tortp voi PAGINi BL1N Het Jaar van het Kind zit grotendeels op en alle thema's die nen dat kader verzonnen konden rden, zijn inmiddels door- en ezaagd, zou men denken. Des te nerkelijker is het dat een congres de Internationale Federatie van atschappelijk Werkers, dezer jen.te Dublin bijeen, naar de botte van een resolutie heeft moeten pen om de Ierse regering aan ar verstand te brengen hoezeer zij haar Loughan House op een ale weg zit. En niet de Ierse lering alleen. Aan de resolutie jediend door de Nederlandse aardiging; eenstemmig aanvaard or de 300 congresleden) lag de ies ten grondslag dat de rest van ropa Ierland wel eens zou kunnen an volgen in zijn keiharde lijn lenover jeugdmisdadigheid. De ip om orde en gezag, om ikeer naar het gareel van tucht tuchtiging, wordt overal gehoord klinkt luider naarmate de minaliteit onder jongeren al dan vermeend toeneemt, r voorlopig spant Loughan se, weggestopt in een uithoek n lef'and als werden er wilde estëh gehouden, de kroon, tgerekend in het Jaar van het Kind gon het gebouw zich te vullerr. De toriteiten te Dublin gewagen ssénd van „een inrichting voor ropvoeding". Feitelijk echter is eiughan House een gesloten ivangenis voor 12- tot 16-jarlgen. e worden opgeborgen achter een eibbele ring van muren, de eerste 2 eter 40, de tweede 3 meter 60 >og. Nachts is die ring hel verlicht, aarbinnen hebben zich in het prille •jd istaan van het instituut al drama's li gespeeld die de ernst van de 9e"J estand weerspiegelen. Het metalen estek is dpor plastic vervangen, mdat de jongens elkaar als ratten in 2.006 val met messen en vorken naar iljpgiet leven begonnen te staan. Er vond y in oproer plaats dat het complete eubilair van het televisiezaaltje istte. Eén jongen probeerde, bij ibrek aan andere mogelijkheden, e ri( eg te vluchten in zelfmoord. js lok terug Dit is de eerste gesloten gevangenis oor kinderen die Europa sinds lang ent; hij zet de klok honderd jaar irug naar de tijd toen het nog jebruikleijk was kinderen onder de "ede van cipiers op te sluiten", zegt [ter Postma. [is adjunct-directeur van de Tieentelijke sociale dienst in bndam, maar fungeert ook als tretaris buitenland van de 'ederlandse Organisatie van Welzijnswerkers en als vice- orzitter van de internationale federatie. Zijn handtekening staat namens het te Dublin gehouden congres onder de resolutie die momenteel niet alleen bij de Ierse regering, maar bij de autoriteiten van alle aangesloten landen op tafel ligt. Over cipiers gesproken: om in aanmerking te komen voor het baantje moeten de kandidaten blijkens het sollicatie-formulier „een goed postuur hebben, met een redelijk ontwikkelde borstkas en een lengte van minstens 1 meter 80 (blootvoets). „Wie een bril of contactlenzen draagt, komt niet in aanmerking". Gorilla's voor de bewaking van kinderen. De speciale opleiding die ze zouden dienen te krijgen, wilden ze ook maar enigszins gekwalificeerd zijn voor „heropvoeding", bestaat niet. Hoe ziet de tegenpartij eruit waarmee de cipiers van Loughan House te maken krijgen? Peter Postma citeert een rapport van Ierse collega's. „Het zijn vaak jongens van omstreeks 14 jagr, klein voor hun leeftijd, zeker als ze uit stedelijke gebieden komen. Hun gewicht ligt onder het gemiddelde. Ze vertonen afwijkingen zoals een milde hersenbeschadiging, een geestelijke handicap of een slecht leervermogen. Hun opleiding is achtergebleven. Thuis hebben ze de nodige emotionele geborgenheid ontbeerd - mét een meestal afwezige vader en een overwerkte, misschien ietwat neurotische, niet tegen haar taak opgewassen moeder. Van kindsbeen af hebben ze te boek gestaan als druk en onhandelbaar. Ze kregen veel straf, vaak lichamelijk, maar lijn zat er niet in. Naarmate ze opgroeiden, werden ze vanwege hun afwijkende en agressieve gedrag op school, bij sportverenigingen en in jeugdhuizen geweerd. Conclusie: deze jongens hadden al vijf jaar voor hun veroordeling maatschappelijke hulp moeten krijgen. Opsluiting in Loughan House kan de reeds toegebrachte schade alleen nog maar vergroten". Isolement De gewraakte gevangenis ligt ruim 160 kilometer van Dublin en is moeilijk te bereiken. Dit verergert het isolement en de vereenzaming van de opgesloten jongens. Ze krijgen