etsontwerp'Koninklijk Huis'
resultaat van langdurig beraad
Geen sprake van verhoogde kans op kanker Schiphol"
Geen oorlogen
in leerboeken
tichting moet
wee miljoen
eruggeven aan
;ehandicapten
5INDE AAN IMPASSE VAN JAREN
Uitvoerders bloedwraak
op vrije voeten gesteld
Qaidóo-Qowujum
Lof en kritiek
voor minister Pais
ïan ernstig
ewond bij
intploffing
enzine
A-premies
lotoren
mhoog
Moord op
prostituee
opgelost
JINNENLAND
LEIDSE COURANT
(Van onze parlementaire redactie)
{N HAAG Het kabinet-Van Agt heeft
jr het gisteren gepubliceerde wetsont-
j-p over het lidmaatschap van het Kor
iklijk Huis in te dienen, aan een jaren-
kge impasse een eind gemaakt. Die impas-
fontstond in feite in 1964, toen prinses
in het huwelijk trad en de regering -
.jn en ministers - besloot de indiening
een „toestemmingsontwerp" achterwege
[laten; daardoor verloor prinses Irene
ir recht op troonopvolging. In 1966 werd
de echtgenoot van prinses Margriet, mr.
[ter van Vollenhoven, bij wet uitdrukke-
L lid van het Koninklijk Huis, evenals la-
I de echtgenoot van prinses Beatrix, prins
1 medio zestiger jaren werd er niet gediscus-
>rd over de vraag wie tot het Koninklijk
\s behoren. Dat was immers geen vraag. Het
ren de Koningin, prins Bernhard en hun
r kinderen. Nadien kwamen de problemen
[de toenmalige minister-president Cals kon-
ide in 1966 aan zich nader te zullen bezinnen
[r het „algemene vraagstuk wie tot het Ko-
jklijk Huis behoren". Zijn kabinet kreeg ech-
nauwelijks gelegenheid daarover na te den-
want kort daarna viel het.
Het kabinet-De Jong, dat van 1967 tot 1971 aan
het bewind was, kwam er ook niet uit. Wel re
gelde het de financiële problematiek (in het Fi
nancieel Statuut) en bevorderde het de intro
ductie van artikel 21a van de Grondwet: „De
wet regelt wie lid is van het Koninklijk Huis".
Het kabinet-Biesheuvel kwam een eind verder,
maar het bleef erin steken, mede door zijn
voortijdige val. Ook het kabinet-Den Uyl
kwam er nog niet helemaal uit en zo moest het
tot maandag j.l. duren voor het wetsontwerp,
ondertekend door minister-president Van Agt
en minister van Binnenlandse Zaken Wiegel,
bij de Tweede Kamer ingediend kon worden.
KAMERS
In de beide Kamers werd de regering jaarlijks
aangespoord een regeling op tafel te brengen.
In 1971, bij de behandeling van het al vermelde
voorstel tot wijziging van de Grondwet, zei het
toenmalige Tweede-Kamerlid voor de CHU (nu
staatssecretaris van Justitie) mevrouw Haars:
„De omschrijving van het begrip „Koninklijk
Huis" is eigenlijk pas actueel geworden omdat
de koninklijke familie op het ogenblik groter is
dan de laatste honderd jaar ooit het geval is ge
weest". Maar hoewel de Kamers telkens weer
aandrongen op het tot stand komen van de re
geling, werd het de achtereenvolgende kabinet
ten op dit punt niet al te moeilijk gemaakt; er
was begrip voor de complexiteit van het pro
bleem.
Het kabinetVan Agt heeft nu, na veel overleg
met de Koningin en voorbereidend werk van
het kabinet-Den Uyl, een regeling voorgesteld,
die onlangs ook het fiat van de Raad van State
kreeg. In feite verandert het wetsontwerp niet
veel aan de langzamerhand ontstane situatie.
