weekpuzzel door dr. Pluizer
sterrenhemel
II
/postzegels
NKSPORTEN/HOBBY
Is?> oplossing vorige puzzel
NR. 34
KRUISWOORDRAADSEL
mm
m
m
n
M
m m m m M
m
Wt W
am
if si p
o ss m m
UEIDSE COURANT
ZATERDAG 25 AUGUSTUS 1979 PAGINA 21
Horizontaal: 1 strijdbijl bij de India
nen; 8 vogel; 15 welpenleidster; 16
mechanische mens; 18 plaatskaarten-
loket; 19 soort schop; 20 echtgenote;
22 product om land vruchtbaar te ma
ken; 23 familielid; 24 daaraanvolgend
(afk.); 25 huisdier; 27 honingdrank; 28
vogelprodukt; 29 zuivelprodukt; 31
specerij; 33 namelijk (afk.); 34 hals
boord v.e. trui; 35 raamvormige ope
ning; 37 grappenmaker; 39 waterige
oplossing; 42 tenen mand; 43 wijn
huis; 45 voorzetsel; 46 kloosterlinge;
46 hulde; 49 voertuig; 50 stap; 51 ge
was; 52 bijbelse naam; 53 mager; 54
ondiepte in het water; 55 deel v.e.
auto; 57 wijnsoort; 59 Eurovisiepartner
(afk.); 61 staat in de V.S.; 63 hoofd
deksel; 65 bewindvoerder; 67 stuk
stof; 68 stijlperiode; 70 punt bij cric
ket; 71 maanstand (afk.); 73 redetwist;
75 insekt; 77 1000 meter (afk.); 78 pul-
verig; 80 vaatwerk; 82 muurinham; 83
bij voortduring; 84 verbond; 86 vol on
geduld; 89 koude valwind; 90 in el
kaar; 92 Europees gebergte; 93 Frans
schilder; 94 militaire rang; 95 slaap
plaats.
Verticaal: 1 stoeltje zonder leuning; 2
herkauwend dier; 3 stof ter vervanging
van spiritus; 4 vergelijkend voeg
woord; 5 uitroep; 6 misnoegdheid; 7
gewrichtsholte; 8 plezier; 9 opplak-
briefje; 10 eerstkomende (afk.); 11
jong schaap; 12 levenslucht; 13 pro
vinciale Ned. hoofdstad; 14 boom; 17
zangstem; 20 opening; 21 drinkkom;
24 dwalen; 26 zangstem; 29 loophek
voor kleine kinderen; 30 waterbewo
ner; 31 schrijfvoorwerp; 32 wagenwiel;
34 vestingwerk; 36 biljartstok; 38
schoolvak; 40 lang en smal kleed; 41
lang prozaverhaal; 43 inwoner van ze
ker deel van Duitsland; 44 lintvormig
boordsel; 47 wolvlokje; 48 boom; 54
knaagdier; 55 Russische munt; 5é Eu
ropeaan; 58 godin van de landbouw;
60 vast bezoeker; 62 zoon van Jakob
en Zilpa; 63 schaakterm; 64 door-
tocf\tgeld; 66 vrijgevig; 68 vrucht; 69
geneesmiddel; 72 geslacht; 74 uitroep;
76 jong varken; 77 heilig boek; 79
snarenspeeltuig der Ouden; 81 boom;
83 taaie lekkernij; 85 bekende organi
satie (afk.); 87 zangstem; 88 ogenblik;
89 vogèlsnavel; 91 symbool voor
neon; 93 dat is (afk.).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 34 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
I i
Nederlanders
IBM-toernooi heeft enige
aterien schaakgenot verschaft.
speciaal voor ons Neder-
fJers, want Ree zag zijn zo
385. id gestarte jacht op de
^meestertitel door drie op-
-olgende nullen
jmd. Hij zal er wel ietwat
ideloos onder worden,
i r hopelijk toch blijven
irzetten want we gunnen
I hem zo graag. De beste
[5^1 de onzen was Sosonko,
een punt daarachter,
fr een punt minder Donner
met drie anderen Ligterink
t de rode lantaarn, maar
i allen toch nog 4 1/2 punt.
