Een middagje werken en
's avonds gaat het gezin
voor het eerst de sauna in
URN HUIS ur
Bosweide
in rep
en roer
Goed nieuws voor slechtzienden
dl
"TEf*
Alarminstallatie voor kleine ruimten
Denkend cassettedeck
TIP
in
BINNENLAND
LEIDSE COURAN
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1979
Tiny Francis
Gerard Croné
Als de ogen niet al te best zijn
is het voor hartstochtelijke
hondwerksters een tantalus-
kwelling hun hobby nog maar
ten dele te kunnen uitvoeren.
Ze zijn aangewezen op bor
duursels met weinig variatie
of op uitsluitend breien (dat
kan bijna blindelings worden
gedaan door geoefenden).
maar het priegelwerk is er
niet meer bij. Voor hen moet
het een uitkomst zijn, dat er
een handwerkloep voor
slechtzienden met een zoge
naamde „Fresnel"-lens op de
markt is gekomen. Het is een
grote, maar toch verderlichte
van kunststof vervaardigde
lens, die twee keer vergroot.
De lensmaat is 25 x 25, zodat
het geen turen door een klein
rond glas wordt. Het gezich
tsveld op het handwerk (of
boek) is groot; bovendien kan
de loep eenvoudig met koord
jes om de nek worden gehan
gen. BV Octavo, importeur
van vergrotende optiek deed
er een goed werk mee dit
hulpmiddel aan te schaffen
voor verkoop aan opticiens.
Oma kan nu ook weer gezellig onder de lamp gaan zit
ten met een boek op schoot.
De BV is daarmee nog niet
uitgepraat... Een zeer groot
gezichtsveld biedt de zoge
naamde tafelloep met „Fres-
nel"-lens (vergroot driemaal)
en TL-verlichting. Verstel
baar in vele richtingen. Een
fijne „oog-helper", waarbij
een extra klep niet alleen on
gewenste lichtinval voorkomt,
maar tevens bescherming
biedt tegen stof en krassen. In
bijzondere gevallen (en dat
komt vrij vaak voor) zal op
indicatie van de oogarts het
ziekenfonds voor zo n negen
tig procent in de kosten bij
springen. De prijs is 397,-.
(Het was onze landgenoot
Chr. Huygens (1629-1695) die
vooruitlopend op de ontwik-,
kelingen van de Fransman J.
A. Fresnel (1788-1827) een op
tisch systeem ontwierp, dat de
lichtstralen niet bundelt zoals
bij de lens, maar door middel
van het opbouwen van cirkel
vormige prismagroeven in
een glazen plaat. In meer ge
compliceerde vorm vinden
wij dit systeem bij de vuurto-
renlenzen).
Voorts importeert Octavo nu
ook mini verrekijkers (zes
maal vergroting) die in een
polstasje gaan (merk Farlux)
eri vraagt verder aandacht
voor de leesloep LHP voor
slechtzienden, die door specia
le optische constructie opti
male belichting van het object
geeft. Hij weegt maar 120
gram, ligt gemakkelijk in de
hand en gaat mee in een grote
weer handwerken zoals vroeger, toen de ogen nog
prima waren.
Gezondheid opdoen, heerlijk
relaxen en tot in de diepste
poriën gereinigd worden.
Daar gaat het om bij het ne
men van een saunabad. De
Zweden en de Finnen zweren
erbij en een steeds groter
wordend aantal Nederlanders
bezoekt een sauna-inrichting
om van de hierboven ge
noemde voordelen te kunnen
profiteren. Zo'n bezoekje kost
al gauw een heleboel tijd en
niet altijd is men in staat om
op die momenten dat het u
schikt naar de sauna-inrich
ting te gaan. Vandaar dan ook
dat steeds meer mensen ertoe
overgaan om zich een gezins
sauna aan te schaffen. Ver
schillende bedrijven in Ne
derland kunnen die kant en
klaar bij u installeren, a rai-
son van een heleboel geld.
Maar ja, heb u het niet zo
breed en kunt u het dus niet
zo breed laten hangen, dan
komt al gauw de gedachten
op aan een zelfgebouwde sau
na. Ook dat kan, natuurlijk,
want wat is een sauna anders
dan een perfect geïsoleerde
houten cabine met daarin een
veilig aangesloten elektrische
saunakachel. Om alle misver
stand te vermijden: veilig
aangesloten wil zeker zeggen
dat u die aansluiting maar aan
een erkend installateur moet
overlaten. Trouwens, de
meeste saunakachels werken
op krachtstroom, 380 volt, zo
dat daarvoor een aparte lei
ding moet worden aangelegd.
