Kasgeld moet niet te lang in
huis zijn.
Modelvliegers
kunnen in
Emmeloord
naar school
Binnenland
I
Rabobank Q
Vijftien
jarige
Brabander
wil als
vrijwilliger
naar Unifil-
eenheid
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1979
PAGINA 9
Woonplaats: IJIJllli J-I I 1 ll' U-l i l i
geld en goede raad
JAN DE WIJS ZOEKT HET
GROTE LEVENSA VONTUUR
De 15-jarige Jan de
uit het Brabantse dorpje Ter-
heeft één grote hartewens:
wil mee gaan helpen bij het Ne-
VN-detachement in Liba-
De super, jonge vrijwilliger is
bezeten van dit ideaal dat
zelfs een brief geschreven heeft
de commandant van het Neder-
VN-bataljon, luitenant-kolo-
E.H. Lensink. In het blad „Dub-
Vier", dat onder de militairen in
wordt verspreid is deze
de tekst van zijn „sollicitatie-
vermeld,
schrijft: „Mijne Heren, Ik ben Jan
Vijs, 1.79 m. lang, geboren 25-3-1964
n goede gezondheid (zie foto, twee
oud).Ik ben misschien wel onmo-
maar toch wil ik het proberen. Ik
>k dolgraag naar het Nederlandse
in Libanon. Jullie
die rotjongen, niet
die wil zeker in het
komen. Of jullie zeggen je bent
moet je school afmaken enz.
wil ik niet. Ik meen het, an-
sachrijf ik deze brief niet. Ik doe
ïcht niet voor in het nieuws te ko
of een wapen vast te houden of in
pantserwagen te zitten of om de
beelden op TV zo mooi zijn of iets an
ders.
Ik heb al een brief geschreven naar
Breda maar daar heb ïk niets meer van
gehoord, dat hoop ik van u wel.
Ik zou mee kunnen helpen sjouwen of
iets anders kunnen doen. Mijn ouders
zijn het er mee eens. Ik kan er tegen'
om lang van huis te zijn. En ik weet dat
ik alles in de steek zal moeten laten.
Dit is niet zo maar een brief maar ik
meen het echt, echt waar. Ik wil het
dolgraag. Alstublieft. Bij voorbaat mijn
hartelijke dank, Jan de Wijs. P.S. ik
weet wat er allemaal gebeurd is maar
dat maakt me niet bang."
MEEMAKEN
In zijn ouderlijke huis in de Polanen-
straat in Terheyden, onder de rook van
Breda, zegt Jan over zijn sollicitatie
brief: „Ik heb het echt gemeend. Dol
graag zou ik naar Libanon gaan om
daar zelf te kunnen zien hoe het er aan
toe gaat."
De LTS-leerling (derde klas stoffeer
dersopleiding) heeft tegen zijn ouders
niets over de brief verteld. Vader en
moeder De Wijs ontdekten de zaak
toen zij vorige week de brief van hun
zoon in het blad „Dubbel Vier" van het
Nederlandse VN-detachement zagen
afgedrukt. De redactie van dit krantje
had een exemplaar naar Terheyden ge
stuurd....
Moeder De Wijs: „Maar ik keek er niet
raar van op, hoor. Zo is onze Jan nu
eenmaal. Hij is de jongste van onze zes
kinderen, maar altijd al een avontuur-
zoeker geweest. Sinds zijn tiende jaar
schrijft hij al brieven naar het leger, de
marine, brandweerkorpsen en parachu
tistenclubs. 't Is een jongske dat graag
alles in de wereld mee zou willen ma-
kert. Van mij heeft hij het niet hoor,
meneer. Ik denk dat het van zijn vader
komt. Mijn man heeft vele jaren als
vrachtwagenchauffeur op de grote
baan gereden. Internationaal transport
weet u wel, naar Tsjecho-Slowakije en
dat soort verre landen. Hij is te jong na
tuurlijk maar anders zou hij van mij
wel mogen gaan, hoor. Een mens z'n
lust is een mens zijn leven."
BEZETEN
Vijftienjarige Jantje zit er wat verlegen
bij. Aait af en toe één van de beide her
dershonden van het gezin en zegt kort
af weinig tfek te hebben in het afma
ken van zijn school. „Daar vind ik niks
aan", zegt hij met een pruilend gezicht.
Laat mij maar lekker naar Libanon
gaan. Man, wat zou ik dat graag wil
len." y
Wat hij er nu precies zou willen is hem
zelf niet helemaal duidelijk. Vader De
Wijs: „Die iongen is bezeten van alles
wat met militairen te maken heeft. Vo
rige maand is hij in z'n eentje naar de
Vlootdagen in Den Helder geweest.
Voor de rest wil hij niks. Als het maar
met soldaten of matrozen te maken
heeft is het in orde."
En Jan zelf: „Als ik zeventien ben wil
ik als chauffeur bij het leger of mis
schien als ik het kan bij de mariniers.
Dat lijkt me machtig."
