Pianistisch visitekaartje
van jazzy Oscar Peterson
TERUGBLIK
Luchtvaartgeschiedenis in zeven deien
RADIO/TELEVISIE
TELEVISIE VANAVON
TELEVISIE VRIJDAG I
RADIO VANAVOND
RADIO VRIJDAG
Twee radio
programma's
over Vestdijk
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 26 JUL11979
gebeurt, ook bittere pillen te
slikken krijgen, maar dat was
natuurlijk geen partij voor het
stuk van Tennessee Williams,
ook al is dat al ontelbare ma
len vertoond.
Prof. Schillebeeckx was voor
de variatie eens op eigen ter
rein, namelijk als geboren
Antwerpenaar in een door de
NOS overgenomen program
ma van de BRT. In een ge
sprek met de huisinterviewer
van deze omroep Joos Flor-
quin zette hij vele meningen
inzake de juiste beleving van
het christendom weer eens op
een rijtje en daar waren weer
zeer wijze uitspraken bij. Zo is
hij tot het inzicht gekomen,
dat een celibatair over zaken
als het huwelijk beter kan
zwijgen, eenvoudig omdat hij
daar alleen theoretisch iets
over weet. Vandaar ook zijn
aarzeling zijn werk over de
menselijke werkelijkheid in
het huwelijk af te maken. Wat
hij schreef over het celibaat
was niet zozeer een pleidooi
voor de ontkoppeling van celi
baat en priesterschap, zoals het
wel is uitgelegd, maar bedoeld
als een voorbereiding op een
nieuwe zienswijze op dit punt.
Een christendom zonder kerk
acht hij daarom niet goed mo
gelijk, omdat dan de gemeen
schap voor gezamenlijke bele
ving zou ontbreken, maar men
kan natuurlijk los van de kerk
christen zijn, zoals men ook so
cialist kan zijn buiten het mar
xisme. De toekomst van kerk
en christendom ziet hij als een
groeiproces, waarin vernieu-
wingswil niet mag ontbreken.
Het christendom van de routi
ne, het burgerlijk christendom,
aldus prof. Schillebeeckx,
sterft uit. Daar echter waar
het mystiek wordt beleefd,
puilen de kerken uit. Dit zijn
Zo enkele gedahcten van een
bewogen met zijn tijd meeden
kende theoloog.
NEDERLAND 1
NOS
18.00 Nieuws voor slechtho
renden
18.50 Fabeltjeskrant
18.55 Journaal
VARA
18.59 Popeye, tekenfilm
19.07 Geschiedenis van de
luchtvaart, afl.1
20.02 Oscar Peterson Very
Special
20.53 Voorwaarts en niet
vergeten, afl.3
NOS
21.37 Journaal
21.55 Liebeslieder Walzer,
ballet
22.50 Journaal
NEDERLAND 2
NOS
18.00 Nieuws voor slechtho
renden
18.55 Journaal
AVRO
18.59 De Astronautjes, pop-
penfilmserie
19.05 Mork en Mlndy, TV-se-
rie
19.30 Toppop Special
NOS
20.00 Journaal
AVRO
20.27 Tennis (Melkhuisje)
21.30 De stichting, TV-serie
(Verwijdering)
22.20 Televizier Magazine
NOS
23.05 Journaal
DUITSLAND 1
18.50 Journaal. 19 Gebt mir die
Wind und ich zeig' Euch
die Welt (De betoverde ei
landen). 19.10 Jörg Preda
berichtet (Zelfportret voor
het signalement).
20.15 Hier und Heute
20.45 Spiel um 4tel vor 8 (Mis
daadmagazine)
21.00 Journaal
21.15 Fernseh-Diskussion
22.00 Pop '79
22.45 Zwei Mann und einen Herd,
TV-serie, afl.1 (De i
brief)
23.30 Tagesthemen
24.00 Dracula, documentaire
vampierfilms
0.45 Journaal
DUITSLAND 2
18.00 Journaal. 18.10 Sindbad, te
kenfilmserie. 18.35 Die
Drehscheibe. 19.20 Tony
Randall Show (Bobby tegen
Michael).
