CDA: gezin gelijk
aan andere
samenlevings vormen
achinisten klagen
ver slecht materieel
*tsen dikwijls
Ltredderd door
[achten over
behandeling
Een op vijf
voertuigen
niet in orde
Inpoldering Markerwaard
dient geen enkel belang
„Nut grammatica
onderwijs nog steeds
niet bewezen"
Méér dan tien procent
kinderen lijdt aan woordblindheid
aginINENLAND
LEIDSE COURANT
MAANDAG 10 SEPTEMBER 1979 PAGINA 5
IMISSIE STELT ONTWERP BEGINSELPROGRAMMA VAST
pn onze parlementaire redactie)
I HAAG De CDA-top wil het
lionele gezin geheel gelijk stel-
aan andere samenlevingsvor-
jzoals die van een ongehuwd sa-
Lronende man en vrouw of sa-
kronende homofielen. Dit blijkt
[e vorige week gereed gekomen
lerp-tekst van het nieuwe CDA-
selprogram, waarin de algeme-
olitieke overtuiging van de
Iten-democraten tot uiting dient
(men.
Jitwerp-program is opgesteld door
Kommissie onder voorzitterschap
lie Limburgse gouverneur dr. J.
Iers. Ook prof. dr. B. Goudzwaard
1 ministers Gardeniers en De Ko
ning maakten deel uit van de commis
sie. De opgestelde politieke uitgangs
punten bevatten enkele opmerkelijke
den kernwapens als principieel ethisch Over het abortusprobleem blijft het
onaanvaardbaar afgeschilerd, maar ontwerp-program enigszins vaag. „Eer-
toont de commissie zich tegenstander bied voor een bescherming van het
- van eenzijdige afschaffing. Over de menselijk leven, ongeacht het ontwik-
Volgens de commissie moeten er gelijke Neutronenbom doet de commissie geen kelingsstadium of de verschijning
rechten worden toegekend aan gezin- uitspraak. svorm, behoort hoeksteen te zijn van
nen en „andere samenlevingsvormen, Ten aanzien van de economische orde onze rechtsorde", aldus het ontwerp
die steunen op onderlinge trouw, het stelt de programcommissie, dat onze sa- Voorts wordt gesteld, dat kernwapens
verlangen daaraan duurzame vorm te menleving haar welzijnsniveau heeft principieel en ethisch onaanvaardbaar
geven en waarin de betrokkenen de bereikt en dat van een verdere stijging zijn, maar dat anderzijds een eenzijdige
verantwoordelijkheid voor elkaar aan- van inkomens en van consumptie afge- afschafing van deze wapens onverant-
zien moet worden. „De overheid is ge
rechtigd, een grenzenstellend inko
mensbeleid te voeren", aldus de com-
vaarden". Ook blijkt uit het ontwerp-
program, dat de commissie niet afwij
zend staat tegenover passieve euthana
sie: het stopzetten van medische hande
lingen die ten doel hebben het leven
missie, die daaraan toevoegt dat er in
ieder geval een koppeling moet blijven
ifschafing
woordelijk is.
Het ontwerp-beginselprogram zal bin
nen het CDA aan een uitgebreide
van een patiënt in de stervensfase te bestaan tussen het inkomensniveau van
rekken.
Op het gebied van de bewapening wor-
Naar het zich laat aanzien, zal het bijna
twee jaar duren, eer het program een
heeft.
B. VAN DER MUN VAN KNMG:
se pi
ii wei een onzer verslaggevers)
ïagejldoorn Vorig jaar
ïluitpen 366 patiënten klach-
rnaipver hun behandeling in-
t gojend bij het Medisch
erd htcoliege. Van deze 366
besfhten. waren er 79 waar-
ten tuchtmaatregel volg-
Bij de Maatschappij der
gavdeeskunst kwamen nog
idse 150 klachten binnen,
er h ien blijken vaak ontred-
te zijn als klachten te-
hen in behandeling wor-
genomen, aldus mr. W.
d vJvan de Mijn van de Ko-
dso lijke Nederlandse
tschappij tot Bevorde-
van de Geneeskunst za-
d re Aug in Apeldoorn op de
:slaj iriy/tse Artsendag.
laai :hoon blijkt dat 80 tot 85
ent van de kritiek onge-
nd is, toch trekt de arts
de klachten en de daar-
gepaard gaande procedu-
sterk aan. Onbekendheid
de rechtsregels speelt een
igrijke rol, aldus de jurist
i.Sluijters uit Den Haag.