lier de beide toppers (Hort
Sax) is Hort de beste voor
positiespel aangaat. Sax is
aanvalsspeler par excellen-
die slechts door het Son-
i /vnborn/Ber9ersysteem van
eerste plaats werd afgehou-
grootmeestertoernooi B
I iets minder rwaar bezet,
erk- matov werd ruim eerste,
Ir dan komt als uitnemende
ofd. pde weer zo'n echte aan-
kpeler: Van der Wiel en
r direkt achter Van der
rren, die ook een uitnemen-
kanval weet te spelen.
(leze groep zaten liefst ze-
landgenoten, de beide ge
ide spelers, daarna Lan-
ig, Enklaar, Van Wijger-
I, Böhm en Baljon. Als aan-
ispelers alleen maar aanval-
zullen ze nooit de hoogste
bereiken, al komen ze vaak
Maar de smaakmakers in
toernooi zijn ze wel. Van
Sterren behaalde zijn on-
èelde derde plaats door
overval op niemand min-
|B
"1
Sü
ik
ik
Hl
■u
m
ut
ting.
der dan Enklaar en dat is
toch een van onze goede spe
lers. Hier is die partij:
Wit: V.d. Sterren. Siciliaans
Zwart: Enklaar
1. e2-e4, c7-c5 2. Pg1-f3, e7-
e6 3. d2-d4, c5xd4 4. Pf3xd4,
a7-a6.
De Paulsenopstelling uit de vo
rige eeuw, om de zwarte dame
een veilige plaats op c7 te be
zorgen. 5. c2-jc4... Toen men
nog met het onderzoek van
deze variant bezig was, hoed
de men zich er voor om deze
zet toe te laten, men vond dat
het witte centrum dan te sterk
werd. Later vond men andere
wegen die deze gedachte de
den verdwijnen. 5... Pg8-f6 6.
Pb1-c3. Lf8-b4. Dreigt wit een
dubbelpion op de c-lijn te be
zorgen en bedreigt e4, maar
de witspeler trekt zich daarvan
niets aan. 7. Lf1-d3, Pb8-c6 8.
Ld3-c2, Dd8-c7 9. 0-0, h7-h5.
Een scherpe aanvalszet die
men eerder van de witspeler
zou verwachten. Maar deze
trekt zich er niets van aan: 10.
Kg1-h1... hij durft Pg4 wel af te
wachten! 10... Lb4-c5 11. Pd4-
b3, Lc5-a7 12. f2-f4, d7-d6 13.
e4-e5, d6xe5 14. f4xe5,
Pc6xe5 15. Lc1-f4, Pf6-g4 16.
Pc3-e4, Ke8-e7 17. Dd1-e1,
Dc7xc4.
(Zie diagram nr. 1.)
Dat slaan van pion c4 heeft de
zwartspeler wel met tegenzin
gedaan, er dreigde Db4f.
Maar hij staat al bar slecht en
Van der Sterren maakt het nu
uit! 18. Lf4xe5, Pg4xe5 19.
De1-h4t. Ke7-d7. Op:..., f6 20.
Tf6:! Tf8 21. Tf7tt gaat de
dame verloren. Evenzo na: 20.
gf6:, Df6:f, Kd7 enz. Maar ook
na de tekstzet gaat het snel
uit: 20. Pb3-a5, Dc4-b5 Geeft
wit de gelegenheid tot dame
winst voor twee lichte officie
ren, maar het alternatief Dc7
biedt ook geen hoop. 21. Lc2-
a4!, Db5xa4 22. Pe4-f6f, g7xf6
23. Dh4xa4f, Kd7-d8 24. Ta1-
d1f. Lc8-d7 25. Td1xd7f,
Pe5xd7 26. Tf1-d1, b7-b5 27.