Voor "het bouwen van een
sauna zijn kant-en-klare
bouwpakketten in de handel.
Voor een sauna van een twee
meter lang en twee meter
breed betaalt men dan een
dikke vierduizend gulden.
Maar in zo'n bouwpakket zit
dan ook alles wat men nodig
heeft. Kachel, regelpaneel
voor de kachel, wanden, deur
en banken. Het is alleen nog
maar een kwestie van de zaak
goed monteren en klaar is
Kees. Een middagje werken
en 's avonds gaat het gezin
voor het eerst de sauna in.
Voor wie het goedkoper wil
doen of, en dat is in de
meeste gevallen zo, een sauna
van een andere maat wil heb
ben dan die in de bouwpak
ketten aangeboden wordt -
bestaat er de mogelijkheid om
aan de hand van uitgebreide
tekeningen de zelfbouw ge
heel in eigen hand te nemen.
Dat vereist natuurlijk een be
hoorlijke doe-het-zelf-vaar-
digheid. De fabrikanten van
sauna's zijn hierin echter de
doe-het-zelvers ook aardig te
hulp gekomen, want de echt
heel moeilijke onderdelen,
zoals de deur en de deurkozij
nen kunnen al reeds gemon
teerd worden gekocht, zodat
men van het lastigste gedeelte
van de bouw verlost is.
Waar gaat men een sauna
plaatsen? Het kan in de tuin,
maar helaas zijn weinig Ne
derlanders gezegend met een
tuin waarin ook nog eens
plaats is voor een saunahuisje,
zoals dat in Zweden en Fin
land op het platteland te zien
is bij bijna elk huis. Dat hoeft
ook niet, want in huis is er
vast ook nog wel ergens plaats
te vinden. Op zolder bijvoor
beeld, of in de bijkeuken. Eni
ge voorwaarde is dat er een
koudwateraansluiting bij de
hand is. En door diegenen die
toch al van plan waren om de
badkamer eens een goede
beurt te geven, valt beslist te
overwegen om van de badka
mer een gecombineerde bad-
saunaruimte te maken. De
bankjes zoudt u dan bijvoor
beeld over hei bad kunnen
leggen. Als u er maar reke
ning mee houdt dat voor een
zittende persoon 55 centime
ter bankruimte wordt gere-*
serveerd en voor een liggende
180 centimeter, dan kunt u
zelf uitrekenen hoe groot uw
sauna moet zijn. Gaat u zelf
bouwen, dan helpt Werner
Hansen. Postbus 62 in Ede u Het zelf In elkaar knutselen van een sauna: een fluitje
aan tekeningen. Schrijven! van een cent!
Helaas begint het nodig te worden om zelfs de
kleinste ruimten tegen inbraak te beveiligen.
Een van de nieuwste ontwikkelingen op dit
gebied is het gebruik van ultrasonore trillin
gen, geluidstrillingen die boven de gehoor
grens liggen. Een ultrasoonbron wordt in de
ruimte die moet worden bewaakt aangebracht
en doet dan dienst als bewegingsmelder. Zo
gauw er in de ruimte iets beweegt gaat er een
alarm over. Ook het naar binnen steken van
Chinese sieraden
De Amsterdamse firma Jan
sen Post en Cocx is er als eer
ste importeur voor de juwe-
lenbranche in geslaagd Chi
nese sieraden naar Nederland
Ye halen in goud, zilver met
stenen als bloedkoraal en
jade. Erg mooi.
Nieuwe kasten van Svedex
De Svedexfabriek in Varsse-
veld heeft een nieuwe serie
kasten op de markt gebracht,
die het interieur een ander ui
terlijk kunnen geven. Keuze
uit maar liefst negen verschil
lende deurcombinaties: Diepte
40 centimeter. Twee hoogtes:
195 en 233 centimeter.
Caravan onder architectuur Het apparaat, dat voor u denkt...
Het moet beter, uitgekiender en mooier kunnen. Dat moet de
gedachte zijn geweest achter het ontwerp dat binnenhuisarchi
tecten van het Duitse blad Schoner Wohnen maakten voor een
Tabbertcaravan. Het werd een creatie in blauw hout en blauw-
met-witte bekleding. Bij Tabbert vonden ze hem zo apart dat
'ze hem in produktie namen en, als hommage aan de ontwer
pers, hem de naam Schoner Wohnen meegaven.
DHZ-ers, wees voorzich
tig. Er gebeuren thuis
driemaal zoveel ongeluk
ken als in de bedrijven.
