uueekpuzzel door dr. Pluizer postzegels sterrenhemel DENKSPORTEN/HOBBY oplossing vorige puzzel @©©©©®0©1Illll NR. 30 KRUISWOORDRAADSEL 116 L 45 47 I64 I 72 74 i I75 1 1 V mm m b iw. 'CIDSE COURANT ZATERDAG 28 JUL11| ^000090®© Bt©ooöooö© Pr OO000OG0 0090990O ^Êlfllli De prijswinnaars van de puzzel van vorige week zijn: Vijftien gulden: D. A. M. Verstraeten, Diemeistraat 1. 2321 RS Leiden. S. A. van Veen, Dorpsstraat 119, 2435 AM Zevenhoven. De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd. Horizontaal: 1. percentsgewijs loon; 8. boos; 15. Europese lucht vaartmij (afk.); 16. zoogdier; 17. hoewel; 19. draai; 21. plaats in de Betuwe; 22. 100 gram (afk.); 23. Engelse titel; 25. dun uitgeslagen tinblik; 28. honingdrank; 29. goo chelkunstje; 31. lofdicht; 32. wa genvracht; 33. bewindvoerder; 36. loopgang v.e. mol; 37. plant; 39. vadsig; 40. snijwerktuig; 41. vrou welijk dier; 42. niets uitgezonderd; 44. gevleugeld dier; 46. ruw (van taal); 47. wolvlokje; 48. aanmati gende houding; 49. kleefstof; 51. onzin; 54. afzonderlijk; 57. familie lid; 58. grappenmaker; 60. bont gekleurde papegaai; 61. soldaten- rugtas; 64. plaats in Gelderland; 65. sourdine; 68. groet; 69. redactie (afk.); 70. ondiep stilstaand water; 71. onderricht; 72. kort humoris tisch verhaal; 78. bladgroente; 79. laatstleden (afk.); 80. uitheemse spijs; 81. voorwerp tot verlichting; 83. sportevenement (afk.); 84. ie mand zedelijke krachten; 86. twee- armige disselboom; 88. moderne soort van kermis; 89. drank. Verticaal: 1plaat die de borst be dekt; 2. trekdier; 3. beroep; 4. vo gel; 5. schuin door de scheepste- kening aangebracht snijvlak; 6. oude Peruaanse titel; 7. en andere (afk.); 8. voorzetsel; 9. bekende or ganisatie (afk. Engels); 10. drietal; 11. koppel; 12. ogenblik; 13. bij woord; 14. het aanbreken van de dag; 18. vreemde munt; 20. ge drocht; 22. ongeschonden; 24. deel v.e. boek; 26. richtsnoer; 27. onbe paald vnw.; 28. gewas; 30. plante- celwandstof; 32. groot ongeluk; 34. telwoord; 35. bepaald aantal; 37. vuil kind (fig.); 38. deel v.e. naai- naald; 42. woonschip; 43. noodsein (afk.); 44. over, langs; 45. loterij briefje; 50. evenwijdig; 52. plaats in Gelderland; 53. wijnsoort; 55. vlak temaat; 56. eenzaam; 58. wreed aard (fig.); 59. toespraak; 62. de gezamenlijke edelen; 63. muurhol te; 66. baarsachtig visje; 67. ver dikking van de opperhuid; 72. mu ziekinstrument; 73. stad in Zweden; 74. insekt; 75. los neerhangend; 76. strijd; 77. soort struisvogel; 80. niet-giftige slang; 82. soort kip; 84. met name (afk.); 85. maanstand (afk.); 86. muzieknoot; 87. win drichting (afk.). Oplossingen onder vermelding van Puzzel 30 dienen uiterlijk woensdagmiddag in bezit te zijn van: Leidse Courant. Postbus 11, 2300 AA Leiden. Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden. 1 2 3 4 5 6 7 1 |8 9 10 11 12 13 14 15 17 19 20 HH21 23 25 126 27 28 29 30 —"131 »..j 32 33 34 35 Sil36 37 38 39 ill40 41 42 43 mm ^H44 46 rfn 50 51 52 H53HH54 55 56 57 pa58 59 bg| 60 61 62 63 65 66 67 68 169 I /O 71 73 76 77 79 80 8i 82 83 84 85 I 186 87 88 189 44 Dwang Voor tie liefhebber van wat rpoeilijker spellen is deze ru briek geschreven. Behandeld - wordt de materie van de „dwangpositie en de verdedi ging daartegen. Voor hen, die er alles van weten, zal er geen nieuws worden verteld, maar de velen, die nog altijd een beetje opzien tegen deze tech niek, zullen aan de weet kun nen komen waarop in deze ge- Vallen moet worden gelet. De enkelvoudige dwangpositie komt tot stand als een der te genstanders de dekking in twee kleuren heeft, die vrij dreigen te worden bij de spe ler, die na hem moet afgooien, of als deze kleuren over beide tegenstanders verdeeld zijn. 