Jubilerende Clat is tegen
geld pompen in een land
President Zia van Pakista/1
krijgt meer tegenstand
r
Bijzondere
synode begint
op 14 januari
Neem de Bijbel niet als uitgangspunt
Strategische studies:
bewapeningswedloop
verder opgevoerd
kerk
wereld
Genie in Wezep ontvangt
dertigduizend gasten
Nieuwe arrestatie in miljoenenzwendel
BINNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1979 PAGINA |P
Kort geding
leraren tegen
minister Pais
DEN HAAG (ANP) Hel
Nederlands Genootschap
van Leraren (NGL) heef!
«.gisteren een kort geding
.aangespannen tegen de
«Staat der Nederlanden en in
jjet bijzonder tegen minister
JPais van onderwijs.
Jjpg leraren stellen dat de mi
nister onrechtmatig handelt
^jdpó.r de leraren uit te sluiten
.van het onderwijskundig over
leg dat plaatsvindt in de Cen
trale Commissie voor Onder-
I Jjvtjsoverleg (CCOO). i
'Be vertegenwoordiger van',
-«teat, mr. J. van der Does. zeii
"gisteren voor de Haagse recht
bank echter dat het NGL wel
oen vertegenwoordiger zou
hebben in de CCOO. Volgens
mr. Van der Does is het pro
bleem gelegen in het feit dat
minister Pais geen zogenaam
de sectorraden wil instellen
waardoor de leraren directer
worden betrokken bij het on
derwijsoverleg.
Christen-
Turken
smeken om
hulp
ALMELO (ANP) De
Christen-Turken die in de
Grote Kerk van Almelo ver-
blijven hebben in een open
hrief de Nederlandse politie
ke partijen gesmeekt om
rhulp.
Ze vragen de partijen of deze
-er alsnog voor kunnen zorgen
^dat ze Nederland niet uit hoe-
:-ven. Een heroverweging van
hun asielaanvrage is volgens
de Turken en het landelijk
steuncomité dringend geboden
-,pmdat de leefomstandigheden
..voor de Christenen in Turkije
^onverdraaglijk zijn. Het aantal
^.Turken dat de Grote Kerk in
Almelo als schuilplaats be-
-sphouwt is inmiddels opgelo-
,pqn tot 38. Onder hen zijn drie
rvrouwen en twee kinderen.
Het landelijk steuncomité ver-
Vacht dat zich de komende
dagen nog méér vluchtelingen
bij hen zullen voegen. Ruim
vijftig Christen-Turken wor
den op dit moment bedreigd
met uitzetting. Voor 105 geval
len lopen nog asielaanvragen
justitie.
Israëlische
ambassadeur
neemt afscheid
■DEN HAAG (ANP) Konin-
gin Juliana heeft gistermorgen
op paleis Soestdijk officieel af
scheid genomen van de Israë
lische ambassadeur Shlomo
Argov. Hij is benoemd in En
geland. Wie zijn opvolger in
.Nederland wordt is nog niet
bekend.
Deze duwboot van de genie wordt gebruikt om ponton-plaatbruggen op hun plaats te krijgen.
(Van een onzer
verslagge vers)
WEZEP Zaterdag
aanstaande houdt de
landmacht haar laatste
„Open Dag" van dit jaar,
die gehouden wordt in
Wezep bij Zwolle. Voor het
eerst gebeurt dit in
samenwerking met de
Nederlandse Spoorwegen,
die de bezoekers aan dit
evenement, waarop zo'n
30.000 mensen worden
verwacht, een aanzienlijke
reductie op de treinreis
verleent. Ruim 1200 man
van de genie ontvangen op
die dag bezoekers uit het
gehele land, waarvoor
80.000 broodjes klaar staan
en 12.000 liter snert kan
worden opgeschept. Het
Reünisten-orkest van de
landmacht uit Den Haag zal
aan het evenement zijn
medewerking verlenen.
De commandant van de
geniegevech tsgroep,
gelegerd in de Prinses
Margriet-kazerne, kolonel
C. Brouwer, biedt de
bezoekers van de Open Dag
een aantrekkelijk program.