20.00 Journaal
20.30 Dalli-Dalli, spelprogramma
22.00 Journaal
22.20 Kennzeichen D
23.05 Fad-Jal, Neuanköomling, ar-
beite, documentaire uit Se-
DUITSLAND 3
WDR
20.00 Welt von einst -
schrift bedroht (Athio
Die Mursi)
20.45 Regionieuws
21.00 Journaal
21.15 Der letzte Rebell (Win
the Hawk), speelfilm
van Budd Boetticher
22.35 Die Christen, documt
serie, afl.5 (Volkeren
OT)
23.35 Beeldhouwer Alfred Hri
ENGELAND
BBC 1
18.35 Tekenfilm. 18.40 Joif'
18.55 Reporting En
19.20 Nationwide.
DR.Who, SF-serie.
20.20 Top of the Pops
21.00 Citizen Smith, TV-serie
21.30 The Persuaders, TV-ser11
22.25 Caernarvon, tweede lus e
concert
23.25 Person to Person
Dimbleby)
BBC 2
19.55 Curling: the roaring Ga
20.35 Beside the Sea, natuu
21.00 Schools Prom Concert
BELGIE NED. 1
18.45 Mariolino. 18.50 Rondoft
19.15 Standpunten.
Morgen. 19.45 Journaal!
20.10 Mork en Mindy, TV-st
20.35 Panorama
21.25 Collision Course, docif
taire over luchtramp
22.40 Journaal
BELGIE NED. 2
20.10 The World's SporjL
(Sterren en hun hobbii
20.35 Ein Mann will nach
TV-serie, afl.7 (De
21.25 Hooray for Hollywood, i
calbloemlezing
BELGIE FRANS 1
18.10 Erreurs judiciaires. L
Festivals en expoi
19.10 Bons baisers de:
xelle8, spelprograsl
19.15 Antenne-Soir,
nieuws. 19.30 Journaal.
Overzicht.
20.00 Autant savoir (geurtjes) L
20.20 Notre Dame de Paris,
film (1956) van Jean C|t
noy
BELGIE FRANS 2
19.55 Fa, c'eat facile a ch|"
kinderzangwedstrijd.
20.05 Tekenfilm
NEDERLAND 1 en 2
DUITSLAND 1
11.00 Journaal. 11.25 Oscar, speel
film (1967) van Edouard
Molinaro met Louis de Fu-
nés. 12.45 Bremer Zeitge-
schichte. 13.10 Kennzeichen
D. 13.55 Presseschau. 14
Journaal. 17.15 Journaal.
17.20 Folkfestival '79.
DUITSLAND 2
16.00 De Zwitserse familie Robin
son, TV-serie. 15.26 Kijk en
doe mee. 16.35 Doe er wat
mee. 16.45 Dat is opera
(Danny Kaye). 17.45 Jour
naal. 17.55 Dokumente
ENGELAND
10.30 Roobarb. 10.35 Jacki
10.50 C.B.Bears. 11.10
don't you? 11.35 Flat
Blade. 13.45 Welsh
gramme. 14.30 See£
14.45 Paardenrennen
stead. 17.20 Play
17.45 Agaton Sax, vo<
jeugd.
BELGIE FRANS 1 ei
HILVERSUM 1
NCRV: 18.11 (S) Hier en nu. 18.30
(S) Kerkepad 1979. 18.45 (S) Leger
des Heilskwartier. 19.02 (S) De we
reld zingt Gods lof. 19.55 (S) Op de
man af. 20.03 (S) 't Is Ted-ti)d. 21.02
(S) 29e Internationaal Orgel Con
cours Haarlem 1979. 21.40 (S) Litera-
ma-donderdag. 22.02 (S) Voor onze
kinderenNOS 23.02 (S) Met het
oog op morgen. KRO Ó.02 (S) De
Nachtspiegel. 1.02 (S) Tussen de
hoezen met Winfried Povel. 3.02 (S)
Herrie of Harry op 1. 6.02 (S)
Country time. 650 Het levende
woord.
HILVERSUM 2
IKON: 18.05 Kleur. 18.35 Nedl
Israëlitisch Kerkgenootschap. A
18.50 AVRO-thema. 19.00 Zo h<
nog eens wat. 19.20 (S) In de
gespeeld. 21.00 (S) Hedend
muziek 22.10 (S) Idem. 22.30
22.40 (S) Avond-concert. 23.50
ojournaal. 23.55 Nws.