'De betreffende speler wordt, edoor het uitspelen van een vrije kaart, gedwongen een van de dekkingen op te geven, waarna in die kleur de ontbre- kende slag wordt gemaakt. Als belangrijke nevenvoorwaarden gelden dan (meestal) nog dat de leider het toegestane aantal verliesslagen al heeft afge staan en dat het aantal vaste slagen één minder bedraagt dan het aantal benodigde. Bo vendien moet in de hand(en) die de dreigende kleuren be vatten) een entree aanwezig zijn. Laten we maar eens gaan kijken hoe dat allemaal werkt: West gever. NZ kwetsbaar. H 10 °AH 10 6 O A V 5 2 10 6 3 5 4 2 N 6 3 °975 w 0°VB432 096 7 OHB83 A H V 9 7 +84 A V B 9 8 7 *8 O 10 7 4 B 5 2 West paste, noord opende met 1 SA, oost paste en zuid bood vier schoppen, waarna werd gepast. West begon met drie ronden klaveren (oost harten 4 weg) en speelde ruiten 9 na. Welke kansen heeft zuid? Er zijn negen vaste slagen; waar komt de tiende vandaan? Sommigen zouden in ruiten snijden, maar dat kan niet goed zijn, ant west heeft eerst gepast en komt op de proppen met A H V xx van klaveren. Het is dus uitgesloten dat west ook nog ruitenheer heeft, want met 12 punten en een goede vijfkaart past tegenwoordig geen kind meer. Zuid is daar om wel gedwongen ruitenaas te nemen, waarna het er niet te best uitziet. Zuid kan hopen op V B sec van harten waardoor harten 10 een slag wordt, maar deze kans is zo miniem, dat als enig redmiddel de dwangposi tie in aanmerking komt. Gezien wests ruiten 9 is het vrij zeker dat de ruitenplaatjes bij oost zitten. Als de hartenhonneurs verdeêld zouden zijn heeft zuid geen enkele kans, dus zette deze zijn beste beentje voor, waarna oost er geen meer had om op te staan. De vereisten zijn aanwezig: drie slagen ver loren, een vaste slag te weinig, hartendreiging in noord, rui tendreiging in zuid, zuid aan slag en een entree in noord. Zuid speelde alle troeven af, lieten in noord harten A H 10 liggen en hield in de hand har ten 8 en ruiten 10 7. Oost moet van harten V B 3 en rui tenheer nog een kaart kwijt, waardoor een van de tienen de ontbrekende slag wordt. Heeft u gezien waar de verde diging in de fout ging? Het been waarop west in slag 4 ging staan, was nogal broos. De harten 4 van oost wijst waarschijnlijk op een vijfkaart, zodat het naspelen van harten nauwelijks risico inhoudt. Inte gendeel, want zuid gaat down, omdat noord geen entree meer heeft, zodat de dwangpositie niet werkt. Merk op, dat ruitenaas in dat geval geeri bruikbare entree is. Noord heeft in dat geval name lijk beide dreigingen in handen en oost gooit na hem af (de zelfde kleur als noord weg doet). Geen dwang dus. Pro beert u het maar. jgj^TYTTrTT]! door B. J. Nuys y Tien spelers hebben zich ge- "plaatst voor de finale om het ''jeugdkampioenschap van Ne derland, dat in afwijking van -de gebruikelijke Paasdagen, nu in de herfstvakantie wordt 'gespeeld. Negen spelers plaat- sten zich via de halve finales, '■'üos Stokkel completeerde het •-tiental op uitnodiging van de -bond. De negen zjn uit groep A.: Okken (Emmen), Jansen - (Huissen) en