd heeft. Zij had haar woning verlaten in zwaar depressieve toestand, vol gens de verklaring van haar metgezel, een 29-jarige Marokkaan, en had slaappillen genomen en was slechts in een deken gehuld. Op 18 augustus had zij al een poging ondernomen om zichzelf van het leven te beroven door zich voor een rijdend treinstel van de ondergrondse te storten. Zij bleef daarbij evenwel onge deerd. Jean Seberg was in de loop van de laatste jaren tweemaal in psychiatrische inrichtingen verpleegd als gevolg van een diepe depressie die begonnen zou zijn toen zij een maand na haar' scheiding van de romancier Romain Gary van een doodgeboren kind bevallen was. LONDEN In Londen is vandaag na een lange serie mislukkingen een nieuwe conferentie begonnen, die wellicht de laatste kans is om een vreedzame oplossing te vinden voor het Rhodesische conflict. Want de bloedige guerrillastrijd gaat door en, al verwacht niemand eigenlijk dat er een pasklare oplossing uit de con ferentie zal rollen, iedereen is er wel van overtuigd dat mislukking alleen maar kan leiden tot verdere escala tie van de strijd en het eens welva rende land in een regelrechte burger oorlog kan storten, die nog bloediger is. De strijd heeft in zes jaar tijds al rond 20.000 mensenlevens geëist. Officieel is de conferentie, die op Brits initiatief en onder Brits voorzitterschap wordt gehouden, een grondwetgevende conferentie. Want bijna veertien jaar geleden, om precies te zijn op 11 no vember 1965, verklaarde de regering van de toenmalige premier Ian Smith de Britse kolonie Rhodesië eenzijdig onafhankelijk. Sindsdien is Rhodesië Zimbabwe-Rhodesië gaan heten, maar vanaf vandaag zullen zijn vertegen woordigers zich volgens de huidige pre mier, bisschop Muzorewa, vertegen woordigers van Zimbabwe noemen. Doel van de conferentie is dus, behalve beëindiging van de strijd, de voormali ge kolonie een nieuwe wettelijke basis te geven en de economische sancties er tegen stop te zetten. Smith koos in 1965 voor onafhankelijk heid, liever dan akkoord gaan met een door Engeland verlangde grondwet, die er op neer zou komen, dat de macht van de 250.000 blanken in het land zou worden overgedragen aan de meerder heid van zes miljoen zwarten. Economische sancties, later volledig ge steun door de VN, kregen de rebel in volgende jaren niet op de knieën. Vorig jaar, toen de oorlog steeds bloedi ger werd, gaf Smith uiteindelijk ge deeltelijk toe door een zogenaamde „in terne regeling" met gematigde zwarte leiders te aanvaarden. Tegenover deze leiders staan Robert Mugabe met zijn Zimbabwe Afrikaans Nationaal Bevrij dingsleger (ZANLA) en Joshua Nkomo met zijn organisatie van het Zimbabwe Revolutionaire Volksleger (ZIPRA). Zij werken voor de guerrillastrijd samen in het Patriottisch Front, Mugabe van uit Mozambique en Nkomo vanuit Zambia. Onderling zijn zij het echter niet altijd eens en de guerrillastrijders van ZAN LA, dat met ongeveer 10.000 man van uit het oosten en het noorden is geïnfil treerd in Zimbabwe-Rhodesië, stuit hier en daar op de 2.000 strijders van ZIPRA, die vanuit het westen door dringen. ZIPRA bestaat voornamelijk uit leden van het Ndebele volk uit het zuidwesten van ZANLA uit Shonas, en de vrees bestaat dat stammentegenstel lingen voor bittere rivaliteit zullen kunnen blijven zorgen, zelfs als de hui dige gemengde regering in Salisbury tot een akkoord met een verenigd Pa triottisch Front zou komen. De huidige regering is het resultaat van de eerste algemene verkiezingen, die in Zimbabwe-Rhodesië dit jaar werden gehouden van 17 tot 21 april, en die overigens werden geboycot door de guerrillastrijders van het Patriottisch Front. De kansen In augustus kreeg de nieuwe Britse conservatieve premier Margaret That cher op een topconferentie in Lusaka de steun van de landen van het Britse Gemenebest voor een laatste poging om door middel van een grondwetgevende conferentie van alle partijen onder Brits voorzitterschap de impasse te doorbreken. Allen stemden in, al ver klaarde Muzorewa bij voorbaat geen nieuwe verkiezingen te zullen houden, zoals werd voorgesteld door de Britten, en al stemden de