deTijd
Blonde engel
ziet werk
beloond met
Henri Dunant-
medaille
Milde straffen voor
slaperige Libanon-gangers
NEUWSNET
HP
Chimpanseemoeder
geeft de fles
d®)ENE
Munten uit Serooskerke
geen geld maar schat
BINNENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 26 JUL11979 PAGINA
DEN HAAG (ANP) De Hcnry-Du-
nantmedaille, een zeer hoge onder
scheiding van het internationale Rode
Kruis, is toegekend aan mevrouw L.
H. M. A. van Overeem, hoofd sociale
verzorging medewerkers van het
hoofdbureau van het Nederlandse
Rode Kruis in Den Haag. Zij krijgt de
onderscheiding voor haar hulpverle
ning gedurende de Tweede Wereldoor
log aan politieke gevangenen in Ne
derland „met gevaar voor eigen le
ven". In die tijd, toen zij aan het
hoofd stond van de dienst speciale
dienstverlening van het Nederlandse
Rode Kruis, kreeg zij de bijnaam „de
blonde engel".
Het is de eerste keer dat de medaille aan
een Nederlander wordt toegekend. De
medaille, die wordt verleend wegens bij
zondere verdiensten of daden van zelf
opoffering binnen het Rode Kruis ver
richt, zal haar worden uitgereikt op 3
oktober in Genève. Tegelijkertijd zal de
medaille posthuum worden uitgereikt
aan twee Rode-Kruismedewerkers uit
Nicaragua, die tijdens de burgeroorlog bij
het uitoefenen van hun taak het leven
verloren.
Mevrouw Van Overeem heeft vanaf
1943 kans gezien aan politieke gevange
nen in de kampen Amersfoort en Vught
hulp te bieden in de vorm van voedsel
pakketten die bijna wekelijks door haar
binnen de kampen werden uitgedeeld.
Ook gevangenissen in ondermeer Am
sterdam en Rotterdam voorzag zij van
voedselpakketten. Op het laatst trok zij
dagelijks met vrachtwagens het land in
om duizenden voedselpakketten vaak
persoonlijk af te leveren.
Na een „min of meer toevallig" contact
met het hoofd van de Sicherheitsdienst
in bezet Nederland, dr. W. Harster, wist
zij in april 1943 van hem een schriftelij
ke toezegging weten los te krijgen om
medicijnen, vitaminen „und so weiter"
te mogen afgeven aan gevangenen in
verschillende plaatsen in ons land. „Dat
Mevrouw Van Overeem in
haar werkkamer in Den Haag.
'und so weiter' hebben we uiteindelijk
maar zelf ingevuld. De pakketten be
stonden later uit dikke boterhammen
met veel boter en beleg, sigaretten en
snoep. Harster is daar nooit achter geko
men omdat hij nog hetzelfde jaar naar
Italië ging. Zijn opvolger, Naumann,
heeft de toezegging van zijn voorganger
gelukkig laten bestaan, zodat we met ons
werk konden doorgaan", aldus mevrouw
Van Overeem. De enorme hoeveelheden
voedsel die zij nodig had konden voor
een deel worden gekocht met de grote
voorraad bonnen waarover zij beschikte.
Die bonnen waren vaak afkomstig van
overvallen op distributiekantoren door
de illegaliteit.
Het is voor de Duitsers altijd een vraag
teken gebleven of „de blonde engel" nu
wel of niet contacten onderhield met de
ondergrondse. Het Nederlandse Rode
Kruis distantieerde zich in die tijd van
dergelijke contacten, omdat men bang
was dat de werkzaamheden daardoor in
gevaar kwamen.
Een oude foto uit de oorlog waarop mevrouw Van Overeem, „de blonde engel" staat afgebeeld (in het
midden) in het Duitse kamp te Amersfoort.