weinig of geen bezoek. Gezinstherapie in het kader van de „heropvoeding" is uitgesloten. Postma: „Ze zijn in feite paria's, onaanraakbaren". Stemmen vanuit de oppositie in het Ierse parlement: „Met Loughan House hebben we een vuilnisbak voor jongeren geschapen, een stortplaats voor wegwerp kinderen". De duur van de opsluiting is maximaal een jaar. Postma: „Het blijft gevaarlijk een kind te verwijderen uit zijn gezin en omgeving. Volgens de beste gegevens die ons ter beschikking staan, houdt een kind er schadelijke gevolgen aan over. Zelfs een arm gezin of een omgeving zonder opvangmogelijkheden verschaffen een kind nog altijd een eigen identiteit. Wanneer hij dat anker kwijt raakt, is hij verloren". Nederland Ter vergelijking enkele feiten uit Nederland. Een gesloten kindergevangenis in de stijl van Loughan House is bij ons onbekend en zelfs een uiterst kritische aktiegroep als de organisatie voor Belangenbehartiging van Minderjarigen blijkt bij navraag geen voorbeelden paraat te hebben betreffende kinderen van 12, 13 of 14 jaar voor wie in de bres moest worden gesprongen nadat ze met de Justitie in aanraking waren gekomen. In de praktijk seponeert de officier van Justitie meestal strafzaken tegen dit soort jongeren. Soms oordeelt hij het nuttig de jeugdige overtreder een standje (berisping) te geven. Dat kan hij doen op zijn eigen bureau en daarmee is de kous af. Daarnaast kennen we de (officieuze) vermaning ter rechtzitting waaraan eveneens een grote opvoedkundige en psychologische waarde wordt toegeschreven. De officier van Justitie roept de jeugdige delinquent en zijn ouders op om voor hem en de kinderrechter te verschijnen teneinde deze vermaning aan te horen. Er komt echter geen officiële dagvaarding aan te pas, noch volgt er een vonnis. Wel lijkt het allemaal op een rechtzitting. Met dit lichte soort intimidatie hoopt men in veel gevallen erger te kunnen voorkomen. Pas wanneer een jeugdige delinquent het erg bont heeft gemaakt, volgt een veroordeling tot zwaardere straffen in de vorm van arrest (minstens 4 uur, hoogstens 14 dagen), plaatsing in een tuchtschool (minstens 1 maand, hoogstens 6 maanden) of (het meest ingrijpend) terbeschikkingstelling van de regering voor een onbepaalde tijd die echter uiterlijk eindigt wanneer de minderjarige meerderjarig wordt. Let wel: het geldt hier jongeren van 15, 16 jaar of ouder. Dat jongere kinderen zo streng zouden worden aangepakt, lijkt nagenoeg uitgesloten. Ook de cijfers weerspiegelen onze steeds meer menselijke benadering van wetsovertreding op jeugdige leeftijd. Jarenlang heeft het aantal jongeren dat met de kinderrechter in aanraking kwam, rond de 40.000 geschommeld. Na 1968 trad een daling in en volgens het laatst bekende cijfer (1976) bedroeg het slechts 24.000. Eenzelfde beeld bij de terbeschikking stellingen: in 1960 nog 361, in 1976 slechts 66. Ons systeem is er duidelijk op uit ontspoorde jeugd weer tussen de rails te krijgen zonder dat er de takel van strafvervolging en vrijheidsberoving voor nodig is. Wel blijft het aantal geplaatsten op tuchtscholen rond de 400 hangen. Dan nog zijn die tuchtscholen qua leeftijdsopbouw van de veroordeelden, qua manier van opsluiting, qua behandeling onvergelijkbaar met de jeugdhel van Loughan House. In Nederland zitten geen kinderen van 12 achter muren, drie maal zo hoog als zij zelf. Statistieken Maar wat niet is, kan komen, leert een oude vaderlandse wijsheid. Hans Simonse van Belangenbehartiging Minderjarigen: „Naarmate een economische toestand verslechtert, pleegt de reactie op afwijkend gedrag agressiever te worden". Bij het doordrukken van Loughan House had de Ierse minister van Justitie Collins de wangen bol staan van termen als „het uitvaagsel van jonge vandalen", „de harde kern van jeugdige misdadigers" en "die onverbeterlijke rakkers" - dit, terwijl de statistieken in Ierland geen enkele groei te zien geven van crimineel gedrag bij kinderen tussen 12 en 16 jaar. Ook in West-Duitsland vallen de laatste tijd soortgelijke geluiden te horen. Het is tegen deze achtergrond dat men de resolutie van Dublin waartoe de Nederlandse afvaardiging het initiatief nam, moet zien. De ombouw van Loughan House, een voormalig seminarie van de Witte