tortp
voi
PAGINi
BL1N Het Jaar van het Kind zit
grotendeels op en alle thema's die
nen dat kader verzonnen konden
rden, zijn inmiddels door- en
ezaagd, zou men denken. Des te
nerkelijker is het dat een congres
de Internationale Federatie van
atschappelijk Werkers, dezer
jen.te Dublin bijeen, naar de botte
van een resolutie heeft moeten
pen om de Ierse regering aan
ar verstand te brengen hoezeer zij
haar Loughan House op een
ale weg zit. En niet de Ierse
lering alleen. Aan de resolutie
jediend door de Nederlandse
aardiging; eenstemmig aanvaard
or de 300 congresleden) lag de
ies ten grondslag dat de rest van
ropa Ierland wel eens zou kunnen
an volgen in zijn keiharde lijn
lenover jeugdmisdadigheid. De
ip om orde en gezag, om
ikeer naar het gareel van tucht
tuchtiging, wordt overal gehoord
klinkt luider naarmate de
minaliteit onder jongeren al dan
vermeend toeneemt,
r voorlopig spant Loughan
se, weggestopt in een uithoek
n lef'and als werden er wilde
estëh gehouden, de kroon,
tgerekend in het Jaar van het Kind
gon het gebouw zich te vullerr. De
toriteiten te Dublin gewagen
ssénd van „een inrichting voor
ropvoeding". Feitelijk echter is
eiughan House een gesloten
ivangenis voor 12- tot 16-jarlgen.
e worden opgeborgen achter een
eibbele ring van muren, de eerste 2
eter 40, de tweede 3 meter 60
>og.
Nachts is die ring hel verlicht,
aarbinnen hebben zich in het prille
•jd istaan van het instituut al drama's
li gespeeld die de ernst van de
9e"J estand weerspiegelen. Het metalen
estek is dpor plastic vervangen,
mdat de jongens elkaar als ratten in
2.006 val met messen en vorken naar
iljpgiet leven begonnen te staan. Er vond
y in oproer plaats dat het complete
eubilair van het televisiezaaltje
istte. Eén jongen probeerde, bij
ibrek aan andere mogelijkheden,
e ri( eg te vluchten in zelfmoord.
js lok terug
Dit is de eerste gesloten gevangenis
oor kinderen die Europa sinds lang
ent; hij zet de klok honderd jaar
irug naar de tijd toen het nog
jebruikleijk was kinderen onder de
"ede van cipiers op te sluiten", zegt
[ter Postma.
[is adjunct-directeur van de
Tieentelijke sociale dienst in
bndam, maar fungeert ook als
tretaris buitenland van de
'ederlandse Organisatie van
Welzijnswerkers en als vice-
orzitter van de internationale
federatie. Zijn handtekening staat
namens het te Dublin gehouden
congres onder de resolutie die
momenteel niet alleen bij de Ierse
regering, maar bij de autoriteiten van
alle aangesloten landen op tafel ligt.
Over cipiers gesproken: om in
aanmerking te komen voor het
baantje moeten de kandidaten
blijkens het sollicatie-formulier „een
goed postuur hebben, met een
redelijk ontwikkelde borstkas en een
lengte van minstens 1 meter 80
(blootvoets). „Wie een bril of
contactlenzen draagt, komt niet in
aanmerking". Gorilla's voor de
bewaking van kinderen. De speciale
opleiding die ze zouden dienen te
krijgen, wilden ze ook maar enigszins
gekwalificeerd zijn voor
„heropvoeding", bestaat niet.
Hoe ziet de tegenpartij eruit
waarmee de cipiers van Loughan
House te maken krijgen? Peter
Postma citeert een rapport van Ierse
collega's. „Het zijn vaak jongens van
omstreeks 14 jagr, klein voor hun
leeftijd, zeker als ze uit stedelijke
gebieden komen. Hun gewicht ligt
onder het gemiddelde. Ze vertonen
afwijkingen zoals een milde
hersenbeschadiging, een geestelijke
handicap of een slecht leervermogen.