„OVERKOMST KRIJGSRAAD BLEEK ABSOLUTE NOODZAAK"
HARIS (ANP) „De overkomst van
de mobiele krijgsraad naar Zuid-Liba-
non om de delicten van de Nederlandse
militairen ter plaatse te behandelen is
een absolute noodzaak gebleken. Het
rechtscollege heeft met eigen ogen ge
zien onder welke uiterst zware omstan
digheden de Libanon-gangers moeten
opereren. Het is erg moeilijk hier on
der oorlogsomstandigheden te werken,
terwijl het vrede is. En het is frustre
rend als de kogels om je oren fluiten
zonder dat je iets terug mag doen".
Dit verklaarde gisteren de de auditeur
militair van de mobiele krijgsraad, mr.
H.Bekkering, na afloop van de tweede en
laatste zittingsdag van dit college nabij het
hoofdkwartier van het Nederlandse VN-
detachement in de omgeving van Haris.
Gisteren werden negen gevallen behan
deld van militairen die tijdens hun wacht
in slaap waren gevallen. Verder moest
zich een soldaat verantwoorden voor het
in bezit hebben van hasj. Ook werd ie
mand het door onvoorzichtigheid toebren
gen van lichamelijk letsel ten laste gelegd.
De moeilijke omstandigheden waaronder
de militairen in Libanon moeten opereren
waren voor de auditeur-militair reden om
tamelijk milde straffen te eisen. „Normaal
wordt voor wachtdelicten in Nederland
een onvoorwaardelijke vrijheidsstraf ge
vorderd. Ik heb dat in deze gevallen niet
gedaan", aldus mr Bekkering. Recht
bankpresident mr.Kloots vond de mild
heid van de auditeur-militair in enkele
gevallen te ver gaan en legde hogere
straffen op dan deze had geëist. De licht
ste straf voor de zeven wachtdelicten be
droeg f 200 boete of 8 dagen cel ei
zwaarste straf twee weken voorwaart
ke militaire detentie met een proe
van een jaar en f 500 boete.
Een echt barse houding nam de aankl
wel aan bij de behandeling van de
tegen soldaat L.A.S. uit Groningen
zich moest verantwoorden wegens
tweemaal in bezit hebben van hasj. 0| 1
maart kreeg hij gratis van een „aardig
banees" 5,8 gram en een week later kö
hij voor een zacht prijsje nog eens
gram. „Dit soort zaken moeten we 1
aanpakken", zei hij De president ven
deelde soldaat S. voor overtreding var
opiumwet tot f 100 boete of vier dagen
en een gevangenisstraf van twee we
voorwaardelijk met een proeftijd
twee jaar. Voor het plegen van een
drijf kreeg de militair tevens een verfor
deling van f 200 boete of 8 dagen cel. J
Engelse oorlogs
vlieger in
Wieringermeer
WIERINGERMEER John
Loundoun, de enige overle
vende van de Engelse Hali
fax bommenwerper die in
nacht van 25 op 26 juli 1943
door een Duitse jager boven
de Wieringermeer naar bene
den werd gehaald, is gister
middag door loco-burge
meester Terpstra in het ge
meentehuis in Wieringer-
werf ontvangen.
Loundoun is inmiddels zelf
burgemeester van het Engelse
plaatsjes Evesham bij Oxford.
Na de ontvangst volgde een
kranslegging op de begraaf
plaats in Middenmeer waar de
kameraden van Loundoun na
hun noodlottige vlucht werden
begraven.
Spanning
tussen Ierse
VN-troepen
en militie
BEIT YAHOUN (Reuter)
Ongeveer 30 Ierse soldaten
van de V.N. Vredesmacht Uni-
fil in Libanon staan al enkele
dagen op gespannen voet met
door Israël gesteunde militie.
Laatste van
Afkes tiental
overleden
LEEUWARDEN (ANP)
Op 93-jarige leeftijd is giste
ren Aale Feenstra in Leeu
warden overleden. Hij was
de laatste van het gezin dat
model heeft gestaan voor
het boek „Afkes tiental" van
Nynke van Hichtum. In het
boek heette Aale Feenstra
Wybe.
Nynke van Hichtum, alias
voor Sjoukje Bokma de Boer,
getrouwd met mr. Pieter Jelles
Troelstra, schreef Afkes Tien
tal in de zomer van 1900. Het
boek verscheen in 1903 bij
Wolters in Groningen.