Wie, die een bepaalde melodie moet zoeken op een cassette,
heeft niet zo nu en dan een lelijk woord gezegd? Vooruit spoe
len, stop, net niet. Vooruit spoelen, stop, te ver. Achteruit spoe
len, stop, te ver. Dat gaat nu allemaal tot het verleden behoren.
Tenminste..., als u zich een cassettedeck met Computer Coded
Search (CCS) aanschaft. Philips heeft hem uitgevonden en bin
nenkort is-ie in de handel.
Wat doet die CCS? Automatisch opzoeken van muziekstukken,
automatisch herhalen ervan en het automatisch afsoelen van
tien willekeurige op het bandje voorkomende muziekstukken,
Het enige wat de muziekliefhebber moet doen is van te voren
op het toetsenbordje rechts op het apparaat zijn wensen intoet
sen.
UI
onz<
DEN
day
tekt o
Vmoc
Ier ee
tliek
T zij»1
een voorwerp hand of stok maar ook het
inslaan of uitlichten van een ruit, doet het
alarm overgaan.
Met deze inbraakbeveiliging, die o.a. door
Elva in de handel wordt gebracht, is het ook
mogelijk om auto's te beveiligen. Staat er al
leen .een auto in de garage dan is het vaak be
ter om die auto te beveiligen met een derge
lijk alarm dan de garage.
Bouw zelf eens
een
volglasaquarium
Het probleem van een aquari
um kopen is altijd dat het net
iets te groot is of te klein voor
de ruimte die u ervoor over
hebt. Dat is gemakkelijk te
ondervangen als u het aquari
um zelf maakt. Zonder al te
veel moeite kunt u met tran
sparante siliconenkit, die on
der de naam Bison in de han
del wordt gebracht, een fan
tastisch aquarium maken zon
der de vervelende ijzeren
randen.
Wekken met radio
Alles kan kleiner, moet de
stelregel bij Philips geweest
zijn toen ze. een bijzonder
kleine radio-annex-wekker
op de markt brachten, die als
tvpe-aanduiding AS 304 mee
kreeg. Gemakkelijk in een
koffer als reiswekker mee te
nemen. En er komt nog een
bijzonder goed radiogeluid uit
ook. Om van de wekzoemer
maar te zwijgen. Maar hoe
welluidend dat ook moge zijn,
het blijft een onaangenaam
gehoor.
Een roodbruine flits schiet
door het. golvende groen van
de meterhoge adelaarsvarens.
Nog tien meter, nog één
meter... dan komt de open
vlakte van de bosweide. Eerst
verschijnt een vochtig zwarte
neus. dan de argwanende
grote donkere ogen met
daarboven de lange,
beweeglijke oren. De reegeit
blijft aarzelend staan totdat
enkele seconden later het
diepe, donkere bassen van de
reebok uit het duistere bos
weerklinkt. Vrijwel
gelijktijdig neemt de reegeit
een lange sprong en steekt zij
diagonaal de weide over om
aan de andere kant op de
hoge boswal te springen en
dan langzaam in het dichte
struweel van meidoorn,
lijsterbes en sporkehout te
verdwijnen.
Nauwelijks is zij uit het zicht
of uit de duisternis van het
bos komt de reebok
tevoorschijn. In het felle licht
van de zonnige septemberdag
glanst de gouden pels over het
gespierde, waakzame lijf. Nog
geen drie weken geleden
weerklonk hier het joelen en
lachen van vakantiegangers
en nu staat daar de
onbetwistbare heerser over
enkele honderden hectaren
bos, hei en wei: de zesender,
onbevreesd en met de vaste
wil vandaag een reegeit te
verschalken. Mijn schuilhut
staat gelukkig beneden de
wind. zodat ik enige kans
maak de
huwelijksvoltrekking van
nabij te aanschouwen.
Langzaam maakt de bok zich
uit de donkere stammen en
struiken los. Met een
voorzichtige sprong daalt hij
van de houtwal op de
bosweide en volgt hij het
voetspoor van de reegeit. Hij
passeert mij op nauwelijks
tien meter afstand. Even lijkt
het of hij de achtervolging
van het vrouwtje opgeeft als
hij een paar malse blaadjes
van de paardesla naar
binnenwerkt, maar dan heft
hij de kop op, brult zachtjes
voor zich heen en zet het op
een lopen. Hij houdt zich
angstvallig aan het spoor van
de geit, verdwijnt zelfs op
hetzelfde punt, waar zij de
bosweide verliet en als even
later het donkere bassen van
de bok diep in het bos
opnieuw weerklinkt, neem ik
aan dat hij de geit nog steeds
op de voet volgt.