Paters, tot gesloten, electronisch bewaakte kindergevangenis, heeft 2.5 miljoen gulden gekost. Het draaiende houden van deze Ierse Bijlmerbajes voor de jeugd vergt nog eens 1,8 miljoen gulden per jaar. Dit alles om 90 jochies tussen twaalf en zestien klein te krijgen. Wanneer wij het geld hadden, zeggen de Ierse maatschappelijk werkers, konden we op iedere jeugdige delinquent een volwaardige hulpverlener zetten. Of beter: we konden in de achterbuurten van Dublin dusdanige voorzieningen treffen dat de jeugd zich er niet dood hoeft te vervelen en zo van kwaad tot erger komt. Loughan House is gedoemd een pakhuis te worden van jochies die in de ogen van het establishment mislukt zijn en waar men geen raad mee weet. Zo'n kindergevangenis fnuikt iedere vorm van plan dat erop gericht is de misdeelde jeugd een meer menswaardige toekomst te bieden. PIET SNOEREN AMSTERDAM „Denk niet meteen dat tiw man van u houdt, als hij u goud cadeau geeft. Bijna de helft van de Nederlandse mannen vindt hun vrouw mooi genoeg zonder goud, dus als u toch een gouden sieraad krijgt, weet dan dat er mis schien ook andere bedoelingen een rol spelen". Een damesblad bracht deze „onthulling" zeven jaar geleden, zich daarbij baserend op een con sumentenonderzoek dat de federatie van goud en zilver had verricht. De laatste slapende vrouwen kunnen inmiddels ook wakker geschud. De prijs van goud is in de af gelopen jaren, en dan met name het laatste jaar, zo hoog geworden, dat een passend wantrouwen bij de ontvangst van een gouden geschenk inmid dels voor iedereen op zijn plaats is. De voor som migen wellicht ontnuchterende feiten komen er op neer dat vrijwel elke man die zijn vrouw een gou den cadeau geeft, dat misschien ook wel een beet je uit liefde doet, maar bij de juwelier toch voorna melijk gedreven wordt door de plezierige gedachte dat de aankoop hem geen windeieren zal leggen. De populariteit van goud is niet van vandaag of gisteren, hoewel uit bovenstaande mag blijken dat er in de aard van de belangstelling wel enige wijzi ging is opgetreden. In Exodus 32 valt nog te lezen hoe Mozes op de berg Sinaï zijn stenen tafels in ontvangst nam en het aan de voet op zijn terug keer wachtende Joodse volk ongeduldig werd en riep: maak ons een God. De gouden ringen van „vrouwen, zonen en dochters" werden ingeza meld, door Aaron omgesmolten en in een kleivorm gegoten tot een gouden kalf, dat als afgod dienst mocht doen. Wandelingen door oudheidkundige en volkenkundige musea maken duidelijk dat in vrijwel elke cultuur ter wereld goud vanwege zijn magische aantrekkingskracht een belangrijke rol heeft gespeeld en nog speelt. KILLE BEDOELING In onze Westerse cultuur is het echter ook op dit gebied voor romantici een kille bedoeling gewor den. De populariteit van het goud wordt hier maar met één maat gemeten, en dat is de prijs die de wet van vraag en aanbod oplevert. Met die prijs nu zijn de laatste jaren heel rare dingen gebeurd. Begin 1977 werd voor een ounce (31,1 gram) goud 136 dollar betaald, begin vorig jaar was dat 167 dollar en in januari van dit jaar deed een ounce 226 dollar. Afgelopen week moest, nog steeds voor één ounce, maar liefst 322 dollar worden be taald, na een periode waarin op de internationale markten de ene recordprijs na de andere werd ge noteerd. Handelaren en deskundigen zijn de kluts zo langzamerhand dan ook volledig kwijt. Voor op levingen in de goudhandel zoals die zich in het ver leden herhaaldelijk hebben voorgedaan, zijn altijd wel verklaringen te vinden geweest. De exorbitante stijgingen van de laatste maanden echter, lijken zo op het eerste gezicht volstrekt buiten de rede te vallen. De meningen zijn dan ook unaniem: goud is op het ogenblik veel te duur; wellicht zijn nog wel hogere prijzen te verwachten, maar het is ondenk baar dat de waarde van het edelmetaal zich ook in de nabije toekomst op dit niveau kan handhaven. De oorzaken van de enorme vlucht van het goud moeten vooral in Amerika worden gezocht. De daar sterk gepredikte economische recessie, heeft bij het publiek de vraag doen ontstaan naar een betrouwbaar beleggingsobject en voor veel men sen is dat goud. Zoals al opgemerkt is het de wet van vraag en aanbod die ook hier prijsbepalend is en bij