Tot de leden van het Koninklijk Huis behoren,
aldus het ontwerp, de Koning en zij die krach
tens de grondwet de Koning kunnen opvolgen.
Dat geldt ook voor hun echtgenoten. Concreet
zijn dit koningin Juliana, prins Bernhard, prin
ses Beatrix, prins Claus en hun kinderen de
prinsen Willem-Alexander, Johan Friso ewn
Constantijn, prinses Margriet. mr.Van Vollen
hoven en hun kinderen en prinsen Maurits,
Bernhard, Pieter en Floris. Niet tot het Ko
ninklijk Huis behoren dus de prinsessen Irene
en Christina, hun echtgenoten en hun kinde
ren. Deze twee prinsessen zijn van troonsopvol
ging uitgesloten wegens hun huwelijk, waar
voor geen wettelijke toestemming is verleend.
Bij het aangaan van een huwelijk zullen, aldus
de toelichting, de troonopvolgers zich moeten
bedenken dat alleen als de wetgever voor dit
huwelijk toestemming geeft de mogelijkheid
van troonopvolging voor hen en hun kinderen
behouden blijft.
VERANTWOORDELIJKHEID
Interessant - en waarschijnlijk aanleiding tot
een forse discussie in het parlement - is de op
vatting van de regering dat zij de ministeriële
verantwoordelijkheid niet in een wet wil uit
werken. Het kabinet-Den Uyl wilde dat wél,
niet het minst naar aanleiding van de z.g.
Lockheed-affaire. Wél worden voor een aantal
zaken afspraken gemaakt, onder meer voor het
aanvaarden van functies, het houden van open
bare redevoeringen en het maken van buiten
landse reizen.
Met grote belangstelling worden de komende
discussies in de beide Kamers over het maan
dag ingediende wetsontwerp tegemoet gezien.
De Kamerleden zullen zich realiseren dat het
ontwerp het resultaat is van langdurig beraad
tussen „Soestdijk" en „Den Haag". Ongetwij
feld zal een deel van de Kamers er de voorkeur
aan geven dat de kring van de leden van het
Koninklijk Huis verder beperkt wordt (tot de
Koningin, haar gemaal en de troonopvolgster
en haar echtgenoot), maar deze opvatting
maakt waarschijnlijk nauwelijks kans. De par
lementariërs zullen zich bewust zijn van de
subtiliteit van het onderwerp en in die geest
het wetsontwerp behandelen.
iloosterzuster overleden aan
dendampvergiftiging
(MEGEN Een van de zusters van Oudenbosch in Nij-
jen is gisteren gestorven aan kolendampvergiftiging. In
afvoer van de centrale verwarming van het klooster za-
i vijf dode duiven, waardoor de koolmonoxyde zich in de
Jder ophoopte.
teravond laat werd er door de zusters alarm geslagen omdat
en gaslucht roken en een van de zusters niet uit de kelder
teruggekeerd. De brandweer, die korte tijd later arriveerde,
tid in de kelder de lichamen van de 69-jarige zuster C. Keu-
h en van een arts. Eenmaal in de frisse lucht buiten kwam de
k weer bij zijn positieven, maar de zuster bleek te zijn overle-
arts had de zuster gewond in de kelder gevonden. Hij heeft
[kelder even verlatèn om de GGD te bellen, waarna hij weer
lugging. Toen moet hij in elkaar zijn gezakt. De arts en vijf
Here nonnen, onder wie een 78-jarige zuster die door de
Indweer elders in het klooster bewusteloos werd aangetrof-
I, zijn ter observatie in het ziekenhuis opgenomen.