Hun opleiding is achtergebleven.
Thuis hebben ze de nodige
emotionele geborgenheid ontbeerd -
mét een meestal afwezige vader en
een overwerkte, misschien ietwat
neurotische, niet tegen haar taak
opgewassen moeder. Van kindsbeen
af hebben ze te boek gestaan als
druk en onhandelbaar. Ze kregen
veel straf, vaak lichamelijk, maar lijn
zat er niet in. Naarmate ze
opgroeiden, werden ze vanwege hun
afwijkende en agressieve gedrag op
school, bij sportverenigingen en in
jeugdhuizen geweerd. Conclusie:
deze jongens hadden al vijf jaar voor
hun veroordeling maatschappelijke
hulp moeten krijgen. Opsluiting in
Loughan House kan de reeds
toegebrachte schade alleen nog
maar vergroten".
Isolement
De gewraakte gevangenis ligt ruim
160 kilometer van Dublin en is
moeilijk te bereiken. Dit verergert het
isolement en de vereenzaming van
de opgesloten jongens. Ze krijgen
weinig of geen bezoek.
Gezinstherapie in het kader van de
„heropvoeding" is uitgesloten.
Postma: „Ze zijn in feite paria's,
onaanraakbaren". Stemmen vanuit
de oppositie in het Ierse parlement:
„Met Loughan House hebben we een
vuilnisbak voor jongeren geschapen,
een stortplaats voor wegwerp
kinderen".
De duur van de opsluiting is
maximaal een jaar. Postma: „Het
blijft gevaarlijk een kind te
verwijderen uit zijn gezin en
omgeving. Volgens de beste
gegevens die ons ter beschikking
staan, houdt een kind er schadelijke
gevolgen aan over. Zelfs een arm
gezin of een omgeving zonder
opvangmogelijkheden verschaffen
een kind nog altijd een eigen
identiteit. Wanneer hij dat anker kwijt
raakt, is hij verloren".
Nederland
Ter vergelijking enkele feiten uit
Nederland. Een gesloten
kindergevangenis in de stijl van
Loughan House is bij ons onbekend
en zelfs een uiterst kritische
aktiegroep als de organisatie voor
Belangenbehartiging van
Minderjarigen blijkt bij navraag geen
voorbeelden paraat te hebben
betreffende kinderen van 12, 13 of
14 jaar voor wie in de bres moest
worden gesprongen nadat ze met de
Justitie in aanraking waren gekomen.
In de praktijk seponeert de officier
van Justitie meestal strafzaken tegen
dit soort jongeren. Soms oordeelt hij
het nuttig de jeugdige overtreder een
standje (berisping) te geven. Dat kan
hij doen op zijn eigen bureau en
daarmee is de kous af.
Daarnaast kennen we de (officieuze)
vermaning ter rechtzitting waaraan
eveneens een grote opvoedkundige
en psychologische waarde wordt
toegeschreven. De officier van
Justitie roept de jeugdige delinquent
en zijn ouders op om voor hem en de
kinderrechter te verschijnen teneinde
deze vermaning aan te horen. Er
komt echter geen officiële
dagvaarding aan te pas, noch volgt
er een vonnis. Wel lijkt het allemaal
op een rechtzitting. Met dit lichte
soort intimidatie hoopt men in veel
gevallen erger te kunnen voorkomen.
Pas wanneer een jeugdige delinquent
het erg bont heeft gemaakt, volgt
een veroordeling tot zwaardere
straffen in de vorm van arrest
(minstens 4 uur, hoogstens 14
dagen), plaatsing in een tuchtschool
(minstens 1 maand, hoogstens 6
maanden) of (het meest ingrijpend)
terbeschikkingstelling van de
regering voor een onbepaalde tijd
die echter uiterlijk eindigt wanneer
de minderjarige meerderjarig wordt.
Let wel: het geldt hier jongeren van
15, 16 jaar of ouder. Dat jongere
kinderen zo streng zouden worden
aangepakt, lijkt nagenoeg
uitgesloten.