Binenbaum (Am sterdam), uit groep B.: Vermin (Wassenaar), Elgersma (Hier- den) en Meijer (Schagen), uit groeD C.: Harmsma (Borculo), ■r -Tangelder (Brunssum) en Pou- -lisse (Goes). - Het toernooi wordt van 11 tot «20 oktober in De Lier ge- speeld. Inmiddels is er al een organisatiecomité gevormd voor het kampioenschap dat ook druk doende is met een aantal nevenactiviteiten, —De kwaliteit van het jeugddam- men neemt vooral in de breed te toe. Er dienen zich na Jan sen en Clerc nog geen nieuwe toppers aan. Toch wil ik in een aantal afleveringen stil staan P. ROOZENBURG Jeugd (1) P. ROOZENBURG Mil n si i 1 «[JU i immmm P. J. VAN DARTELEN bij diverse perioden om zo eén overzicht te geven van de kwa liteiten bij de spelers die toch binnenkort de ouderen moeten verdringen. Dan begin ik bij de eerste juni or, die geweldige successen heeft geboekt, namelijk Piet Roozenburg, die al in 1941, als 16-jarige, de meestertitel ver overde. In 1943 werd hij voor het eerst kampioen van Neder land. Hij scoorde 17 uit 10, verloor geen partij, en bleef J. H. ANSEMS Keiler twee punten voor. Het zat de toenmalige Rotterdam mer niet tegen, getuige drie fragmenten. Na 41. 20-25 kwam Roozen burg tegen P. J. van Dartelen tot het eerste diagram. Wit brak door: 42.28-22 17x28 43.32x12 21x41 44.12-7 41-46 45.44-40 10-15 46.7-1 24-30 47.1-6 13-18 48.33-29 9-13 49.6-33 14-19 50.40-35 46-23 51.35x24 19x30 52.33-22 en zwart bood remise aan, door wit geaccepteerd. Roozenburg staat gewoon ver loren. Men zie: 18x27 29x9 27- 32 9-4 (verhindert 32-37) 32-38 4-10 (verhindert 38-42 door 39-33 en 30-35 door 10-15). De tweede diagramstand is uit de partij Ansems-Roozenburg, na zwarts 41. 15-20. In feite een remise-aanbod. Wit kan immers doorbreken met 28-22, 48-42, 39-34, 35x15, voldoen de voor een punt. Ansems koos nu voor het verkeerde 42.48-42, waardoor schijf 45 achterblijft na 42. 20-24 (dreigt 18-23) 43.39-34 13-19 44.42-37 17-21 45.26x17 12x21 46.28-22 8-13 47.35-30 24x35 en na een paar zetten was het uit. Het is duidelijk dat wit in de diagramstand met 45- 40 alle narigheid had kunnen voorkomen. Tenslotte Roozenburg—J. H. Vos. Zwart (Vos): 13, 14, 18, 22, 27, 28. wit: 24, 26. 29, 30, 38, 47. Spelverloop: 28-32 38- 33, 32-37 30-25 27-32 26-21 en het liep remise. Winst is vanuit de cijferstand: 28-33 30- 25 33x42 47x38 22-28. Programma van uitgifte 1980 Een dezer dagen heeft de PTT het voorlopige uitgifte-pro- gramma voor 1980 bekend ge- maakt. Dit programma, wat de goedkeuring kreeg van de Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, vermeldt ook de nieuwe luchtpostzegel voor bijzondere vluchten. Deze ze gel zou oorspronkelijk dit jaar rnog verschijnen in een waarde, aangepast aan de huidige ta rieven die gelden voor lucht- i PPSt. Voor wat betreft de bijzondere zegels wordt het programma geopend in februari. Dan ver schijnt een serie, bestaande uit drie zegels, gewijd aan beken- 'de, niet meer in leven zijnde politici. Een serie van vier Zo- merzegels staat voor april op de agenda. Deze toeslagserie - brengt de onderwerpen .Toe risme en Recreatie" onder de aandacht. Rond de maanden april-mei zal een serie van twee zegels ver- schijnen die in het teken staan van Bezetting en Bevrijding. Een van deze zegels wordt dan de lang verwachte Anne Frank- zegel. De andere zegel zal de voedseldropping op 29 april 1945 als thema hebben. Verheugend nieuws is dat in dat jaar ook via een zegel de filatelie weer onder de aan dacht wordt gebracht. Dit zal gebeuren in mei, wanneer een bijzondere zegel wordt uitge geven ter gelegenheid van de 3e N.V.P.H.