Belangrijk is dat de meesten
hun auto rustig thuis
kunnen laten staan, want
de kazerne ligt op nog geen
500 meter van het station
Wezep. Bovendien behoeft
men voor de treinreis niet
de volle prijs te betalen. Op
een enkele reis komt men,
vanuit heel Nederland, naar
Wezep, waar men in de
kazerne op vertoon van zijn
kaartje faciliteiten voor een
gratis terugreis ontvangt.
Tijdens de Open Dag wordt
de bezoeker door middel
van demonstraties,
exposities en informatie een
beeld gegeven van wat niet
alleen de genie doet, maar
ook wat de taak van de
verschillende
legeronderdelen is. Daartoe
wordt een keur van het
meest moderne materieel
getoond, zoals de Leopard-2,
pas door defensie
aangekocht, het nieuwe
Oerlikon luchtdoelgeschut,
moderne
grondverzetmachines als de
Hanomag-Bulldozer, rijdend
en varend materieel.
De tentoonstellingen en
informatiestands geven niet
alleen een beeld van de
stand van de techniek maar
ook van de zorg voor het
welzijn van de mens en het
milieu.
Spectaculaire demonstraties
tonen de samenwerking
tussen cavallerie, genie en
infanterie.
Commandotroepen en
mariniers tonen hun
kunnen en
parachutespringers alsmede
helikopterpiloten zullen het
publiek versteld doen staan.
Het geheel wordt omlijst
door muziek, waarvoor vier
korpsen de hele dag in touw
zijn. Dat zijn het
trompetterkorps van de
artillerie uit Harderwijk,
het fanfarekorps van de
genie uit Vught, het
burgermuziekkorps De
Eendracht uit Wezep en het
Reünistenorkest van de
landmacht uit Den Haag,
dat vooral in het westen
bekendheid geniet.
Als extra attractie nog een
expositie van oude
legervoertuigen door de
vereniging Keep Them
Rolling, de uitgifte van
eerste-dag-en veloppen,
stickers en posters en tussen
de bedrijven door
rondritten per legervoertuig
en de vertoning van
filmprogramma 's.
Gezinnen die met kleine
kinderen komen vinden op
het kazerneterrein een
kinderchreche. Mocht men
de auto beslist niet kunnen
misssen, dan vindt men bij
de kazerne een uitgebreid
parkeerterrein. De Open
Dag begint al 's morgens om
negen uur. Men denkt rond
vier uur de poorten achter
de laatste bezoeker te
kunnen sluiten.
LAHORE De uit zes par
tijen bestaande Pakistaanse
Nationale Alliantie heeft be
kendgemaakt dat zij de plaat
selijke verkiezingen van deze
maand zal boycotten. Daar
mee wordt een slag toege
bracht aan president Moham
med Zia ul-Haq die mede door
de Nationale Alliantie in 1977
aan de macht was gebracht. In
een resolutie eist de Alliantie
voorts de stellige belofte van
de president via de algemene
verkiezingen van 17 november
de macht aan de vertegen
woordigers van het volk over
te dragen.
De Alliantie was de naaste
bondgenoot van de militaire
junta in het federale kabinet
tot april, toen zij.zich terug
trok om de verkiezingen voor
te bereiden. Zij deelde dinsdag
mee dat „de bekendmaking
van president Zia over politie
ke problemen van het land
een sfeer van onzekerheid
over het houden van algemene
verkiezingen had geschapen.
Dat betreft vooral de medede
ling dat enkele politici, oele-
ma's (religieuze leiders) en in
tellectuelen hem hadden gead
viseerd geen algemene verkie
zingen te houden gezien de
bittere ervaringen in het ver
leden".
LONDEN (AFP-Reuter) In
Azië, het Midden-Oosten, Af
rika en Latijns-Amerika wordt
de bewapeningswedloop ver
der opgevoerd. NAVO en
Warschaupact gaan door met
de „Modernisering van hun
hele scala van nucleaire en
conventionele wapens. Tot die
conclusie komt het Londense
instituut voor strategische stu
dies in zijn jaarlijks verslag
over de militaire krachtsver
houdingen in de wereld.
De opstellers van het jaarver
slag signaleren een „opmerke
lijk verschil in militaire filoso
fie tussen de twee blokken".