Ook de cijfers weerspiegelen onze
steeds meer menselijke benadering
van wetsovertreding op jeugdige
leeftijd. Jarenlang heeft het aantal
jongeren dat met de kinderrechter in
aanraking kwam, rond de 40.000
geschommeld. Na 1968 trad een
daling in en volgens het laatst
bekende cijfer (1976) bedroeg het
slechts 24.000. Eenzelfde beeld bij
de terbeschikking stellingen: in 1960
nog 361, in 1976 slechts 66. Ons
systeem is er duidelijk op uit
ontspoorde jeugd weer tussen de
rails te krijgen zonder dat er de takel
van strafvervolging en
vrijheidsberoving voor nodig is. Wel
blijft het aantal geplaatsten op
tuchtscholen rond de 400 hangen.
Dan nog zijn die tuchtscholen qua
leeftijdsopbouw van de
veroordeelden, qua manier van
opsluiting, qua behandeling
onvergelijkbaar met de jeugdhel van
Loughan House. In Nederland zitten
geen kinderen van 12 achter muren,
drie maal zo hoog als zij zelf.
Statistieken
Maar wat niet is, kan komen, leert
een oude vaderlandse wijsheid. Hans
Simonse van Belangenbehartiging
Minderjarigen: „Naarmate een
economische toestand verslechtert,
pleegt de reactie op afwijkend
gedrag agressiever te worden". Bij
het doordrukken van Loughan House
had de Ierse minister van Justitie
Collins de wangen bol staan van
termen als „het uitvaagsel van jonge
vandalen", „de harde kern van
jeugdige misdadigers" en "die
onverbeterlijke rakkers" - dit, terwijl
de statistieken in Ierland geen enkele
groei te zien geven van crimineel
gedrag bij kinderen tussen 12 en 16
jaar. Ook in West-Duitsland vallen de
laatste tijd soortgelijke geluiden te
horen. Het is tegen deze achtergrond
dat men de resolutie van Dublin
waartoe de Nederlandse afvaardiging
het initiatief nam, moet zien.
De ombouw van Loughan House, een
voormalig seminarie van de Witte
Paters, tot gesloten, electronisch
bewaakte kindergevangenis, heeft
2.5 miljoen gulden gekost. Het
draaiende houden van deze Ierse
Bijlmerbajes voor de jeugd vergt nog
eens 1,8 miljoen gulden per jaar. Dit
alles om 90 jochies tussen twaalf en
zestien klein te krijgen. Wanneer wij
het geld hadden, zeggen de Ierse
maatschappelijk werkers, konden we
op iedere jeugdige delinquent een
volwaardige hulpverlener zetten. Of
beter: we konden in de
achterbuurten van Dublin dusdanige
voorzieningen treffen dat de jeugd
zich er niet dood hoeft te vervelen en
zo van kwaad tot erger komt.
Loughan House is gedoemd een
pakhuis te worden van jochies die in
de ogen van het establishment
mislukt zijn en waar men geen raad
mee weet. Zo'n kindergevangenis
fnuikt iedere vorm van plan dat erop
gericht is de misdeelde jeugd een
meer menswaardige toekomst te
bieden.
PIET SNOEREN
AMSTERDAM „Denk niet meteen dat tiw man
van u houdt, als hij u goud cadeau geeft. Bijna
de helft van de Nederlandse mannen vindt hun
vrouw mooi genoeg zonder goud, dus als u toch
een gouden sieraad krijgt, weet dan dat er mis
schien ook andere bedoelingen een rol spelen".
Een damesblad bracht deze „onthulling" zeven
jaar geleden, zich daarbij baserend op een con
sumentenonderzoek dat de federatie van goud
en zilver had verricht.