-show. Tevens wordt ook de 6e Internationale Filatelistische Tentoonstelling voor Jonge Filatelisten „Jupos- tex 1980" op de voorgrond ge bracht. Vervolgens zal in juni een serie van twee bijzondere zegels worden uitgegeven. Deze zegels zullen de aandacht vestigen op internationale sportevenementen die in 1980 in Nederland zullen plaats vin den. Het gaat hier in de eerste plaats om een postzegel met toeslag ten gunste van de Olympische Spelen voor Ge handicapten, de „Paralym pics". Als tweede is daar een bijzondere zegel die wordt uit gegeven ter gelegenheid van de Bridge Olympiade 1980. Verkeer en Vervoer zal irv de maand augustus aandacht krij gen in de vorm van een serie bestaande uit drie zegels. De jaarlijkse Europa-Cept-zegels zullen in september verschij nen. Deze serie bestaat ook dan weer uit twee zegels en hebben als onderwerp: „Voor aanstaande persoonlijkheden". Gekozen is voor H.M. Koningin Wilhelmina en de Engelse staatsman Winston Churchill. Een postzegel ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de Vrije Universiteit van Am sterdam zal in oktober uitko men. De agenda wordt afge sloten met de jaarlijkse kinder postzegels, die in november zullen verschijnen. Deze serie bestaat weer uit vier zegels met toeslag en een velletje. Het is mogelijk dat er in de maanden van uitgifte nog eni ge verschuiving zal optreden. De juiste data van uitgifte, de eventuele verkooptijdvakken en de waarden van de zegels zullen nog nader worden be kendgemaakt. Sedert 1955 heeft Oostenrijk zich ingespannen Wenen tot een centrum voor internationa le conferenties te maken. In opdracht van de Oostenrijkse regering werden er in Wenen twee congres-centra gebouwd. Het gaat hier om het „Weense Internationale Centrum voor V.N." en de Internationale Atoomenergie-organisatie „IAEO", die zich in het Donau- park te Wenen bevinden. Bei-, den staan nu aan de voor avond van hun voltooiing. Na de afwerking zullen de IAEO en de UNIDO (Organisatie van de V.N. voor industriële ontwikke ling) het grootste deel van het Donaupark-complex in beslag nemen. Bovendien zullen enige kleinere afdelingen van het se- kretariaat van de V.N. hier on dergebracht worden. Eind augustus 1979 moet het nieu we complex officieel overge dragen worden. Dit is dan ook de reden dat er op 24 augus tus zes gebruikszegels van de V.N. met nominale waarden in Oostenrijkse munt uitgegeven zullen worden. De nieuwe V.N.-gebruikszegels hebben een waarde van Sch. 0,50,. Sch. 1.-, S. 4.-, S. 5.-. S. 6.-, en S. 10.-. K C/3 lil X i il door C. J. de Feijter Ééndagsvliegen Natuurlijk weet u wat eendags vliegen zijn. Maar weet u ook dat deze naam gegeven wordt aan uitingen van schaakkunst? Stel u voor dat een (jonge) schaker een bevlieging krijgt. Hij heeft wat moois op het schaakbord gekregen, knutselt er wat aan en zendt zijn pro- dukt naar een schaakrubriek. Hij stuurt het opgetogen, om dat hij zijn eerste studie heeft gemaakt en hij wil andere schakers er van mee laten ge nieten. Lommer? Daar heeft hij nog nooit van gehoord en dus volgt hij diens raad niet op om de eerste honderd studiepro- dukten te verscheuren en dan opnieuw te