Da4-e4, Kd8-e7 28. De4-b7,...
en zwart gaf op. Onze beide
jeugdige meesters hebben het
in B maar knap gedaan!
Die studietjes in Pogosjants uit
de vorige rubriek vond u stellig
de moeite wel waard. Hier is er
nog een die buiten de miniatu
ren valt. Hij won er een tweede
prijs mede in Shakmatnaya
Moskwa 1967:
(Zie diagram nr.2.)
Wit: Ka2, Lh5, Pg1; pionnen:
b3, c6. Zwart: Ka8, Te6, Ld3;
pion: a6. Wit begint en wint.
De witte c-pion lokt de zwarte
koning naar c8: 1.c6-c7, Ka8-
b7 2. c7-c8Dt!, Kb7xc8. Nu
staat de toren verloren, omdat
de koning op de diagonaal h3-
c8 staat, dus: 3. Lh5-g4, Kc8-
d7 4. Pg1-h3, Ld3-b5. Deze zet
is gedwongen omdat na slaan
van de toren er een schaak op
f4 dreigt. De loper gaat naar
b5 om eventueel op d7 te kun
nen pennen als het paard na:
5. Ph3-g5!p Kd7-e7 de toren
slaat.
Maar wit slaat met de loper: 6.
Lg4xe6, Ke7-f6. En nu is het
toch remise, nietwaar? Want
de zwarte koning wint een stuk
terug. 7. Le6-c4! Lb5xc4 8.
Pg5-h7tL Kf6-g7 9. b3xc4,
Kg7xh7 10. c4-c5,... en wit
wint, want de koning staat bui
ten het kwadraat!
Op een thema van Mesman
heb ik hetzelfde thema jaren
geleden ook eens bewerkt:
Wit: Kd4, Lf 1; pionnen: a6, c5.
Zwart: Kc7, Te6, Pg4.
Wit begint en houdt remise.
U mag het een weekje zelf pro
beren en vindt
een goede handleiding in de
studie van Pogosjants. Volgen
de week dus de oplossing.
Ram en Driehoek:
begin van de Dierenriem
Ram wordt nog steeds be-
)uwd als het eerste ster-
:eld van de Dierenriem,
wel ten gevolge van de
|chuiving of precessiebewe-
van de equinoxen, de
en nachteveningspunten,
I zogenaamde Eerste Punt
Aries, of Lentepunt, reeds
(choven is naar het naburi-
^sterrenbeeld. de Vissen,
s is, bijna vanzelfsprekend,
[originele groep uit de oud-
J. De legende die bij de
J hoort, gaat als volgt,
nas, de koning van The-
fiad twee kinderen, Phrixus
pelle. Beide kinderen wer-
|door hun stiefmoeder, Ino,
slecht behandeld. Deze
kwam onder de aandacht
van Mercurius, de boodschap
per van de goden. Toen hij er
achter kwam dat Ino van plan
was om Phrixus te doden,
zond Mercurius een Ram met
een gulden vlies om hen te
redden. Deze Ram, die kon
vliegen, bracht de kinderen
naar de overzijde van het wa
ter. Helaas struikelde Helle en
viel, waardoor hij verdronk in
de zee die nu bekend staat als
de „Zee van Helle" of Helles
pont. Phrixus slaagde er in de
Ram vast te houden tot dat hij
veilig de overkant bereikt had.
Hij offerde de Ram vervolgens
aan Zeus, waarna het Gulden
Vlies werd opgehangen in een
heilig bos en later door Jason
en zijn Argonauren daar weg-
tronomische gebeurtenissen
it. 11h Mercurius 1.2° ten
noorden van Regulus
(Leeuw),
pt. 05h De maan staat in het
perigee,
pt. 11h Volle maan.
pt. 14h Saturnus in conjunctie
met de zon.
pt. 11h Aldebaran 0.2° ten zui
dten v
i de r
pt. 05h Mercurius in bovencon-
junctie.
pt. 06h Laatste Kwartier van de
pt. 23h Mars 6° ten zuiden van
Pollux (Tweeling),
pt. 03h Mars 5° ten noorden
ipt. 10h De maan staat in het
apogee,
pt. 10h Nieuwe maan.