HILVERSUM 3
NOS: 18.03 (S) De Avont
TROS- 19.02 (S) Poster. 20.0
Soul Show. 22.02 (S) Sesjun o|
haling. 23.02 (S) Lp-werk.
KRO 7.03 Echo. 7.13 (S)
Even na zeven (8.03 Echo.)
9.03 (S) Maartje van Wee
gen 12 03 (S) Zomer '79.
17.02 (S)En zo hoort
het ookl
VPRO: 7.00 Nws. 7.10 Och-
tendgym. 7.20 Het ei. (7.30,
8.00, 8.30 Nws. 9.00 Gym
voor de vrouw. 9.10) Wa
ll» terstanden 9.15 Expres
VPRO, sociaal cultureel
progr. NCRV: 10.30 Het verbeelde le
ven, verhaal. NOS: 10.55 Werkbank
10.55 NOS-progr. overz. VARA: 11 00
Kinderboekenschrijver aan het
woord. TROS: 11.20 Week in-week
uit. 12.26 Meded. voor landen tuin
bouw 12.50 Nws. 12.36 Aktua. NOS:
13.00 Nws. 13.11 Meer over minder:
14.20 Op de zeepkist... komt U maar.
14.45 't Kan van nut zijn (14.45»
Rechtoprecht. 15.00 stad en land,|
waarin: NOS Visrubriek 15.15 Knollen
voor citroenen) 15.30 Van onze re-
daktie (15.30 Kijk op de Derde We
reld en Oost-Europa 16.10 Kijk op
West-Europa. 16.20 Kijk op
Haag 16.30 Journalisten fo
VOO: 17.00 (S) Info-radio
Meded17.30Nws.)
HHVOBPM EO: 7.02 (S) Rondui
drie. .03 (S) EO-M
daad-memo 8.05 (S)
XjLUr sein. 9.03 (S) De mi
fruitmand. 10.30 (S)
der ure. NCRV: 11.0
non stop. 12.03 (R) Goeiemi
VOO: 14.03 (S) Tipparade 15.2
Popjournaal 15.30 (S) Top-40.
SMêbsum NOS: 7.00 Nws. 7 0
MÊi Vroeg klassiek 9.00
e* 9.02 (S) Muziek uit de
deleeuwen en Renais
9.30 (S) Vrijdagmorge
eert: klassieke
VOO: 11.00 (S) Muziek vo.
nen. EO: 13.00 (S) Klanksi
14.00 Nws. 14.02 (S) Communil
ging. 14.20 (S) Orgelbespeling
(S) Plaat-praat. VPRO: 15.00 (S
ziek-op-vier: De wortels Van d
menco 11
Niet minder heeft Oscar Peterson te danken
aan Norman Granz, de impresario die de jazz
uit de clubs haalde en naar de concertzaal
bracht. In een samenspraak met Granz komt
dit in deze show aan de orde. Nu alweer langer
dan dertig jaar geleden realiseerde Granz het
idee van „Jazz at the Philharmonic", jazz-con-
certen in de New Yorkse Carnegiehall. Hij
haalde daarvoor de grootsten van toen bij el
kaar en vernam juist van hen de naam van Os
car Peterson. Die maakte toen al programmaat
jes op de Canadese radio en vóór contact te zoe
ken, wilde Granz eerst wel eens zo'n uitzending
beluisteren. Na die uitzending liet Granz geen
minuut ongebruikt om Peterson aan te klam
pen, waarna diens naam ook in Amerika voor
goed was gevestigd.
Na zijn New Yorkse concerten werd Peterson
direct door de groten van die tijd als gelijke ge
accepteerd. Wat hij daaraan en aan hen te dan
ken heeft, vertelt Peterson vrijmoedig en vol
respect, terwijl hij een aantal van hen ook in
zijn show haalde, zoals de blinde pianist Ray
Charles, die ritmisch schokschoudert en met
beide benen meedanst als hij op het klavier
werkt, de saxofonist Zoot Sims die in staccato
stijl tedere klankfiguren weeft, Duke Ellington,
die Peterson de architect van de harmonische
jazz noemt, niet te vergeten Artie Shaw de ner
veuze lyricus, en de trompettisten Clark Terry
en Roy Eldridge die schetterende schitter in de
zaal werpen, vooral aan het slot als al die groo
theden zich in een jamsession begeven volgens
een vaststaand thematisch patroon, met in elke
chorus volop eigen inbreng.