Daardoor beschikt het pact
van Warschau over aanzien
lijk meer mogelijkheden om
een langdurige oorlog te kun
nen volhouden. Ook kan de
Sowjet-Unie op zeer korte ter
mijn militair materieel over
brengen naar haar bondgeno
ten.
Het verschil bestaat hierin dat
de NAVO-landen de neiging
hebben om afgedankt materi
aal dat wordt vervangen, weg
te doen, vanwege de hoge op
slagkosten. De landen van het
Warschaupact daarentegen
slaan hun afgedankte wapens
op, om in geval van oorlog
nieuwe divisies te kunnen be
wapenen.
De ontwikkelingslanden, zo
zegt het rapport, gaan steeds
meer wapens in licentie fabri
ceren. Sommigen ontwikkelen
ook zelf hooggekwalificeerd
militair materieel, dat ook
naar andere ontwikkelingslan
den wordt geëxporteerd.
De opstellers komen tot de al
gemene conclusie dat het War
schaupact weliswaar een con
ventioneel overwicht heeft,,
maar dat er over het geheel
genomen toch een zodanig
machtsevenwicht bestaat dat
militaire agressie niet loont,
gezien de enorme risico's die
hieraan verbonden zijn. Wel
kan het machtsevenwicht de
komende jaren ten nadele van
het Westen verschuiven als er
geen maatregelen worden ge
nomen.
China is, zo wordt veronder
steld, bezig met de ontwikke
ling van een intercontinentale
ballistische raket met een
reikwijdte van bijna dertien
duizend kilometer. De eerste
exemplaren zijn waarschijnlijk
al operationeel. Volgens het
instituut hebben de Chinezen
de raket nog niet op volledige
schaal beproefd. Hiervoor zou
den proefnemingen in het ge
bied van de Indische of de
Stille Oceaan nodig zijn. De
raket is echter wel gebruikt
als draagraket voor kunstma
nen. China heeft voorts een
onderzeeër met raketlanceer-
buizen, maar daar schijnen
geen raketten voor voorhan
den te zijn.
GRONINGEN (ANP) In verband met de miljoenenzwen
del in Oost-Groningen is gisteren aangehouden G. V. uit
Zuidhorn, ex-bankdirecteur van de christelijke spaarbank
„Eigen haard" in Groningen. Vorige week werden in deze
zaak al drie mannen aangehouden.
officier van justitie mr. M. Severein. De bank heeft overigens te
gen V. geen aanklacht ingediend.
Het eerder gearresteerde drietal wordt ervan verdacht vier ban
ken voor enige miljoenen te hebben opgelicht. Zij wisten onder
meer voor stukken grond hoge hypotheken los te krijgen, die
ver boven de waarde van de grond lagen.
De officier van justitie sluit niet uit dat er in deze miljoenen-
zwendel meer arrestaties zullen volgen.
Maulana Mufti Mehmud,
der van de Alliantie, zei
alle politieke partijen het
over eens waren dat zo spo«
mogelijk algemene verkiei
gen moeten worden gehouc
teneinde de periode van
staat van beleg te bekorten
de macht aan de verteg
woordigers van het volk o
te dragen. Mufti zei dat de
liantie het regeringsbesluit
vóór de algemene verkiei
gen plaatselijke verkiezii
te houden, vierkant vierwii
Hij zei dat de regering
confrontatie met de politi
partijen op dit punt behoor
vermijden.
ulle
L
raai
lijk
esp
Zia kwam in juli 1977 door
militaire coup aan de mach tze
een periode van politiek anl
weid door de Nationale Alli
tie tijdens een campagne
oud-premier Zulfikar
Bhutto ten val bracht,
maakte later bekend dat ty'aai
nen 90 dagen algemene
kiezingen zouden worden
houden. Maar hij stelde d
uit met de mededeling dat 'If11'
onstabiele situatie in het 1;
tot burgeroorlog zou kuni
leiden.
ipn.