23 sept. 15h Equinox, de zon pas
seert het Herfstpunt;
dag en nacht zijn even
lang. Begin van de
Herfst.
25 sept. 11h Uranus 5° ten zuiden
van de maan.
26 sept. 13h Jupiter 0.3° ten noor
den van Regulus
(Leeuw).
27 sept. 20h Neptunus 4° ten zuiden
van de maan.
29 sept. 04h Eerste Kwartier van de
gehaald, terwijl de Ram zelf
geëerd werd door een plaats
aan de hemel.
Ram en Driehoek zijn als ster
renbeelden niet erg opvallend.
Ze worden omringd door Per
seus, Andromeda. Pisces (Vis
sen), Cetus (Walvis), en Taurus
(Stier). De drie belangrijkste
sterren van Driehoek (Triangu
lum) vormen een scherpe drie
hoek precies onder de twee
wijde bogen van Andromeda.
De ster i.Trianguli is een
prachtige dubbelster met de
contrasterende kleuren geel en
blauw. Een 5 cm. kijker zou
deze ster kunnen scheiden in
z'n componenten van magnitu
des 5.43 en 6.99 op een af
stand van 3.6 boogseconden.
Het belangrijkste object van
Triangulum is ongetwijfeld de
beroemde spiraalnevel van
melkwegstelsel NGC 598 of M
33. Met uitzondering van de
Andromedanevel, M 31, is het
de helderste van z'n soort. M
33 behoort samen met M 31
tot de twee meest nabije spi
raalnevels: U kunt hem daarom
ook vaak aantreffen als trek
pleister in boeken en tijdschrif
ten, evenals de Andromeda
nevel. Het verschil tussen deze
twee nevels is het aanzicht
vanaf de aarde; we kijken
recht op M 33, terwijl Aries, de
Ram, grenst aan de onderzijde
van Triangulum; Aries bevat
slechts vier opvallende sterren,
waarvan drie een stompe drie
hoek vormen.
Aries bevat, evenals Triangu
lum weinig interessants voor
de amateur-astronoom. Omdat
de Ecliptica door Aries loopt
kan men in dit gebied van tijd
tot tijd dwalende sterren, de
planeten, waarnemen.
ofdsterren:
vls.magn.
abs.magn.
afstand (lichtjaar)
2.00 0.10 78.2
er&tan 2.72 1.84 48.9
esarthlm 4.00 0.73 146.6
esarthim 4 00 0.38 172.7
4.53 0.91 172.7
3.68 0.41 146.6
IGULUM:
tallah 3.58 2.12 63.9
3.08 -0.66 182.4
4.07 1.48 107.5
Prijs
Tijdens de Europese kampi
oenschappen voor teams in
Lausanne, waar de Nederland
se dames een bijzonder fraaie
derde plaats wisten te berei
ken achter de kanonnen uit
Groot-Brittannië en Italië, wer
den in de vergadering van de
International Bridge Press As
sociation de jaarlijkse prijzen
uitgereikt voor het best gebo
den spel (aan Martel-Stansby,
USA), de „bridgepersoonlijk-
heid van het jaar" (Edgar Ka-
plan, USA), het beste artikel
over een systeem of conventie
(Jeff Rubens, USA) en het best
gespeelde spel van het jaar.
Deze laatste prijs, de Charles'
Solomon Award, viel ten deel
aan de Italiaan Maurizio Se-
menta en wat hij daarvoor
moest doen vindt u hieronder:
Het spel kwam voor in een
viertallentoernooi in Viareggio
in januari en Sementa, zuid
opende met 1 schoppen. Oost
west paste en via 2 ruiten van
noord, 2 harten van zuid, 4 SA
(noord), 5 ruiten (zuid, 1 aas)
A 2
H V B 4
o A H V 10 6 3
3
3
N ♦B 10 9 6 5
O 10 9
17 W 0?5
o 7 2
Z OB985
A H 9
8 5 2 ♦V 10 4
H V 8 7 4
?A 6 3 2
o 4
*B 7 6
•besloot noord het bieden met
6 harten.
