Zeshonderd
eigen wijze
lan d verh uizers
congresseren
over Nederland
g&kke Sou/tont
Sa2e laten me niet
de boothoe
n ik dan werken
Geding van Smit was signaal
voor meer solidariteitsacties
m
Kwestie- Aantjes
Extreem linkse
groepen spannen
havenstakers
voor hun karretje
Vakbonden in slalom door onrust in haven
jIN/L
JNENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 28 AUGUSTUS 1979
Mieke Hollenbach...
[IEKE HOLLENBACH
IOE STAAT
)E STAND, MIEKE
...Reinhard Voorhoeve..
an onze verslaggevers)
EN HAAG Met z'n zeshonderden zitten
dezer dagen in het Nederlands Congres-
•houw in Den Haag. Allemaal eigenwijze
ikkers. Sommigen nog met een gaaf huid-
de mecsten zon-geblakerd en gegroefd
lor zweet en jaren. Maar zonder uitzonde-
ng tegendraads. Van jongsaf gedreven
oor de overtuiging dat het Geluk zich wel-
waar op allerhande plekje op de wereld
:huil zou kunnen houden, maar dat al-
jans één locatie was uitgesloten. Thuis
as het niet. Velen leek het nogal waar-
ijnlijk dat het goede leven zich in Aus-
alië had verschanst. Anderen gokten op
anada. Zuid-Afrika. Diepe doordenkers
am na jaren tobben tot de Fidji-eilanden
s meest voor de hand liggende gissing.
:rwijl enkele zeer geraffineerde lieden
t domweg in België zochten,
verhuisden. En bleven hun uitgangspunt
middels vijf, vijfentwintig, veertig jaar
uw. Maar toch met af en toe een vleug
jimwee naar een kroket, een scheefgezakt
iuten hek in een polder, geraniums voor
ramen of een kop koffie in een café. op
>'n namaak perzisch tapijtje. En eigenlijk
rtdurend benieuwd naar wat de duffe
iterblijvers ervan brouwen.
fckomstig uit 62 verschillende landen, smeedt
ftze laatste behoefte hen tot één gehoor, dat
Ih vandaag en morgen in het Congresge-
zeilen in het vaderland. Vaderland, w.ant de
:este deelnemers aan het door de vereniging
ederland in den Vreemde" georganiseerde
imposium hebben het staatsburgerschap van
is land aangehouden. Min of meer toevallig
irmt het getal van 600 congresgangers één
•omille van het totale aantal in het buiten-
ind verblijvende landgenoten 600.000. Via
J.000 over de hele wereld verspreide folders
16(Aeeft de organiserende vereniging, die overi-
;ns samenwerkt met het Nationaal Bureau
oor Toerisme, ruchtbaarheid aan de samen-
»mst gegeven. Een probleem was wél dat de
•derlandse overheid géén potje meer kon
uwejnden om overtocht en verblijf te subsidiëren,
ndat de financiële steun van het bedrijfsle-
ter grootte van 175.000 gulden nodig was
lor de kosten van het congres zelf, moesten
V deelnemers hun kbmst uit eigen portemo'n-
;e betalen. Wat tot gevolg heeft gehad dat
ijwel iedereen zijn deelname combineerde
iq|2 et een toch al geplande vakantie. Aan de rij-
schakering van het gezelschap, dat gisteren
in de Ridderzaal werd ontvangen door mi-
ster. Van der Klaauw van buitenlandse za-
in en vanmorgen een openingsspeech van
inses Beatrix aanhoorde, heeft dit geen af-
euk gedaan.
...echtpaar Maas...
ECHTPAAR MAAS (74 EN 68)NOOIT MEER WEG
UIT RHODESIE
REINHARD
VOORHOEVE
ZIEK VAN APARTHEID
wereld verloren gaat. Onze tegenstander, het
Patriottisch Front van de guerilla-leiders Nko-
mo en Mugabe, danst regelrecht naar de pijpen
van Moskou. Het hele zaakje wordt geregeld
door de Russische gezant in ons buurland Zam
bia".