guerrillastrijders niet in met een bestand voor de duur van de conferentie. Daarnaast verklaarden zij alleen met de Britten en niet met Muzorewa of Smith te zullen onder handelen. Als voorzitter zal fungeren de Britse minister van buitenlandse za ken Lord Carrington. Anderzijds zou Thatchers opvatting wel eens juist kunnen blijken, dat de confe rentie van deze week een grotere kans van slagen heeft dan enige eerdere po ging. Want zij heeft het hele Gemene best achter zich en - wellicht nog be langrijker - de steun van Tanzania en Zambia, twee van de vijf zogenaamde „frontlijnstaten", die de guerrillastrij ders steunen en ze een thuisbasis bie den. Tanzania en Zambia hebben hun belof te, gedaan op de Gemenebest-top in Lusaka, gestand gedaan om Mugabe en Nkomo er toe over te halen aan de con ferentie deel te nemen. Het is niet zo vreemd, dat deze twee landen op een oplossing hopen, want Tanzania heeft zijn militaire actie om president Amin van Oeganda te verdrijven duur moe ten bekopen met economische moeilijk heden, en Zambia, het land van waar uit Nkomo opereert, heeft een zware tol moeten betalen voor zijn rol in het conflict, doordat Rhodesië, dat opper machtig is in de lucht, zware vergel dingsmaatregelen heeft genomen. Zam bia is ook goeddeels van zijn aan- en afvoerlijnen voor de handel beroofd. Engeland is er voorts van overtuigd, dat Mozambique, dat als basis geldt voor de strijders van Mugabe, ook van wege ernstige economische moeilijkhe den een einde aan de vijandelijkheden wil. Ontwerp-grondwet Het ontwerp van een grondwet dat Lord Carrington aan de conferentie zal voorleggen voorziet in een verminde ring van de veto-mogelijkheid van de blanke minderheid in Salisbury. De blanken hebben 28 zetels voor zichzelf gereserveerd in het 100 zetels tellende parlement in Salisbury, maar grond wetswijzigingen vereisen de steun van minimaal 78 leden. Volgens het Britse ontwerp moet er een parlement komen, dat bestaat uit een Lagerhuis, dat direct wordt gekozen via algemene verkiezin gen en een Senaat, die alleen wetsvoor stellen kan vertragen. Gedurende een bepaalde periode na de, onafhankelijkheid zouden in het La gerhuis enige zetels voor Europeanen moeten zijn gereserveerd. Een bepaald aantal wordt niet genoemd, maar dui delijk is, dat Engeland een aantal wil dat minder is dan de huidige 28. Wat de blanke greep op leger, politie e.d. betreft, moet de uiteindelijke ver antwoordelijkheid in de toekomst bij de ministers komen te liggen, maar om de blanken ertoe te bewegen toch in Zim babwe-Rhodesië te blijven, wordt in het ontwerp gesteld, dat een „hoge mate van efficiëncy" moet blijven ge handhaafd in een onafhankelijk over heidsapparaat. Een heftig gesticule rende Jasser Arafat zet op de conferentie van niet-gebonden landen in Havanna zijn standpunten uit een, terwijl de secre taris-generaal van de Arabische Liga Als- hazili al Kolaibi aan dachtig toeluistert. HAVANNA (AFP) De topconferentie van niet-ge bonden landen in Havanna heeft de akkoorden van Camp David en het Israë- lisch-Egyptisch vredesver drag veroordeeld, maar een beslissing over een eventue le schorsing van Egypte zal in 1981, als de ministers van buitenlandse zaken van de niet-gebonden landen in New Delhi bijeen zijn, geno men worden. Dit betekent dat het gematigde standpunt van Tito, dat gesteund werd door de Afrikaanse landen, de overhand gekregen heeft. Aan een commissie ad hoe zal opgedragen worden om te on derzoeken hoe groot de schade is, die Egypte aan de Arabi sche landen zou hebben toege bracht door een vredesverdrag met Israël te sluiten. Deze commissie zal de ministerscon ferentie in New Delhi van haar bevindingen op de hoogte stellen. Tijdens het nachtelijk debat, van zaterdag op zondag, is er stormachtig gedebatteerd over de manier waarop Egypte om zijn akkoorden met Israël zou moeten worden veroordeeld. Op de bijeenkomst achter ge sloten deuren legde de Cu baanse president Fidel Castro de conferentie een tekst voor, die de dreiging van een schor sing van Egypte behelsde, maar die de beslissing daar over uitstelde tot de volgende conferentie van de ministers