HENGELO - De moord op
de Turk Mustafa Tanhan,
die op 3 november vorig jaar
door landgenoten werd geë
xecuteerd, omdat hij een
meisje schaakte en vervol
gens in de steek liet, heeft
een verrassende ontknoping
gekregen. Onlangs sprak het
Arnhemse gerechtshof het
stamhoofd van de in Henge
lo verblijvende Geresun-
Turken vrij van het uitlok
ken van de moord, waarvoor
de rechtbank in Almelo hem
vier jaar had opgelegd. Gis
teren hoorde de 17-jarige
jongeman, die de dodelijke
schoten loste, dat hij meteen
naar huis mocht. Zijn voor
arrest heeft al langer ge
duurd dan de half jaar
tuchtschool, die hem maxi
maal kan worden opgelegd.
Tanhan was verliefd gewor
den op het negentienjarig zusje
van deze jonge schutter. Hij
had het meisje in Hengelo ge
schaakt en meegenomen naar
Turkije. Daar liet hij haar ech
ter zitten. In het verre Neder
land werd over dit feit schan
de gesproken. Een deel van de
in Hengelo verblijvende Tur
ken komt uit de provincie Ge-
resum, en houdt er orthodox-
islamitische zeden op na. Het
onteren van een meisje moet,
volgens hun opvattingen, met
de dood gestraft worden.
Toen Tanhan naar Nederland
terugkeerde, werd er buurtbe-
raad gehouden. De broer van
het versmade meisje nam de
taak op zich de executie te
verrichten. Op 3 november
voltrok hij het vonnis, nadat
hij zich eerst in vrouwenkle
ren had gehuld.
In een woning van één der
landgenoten wachtte hij gedul
dig tot Tanhan in zijn auto
stapte. Zeven kogels maakte
een einde aan het leven van
de snode minnaar.
HET onderwijs krijgt er met ingang van 1 augustus a.s. 2500
nieuwe arbeidsplaatsen bij. Dat is de belangrijkste boodschap
die het deze week door minister Pais gelanceerde actieplan
1979 bevatte. Met de al eerder aangekondigde uitbreidingen
en de door vervoegd uittreden vrijgekomen banen brer.gt dat
volgende maand werk voor zo'n 4200 onderwijskrachten. De
nieuwe banen komen voor het grootste deel ten goede aan
het kleuter - en lager onderwijs; de sector waar de werkloos
heid zich door het teruglopende aantal leerlingen het sterkst
manifesteert.
HeT actieplan van minister Pais verdient om meer dan één
reden lof. Zijn maatregelen brengen tenslotte niet alleen de
vaak jonge, werkloze leerkrachten een kans op werk, maar
leveren ook een bijdrage aan de verbetering van de kwaliteit
van het onderwijs door de verlaging van het aantal leerlin
gen per klas. Onderwijzers kunnen daardoor meer aandacht
aan individuele leerlingen geven en dat is in het onderwijs
veld al jaren een hartewens.
MINISTER Pais, die de maatregelen vorig jaar al aankon
digde, heeft zich wederom een krachtig bestuurder getoond,
die wars is van vage beloften, maar die integendeel staat te
trappelen om zo snel mogelijk de daad bij zijn eigen woorden
te voegen. Aan duidelijkheid laat hij in zijn beleidsvisies wei
nig te wensen over en dat moet in principe als een enorm
voordeel gelden.
KWALIJK is het echter wel dat de minister zich wederom
zo zeker van zijn zaak toont en kennelijk zelf zo overtuigd is
van de juistheid van zijn beleid, dat hij de onderwijsvakcen-
trales bij het opzetten van zijn actieplan vrijwel volledig bui
ten spel heeft gezet. De bonden waren het met de minister
volledig eens over het aantal nieuw te creëren banen, alleen
over de verdeling van de arbeidsplaatsen bestond verschil
van mening. Uit reacties van de vakcentrales blijkt echter
dat een volledig akkoord met de. minister, als er wel tijd voor
overleg was uitgetrokken, heel goed mogelijk was geweest.