ond:
De ongewoon krachtige Mijn 1
klaring van de Alliantie v< erge
de nauwelijks twee dagen hinj
dat de politie Bhutto's 24-jai ilorr
dochter Benazir arresteerde ïn
de beschuldiging dat zij de irup]
litairen in diskrediet bracht e v
de bepalingen inzake politii inne
activiteit schond. Ben: in
Bhutto en haar moeder, N en-
rat Bhutto, namen de leid en",
van de Pakistaanse Volkspa iele
over na de arrestatie van mgs
oud-premier die later geëxe erlai
teerd werd i.v.m. de moord egei
een politieke tegenstander. ioei
inla
In de knoop
Een Deense wielrijder denkt waarschijnlijk door middel van vakkundige
nier tegen fietsen-diefstal te hebben gevonden. Hij verankerde daarom
zijn rijwiel met een stevig kabeltouw, gevlochten in een aantal dubbele
knopen een afdoende nu
in zijn woonplaats Aartje
knopen.
ö1
De Latijnsamerikaanse arbei-
.derscentrale CLAT (Central
Latinoamericana de Trabaja-
dores) en de solidariteitsbe
weging CLAT-Nederland
..vieren dit najaar beide een
jubileum. CLAT-Latijns-
Amerika bestaat in december
25 jaar, haar Nederlands
steuncomité CLAT-Neder
land in september 10 jaar.
Ter gelegenheid van haar 25-
jarig bestaan organiseert
CLAT-Latijns-Amerika in
december een conferentie
'Van vrouwen-arbeiders uit
het continent, alsook een
vergadering van de Latijnsa
merikaanse mensenrechte
norganisaties.
CLAT-Nederland viert haar
jubileum op 20 oktober met
een symposium in Amers
foort over de rol van de vak
beweging in de ontwikkeling
van Latijns-Amerika. Minis
ter De Koning van Ontwik
kelingssamenwerking, Emi-
lio Maspero, secretaris-gene
raal van CLAT, en Jan Kula-
kowski, secretaris-generaal
van het wereldverbond van
de arbeid (waarvan CLAT de
regionale afdeling voor La
tijns-Amerika is), zijn uitge
nodigd om een lezing te ko
men houden.
CLAT werd in 1954 in Santi
ago de Chile door vakbond
sorganisaties uit Chili, Ar
gentinië, Uruguay, Ecuador,
Cuba en de Dominicaanse
Republiek opgericht als alter
natief voor de vakbondsorga
nisaties die of door Noord-
Amerika of door de Sovjet-
Unie werden gesteund. Zij
wilden van de CLAT een au
tonome beweging maken. Op
het moment zijn er in alle
Latijnsamerikaanse landen
CLAT-organisaties en zijn bij
CLAT 16 continentale be
roepsfederaties aangesloten.
CLAT is geen engdenkende
vakbeweging: behalve boe
ren en coöperaties hebben
ook krottenbewoners hun ei
gen organisaties. CLAT ver-'
tegenwoordigt naar schatting
8 miljoen Latijnsamerikanen.
Exacte cijfers zijn moeilijk te
geven, omdat in dictatoriaal
geregeerde landen, waar het
lidmaatschap van een vak
bond verboden is, velen al
leen „meedenkend lid" zijn.
Luis Enrique Marius uit Uru
guay, adjunct-secretaris-ge
neraal van CLAT, vertelde
tijdens een bezoek aan
CLAT-Nederland over de ac
tiviteiten van de arbeiders
centrale. CLAT wil de
machtsverhoudingen funda
menteel verbeteren en is te
gen het zgn. „desarrollismo",
de Noordamerikaanse ge
dachte dat het genoeg is geld
en technologische kennis in
een land te pompen. Immers,
deze hulp komt de arbeiders
niet ten goede.
De CLAT probeert verbete
ring te brengen in de leven
somstandigheden van de ar
beiders. Zo bepleit zij de in
voering van de 8-urige werk-
Verder ziet CLAT het als
haar taak de arbeiders te la
ten inzien dat ze sterker
staan als ze een eenheid vor
men. „Een tak kun je breken,
een takkenbos niet", zoals
een boerenleider het eens
uitdrukte. Te dien einde zijn
er 18 nationale vormingsin
stituten, 4 continentale vor
mingscentra en een arbeider
suniversiteit (in Caracas). Het
gaat hierbij niet om de tradi
tionele vorming door leraren,
maar om de activiteiten van
zgn. „stimulators". Centraal
in hun „stimulerende werk
zaamheid" staan „autonomie
en participatie". Deze vor
ming is voor iedereen toe
gankelijk. In de nationale in
stituten nemen per jaar zo'n
1500 mensen aan de cursus
sen deel. De arbeidersuniver
siteit in Caracas heeft elk
jaar ongeveer 700 cursisten.