Wie uit deze zeker niet halfzachte houding af
leidt dat Maas een extreem-reactionaire die
hard is, doet dat voor eigen rekening. Rechts is
ie wel. Iemand die zich, naar Nederlandse poli
tieke verhoudingen vertaald, krakteriseert als
„een Wiegel-stemmer, ware het niet dat Wie
gel de laatste tijd wat bangig is geworden". In
de Rhodesische situatie betekent dit dat Maas
een overtuigd aanhanger is van bisschop Mu-
zorewa, de huidige regeringsleider. „Dat het bij
ons om een strijd tussen blank en zwart zou
gaan is een bijna onuitroeibaar misverstand",
maakt de zakenman zich voorzichtig kwaad.
„Geen sprake van. Het gaat om een strijd van
blank en zwart samen tegen het communisme,
belichaamd in het Patriottisch Front". Volgens
het echtpaar zal die strijd in het voordeel van
de „democratie" worden beslecht als de nu gu-
erilla-voerende oppositie ertoe kan worden ge
bracht aan vrije verkieizingen mee te doen.
Vandaar de steun van het tweetal aan de vre
desconferentie in Londen. „We hebben Nkomo
en Mugabe al zo vaak uigenodigd en we zullen
het in Londen opnieuw doen".
Progressiever
ÏVJ
zegt de met de honorair vice-consul in de pro- Onze Stijl Iliet
vincie Alberta getrouwde Mieke. „Naast mijn
werk als contactpersoon voor de Nederlandse
verenigingen „Ouders van Emigranten", „Wij
komen" en „Wereld Contact" doe ik in Canada
een hoop journalistiek werk. En dan wil zo'n
aanknopingspunt het contact met Nederlandse
emigranten nog wel eens op weg helpen".
[ieke
luisterde bijvoorbeeld Mïeke Hollenbach-
elcher naar de prinses. Mieke is al 26 jaar
g uit ons land, maar wordt in het Canadese
Igary nog immer achtervolgd door kwel-
isten die haar vragen „Hoe staat de stand
ieke Het gevleugelde woord dat we heb-
n overgehouden aan de radioquiz Hersengy-
tastiek waarvan Mieke in de jaren '46 tot en
;t '49 de score bijhield.„Drie Philips, vier
irkade" anfWoordde ze bijvoorbeeld als haar
2 vraag gesteld werd en daarvoor moet de nu
-jarige mevrouw Hollenbach nog vrijwel da-
lijks boeten. „Niet dat ik het erg vind hoor",
Een klokgave individualist die aan het congres
deelneemt is ook de met verlof in een klein
Limburgs dorpje verblijvende geestelijke die
uitsluitend onder de schuilnaam Toon in de
krant wil. Toon drinkt zijn dagelijkse biertje
„als ik het krijgen kan een Bokmaatje"nor
maal gesproken op het platje voor zijn woning
in Bangui. Dat is de hoofdplaats van het Cen
traal Afrikaans Keizerrijk. Dictator over de
twee a drie miljoen mensen die daar wonen is
de vorst Bokassa. „Een zachtaardig soort Idi
Amin", aldus de kettingrokende Toon die
daarbij ondermeer verwijst naar de door de
keizer onlangs gepleegde moord op 100 school
kinderen. „De kinderen konden niet voldoen
aan de eis van die wreedaard om een schoolu
niform aan te trekken. Hun ouders hadden
voor de begrippen van dat land grote sommen
aan salaris tegoed van de overheid en waren
gewoon niet in staat de kleding te kopen", ver
telt hij. Zelfs de aard van de door hem beleden
en uitgedragen godsdienst wil hij uit vrees
voor represailles uit de publiciteit houden.
„Het klinkt raar, maar Bokassa heeft ook tol
ken in dienst die de Nederlandse taal beheer
sen. Als hem ter ore komt dat ik dit allemaal
zeg, hang ik. En dat ie opkrast zie ik nog niet
zo direct gebeuren. Net als in Oeganda zal een
opstand vanuit het buitenland georganiseerd
moeten worden". Desondanks verklaart dit
geestelijke buitenbeentje, in het land van Bo
kassa „vrijer te kunnen ademen dan hier in
Nederland". „Ik weet niet, ik krijg het zo vaak
benauwd in Nederland, 's Avonds altijd dat
kijkkastje. Je komt nooit tot een normaal ge
sprek. In Bangui, biertje in je hand, sterrenhe
mel boven ge kop ah... daar lééf je".