Merkwaardig blijft, dat al deze jazzmusici, die
hun leven lang hechtten aan de kleine bezet
ting, in meer concertante uitvoeringen zich zo
goed thuis voelen. We hebben dat wel eens mu
zikale telepathie horen noemen, een direct
werkzaam geestelijk contact, dat het bijna feil
loos mogelijk maakt de invallen van de ander
te voorvoelen en daarop te reageren, vele zie
len, énén gedachte. Dat komt -er in deze session
ook weer uit.
Ondanks zijn succes in Amerika keerde Peter
son toch naar Canada terug, waar hij een mu
ziekschool stichtte en met zijn trio in wisselen
de bezetting concerten gaf en geeft. Hij ontbrak
trouwens ook weer niet op het laatste North
Sea Jazz Festival in Den Haag. Momenteel
werkt hij met gitarist Herb Elliot en bassist Ray
Brown., die al enige jaren tot zijn vaste gezel
schap behoren.
In deze show van de Canadese tv kan Peterson
uiteraard niet uit onder het spelen van zijn
„Canadiana Suite", een loflied op zijn land,
waarin men de free jazz-vinding van de klank
contrasten terug vindt. Zonder zijn eigen-stijl
geweld aan te doen bleef jazzy Oscar Peterson
bij de tijd.
HILVERSUM De VARA-
radio zal op zaterdag 28 juli
en 4 augustus op Hilv. 1 om
9.30 uur programma's uitzen
den over de in 1971 overleden
schrijver Simon Vestdijk.
In de eerste uitzending wordt
de persoón Vestdijk geanaly
seerd, waarbij in het bijzonder
zijn steeds terugkerende de
pressies onderwerp van ge
sprek zullen zijn. Vestdijk zelf
wilde daarop in zijn roman
„De persconferentie" dieper
ingaan. Hij overleed echter
voordat hij dat boek kon af
maken. Het werk is onvolledig
uitgegeven.
Zijn vrouw, zijn vroegere
vriendin Henriette van Eijck,
zijn uitgever Geert Lubberhui
zen, zijn jeugdbiograaf Nol
Gregoor en zijn vriend, de
schrijver Theun de Vries, ko
men in dit programma aan het
woord, terwijl in deze eerste
uitzending ook nooit eerder
uitgezonden fragmenten
van gesprekken met de schrij
ver zelf zijn te horen.
In het tweede programma
wordt geprobeerd Vestdijks
werk te plaatsen in de Neder
landse literatuur: hoe belang
rijk is zijn werk, wat is de rode
draad, waarom schreef hij zo
veel, wat was zijn inspiratie,
wat is de plaats van zijn ge
boortedorp Harlingen?.
Louis Blériot was de eerste die over het Kanaal vloog.
Tennesee Williams - Kat op
een heet zinken dak - sloeg in
1955, toen dit stuk voor het
eerst op Broadway werd uitge
bracht, in als een bom. Nu bij
na 25 jaar later heeft de tekst
nog weinig aan kracht inge
boet, al vallen de pathetische
kanten wel meer op dan vroe
ger. Maar als het zo schitte
rend gespeeld wordt als in de
televisiebewerking van de
Britse Granada-maatschappij,
die gisteren door de NOS werd
uitgezonden, worden ook die
zwakke plekken weggespeeld.
De televisie vergunt ook een
betere concentratie op de dra
matische hoogtepunten. Maar
zonder die geweldige cast met
Laurence Olivier als de ten
dode opgeschreven eigenaar
van een katoenplantage, de
geroutineerde Natalie Wood
als gepassioneerde Maggie, Ro
bert Wagner als de zuipende
Bick om de voornaamsten te
noemen, zou het toch niet de
verrassing zijn geworden die
een doodlopend seizoen ineens
weer leven kon inblazen.
Veronica had als tegenhanger
een verhaal over twee jongens
die het ver schoppen in de
muziekbusiness, maar zoals dat
in deze branche bij herhaling
Waar jazzy Oscar Peterson verschijnt,
hoeft hij zijn pianistische visitekaar
tje niet meer af te geven. Toch doet hij
zulks in de speciale show, die de Ca
nadese tv aan hem wijdde en die van
avond door VARA-tv om 20.02 op Ned.