West kwam uit met klaveraas
(oost de 4) en vervolgde met
klaverheer (oost de 10), die
door noord met de 4 werd ge
troefd. Zuid incasseerde
noords troefheer en -vrouw,
waarop oost een schoppentje
afgooide. Wat nu? Ondanks
het 4—1 zitsel in troef wordt
het spel gemakkelijk gemaakt
als de ruitens of de schoppens
gunstig zijn verdeeld, maar als
dat niet zo is, zijn er proble
men, want de leider kan zich
niet veroorloven een ruitentje
te troeven om die kleur vrij te
maken. In de praktijk incas
seerde zuid ook hartenboer,
waarop oost weer een schop
pentje liet gaan, en dat was
veelbetekenend, want zuid had
per saldo schoppen geboden.
Sementa „las" de distributie
nu perfect en speelde het spel
praktisch double-dummy af: na
de derde troef speelde hij een
kleine schoppen naar zijn
vrouw en de situatie was toen:
Sementa speelde hartenaas en
gooide in noord schoppenaas
weg! Oost zat nu in dwang. In
de hoop dat zijn partner kla
verboer zou hebben, deed hij
klavervrouw weg. Maar toen
zuid hierna klaverboer speelde,
moest oost de handdoek in de
ring gooien.
Als hij een schoppen of een
ruiten afgooit, maakt de leider
.de rest van de slagen. West
'AH V 10 6 3
N B 10
'10 w o -
72 Z B 9 8 5
♦9852 v
♦B
'kan de dwang voorkomen,
door in de tweede slag een
kleine klaveren na te spelen.
Aan de andere tafel probeerde
zuid na de derde troef in zijn
hand te komen door schop
pen-aas en een kleine schop
pen na te spelen. West kon
echter troeven en het spel ging
een down. Men kan zich mis
schien afvragen of het winnen
van een prijs door een fout van
de tegenpartij juist is, maar
qua speeltechniek was het ze
ker verdiend.
Jeugd (5)
Jeugdwereldkampioen Gert
van Aalten wordt in 1976 ook.
jeugdkampioen van Nederland.
In de voorlaatste ronde wordt
hij al onbereikbaar. De enige
speler die ongeslagen blijft is
Jos Stokkel. Eindstand: Van
Aalten 11-16, Stokkel 11-14,
G. Berends 11-13. Van Aalten
en Stokkel eindigen bij het vol
gende wereldkampioenschap
op een gedeelde tweede
plaats, twee punten achter
winnaar Skliarov. Berends
wordt vijfde op drie punten. De
Russen leveren weer een titel
houder via hun tweede man.
Russisch kampioen Weltman
bleef weg.
Ook de traditionele damdag
voor de jeugd werd in 1976 af
gewerkt. De mooiste combina
tie daarin kwam op naam van
Toine Brouwers die met wit
spelend in de volgende cijfer-
stand Rob Schippers verraste.
Zwart: 3. 5/13, 15/18, 20, 22.
25. 26, wit: 24. 27/29. 31, 33,
34, 36/41. 43/46, 48. Brouwers
vond hier 24-19 13x24 37-32
26x37 34-30 25x23 28x30 22x31
36x27 37x28 33x4 8-13 4x22
17x28 en hij won schijf 28.