Twee opmerkelijke exemplaren van tegen
draadse mensenkinderen op het congres zijn
ook Nico Maas en zijn vrouw. Hun bestek
voerde aanvankelijk naar Japan. Na 13 jaar
bleek het daar toch niet ideaal. Waarop de
reiskoffers andermaal gepakt werden en mee
genomen naar Salisbury, Rhodesië. Daar zijn
ze, na 24 lange jaren, inmiddels niet meer weg
te branden. Nico Maas, hoorbaar afkomstig uit
het Twentse Hengelo, is 74 jaar en zakenman.
Goeddeels in ruste, maar nog actief genoeg om
van zijn verblijf in Nederland gebruik te wil
len maken voor het leggen van in de toekomst
mogelijk lucratieve contacten. Waar hij nou
precies in handelt is helaas niet publicabel.
„Nee, nee, per se niet. Anders stuiten we op de
sancties. U weet wel, die handelsboycot die de
Verenigde Naties zo nodig moesten afkondi
gen". Zelfs een indicatie heeft het te maken
met energie, roken, autobumpers kan er
niet af. „Anders kan ik mijn artikel gelijk weL
noemen". Dat dit echtpaar van toch gevorder
de leeftijd (mevrouw Maas is 68) ook onder de
huidige omstandigheden het kruitvat Rhodesië
verkiest boven de betrekkelijke veiligheid in)
het Overijsselse, heeft voor een deel te maken
met deze handel. De heer en mevrouw Maas
willen daar niet omheen draaien. Belangrijker
is echter dat hun dochter is getrouwd met een
„witte, ja vanzelf"functionaris uit de Rho
desische Air Force. Maar de vóórnaamste
overweging dat ze ook nu hun snor niet willen
drukken ligt in hun „afschuw van het commu
nisme". Terwijl hun mede-„witten" zoals ze de
blanken noemen met vliegtuigladingen tegelijk
een veiliger heenkomen zoeken weigeren zij
ook maar enig krimp te geven. „Wat anderen
doen moeten zij weten", legt Maas uit, „maar
op de vlucht slaan en in Nederland je handje
ophouden, nee meneer, dat is onze stijl niet.
Als Rhodesië door de blanken wordt verlaten
kan je er vergil op innemen dat het een hope
loze janboel wordt en het land voor de vrije
Eigenzinnige vogels allemaal, op dat Haagse
congres waar de voorlichting over de situatie
in ons land in handen is van een reeks promi
nenten variërend van minister Gardeniers van
CRM tot voorzitter prof. Brenninkmeijer van
de Academische Raad. Een vogel van een niet
onaanzienlijk progressievere signatuur dan de
Mazen is Reinhard Voorhoeve, 58 jaar en toe
valligerwijs eveneens in Afrika woonachtig. In
Zuidelijk Afrika, waar hij zich vlak na de
Tweede Wereldoorlog als makelaar in koffie te
Johannesburg vestigde. „In navolging van
Multatulis geesteskind Batavus Droogstoppel
zeg maar". Voor het apartheidsregiem bleek
deze van origine Amsterdamse droogstoppel na
verloop van tijd toch niet droog genoeg. „Ik
werd er uiteindelijk doodziek van. Heb de ma
kelaardij aan de kant gezet en ben naar het
onafhankelijk koninkrijk Swaziland vertrok
ken. In Swaziland, even ten noorden van
ZuidAfrkka heb je geen apartheid. Ik ben er
nu leraar handelswetenschappen aan een An
glicaanse zendingsschool voor meisjes. In Jo
hannesburg was ik lid van de Hervormd-Gere-
formeerde kerk. Een kerk met witte en zwarte
diensten. Dat kon ik vanzelfsprekend evenmin
rijmen met mijn opvatting van christendom en
vandaar de overstap".