I wordt gezet. Peterson produceert
daarin bij wijze van introductie een
speelse intro, waarin hij zijn hele mu
zikale wereld open legt. In weinig gre
pen bewandelt hij zoveel harmonische
variaties, dat daar in aanleg een con
cert uit te puren is. Hij tipt een reeks
thema's aan die tenauwernood in el
kaar geschoven schijnen te kunnen
worden. Hij kijkt er zelf bedenkelijk
bij. Tijdens het spel praat hij met zich
zelf, lijkt hij zichzelf de vraag te stel
len: kan het wel wat ik hier doe? Dan
begeven zijn vingers zich in een rit
misch loopje, last hij schematische
aanzetjes aaneen tot een naadloze
compositie. De glimlach op zijn ge
zicht verraadt zijn gelukkige hand.
Hij knikt de toetsen goedmoedig toe,
want die hebben het wonder weer ge
wekt, vindt hij, méér dan zijn eigen
gave pianistiek
In jazz weet je nooit of het lukt, houdt de nu 54-
jarige Peterson vol. Als jochie in Montreal ai
volgde hij het advies van zijn ouders niet op om
zich uitsluitend aan klassiek te wijden. Klassie
ke muziek vatte hij op als een vorm van naspe
len. Jazz wordt geboren tijdens het spel, is een
creatieve bezigheid, die tot de schoonste schep
pingen kan leiden. Dat leerde hij in zijn jonge
jaren van Art Tatum, de tamelijk jong gestor
ven blinde pianist, die voor hem altijd een soort
geestelijke vader is gebleven en over wie hij nu
zoveel jaren na diens dood nog met ontzag
spreekt. Het vermogen van de blinde Tatum.
die niet in staat was geschreven muziek te le
zen en in zich op te nemen, bestond hierin, dat
hij over een feilloos muzikaal geheugen be
schikte en vindingrijke passages ontwierp en
inweefde op momenten, dat er schorting dreig
de. Dit wezenlijk eigene van Tatums muziek
heeft Peterson met zo grote bewondering en
verwondering ook vervuld, dat hij die kwaliteit
ook bij zichzelf heeft geprobeerd te ontwikke
len. Hij geeft daar in deze show een voorbeeld
van met betrekking tot de speelwijze van Ta
tum. In hoeverre hij zich die manier van musi
ceren eigen heeft gemaakt toont hij ook aan
door zijn grote vriend Nat King Cole met diens.
"„Sweet Lorraine" languit op fie toetsen te leg
gen, puntgaaf tot in.de laatste noot. Oscar
Peterson praat tegen de toetsen als hij speelt.
Voordat Louis Blériot in
1909 voor het eerst over het
Kanaal vloog, hadden in de
voorgaande eeuwen al heel
wat mensen pogingen ge
daan om zich vliegend voort
te bewegen. In de eerste afle
vering van de zeven-delige
serie „De geschiedenis van
de luchtvaart", die door de
VARA wordt uitgezonden,
besteedt de omroep aan
dacht aan deze eerste pogin
gen maar wordt ook de
vlucht van Blériot nauwge
zet gereconstrueerd.
Ned.I, 19.07 uur.
Voorwaarts
In het derde deel van „Voor
waarts en niet vergeten" lijkt
de revolutie in de textielindus
trie in Twente uitgebroken te
zijn. Er volgt een reeks stakin
gen, waarbij de arbeiders en
kele kleine successen behalen.
Ned.I, 20.53 uur.
Liebesliederwalzer
Herhaling van het ballet van
George Balanchine. Deze cho
reografie uit 1960 op de gelijk
namige composities van Jo
hannes Brahms wordt gedanst
door het New York City Bal
let.
Ned.I, 21.55 uur.
Mork maakt voor het eerst
meé hoe het is om verliefd te
zijn.
Ned.II, 19.05 uur.
Toppop
In een speciale aflevering van
„Toppop" zien we o.a. Shirley
Co., Donna Summer, Smo-
kie, Igy Pop en Rod Stewart.
Ned.II, 19.30 uur.
Stichting
In de laatste aflevering van de
Engelse serie „De stichting"
beseft Davinia dat er een felle
strijd gevoerd zal worden. De
machtige Wyatt Constructie
Maatschappij wil namelijk de
Prince-organisatie overnemen.
Davinia is het daar niet zo
mee eens Ro£j Stewart is ,g zien in AVRO'S „Toppop".
Mork