een grote vraag en een gelijk gebleven aanbod kan het niet anders of de prijs schiet omhoog. Dat gebeurde vorig jaar bijvoorbeeld al, toen Ame rika op zijn betalingsbalans in toenemende mate werd geconfronteerd met de gevolgen van het hoge energieverbruik. Door de voortdurend stij gende olieprijs, viel de rekening die de VS voor zijn hoge olie-import moest gaan betalen ook steeds hoger uit. Toen vorig jaar de dollarkoers op een dieptepunt belandde als gevolg van hoge infla tiecijfers en een gebrek aan vertrouwen in de eco nomische en energiepolitiek die de regering Carter voerde, begon de opmars van het goud. Het ver trouwen in de dollar, als internationaal en in het verleden meest betrouwbare betaalmiddel, bleek minimaal. Gesuggereerd werd zelfs om dollars niet langer als betaalmiddel voor olie te accepteren, omdat alleen al de voortdurende koersdalingen, voor de OPEC-landen aanleiding konden zijn om hun in dollars uitgedrukte prijzen te gaan verho gen. NIEUWE GOUDKOORTS Was een nieuwe crisis deze zomer uitgebleven, dan was de uiteindelijke schade aan het imago van deze valuta, ongetwijfeld nog wel meegevallen. Nu dat niet het geval is geweest, is het geloof verdwe nen en wordt in toenemende mate berust in de ge dachte dat een zwakke dollar de komende jaren nog wel realiteit zal blijven. In die omstandigheden moet dan ook de oorzak van de huidige vlucht in het goud worden gezocht. Van de andere kant van de oceaan kwamen vorige week de berichten over een nieuwe goudkoorts. Oude en al lang gesloten goudmijnen zijn weer herontdekt en weer een gewillige prooi geworden voor gelukszoekers, die hopen op een kruimeltje goud. De belangrijkste producent is echter nog altijd Zuid-Afrika. De goudmijnen zijn daar in handen van een zevental ondernemingen, die het afgelo- per jaar gezamenlijk 73% van de goudproduktie van de niet-communistische landen voor hun reke ningen namen. De totale produktie in het Westen is de afgelopen jaren echter niet toegenomen, sterker nog het delven van goud wordt al moeilij ker omdat steeds dieper moet worden gezocht. De goudveilingen zoals bijvoorbeeld het Internationaal Monetair Fonds die het afgelopen jaar heeft ge houden leveren ook lang niet voldoende op om aan de vraag tegemoet te komen en hoewel de Sovjet-Unie heimelijk goud verkoopt in Genève blijft de totale marktsituatie krap. Een bijkomstig probleem is ook dat verreweg het grootste deel van het beschikbare goud niet voor de belegger beschikbaar komt, maar door de in dustrie voor verdere verwerking wordt opgekocht. Voor de belegger zit er eigenlijk niet veel anders op dan naar de bank te lopen en daar de Kruger- rand te kopen. Een produkt van Zuidafrikaanse origine dat in '70 als beleggingsmunt werd geïntro duceerd en waarvan er inmiddels ruim 25 miljoen in omloop zijn. De Zuidafrikaanse goudmijnen heb ben via de oprichting van de International Gold Corporation gezamenlijk de promotie van de Kru- gerrand ter hand genomen. De munt bevat ruim een ounce goud en werd speciaal uitgebracht voor de kleine belegger. Daar was ie toen ok nog wel betaalbaar voor, maar inmiddels moet voor zo'n munt onder invloed van de gestegen goudprijs, de beurs aanmerkelijk wijder worden opengetrokken. De vraag die natuurlijk veel beleggers bezig houdt is hoe lang die prijzen nog doorstijgen. Zijn be trouwbare beleggingsadviezen voor de handel in aandelen al een schaars goed, als het recente ver leden iets heeft duidelijk gemaakt, dan is het wel dat over de toekomst van goud geen zinnig woord te zeggen valt. Ondanks die onzekerheid is er onmiskenbaar sprake van een levendige belangstelling, die bij voorbeeld ook in een land als Japan de kop op heeft gestoken. Amerika spant evenwel nog steeds de kroon en er zal daar dan ook heel wat goud ge vonden moeten worden wil aan de huidige binnen landse vraag voldaan kunnen worden. Per slot van rekening is de Amerikaanse goudproduktie op het ogenblik net voldoende om de kiezen van de Westduitsers te vullen en hoewel de vraag naar gouden kronen bij onze buren de laatste paar jaar enorm is opgeleefd, gaat het hier toch om niet meer dan een fractie van de totale wereldbehoefte. TON VAN BRUSSEL

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 19