Reinhrad Voorhoeve isi één van de weinige
congresgangers die er rekening mee houdt dat
hij uiteindelijk toch weer gedwongen zal wor
den zich in Nederland te vestigen. De toestand
in Zuidelijk Afrika is erg explosief. Niemand
kan zeggen wat er de komende jaren gaat ge
beuren, maar je moet kan een massale opstand
van de zwarten zeker niet uitsluiten. Een ja
renlange ongetwijfeld vreselijk bloedige oorlog
zal er het gevolg van zijn. Ik voel wel degelijk
de dreiging dat ik dat heerlijke klimaat daar,
de enorme ruimte en dat prachtige volk zal
moeten prijsgeven. Ik oriënteer me op moge
lijkheden om eventueel hier weer aan de slag
te komen. We zullen zien. Voorlopig zoek ik
mijn geluk maar in de vaderlandse kroket, het
broodje kaas en de haring met ui".
De Tweede Kamer is vandaag begonnen aan de afronding
van hetgeen in politieke kringen de Kwestie-Aantjes is gaan
heten. Een afronding, die gezien alle nu op tafel liggende fei
ten voor een belangrijk deel een rehabilitatie van de mens en
politicus Aantjes zou moeten inhouden.
HET laat zich echter aanzien dat lang niet alle politieke
groeperingen in de Tweede Kamer het zullen kunnen op
brengen om tot enige vorm van een dergelijke rehabilitatie
te komen. Want dan zouden zij voor een belangrijk deel
moeten terugkomen op de achteraf onjuist gebleken conclu
sies, die zij in het kamerbedat van november vorig jaar trok
ken op basis van de toen bekende en naar nu gebleken is on
volledige en onjuiste gegevens. Politiek is het te verklaren,
dat men eigen ongelijk niet wil toegeven, maar uit menselijk
oogpunt ,te begrijpen is het niet. Het heeft ook deze krant
enige moeite gekost om terug te komen op het aanvankelijk
harde oordeel jegens Aantjes; in menselijke verhoudingen
gezien zouden ook politici een dergelijke stap terug niet uit
de weg mogen gaan.
DaT geldt ook voor de regering. Voor de vrijwel volledige
rehabilitatie van Aantjes zal er met name van die kant in het
nu begonnen debat nog heel wat moeten komen. Want for
meel heeft de regering in de zaak-Aantjes tot nu toe niets
meer van zich laten horen dan het naar de kamer gestuurde
uiterste belastende november-rapport van prof. De Jong, de
brief aan deze historicus van vorige week, waarin zijn nade
re rapport onder de maat geoordeeld werd en na enige
aarzeling nu ook, ter vertrouwelijke kennisname van de
kamerleden, dat nadere rapport. Evenzeer als van kamerle
den, mag van het kabinet worden verwacht dat men openlijk
zal verklaren, dat Aantjes in november vorig jaar onrecht is
aangedaan, en dat in het verlengde daarvan zijn politiek
funktioneren ten onrechte op een zo ingrijpende wijze tot
een eind is gekomen.
(Van onze sociaal-econmomi-
sche redactie)
ROTTERDAM De Ver-
voersbonden FNV in de Rot
terdamse haven zijn erg pes
simistisch over mogelijkhe
den de wilde acties onder
vakbondscontrole te krij
gen. De reden daarvan ligt
in het feit dat extreem link
se groepen alles doen om ha
venarbeiders tot staken te
bewegen en daar kennelijk
in slagen: gisteravond meld
de het districtskantoor van
de vervoersbonden in Rot
terdam dat alleen al in de
stukgoederensector enkele
duizenden werknemers van
de avondploegen het bijltje
er bij neer hadden gegooid,
verspreid over zes bedrijven
met meer dan tien lokaties.
Enige structuur en coördina
tie was er vannacht nog niet
in de acties te bespeuren net
zo min als de eisen van de
stakers eensluidend waren.
Deze liepen uiteen van 30
gulden bruto via 30 gulden
netto tot 40 gulden netto per
week erbij.