Luis Enrique Marius vertelde
dat er in vele landen goede
contacten met de kerk zijn,
maar dat de CLAT toch ook
veel wordt aangevallen door
conservatieve bisschoppen.
Er zijn tussen CLAT en ka
tholieke organisaties perio
dieke gesprekken over pro
blemen die beide partijen aan
het hart gaan. Marius toonde
zich zeer tevreden over de
hulp van de Braziliaanse bis
schoppen dom Helder Cama-
ra (Recife), Arns (Sao Paulo)
en Fragoso (Crateus).
CLAT verleent juridische bij
stand bij loononderhandelin
gen en technische hulp voor
coöperaties. Ze verleent ook
medische steun waar dat no
dig is en heeft in Caracas een
uitgeverij voor het versprei
den van bladen en boeken
door arbeiders voor arbei
ders.
Het aantal betaalde mede
werkers van het CLAT-
hoofdkantoor in Caracas is
tot een minimum beperkt.
„Wij geloven niet in een vak
bond met bezoldigde men
sen", aldus de adjunct-secre
taris-generaal van CLAT.
De bijzondere synode van de
bisschoppen van Nederland
zal maandag 14 januari van
het volgend jaar beginnen in
het V.aticaan. Het algemene
onderwerp, dat door paus Jo
annes Paulus II is vastgesteld
na overleg met de Neder
landse bisschoppenconferen
tie, zal zijn: de pastorale ar
beid van de kerk in Neder
land in de huidige situatie.
Een en ander deelt de nieu
we secretaris-generaal van de
bisschoppensynode, mgr. Jo
zef Tomko, mee in brieven
van 1 september aan de ze
ven bisschoppen van Neder
land. Dit meldt de persdienst
van de r.-k. kerkprovincie.
In samenwerking met de bis-
„We dienen niet de bijbel als
uitgangspunt te nemen maar
datgene wat de bijbel zelf als
uitgangspunt neemt en dat is
niet zich zelf maar God. De
mensen, die in de bijbel be
schreven staan, zijn daar niet
ingekomen omdat ze met de
bijbel bezig waren maar met
het rijk Gods." Dit verklaar
de dr. M. F. M. (Tjeu) van
den Berk, docent aan de ka
tholieke theologische hoge
school van Amsterdam, giste
ren tijdens een academische
zitting.
De KTHA belegde deze zit
ting in het kader van de nati
onale bijbelweek, die deze
week door de Nederlandse
kerken wordt gehouden. Tij
dens de sessie kwamen as
pecten van katholiek bijbe
lgebruik aan de orde. Behal
ve dr. Van den Berk sprak
ook prof. dr. M. F. J. Marlet
sj, rector magnificus van de
hogeschool. Voornamelijk ten
behoeve van de buitenlandse
gasten bij de zitting besprak
prof. Marlet, die 15 jaar in
Oostenrijk heeft gedoceerd
en sedert 1976 aan de KTHA
is verbonden, over de ont
wikkelingen binnen de r.k.
kerkprovincie Nederland.
Dr. Van den Berk sprak over
de schok van persoonlijke
herkenning, die nodig is, wil
de bijbel in het leven van de
mens zijn werk doen. Het
gaat er niet om de bijbel te
ontdekken, maar het rijk
Gods. Abraham had geen
bijbel op zak toen hij op trek
tocht ging, Job zat er op de
mestvaalt niet in te lezen en
de geliefden uit het Hooglied
hadden geen bijbel op hun
nachtkastje. Evenmin had
Christus voor zijn prediking
de beschikking over het
Nieuwe Testament.
Op basis van de ervaringen
van St Augustinus, die via al
lerlei toevalligheden tot het
lezen van de bijbel komt en
dan persoonlijk geraakt
wordt, keert Van den Berk
zich tegen alle bijbelkundig
heden, die de schritt ontmy
thologiseren, kritiseren, uit
elkaar rafelen, maar nooit er
in slagen de schok van her
kenning teweeg te brengen.