Stokkel
Schuitema
n 3$ m
kWm'm'
I- i I i 1
v ft' 9 m 9"
p y I y i
G. van Aalten
De juniorentitel ging in 1977
naar Tjeerd Harmsma, die 18
uit 11 scoorde en Toine Brou
wers één en het trio Bauke
Bies/Erik-Jan van Dussel-
dorp/Hans Vermin twee pun
ten voorbleef. Een paar maan
den later bracht het negende
en laatste KSH-toernooi een
zege voor Jos Stokkel. Na een
enerverende slotronde kwam
Stokkel op 15 punten. Brou
wers, Evert Dollekamp en we
reldkampioen Skliarov bleven
op 14 steken.
Verrassend genoeg werd Bau-
Keizer
ke Bies wereldkampioen, de
twee Russen kwamen één en
twee punten tekort. Toine
Brouwers en Tjeerd Harmsma
speelden een ondergeschikte
rol. Vooral de zege op Odint-
sov baatte Bies. In de cijfer-
stand zwart: 1, 2, 4, 6. 9,
11/20, 23. 25. wit: 28, 30/38,
40/43, 45, 46, 48 sloeg Odint-
sov na 23-29 verkeerd met
33x24 20x29 34x23 25x34
40x29 18-22 en verloor een
schijf. Immers: 38-33 12-18; of
29-24 22x33 38x29 19x30
35x24 12-18, zodat de Rus
maar speelde 31-27 22x24 32-
28 en later kansloos verloor.
Nu nog twee fragmenten. Eerst
Van Aalten-Stokkel (KvN '76).
zie diagram. Met 31.27-32
32.38x27 21x32 werd het span
nend, er dreigt 23-29. 33.42-38
25-30! 34.38x27 (34x25 23-29)
30x19 35.37-32 28x37 36.41x32
10-14 37.43-38 6-11 38.33-29
22-28 39.35-30 28x37 40.31x42
17-22 41.38-33 22x31 42.36x27
23-28! 43.33x22 12-17 44.42-37
17x28 45.37-31 11-17 46.46-41
17-22 47.41-36 19-23 48.48-43
13-19 49.30-24 19x30 50.34x25
23x34 51.39x30 28-33 52.30-24
8-13 een prachtig bewijs dat
een ideale hekstelling niet al
tijd wint; wit verliest zelfs.
Het tweede fragment is uit het
9e KSH-toernooi, uit de partij
Keizer-Schuitema (zie dia
gram). Keizer probeerde zijn
stelling te verbeteren met
24.34-30 23x34 25.39-33 19-23
26.30x39 maar raakte van de
regen in de drup: 26. 25-
30 27.35x24 15-20 28.24x15 23-
29! 29.33x24 22-28 30.32x23
18x20 31.15x24 17-21 32.26x17
12x41 33.39-34 41-46 34.24-20
14x25 35.38-32 46x40 36.45x34.
Voetbal en vrouwenkiesrecht
Op 28 augustus a.s. zal de PTT
twee bijzondere zegels zonder
toeslag uitgeven. Met een
drukwerkzege! in de waarde
van 45 cent wordt herdacht
dat 100 jaar geleden georgani
seerd voetbal in Nederland
werd ingevoerd. Het feit dat de
Nederlandse vrouwen zestig
jaar geleden werkelijk het kies
recht kregen wordt onder de
aandacht gebracht met een ze
gel van 55 cent.
In 1879 richtte de toen 14-jari-
ge Pim Muiier met een aantal
vrienden in Haarlem de eerste
Nederlandse voetbalclub op.
Deze club is nu nog bekend als
Koninklijke Haarlemse Football
Club H.F.C. Tien jaar later
kwam men met 7 clubs en to
taal 250 leden tot oprichting
van de Nederlandse Voetbal
bond. Twee clubs van het eer
ste uur bestaan nog steeds,
n.l. de reeds genoemde Ko
ninklijke H.F.C. en de Haagse
Voetbal Vereniging H.V.V.
Sindsdien heeft het voetbal
zich in en buiten Nederland
een plaats veroverd die niet
meer is weg te denken. Gelei
delijk, en door omstandighe
den soms met grote sprongen,
is de Inmiddels „koninklijk"
geworden voetbalbond uitge
groeid tot een organisatie met
meer dan een miljoen leden.