WERELDPRIMER IN BURGERSDIERENPARK:
ARNHEM Het Burgers
Dierenpark in Arnhem is er
als eerte ter wereld in ge
slaagd een chimpanseemoe
der te leren een bij haar on
dergeschoven baby te voeden
met de fles. Het is op zich al
zeer bijzonder dat een chim
panseemoeder andermans
kind adopteert, maar volgens
dierentuindirecteur Anton
van Hooff is het experiment
met de flesvoeding nog nooit
vertoond, waar ook ter we
reld.
De drie maanden oude baby
Roos is bij haar moeder weg
gehaald omdat deze doof was,
en dus niet in staat om hjaar
telg te verzorgen. Ze rega-
reerde niet op de-kreten van
de baby en sleepte het diertje
vaak aan een achterpoot met
zich mee. De eerste twee
maanden kreeg Roos bij de
familie Van Hooff thuis de
fles, maar volgens de dieren
tuindirecteur heeft dat het
grote nadeel dat zo'n aapje
nooit meer zal kunnen wor
den opgenomen in de chim
panseekolonie. Het is ver
vreemd van zijn soortgenoten
en heeft geen bescherming
van een moeder.
De in het dierenpark wer
kende dr. F. de Waal kwam
toen ophet idee de flesvoe
ding uit handen te geven aan
een apemoeder. Dr. De Waal
is verbonden aan het biolo
gisch instituut van de
Utrechtse universiteit en
leidt in het dierenpark een
enkele jaren durend onder
zoek naar de hiërarchische
verhoudingen onder chim
pansees.
Na zorgvuldig zoeken werd
een geschikte pleegmoeder
gevonden, Kuif geheten. Het
Geheel zelfstandig geeft pleegmoeder Kuif (25) haa^
ondergeschoven jong de fles.
dier had al diverse jongen
verloren omdat zij niet ge
noeg melk gaf.
De verzorgers hadden er on
geveer een maand voor nodig
Kuif de baby te laten adopte
ren en haar te leren op de
juiste wijze met de fles om te
gaan. Daartoe heeft verzorg
ster Monika Tentuynte veel
vuldig de baby de fles gege
ven, vlak voor het hok van
de aanstaande pleegmoeder
De veronderstelling dat Kuif
het flesgeven zou na-apen,
bleek ongegrond. Met behulp
van veel belonen moest Kuif
stapje voor stapje worden ge
leerd wat er van haar ver
wacht werd.
In Burgers heeft men, om het
jong door Kuif geadopteeri t
te krijgen, gebruik gemaak
van bestaande rolpatronen ii
de kolonie chimpansees. He
was al bekend dat ïederi
chimpanseebaby een „tante'
heeft, een vrouwtjesaap dit
groot vertrouwen geniet bij
de moeder en als gevolg
daarvan ook als enige ii ji
de kolonie aan het kim ft
mag komen. s|
Kuif is nu door verzorgstei ;e
Monika de rol van tante op
gedrongen. Zijzelf speelde dt
rol van moeder en stom
langzaam maar zeker toe da
Kuif aan „haar" kind moch[
ziten. Tot de pleegmoeder hel
kind geheel als het hare be
schouwde.
SEROOSKERKE (ANP) De munten die op 8 juni in
een slooppand in Serooskerke werden gevonden, zijn
geen geld; ze vormen een schat. Dat betoogt de advocaat
van de gemeente Veere. Omdat het geen geld, maar een
schat is, zo meent hij, komt het geld toe aan de gemeente
Veere.
Dat heeft hij gisteren aan de rechtbank van Middelburg laten
weten. Daar wordt een strijd uitgevochten over de vraag aan
wie de munten, stammend uit de vijftiende eeuw, toebehoren. Is
dat de gemeente Veere. eigenaresse van het pand, of zijn het de
erfgenamen, die het pand aan Veere verkochten? De erfgena
men, de vier zusters Geldof, menen dat zij er recht op hebben,
omdat ze via een clausule in de verkoopacte bedongen hebben
dat alle in of op het pand gevonden geld onverwijld aan hen zou
worden uitgekeerd. Over het woord geld is nu de juridische
strijd ontbrand. Volgens de gemeente Veere moet onder geld
een algemeen geldend betaalmiddel worden verstaan. Dit ka
rakter hebben de munten al eeuwen geleden verloren, zo meent
Veere.