Voorlopig zal Jan het moeten doen met
een uitnodiging van de Johan Willem
Frisokazerne in Assen om een dagje te
komen kijken bij de opleiding van de
soldaten voor het VN-detachement in
Libanon. Daar zal de avontuurlijke jon
geman het voorlopig mee moeten doen.
En als voorproefje heeft hij al vast een
blauwe baret gekregen en dat geschenk
maakte diepe indruk op de jonge Liba-
non-vrijwilliger.
SJOERD POST
flg Cl kunt de brochure "Hoe u ia de Rabo-
bank meer kunt doen met een rekening-
courant" ook toegestuurd krijgen. Als
u deze bon even invult en opstuurt naar
de Centrale Rabobank. Antwoordnummer
700. 5600 VB Eindhoven.
Firma: IIL ILJllb.-J.Jl LdL U_J I I I I l
't Veiligst is, het teveel aan kasgeld zo snel
mogelijk naar de bank te brengen. Want, staat het op uw
rekening dan kunnen er geen onbevoegden meer bij.
En levert het ook nog rente op. Ook kunt u er dan een
stuk handiger mee werken.
Crediteuren en salarissen kunt u via simpele ver-
zamellijsten betalen. En als u tijdelijk eens wat geld
over hebt kan het snel worden overgeboekt op een
speciale rekening met hogere rente.
Omdat er 3100 vestigingen van de Rabobank
zijn, is het vaak de Rabobank die het dichtst bij u in de
buurt is. Meestal ook meteen nachtkluis. En met
rekeningafschriften waar uw boekhouding wat aan
heeft. Met adviezen over systemen om debiteuren
vlugger te laten betalen.
Er is een speciale brochure over de voordelen van
een rekening bij de Rabobank. Hij
is bij alle vestigingen verkrijgbaar.
EMMELOORD Hein van 't Laar in
Emmeloord heeft ons land een unieke
school gegeven. In de uitgestrektheid van
de Noordoostpolder kan men bij deze 43-
jarige meester in de radiografisch (dus
door middel van een zendertje) besturen
van modelvliegtuigen terecht, om in drie
dagen het kunst- en vliegwerk te leren dat
nodig is om zo'n „kist" in de lucht te hou
den. Holland Hobby Service heet zijn
school en Hein heeft het er maar razend
druk mee. Niet alleen in ons land staan ze
te dringen om de kunst machtig te wor
den, zelfs vanuit België weten ze Van 't
Laar te vinden, terwijl hij ook al een aan
melding uit Rome kreeg.
De belangstelling voor deze hobby schijnt on
voorstelbaar fors toe te nemen. Met exacte
cijfers is dat moeilijk aan te tonen, want de
zestienduizend zewndertjes die officieel bij de
PTT geregistreerd staan, moet maar een frac
tie zijn van alles wat er in werkelijkheid in
gebruik is. Tallozen laten hun apparatuur
niet keuren door de radiocontroledienst, om
dat de frequentie en de storingsnorm niet
voldoet aan de eisen die Tante Pos stelt. Vol
gens Hein van Laar zijn er in ons land wel
zo'n dertigduizend zenders voor modelbestu
ring in gebruik.
De belangstelling blijkt wel duidelijk uit het
aantal adspirant-vliegers dat aanklopt bij de
clubs voor modelvliegers, die in iedere regio
wel te vinden zijn. Ze melden zich sneller en
in grotere aantallen aan dan de instructeurs
ze kunnen opleiden. Vandaar dat er ellenlan
ge wachtlijsten ontstaan.
FRUSTREREND
En voor mensen die staan te popelen van on
geduld om hun prachtkist de lucht in te laten
werkt dat natuurlijk erg frustrerend. Goede
instructie is absoluut noodzakelijk, want een
onervaren vliegpoging kan alleen maar resul
teren in een minder fraaie, loodtechte duik
naar de aarde of zeer onstabiele bochten,
waarbij men beter zo snel mogelijk een veilig
heenkomen kan zoeken. In ieder geval kun
nen dan de brokstukken bijeen gezocht wor
den van wat een alleszins fraai en ook kost
baar toestel was.
Toen Hein van 't Laar nog niet zo lang gele
den tijdens een hobbybeurs als adviseur van
een importeur van modelvliegtuigen in een
stand stond, tuitten zijn oren van de klachten
over gebrek aan instructiemogelijkheden in
ons land.
Nu is een modelvlieger van zich niet te be
roerd om nieuwelingen op het juiste spoor te
zetten, maar daar is toch wel meer voor nodig
dan wat theorie en het aanwijzen van de juis
te knopjes.
Van 't Laar besloot er wat aan te doen. Dat
resulteerde dus in zijn school voor modelvlie-
gers, die nu nog draait op één instructeur
(Van 't Laar zelf) maar die volgend jaar
waarschijnlijk twee instructeurs zal hebben,
terwijl de cursus dan vier dagen duurt. Hein
heeft een unieke methode ontworpen om zij
pupillen - die in leeftijd al evenzeer variëren
als in beroep - de kunst van het besturen bij
te brengen.