De thans 90-jarige K.N.V.B.
telt nu ongeveer 6000 clubs
voor veldvoetbal en ruim 2000
voor zaalvoetbal. Honderd jaar
voetbal in Nederland betekent
dan ook een belangrijke mijl
paal voor de sport en voor het
gehele maatschappelijke leven.
De door Jan Boterman uit Am
sterdam ontworpen zegel doet
sterk denken aan de „Voetbal
zegel" die in 1974 werd uitge
geven, en eveneens door Jan
Boterman werd ontworpen.
Ook nu weer een momentop
name uit het voetbalspel met
een bal op de voorgrond. Bo
vendien ziet men nu ook een
been van een speler en de
hand van de keeper. Als bij
zondere tekst eronder de jaar
tallen „1879-1979". Kleuren
van deze zegel: oranje, blauw,
groen, zwart.
Zestig jaar geleden, op 8 sep
tember 1919, trad de „wet Ja
cobs" in werking die alle Ne
derlandse vrouwen naast het
passieve kiesrecht (het recht
om gekozen te worden) ook
het actieve kiesrecht (het recht
om te kiezen) verleende. Voor
het verkrijgen van dit kiesrecht
hadden grote groepen vrou
wen jarenlang strijd geleverd.
Hoogtepunten in die strijd wa
ren een grootse betoging in
juni 1916 op het Usclubterrein
in Amsterdam, waar 18.000
vrouwen en mannen tezamen
kwamen en acties op het
Haagse Binnenhof. Hier werd
gedurende acht weken tijdens
debatten over het kiesrecht
een permanente vrouwenwacht
gehouden, van september tot
november 1916. De totstand
koming van de wet werd in de
kringen van de vrouwenbewe
ging met grote vreugde be
groet. Immers, het was een
mijlpaal in de geschiedenis van
de emancipatie van de Neder
landse vrouw. Groot was ook
de triomf voor Dr. Alètta Ja
cobs, de eerste vrouwelijke
arts van Nederland, die vele ja
ren had geijverd voor de ver
betering van de positie van de
vrouw. De door Addy de Mees
ter uit Amsterdam ontworpen
zegel toont twee fragmenten
van foto's. Deze foto's geven
een beeld van de genoemde
historische manifestaties van
vrouwen, onder wie Aletta Ja
cobs. De In de kleuren geel,
rood, blauw en zwart gedrukte
zegel heeft als bijzondere tekst
„Vrouwenkiesrecht". Zoals ge
bruikelijk werden de zegels ge
drukt door Joh. Enschedé en
Zonen te Haarlem en zullen ze
in de verkoop blijven zolang de
voorraad strekt.
Vanaf 29 augustus a.s. tot en
met 23 oktober a.s. zal de Su
rinaamse PTT een bijzondere
serie zegels uitgeven. Het gaat
hier om een serie, bestaande
uit drie zegels zonder toeslag,
met als motief „Kunstvoorwer
pen". Zo ziet men op een zegel
van 20 ct een houten kop, ja-
ran kepang (Javaans). Een ze
gel in de waarde van 35 ct
toont een ornament voor het
haar (Indiaans). Tot slot een
zegel in de waarde van 60 ct
met als afbeelding een paarde-
kop, jaran kepang, eveneens
Javaans.
De voor de ontwerpen beno
digde dia's werden vervaar
digd door L.H. Chin Afoeng en
het drukken in 4-kleuren offset
was in handen van Joh. En
schedé en Zonen te Haarlem.
Voor wat betreft Suriname
.kunnen wij ook nog melding
maken van het verschijnen van
nieuwe postzegelboekjes. Het
gaat hier om boekjes met als
nummer 3 en 4 die al eerder in
de verkoop waren maar nu van
een nieuwe tekst zijn voorzien.
Deze tekst luidt: „Verwacht u
poststukken? Zorg voor een
brievenbus aan uw huis".