Volgens Ger Ros, districtsbe
stuurder van de Vervoersbon
den FNV, die verantwoorde
lijk is voor het afsluiten van
de CAO Havensleepdiensten,
hebben de acties in de Rotter
damse haven gisteren geen
minuut het karakter gehad
van een solidariteitsstaking na
het bevel van de president van
de rechtbank dat de gedag
vaarde Smit-werknemers on
middellijk het werk moesten
hervatten. Naar zijn oordeel
vinden de acties eerder grond
in het succes in de voeding
smiddelensector. „Ze redene
ren in de trant van wat daar
kan kan hier ook. Doordat in
de havens nog steeds geen cao
is afgesloten menen ze ook het
volste recht te hebben met
deze harde looneisen op tafel
te komen", aldus Ros. De
FN V-bestuurder is ervan
overtuigd dat extreem linkse
actiegroepen, zoals het comité
van Rotterdamse havenarbei
ders en politieke clubs als de
Kommunistische Eenheidsbe
weging Nederland (KEN) de
mensen op grote schaal voor
hun karretje weten te span-
Dat bleek maandagmiddag
overduidelijk toen een groep
van 150 „agitatoren" uit deze
hoek met bruut geweld en in
timidatie de vakbondsleden,
bijeengekomen om zich te be
raden over de stand van zaken
rond de cao-onderhandelin
gen, tot stakingen ophitsten.
De groep trok van bedijf naar
bedrijf waarbij hele slagbomen
uit de grond werden getrok
ken. Het ging zelfs zo fel toe,
dat de vakbondsbestuurders
via een achterdeur het veilige
districtskantoor moesten berei
ken.
Behalve door deze „politieke
agitatoren" wordt de sfeer in
het havengebied harder door
de betrekkelijke voorspoed
van de laatste maanden, waar
in er sprake was van een be
hoorlijke groei en er een te
kort aan mensen is opgetre
den. Ook het koppelbazenpro-
bleem steekt weer de kop op.
Een soortgelijke situatie leidde
in de jaren zestig tot de start
van de 400-gulden golf.
onze sociaal-economische redactie)
TERDflM Wat gevreesd werd, is gebeurd. De sta
van de Rotterdamse havenslepers is overgeslagen naar
re delen van de Nederlandse wereldhaven. En als er
mei op een of andere manier wordt ingegrepen, zal ook
etrochemisehe industrie binnen de kortste keren plat
n, zei Wim Kok gisteravond.
werkgever van Miiller-Thomson in de Rotterdamse Jobsha-
„Nou jongens, tot betere tijden Waarom gaat U weg,
om zegt U: tot betere tijaen? „Meneer, ik ben al sinds '46 lid
de bond van de FNV n_ Maar volgens mij pakken ze het
naai verkeerd aan. Sympathie met de stakende slepers?
ik denk het niet. Het was alleen maar een aanleiding om
ede met het beleid van meneer Kok en de zijnen eens een
tje te uiten. En aangezien er hier nou helemaal niks meer te
en valt, wat moet ik hier nou nog doen? En, wie maakt er
eigenlik de cao uit? Wij of de bonden?
dat wil zeggen dat we ongelijk zijn aan de vleesindustrie,
it die werkgevers daar boven de cao hebben betaald? Je
hier eens kijken naar de SVZ (Scheepvaart Vereniging
Die heb ik weet niet wat gedaan om mensen te krijgen.
'<en? Geen hond kregen ze
:j 'akhoed - ligt ook plat - zegt een jong, enthousiast lid van de
I -vervoersbond: de rechter heeft gezegd, dat er een cao is af-,
ten, en dat het erg moeilijk is om daar buiten te gaan lopen,
1 onze cao is nog niet afgesloten, de werkgevers zijn er niet
appig op, en daarom staken we mee met de jongens van
B.V. En hij lacht om zijn eigen rijmsel.
m wachtkamer, iéts verder op in de Willemshaven, zitten
'stien mannen die gistermorgen door de president van de
trdamse rechtbank zijn gesommeerd weer te gaan werken.