van buitenlandse zaken. Tal van staatshoofden, uitge put door de marathonbijeen komst, hadden om twee uur des nachts de vergaderzaal, waarin de toon steeds feller werd, al verlaten. De afge vaardigde van Senegal veroor deelde scherp de „antidemo cratische manier, waarop de Cubanen de conferentie meen den te moeten leiden", waarop de Cubanen boos reageerden. De Egyptische afgevaardigde fulmineerde tegen de tekst, „omdat deze meer haat tegen Egypte dan tegen Israël bevat te". De vertegenwoordiger van Libië liet zich uiterst onver zoenlijk over Egypte uit, maar de vertegenwoordigers van Li beria en de president van Tan zania, Kaunda, verzetten zich tegen de tekst en tegen een schorsing van Egypte. Tot de volgende conferentie zal Cuba het voorzitterschap van de niet-gebonden landen bekleden. RAMSTEIN Het jongste, zuiver electronische antwoord van de NAVO op de voortdurend toenemende slag kracht van het Warschaupakt, heet „Wilde Wezel". Het is een hypermo derne radaropsporings- en vernieti- gingsapparatuur, waarmee de Phan- tom-jagers F-4g zijn uitgerust, en waarmee het bondgenootschap door het dichte woud van SAM-raketten en andere luchtafweer van het War schaupakt moet kunnen breken. Het Warschaupakt heeft in de afgelopen tien jaar het vliegbereik van zijn lucht macht verdubbeld, en een groot aantal aanvalshelikopters van het type Hind-D in gebruik genomen, die gevechtsvlieg tuigen vrijmaken voor andere doelein den. De luchtafweer van het Warschau pakt steunt bijna volledig op SAM-raket ten. Het gevaar van de SAM-raketten is al gebleken tijdens de Vietnamese oor log, en ook tijdens de Israëlisch-Arabi- sche oorlog, waarbij Israël 102 toestellen verloor. De Wilde Wezel zit op de plaats waar anders het neuskanon zit. De apparatuur is verbonden met 56 antennes over het hele vliegtuig, die via een computer alle signalen analyseert, vriend van vijand onderscheidt en binnen enkele seconden aangeeft of de vlieger met een SAM-lan- ceerinstallatie te doen heeft of met een ander type luchtafweer. Ook wordt daarbij aangegeven welk wapensysteem daartegen het beste gebruikt kan wor den, terwijl de raketten die gebruikt worden van een geheugen zijn voorzien die het vijandige doel blijft herkennen. De Wilde Wezel zal het personeel van vijandige raketinstallaties ook dwingen de eigen radar zo lang mogelijk uitge schakeld te houden. De Verenigde Staten willen 116 Wilde Wezel-Phantoms bouwen, terwijl ook de F-15 en de voor Nederland bestemde F- 16 met de Wilde Wezel kan worden uit gerust. „Frederik" eist elf doden op St. Maarten PHILIPSBURG (AP) De orkaan Frederik heeft elf le vens geëist op het Neder landse gedeelte van het ei land St. Maarten in de Ca- raïbische Zee. Dit heeft de Nederlandse marine dit weekeinde bekengemaakt. Acht vissers kwamen om toen hun boot van de ligplaats los raakte en tegen de rotsen te pletter sloeg. Drie eilandbewo ners verdronken in de vloed golven die tijdens het passeren van de orkaan St. Maarten overspoelden. KAPERS GEVEN ZICH OVER TEHERAN (AFP) De drie Libanese kapers van de Itali aanse DC-8 hebben zich zater dagochtend op het vliegveld van Teheran overgegeven na onderhandelingen met de Iraanse autoriteiten. De kapers gaven zich over na dat hun was beloofd dat er na mens hen een boodschap zal worden voorgelezen voor de Iraanse televisie. De bood schap betreft de verdwijning van de Sjfitische leider imam Moussa Badr, die zich in een Libische gevangenis zou be vinden. Israël beraadt zich opnieuw over twee vestigingen JERUZALEM Het Israëli- sche kabinet heeft gisteren be sloten een eerder genomen be slissing over de bouw van twee nieuwe vestigingen op de bezette westelijke Jordaanoe- ver in heroverweging te ne men. De beslissing werd genomen op verzoek van vice-premier Yigael Yadin, die verklaarde dat de regering achter zijn rug had gehandeld door de beslis sing te nemen toen hij in het buitenland was. Over twee andere vestigingen die werden beschreven als uit breidingen van bestaande, zal niet opnieuw worden gepraat, aldus de secretaris van het ka binet, Aryeh Naor.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 7