Nu maar wachten op de
dingen die gaan komen. De
geit leek mij niet al te
gewillig, maar de bok
daarentegen zoveel temeer.
Waarschijnlijk heeft zijn
liefdeleven in de afgelopen
maanden onder de druk van
de menselijke recreatie
gestaan en heeft hij zich met
de drie geiten en de drie
reekalfjes van dit voorjaar
overdag schuil moeten
houden. Nu de nazomerse rust
is ingetreden, hoeft niets hem
ervan te weerhouden zich aan
de instandhouding van de
soort te wijden. Deze taak is
dit jaar dan ook meer op zijn
plaats dan ooit; de lange,
strenge winter heeft vier van
de zeven reegeiten het leven
gekost.
Er is nu al bijna een kwartier
voorbij zonder dat het
reeënpaar iets van zich heeft
laten merken. Vlak boven mij
cirkelt een miauwende
buizerd, maar ik kan deze
prachtige stootvogel niet bezig
zien, want er is nu eenmaal
geen kijkgat in het dak van
mijn schuilhut.
Boerenzwaluwen schieten in
scheervlucht laag over de
bosweide, waar het op de
bloeiende muizenoortjes,
biggekruid en zandblauwtjes
wemelt van de zweefvliegen,
die nu bij honderden ten
prooi vallen aan de gulzige
zwaluwsnebjes. Sprinkhanen
van klein tot groot en van
lichtgroen tot donker
geelbruin springen en
klauteren her en der aan de
voet van de schuiltent. Op de
pastelblauw bloeiende
akkerdistels die ik door het
linker kijkgat kan zien, zitten
een dagpauwoog, een
landkaartje en een kleine
vuurvlinder in al hun
kleurenpracht honing te
peuren. Een zomerdag zoals
we dit jaar nog niet hebben
beleefd.
Voordat ik er erg in heb,
verkeert ineens de hele
bosweide in rep en roer.
Eksters, spreeuwen en een
familie geelgorzen schieten
uit het hoge gras omhoog.
Witte, gele en bonte vlinders
fladderen verschrikt heen en
weer. De reegeit, op de voet
gevolgd door de bronstige
bok. rent met lange sprongen
en in wijde cirkels over het
veld, springt over het hek, dat
het bospad markeertneemt
roi
dit pad en schiet even het
in om onmiddellijk via dt
houtwal terug te keren et f'
opnieuw in steeds steilere
bochten over de bosweide
draven. Even lijkt het alsc
in de hoge haag van
adelaarsvarens tot stilstand
komt. maar zij zet haar v,
door en enkele seconden JE
zijn geit en bok weer uit
zicht, het roerloze, duisteivik€
bos in. slai
Intussen denk ik terug aare a£
mei-ochtend, drie jaar astr
geleden, toen ik tussen heival
hoge gras het nog vochtigt
lijfje van het reekalfje votr
dat nu tot een fiere zesenk
is uitgegroeid. Het was eer
opmerkelijk donker kalf. k
zwartbruin met op de zijdl
enkele nauwelijks zichtbar*
vlekken. Het groeide
voorspoedig op, het eerste)
tot een brutale spiesbok, d\
zich in het najaar niet Hetf\
verjagen door zijn vader.
jaar daarop verscheen de
jonge bok eveneens als
zesender en in hetzelfde
najaar, kort na de bronsttft
bleek hij zijn vader, wiens
gewei alle tekenen van
aftakeling vertoonde, ver j
baas. Smadelijk werd de or1
bok door de felle stoten vt
zijn zoon uit het gebied
verdreven en nu is het aanr
jeugdige zesender om de F1®
geiten aan zijn wil te
onderwerpen.
Ik heb die dag nog enkel eV
uren in de schuiltent zitterSe
wachten en laat in de m;c/(fra<
toen de lange schaduwen f®**
de bomen mij wat afkoeliiï"?
bezorgden, kwam eerst de JaV
rustig uit het bos
aanwandelen, dat wil zeggfin
ineens stond ze dicht tegen!f~*
houtwal aan op de bosweiLja
grazen. Even later kwam
de bok over de wal aanzeffrs'
om zich een tiental meters
verder aan het malse gras W(
goed te gaan doen. Zij naiitV£
geen notitie van elkaar al$*e
er niets was gebeurd. Maa#w
bok was zijn drift kwijt en|m|
geit haar angst. Het
liefdesgebeuren was aan nfn'
voorbijgegaan, maar hoe h^^
ik dat ook moeten
beschrijven! pjj
ir
LUUK GROENENDlt**
Een bronstige reebok volgt op klaarlichte dag op het open veld het spoor van
een reegeit.