De laatste slapende vrouwen kunnen inmiddels
ook wakker geschud. De prijs van goud is in de af
gelopen jaren, en dan met name het laatste jaar,
zo hoog geworden, dat een passend wantrouwen
bij de ontvangst van een gouden geschenk inmid
dels voor iedereen op zijn plaats is. De voor som
migen wellicht ontnuchterende feiten komen er op
neer dat vrijwel elke man die zijn vrouw een gou
den cadeau geeft, dat misschien ook wel een beet
je uit liefde doet, maar bij de juwelier toch voorna
melijk gedreven wordt door de plezierige gedachte
dat de aankoop hem geen windeieren zal leggen.
De populariteit van goud is niet van vandaag of
gisteren, hoewel uit bovenstaande mag blijken dat
er in de aard van de belangstelling wel enige wijzi
ging is opgetreden. In Exodus 32 valt nog te lezen
hoe Mozes op de berg Sinaï zijn stenen tafels in
ontvangst nam en het aan de voet op zijn terug
keer wachtende Joodse volk ongeduldig werd en
riep: maak ons een God. De gouden ringen van
„vrouwen, zonen en dochters" werden ingeza
meld, door Aaron omgesmolten en in een kleivorm
gegoten tot een gouden kalf, dat als afgod dienst
mocht doen. Wandelingen door oudheidkundige
en volkenkundige musea maken duidelijk dat in
vrijwel elke cultuur ter wereld goud vanwege zijn
magische aantrekkingskracht een belangrijke rol
heeft gespeeld en nog speelt.
KILLE BEDOELING
In onze Westerse cultuur is het echter ook op dit
gebied voor romantici een kille bedoeling gewor
den. De populariteit van het goud wordt hier maar
met één maat gemeten, en dat is de prijs die de
wet van vraag en aanbod oplevert. Met die prijs
nu zijn de laatste jaren heel rare dingen gebeurd.
Begin 1977 werd voor een ounce (31,1 gram) goud
136 dollar betaald, begin vorig jaar was dat 167
dollar en in januari van dit jaar deed een ounce
226 dollar. Afgelopen week moest, nog steeds
voor één ounce, maar liefst 322 dollar worden be
taald, na een periode waarin op de internationale
markten de ene recordprijs na de andere werd ge
noteerd. Handelaren en deskundigen zijn de kluts
zo langzamerhand dan ook volledig kwijt. Voor op
levingen in de goudhandel zoals die zich in het ver
leden herhaaldelijk hebben voorgedaan, zijn altijd
wel verklaringen te vinden geweest. De exorbitante
stijgingen van de laatste maanden echter, lijken zo
op het eerste gezicht volstrekt buiten de rede te
vallen. De meningen zijn dan ook unaniem: goud is
op het ogenblik veel te duur; wellicht zijn nog wel
hogere prijzen te verwachten, maar het is ondenk
baar dat de waarde van het edelmetaal zich ook in
de nabije toekomst op dit niveau kan handhaven.
De oorzaken van de enorme vlucht van het goud
moeten vooral in Amerika worden gezocht. De
daar sterk gepredikte economische recessie, heeft
bij het publiek de vraag doen ontstaan naar een
betrouwbaar beleggingsobject en voor veel men
sen is dat goud.
Zoals al opgemerkt is het de wet van vraag en
aanbod die ook hier prijsbepalend is en bij een
grote vraag en een gelijk gebleven aanbod kan het
niet anders of de prijs schiet omhoog.
Dat gebeurde vorig jaar bijvoorbeeld al, toen Ame
rika op zijn betalingsbalans in toenemende mate
werd geconfronteerd met de gevolgen van het
hoge energieverbruik. Door de voortdurend stij
gende olieprijs, viel de rekening die de VS voor
zijn hoge olie-import moest gaan betalen ook
steeds hoger uit. Toen vorig jaar de dollarkoers op
een dieptepunt belandde als gevolg van hoge infla
tiecijfers en een gebrek aan vertrouwen in de eco
nomische en energiepolitiek die de regering Carter
voerde, begon de opmars van het goud. Het ver
trouwen in de dollar, als internationaal en in het
verleden meest betrouwbare betaalmiddel, bleek
minimaal. Gesuggereerd werd zelfs om dollars niet
langer als betaalmiddel voor olie te accepteren,
omdat alleen al de voortdurende koersdalingen,
voor de OPEC-landen aanleiding konden zijn om
hun in dollars uitgedrukte prijzen te gaan verho
gen.