Van hen: „Mijn boot ligt er midden in, wat mot ik als m 'n
In me d'r niet uit willen laten? Als ik niet kan werken, kan
w niet werken
Tomlow zegt: Volgens mij zullen de vervoersbonden bak-
\alen. Maar vergeet niet dat het niet tegen de bonden alleen
De jongens hier staken tegen het werkgeversbeleid en te-
het beleid van het kabinet. En dat zij steun hebben gekre-
van de andere werkers in de haven, pleit alleen maar er-
dat zij gelijk hebben.
(van onze sociaal-economische
redactie)
DEN HAAG De vakbewe
ging beleeft moeilijke da
gen. Op de ene plaats breekt
arbeidsonrust uit, die men
moet steunen. Op een andere
plaats wordt gestaakt en
daarover moet een veto wor
den uitgesproken. En op een
derde lokatie wordt ge
staakt en daar doet de vak
beweging heel omzichtig. In
tussen geeft de minister-pre
sident de vakbeweging een
bemoedigend schouderklo
pje voor haar optreden. „Je
moet het lef maar hebben",
zegt FNV-voorzitter Wim
Kok daarover. „Het kabinet
luistert absoluut onvoldoen
de naar ons enprijst ons
vervolgens als brandbestrij-
ders".
Heftige beroering op drie
plaatsen aan het Nederlandse
arbeidsfront, blijft het daarbij?
Kok: „Ik hoop van wel, maar
verwacht het niet, al kun je er
niets van zeggen. Wel is het
zo, dat het kort geding van de
werkgevers tegen mensen bij
de sleepdienst door de wijze
waarop en het tempo waarin
het is geschied een uitnodiging
tot escalatie inhield. Ook ?d
ben je het met de stakers niet
eens, als je ze door de kadi laat
veroordelen ontstaat er solida
riteit".
Deze keer is het begonnen in
de vleeswarenindustrie. Daar
was na lang onderhandelen
een cao tot stand gekomen, die
de vakbonden weliswaar niet
geheel zinde, maar die het ui
terst haalbare leek, temeer
omdat er in bepaalde bedrij
ven zelfs ingekrompen moest
■^vorden,. Maar ziet: de con-
junctuur leefde in deze be
drijfstak wat op en men kon
voor het onaangename werk
niet voldoende mensen krijgen
(ook al vanwege de inkrim-
pingsberichten) en dus gingen
enkele - werkgevers spontaan
het loon betalen, dat de vak
bonden niet uit de onderhan
delingen kon slepen. Begrijpe
lijk, al was er dan een geldige
cao, dat de vakbonden achter
hun mensen gingen staan in
andere bedrijven, toen die via
staking ook datzelfde „meer"
wilden hebben. Kok: „Logisch,
dat onze voedingsbonden niet
konden accepteren dat enkele
werkgevers alsnog gingen be
talen wat tijdens de onderhan
delingen werd afgewezen.
Daarom moest hier opnieuw
worden onderhandeld".
Enkele (communistische) agi
tatoren bij de havensleepdien
sten in Rotterdam meenden
hieruit munt te kunen slaan.
Al had men ook daar een con
tract, zij meenden uit, de situa
tie bij de vleeswarenindustrie
en met name uit het resultaat
van de heronderhandelingen
kanen te kunnen braden door
eveneens nieuwe looneisen te
gaan stellen. Maar hier kon
den de vakbonden geen steun
verlenen. Zij zijn gebonden
aan de handtekening, die zij
onder de cao hebben gezet en
kunnen pas ten behoeve van
de cao voor 1980 weer over
nieuwe eisen gaan praten met
de werkgevers in de haven-
sleepvaart. „Juridisch hebben
we geen been om op te staan",
aldus de bonden en bovendien
vonden zij een looneis van 50
gulden netto per week absurd.
Dat zei de rechter in feite ook
nadat een werkgever zestien
werknemers naar de rechts
zaal had gesleept. Terug naar
het werk, zei-de rechter.