de andere kant beroepen
steeds meer mensen op
rechtsregels, onder meer
van abortus, eu-
lasie, enz.
f.C.van der Meer van de
era e Universiteit te Amster-
het eens met de op-
ndl 'king, dat bij de opleiding
de arts meer ruimte vrij
erdet komen voor juridische
w^nis. Intussen maakt vol-
professor Van der Meer
egjfcuisarts naar buiten toe nog
iun
steeds de indruk het allemaal
wel te weten. Niet zelden
wordt zijn autoriteit door de
patiënt ook zelf in stand ge
houden. Hij kritiseerde enquê
tes in allerlei publicaties over
„onze huisarts", waardoor deze
zich nog maar moeilijk kan
onttrekken aan het aureool
van autoriteit.
De gezondheids-juriste mevr-
fouw mr. E. Olsthoorn-Hein
stelde op het congres dat de
patiënt recht heeft op mede
zeggenschap bij het beheer
van medische gegevens. Hij of
zij dient daartoe binnengelaten
te worden in de privacy van
de huisarts-organisaties.
I'66 wil debat
[et socialisten
PïLVOIRT (ANP) Het
ifdbestuur van D'66 wil
debat met de PvdA over
iele politieke vraagstuk-
om eikaars standpunten
verduidelijken.
hoofdbestuur van D'66
ft dat zaterdag besloten op
i bijeenkomst in Helvoirt,
pjj r aanleiding van het voor-
om tot regelmatig overleg
komen tussen de PvdA,
R, PSP en D'66. Dit regel-
tig overleg heeft volgens
hoofdbestuur alleen zin als
kan leiden tot een geza-
nlijke oppositie of ter voor-
reiding van een regeringsco-
h, ie, maar een gezamenlijke
tositie wijst het hoofbestuur
„ongewenst" van de hand,
\v idat de oppositie volgens
rjC ar sterker en geloofwaardi-
f is als elk van deze partijen
zijn eigen manier kritiek op
regeringsbeleid vertolkt.
Turk gedood
bij massale
vechtpartij
HAARLEM (ANP) De 22-
jarige Ihsan Ozkan uit
Haarlem is gisteren tijdens
een massale vachtpartij in
de Haarlemse binnenstad
doodgestoken. Dertig men
sen werden gearresteerd
vanwie er nog twaalf wor
den vastgehouden voor na
der verhoor.
Oorzaak van de steekpartij
was een al langlopende ruzie
tussen twee Turkse families.
De familie van Ihsan Ozkan
zou enkele maanden geleden
in Turkije een bruiloft van de
andere familie hebben ver
stoord. De daaruit voort
vloeiende ruzie leidde, terug
in Nederland, voortdurend tot
steek- en vechtpartijen.
Vrouw dood in
bos gevonden
VRIEZENVEEN-H ARDEN-
BERG Op een bospad in
Bruinehaar, een dorp vlak
bij Hardenberg, is gister
middag het stoffelijk over
schot gevonden van de 3D-ja
rige Hardenbergse vrouw H.
R. Waarschijnlijk is zij het
slachtoffer van een familie
drama, waarover de politie
echter nog geen nadere in
formatie kan verstrekken.
Sectie zal vandaag uitwijzen of
er inderdaad sprake is van een
misdrijf.
Het lichaam werd toevallig
ontdekt door een wandelaar,
die onmiddellijk de rijkspolitie
waarschuwde. Het bos werd
meteen afgezet en uitgekamd.
Tot dusver zijn daar geen spo
ren gevonden die eventueel
betrekking kunnen hebben op
een misdrijf.
Reddingsoperatie
Prinses Margriet, half weggescholen de heer Pieter van Vollenhoven, hun kinderen
Maurits, Pieter-Christiaan (links beneden) en Bernhard (rechts) hebben zaterdag in IJ-
muiden volop genoten van het feestprogramma met inbegrip van reddingsdemonstra
ties rond 75 jaar Radio Scheveningen. Directeur Jaspers van Radio Scheveningen
(midden) genoot uitbundig mee
ROERMOND
(ANP) Bij een
grootscheepse
verkeerscontrole
op alle noord-
zuid verbindingen
in Nederlands en
Belgisch Limburg
zijn dit weekein
de onder de 3050
aangehouden
voertuigen bijna
zeshonderd be
keuringen uitge
deeld.
Dat betekent dat er
bij één op de vijf
gecontroleerde
voertuigen iets niet
in orde was. Daar
om is de politie van
plan, mogelijk ook
samen met de
Duitse collega's,
een dergelijke gro
te controle regel
matig te gaan uit
voeren.