NIEUWE GOUDKOORTS
Was een nieuwe crisis deze zomer uitgebleven,
dan was de uiteindelijke schade aan het imago van
deze valuta, ongetwijfeld nog wel meegevallen. Nu
dat niet het geval is geweest, is het geloof verdwe
nen en wordt in toenemende mate berust in de ge
dachte dat een zwakke dollar de komende jaren
nog wel realiteit zal blijven. In die omstandigheden
moet dan ook de oorzak van de huidige vlucht in
het goud worden gezocht.
Van de andere kant van de oceaan kwamen vorige
week de berichten over een nieuwe goudkoorts.
Oude en al lang gesloten goudmijnen zijn weer
herontdekt en weer een gewillige prooi geworden
voor gelukszoekers, die hopen op een kruimeltje
goud.
De belangrijkste producent is echter nog altijd
Zuid-Afrika. De goudmijnen zijn daar in handen
van een zevental ondernemingen, die het afgelo-
per jaar gezamenlijk 73% van de goudproduktie
van de niet-communistische landen voor hun reke
ningen namen. De totale produktie in het Westen
is de afgelopen jaren echter niet toegenomen,
sterker nog het delven van goud wordt al moeilij
ker omdat steeds dieper moet worden gezocht. De
goudveilingen zoals bijvoorbeeld het Internationaal
Monetair Fonds die het afgelopen jaar heeft ge
houden leveren ook lang niet voldoende op om
aan de vraag tegemoet te komen en hoewel de
Sovjet-Unie heimelijk goud verkoopt in Genève
blijft de totale marktsituatie krap.
Een bijkomstig probleem is ook dat verreweg het
grootste deel van het beschikbare goud niet voor
de belegger beschikbaar komt, maar door de in
dustrie voor verdere verwerking wordt opgekocht.
Voor de belegger zit er eigenlijk niet veel anders
op dan naar de bank te lopen en daar de Kruger-
rand te kopen. Een produkt van Zuidafrikaanse
origine dat in '70 als beleggingsmunt werd geïntro
duceerd en waarvan er inmiddels ruim 25 miljoen
in omloop zijn. De Zuidafrikaanse goudmijnen heb
ben via de oprichting van de International Gold
Corporation gezamenlijk de promotie van de Kru-
gerrand ter hand genomen. De munt bevat ruim
een ounce goud en werd speciaal uitgebracht voor
de kleine belegger. Daar was ie toen ok nog wel
betaalbaar voor, maar inmiddels moet voor zo'n
munt onder invloed van de gestegen goudprijs, de
beurs aanmerkelijk wijder worden opengetrokken.
De vraag die natuurlijk veel beleggers bezig houdt
is hoe lang die prijzen nog doorstijgen. Zijn be
trouwbare beleggingsadviezen voor de handel in
aandelen al een schaars goed, als het recente ver
leden iets heeft duidelijk gemaakt, dan is het wel
dat over de toekomst van goud geen zinnig woord
te zeggen valt.
Ondanks die onzekerheid is er onmiskenbaar
sprake van een levendige belangstelling, die bij
voorbeeld ook in een land als Japan de kop op
heeft gestoken. Amerika spant evenwel nog steeds
de kroon en er zal daar dan ook heel wat goud ge
vonden moeten worden wil aan de huidige binnen
landse vraag voldaan kunnen worden. Per slot van
rekening is de Amerikaanse goudproduktie op het
ogenblik net voldoende om de kiezen van de
Westduitsers te vullen en hoewel de vraag naar
gouden kronen bij onze buren de laatste paar jaar
enorm is opgeleefd, gaat het hier toch om niet
meer dan een fractie van de totale wereldbehoefte.
TON VAN BRUSSEL