EISERS
ELSEVIER heeft een exclusief
vraaggesprek met de wegens
misbruik van overheidsgelden
gearresteerde Zuidafrikaanse
ex-minister Rhoodie over zijn
geheime propaganda-oorlog.
„Ik onderstreep nog eens dat
het geld is betaald uit het ge
heime fonds voor speciale pro
jecten van het departement
van verdediging, en dat dit is
gebeurd met het volledig
medeweten van de huidige mi-
nister-president Botha, destijds
minister van verdediging. Ik
kan bewijzen dat hij van onze
geheime plannen op de hoogte
was". Peter Knegjens laat als
gastschrijver een kritisch ge
luid horen over vakantie in
Nederland. „Onze prijzen
kloppen niet. Dat weet staats
secretaris Hazekamp, dat weet
ik, dat weet de Horeca, en dat
weten de mannen van de
VVV die toeristen over de
grens moeen halen. Daar moet
de heer Hazekamp rap wat
aan gaan doen".
NIEUWSNET besteedt aan
dacht aan de problemen van
kort-kampeerders, die nauwe
lijks meer welkom zijn. „In
1972 was nog de helft van de
campinggrond beschikbaar
voor trekkers; nu minder dan
30 procent. Op de Veluwe,
toch populair bij kort-kamp
eerders, is nu al 80 procent be
stemd voor vaste staanplaat-,
sen". Een ander artikel stelt
vast dat het Nederlands Olym
pisch Comité tijdens de Spelen
in Moskou geen acties van
sportlieden toe zal staan. „Als
iemand zich niet aan de spel
regels houdt, moeten wij ze dat
laten weten, eventueel door de
persoon in kwestie naar huis
te sturen". Het omslagverhaal
gaat over het slaapmiddel hal-
cion, „een hel voor duizen
den", en „erger dan de softe-
non-affaire". Dr. C. van der
Kroef: „Mijn grote kritiek op
mijn eigen gedrag en dat van
artsen in het algemeen is, dat
we het niet Voldoende kritisch
in de gaten houden".Veel in
het blad over energie. Kamer
lid Arie van der Hek: „Wij
worden van bovenaf opeens
opgetuigd met een maatschap
pelijke discussie over de wen
selijkheid van kernenergie.
Wat een waanzin. In een vol
wassen democratie is dat een
zot gebeuren".
DE HAAGSE POST schildert
een gedetailleerd portret van
„de dolende president" Carter.
„De meest belangrijke gave
die hij mist, is de aandrift
zichzelf te veranderen van een
goed mens in een doeltreffend
mens, te leren hoe zijn werk
gedaan moet worden. Het leek
er vaak op of Carter zich meer
bekommerde om het innemen
van het juiste standpunt dan
om te leren hoe hij dat stand
punt in resultaten om moest
zetten. Hij kookte van frustra
tie als zijn plannen afgewezen
werden, maar voelde zich niet
gedrongen het de volgende
keer beter te doen". Ook een
profiel van de Israëlische mi
nister van Buitenlandse Zaken
Dayan, die deze week Neder
land bezoekt. „In feite heeft
Dayan nooit verantwoordelijk
heid gedragen voor wat dan
ook. Achter de facade van ar
rogante zelfverzekerdheid
schuilt een onzekere aarzelaar,
die niet in staat is besluiten te
nemen en die conflictsituaties
mijdt".
DE TIJD praat met voorzitter
dr. ir. Oele van de algemene
energieraad. „Ik moet erken
nen dat er momenteel geen
acute noodtoestand heerst.