Toen sloeg maandag de vonk
over naar andere Rotterdamse
havenarbeiders, die zich tot
dan rustig hadden gehouden
ondanks aansporingen van de
agitatoren bij de sleepdiensten.
„Zo zie je maar weer", aldus
Kok, „dat zo'n rechtszaak geen
bijdrage levert tó)t het oplossen
van de problemen. Als je zo
snel naar de rechter loopt en
daarvoor zestien man uit de
stakers selecteert roep je een
solidariteitsbeweging op". Tot
het betuigen van solidariteit
waren sommigen des te sneller
bereid omdat men diep in het
hart kwaad is dat yoor de ha
venwerkers (anders dus dan
bij de sleepdienst) nog geen
cao heeft voor 1979 - nota bene
aan het eind van de zomer, als
men al weer moet gaan den
ken aan de cao voor 1980 - en
men eindelijk wel eens geld
wil zien.
Nu is er wat dit betreft in de
Rotterdamse haven een wat
merkwaardige situatie. Onder
handelingen tussen werk
gevers en vakbonden leidden
aanvankelijk wel tot'overeen
stemming, maar de leden van
de Vervoersbonden FNV we
zen het onderhandelingsresul
taat af; die van de CNV-bond
aanvaardden het wel. Die
FN V-bonden consulteren nu
hun leden over wat er wel in
de cao moet komen te staan.
„Wij nemen het de haven
werkgevers kwalijk, dat zij
zich zo passief opstellen en de
ontwikkeling maar op zich af
laten komen. Zij weten, dat er
een vervolg moet komen,,
maar ze doen net of hun neus
bloedt. Zij hebben er het
grootste belang bij - dat blijkt
nu eens temeer - dat er spoe
dig heronderhandelingen be
ginnen", zo stelt Kok.
Maar de vervoersbonden zijn
zelf nog niet helemaal klaar
met het voorbereiden van die
nieuwe cao-gespreksronde. Ze
worden daarbij gehandicapt
door de geringe opkomst op
vergaderingen: hoe kom je er
dan achter, wat de leden ei
genlij willen? Daarom zitten ze
ook een beetje- met de stakin
gen van de havenwerkers.
Enerzijds zien de bonden die
wel als een steuntje in de rug,
maar aan de andere kant kun-»,
nen ze er moeilijk achter gaan
staan als er nog niet uitput
tend onderhandeld is. Pikant
is wel, nu er allerlei bedragen
als looneisen in de publiciteit
komen, dat het onderhande
lingsresultaat door de FN V-le
den niet in de eerste plaats
werd afgewezen vanwege de
„centen", maar vanwege de
werkgelegenheidsonderdelen.
En dat was ook het geval bij
de petro-chemische industrie
in het Rotterdamse havenge
bied. Hier liepen de onderhan
delingen reeds vast op het
scheppen van werkgelegen
heid, met name de invoering
van een 5-ploegen-dienst. Het
zou geen verbazing wekken,
dat de nog beperkte actiegolf
ook nog overslaat naar die pe
trochemische industrie. Ze is
ylakbij
De vakbeweging manoeu
vreert dus enerzijds behoed
zaam, anderzijds vastberaden.
Premier Van Agt heeft de
FNV zelfs geprezen omdat de
vakcentrale zich distancieerde
van de actie der havenslepers.
Dat nam bij het kabinet een
stuk van de zorg om een bre
dere actie weg, zei Van Agt.
„Je moet maar durven", zei
Kok maandag. „Het kabinet
heeft volstrekt onvoldoende
om ons te helpen de
1 duidelijk te maken,
dat een terughoudendheid in
de loneisen uit solidariteit met
de werklozen inderdaad leidt
tot meer arbeidsplaatsen. Dat
geldt trouwens ook voor de
werkgevers. We mogen ken
nelijk alleën delen in hun zor
gen, maar de vruchten van de
matiging in de vorm van een
vertaling in meer werk, zien
we niet. Het wordt ons wel erg
moeilijk gemaakt om de mati
gingsgedachte nog verder uit
te dragen bij de leden. Er moe
ten dan ook waterdichte af
spraken worden gemaakt".