beginnen. Zodoen de verdwijnt zo'n studie in een schaakrubriek en niemand hoort er ooit nog wat van - tenzij het een doorzetter is, want als het toch een goed ding blijkt te zijn, dan zorgt hij er later zelf wel voor dat het in bredere kring bekendheid ge niet. In het eind vah de vorige eeuw verscheen in „The Boys Own Paper" (waarschijnlijk een schoolblad) een studie van ene H. Otten - een oerdegelijke Ne derlandse naam, dus zijn we geneigd om te denken dat dit een studié van een landgenoot is. Hoe het zij, deze studie bleek bepaald geen eendags vlieg, want, hoewel we van deze Otten niets anders ken nen. zijn studie staat in reek sen studieboeken. Hier is ze: Wit: Ke4; pionnen: a4, g4 - Zwart: Kf6, Lg7. Wit begint en wint. I. a4-a5, Lg7-f8 2. Ke4-d5. Lf8-h6. Schijnbaar kan de lo per vanuit f8 en h6 de a-pion stoppen. Na: 3. Kd4?, Ld2 bé- reikt de loper de diagonaal a7- g1 tijdig, maar de verrassende zet: 3. g4-g5t!zorgt voor een dubbele interferentie van de loper. Na: 3. Kg5:? loopt de pion direkt door, en na: 3. .,Lh6xg5 4. Kd5-e4, Lg5-h4 5. Ke4-f3!. even eens. Klein maar fijn. Een een dagsvlieg die een fraaie libel bleek te zijn. Een kleinigheidje van een land genoot uit een schaakrubriek van april 1919 verdient meer dan eendagsvlieg te zijn. Later heeft deze komponist nog en kele studietjes gemaakt, maar van eenvoudige allure. De on derstaande studie was geënt op die van Otten. Studie van I. F. Leenhouts. Wit: Kc6; pionnen: b5, h6 - Zwart: Kh3, Lb6; pion: a7. Wit begint en wint. Nu we Otten kennen is de op lossing van deze studie snel gevonden: 1. Kc6-d5, Lb6-a5 (1. Ld8 2. b6. ab6: 3. Ke5 (6), en wint) 2. b5-b6, a7xb6 3. Kd5-d4!,. en wint, en niet: 3. Kc4?, b5t en de wit te koning kan de loper niet van de lange diagonaal afhouden. Het moet gezegd dat de studie van Otten het wint in fraaiheid. Er zijn nog wel meer eendags- Sagittarius of Boogschutter is een in de grijze oudheid al be kend sterrenbeeld. Het stelt de centaur (half mens. half paard) Cheiron voor, die de voogd is geweest van Jason (een van de astronauten) en Heracles. Cheiron staat, volgens het sterrenbeeld, op het punt om met gespannen boog een pijl weg te schieten. De boog is herkenbaar aan de gebogen lijn, die gevormd wordt door een aantal sterren van de tweede en derde groot te. De beste tijd om Boog schutter waar te nemen is laat in de zomer, want dan staat hij recht in het zuiden. Hij blijft evenwel laag boven de horizon en een deel is, van ons uit ge zien, altijd beneden de horizon. Boogschutter is de meest zuid elijke van de sterrenbeelden van de Dierenriem. De groep sterren is niet zo opvallend. De beste methode om Sagittarius te vinden is om Antares in Schorpioen op te zoeken en dan oostwaarts te kijken op dezelfde hoogte boven de hori zon. Men zal dan weinig moei te hebben om de helderste sterren van dit sterrenbeeld te ontdekken. In Boogschutter kan men tal van sterrenwolken vinden, die doorsneden worden door don kere banen van interstellair stof. De Melkweg is hier op zijn breedst en op zijn helderst. Het centrum van ons sterren stelsel bevindt zich dan ook in de richting van Boogschutter. Enkele heldere sterrenwolken zijn de Lagunenevel (M20) en de Trifidnevel (M8); de Omega nevel (M17) is alweer een stuk zwakker. Tijdens de eerste winterdagen staat de zon in de buurt van de beide nevels M20 en M8. De ecliptica (schijnbare