De overtredingen
VERKEERSCONTROLE ZUID
NEDERLAND
varieerden van al
lerlei mankemen
ten aan de auto of
motor (130), be
stuurders die geen
rij- of kentekenbe
wijs bij zich had
den (85) of te diep
in het glaasje had
den gekeken (11)
tot automobilisten
die te lang achter
het stuur hadden
gezeten (25) en en
kelen die de opi
umwet hadden
overtreden. Verder
werden ongeveer
225 mensen be
keurd wegens het
niet betalen van de
motorrijtuigenbe
lasting en tien om
dat ze in het opspo
ringsregister ston
den.
Open dag landmacht:
37.000 bezoekers
WEZEP (ANP) De open die in Zuid-Libanon bemant,
dag van de_ Koninklijke Voorts was er een demonstra-
Landmacht, die zaterdag in tie van infanteristen met
Wezep is gehouden, heeft tanks, parachutisten en genie-
volgens de Legeryoorlich- troepen met brugleggende
tingsdienst 37.000 belangstel- tanks,
lenden getrokken.
Tijdens de open dag konden de
bezoekers een van de eerste
leopard-2-tanks bekijken, die
speciaal uit Duitsland was
overgebracht. Nederland heeft
450 van deze tanks besteld.
Ook was er door toekomstige
Unifil-soldaten een observatie
post nagemaakt, zoals het Ne
derlandse VN-detachement
rijdt nog met treinen uit '46
TRECHT (ANP) De Vereniging van
S-machinisten wil niet meer rijden in sto-
materieel uit 1946. Dat materieel is ei-
nlijk rijp voor de sloop, maar wordt door
directie aangehouden om het grotere rei
gersaanbod te kunnen opvangen. De VVM,
1800 van de 3200 NS-machinisten
aangesloten, vindt het uit oogpunten
veiliheid en comfort onverantwoord om
treinstellen nog langer te handhaver
dat, omdat ook de voorruit niet geheel ver
warmd is, het zicht bij minder goede weersom
standigheden zeer slecht is. Seinen zouden op
die manier makkelijk over het hoofd kunnen
worden gezien en omdat de treinen ook niet
zijn uitgerust met het automatische trein beïn
vloedingssysteem (daarmee worden fouten van
de machinist automatisch gecorrigeerd) is dat
gevaarlijk. DE VVM is overigens zeer ontevre
den over het feit dat het traject Dordrecht-Den
vereniging wijst er op dat slechts een deel Haag (een van de druktste trajecten) nog geen
de bestuurderscabine te verwarmen is en mogelijkheden voor dit syteem biedt.
Kopje koffie
in horeca
niet duurder
DEN HAAG (ANP) De
consument hoeft niet bang
te zijn dat een kopje koffie
in een horecabedrijf duurder
gaat worden nü de koffie
prijzen op de wereldmarkt
de laatste maanden zijn ge
stegen. Voor de horeca gel
den prijsgedragsregels,
waardoor de prijs van een
kop koffie niet mag worden
verhoogd.
Minister Van Aardenne van
economische zaken heeft dit
geantwoord op vragen van de
VVD-kamerleden Vrijlandt-
Krijnen en Blaauw. Ook zal er
volgens de bewindsman nau
welijks sprake van zijn dat de
detailhandel de prijsverhoging
al invoert op oude voorraden.
Uit concurrentieoverwegingen
heeft dat weinig zin.
De Economische Controle
dienst stelt regelmatig onder
zoeken in naar de inkoopprij
sontwikkeling, aldus de minis
ter. Hij kon niet meedelen of
de koffieprijsstijgingen van
kortstondige aard zijn. Dat
blijkt niet uit de tabellen met
de wereldmarktprijzen van
maart tot juli.
VOLGENS RAND- EN IJSSELMEERVISSERS
(Van een onzer verslaggevers) Volgens voorzitter Van der Linde van de Or-
VOLENDAM (ANP) Onder het motto ganisatie van Rand- en IJsselmeervissers be-
„Open Markerwaard is goud waard" is za- staat, bij de directie van Schiphol geen be
terdag in Volendam een „grootscheepse" hoefte meer aan drooglegging voor de aanleg
manifestatie gehouden tegen inpoldering van een tweede nationale luchthaven. Ook
van de Markerwaard. De demonstratie zou Amsterdam volgens de voorzitter de in-
was opgezet door de Organisatie van poldering van de Markerwaard niet meer no-
Rand-en IJsselmeervissers met steun van dig vinden voor woondoeleinden.
het Koninklijk Nederlands Watersport- Het Tweede-Kamerlid Roels (PvdA), die
verbond, de Vereniging tot behoud van het voorzitter is van de vaste commissie voor de
IJsselmeer en andere organisaties van IJs- visserij, zegde toe dat de commissie bij haar
selmeervrienden. advies over de inpoldering de belangen van
de visserij extra zwaar zou laten wegen.