Al die methoden zouden ten
slotte ook op een streekro
man kunnen worden toege
past, zegt Van den Berk,
daarbij er op wijzend, dat hij
uit persoonlijke ervaring
spreekt.
Zonder iets af te willen din
gen van de betekenis van de
wetenschap voor beter begrip
van de bijbel of van de on
vervangbare waarde van de
bijbel voor de kerk, komt dr.
Van den Berk toch tot de
conclusie: een pastoraal van
uit kerkelijke macht en van
uit een theologisch weten zijn
fundamenteel ongeschikt
voor de vonk, die moet over
springen. Hij zegt letterlijk:
„We hebben geen pastoraal
nodig die de bijbel beheerst,
uitlegt, in categorieën ver
knipt, kapot preekt we
moeten de bijbel van ons be
vrijden. De bijbel moet een
deel van onze werkelijkheid
worden, een factor, die zich
plots aan ons kan openbaren
en niet de bril, aangepast aan
onze ogen, waarmee we de
rest van de werkelijkheid be
oordelen".
Dr. Van den Berk vraagt of
het nog wel mogelijk is naar
de bijbel te luisteren. In pre
ken worden bijbelteksten ge
bruikt als moraliserende
handvaten om de gelovigen
op hun plichten te wijzen.
Veel christenen beschouwen
de bijbel als een dogmatisch
handboek. Katecheten zien
de bijbel meestal als een stuk
noodzakelijke kennis.
Dr. Van den Berk wil af van
vooropgezette interpretatie-
schema's. De bijbel is teveel
een „must". De bijbel is, zegt
hij, geen eigendom van iets
of iemand. Hij is geen eigen
dom van de kerk of van de
joden. De bijbel is net zoveel
van de joden als de Vlaamse
primitieven van de Vlamin
gen zijn. De joodse mens ver
dient volgens Van den Berk
wel grote eerbied, omdat hij
zichzelf zo heeft ervaren, dat
wij als in een spiegel onszelf
daarin kunnen zien.
En met verwijzing naar het
algemene thema van de nati
onale bijbelweek, namelijk
bijbel en kind, besluit dr.
Van den Berk met de opmer
king: „Het woord van God is
niet gebonden en zeker niet
ingebonden. Je kunt niet zeg
gen: het is hier of het is daar.
Je moet er voor worden als
een kind. En dan wordt de
bijbel wat hij bedoeld is te
zijn: een kinderboek".
ipv;
oor
schoppen van Nederland, z<coo
schrijft mgr. Tomko, zal heiert
secretariaat-generaal van diiad
synode een discussiepapie m
opstellen. Dit wordt ter goed iet
keuring aan de paus voorge Dull
legd. iall<
Mgr. Tomko verzoekt de bis ,uy
schoppen uiterlijk 10 oktobe:
hun adviezen en opmerkin
gen naar Rome te sturen J.
Deze dienen ter voorberei
ding van de zogenaamde „li 11
neamenta", of overzicht vai
onderwerpen en bijzonden
punten waarover het op d()EI
synode zou moeten gaan. „zo fed
dat de kerk als gemeenschap 'eei
aan het licht treedt". rjj,
Bijzonderheden over proce aal
dure en verloop van de syno |j
de zullen later worden mee ;eyi
gedeeld, aldus mgr. Tomko ege
Zijn brief bevat nog geen be at
noemingen, zoals die van d< ag
speciale synodesecretaris, d< ani
twee synodeleden-religieuzer jnp
en de twee vice-voorzitter fel
(van alle bisschoppensynode eyl
is de paus voorzitter). tel
- iu
Op 25 mei had kardinaal IYJ
staatssecretaris Agostino Ca )e
saroli geschreven dat de pau i n
had besloten rond zijn per om
soon een bijzondere synode oor
van de bisschoppen van Ne fed
derland te verenigen. Düani
paus had dit besluit genomen irerj
nadat hij in de laatste maart IYS
den van vorig jaar en begir efe
dit jaar de zeven bisschopper tace
afzonderlijk had geraad i
pleegd over de moeilijkheder jks
binnen de bisschoppenconfe laaj
rentie en de problemen in de p n
Nederlandse kerkprovincie, 'hil
Tjg