De bonden hebben zich alleszins loyaal opgesteld en zijn in
middels toch bereid geweest zich achter het plan van de mi
nister op te stellen. Dat had ook wel eens anders kunnen uit
pakken. Om die reden is het betreurenswaardig dat de mi
nister, terwijl een akkoord binnen bereik was, van geen in
spraak heeft willen weten. Bij alle lof die zijn maatregelen
verdienen, werpt het gebrek aan samenwerkingsgezindheid
van Pais wel een schaduw over zijn actieplan.
IDHOVEN (ANP) Een
arige man uit Eindhoven
gistermiddag ernstig ge-
nd geraakt toen er in zijn
ning benzine ontplofte,
is met verbrandingen
het gezicht en snijwon-
aan de armen in een zie-
jhuis opgenomen,
bejaarde heer wilde de be-
lemeter van zijn auto repa-
en. Hij had daarom de tank
:egd in een open bak en die
de keuken gezet. Waar-
ijnlijk door de waakvlam
i de geiser is de benzine
■te tijd later ontbrand. Dat
leurde toen de man in de
ken was. De keuken
ndde geheel uit. De rest
het huis liep rook- en wa-
chade op.
IN HAAG De premies
Ar WA-verzekeringen van
'Horen en scooters moeten
rden verhoogd, zo heeft
[ministerie van economi
se zaken gisteren bekend
SUakt.
verhogingen zullen uiteen
ïn van twintig gulden tot
ntwintig gulden per jaar.
zullen ingang op 1 augus-
zowel voor lopende als be
nde contracten.
MINISTER NOEMT OPVATTINGEN DR. BOS ONWETENSCHAPPELIJK
T>!>
(Van onze verslaggevers)
DEN HAAG - De bewering dat er in de
directe omgeving van Schiphol een grote
re sterfte aan kanker voorkomt dan el
ders in ons land is wetenschappelijk on
voldoende onderbouwd. Een onderzoek
op dit punt, ingesteld door de Leidse so
ciaal-geneeskundige dr.G.J. Bos, schiet
op essentiële punten tekort. Er is geen
enkele aanleiding op grond van zijn be
vindingen een nader onderzoek naar
kankersterfte rond de luchthaven in te
stellen.
Dit zegt minister Ginjaar van volksgezond
heid in antwoord op schriftelijke vragen
van de Tweede Kamerleden Voogd, Stoffe-
len en Van der Bergh (allen PvdA). Dr. Bos
heeft een nieuwe methode ontwikkeld om
kankerhaarden op te sporen. In artikelen in
ondermeer het tijdschrift Medisch Contact
heeft hij aan de introductie van deze metho
de het voorstel gekoppeld om tot een sy
steem van permanente kankerbewaking in
ons land te komen. Volgens dr. Bos is het
relatief hoge percentage sterfte aan kanker
in de Haarlemmermeer het gevolg van stof
fen die vrijkomen bij het starten en landen
van vliegtuigen.
In zijn kritiek op het wetenschappelijk ge
halte van de opvattingen van de Leidse arts,
voert minister Ginjaar ondermeer aan dat
Jeze zich bij de analyse van de kankersterf-
le-cijfers heeft beperkt tot 1976. Een jaar
waarin, aldus de minister in de Haarlem
mermeer „toevallig" een hoog sterfteper
centage optrad. Verder gaat Bos volgens de
minister voorbij aan het feit dat zich elders
in het land soortgelijke milieuhygiënische
omstandigheden voordoen zoder dat daar
sprake is van een extreem hoge kanker-
sterfte.
Dr. Bos zelf wil zich niet neerleggen bij de
afwijzing van Ginjaar. „Uit mijn eigen be
roepskring heb ik inmiddels heel veel steun
voor mijn visie ondervonden", zo reageerde
hij vanmorgen. „Ik vind dat de Kamer geen
genoegen mag nemen met de reactie van de
minister. Op zijn minst moet er een weten
schappelijke discussie over mijn voorstel tot
kankerbewaking komen. Voordat die dis
cussie gevoerd is en ik zal er alles doen
om te zorgen dat dat in het openbaar ge
beurtmoet de Kamer zijn oordeel op
schorten, vind ik".