Niettemin blijft de energiesitu
atie labiel en is vooral een be
trekkelijk grondstofarm land
als het onze erg kwetsbaar. De
snelle opeenvolgingen van
prijsstijgingen wijzen op een
hypernerveuse toestand op de
energiemarkt die een politieke
oorsprong heeft en die ons elk
moment voor nieuwe onaange
name verrassingen kan plaat
sen. Je moet de mensen hier
daarom goed laten merken dat
er elk moment een omslag kan
komen". Voorts een gesprek
met prof. F. van Dam over de
arbeidsmoraal in de derde we
reld. „Als je onze kinderar-
beidsnormen hanteert, sluit je
een zeer groot deel van de be
volking van werk uit. Dat be
tekent in crepeerlanden niets
anders dan creperen".
VRIJ NEDERLAND becijfert
dat de Nederlandse vertegen
woordigers in het Europees
Parlement op papier welis
waar 88.000 gulden per jaar
verdienen, maar in werkelijk
heid ruim 200.000 gulden.
„Max van den Berg, voorzitter
van de PvdA, doet er goed aan
zo snel mogelijk minstens één
kwart te claimen voor de par
tij". Voorts aandacht voor de
lijnrechte tegenstellingen die
vakbondsleiders Arie Groene-
velt en Wim Kok verdeeld
hebben. Achtergrond: „Feit is
dat de FNV niet goed weet
hoe de vakbeweging de alom
als moeilijk omschreven jaren
tachtig door moet komen. Zo
lang het om tien gulden meer
of minder ging, viel er met in
terne meningsverschillen te
leven. Nu echter wordt de
vakbeweging geconfronteerd
met de gevolgen van de econo
mische crisis". Een reportage
over discriminerende eisen
aan buitenlandse werknemers
concludeert: „Het is altijd de
sterkste partij die denkt dat
het aanbod zich wel naar zijn
wens zal schikken en dat de
ander zich heeft aan te passen
of anders kan oprotten. Het
klopt alleen niet meer met de
werkelijkheid".
In DE GROENE AMSTER
DAMMER komt Jan van El-
dik van de vervoersbond NVV
aan het woord. „Ik kan niet
om actie vragen voor educatief
verlof of voor openbaarheid
van inkomens, hoe zinnig ik
dat persoonlijk ook vind. Als
je aan acties denkt, moet je de
meest zware punten uitkiezen
om de mensen te motiveren.
En dat zijn de verwerking van
de haventoeslag, arbeidstijd
verkorting - dat moet op z'n
minst bespreekbaar worden -
en een extra vakantiedag er
bij". De journaliste Yvonne
Scholten, die door de Italiaan
se politie is lastiggevallen we
gens vermeende banden met
terroristen, beschrijft haar er
varingen. „Het is dat ik een
buitenlandse correspondente
ben en allerlei machtige com
municatiemiddelen tot mijn
beschikking heb. Als dat niet
zo was geweest, zat ik nu gega
randeerd in de bak. Dan zou
ik maanden nodig hebben ge
had om te bewijzen dat ik niet
betrokken ben bij plannen om
de Italiaanse staat omver te
werpen".
HERVORMD NEDERLAND
schrijft over vakantie en over
spannenheid. „Vakantiegan
gers moeten meer realiteitszin
hebben. In de fok'.°rs zie je al
leen maar mooie, jo. ge, bruine
mensen in de zon, maar de
meeste vakantiegangers zijn
niet jong, en voordat ze bruin
zijn, verbranden de meesten
eerst behoorlijk. Een beetje re
alistischer denken over de spe
cifieke eisen en omstandighe
den van het vakantiemilieu
kan al heel wat problemen
voorkomen". Ook wordt ge
praat met de Oostduitse dissi
dent prof. Havemann. „Nog
nooit was in Oost-Duitsland de
afstand tussen het volk en zijn
regering zo groot als nu. Er
hoeft maar weinig te gebeuren
om het regime de laan uit te
sturen". CDA-Kamerlid van
Weezei zegt over de boot
vluchtelingen: „Je moet tot het
uiterste proberen te vermijden
dat Vietnam geheel in de ar
men van Moskou wordt gedre
ven. Dat is een politiek ele
ment dat bij mij zwaar weegt".