Volgens de vissers zal door inpoldering van Van der Linde noemde de gelukstelegram-
de Markerwaard ongeveer vijfentwintig pro- men van minister Tuijnman (visserij) en mi-
cent van het viswater verloren gaan. De aan- nister Beelaerts van Blokland (van volkshuis-
voer van zoetwatervis zou daardoor met méér vesting en ruimtelijke ordening) erg magert-
dan veertig procent afnemen. Dat heeft tot jes. Beelaerts van Blokland was uitgenodigd,
gevolg dat de werkgelegenheid van vierhon- maar niet verschenen.
derdvijftig IJsselmeervissers en achttienhon- Tijdens de manifestatie ontving Van der Lin-
derd werknemers in aanverwante bedrijven de de Eibert den Herder penning voor zijn
op de tocht k( mt te staan. activiteiten tegen de inpoldering.
ONDERZOEK WIJST UIT:
(Van een onzer verslaggeefsters)
DEN HAAG Dat taalbeschouwing via taalinzicht leidt
tot taalbeheersing is nog steeds geen bewezen feit. Aldus
luidt één van de conclusies van het rapport „Grammatica in
Nederland" dat vanmorgen is uitgebracht door de Stichting
voor Onderzoek van het Onderwijs (SVO) te Den Haag. Dit
tussentijds rapport, samengesteld door dr. H. Wesdorp en
drs. A. Tordoir, bevat een overzicht over de effecten van
grammatica-onderwijs en een verslag van een onderzoek
naar de praktijk van dit onderwijs in Nederland.
Het onderzoek wijst uit, dat zowel in het basis- als in het voort
gezet onderwijs de. traditionele grammatica nog op grote schaal
wordt onderwezen en dat de leerlingen volgens de leerkrachten
de grammaticale leerstof kunnen beheersen. Bovendien is geble
ken dat de docenten kennis van grammaticale taalverschijnselen
zinvpl achten, vooral voor het moderne talen-onderwijs, de be
heersing van de moedertaal en de scholing van het denkproces.
In Nederland is tot nu toe echter nooit onderzoek gedaan naar
het nuttig effect van het grammatica-onderwijs. Buitenlands on
derzoek heeft nog niet kunnen aantonen dat taalbeschouwing de
taalvaardigheid beïnvloedt. De resultaten van buitenlandse ex-
perimenten mogen echter niet zonder meer als geldig voor de het "weer verandert
Nederlandse situatie verklaard worden. Dr. Wesdorp en drs.
Tordoir bereiden daarom een vervolgonderzoek voor, waarin
het effect van het grammatica-onderwijs experimenteel onder
zocht zal worden.
De conclusies van dit onderzoek, waarvan de respons 90 be
droeg, zijn gebaseerd op de antwoorden van de leerkrachten van
1207 scholen voor het basisonderwijs en het LHNO, LTO,
MAVO, HAVO en VWO.
Een hogedrukgebied bij Ier
land heeft een uitloper tot bo
ven onze omgeving. Hierin is
het rustig en droog weer met
in de nacht en ochtend mistge-
bieden en overdag zonnige pe
rioden met temperaturen van
ruim 20 graden. In het zuiden
en oosten van ons land vielen
gisteren nog enkele buien. Dit
hing samen met een onweers
storing boven België en
Frankrijk. Deze verplaatst
zich nu verder naar het oos
ten. Ten noordoosten van IJs
land is een diepe depressie
aangekomen, ontstaan uit de
resten van de orkaan David.
Het front van deze depressie
bracht vanochtend regen in
Schotland en zal morgen dich
terbij komen, maar ons land
waarschijnlijk pas overmorgen
bereiken.
Dit betekent voor ons land dat
morgen wel de westenwind
wat gaat toenemen, maar dat
er dan verder nog weinig in
ADVERTENTIE
JUL
lit
13
SEPTEMBER
11 t/m 15 september 1979
AHOY'-ROTTERDAM
dagelijks van 10.00 -17.00 uur
donderdag en vrijdag
van 10.00-17.00 uur en
van 19.00-22.00 uur
ADVERTENTIE
WEER OF GEEN WEER,TIS BABYLON WEER.