Bij de her en der toegepaste methode moet de
instructeur - als er echt iets mis dreigt te
gaan - de zender uit handen van de leerling
worstelen met als gevolg dat onheil nauwe
lijks of niet meer voorkomen kan worden.
Van 't Laar heeft het systeem van dubbele
besturing bedacht, zoiets dus als bij de rijo
pleiding voor een aards ding als de auto. In
structeur en leerling hebben beiden een zen
der en als de instructeur ingrijpt, wordt die
van de leerling automatisch uitgeschakeld.
COMMERCIE
Zoals dat vaak het geval is, haakt de com
mercie „braaf" in op het toenemende enthou
siasme voor de modelvliegerij. De etalages
van de hobbyzaken (veelal niet eens specia
listen op dit gebied) worden steeds meer ge
sierd door indrukwekkende modellen, voor
zien van alle snufjes en het lijkt er maar al te
vaak op dat de toestellen zo gemakkelijk als
wat, nagenoeg vanzelf de lucht ingaan.
Een probleem waarmee instructeurs regelma
tig te kampen krijgen vormen de nieuwelin
gen die trots als een aap naar de cursus stap
pen met een meerdere meters metend model.
Maar helaas blijkt het toestel compleet onge
schikt om ermee te leren vliegen.
Voor dat doel heeft de school van Van 't Laar
speciale toestellen," die eenminimum aan aan
dacht eisen voor in het begin totaal overbodi
ge zaken. „Met kunstvliegen en zo begin je
nou eenmaal niet direct. Die eenvoudige mo
dellen zijn ook wel in die winkels te koop
maar sommige verkopers praten de klanten
liever een toestel aan waar ze niets aan heb
ben. Dat kost dan een paar honderd gulden
meer, maar ze snijden zichzelf natuurlijk wel
behoorlijk in de vingers. Een beginneling die
van ons hoort dat hij een geheel verkeerd ad
vies gekregen heeft zal zich wel twee keer
bedenken voordat hij weer naar zo'n zaak
gaat. Gelukkig zijn er ook nog winkels waar
ze een beginner nooit zo'n toestel voor gevor
derden zullen verkopen, al staat zo'n klant
ook te stampvoeten....".
Starten en landen, daar wordt tijdens de drie
daagse vliegcursus in Emmeloord de nadruk
op gelegd. Met natuurlijk de handelingen om
het t oestel met behoorlijke snelheid koers
vast in de lucht te houden. De leerlingen
moeten ook een - beslist niet oninteressante -
portie theorie verhapstukken over aërodyna
mica en de technische outfit van zender, ont
vanger en stuuroverbrenging.
KUNSTVLIEGEN
Het kunstwerk kost later nog moeite genoeg.
Het kost een enorme routine en doorzettings
vermogen. Beslist niet uitgesloten is daarbij
dat het toestel nopgal onzacht en niet geheel
zoals het hoort met de grond in aanraking
komt. Dan moet men maar de moed hebben
de kist op te lappen en het telkens opnieuw
te proberen. Het kusntvliegen kent „ver
plichte figuren" en die moeten tijdens specia
le onderdelen van wedstrijden hiervoor dan -
ook nauwgezet uitgevoerd worden.
Een euvel dat de modelvliegers de laatste tijd
behoorlijk parten speelt is geharrewar met
frequenties. Dat houdt direct verband met de
plannen voor het vrijgeven van de 27 mega-
hertz-band vboor radiocommunicatie. Staats
secretaris mevrouw Smit-Kroes van Verkeer
en Waterstaat (waaronder ook de PTT-zorgen
vallen) heeft onlangs beloofd dat met ingang
van voorjaar volgend jaar iedere Nederlander
van zestien jaar en ouder zich een zendont-
vanger mag aanschaffen en gebruiken.' De
modelvliegers die al jarenlang van deze fre
quentie gebruik maken, zou een nieuwe golf
lengte toegewezen worden. Eerst zou dat 50
megaherz worden en zou de bestaande appa
ratuur gemakkelijk om te bouwen zijn, vol
gens de laatste berichten wordt het 35 mega-
hertz met slechts acht kanalen en is de appa
ratuur die nu bij modelvliegers in gebruik is,
niet om te bouwen. Ze worden daarmee voor
hevige kosten geplaatst, want een zenderbes-
turingseenheid plus ontvanger in het vlieg
tuig kost toch al gauw zo'n vijfhonderd gul
den.
Door de enorme aantallen piratenzenders zijn
de modelvliegers nu eigenlijk al gedwongen
een andere frequentie te kiezen, want maar
al te vaak komt het voor dat een toestel vol
ledig onbestuurbaar raakt doordat er een
sterke piratenzener „in de lucht" komt.
Geen wonder dat modelvliegers hopen dat er
spoedig duidelijkheid komt in de plannen
van de staatssecretaris en dat er met hun
hobby ook terdege rekening wordt gehouden.
HENK VOLMER'
Op de voor
grond leraar
modelvliegen
Hein van 't
Laar