Een antieke
auto zal in
Drunen, waar
het Autotron is
weinig opzien
baren. Maar als
een oude 25-
pk'er het
begeeft en de
trekkracht
wordt
overgenomen
door twee echte
paardekrachten
(Zeeuwse in dit
geval), staan
zelfs de
Drunenaren
even stil.
DR. MARGA KLOMPE:
NOORDWIJKERHOUT „Leerboeken moeten niet ge
vuld zijn met verhalen over oorlogen, maar met het op
bouwende en vreedzame werk van mensen als Martin
Luther King, Gandhi en Helder Camara. Met deze infor
matie kan het onderwijs zorgen voor een mentaliteit van
verdraagzaamheid, solidariteit en verantwoordelijkheid
voor misdeelden, onmondigen en armen in onze samenle
ving".
Dit zei gisteren dr. Marga Klompé, voorzitster van de Europese
commissie „Justitia et Pax", op een congres van het wereldver-
bond van katholieke onderwijsgevenden in Noordwijkerhout.
Volgens dr. Klompé moet er niet meer worden uigeweid over
oorlogen, omdat dit de indruk wekt dat conflicten tussen volke
ren met geweld kunnen worden opgelost. Om zich op de hoogte
te stellen van de werkelijke ongelijkheid en onrechtvaardigheid
zouden de katholieke leerkrachten ondermeer de laatste ency
clieken van de pausen (zoals Pacem in Terris van Johannes
XXXIII) moeten lezen, en ook het rapport over de onrechtvaar
digheid in de wereld van de bisschoppensynode van 1971.
ROTTERDAM (ANP) De
Rotterdamse politie heeft
gisteren een 26-jarige Ma
rokkaan gearresteerd, die er
van wordt verdacht de 38-ja-
rige prostituée Carla Trak-
zel te hebben vermoord.
De man is volgens de politie
geestelijk gestoord. Hij is kort
na zijn arrestatie voorgeleid
aan de officier van justitie, die
de vervolging heeft opge
schort. De Marokkaan is onder
medisch toezicht gesteld.
Carla Trakzel werd op 28 mei
vorig jaar doodgestoken in
haar woning in Katendrecht,
de Rotterdamse rosse buurt.
De politie heeft bij het onder
zoek nooit een duidelijk motief
voor de moord gevonden. Na
een jaar speuren leidden ver
schillende sporen naar de Ma
rokkaan.
N HAAG (ANP) Het ministerie van CRM wil dat de
gjilusstichting in Lichtenvoorde (Gld.) de twee miljoen
(den, die het van de geestelijk gehandicapte bewoners
geleend om er investeringen mee te doen, zo snel moge-
aan die bewoners teruggeeft.
stichting, die in Oost-Nederland twaalf gezinsvervangende
luizen exploiteert, kwam onlangs in opspraak toen bleek dat
et het geld van de gehandicapten verkeerd was gegokt, met
gevolg dat de zaak financieel dreigde mis te lopen. Het mi-
rie wil nu dat dat het geld op de privérekeningen van de
oners wordt teruggestort. De twee miljoen gulden moet uit
onroerend goed worden losgemaakt. Volgens voorzitter J.
wer van de stichting is men in onderhandeling met een
handelsbank die zich voor het geld garant wil stellen,
zaak liep voor de Paulusstichting mis toen twee commerciële
ten niet de verwachte vruchten afwierpen. Het was de be
ng de exploitatiekosten door te berekenen in de verpleeg-
n. maar daarmee ging CRflA niet akkoord.
anp (OHSC
De scheiding tussen koele
lucht boven Schotland en
Scandinavië en vrij warme en
vochtige lucht boven Zuid-En-
geland en het Kanaal blijft'
dichtbij ons land liggen. Van
ochtend lag deze scheiding bo
ven Midden-Engeland en het
noorden van ons land. De
weersverschijnselen langs dit
front zijn niet overal even hef
tig-
Gisteren viel in het noorden
en noordoosten van het land
regen. Verwacht wordt dat het
front ook morgen boven of
dichtbij het noorden van ons
land zal liggen, maar dan min
der actief zal zijn. Door de lig
ging van het front is het weer
in de zuidelijke provincies
aanmerkelijk mooier dan in
het noorden van het land. In
het zuiden komen zonnige pe
rioden voor en 's middags een
temperatuur boven de twintig
graden.