VROEGTIJDIGE HERKENNING ERG BELANGRIJK
DEN HAAG Zeker tien
procent van de scholieren
lijdt aan woordblindheid.
Dat is gebleken uit een on
derzoek onder Haagse
brugklassers. Maar vermoe
delijk is het aantal hoger,
omdat lang niet alle woord
blinde kinderen van de ba
sisschool in de brugklas van
het voortgezet onderwijs be
landen. Dat staat in het
boek „Woordblind" van me
vrouw dr. Christine G. Kui
pers en drs. C. Weggelaar,
dat dezer dagen is versche
nen bij de Staatsuitgeverij.
Het boek is een ook voor le
ken toegankelijke be
werking van het proef
schrift waarop mevrouw
Kuipers een paar jaar gele
den promoveerde.
Woordblindheid (door weten
schappers dyslexie genoemd)
is een stoornis in de wissel
werking tussen de verschillen
de hersenhelften en een bron
van grote moeilijkheden voor
wie erdoor wordt getroffen.
Men heeft moeite met het le
ren lezen, schrijven, spellen en
soms rekenen. Het komt voor
bij kinderen met alle niveaus
van intelligentie: van zwakbe
gaafd tot geniaal. Maar omdat
schrift in onze samenleving
(en vooral in het onderwijs)
centrale plaats inneemt bij
plaatsgevonden. Daar schuilen
de aanstaande studenten on
der, die later studiemoeilijkhe
den zullen krijgen, aldus de sa
menstellers van het boek. Het
niet-herkennen kan er boven
dien toe leiden dat de kinde
ren later analfabeten worden.
De verschijnselen van dyslexie
kunnen, omdat kinderen nog
in ontwikkeling zijn, binnen
enkele jaren sterk wisselen, al
dus het boek. Niet alle ver
schijnselen komen bij ieder
kind voor en soms wisselen ze
elkaar ook af: bijvoorbeeld
het vastleggen en overdragen eerst problemen met het lezen,
van kennis, betekent dyslexie *ater problemen met het dictee
ook voor intelligente kinderen enzovoort. Dat is vaak de re-
een zware handicap, vooral als den waarom woordblindheid
die stoornis niet op tijd wordt n'et wordt herkend. Meestal
herkend. Bij de onderzochte blijft het bij: „Ach, hij kan nu
Haagse brugklassers bleek die eenmaal slecht lezen".
herkenning bij maar liefst een
derde van de woordblinde
kinderen niet te hebben
sprake is van enige vorm van
zwakzinnigheid. Er zijn zelfs
kinderen bij die zeer begaafd
zijn. Het opmerkelijke is dat
dyslexie vaker voorkomt bij
jongens dan bij meisjes. Voor
de ernstige vorm is dat een op
vier en voor de minder ernsti
ge vorm twee jongens op een
meisje.
Volgens de twee auteurs zou
hierover meer onderzoek moe
ten worden verricht «bij kinde
ren tussen twaalf .en vijftien
jaar. Het is een leeftijd waarin
zij nog in ontwikkeling zijn en
waarin zij een opgelopen ach
terstand nog kunnen inhalen.
Eén van de conclusies van het
boek is overigens dat woord
blindheid voor de ontwikke
ling van de intelligentie geen
wezenlijke bedreiging bete
kent. Het boek, dat 30 gulden
jjMÉ is verkrijgbaar bij de
komt voor kost,
bijvoorbeeld Staatsuitgeverij.
Vooruitzichten voor woensdag:
Eerst zonnige perioden, later
mogelijk regen.
Middagtemperaturen ongeveer
19 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor woensdag:
Aantal uren zon: 0 tot 8
Min. temp.: omstreeks 12 gra
den.
Max. temp.: omstreeks 18 gra
den.
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 80 pro
cent.
Kans op een geheel droog et
maal: 40 procent.
Weersgesteldheid van gisteren
.uchth. R'dam l.b
KOERDEN
VERMOORDEN
28 SOLDATEN
TEHERAN (REUTER)
Guerrillastrijders van de
verboden Koerdische Demo
cratische Partij hebben 28
soldaten van het Iraanse le
ger in een hinderlaag gelokt
en daarna vermoord.
Dit heeft de stafchef van het
Iraanse leger Hoessein Shaker
verklaard. De soldaten waren
na de val van de stad Saqqez
uitgenodigd voor een overwin
ningsfeest, waarop schapen en
runderen geslacht zouden
worden.