zonnebaan) loopt door Boog schutter en daar bereiken zon, maan en planeten hun laagste stand boven de zuidelijke hori zon. Boogschutter wordt om ringd door de volgende ster renbeelden: Aquila en Scutum in het noorden, Ophiuchus en Scorpius in het oosten. Corona Australis in het zuiden en Mi- croscopium en Capricornus in het westen. Astronomische gebeurtenissen: 1 aug. 1 aug. 4 aug. 06h Eerste Kwartier van de 20h Uranus 5° ten zuiden van de maan. 05h Neptunus 4° ten zuiden 8 aug. 03h Volle Maan. 8 aug. 19h De maan staat in het perigee. 10 aug. 12h Mercurius stationair. 13 aug. 09h Jupiter in conjunctie met de zon. 14 aug. 19h Laatste Kwartier van de 16 aug. ,04h Aldebaran 0.2° ten zui den van de maan. 17 aug. 01 h Pallas in oppositie. 18 aug. 08h Mars 5° ten noorden van de maan. 19 aug. 04h Mercurius grootste westelijke elongatle: 25 aug. 29 aug. 29 aug. 30 aug. 19°. 14h Ceres stationair. 17h Nieuwe maan. 02h Mercurius 2° ten noor den van de maan. 07h De maan staat in het apogee. 12h Venus in bovencon- junctie. 03h Uranus 5° ten zuiden van de maan. 11h Mercurius 0.7° ten noorden van Jupiter. 18h Eerste Kwartier van de maan. Boogschutter wijst weg naar centrum Melkweg vlieg-komponisten. Ir. G. L. Schouten heeft meer dan eens een studie gemaakt, op latere leeftijd had hij nog steeds de smaak te pakken, al kwam hij nooit tot origineel werk. Een van zijn eerstelingen moet in derdaad een eendagsvlieg blij ven. Ik laat u die ook zien, maar er is een weerlegging van de oplossing en u mag die zelf tijdens de vakantieperiode op zoeken. De volgende week reik ik u die wel aan: Ir. G. L. Schouten. Wit: Kg1, Lh2; pion: f5. Zwart: 'Kh3; pionnen: A3, e7, f7. Wit begint en houdt remise 'De intentie van de auteur was aldus: 1. f5-f6 e7xf6 2. Kg1-h1, a3-a2 3. Lh2-g1, a2-a1L 4. Lg1-d4,. met pat of remise. Afgezien van het feit dat de witte koning gemakkelijk het promotieveld van de zwarte pi onnen kan veroveren (het veld f 1) is er een winstvoortzetting van zwart en die is dus voor uw rekening - er is een verde diging voor zwart die de witte koning van het veld f1 weg houdt. U zult dus kunnen vin den dat deze studie terecht een eendagsvlieg is. J. van IJperen. Wit: Kf8, Lh2; pionnen: Zwart: Ka8, Pd6; pion: begint en wint. Ik laat u de fraaie lossing zien, en daarna er nog mooi een tijdje mee zijn om nu terecht een dan wel dat deze toch Hoofdsterren a. Alrami, Rukbad b1 Arkab Prior (d) b2 Arkab Posterior c. Nash, Nushaba d. Kaus Medius (d) e. Kaus Australis f. Ascelta (d) 9- (d) I. Kaus Borealis ks2 s. Nunki vis.magn.abs. 4.11 -0.32 4.24 -0.36 4.51 1.50 3.07 0.23 2.84 0.12 1.82 -1.29 2.71 0.64 3.16 0.04 2.94 0.87 3.61 -0.65 2.14 1.60 Diffuse Nevels: N.G.C. 6514 6523 IC1284 IC4706 6618 2. Pe8-c7t, Ka8-b8 4. Kb8-a7 5. Lh2-g1,. wint. Ik ben nog de oplossing dig van het vraagstukje vorige week. Dr. A. Wotawa. Wit: Kf7; pionnen: Zwart: Kb7, Lf3; pion: begint en wint. Oplossing: 1. Kf7-e7, Ke7-d6, Ld5-f7 3. Kd6-d7 d5 4. c5-c6tL Ld5xc6f 5. d6, Lc6-e8 6. Kd6-e7„ wint. Niet zo lastig, U hebt natuurlijk wél dat de zet: 1. Ke8?, Dat gaat zó: 1. .,g5! 2:f7 3. Kd7, Lf7: 4.c6t Le6t„ enz. of Kd7,Ld5 3. Kd6, Lc4 4. Lb5t 5. c6t,Lc6:t Kd6,Le8,. enz. Doorsnee (bgmin) 29 bij 27 60 bij 35 16 bij 15 6 bij 4 46 bij 37 Afstand (ly) 2182 M20 2508 M8 2182 945 3258 M17

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1979 | | pagina 18