In Oostenrijk en Joegoslavië is
het weer sterk verbeterd.
In Oostenrijk komt de tempe
ratuur nu ook weer boven de
twintig graden. Het zonnige en
warme zomerweer in de lan
den rond de Middellandse Zee
Gluurt onverminderd voort.
Vooruitzichten voor vrijdag:
Mogelijk wat regen, maar ook
opklaringen. Middagtempera-
turen ongeveer 19 graden.
Weersvooruitzichten in cijfers
voor vrijdag:
Aantal uren zon: 2 tot 10
Min. temp.: omstreeks 12 gr.
Max. temp.: omstreeks 20 gr
Kans op een droge periode
van minstens 12 uur: 80 pro
cent
Kans op een geheel droog et
maal: 50 procent.
Weersvooruitzichten voor de
vakantielanden:
Britse eilanden: Eerst bewolkt
met regen, later weersverbete-
ring. Middagtemperaturen van
omstreeks 15 graden in Schot
land tot 21 graden in Zuidoost-
Engeland. In Ierland 17-19
graden.
Skandinavië, Finland: Veel
bewolking en op veel plaatsen
enkele buien. Ook enkele zon
nige perioden. Middagtempe
raturen omstreeks 14 graden
langs de Noorse kust. Onge
veer 17 graden in Noord-
Skandinavië en Finland en 18-
22 graden elders.
Denemarken, Duitsland,
DDR: Wisselvallig en koel
weer. Nu en dan regen. In
Zuid-Duitsland echter droog
en vrij zonnig. Middagtempe
raturen van ongeveer 18 gra
den in Denemarken en Noord-
Benelux: Koel en wisselvallig.
Nu en dan regen. Middagtem
peraturen van 17 graden in
het noorden tot 22 graden in
het zuiden.
Frankrijk: In het noorden
veel bewolking en mogelijk
wat regen, in het midden en
zuiden meest zonnig. Middag-
temperaturen van ongeveer 21
graden in het noorden tot 27
graden in het zuiden.
Spanje, Portugal: Zonnig en
zeer warm, echter gevolgd
door bewolking en plaatselijk
onweer. Middagtemperaturen
in het midden en oosten eerst
nog 29-35 graden, later wat af
koeling. In het westen en
noorden meest tussen 22 en 27
graden.
Italië, eilanden in de westelij
ke Middellandse Zee: Warm
en zonnig. Mogelijk een enkele
onweersbui in de bergen. Mid-
dagtempertviren 28-34 graden.
Alpengebied: In het noord
oostelijk deel veel bewolking,
maar vooral in het westen en
aaiden zonnig. Middagtempe
raturen van 22 graden aan de
noorzijde tot 28 graden in het
zuidwesten en zuiden.
Balkangebied, Griekenland:
Zonnig, maar in het noorde
lijk- en oostelijk gedeelte van
de Balkan eerst veel bewol
king met mogelijk nog een bui.
Deelen geh.bew.
Eelde onweer
Eindhoven zw.bew.
Den Helder regen
Luchth. R'dam geh.bew.
Twente regen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Brussel
Frankfort
Gendve
Helsinki
Innsbruc*
Klagenfurt
Kopenhagen
Luxemburg
Spilt
Stockholm
Wenen
Zurich
Casablanca
Is! an boel
Las Palmas
h.bew.
h.bew.
Tel A